AMERIKA ANTWOORDT
MR. VAN KLEFFENS
NED. GEZANT BIJ FRANCO
TERUGGEROEPEN
Byrnes geeft inlichtingen
Amer. troepen overzee
Het India-debat in het
Lagerhuis
0
Regeering en verzet streden
schouder aan schouder
Babelsche verwarring in
Zionistenwereld
PRIJSVERLAGING VAN VELE ARTIKELEN
Handelsmarges zijn herzien
Stoere werkers
Daitschland zal niet herleven ten
koste van bevrijde landen
SYSTEMATISCHE ORDEVERSTORINGEN
Churchill beschuldigt de regeering
Toch was meer samenwerking
geboden geweest
Textiel tien pet.
goedkooper
Communisten maken het
Blum lastig
Rede van oud-premier
Gerbrandy
Tot hoold en hart
ZATERDAG 14 DECEMBER 1946
69ste JAARGANG No. 23723
99
99
Gen. Von Stuipnagel
gearresteerd
Ontwapening
TOESTAND OP CELEBES
Twee maanden lang tal van
geweldplegingen
Militaire situatie
Geest was goed
Utility-systeem
Misbruik van Unrra-
goederen
ZWARE MIST OP
SCHIPHOL
De vermiste Firefly
Aan onze maand- en
kwartaal-abönné's
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRA4T 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Administratie 21543
Postgiro 143450
ABONNEMENTEN: 30 ets, p. w., f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: Of Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededeelirgen dubbel
tarief Omroepers 16 cents oer m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich he: recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
Het Amerikaansche ministerie van
Buitenlandsche Zaken heeft geant
woord op de beschuldigingen .van mr.
E. N. van Kleffens, als zou de Ameri
kaansche politiek ten aanzien van
Duitschland te kort schieten, daar zij
den handel tusschen Nederland en
Duitschland niet openstelt.
In een uitvoerige verklaring zegt het
departement, dat de V S. nimmer een
politiek zullen voeren, die Duitschland
in staat stelt te herleven ten koste van
bevrijde landen, doch dat een zekere
mate van herstel in Duitschland nood
zakelijk is met het oog op het herstel
van zijn buurstaten.
Het feit dat Duitschland niet in staat
ls de door Nederland benoodigde grond
stoffen te leveren, de Nederlandsche
landbouwproducten te importeeren en
gebruik te maken van de Nederland
sche binnenvaart, schrijft het ministerie
geheel toe aan het verstoorde econo
mische leven in Duitschland.
De verklaring ging verder punt voor
punt de klachten, die mr. Van Kleffens
Donderdag geuit heeft, na.
Wij verwachten, aldus de verklarign,
dat de autoriteiten, betrokken bij de
economische samenstelling der Britsche
en Amerikaansche zone van Duitsch-
lend, met Nederland en andere landen,
die belang hebben bij het goederenver
keer met Duitschland, gedetailleerde
besprekingen zullen voeren. Het is waar
schijnlijk, dat aan de militaire missies
te Berlijn handelsmissies zullen worden
toegevoegd, die te Minden zullen zetelen,
waar ook het economisch bureau ge
vestigd is.
Naar bekend is geworden, zullen
volgende maand onderhandelingen
gevoerd worden om tot een handels
verdrag te komen tusschen Neder
land en de kort geleden ontstane
Britsch-Amerikaansche zone van
het bezette Duitschland.
Verder wordt vernomen, dat Neder
land zal worden ingeschakeld hij de
geallieerde goederencredletverleening. De
vorm van deze credietverleening is nog
niet bepaald, maar wellicht zullen grond
stoffen en half-fabrikaten naar Duitsch
land worden gezonden voor afwerking.
Generaal Otto von Stulpnagel. die de
eerste Duitsche militaire gouverneur van
Parijs is geweest, is Donderdag in de
Fransche bezettingszone van Duitschland
gearresteerd, aldus is Vrijdag door mili
taire autoriteiten in Parijs medegedeeld
De Franschen hebben sinds den val
van Duitschland jacht gemaakt op Von
Stuipnagel. Zij stelden hem verantwoor
delijk voor de talrijke executies van pa
triotten gedurende den tijd, dat hij gou
verneur van Parijs was.
