N.Z.H. breidt haar taak uit
Landwachtersbende voor het
Bijzonder Gerechtshof
Het zorgenkind van onze maatschappij
Jeugd en criminaliteit
STAD EN OMGEVING
Drie K.P.-ers op erf in Haarlemmer
meer neergeknald
Badseizoen en prijsbeheersching
De gebroeders Karamazow
Glas te Middelbeers
aangekomen
Voor de „Stille Armen
VIJF AUTOBUSSEN
AANGEKOMEN
Hooge verhuarprijzen vormden compensatie
voor de evacuatie-schade
\lers
AGENDA
Koe spelen onze clubs?
Aangrijpende opvoering van Ben Royaards
Ket begon met peukjes
Electriciteitsverbruik
DINSDAG 10 DECEMBER 1946
PAGINA 2
Veel dank voor royale
giften
Ingenieur trok naar Oostland
Stagnatie bij de tram
Bonkaarten
EMISSIE HAARLEM
NIET GESLAAGD,
DE ROODE HAAN
KRAAIT
Waarschuwing
ZANDVOORT
Kerkklok gereed
Burgerlijke Stand
Dievegge
PROF. CLEOPHAS SPREEKT
VOOR DEN L.T.B.
De „Europa" in Le Havre
gezonken
99
99
Hef werk der
kinderpolitie
De zie] van de kinderpolitie
Strenge, preventieve straffen
Vaste markt
Dwingende bezwniging
van twintig procent
Nederlandsche kustvaarder
op een mijn geloopen
„DE FRIESLAND" HEEFT
VERTRAGING
Post en pakjes van de
7 Dec.-divisie
ONTGRONDING IN
NOORD-HOLLAND
Nieuwe provinciale
verordening
Scheepvaartberichten
Dank zij de welwillende medewerking
Tan de firma Bakker, houthandel te
Haarlem, is het ingezamelde glas thans
te Middelbeers aangekomen en ook hier
was de ontvangst buitengewoon hartelijk
Ten huize van mevrouw Smulders, de
eenigste vrouwelijke burgemeester van
Nederland was een hartelijke ontvangst
bereid, waarbij ook de gemeentesecre
taris en de geestelijkheid aanwezig wa
ren.
De gasten namen van de plaatselijke
harmonie een spontane serenade in ont
vangst. Ten huize van mevr. Smulders
werd vervolgens een maaltijd gebruikt,
waarna de voorzitter van het glascombé,
de heer Verdonschot, niet alleen 200 m2
glas, doch ook een cheque overhandigde
Mevr. Smulders dankte ontroerd voor de
royale gift, die de Heemstedenaren op
zoo gulle wijze bij elkaar hadden ge
bracht. De heer Verdonschot deed daar
op onmiddellijk toezegging, dat een
Heemsteedsche tooneelvereeniging bin
nenkoTt een tooneelavond zal geven ten
bate van Middelbeers.
We kunnen er nog aan toevoegen, dat
men met man en macht aan het werk is
gegaan om de woningen van Middelbeers
ran glas te voorzien. Als het even mee
loopt, is ons petekind, voordat koning
Thialf gaat regeeren, in het glas.
11
De eerste bedragen zijn binnengekomen.
We ztjn dankbaar, maar zouden toch
graag zien. dat het tempo van afdragen
aan ons bureau, Smedestraat 5 wat ver
sneld werd. Goed voorbeeld doet goed vol
gen Als we eiken dag een lijst kunnen
plaatsen, hebben we kans. dat ze iederen
dag grooter wordt. Het doel is bekend!
C C. f 500.—, M. J. f 5.D. B. f 10.
Kinderspaarpot fl.M. B. fl.W.
f 1.50. Greta f 2.50, G. v. D. fl.—F. K.
f2.50. A. H. fl.Ketelbinkie f 1.
S. fl.Kassier f 1— Totaal f528.50
Wanneer de directeur en secretaris van
de commissie uitzending landbouwarbel-
ders naar Oostland, thans tot hooge
ambten o.a. van secretaris-generaal ge
roepen zijn, dan kunnen we iemand zoo
als ir. J. I. te Haarlem, die uit volkomen
eerltjke beweegredenen en gedreven door
de liefde tot zijn vak, naar Wit-Rnsland
vertrokken is, toch niet achter prikkel
draad zetten, aldus de verdediger.
Verdachte, die landbouwkundig inge
nieur was, voelde zich door zijn beroep
sterk aangetrokken tot het Oostland
Bvenals de groote componist Schubert
kon ook hij de magische bekoring van
Ruslands vlakten niet weerstaan. In
Maart 1942 ging hij vrijwillig naar Kigo
in Wlt-Rusland. De groene Duitsche uni
form was wel groen, maar niet Duitsch.
Op een desbetreffende vraag van den
president verklaarde beschuldigde dat zijn
toetreden tot de N. S. B een gevoels
kwestie was. Al heeft hij tijdens de mo
bilisatie als luitenant zijn vaderlandschen
plicht vervuld, toch sloot h;j zich een
Jaar later bij de N. S. B. aan.
Uitspraak 23 December.
Een kleine stagnatie in het tramver
keer ontstond hedenmorgen, toen een
melkwagen tegen een tram botste op
den hoek AnecangGroote Houtstraat.
Morgen. Woensdag, zijn aan de beurt
voor het afhalen bonkaarten de letter R
van Ra af tan. Rus.
