Herstelbetalingen aan ons land
f Een
prachtgeschenk
met f
Kerstmis:
Prof. Romme in de Tweede Kamer
WERELDNIEUWS IN BEELD
DE GROOTSTE PAROCHIE
VAN ONS LAND
Zielzorg onder de schippers
De optische fabriek is uiterst modem
ingericht
Aandeel uit loopende
productie
kvttiuiimë
spel
Abbeville
GULDEN KERST
PHILIPS
"Duister.
Diogenes van
Polens verhouding tot
het Vaticaan
Proces van hoogverraad
in Zwitserland
Vermiste vlieger
opgegeven
De opvoeding van
de jeugd
Duitsche vaklieden vluchten
naar Britsche zone
DINSDAG 17 DECEMBER 1946
PAGINA 3
Duitsche eigendommen
HORLOGES NOG NIET VRIJ
Vele en groole prijzen
rniLira
(Vervolg van vagina 1)
Avondvergadering
Van Beinum weer in
ons land
Middenstandsexamen 1947
Directeur-secretaris
Nederl. Bank
NOG 5000 VLUCHTELINGEN
IN NEDERLAND
ONZE GRENSRECTIFICATIE
Bijzonder Gerechtshof te
Amsterdam
Kanselier Nederlandsche
Orden
ffPI
Jeugdzorg
(Wordt vervolgd
Onze Joodsche
landgenooten zijn
tijdens den oorlog
op velerlei ver
schillende plaat
sen ondergedoken
geweest; met vier
of vijf op 'n bijna
onvindbaar zol
derkamertje, in 'n
boerenschuur, er
gens achteraf op
een land, en ook
in ziekenhuizen,
waar men hen
met liefde en toe
wijding verzorgde.
Een aantal Joden
is in het Provin
ciale Ziekenhuis te
Santpoort onder
gedoken geweest
en als dank voor
deze hulp is
Maandagmorgen
in de hal een ge-
denkteéken ont
huld, hetgeen ge
schiedde door een
knaapje, dat in de
bezettingsjaren
aldaar geboren
werd.
Toen hij twintig jaren oud was
en een academischen titel verwor
ven had, trok de Franschman
Duval zich uit het moderne leven
terug met de verklaring, „dat hij
er genoeg van had." Het heden-
daagsche leven, zoo meende hij,
laat vanwege de rusteloosheid,
welke het karakteriseert, geen tijd
meer over zich aan een doeltref
fende bezinning en contemplatie
over te geven. Hij was „moe en
wilde zich tijd verschaffen om na
te denken." Achttien jaren lang
heeft hij nu in de eenzaamheid
geleefd. In al dien tijd heeft hij
zich niet gewasscheny noch van
kleeren verschoond. Dit kluize
naarsleven heeft hij tot gisteren
mogen volhouden, toen de politie
het eindelijk welletjes vond en den
totaal vervuilden man eens een
flinke beurt liet geven in het ste
delijk ziekenhuis van Abbéville. Hij
had, een baard, die hem tot op de
knieën hing. Een en ander ging
gepaard met heftige protesten van
de zijde van den academischen
titelhouder. De doktoren, die hem
onderzocht hebben, verklaarden,
dat de man volkomen gezond was
en een „uiterst helder verstand"
bezat. Zijn ouders, die over het ge
val ondervraagd werden, verklaar
den, dat zij meer dan eens ge
tracht hadden den doctorandus tot
inkeer te brengen maar deze wilde
zijn kluis niet verlaten en verbood
ten strengste, dat men ook maar
een vinger naar hem uitstak.
Plan voor Anschluss
Doctor honoris causa per
radio
Meisje „geadopteerd"
Wat Nederland tot dusver aan her
stelbetalingen van Duitschland ont
ving, beperkt zich tot. een. twintigtal
vrachtschepen van in totaal 51.915 br.
reg. t. ter waarde van ƒ25.000.000, de
krukassenfabriek de „Glinde" b« Hano
ver, waarvan het materiaal ter waarde
van Mrk. 3.000.000, waarmede een com
plete Nederlandsche fabriek zal kunnen
worden uitgerust, reeds te Amsterdam
is aangekomen, en de Hensoldt-Werke
voor lenzen en optische instrumenten,
waarover wij reeds berichtten, een fa-
kriek, die zoo modem is ingericht, dat
Amerika om prototypen van de daar
gebruikte machines verzocht. Ons zal
zij in staat stellen voortaan de Neder-,
landsche behoefte op dit gebied uit eigen
industrie te delsken. Ons gewerden ook
nog eenige B.M.W.-machinerieën. Dit
is de zakelijk uiterst belangrijke kern
van het referaat, dat prof dr. ir. H.
Gelissen, hoofd van de Nederlandsche
delegatie bij het Internationaal Agent
schap voor de Duitsche herstelbetalingen
te Brussel, in een even klare als kloeke
taal voor de verbondsvergadering der
K.A.B. heeft voorgedragen.