Een goed ingelichte Britsche regee-
ringsbron heeft verklaard, dat Engeland
zeer binnenkort zijn gezant uit Spanje
zal terugroepen in overeenstemming met
de resolutie van de UNO, waarin de
Franoc-regeering gebrandmerkt werd als
een „fascistisch regiem".
Hij voegde er aan toe, dat Engeland
waarschijnlijk de huidige status van
zijn ambassade zou verlagen tot die van
een legatie.
,,De Nederlandsche regeerlng zal even
eens gevolg geven aan de aanbeveling van
de Ver. Naties Inzake het Franco-regiem,"
aldus verklaarde een zegsman van bet mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken, Ioen
hit in kennis gesteld werd van het bericht
uit Londen, dat de Britsche regeering ,,zeer
binnenkort" haar ambassadeur uit Madrid
zal terugroepen.
De zegsman merkte hierbit op, dat de
alleen liet terugroepen van lier
hoofd tier diplomatieke vertegenwoordiging
op het oog heeft en niet het opheffen van
die vertegenwoordiging.
De politieke commissie van de UNO
heeft met algemeene stemmen een ont
werpresolutie goedgekeurd, waarin de
algemeene voorwaarden van het plan
voor de ontwapening is vastgelegd.
in de resolutie wordt aanbevolen, den
Veiligheidsraad plannen te laten for-
muleeren voor een beperking van de be
wapening en voor de instelling van een
Inspectie en een controlesysteem ter
voorkoming van overtredingen.
Dit toezicht zal niet onderhevig zijn
aan het recht van veto der groote mo
gendheden,
In het programma komen ook bepalin
gen voor, <un de atoombom en andere
wapenen voor massavernietiging te ver
bieden en om controle uit te oefenen op
atoomenergie voor vredelievende doel
einden.
De storm en de mist hebben weer eens gespookt rond de Britsche eilanden.
Tientallen schepen zijn er het slachtoffer van geworden en zijn gestrand
of op de rotsen geloopen. Hier ziet men den Britschen mijnenveger Sultburn
die door den storm in het Kanaal op de rotsen bij Hartland Point, werd ge
worpen. De reddingsboot, die de bemanning aan land bracht werd zioaar
beschadigd. In een nieuwen storm is de Sultburn weer op drift geraakt en
drijft nu rond als een spookschip zonder een man aan boord
In verband met het gouverne
mentsbesluit, waarbjj voor Mandar,
Parepare, Makassar en Bonthain op
Zuid-Celebes de staat van oorlog is
afgekondigd, heeft de Ncd.-Indisehe
Voorlichtingsdienst een communiqué
uitgegeven, waaruit blijkt, dat se
dert 14 October tal van geweldple
gingen zijn voorgevallen. .De orde
verstoringen dragen een systematise
karakter.
Zoowel vanbuiten gekomen goedbe
wapende en geunifomeerde groepen als
nog steeds niet reeds voltallig gevangen
genomen Japansehe deserteurs zijn
herhaaldelijk op den achtergrond van
deze acties gesignaleerd. Eerst wanneer
deze kernen onschadelijk zullen ge
maakt zijn, zullen met normale midde-
delen orde en veiligheid kunnen worden
hersteld en gehandhaafd. Kortgeleden
is dan ook besloten, de militaire actie
in genoemde streken uit te breiden en
de noodige maatregelen zijn daarvoor
reeds uitgevoerd.
Teneinde nu het bestuur en den mi
litaire autoriteiten gedurende de pe-
James Byrnes, de Amerikaansche
minister van Buitenlandsche Zaken,
heeft in de Algemeene Vergadering
der V.N. gedetailleerde gegevens ver
strekt over de Amerikaansche strijd
krachten overzee en is dus vooruitge-
loopen op het voorstel tot een telling
der troepen buitenslands.
Byrnes verklaarde: „Op V-day hadden
wij meer dan 5 millioen man troepen
overzee. Heden ten dage zijn er minder
dan 550.000 man troepen buiten het
(Van onzen correspondent)
Londen, 13 December.
Het tweedaagsch debat over India in
het Lagerhuis heeft, zooals te verwach
ten was, niet tot eenig vruchtbaar re
sultaat geleid. De regeering demon
streerde een officieel optimisme en de
oppositie een grondig pessimisme, maar
geen van beide gaf een constructieve
bijdrage.
