Nationalisatie vervoer in
Engeland aangenomen
Opleving van den Ku-Klux-Klan?
Kinderbijslagwet goedgekeurd
NIEUWE STARTBANEN
OP SCHIPHÓL
WERELDNIEUWS IN BEELD
Opnamen van Hitier thuis
r
i
De
Nederlandsche annexatie van
Duitsch gebied
Bewoners niet onwillig tegen
over de plannen
Verbitterde tegenstand der oppositie
Amerikaansche regeering stelt
onderzoek in
Commissie der U.N.O.
naar den Balkan
•s
H Een
f prachtgeschenkS
fc met
•v Kerstmis
Loonpolitiek dient te worden herzien
CiUIiDHBI KERST
Er is gestreefd naar bezuiniging
Ballet Trudi Schoop
Films dienden ter opsporing van
nazi-grootheden
B
Geen „rijke" gebieden
spel
Gromyko amendeert
Am. voorstel
Duister
Het radio-vraagstuk
HAVE
Kerst- en Nieuwjaarsboodschap
van H. M. de Koningin
VRIJDAG 20 DECEMBER 1946
PAGINA 3
TWEEDE KAMER
EERSTE KAMER
Vele en groote prijzen
MALVERSATIES TE ARNHEM
Boekhouders in arrest
INLEGVELLEN BEWAREN
36 DORPSNOTABELEN
GEVERBALISEERD
-
(Wordt vervolgd)
(Van onzen Londenschen correspondent)
Londen, 19 Decemlber.
De wet tot nationalisatie van het ver-
Voer is na een lang en hevig debat van
Crie dagen in tweede lezing aangenomen
door het Lagerhuis met 362 tegen 204
stemmen. De tegenstemmen vormden
een record:.
Geen wet heeft in het huidige parle
ment 'ni zoo grooten tegenstand ontmoet.
De Liberalen, die tot nn toe meestal de
regeering hebben gesteund, hebben groo
tendeels tegengestemd, want het betrof
een wet, die ook in het land zelf zeer
grooten tegenstand had ontmoet, vooral
'n kringen van handel en industrie.
De beste rede voor de regeering was
ongetwijfeld die van den knappen Kan
selier van de Schatkist, Hugh Dalton,
°P den tweeden dag. Deze uitgeslapen
en zelfverzekerde parlementariër ibeziti
ih hooge mate het talent eelfs de oppo
sitie zand in de oogen te strooien, zoo-
sis bleek bij het laatste budget, dat, aan
vankelijk enthousiast ontvangen, bij
tater inzien niet zoo tegemoetkomend
bleek. Ook nu was de kaïjselier uiterst
Plausibel en -verdedigde met groote be
kwaamheid de door de oppositie ge
wraakte compensatiemethode. Hij nam
hoonend de Londensche effectenbeurs in
bescherming tegen de Torries.
Op den derden dag van het debat
ontwikkelde de oppositie een zeer zwaar
offensief, waarin bijzonder Anthony
Eden zich onderscheidde door onver
wachte strijdvaardigheid. Hij noemde
deze wet den belangrijksten wetgevenden
maatregel van deza zitting, vergeleek
terloops de Labourlieden met Gadareen-
sche zwijnen, wees op den grooten te
genstand in het land zelf in| kringen
die tot heden de regeering gesteund
hadden en vroeg hoe het mogelijk was
een maatregel te rechtvaardigen, die
aan handels- en industrieondernemingen
verbood eigen producten te vervoeren in
eigen vrachtauto's over een afstand van
meer dan 65 km. Hij verklaarde, dat dc
gebruiker geen vrije keus meer zou heb
ben tusschen de verschillende wijzen
van vervoer, omdat de regeering dia
vrijheid kon knevelen door manipulaties
met de tarieven. De regeering had op
zeer onbillijke wijze de spoorwegen ge-
critiseerd; waar echter heden de spoor
wegen te kort schoten, lag de schuld
grootendeels bij de regeering zelf. Hij
achtte de wet onbekookt, inoppertuun
en ontijdig. Hij noemde haar niet minder
dan een nationale ramp. Het hielp niet.
De regeering won. Bij de stemming
klonken uit de lobbies, evenals bij de
nationalisatie van de mijnen, de tonen
van de „Roode Vlag". Er waren dezen
keer echter geen tranen. De hap hooi,
dien Labour dezen keer op haar vork
genomen heeft, is wel groot en waar
schijnlijk zal vooral de compensatie-
methode, waarvan de kleine renteniers,
de staatskerk, de ziekenhuizen en zelfs
een aantal vakvereenigingen het slacht
offer zijn, veel kwaad bloed zetten.
De Amerikaansche regeering is bezig
biet het onderzoek naar het doen en
•aten van den Ku-Klux-KIan, de anti-
leger, anti-Joodsche en anti-katholieke
organisatie, waarvan de leden witte
kappen over het hoofd hebben en een
vurig kruis dragen.