De term „beperkt", welken wij In on
zen aanhef gebruikten, vindt zijn ver
klaring in het feit dat tegenover 'deze
schadeloosstelling van goed 50.000 ton
een tengevolge van Duitsche oorlogs
handelingen geleden verlies va,n 1.550.000
ton ofwel 300.000.000 staat en dat te
genover beide fabrieken een industrieel
verlies in Nederland van ƒ2.200.000 moet
worden in rekening gebracht.
Wat ons nog aan herstelbetalingen
voorzoover bekend te wachten staat,
dat is op de eerste plaats ons aandeel
bij de verdeeling van elf fabrieken, 24
Januari a.s., vervolgens ons aandeel bij
een daaropvolgende verdeeling van 54
fabrieken met een gezamenlijke waarde
van Mrk. 50.000.000.—, welk aandeel
telkens volgens 'n overeenkomst voor de
verdeeling van dit soort goederen 5.6
pet. van het totaal zal bedragen.
Ook van een op handen zijnde ver
deeling van gereedschapsmachines uit
de Britsche en Fransche zones voor een
totaal van Mrk. 90.000.000.mag Neder
land 5.6 pCt. verwachten. Dan kunnen
wij nog een aantal Duitsche binnen
schepen en baggermachines e.d. tege
moet zien, wanneer deze binnenkort
tusschen de rechthebbenden zullen wor
den verdeeld.
Dan nog in de toekomst ons aan
deel uit de loopende Duitsche pro
ductie, wanneer de Duitsche han
delsbalans in evenwicht zal zijn en
ons aandeel aan het door Rusiand
in de Westelijke bezettingszone in
te voeren voedsel, welke hoeveel
heid voedsel etc. overeenkomt met
15 pCt. van de vóór den oorlog be
langrijke West-Duitsche indus
trieën, welke naar Rus.and zullen
worden overgebracht.
BeicJe laatstgenoemde aandeelen voor
Nederland bedragen telkens volgens in
ternationale overeenkomst 3.9 pCt. van
het totaal.
Tenslotte kan Nederland aanspraak
maken op de nog in Nederland aanwe-
Officieel is in den loop van Zaterdag
morgen door den staf van den comman
dant Zeemacht aan de betreffende uit
voerende instanties opdracht gegeven
het zoeken naar de sinds Dinsdag ver
miste Fire-Fly, die thuis hoorde op het
militaire vliegveld „Valkenburg," te
staken. De opsporingsmaatregelen zijn
zonder resultaat gebleven en men meent
thans aan, dat de bestuurder van 't toe
stel, de officier-vlieger der tweede klasse
W. Saltykcff, om het leven is gekomen.
In tegenstelling tot vele in omloop
zijnde geruchten ligt het, naar wij van be
voegde zijde vernemen, niet in de bedoe
ling den verkoop van horloges vrij te
Seven. Aangezien het aantal beschikbare
horloges nog zeer gering is en verschil
lende bedrijven, waar uurwerken voor
den goeden gang van zaken niet gemist
kunnen worden, nog niet voor verstrek
king in aanmerking zijn gekomen, zou
net economisch niet verantwoord zijn de
distributie van horloges thans reeds op
i-e heffen.
PUZZLE
door katholiek thuisfront
Overal verkrijgbaar
zige Duitsche eigendommen, welke op
een bedrag van rond f 100.000.000.—
besomd worden en ten allerlaatste
op de opbrengst van Duitsche octrooien
en auteursrechten. Al deze baten staan
volkomen los van eventueele grenscor
recties, welke met onverminderd recht
kunnen worden gevorderd, aangezien
met bovengenoemde reparaties het Ne
derlandsche verlies bij lange na niet is
gedekt. Dit zijn voor Nederland de prac-
tische gevolgen van de uitvoerige on
derhandelingen over de herstelbetalin
gen, zooals die respectievelijk te Yalta,
Potsdam en Parijs zijn gehouden.
Deze overeenkomsten voor zien in een
verdeeling, waarbij Rusland 50 pCt. van
het toaal krijgt en de overige achttien
geallieerde landen de rest, met dien
verstande, dat daarvan Rusland ook
nog 25 pet. krijgt en daarvoor in de
plaats 15 pet. aan Russische goederen
herinvoert.
Verkrijgbaar bij eiken
PhiliShavehandelaar
HET IDEALE
FLECTRISCH OROOGSCHEER-APPARAAT
.v-v
N.V PHILIPS VERKOOP-MIJ VQ0R NEDERLAND EINDHOVEN
Daarna onderwierp hij de artikelen van
de overeenkomst punt voor punt aan een
beschouwing en hier was uiteraard alle
ruimte voor het stellen van een reeks
vragen, in welwillenden zin ongetwijfeld,
doel. die even zeker de nunten van twijfel,
welke hier en daar in de Katholieke
fractie gekoesterd worden, omvatten. Ten
aanzien van de arbitrage vroeg hij een. ver.
duidelljking. Hij meende de bepaling zoo
te verstaan, dat de arbitrage voor den
overgangstijd zal worden ingesteld en niet
zou slaan op de nieuwe rechtsorde, nocil
op de verhoudingen, welke in die rechts
orde zullen gelden, hoewel zij niet raakt
aan den plicht der regeering te waken
voor het welzijn van alle volkeren, die aan
haar bescherming' zijn ondenvorpen. Als
dit juist ls. dan kan prof Romme zich
bij de arbitrage-bepaling van art 17 aan
sluiten. Met art. 16 kon hij zich even
eens vereendgen, doch hij stelde de vraag.
of dit artikel Insluit, dat de aanwezige
machtsmiddelen sterk genoeg zijn voor de
waarborging van de verpliohte rechtsorde
en of de troepen met het oog op dit doel
op de vereischte sterkte gehouden worden.