Het debat had inderdaad beter niet
gehouden kunnen worden. Zcowel giste
ren als vandaag werd herhaaldelijk door
de oppositie de beschuldiging uitgespro
ken, dat de Engelsche regeering India
had overgeleverd aan de Hindtes. V°°r.
al Churchill lanceerde deze beschuldi
ging. Gisteren beweerde hij onomwon
den, dat Sir Stafford Cripps en de re
geering de Hindoe-Congrespartij hadden
voorgetrokken bij de Mohammedanen,
een uitlating, die zonder eenigen twijfel
Franco protesteert tegen inmenging
van de Vereenigde Volkeren. Om
ringd door leden van zijn kabinet,
spreekt generaal Franco vanaf het
balcon van het koninklijk paleis te
Madrid de menigte toe tijdens de de
monstratie in de Spaansche hoofd
stad
weinig zal bijdragen tot een meer ver
zoeningsgezinde houding van de Moslem
liga in India. Toen Churchill eenige
dagen geleden aandrong cp het houden
van een debat over India, verklaarde
Minister Morrison namens de regeering,
dat deze het ocgenblik inopportuun
achtte vanwege de moeilijke phase,
waarin zich de onderhandelingen om
trent India bevonden. Het verloop van
het debat heeft de vrees van de regee
ring gerechtvaardigd.
Er zijn op deze beide dagen, vooral
door den leider van de conservatieve
oppositie, beschuldigingen geuit, die
dankbaar gebruikt zullen worden door
de Mohammedanen in India, ter recht
vaardiging van hun koppige weigering,
deel te nemen aan de Constitueerende
Vergadering. Daarnaast heeft evenwel
Churchill terecht gewezen op den bar
ren ernst van den toestand in India en
op de uiterst geringe kansen van een
spoedige oplossing.
Zijn woorden waren in duidelijke en
overtuigende tegenspraak met de mee
ning van Sir Stafford Cripps, dat er
geen reden was te wanhopen aan de
mogelijkheid van het tot stand komen
van een nieuwe Indische constitutie in
den loop van het volgend jaar.
gebied van de V.S. Het meerendeel hier
van bevindt zich in Duitschland, Japan,
de Japansehe eilanden, Korea, Oosten
rijk en Venezia Giulia. Het meerendeel
van de troepen, dat zich op het gebied
van ander landen genoemde bezet-
tingsgebieden niet meegerekend be
vindt, bestaat uit troepen voor den aan
voer en bestuurszaken.
Onze eerste taak is controle van de
atoomenergie. In een wereld van onge
controleerde bewapening zou de atoom
energie den V.S. vel jaren lang 'n voor
sprong geven. De V.S. wenschen echter
niet de leiding te nemen in een bewa
peningsrace. Wij zijn bereid onze
kennis van atoomwapenen met de rest
der wereld te deelen, op voorwaarde,
dat andere landen evenals wij zich on
derwerpen aan internationaal gecontro
leerde inspectie en beveiligingen. De
vrede en veiligheid zijn er niet mee
gebaat, dat de voornaamste betrekkin-
kingen tusschen de groote mogendheden
afhankelijk gesteld moet worden van de
vraag, welke politieke partij in Perzië,
Griekenland of China aan de macht is."
Léon Blum, eerste minister-president
van de Vierde Fransche Republiek, heeft
verklaard, na den geheelen dag bespre
kingen met de partijleiders te hebben ge
voerd, dat hij er niet meer zeker van was
dat. hij er vandaag in zou slagen zijn
kabinet te voltooien.
riode van verhoogde militaire actie
de daarbij passende buitengewone be
voegdheden te geven, welke de rege
ling op den staat van oorlog en beleg
aan het militair gezag biedt, is van
11 December af de staat van oor
log voor de bovengenoemde gebieds-
deelen afgekondigd. Deze maatregel
beteekent niet, dat het burgerlui: be
stuur vervangen wordt door een mili
tair bewind.
De regeering hoopt, zoo besluit het
communiqué, dat van de buitengewone
bevoegdheden slechts een beperkt ge
bruik behoeft te worden gemaakt dat
van de genomen maatregel een preven
tieve werking zal uitgaan en dat ten
slotte spoedig tot opheffing ervan kan
worden overgegaan.