Naar wii van emittenten vernemen, zijn
bij de inschrijving op ƒ2.100.000 3 pet.
obligaties gemeente Haarlem 1947, waar
bij houders van obligaties der aflosbaar
gestelde 3 y2 pet. leening 1942 recht van
voorkeur konden uitoefenen, de vrije in
schrijvingen eveneens ten volle toegewe
zen.
Wij teekenen hierbij aan, dat aangezien
de leening 1942 pro resto nog 2.100.000
groot was, deze volledige toewijzing der
vrije inschrijvingen bewijst, dat niet alle
oude obligatiehouders prijs stelden op
herbelegging in de leening op 3 pet. basis.
In de Nachtegaalstraat ontstond gis
teren in de bovenkamer van een perceel
een kleine brand. Een 6-jarig kind had
met lucifers gespeeld en was hierbij zeer
onvoorzichtig geweest. De bewoners heb
ben zelf het vuur gebluscht.
In een woning aan de Amsterdam-
sche Vaart ontstond brand door slijtage
van den elleboog van een kachelpijp.
Hierbij was geen schade te betreuren.
Een n->g kleinere brand in „Serepta"
besloot het vernielend werk van den
rooden haan.
Gistermiddag zijn in de Groote Hout
straat twee personen bekeurd, daar zij
op een rijweg liepen.
De ongeveer 500 kg. wegende klok wel
ke bestemd is voor de parochiekerk van
St. Agatha te Zandvoort. is in de klok
kengieterij van Petit en Fritsen te Aarle-
Rixtel gereed gekomen. De klok zal nog
vóór het Kerstfeest worden aangebracht.
Haarlem heeft tijdens de actie „Noord
helpt Zuid" Venray tot pleegkind ge
had. Dat Venray dankbaar is liet zij
blijken door Haarlem een prachtig,
door den kunstenaar H. Schoonbrood,
geschilderd glas in loodraam aan te
bieden. Dit raam heeft in het Haar
lemsche Stadhuis een eereplaats ge
kregen
VVf van de drie en twintig Ford -auto
bussen, die, zooals wij reeds eerder be
richtten, via de Nederlandsche Spoor
wegen aan de N'.Z.H.T.M. zijn toegewe
zen, zijn aangekomen. Deze vijf auto
bussen zijn thans bij „Aviolanda", om
omgebouwd te worden tot wagens, wel
ke aan de verkeersverordeningen vol
doen.
Door bemiddeling van het Geweste
lijk Arbeidsbureau zal een vijftal solli
citanten worden opgeroepen, om, na een
behoorlijke opleiding, als wagenbe
stuurder of conducteur te worden inge
schakeld in het tramverkeer van Haar
lem en omgeving.
De trambestuurders, die hierdoor vrü
zullen komen, kunnen dan als chauf
feurs op de bussen werken. Ook zijn
onderhandelingen gaande met de direc
tie van de Haarlemsche Brockway
Maatschappij, om tot overname te ko
men van materiaal en personeel.
Wanneer daartoe van hooger hand
vergunning wordt verleend, hetgeen wel
te verwachten is, zal In het begin van
het volgend jaar het verkeersprobleem
in Haarlem voor een groot deel zijn op
gelost. De lijnen, die thans door de
Brockway-Maatschappij worden onder
houden, zullen worden overgenomen
door de N.Z.H.-autobussen, terwijl er
ook gereden zal worden naar het Pla-
HAARLEM. Geboren: G. A. Ne
telenbosNetelenbos z; P. J. v. d. Essen
Klabou d; J. W. TheelSchelvis z; A
Doumav. Sprakelaar z; F. J. Koning
Lindemans d: T. BogertToo ristra d:
E. B. Y. SchreudérWijmenga d; J. Sla
gerBron d; G. H. KapteinPijnacker
z; M. HellingmanWehnes d; C. J. C.
M. BergveltNiessen d; A. C. de Nieuwe
—Roos d; J. D. DerrZeelt z; J. M
VerdamHoreman z; J. Bouwknegt
Oostlng d; A. M. Wijkhuizenv. Win-
terswijk z; P. J. KoppenZuijdervliet d;
J. M. Costers—Zuidhoek d; E. Pel—van
Dam d; J. de GraafBettlnk d; G. Boot
van Dam d; B. M. GoesPico z; H.
AlkemadeMooser d; A. C. Michel
Oord d; H. H. SternBlankert z; A. C.
C StokvisLegué d; T. S. de Hey—
Meijer 2 d; J. HaanDollé d; A B. Bet-
jes—Otlen z: J. M. Rompelmande
Vries d: S. M Papelard—Kolbitsch d;
M v. Dijkevan Es z: H. J. SwaabKat
J. BenjertWanders z; M. Dreijer
Smallegange z: J. v ,d. VeldtSchmid z;
J B Bijster—Buné d.
Overleden: A. M. RoosenMens, 73 j.;
G Quax 30 j.; H. W. ZomerBeke, 54
J J. M M van Loon, 23 m.; C. C
Steenkist. 2 j.; H. Olivier, 57 j.; L.
Smidt, 56 j.; L. J. Pijpers, 18 d.; B
Luijken. 49 j.; J. H. M. Schuttelaar. 68
J.; W. F. C. Pelt, 54 j.
Gehuwd: N. B. Bloot en M. Hamel.
netenplein, de Amsterdamsche Buurt,
Zandvoortschelaan (Heemstede en Aer-
denhout) en Heemstede-Zuid.
De vervoersprijs, die thans geldt voor
een enkele reis en gesteld is op 15 et-
zal gehandhaafd blijven, doch met dit
verschil, dat dan een cverstapmogeüjk-
heid wordt opengesteld. Ook zullen
abonnementen, weekkaarten, retourtjes
en knipkaarten terugkomen.