De terreur immers moet uitgeroeid wor
den. Wij zijn zedelijk niet verantwoord,
indien wij de terreur laten voortbestaan.
Cnder alle omstandigheden moeten wij
onze taak in dit opzicht voortzetten.
Uitvoerig besprak prof. Bomme de con
ceptie van de vorming van een staat op
federatieven grondslag, zooais deze be
lichaamd zal worden in de Nederlandsch-
Indonesische Unie, daarbij opmerkende,
dat het een punt van eenheid onder alle
partijen is, dat niemand zich tegen de fe
deratieve gedachte verzet. Door het accep
teeren van het denkbeeld, dat Indonesië
voor het lidmaatschap van de UNO voor
gedragen zal worden, hebben wij de ge
dachte aan een souverein Indonesië aan
vaard. Teneinde alle mogelijkheid tot mis.
verstand te vermijden, wilde prof. Romme
voorts, dat de minister zich uitspreekt
over de vraag of de Unie de souvereine
behartiging zal hebben van de gemeene
belangen, die op hooger plan staan dan
de plannen van de afzonderlijke leden
Mocht dit nog niet zijn overeengekomen,
dan wilde prof. Romnie weten, of Ling-
gadjati de mogelijkheid om daartoe te ge
raken, openlaat.
Ten aanzien van de de facto erkenning
van de Republiek stelde prof. Romme
zijn standpunt uiterst duidelijk vast.
Mocht het beteekenen, dat de Republiek
verheven wordt tot 'staat of als het
zelfs maar aan twijfel onderhevig is
dan bestaan er voor prof. Romme
grondwettelijke bezwaren, die onover
komelijk zijn. Intusschen geloofde hij
dit niet. Prof. Romme acht door de
overeenkomst de juridische positie van
het Koninkrijk voor den overgangstijd
onaangetast. Daarom ziet aij dar- ook
de erkenning de facto van de Republiek
niet als een erkenning van staatsgezag,
wel als een erkenning van regionaal ge
zag. Op dit punt acht hij een zeer dui
delijke verklaring noodig, omdat Grond-
wetschenjgis mogelijk is en de volken
rechtelijke consequenties van een als
staat erkende republiek groot zijr. Ook
lijkt het hem mogelijk, dat een volk op
het gebied van het door de overeen
komst de facto erkende gezag, dat zich
uit de Republiek wil uitschelden, ook
tijdens den overgangstijd nlertoj het
recht heeft, kortom, alle bedenkingen,
die in het goed gezinde deel van de ka
tholieke fractie bestaan hebben, waren
in deze rede samen gevat, doch zij wa
ren met logisch denkend verstand ver
werkt tot evenzoovele mogelijkheden,
die de regeering kan aanvatten als mid
delen, die ertoe kunnen medewerken om
het vertrouwen in de deugdelijkheid en
de aanvaardbaarheid van de overeen
komst te versterken.
Na den heer Buys de Beerenbrouck
heeft de heer Tilanus het woord ge
voerd.
De heer TILANUS (O.H.) betoogt, dat
de ontwerpovereenkomst tal van vragen
open laat. Het is een ding, dat van alle
kanten rammelt.
Ons volk loopt niet gauw warm, maar
nu is het warm geloopen, zooals zich
dat in de geschiedenis een paar maal
heeft voorgedaan. Er doet zich weer een
gevoel van hoogspanning in ons volk
voor. Het voelt een botsing van begin
selen; het volk ziet dit zeer juist. Naar
sprekers inzicht zijn de leden der Com
missie den verkeerden weg ingegaan.
De regeering en de Kamermeerder
heid hebben de C.-G. naar Indië gezon
den. Nu spr. het resultaat ziet, is hij
bly, dat hij er geen verantwoordelijk
heid voor draagt. De benoeming van
Schermerhorn achtspr. politiek geheel
verkeerd.
De toepassing van het bestand be
sprekend, vraagt hij hoe deze ge
schiedt. Heeft de republiek gezag?
Onze mannen worden beschoten
en ze mogen niet schieten.
Naar sprekers opvatting kan de over
eenkomst niet worden aanvaard.
De heer STOKVIS (C.P.N.) geeft te
kennen dat duidelijk vastgesteld moet
worden, wat de inhoud der overeen
komst is. De overeenkomst is z.i. niet
een fantoom maar een levende werke
lijkheid.