Een Nederlandsch militair woord
voerder heeft omtrent de militaire si
tuatie het volgende medegedeeld: In de
omgeving van het vliegveld Padang zijn
twee Nederlandsche vliegtuigen bescho
ten. Hierbij vielen geen slachtoffers, in
den Noordelijken sector werden twee
Nederlandsche soldaten bij patrouille
acties gewond. Bij gevechten met terro
risten in de omgeving van het vliegveld
te Falembang zijn een Nederlandsche
soldaat en vier Indoniesiërs gedood een
Indonesiër werd gewond.
Bij een botsing tusschen patrouilles in
den Westelijken sector van Batavia zijn
zeven terroristen gedood. Twee terro
risten werden met hun wapens gevan
gen genomen.
In Noord-Oost Bandoen werden bui
tenwijken gezuiverd door Nederlandsche
troepen. Het protest van den Indonesi-
schen commandant werd verworpen,
daar het gebied binnen de Nederland
sche zone ligt. Bij een zuivering van
den Zuidelijken sector Semarang zijn
vier Indonesiërs gedood, twee gewond
en zes gevangen genomen. Een hoeveel
heid wapens werd in beslag genomen.
In de Centrale en Noordelijke sector
van Soerabaya hadden de gewone pa
trouille-gevechten plaats. Uit den Zui
delijken sector wordt terreur op de be
volking gemeld. Bij een gevecht met
terroristen in Oost-Borneo werden 13
terroristen gedood, twee gewond en ze
ventien gearresteerd. Tevens werd een
voorraad wapens buitgemaakt.
Nadat de officieele opening van de con
ferentie te Denpasar nogmalas was uitge
steld en hoewel het programma voor Vrij
dag slechts een excursie naar Karang Asem
vermeldde, werden de journalisten Vrij
dagochtend verrast door een speciale pers
conferentie, gehouden door dr. W. Hoven,
waarop werq medegedeeld, dat men drie
rep-ublikeinsche journalisten uitgenoodigd
had met het eerste vliegtuig naar Batavia
terug te keeren, daar zij het gastrecht
geschonden hadden. Dr. Hoven deelde
medje, dat reeds op de conferentie te
Malino door republikeinsche Journalisten
propagandamateriaal was vespreld. Thans
is dit opnieuw geschied, hetgeen, aldus
dr Hovven, zeer schadelijk was voor een
gebied als B'ali, waar orde en rust Juist
waren weergekeerd, terwijl men aan den
vooravond stond van een belangrijke con
ferentie, die de richtlijnen van Malino en
Lengvadjatl nader zou uitwerken.
Nadar verneemt Aneta, flat de drie
Journalisten inmiddels per vliegtuig ver
trokken zijn. Dé drie overig® rppublikein-
srtie journalisten wenschten niet te Den
pasar te blijven en zijn eveneens ver
trokken.
„Er zijn conflicten geweest in het
Nederlandsche verzet en er zijn con
flicten geweest in de regeering te
Londen, maar in alle opzichten heb
ben regeering en verzet schouder aan
schouder gestreden in eendrachtige
eensgezindheid en dat was van zeer
veel belang voor het aanzien van Ne
derland in de wereld. Ik durf te zeg
gen, dat de organisatie van het verzet
in Nederland en de samenwerking
met de regeering te Londen zoo goed
waren, dat wij, voor geen enkel ander
land in Europa behoefden onder te
doen. De gegevens, die wjj te Lon
den binnenkregen, waren zoo goed en
zoo talrijk als van geen ander bezet
land." Aldus sprak prof. P. S. Ger
brandy Vrijdagavond in Pomona te
Den Haag in een rede over de Ne
derlandsche regeering te I onden en
het verzet in Nederland.
De oud-minister-president gaf in deze
rede aan de hand van authentieke ge
gevens een beeld van de moeilijkheden,
die overwonnen moesten worden vóór het
werk van de regeering in Londen en van
het verzet in Nederland goed op gang
kwam en de onderlinge verbindingen
goed waren georganiseerd.
De regeering in Londen was aanvan
kelijk in zeer vele opzichten gehandicapt.
Er waren geen goede ambtenaren en er
was geen goede organisatie. Nederland
had geen ervaring in het ondergrondsche
werk. Men was in alles afhankelijk van
de Engelschen, die zelf alleen in militaire
berichten waren geïnteresseerd.