Een stuk-je van Mussolini's glorie verdwijnt. Een bas-relief, voorstellende: Mussolini,
die de keizerskroon overhandigt aan koning Victor Emanuel III, wordt verwijderd
uit het Madama-paleis, het gebouw van den Italiaanschen senaat in Rome. Op hst
stuk komen verder nog de figuren voor van maarschalk de Bono (in 1944 op last
van Mussolini geëxecuteerden maarschalk Graziani, die spoedig terecht zal staan
voor zijn handelingen tijdens den oorlog
Dezen zomer heeft de Prijsbeheer
sching OP zeer opzichtige wijze bekend
heid gegeven aan haar aanwezigheid in
Zandvoort. Op 't Stationsplein en het
Tramplein werden groote borden ge
plaatst, waarop stond vermeld dat een
bureau was gevestigd in een school
gebouw, dat voor. die gelegenheid zelfs
aan het telefoonnet was aangesloten.
Voor den gewonen burger was dit het
eenige teeken dat er een dienst voor
de prijsbeheersching was.
Tengevolge van de groote vraag der
over ruime beurzen beschikkende bad
gasten stegen bijvoorbeeld ..de prijzen
van het fruit tot een peil, waarop dit
artikel voor lieden, die op regelmatige
wijze hun inkomen moeten verdienen,
onbereikbaar was. De badgasten maak
ten de goeden niet te na gesproken
den indruk, bij het doen van zaken
een „zwart" winstje niet te versmaden.
Hun financieelen welstand deed hen bij
het huren van gemeubileerde kamers
en woningen bedragen bieden, welke
soms aanmerkelijk uitgingen boven het
geen vroeger betaald werd. De Zand-
voorters, die verhuurden, vonden in
de hoogere prijzen een soms
slechts gedeeltelijke compensatie
voor de schade, welke zij ten
gevolge van de evacuatie aan huls
en inboedel hadden geleden. Dit was
De politie heeft gisteren een Haar
lemsche dievegge, J. M. B„ gearresteerd.
9 9
<99
Zonclag 15 December treedt de Nederland
sche illusionist en telepaath jonglisto in de
Gem. Concertzaal te Haarlem op.
Het mannenkoor „Caccilia" zal ter ge
legenheid van zijn a.s. gouden jubileum in
de Gemeentelijke Concertzaal te Haarlem
een gala-concert geven.
Prof. dr. Th. J. Stomps zal Vrijdagavond
13 December om 20 uur in een der zalen
van café-restaurant Brinkmann voor de
afdeeling Haarlem en omstreken v. d. Ne-
derl. Natuur-Historische Vereeniging een
zeer interessante lezing met lichtbeelden
houden, getiteld: Een botanische excursie
ln het Zwitsersche hooggebergte.
Maandagmorgen omstreeks 7.15 uur is
op den Rijksweg Den HaagAmsterdam in
de gemeente Öegstgeest een ernstig on
geluk geschied.
De 24-jarige mej. H. D. S., die langs den
we.-, stond te liften, werd door een vracht
auto gegrepen. Met een schedelbasisfrac-
tuur is zii opgenomen in het academisch
ziekenhuis te Leiden. Voor haar leven
wordt gevreesd.
temeer welkom omdat de schaderegeling
niet zoodanig is dat zij er zonder kleer
scheuren afkomen. Bovendien moesten
zij rekening houden met de veel hoogere
kosten van vervanging en herspel van
meubelen en stoffeering, welke door het
gebruik door badgasten aan zeer sterke
slijtage onderhevig zijn.
Beide partijen waren tevreden: de
huurders hadden de begeerde woningen
of kamers en de verhuurders ontvingen
behoorlijke inkomsten. De prijsbeheer
sching kwam hieraan in het badseizoen
niet te pas.
Nu het seizoen enkele maanden achter
den rug is, beginnen sommige ex-huur
ders zich het bestaan van een dienst
voor de prijsbeheersching te herinneren;
meestal wanneer zij door een of andere
oorzaak oneenigheid met de verhuur
ders hebben gekregen. Zij nemen dan
wraak en doen aangifte van nun geval
bij de Prijsbeheersching. Deze onder
zoekt de zaak en kwam in enkele geval
len tot de conclusie dat de overeenge
komen huurprijs te hoog is geweest. De
verhuurders werden beboet en moesten t
teveel entvangene restitueeren. Er wordt
over geklaagd, dat de Prijsbeheersching
niet of onvoldoende rekening houdt met
de bijeöndere omstandigheden waarin
de verhuurders verkeeren (hun hooge
onkosten om hun door evacuatie be
schadigde woning en inboedel weer ln
behoorlijken staat te brengen en de
groote schade door slijtage. In verschei
dene gevallen zou de Prii.,beneersching
haar functie beter vervullen door eens
te onderzoeken op welke wijze de ge
wezen badga.-ten aan hun winsten zijn
gekomen
Tengevolge van een en ander is er
onzekerheid bp degenen dip hun woning
geheel of gedeeltelijk gemeubileerd ple
gen le verhul en en daarmede een be
langrijke functie vervullen in de bad
plaats; zeker nu er zooveel hotels en
pensions gesloopt zijn. Men wil niet het
risico loopen in het volgende jaar na
afloop van het seizoen" door de Prijs
beheersching te worden besprongen en
de inkomsten van het verhuren verloren
te zien gaan door gedwongen restitutie
en boeten. Men verhuurt dan liever niet.