De heer PALAR (P. v. d. A.) aan
vaardt het accoord bij wijze van spre
ken met gesloten oogen.
In de middagvergadering heeft de
heer BRUINS SLOT (A.R.) betoogt,
dat een toelichting van een der
partijen z.i. niet bindend kan zijn, die
moet van beide partijen komen. De ver
bindende kracht der overeenkomst is een
juridische; de memorie van toelichting
en de regeeringsverklaring verbinden wel
licht politiek, maar niet juridisch. Als
de overeenkomst niet geheel bevat wat
men wil overeenkomen, dan moet de re
geering haar niet onderteekenen. Memorie
van toelichting en regeeringsverklaring
hebben naar sprekers inzicht geen
rechtsgeldigheid. In de ontworpen over
eenkomst is van gezag der Kroon geen
sprake. Er is geen sprake van de vor
ming van één staat, maar van twee sta
ten, die samenwerken. Het huis van
Linggadjati, tegen zichzelf verdeeld, is
naar sprekers overtuiging niet aan
vaardbaar.
De heer VONK (P. v. d. V.) zegt, dat
van meer dan een zijde is betoogd, dat
wat er met de ontwerp-overeenkomst ge
beurt of is gebeurd, strafbaar is. In dit
verband verwijst hij naar een artikel van
den staatsrechtsgeleerde prof. Aalberse.
Spr. is van oordeel, dat de ambtenaren
van de C.-G. zodanig over de grens van
het delict hebben heen gewerkt, dat er
gegrond vermoeden van strafbaarheid
bestaat. De C.-G. heeft onderhandelin
gen gevoerd, waardoor de staatkundige
verhoudingen zoodanig worden, dat
Nederlandsch-Indie buiten het Ko
ninkrijk wordt geplaatst. In den breede
betoogt spr. de strafbaarheid van de vier
ambtenaren, die de Commissie-Generaal
vormen. Zij waren in geen geval ge
machtigd hun opdracht uit te voeren in
strijd met de wet. Ten aanzien van den
Luitenant-Gouvemeur-Generaal gaat
spr. nog nader in op wetsschending,
welke hem ten laste gelegd zou kunnen
worden. Strafrechterlijke vervolging
acht spr. echter thans en in het belang
van het land niet noodig en niet nuttig.
De heer MEYERINK (A.R.) verklaart,
dat hij gaarne wil medewerken aan een
nieuwe rechtsorde, maar niet zooals men
dat, thans wil.
De heer LOGEMANN (P. v. d. A.) ver
klaart, dat zijn fractie prijs stelt op
spoedige onderteekening der ontwerp
overeenkomst.
Eduard v. Beinum, die de vorige week in
Parijs een aanval van niersteen kreeg en
dientengevolge zijn tournee moest afbre
ken, is per K.L.M—vliegtuig uit Parijs
in Amsterdam teruggekeerd en per am
bulance naar zijn woonhuis overgebracht.
De dirigent hoopt zijn werkzaamheden
irijhet komende jaar weer te hervatten.
Het 13e examen voor het middenstands
diploma algemeene handelskennis wordt
voor wat het schriftelijk gedeelte betreft,
afgenomen Dinsdag 27, Woensdag 28 en
Donderdag 29 Mei 1947 en voor wat het
mondeling gedeelte aangaat Maandag 21
Juli 1947 en volgende dagen.
De inschrijving sluit 31 Januari 1947.
Pij K.B. is met ingang van 15 Januari
1947 aan mr. J. Westerman Holstijn, op
zijn verzoek, eervol ontslag verleend als
directeur-secretaris van de Ned. Bank
onder dankbetuiging voor de vele dien
sten in die functie bewezen.
In de gisteren te Londen geopende
plenaire vergadering van het inter
gouvernementeel vluchtelingencomité
heeft de directeur. Sir Herbert W.
Emerson, rapport over de werkzaam
heden van het comité uitgebracht.
Daarin wordt opgemerkt, dat de Ne
derlandsche regeering aanvankelijk
slechts in beperkte mate bereid was
verantwoordelijkheid te dragen voor
de zorg voor vluchtelingen. Later
aanvaardde ze echter een gTOotere
verantwoordelijkheid.
Daarom behoefde het comité slechtsl
diegenen te helpen, die om een of anderel
reden geen regeeringsbijstand kregen'
waarbij aanvullende uitkeeringen werdenl
verstrekt, zoodat de vluchtelingen op ge
lijke basis als Nederlandsche burgers
werden behandeld. Subsidies werden ver
strekt voor vakopleiding en soms ook
voor medische behandeling. Volgens
schatting bevinden zich op het oogenblik
vijfduizend Duitschere en Oostenrijksche
slachtoffers van de nationaal-socialisti-
sche vervolging in Nederland. Hiervan
ontvangt slechts een klein gedeelte hulp
van het comité.