De eerste pogingen tot persoonlijk con
tact met het bezet gebied mislukten door
toevallige omstandigheden. Nederland
had aanvankelijk bij de Geallieerden geen
goeden naam. Men begreep onze snelle
capitulatie niet en evenmin de politiek
van De Geer. Van den anderen kant
kreeg Londen zooveel tegenstrijdige be
richten uit Nederland en maakten onder
grondsche groepen elkaar zoo dikwijls
verdacht, dat ook daardoor veel tijd ver
loren ging.
Als er in het verzet meer samenwer
king was geweest en een betere wil tot
onderling begrip, als er met één stem
gesproken was, dan zouden er nog betere
resultaten bereikt zijn. Toch was de geest
hier zoowel als in Londen zeer goed.
Nooit is er te Londen tevergeefs een
beroep op de Nederlanders gedaan als er
een gevaarlijke opdracht moest worden
uitgevoerd.
Tijdens de Aprilstaking in 1943 had de
regeering deze gaarne krachtig gesteund.
Dat zou echter alleen gekund hebben ais
er militaire actie had kunnen zijn. Spr.
heeft Churchill daarom gevraagd, doch
het bleek onmogelijk. De Geallieerden
waren nog niet klaar. Toen moest men
de staking voorzichtig afremmen Den mili
tairen moest men evenwel opdragen zich
niet te melden voor krijgsgevangenschap,
omdat dat te ernstige consequenties had
kunnen hebben. Kunnen wij dus trotsch
zijn op wat ons volk in oorlogstijd
presteerde, de Londensche regeering heeft
altijd op het standpunt gestaan, dat van
het verzet geen show gemaakt moest
worden, dat men het dus niet mooier
moest voorstellen dan het was en in deze
betrachting van waarheid, eerlijkheid en
voorzichtigheid heeft juist onze kracht
gelegen. Dat de saamhoorigheid, die
tijdens den oorlog onzen grootsten kracht
was, nu weer verloren dreigt te gaan nu
land en rijk in zoo groot gevaar verkee-
ren, is zeer te betreuren, aldus eindigde
spr.
Te Londen wordt een tentoonstelling
van modelvliegtuigen gehouden. Een
van de grootste vliegtuigmodellen
met benzinemotor wordt naar de
expositie gebracht
Het wereldzionistencongres, dat op het
oogenblik te Bazel vergadert en zijn aan
dacht besteedt aan den Palestijnsche
kwestie, heeft nu niet een verloop, dat
men bepaald eenstemmig en harmonisch
kan noemen. Van revisionistische zijde is
het voorstel geopperd tot de samenstel
ling van een voorloopige regeering over
te gaan. Dr. Brodetzky, lid van de
éxecutieve commissie van het Joodsch
Agentschap, is tegenstander daarvan.
Bovendien wil hij, dat het Agentschap
deel neemt aan de besprekingen nopens
Palestina, welke te Londen in Januari
gehouden zullen worden. Mosje Sneh, lid
van dezelfde commissie en van hetzelfde
Agentschap, adviseert: geen deelname
aan de besprekingen.
Op de eerste vergadering had dr.
Weizmann het terrorisme in scherpe
bewoordingen veroordeeld. Dr. Altmann,
maakt hem daarvoor verwijten en
meent, dat het terrorisme een logisch
gevolg is van Weizmann's eigen taktiek.
Waarop Mosje Sneh, op zijn beurt, een
veroordeeling uitspreekt over het ter
rorisme.
Hij zeide, dat slechts de Joodsche ge
meenschap in haar geheel verzet kan
bieden. De Stern-groep en de Irgun Zvai
Leumi hebben volgens Sneh geen be
staansrecht.
Een gedelegeerde riep: „Hoe moet het
In overeenstemming met de desbetreffende passages in de regeeringsverklaring
over lounen en prijzen zijn alle handeLsmarges aan een grondige herziening
onderwerpen, zoo deelt men ons van bevoegde zijde mede. Dit is geschied na
overleg met de betrokken vakgroepen, waarbij in enkele gevallen wél doch in
de meeste gevallen geen overeenstemming werd bereikt. De noodzaak, bij deze
herziening spoed te betrachten, heeft het onvermijdelijk gemaakt op een gegeven
moment de besprekingen te beëindigen en een beslissing te treffen. Alhoewel
voor verschillende artikelen het overleg voortgang heeft, kunnen thans voor
het meerendeel der industrieeie gebruiksartikelen de resultaten bekend worden
gemaakt.
de oude marge gehandhaafd, zooals op
verwarmingsapparaten, gasfornuizen en
waschmachines.