En daarmede worden de badgasten en
de badplaats gedupeerd.
In het belang van de verhuurders, van
de badplaats zelf en last not least
van dg badgasten is het dringend noodig
dat een regeling wordt getroffen waar
bij in voldoon.de mate met plaatselijke
omstandigheden en gebruiken wordt
rekening gehouden en '-evens het goede
van de PrijsDeheersching tot zijn recht
komt. Ligt hier niet een taak voor de
vereeniging voer vreemdelingenverkeer?
8 September 1944 speelde zich in de
gemeente Haarlemmermeer een drama
af, waarvan de boerderij van Van
Reeuwijk het middelpunt was. Van
Reeuwijk had precies dien morgen
een auto met munitie van de K.P. op
zijn erf gestald. Toen hij en de drie
K.P.-ers, die met den auto waren
meegekomen, even uitrustten van het
afladen van den wagen, kwamen drie
Landwachters het erf op. Van Reeu
wijk en twee der K.P.-ers verstopten
zich, maar de derde jongeman kon
niet meer ontkomen.
De Landwachters, die in alle arge
loosheid gekomen waren om een auto
van Van Reeuwijk te „vorderen" voor
de evacuatie, zagen in de schuur inder
daad een wagen staan, maar zij vonden
er handgranaten bij!
Zij waren door deze vondst zeer ge
alarmeerd en "het werd hun kennelijk
benauwd om het hart. Een van hen
ging versterking halen, zooda.t in een
minimum van tijd 7 Jan Hagels de
boerderij bezet hielden.
Maar ook dat was nog niet voldoende.
Twee van de kerels kwamen op het lu
gubere idee om de Duitsche soldaten,
die zich in de nabijheid bevonden, te
waarschuwen: „Wij hebben munitie ge
vonden, wat moeten we er mee doen?"
zoo zeiden zij.
De Duitsohers wisten heel goed wat
zij er „mee an moesten". Drie van hen
gingen mee naar de boerderij.
Van Reeuwijk, die inmiddels nog
vergeefs geprobeerd had met een der
Landwachters te „onderhandelen"
kon in een moment van verwarring
via een sloot ontsnappen. Maar de
twee K.P.-ers, die zich verborgen
hielden en hun gevangen kameraad
niet in den steek wilden laten wer
den door de Duitsohers :n der var
kensschuur gevonden. Later op den
dag werden de drie illegale werkers,
na een „verhoor" op het erf neerge
schoten.
Hedenmorgen stonden de 7 landwach.
ters, allen individuen uit de omgeving,
voor het Bijzonder Gerechtshof te Am
sterdam terecht.
Als eerste kwam de 39-jarige C. Dol
in het verdachtenbankje. Hij deed eer-
zeer onzeker verhaal over het gebeurde
op de boerderij. Zooveel mogelijk pro
beerde hjj de schuld op zijn trawanten
te schuiven. Hij had alleen maar bi.'
den auto de wacht gehouden, en was
niet op het er fgeweest. En het was
ook al niet waar, dat hij de eerste ge
vangen genomen K.P.-er bewaak" had
IVfaar de getuigen, nnder wie aller
eerst Van Reeuwijk, deden andere ver
halen. Tegen Van Reeuwijk bijvoormeeld
had Dol, die op de zitting zeer timide
deed, gezegd: „We hadden ie al larig in
de gaten!" En hij had er over opge
sneden, dat hij zoo goed met handgra
naten kon omspringen.
Bij het ter perse gaan van dit num
mer duurde de zitting nog steeds voort
Op de gisteren te Amsterdam gehou
den algemeene jaarvergadering van den
L.T.B. heeft, behalve de sprekers, die
wij reedsvermeldden, ook de geestelijke
adviseur van den bond, prof. A. H.
P. Cleopbas, het woord gevoerd. Spr.
betoogde, dat de gfoep van christelijk
denkenden in Nederland zich te weer
moet stellen tegen het goddelooze com
munisme. Ben vooruitgang in sociale
mentaliteit en saamhoorigheid is daar
om noodzakelijk. Spr. betreurde het, dat
van deze gevoelens zoo weinig is geble
ken bij het plan tot stichting van een
t.b.c.-fonds uit vrijwillige bijdragen.
Slechts 3000 van de 13000 leden hadden
zich hiervoor opgegeven. Spr. hoopte,
dat in de verschillende afdeelingen nog
een flinke actie voor dit fonds zou wor
den gevoerd en dat alle leden hieraan
hun medewerking zouden verleenen.
Als voorzitter van de onderwijsver-
c-eniging deelde spr. mede, dat thans te
Hoorn een landbouwwinterschool is op
gericht voor leerlingen uit Noord-Hol -
land boven het Noordzeekanaal. Voor
het vaststellen van de plaatsen, die in
aanmerking komen voor een lagere
land- en tuinbouwschool, deed spr. een
beroep op de samenwerking der leden.
Als leider van het voorlichtingsinstituut
van den K.N.B.T.B. wees spr. op de
studiemogelijkheden, die de boerenleer-
gangen en ook het schriftelijk studie
centrum van de paters Augustijnen bie
den. Voor veel jongelui zal 't gewenscht
zijn, dat zij andere beroepen kiezen, die
mogelijk wél met land- en tuinbouw
verwant zullen zijn. Voor wat de meis
jes betreft, is er nog veel vraag naar
leeraressen in landbouwhuishoudkunde
en maatschappelijke werksters.