Uit kringender Amerikaansche re
geering verluidt, dat de Ver. Staten
haar standpunt ten aanzien van de Ne
derlandsche verzoeken tot grensrectifi-
eatie met Duitschland, niet bekend zul
len maken vóór dat de Nederlandsche
gedelegeerden gehoord zijn op de zit
ting, die de plaatsvervangers van den
raad van ministers van Buitenlandsche
Zaken 14 Januari te Londen zullen hou
den.
Het Bljz. Gerechtshof te Amsterdam
veroordeelde hedenmorgen Leendert Paap,
die actief aan den strijd op Nederland-
schen bodem tegen de geallieerden had
deelgenomen, tot levenslange gevangenis
straf, met recht op cassatie.
De S.S.-ers J. Wouterson uit Haarlem,
B. Smit uit Zaandam, W. Kappelle uit Be
verwijk en K. van der Eyken uit Haarlem
wèrded resp. veroordeeld tot 8 jaar, 15 jaar,
3 jaar, 4 jaar, allen met aftrek en ontzet
ting uit de openbare rechten voor het
leven.
Bij K. B. is met ingang van 1 Decem
ber 1946 op zijn verzoek eervol ontslag
verleend aan den generaal-majoor A. R.
van den Bent, adjudant in buitengewo
nen dienst van H. M. de Koningin als
kanselier van de Nederlandsehe Orden,
onder dankbetuiging voor de in deze
functie verleende diensten, en is met in
gang van dien datum benoemd tot kan
selier van de Nederlandsche Orden de
reserve-generaal-majoor H. Koot.
S- s'
g» - k
De Nederlandsche katholieke schippers behooren allen tot de schippers-
parochie, waarvan pastoor A. Olsthoorn de leiding heeft. Zijn parochiekerk
is de St. Petruskerk te Delfshaven en St. Petrus is, zooals in den stichtings
brief vermeld staat, een quasi-parochie. In zijn uitgebreid parochiewerk wordt
de schipperspastoor bijgestaan door kapelaan J. Solleveld te Amsterdam, door
pastoor Hamerlijnck te Dinteloord en door kapelaan J. Engwegen te Buchten.
Men hoopt spoedig ook in de bisdommen Den Bosch en Utrecht een vasten
geestelijke voor het schipperswerk te krijgen.
Hoeveel zielen deze parochie op het
oogenblik telt, is niet met zeker
heid te zeggen, want jammer ge
noeg beschikt de pastoor nog niet over
een duidelijk overzicht. Door het aan
leggen van een kaartsysteem zal men
echter vermoedelijk over niet al te
langen tijd een globaal overzicht heb
ben.
Tot deze parochie behooren de Rijn
schippers, de binnenschippers en de
schippers van de sleepbooten. De Rijn
schippers, die op Duitschland varen en
die alle schepen hebben boven de
500 ton, zijn voor het grootste deel
Brabanders en Limburgers. Van hen is
ongeveer 75 a 80 pet. Katholiek. Bij de
binnenvaart is dit getal veel kleiner,
terwijl het bij de sleepvaart weer vrij
groot is. De schippers trouwen haast
altijd met schippersdochters en door
het verschil in godsdienst komen ge
mengde huwelijken onder de varenden
tamelijk veel voor.
Merkwaardig is, dat het initiatief
tot het werk der geestelijke verzor
ging van een schipper is uitgegaan.
In 1919 schreef deze een brief aan
het Episcopaat met het verzoek,
ook eens wat te doen voor de schip
pers. Mgr. A. J. Callier, de toenmalige
bisschop van Haarlem, heeft toen een
priester aangesteld, die belast zou
zijn met de geestelijke verzorging van
alle schippers van Nederland. De
groote pionier voor dit werk werd
rector Kerkvliet, die bij zijn heen-
opgevolgd door pastoor
gaan werd
Olsthoorn.
Zooals wij boven reeds zeiden, ken
nen de heeren geestelijken hun pa
rochianen nog lang niet allemaal. Hoe
vindt men nu uit of een bepaalde schip-
persfamilie Katholiek is. Heel dikwijls
blijkt het al uit den naam van het
schip. Over het algemeen kiezen de
katholieke schippers graag een katho
liek klinkenden naam. De st. Antonius,
de St. Geertrui, de Credo en ook de
dubbele namen als de Johanna Maria
behooren bijna roker aan een parochi
aan, terwijl de Jannetje, de Zegewerp
e.d. bijna zeker van een protestantschen
schipper zijn. Maar ook als de pastoor
of kapelaan zich eens in den naam
vergist en bij een niet-katholiek aan
boord stapt, wordt hij meestal zeer
vriendelijk en gastvrij ontvangen. Bij
de parochianen zelf is de ontvangst al
tijd bijzonder hartelijk. Deze menschen,
die zich jarenlang verwaarloosd heb
ben gevoeld, stellen het bezoek van een
priester zeer op prijs.
Hun belangstelling voor de H.H. Mis
sen en bijeenkomsten, die speciaal voor
hen gehouden worden, is zeer groot.
Alle kosten, aan dit werk verbonden,
brengen de schippers rolf op en zij zou
den het zich zeker tot een groote
schande rekenen, wanneer hun priesters
voor de schippersparochie elders steun
gingen vragen.