De marges voor textielproducten, die
wel als het belangrijkste voorbeeld kun
nen worden beschouwd, zijn voor den
grossier en voor den detaillist zoodanig
verlaagd, dat de prijzen, behoudens even-
tueele stijgingen van de internationale
grondstoffenprijzen, met ongeveer 10
pet. naar beneden gaan. Voor de overige
artikelen zijn verlagingen toegepast, die
met hetzelfde voorbehoud eveneens on
geveer 10 pet. voor den consument uit
maken. De metalen huishoudelijke arti*
kelen zijn verlaagd met 10 tot 12 pet.
voor zoover het artikelen betreft, die
beschouwd moeten worden als van pri
mair belang voor huishoudelijk gebruik
Daarnaast is voor een aantal artikelen
Op lampekappen is een prijsverla
ging bewerkstelligd van rond 15 pet.
Aan de fabrikanten is thans een
calculatie-schema voorgeschreven en
de verplichting opgelegd, hun pro
ducten van een code-nummer te
voorzien, zoodat de fabrikant van
bepaalde lampekap, die in den win
kel hangt, is terug te vinden. Hier
door behooren, naar verwacht wordt,
de ongeoorloofd hooge prijzen op
dit gebied spoedig tot het verleden.
Op houten huishoudelijke artikelen
is prijsverlaging door de herziening van
de handelsmarges verkregen van rond
15 pet. Voor papierwaren en kantoor
behoeften is een detailhandelsmarge-
beschikking gemaakt, welke in een groo
te leemte voorziet, daar deze handel tot
nu toe feitelijk niet behoorlijk geregeld
was. Thans is één detailshandelsmarge
vastgesteld voor alle artikelen, die in
deze branche thuisbehooren. Op stofzui
gers beteekent de handelsmargewijzaging
een prijsverlaging van rond 15 pet.
Op glas- en aardewerk is een handels
marge-verlaging alleen toegepast op die
artikelen, die in een utility-systeem wor
den ondergebracht. Deze artikelen,
waaronder de voornaamste gebruiksar
tikelen vallen, zullen dank zij de her
ziening van de handelsmarges eveneens
vrij belangrijk in prijs dalen. Waar
schijnlijk worden in den loop van deze
maand in het kader van het utility-
systeem, consumentenprijzen vastgesteld,
waarin de handelsmarges zijn verwerkt.
Voor eenige verzinkte huishoudelijke
artikelen en z.g. draadartikelen als ar-
druipiekken en zeepkloppers, is dit reeds
geschied. Door verlaging van de handels
marges zijn deze prijzen met ongeveer 10
pet. gedaald. Ook voor houten artikelen
is een soortgelijk systeem in voorberei
ding.
De handelsmarges op schoenen en
meubelen zijn in de laatste verschenen
beschikkingen reeds aanzienlijk verlaagd.
Voor schoenen beteekende de 26 Juni
1946 in de Staatscourant gepubliceerd?
beschikking gemiddeld een prijsverla
ging van 7 pet., terwijl de meubelbe
schikking, welke 2 Juli 1946 in de Staats
courant is verschenen, een verlaging van
den prijs beteekende van &>/2 pet
met schieten?" En boven de kreten uit,
die van alle kanten uit de zaal opklon
ken, brulde Sneh: „Indien er op ons
geschoten wordt zullen we terugschieten".
Veertig Joden werden gewond, van wie
sommige ernstig, „ijdens een botsing te
Petab-Tiqua in Palestina tusschen leden
van de rechtsche zionistische revisionisti
sche partij en leden van het Joodsch al
gemeen vakverbond.
Dit laatste is wel in praktijk gebracht
wat te Bazel bijeengepraat wordt. Bazel
lijkt te veel op Babel om eenige waarde
aan deze gemakkelijke woordspeling te
hechten, maar toch zijn ze de gevolgen
van een frappante gelijkenis.