Zondagavond is de pakketboot „Liber-
té" (de voormalige Duitsche „Europa")
tengevolge van den storm losgeslagen en
cp drift geraakt in de haven van Le
Havre. Het schip botste tegen het wrak
van de „Paris" en liep daardoor een lek
op. Hedenmiddag maakte het schip
slagzij naar rechts en is later midden
in de naven gezonken. De bemanning
kon tijdig het schip verlaten, zoodat
zich geen persoonlijke ongelukken voor
deden.
WOENSDAG 11 DECEMBER
BIOSCOPEN
Rembrandt: Karavaan (18 j.). Cinema
Palace; Vier van den ooievaar (18 j.);
Luxor: Winterkoningin (14 j2. 4.15, 7
en 9.15: City: Pygmalion, 2.15, 4.30. 7 en
9.15 (14 j.)Frans Hals: Wij lachen weer,
(14 j.) 2, 4.30, 7 en 9.15; SPaarne-TlieateV:
Piloot X (14 J.) 2.30, 7 en 9.15; Zond.
2, 4.15, 7 en 9.15.
ApotheekdienstenDe Zondags- en
avonddiensten worden tot 14 Dec waarge
nomen door: fa. C. G. Loomeyer en Zn..
Bartel],str. 11, tel. 10175. Park Apotheek,
Kleverparkweg 13. tel. 11793, Teyler Apo
theek, Teylerpl. 79, tel. 17946.
Ziekenvervoe": Fa. Mathot, Gr. Houtstr
39, telef. 119"-' Margriet, Turfmarkt tel
21400 (dag en nacht).
Zondag 15 December
ZVV—Velsen
HBCVolendam
DEM—DTS
ADO—HRC
ASV—BSM
ZRC—DSS
NAS—SDZ
IEV—SCA
Onze GezellenVVB
TYBBBlauw Zwart
DOSR—Teijlingen
Lisse—VVSB
VI. VogelsWE
Inzendingen tot Zaterdagochtend negen
uur op open briefkaart (dus niet in
enveloppe) aan de sportredactie van de
Nieuwe Haarlemsche Courant, N.Z.
Voorburgwal 6573, Amsterdam.
Het is natuurlijk een onbegonnen
werk, Dostojewsky's „Gebroe
ders Karamazow" te verbeelden
en samen te vatten in een drama. Maar
zelfs door al het fragmentarische en
onvoldragne van deze bewerking heen
ondergaat men bij het toeschouwen de
grootheid van deze figuren, ervaart men
de macht van leven, waardoor zij voort-
gezweept worden, de trieste glorie van
dit leven, waarin wij al kijkende huive
ringwekkende herkenningen doen. Een
compliment voor de bewerking van
Jacques Copeau en Jean Crone, waarin
Ben Royaards het boek nu ten tooneele
voert, of een blijk te meer van de on
verwoestbare kracht der menschen, die
TT et zorgenkind van onze maatschappij is de misdeelde, .verwaarloosde
en verwilderde jeugd. Jeugd, die in haar hart niet slecht, doch
slechts slachtoffer van de omstandigheden is. Deels schuilt de
schuld bij de ouders, deels bij den oorlog. Want hoe was het in dien ernsti-
gen, nu gelukkig achter ons liggenden tijd? Weinig of geen school, dus de
kinderen gingen de straat op, daar de sfeer thuis verre van ideaal was.
Verkeerde men soms niet in nijpende armoede, heerschte er niet het grofste
egoïsme en was er niet vaak ruzie om een hapje brood of een enkelen aard
appel? De jeugd en heusch niet alleen die uit de laagste rangen zocht
haar heil op straat en kwam in aanraking met de vele duistere practijken
van de menschen: zwarten handel, onrecht, misdaad en ondeugden, welke
men liever niet met name noemt.
Het was niet verwonderlijk, dat tal-
looze jongeren op donkere zijpa
den belandden, het was begrijpe
lijk, dat zü na de bevrijding niet dade
lijk op den rechten weg getrokken kon
den worden, ja, het was zelfs te ver
wachten. dat juist dan nog een hausse
periode ln het kwade zou komen. Hebben
zij eigenlijk niet lééren gappen, omdat
ze nu eenmaal honger hadden, eii begon
het toen niet bij de jongsten der jong-
sten met het rapen van de door de Ca-
nadeezen gul gestrooide peukjes, die
nog geen peukjes waren? En was dit
niet de eerste stap naar den diefstal? Zij
gingen /sigaretjes rollen rookten zelfs
branle-achtig verkochten het grootste
deel zwart enwaren reeds verstrikt
in den verderfelijken straathandel, voor
dat ze het wisten. Toen die veelbegeerde
witte stokjes met de bevrijders na een
aantal maanden verdwenen, moesten ze
natuurlijk op een andere manier aan
hun „zakgeld" zien te komen.
Hoe zou de verkeerde geest ooit
kunnen genezen? Pas dan, wanneer de
omstandigheden geheel en al zouden
veranderen. Langzamerhand is thans
de jeugd weer onder de tucht van de
school gekomen, zij raakt weer door
voed en haar wordt de beteekenis van
de woorden eerlijkheid en waarheid en
het verschil tusschen mijn en dijn,
dat door den oorlog zoo vervaagd is.
weer bijgebracht.