De grootste zorg van de parochie is
die voor de jeugd. Niet alleen de gees
telijke verzorging der kinderen vraagt
de aandacht, maar ook en vooral hun
onderwijs. Van geregeld schoolgaan is
bij kinderen, die nu eens drie dagen
hier, dan weer eens een week daar ver
blijven, natuurlijk geen sprake. De
schippersscholen probeeren zoo goed
mogelijk dit bezwaar te ondervangen,
maar deze scholen zijn inter-confessio-
neel, worden dus bezocht door kinde
ren van verschillende godsdiensten. Men
stelt thans pogingen in het werk om
te komen tot de oprichting van katho
lieke schippersklassen. Het godsdienst
probleem zou hiermee zijn opgelost, niet
echter het onderwijsprobleem. Hiervoor
is slechts één oplossing te vinden; het
internaat. Voor de schipperskinderen is
dit de aangewezen weg.
Slechts op een internaat kunnen
zij het volledige, normale onderwijs
ontvangen, waarop zij, evenals alle
andere kinderen, recht hebben.
Katholieke kinderen kunnen dan op
katholieke internaten komen en op
deze wijze zijn de godsdienst- en on-
derwijsmoeilijkheden opgelost. Dat de
regeering ook de noodzakelijkheid van
internaten voor schipperskinderen
inziet, blijkt wel hieruit, dat het Rijk,
indien noodig, subsidie verleent om
de ouders in staat te stellen hun kin
deren op internaten te plaatsen.
Zooals men weet zijn echter op het
oogenblik alle internaten overbelast.
Toch zal iedereen toegeven, dat wat
voor burgerkinderen soms misschien
gewenscht mag zijn, voor schipperskin
deren als een eerste vereischte moet
worden beschouwd.
De kerkelijke overheid wil dan ook,
overtuigd als zij is van de noodzakelijk
heid van degelijk, Katholiek onderwijs
voor de schipperskinderen, bevorderen,
dat hun op internaten voorrang bij
plaatsing wordt verleend.
Teneinde ook onder de jonge mannen
en vrouwen der schippersfamilie het
geestelijk leven tot grooter bloei te
brengen, worden regelmatig bijeenkom
sten voor hen gehouden. Sinds de vo
rige maand bezit ook Amsterdam zijn
parochiehuis voor schippers.
Ten bewijze van de saamhoorigheid,
die onder de schippers bestaat, mogen
wij vermelden, dat het personeel van
de reederij Plas zich zonder aarzelen
eenparig bereid verklaarde in den
Kerstnacht de Katholieke schippers van
boord te halen om hen in de gelegen
heid te stellen de Nachtmis bij te
wonen.
Roman op een
waddeneiland
37)
Toen Jasper Kroeger weg was, zette
y zich in de kamer aan tafel om een
gen brief aan Helke Paulsen te schrij-
en. En hij was daarbij in zoo'n uitgéla-
h stemming, dat vrouw Antje er her-
aaldelijk op aandrong, dat hij haar toch
ggen zou, waarover hij zoo'n schik had.
V antwoordde alleen: „Ga naar bed
•hoeder, 't wordt tijd1"
HiP811 volgenden morgen voer Kay met
Ehlers naar de duinen om op zee-
ppr,„ n te ■'agen> die zich daar op het
no a®e vlakke strand plachten te zon-
- Maar met zijn poging, een paar van
e begeerde dieren te bemachtigen, had
nir.f „en SUCCef' 0011 halven dag lag hij
zich Ijn maat °P den loer, zonder dat
ehhl st vert°onde. Toen het
««be was geworden haalden zij hun ret-
len u jaChthut en viogen in de gen
oot l6n halVe kUip visch' Maar dat zou
in Ho eemge bult bliiveni want toen
einriÜïi namiddag met den nieuwen vloed
Ib^oli een voiwassehen zeehond op het
and verscheen, werd hij door een on
voorzichtige beweging van Harm terstond
weer op den loop gejaagd.
„Nu laat zich er vast geen meer zien,"
zei Kay uit zijn humeur. „Kom, Harm,
laten we onzen tijd maar niet langer
verlummelen. Mijn vader zei, dat 't alleen
de moeite loont op zeehonden te jagen,
als het na den middag vloed is. We zul
len dus nog maar een paar weken wach-
ten."
Maar-deze dag zou hem nog erger wre
vel opleveren. Dat ondervond hij, toen zij
kort voor zonsondergang weer 't eiland
aangekomen waren. Zij droegen de kuip
met visch naar huis, en daar wachtte
naast vrouw Antje op de bank voor
het huis gezeten, opperwachtmeester
Schlemm, die weer eens van Pellworm
was overgekomen.
„O, eindelijk!" riep Schlemm hem te
gen. „Zeg eens, onmensch, Kay Möller
geheeten, jij staat onder zware verden
king!"
Kay zette de kuip neer en staarde eerst
den beambte, toen zijn moeder aan. „Ver
tel me maar gauw wat er aan de hand
is."