In den nacht van Donderdag op Vrij
dag is een poging gedaan om de wets
rollen in een Londensche synagoge te ver
branden, nadat een onbekende per tele
foon de bedreiging had geuit, dat „ter
reur met grooter terreur" zou worden
beantwoord, indien de aanvallen op Brit
sche soldaten in Palestina geen einde
zouden nemen.
Bij onderzoek bleek, dat de synagoge
niet was afgebrand, maar Vrijdagmorgen
vond de opzichter de wetsrollen afge
rold. terwijl van een der rollen een hoek
was,verbrand.
De Amerikaansche senator. Wherry
heeft geadviseerd, dat Amerika Europa
rechtstreeks van voedsel voorziet en
heeft gezegd, dat aan het Congres de
volledige feiten moeten worden voorge
legd „met betrekking tot de onbillijke
verdeeling van UNRRA-goederen en het
voor een ander doel gebruiken van
voedselvoorraden
Op een persconferentie, die hij bij zijn
terugkeer uit Europa heeft gehouden,
zei senator Wherry, dat in de Russische
zone van Duitschland de Sovjet-Rus
sische autoriteiten 80% van de plaatse
lijke voorraden verbeurd verklaarden en
vervingen door UNRRA-voorraden in-
plaats van de plaatselijke voorraden met
de UNRRA-goederen aan te vullen.
De senator zei, dat hij het Congres zou
adviseeren in de opheffing van de
UNRRa toe te stemmen, zonder dat
deze door een internationale instantie
in eenigerlei vorm wordt vervangen.
Op het Amsterdamsche vliegveld
Schiphol is Vrijdag geen enkel toestel
geland. Ook heeft geen enkel vliegtuig de
luchthaven wegens den zwaren mist kun
nen verlaten.
Veel verbittering komt voort uit
onvoldoend begrijpen van elkan
der: veel ongenoegen uit de ver
moedens, die men koestert over
de gedachten van anderen, j
Twee dagen waren wij de gast
van de (Jgrbeiders in het Aarts
bisdom Utrecht. Stil verdoken in
een hoekje hebben wij geluisterd, ons
verwonderd en veel geleerd. Daar zaten
ze, de mannen uit het hooge Noorden
en de Betuwers met hun langzame, sle
pende stem, de felle Tukkers en de
stijfhoofdige Gronnegers. De Friezen en
de Utrechtenaren, en als we zoo even
van het podium af de zaal overzagen,
viel het groot aantal jongeren op. dat
dezen 47en Centralen Raad tot zoon
echt levende bijeenkomst maakte. De
voorzitter is maar zoo'n klein manneke,
maar als hij twee minuten is warmge-
loopen in zijn openingswoord, ontdekt
men onmiddellijk den ongecompliceer-
den, volstrekt eerlijken arbeidersieider.
Hoe terecht kwalificeerde Mgr. Van
Schaik hem als een geschiedenis-spreker.
Dit was de arbeider, die heel den har
den strijd van zijn beweging van het
begin af aan heeft meegemaakt. „We
ver onder de wevers bleef hij", aldus
duidde hem de bondssecretaris aan toen
hij het artistieke, keurig verzorgde drie
luik namens bestuur en leden overnan-
digde „voor vele jaren trouwen dienst".
Ondanks zijn drukke werkzaamheden
van dien dag hadden we de kans met
Nijkamp even een kopje koffie te drin
ken. „Och ja," zegt hij dan eenvoudig
weg, ,,de tijd, dat ik op mijn klompjes
naar de fabriek ging. ligt me nog versch
in het geheugen, al is het dan ook meer
dan 25 jaar geleden. Maar het is dan
ook zoo: als een bestuurder van de Kath.
Arbeidersbeweging dien tijd gaat ver
geten, dan kan hij geen leider van de
arbeiders meer zijn. Het arbeiderssenti
ment moet een bestuurder van de Kath.
Arbeidersbeweging als een van de hoog
ste deugden in zich blijven dragen."
Wij hebben toen nog een paar gesala
rieerde bestuurders op de korrel geno
men en bij allen troffen we dezelfde
mentaliteit. Dit heeft ons niet verwon
derd, maar een verwachting bevestigd.