Gelukkig de kinderen, die in een ge
zonde gezinssfeer opgroeien en ouder,1
bezitten, d'e hun leiding geven! Maar
hceveien zijn er niet, die dit alles moe
ten missen, die behooren tot de mate
rieel en geestelijk misdeelde jeugd? In
elke groote plaats immers, ook in Haar
lem, vindt men dergelijke beklagens
waardige schepselen, die van hun eigen
ouders weinig goeds leeren en dikwijls
aan zichzelf overgelaten zijn. Deze
dissociale groep menschen woont meest
al in een bepaalde wijk van de stad,
overigens zeer tot vergemakkeling van
de taak der politie, die haar vaste
klantjes bijeen weet. Daar ligt ook voor
een groot deel het werkterrein van de
kinderpolitie, die als een van de belang
rijkste takken van het geheele politie
apparaat beschouwd mag worden, om
dat zij tenslotte de jeugd onder haar
hoede heeft, die mede de maatschappij
van morgen zal vormen.
Het hoofd van de Haarlemsche kin
derpolitie, met wie wij een dezer dagen
een onderhoud hadden, is een zeer ener
gieke vrouw, die de kwaliteiten van
vader en moeder beide in zich ver-
eenigt, het overwicht heeft van den
man en het fijn afgestemde gevoel van
een vrouw. Zij is resoluut en diplomatiek
in haar optreden, bezit een scherpe op
merkingsgave, kan zich spoedig aan alle
omstandighedenaanpassen en heeft een
rijk genuanceerd vocabulaire ter beschik
king, welke telkenmale in den stijl is
van en beantwoord aan het milieu,
waarin zij op dat oogenblik vertoeft.
Ziehier in enkele trekken de figuur ge
schetst van mej. C. J. Krim, die bij
uitstek geschikt is voor de leiding van
het uiterst moeilyke, de geheele persoon
lijkheid opeischende werk der kinder
politie.
Qi> onze vraag, of de jeugdcriminali
teit sinds de bevrijding reeds eeniger-
mate verminderd was, antwoordde mej.
Krim, dat er wel een kentering 'ie be
speuren valt, hoewel tastbare resultaten
nog uitblijven. Zij koesteren te dien aan
zien groote verwachtingen van het werk
der commissie voor geestelijke volksge-
zondheid^ die op dit gebied in Haarlem
werkelijk actief is.
Mej. Krim was tot de ervaring ge
komen hoe verblijdend klinkt dit
dat de geest onder de jeugd in die ge
zinnen, waar een hoogere macht erkend
wordt en godsdienst wordt belèden, het
minst geleden heeft. Zij doet een beroep
op alle ouders, hun kinderen toch in
goede voorbeelden voor te gaan, want
in het jonge leven van de kinderen
maakt niets zoo'n grooten indruk als
het gedrag van vader en moeder. Wat
te zeggen van een moeder, die tegen
haar 16-jarigen zoon zei, toen hij met
78 pakjes boter thuis kwam, welke hij
ten nadeele van zijn patroon had ge
stolen: „Neem er niet zooveel tegelijk
mee, anders valt het zoo op." En alles
gaat onder het zoogenaamde excuus: ze
doei} het allemaal.
Soortgelijke uitingen en „het is
toch niet zoo erg" beteckenen den
moord van vele kinderkarakters. De
ouders dienen te beseffen, dat hun
kinderen,, wanneer zij voor een of an
der misdrijf eenmaal met de kinder
politie en -rechter in aanraking zijn
geweest, voor hun gansche leven ge
schandvlekt zijn. Bij verschillende in
stellingen komen zij nooit aan bod
voor een betrekking, zoodat vaak hun
heele toekomst weg is.
De kinderpolitie heeft uitsluitend een
sociaal-paedagogische taak, welke zich
uitstrekt over de minderjarige jeugd.
Zij bemoeit zich niet met de politieele
zijde van de zaak, want die is in han
den van de recherche. Haar werk be
paalt zich tot het directe milieu van de
jeugdige boefjes en hun ouders en tot
het geven van advies aan de rechtbank
en den voogdijraad, o.a. ook betreffende
de toewijzing van kinderen bij echt
scheiding en den alimentatieplicht.
Het zijn niet alleen diefjes en ook
niet alleen jongens, waarmee mej. Krim
dagelijks te doen heeft, want vele jon
ge meisjes hebben het kamertje van het
hoofd der kinderpolitie betreden en dat
was in talrijke gevallen om andere re
denen dan diefstal. Typeerend is echter,
dat het bijna zonder uitzondering de
biele, achterlijke kinderen waren, die
met bezetter en bevrijder onfatsoenlij
ken omgang zochten.
„Ik houd van strenge straffen", aldus
mej. Krim, „zoodat de geheele buurt
weet dat een bepaalde jongen of meisje
wegens het door hem gepleegde delict een
fiksche veroordeeling krijgt, hetgeen een
preventieve werking kan hebben. In den
regel is een tijdelijk verblijf op een
tuchtschool de beste straf voor het kind,
maar deze instituten zijn overbezet en
lang te voren volgeboekt, wat tot gevolg
heeft, dat het delinquentje, wanneer hij
een paar maanden na zijn vonnis naar
een dergelijke school vertrekt, soms niet
eens meer weet, waarvoor hij eigenlijk
wordt weggezonden."