„Dat zullen we hebben," antwoordde
Schlemm. „Kom eerst maar mee naar
binnen."
De jonge visscher had wel begrepen,
dat de opperwachtmeester een grapje
maakte, maar toch overviel hem een on
behaaglijk gevoel.
„Ziezoo," zei Schlemm, toen ze tegen
over elkaar stonden, „beken nu maar di
rect, m'n jongen: hebt Jens Rickmers
die hoofdwonden toegebracht?"
„Wie? Wat? Hoe?" Kay kreeg er een
kleur van.
„Ja, ja, meneer Möller, er zijn twee
aanklachten tegen u ingediend."
Een korten tijd heerschte er een druk
kende stilte.
„Aanklachten?" zei de visscher toen
ongeloovig. „Tegen mij? Dat kan toch
niet!"
„Helaas is het zoo. Nou dan, wat de
zaak Rickmers betreft: u zou zelf de.
aanrander zijn geweesten de vluch
tende onbekende, dien de schilderes ge
zien meent te hebben, zou dan alleen in
haar verbeelding bestaan."
Kay sloeg met de vuist op tafel. „Wel
potverdrie! Gelooft u dat, opperwacht
meester? Wie verkoopt er dien onzin?"
„Kalm, m'n jongen! Het komt er maar
op aan, wat u daarop weet te antwoor
den. Ten slotte is zoo'n handeling uit
noodweer niet strafbaar, en bovendien is
Jens Rickmers niet aan die verwondingen
gestorven."
„Dus u houdt 't voor mogelijk, dat ik....
Mijnheer Schlemm, zie ik daar naar uit?
En bewijzen niet alle getuigenverklarin
gen, dat ik den dader niet geweest kén
zijn?"
Schlemm haalde zijn dienstboek uit de
zak en zette zich aan de tafel.
„Och natuurlijk. Maar ik heb uit Hu-
sum opdracht gekregen, u een verhoor af
te nemen en daar moet ik goedschiks of
kwaadschiks gevolg aan geven. Dus: u
blijft bij uw tot heden afgelegde verkla
ringen klaar!" Hij keek Kay van ter
zijde aan en glimlachte. „Zeg, ik zou me
daar niks van aantrekken, hoor! 't Is
toch él te belachelijk, ik moet Hein
Ltihrs en juffrouw Schott nog eens in
verhoor nemen, dan zijn we met die zaak
van u klaar. Iedereen kan verdacht wor
den."
„Jawel," antwoordde Kay met fonke:
lende oogen. „daar maak ik mé ook geen
kopzorg over. Maar dat er een kerel be
staat, die mij op wil hangen, dat steekt
me. Wie is die knaap toch?"
„Dat mag ik niet zeggen, Kay. In ieder
geval een gezien persoon van Hallig
Hohne en hij heeft zelfs enkele bewijs
gronden aangegeven, die er trouwens met
de haren bijgesleept zijn."
„Aha de strandvoogd, Eike Tonner!"
„Ik zeg nietsOverigens is er nog
een tweede klacht, over valsche aangifte,
maar die is in de papiermand terecht ge
komen."
„Wel wel
„Maar nu de tweede zaak. Hebt u Hel
ke Paulsen met geweld ontvoerd en houdt
u het meisje verborgen? Daar acht ik u
in ieder geval toe in staat. Welnu?"
„Geen van beide," antwoordde Kay, die
zich al weer opwond. „Helke Paulsen
heeft het huis van haar ouders vrijwillig
verlaten en is naar haar familie in de
Wilster Marsch vertrokken. Ik heb haar
naar de kust overgezet, maar op haar
eigen verlangen."
„Ja, dat klinkt heel eenvoudig en on
schuldig. Hier is zeker l'amour in het
spel? Hahaha, begrepen, man! Maar
hebt u ook getuigen voor de juistheid van
uw verklaring?"
„Helke zelf, mijn moeder en mijn on
derstuurman Harm Ehlers. Overigens
mag u ook wel dezen brief van Helke
Paulsen eens inzien
Schlemm klapte zijn dienstboek dicht,
stond op en maakte een afwerend gebaar.
„Verder ben ik heelemaal niet nieuws
gierig meer. Paulsen had die aangifte
kunnen sparen. De zaak is in orde."
„Tonner en Paulsen, dus die twee
weer!" bromde Kay. „Natuurlijk, wie
anders! Zij willen de verdenking op mij
schuiven en meenen mij op die manier
onschadelijk te kunnen maken. Wat 'n
tuig!" Hij hield den beambte, die al gaan
wilde, tegen. „Zeg eens, opperwachtmees
ter, Paulsen en Uwe Tonner hebben op
gegeven, dat zij dien nacht in Husum zijn
geweest is er tegen dat alibi niets in
te brengen?"
Namens de Nederlandsche regeering heeft de minister van Oorlog, luit.-kol. A. H.
J. L. Fièvez, aan een aantal officieren van het Britsche leger, d:e zich bij de be
vrijding van ons land verdienstelijk hebben gemaakt, onderscheidingen uitgereikt.