Want niets zou voor de Kath. Arbeiders
beweging gevaarlijker zijn dan vrijge
stelden, die de arbeidersmentaliteit niet
of niet meer verstaan. In Duitschland
is de Kath. Arbeidersbeweging destijds
zeer ernstige schade toegebracht door het
feit dat de vrijgestelden „heeren" waren.
Hetzelfde verschijnsel kan men ook in
andere landen soms waarnemen. Toch
worden aan den tegenwoordigen bestuur
der hooge eischen gesteld. Hij stast ver
antwoordelijk voor het voorlichten van
de massa. Hij moet zich derhalve op de
hoogte houden van alle actueele vraag
stukken, maar vooral ook van geestelijke
stroomingen, welke voor het algemeen
welzijn meer in het bijzonder voor
de arbeiders van belang zijn. Dit ver-
eischt studie, relaties, omgang dus met
menschen ook uit andere maatschappe
lijke kringen. Hierbij heeft nu iedere
bestuurder te waken, dat hij blijf de
primus inter pares en niet vergroeit
tot een verwaanden kwast, die van het
arbeidersleven niets meer verstaat. Mo
gen we deze vergadering van den
Utrechtaetien Biuid als toetssteen Jiétt
voor het geheel van de Nederlanosche
Katholieke Arbeidersbeweging, dan con-
stateeren we, dat deze er goed voor
staat.
Maar het zijn niet alleen de be
stuurders. die opvielen in deze
vergadering. De heer Veldman,
oud-secretaris van den Utrechtschen
Bond, thans 2de voorzitter van de Ned.
Kath. Arbeidersbeweging, herinnerde in
een gevoelvol woord aan dat leger van
onbekend gebleven ploeteraars en sjou
wers. die onder de moeilijkste omstan
digheden deze beweging in feite hebben
gebouwd.
En hun opvolgers maakten van de
Centrale Raadsvergadering, die met een
korte onderbreking duurde van 's mor
gens 10 tot 's avonds 6 uur, een studie
bijeenkomst, die geen moment verveelde.
Hoe weten deze kerels hun woorden te
kiezen, hun zinnen sprekend te bouwen.
Hoe dringen zij onmiddellijk tot de kern
van de zaak door. De bespreking van
een contributiekwestie moge den buiten
staander oninteressant voorkomen, maar
laat hij dan letten op de opmerking
van een afdeelingsbestuurder, die vast
stelde: „Er is een groot onderscheid
tusschen wezens- en verschijningsvorm
van de Kath. Arbeidersbeweging en elke
andere arbeiderscentrale in ons iand.
Wij doen meer, omdat we meer zijn Hoe
eerlijk klonk de verontwaardiging van
den afgevaardigde, die vaststelde dat
het de Kath. Arbeidersbeweging in Ne
derland was. die het eerste open'ijke
massale verzet tegen den vijand aandurf
de en thans bij <Je liquidatie van het
N.A.F. beloond wordt met een achter
stelling. Hoe kent men in dezen kring
de tekortkomingen in de sociale wetten
en hoe grootsch ziet men de cultureel-
vormende taak. Neen. deze niet als de
monstratie bedoelde bijeenkomst was
een demonstratie van grootsch formaat.
Gedemonstreerd is, dat de katholieke
arbeiders in Nederland in hun beweging
een vormingsinstituut hebben, dat geheel
in eigen hand, volledig beantwoord heeft
aan den wensch van dr. Schaeptran:
„Ik wenschte aan Nederland te geven
een school van arbeiders met rotsvast
geloof en kennis."
Naar wij vernemen hebben de weers
omstandigheden gisteren de op het
vliegveld Valkenburg gestationneerde
vliegtuigen van den Marine-luchtvaart
dienst belet de nasporingen naar het
vermiste Firefly-tcestel voort te zetten.
Bent U gewoon per kwitantie Uw
abonnementsgeld te voldoen?
UitstekendWij zullen er wel voor
zorgdragen, dat deze kwitantie U
gepresenteerd wordt.
Hebt U echter wel eens berekend,
hoeveel incassokosten (en dat geldt
het bijzonder voor de maandabonne's
U zichzelf zoudt kunnen besparen,
door vóór den aanvang van de maand
of het kwartaal het abonnementsgeld
te gireeren of per postwissel aan ens
over te maken?
Ons gironummer vindt U vermeld aan
den kop van ons blad.
ADMINISTRATIE
N. HAARL. COURANT