Ja, het is diep-tragisch, vooral als men
beseft, dat de kinderen in zichzelf zoo
kwaad niet zijn en de ouders de groot
ste schuld dragen. Men vraagt zich wel
eens af, of het straffen zin heeft en de
jongens of meisjes na hun overtreding
en veroordeeling hun leven gebeterd heb
ben. Als zij namelijk weer in dezelfde
buurt en in dezelfde omgeving tereohtko_
men en dit is over het algemeen het
geval.proeven zij wederom diezelfde
verderfelijke sfeer, waaraan zij zich
moeilijk zullen kunnen onttrekken. Dan
komen zij weer in aanraking met het
ongebonden leven der grooten, bij wie
overspel schering en inslag is, met de ge
volgen van dien, n.l. talrijke geslachts
ziekten, waardoor het gevaar van be
smetting voor de kleine kinderen niet
denkbeeldig is. Het komt dan ook dik
wijls voor, dat mej. Krim, als zij derge
lijke mededeelingen van den Gem. Ge
neeskundigen Dienst ontvangt, dadelijk
deze kinderen uit de gezinnen laat weg
halen en ze in een tehuis laat opnemen.
Maar daarmee is het probleem de we
reld nog niet uitgeholpen. Zal het ooit
op te lossen zijn? In ieder geval moet
men groote bewondering hebben voor
mej. Krim, die geen krimp geeft en met
haar drie assistenten, voor wie ze niets
dan lof heeft, zich volledig en met liefde
wijdt aan het werk voor de ontspoorde
jeugd.
Dostojewsky geschapen heeft? Men kan
zich even goed indenken in den lust van
twee dramaturgen om deze menschen
tastbaar voor hun oogen te zetten als in
de verzotheid van een acteur en regisseur
als Royaards op de opvoering van zulk
een drama.
In deze opvoering onder auspiciën van
het R'esidentie-tooneel met een gemengde
Vlaamsche en Nederlandsche bezetting, ziet
men met wisselend geluk deze geweldige
karakters benaderd. Maar zij heeft voor al
les de sfeer van den roman, in de voortref
felijke decors van Wijda Westerman. in de
suggestieve belichting en bovenal in het
intens bedreven spel, in den hartstocht,
waarmede vrijwel Iedereen zich aan zijn
rol geeft, in de bezielende gedachte, die
den stijl van de geheele opvoering bepaalt.
Daarin herkent men altijd direct de hand
van dezen regisseur, die zich soms vergis
sen kan of op een ander moment nog niet
boven de problematiek van een groote op
gave is uitgestegen, maar die altijd een
animator Is van zeldzame begaafdheid en
momenten heeft van een vervoerend wel
slagen, waaraan men zich met hart en
ziel gewonnen geeft.
Intusschen brengt niet iedereen ln ge
lijke mate die sfeer mee, waarin de magie
van de'ze figuren naar werking uitoefent.
Er is ook een te scherp verschil in speel-
techniek tusschen sommige der acteurs. Jo
ris Collet als Dmitri en Jet Naessens als
Katharina Ivanovna zijn zeker goede spe
lers, doch men moet hen verstaan naar den
maatstaf van een wat ouderwets pathe-
tischen speeltrant, en Mieke Flink a!s
Groesjenka heeft zeker haar aanleg niet
mee voor deze rol.
Doch wat staat daar al niet tegenover!
Behalve vele goede kleine rollen, waar
onder Ton Lutz in het tooneel met Dmi
tri in i een ontzaglijk gro-ot moment
heeft, de Feodor Pavlovitsj van Hans Kaart
in heel zijn afschuwelijke abjectheid door
zijn louche zwier heen, de Ivan van
Royaards en de Smerdiakow van Jos Ge
vers, die samen een tooneel maakten, dat
in de laatste scène, waarin het tot de
uiteenzetting komt tusschen deze twee ka
rakters, een toppunt bereikte, zooals men
het zelden op het tooneel kan zien, om
dat de geniale oogenblikken in elke kunst
nu eenmaal tot de gelukkige uitzonderin
gen moeten behooren. Hoe goed ls de be
werking van Copeau en Crone toch op dit
punt door de aanvankelijk onzichtbare zui
ver geestelijke verbondenheid van deze
twee naturen slechts heel geleidelijk door
het stuk heen te ontwikkelen tot zij ons
op het laatst ln heel hun noodlottige ver
striktheid, een ware adderknoop, voor
oogen staan.
Waarlijk, hier wordt tooneel gemaakt,
dat alle bezwaren, die er tegen aan te
voeren zouden zijn, tot kinderachtigheden
reduceert, omdat het bewogen wordt
door een geweldigen adem, die de gren
zen van categorieën en de bedenkingen
van theoretische praemissen omv:r
blaast Het is de adem van een grooten
geest, die in de belangrijkste oogenblik
ken over de scène waait en door al uw
zintuigen naar binnen dringt. L. H
AMSTERDAM), 9 Dec. '1946.
Het noodlottig ongeval, dat een der vlieg
tuigen van de „Willem Barendsz" bij het
begin der expeditie heeft getroffen, zal op
de leden der bemanning, die gedurende een
half jaar van de rest van de wereld zijn af
gesloten en dus uitsluitend op elkaar zijn
aangewezen, grooten indruk hebben ge
maakt. Het opsporingsvermogen van de ex
peditie is, indien hierin niet zal kunnen
worden voorzien, door dit ongeval tot 50
pet. teruggebracht.
De aandeelenmarkt was vandaag vast ge
stemd. Of de opheffing van de staking in
Amerika een factor is geweest valt moeilijk
te zeggen. In normalen tijd zou dit zeker
van invloed geweest zijn.
De Indische waarden waren algemeen ln
herstel. Ook op de scheepvaartmarkt was
I de tendenz gunstiger.