De plechtigheid vond plaats in de Ridderzaal te Den Haag
Da Tweede Kamer is Maandagmiddag de bespreking begonnen van de reg( c.ngs i er-
klaring inzake de ontwerp-overeenkomst van Ling'gadjati. De debatten vonden niet
alleen binnen het gebouw, doch ook er buiten plaats, waar, ondanks de koude, men
in diepzinnige gesprekken uiting gaf aan zijn gevoelens
De voorloopige president van de
Poolsche repbliek, Bierut, hesn zich
in een uiteenzetting over de verhouding
tusschen Kerk en staat bereid vevklaard
in onderhandeling te treden over het
sluiten van een nieuw concordaat met
het Vaticaan, wanneer het Vaticaan de
regeering te Warschau als de rechtma
tige regeering van Polen zou erVxnnen.
Als verder beding verlangde de presi
dent van het Vaticaan, dat dit zou af
zien van een vriendschappelijke houding
tegenover Duitschland en het misbrui
ken van den kansel voor politieke doel
einden door Poolsche priesters'' zou ver
hinderen. In Poolsche katholieke kringen
zou men van meening zijn. dat na deze
verklaring van JBierut spoedig onder
handelingen over een concordaat te ver
wachten zouden zijn.
Het kinderkamp te Gilze-Rijen van den
Rotterdamschen Bond voor Lichamelijke
Opvoeding, gelegen aan den Rijksweg
B:edaTilburg, zal tot verblijf voor vrou
welijke politieke delinquenten worden in.
gericht.
Een opzienbarend hoogverraad proces is
gisteren begonnen voor het federale ge
rechtshof te Bern. Beklaagde ls de in
Oostenrijk geboren Zwitsersche advocaat
Josef Franz Barwisch.
Blijkens het door den openbaren aan
klager verzamelde materiaal, dat na den
oorlog in de archieven van Seyss-Inquart
in de omgeving van Salzburg aangetrol-
fen is, heeft Barwisch aan Seyss-Inquart
een plan voor den .Anschluss" van
Zwitserland voorgelegd.
Dit diende In eerste phase te geschieden
door propaganda en vervolgens door mid
del van geweld, culmineerend in een om
verwerping van de Zwitsersche regeering,
hetgeen in 1941 had moeten geschieden.
Dit plan is volgens de prosecutie langdurig
besproken door Seyss-Inquart en Kalten-
brunner. Aan deze besprekingen werd or Je
deelgenomen door den SS-generaal Schel
lenberg.
Barwisch werd in 1900 te Kirchberg in
Oostenrijk geboren. In 1924 kwam hij naar
Zwitserland om in Davos genezing voor
zijn tuberculose te zoeken. In 1931 verkreeg
hij het Zwitsersche staatsburgerschap,
waarna by zijn practijk als advocaat begon.
Tijdens de zitting van gisteren wist Bar
wisch alle belastende vragen handig te
ontwijken. Hij beweerde aan geheugen
stoornis te lijden, telkens wanneer hi] al
te zeer in het nauw gedreven werd.
Een hoofdambtenaar van de Britsche
militaire regeering heeft Maandag mede
gedeeld, dat naar aanleiding van de on
langs door de Russen uitgevaardigde or
der tot het overbrengen van Duitsche
technici uit de Sovjet-zone var. Duitsch
land naar de Sovjet-Unie honderden ge
schoolde ambachtslieden uit de door de
Russen bezette streken naar de Engelsche
zone zijn gevlucht om aan de deportatie
naar Rusland te ontsnappen.
De ambtenaar verklaarde, dat de Brit
sche zone thans zoo volgepropt was met
menschen als maar mogelijk was en dat
de Britsche autoriteiten weigerden meer
vluchtelingen op te nemen.
Hij voegde hier echter aan toe: „In
dien wij niet in staat zijn het voortduren
van een ongecontroleerde toevloed te
stuiten, zlln wij verheugd wat geschooide
arbeiders te krijgen, die iets kunnen bij
dragen tot de economie van onze zone.
In de weken, die volgden op het depor-
teeren van de technici uit Jena waren de
Britten aangenaam verrast door de komst
van geschoolde arbeiders in groepen van
drie- tot vierhonderd.
Professor Jean Robert Mazet, rector van
d«r universiteit te Caen is per radio doc
tor honoris causa van de universiteit van
Montreal geworden. Deze plechtigheid ge
schiedde op denzelfden tijd in het groote
amphitheater van de universiteit van
Montreal en in dat van Parijs.
Een elf-jarig Nederlandsch meisje, P.
Kroon uit Apeldoorn, is geadopteerd door
de Rutgers Universiteit in New Bruns
wick, New Jersey. Haar vader was ma
chinist bij de spoorwegen en werd in den
oorlog gedood bij een bomaanval op zijn
locomotief. Ongeveer 180 dollar hoopt
men elk jaar bijeen te brengen om in
haar levensonderhoud te voorzien.