Naar wy vernemen, kan men dezer
dagen nieuwe voorschriften ter rantsoe
neering van het particuliere electrici
teitsverbruik verwachten. Deze voor
schriften zullen de burgerij dwingend een
bezuiniging van ongeveer 20 pet. van
het huidige eiectriciteitsrantsoen opleg
gen.
j Het 391 ton metende Nederlandsche schip
„Tromp" is tusschen de Deensche eilanden
Laaland en Langesand op een mijn geloopen.
De bemanning is gered en overgebracht
naar Odense De „Tromp", een kustvaarder,
maakt deel uit van J. Vermaas' scheepvaart
bedrijf te Rotterdam.
Het K.L.M.-toestel PH-TCF (Fries
land), dat Zaterdag van Schiphol is
vertrokken voor het uitvoeren van de
tweede bijzondere vlucht naar Zuid-Afrika,
heeft kort na het vertrek uit Tunis
lichte motorstoring gekregen. Aangezien
dit gedeelte van de route voor het
grootste deel over de Oeribctmr TigV, oor-
deelde gezagvoerder Viruly het verstan
diger naar Tunis terug te keeren.
Inmiddels is de Dakota PH-TBY, ge
zagvoerder Mol. van Schiphol naar Tunis
vertrokken met nieuwe motoronderdee-
len aan boord, terwijl de DC 4 PH-TAR
(Rotterdam), gezagvoerder Van Ulsen,
eveneens van Schiphol naar Tunis is
vertrokken om de passagiers en de
lading over te nemen, zoodat. de reis
naar Johannesburg zoo weinig mogelijk
vertraging zal ondervinden. De beman
ning van de „Friesland" gaat over or
de „Rotterdam".
De twee Dakota-toestellen, die Woens
dag uit Ned.-Indië vertrokken met post
en pakketten aan boord, afkomstig van
de 7 Dec.-divisie, zijn gisterochtend op
Schiphol aangekomen. De toestellen,
beide van de K.N.I.L.M., werden bestuurd
door luitenant Fr. Schenk uit Hattem en
kapitein L. Janssen uit Den Haag.
Krachtens de bodemverlagingsverorde-
nirllji 1935 werden belangen van water
staatkundigen aard in de provincie
Noordholland beschermd Ged- Staten
stellen thans voor een nieuwe verorde
ning vast te stellen, waardoor ook de
belangen van den landbouw, de water
winning, de ruimtelijke ordening, het
landschapsschoon, de wetenschap, de
historie en andere bijzondere waarden
worden gediend.
Door de verordening achten de kalk
zandsteenfabrieken o.a. te Bussum, Hui
zen en Schoorldam zich in hun bestaan
bedreigd. Ged. Staten willen echter ont-
zandingen ten behoeve van deze industrie
niet uitzonderen, omdat deze fabrieken
veelal sterk gebonden zijn aan de plaats
waar bruikbaar zand gewonnen kan wor
den en dat in deze fabriekih groote
kapitalen zijn geïnvesteerd.
Aruba 2/12 te Trinidad; Agatha 30/11 v.
Balikpapan; Amstelstad 9/12 te Londen;
Beta 8/12 te Leixoes; Castor 5/12 te Mara-
caibo; Cleodora 6/12 v. Cur. n. Helsinki:
Congostroom 10/12 te Takao verw.; Cot-
tica 8/12 v. La Guaira n. Paramaribo:
Delftdijk 8/12 v. Frisco n Vancouver:
Douro p. 5/12 Cristobal; Friesland 7/12 v.
Townsville n. Sydney; Fr. Hals 5/12 800
mijl W. v. Valencia, 10/12 18 u. te Rott.
verw.; Flevo 5/12 v. Vera Cruz n. Tampico;
Gord'ias 7/12 te La Guaira; Helder 9/12 te
Alexandrie; Iris 9/12 v. Gibr. n. Cadix; Jan
Steen 6/12 v. New Orl. n. Rott.; Juno 10/12
te Antw.; Jupiter 5/12 te La Guaira; Kon.
Emma 3/12 te Trinidad; Kerkplein 9/12 v.
Basra n. Koramshar; Leuvehaven 7/12 te
Gothenb.; Maaskerk 7/12 v. Dakar, 17/12
te Amst. verw.; Orestes 8/12 te Dublin:
Orpheus 9/12 te Malaga; Odysseus 9/12 te
Gibr.; Polydorus 4/12 te New Orl.; Poeiau
Laut 7/12 te Cebu: Prima 4/12 v. Girgentl
n. Genua; Pygmalion 8/12 V. N.Y. n. Ma-
racaibo; Roepat (ex-Drenthe) 8/12 v. Cal
cutta n Bombay, daarna Austr.; Roelf P-
8/12 Ouessant n. Oporto; Rita 9/12 te Al
giers; Salland 9/12 v. Santos n. B.-Aires:
Socrates 2/12 v. Ceara n. La Guaira; Stad
Haarlem p. 5/12 Gibr. n. Savona; Straat
Soenda 6/12 te Shanghai; Streefkerk P-
7/12 Gibr. n. Br.-Ind.; Sommelsdijk 8/14
v. Singapore n Tarakan; Tiberius 3/12 te
Trinidad; Trajanus 6/12 v. New Orl.
Maracaibo; Tjisadane 5/12 v. Hongkong n.
Shanghai; Tawali 5/12 te Rastanura; Th«-
misto 6/12 v. Calcutta n. Hamb LU7.
Marthe en René W. Vinke 5/12 te w«
vischbaai; Venus 9/12 v. Bourgas n 1st®?,
boul; v. d. Velde 7/12 v Aden n Bat.-
Waterland 7/12 te Rio de J.; Zeeland oif
te Hamina.