Het Amerikaansche departement van
Justitie onderzoekt tevens de berichten
over een opleving van den Duitsch-Ame-
Wkaamschen bond qnder nieuwe namen
°f een samengaan van de bondsgroepen
biet den Ku-Klux-Klan.
Autoriteiten van het departement
Seiden bewijzen in handen te hebben,
flat de Ku-Klux-Klan voor den oorlog
•het den bond samenwerkte, teneinde de
rassen- en geloofsverschillen aan te
Wakkeren.
Oromyko heeft gisteren in den Vei
ligheidsraad een amendement op het
Amerikaansdhe voorstel, om een com
missie naar den Balkan te zenden in
gediend, waarin hij voorstelt dat
Griekenland geheel zou moeien open
staan voor de commissie van onder
zoek, doch dat verder de reizen der
commissieleden beperkt zouden moe
ten blijven tot de grensgebieden van
Albanië, Joegoslavië en Bulgarije.
Gromyko was van oordeel, dat in den
Veiligheidsraad reeds gebleken was, dat
?e verantwoordelijkheid voor de onrust
'h den Balkan geheel voor rekening van
öe Grieksche regeering komt.
Nadat de Egyptische afgevaardigde
vei'klaard had, dat hü het Amerikaan-
sche voorstel steunde, zeide Stoytcheff
(Bulgarije) dat zijn regeering een on
derzoek zou aanvaarden. Hij wenschte
echter de vertegenwoordigers der vier
twistende landen in de commissie op
genomen te zien.
De Joegoslavische afgevaardigde wil
de echter niets van het Amerikaansche
Wan weten en zeide, dat het een vergis-
fthg was aan te nemen dat de situatie
tb Joegoslavië dezelfde was als die in
Griekenland. De toestand in Grieken-
tand kwam volgens hem neer op een
'hternen burgeroorlog en men moest
daarom in dat land zelf naar de oor
aken zoeken.
De Veiligheidsraad besloot, een commis-
e naar ,]pn calkan te sturen om de be
geerde grensschendingen, waarbij örie-
jw'iland en zijn nabuurstaten zijn betrok-
eb, te onderzoeken.
De raad besloot liet terrein van ender-
,;,ek te beperken tot N.-Griekenland en
plaatsen in audere gedeelten van
JD'lekenland, Albanië, Bulgarije en Joego-
'avië, die naar de meening van de coin-
'ssle bij het onüerzoek betrokken die-
lei» te worden.
e De Sovjet-gedelegeerde, Gromyko, zag
Eeb'anaf' dat het onderzoek ook naar den
o 7eelen binnenlandschen toestand in
Cen ncl lnSesteIcl behoorde te wor-
Verder werd verklaard, dat de beide
organisaties overwogen hebben een anti
socialistische politieke partij te vormen
in een poging andere elementen van de
Amerikaansche bevolking tegen de socia
listische bgweging op te zetten. Het le
dental van den Ku-Klux-Klan wordt
geschat op anderhalf tot twee millioen
leden en was in groote deelen van het
Midden- en Verre Westen een politieke
macht van beteekenis.
Na den Amerikaanschen burgeroorlog
waren zij vooral in het Zuid-Oosten zeer
sterk, waar zij in het bijzonder de groote
negerbevolking aldaar terroriseerden.
In Mei 1.1. proclameerde de Ku-Klux-
Klan-leider in Georgia de wederge
boorte van het „Onzichtbare Keizerrijk",
zooals zij hun organisatie noemen. Sinds,
dien hebben de gerechtshoven in Cali-
fornië, New York, Kentucky en New
Jersey den Ku-Klux-Klan vervallen van
alle rechten verklaard. Georgia, het
vanouds bekende centrum van den Ku-
Klux-Klan, heeft een proces aanhangig
gemaakt tot ontbinding van de Ku-
Klux-Klan, die, naax men gelooft, niet
zoo heel erg sterk is.
Donderdagmiddag heeft de Tweede Ka
mer verder behandeld de begrootingen voor
1946 en 1947 van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen.
By de afdeeling „Radio en Pers" sclf&tst
de heer VAN DER ZAAL (A.R.) den gang
van zaken bij de radio na de bevrijding.
Door de schuld van de regeering is z.i. een
slechte en dure radio ontstaan. Ten aan
zien van de algemeene programma's, dip
zuilen komen, vraagt spr., of de vereeni.
gingen haar veto-recht behouden.
Mevrouw FORTANIERDE WIT (P.v.d.
V.) "dringt aan op indiening op korten ter
mijn van een wettelijke regeling van het
radiovraagstuk.
De heer TEULINGs (K.V.P.) betoogt,
dat het nooit de bedoeling is geweest het
tijdelijk radiobesluit te hanteeren, zooals
het gehanteerd, wordt, als grondslag voor
een volkomen" willekeurige radiopolitiek
en als middel om het wettig radiobestcl
van voor den oorlog onder de tafel te
werken.
Dat het compromis van 1945 niet zou
toelaten de oude wettelijke regeling te her
stellen, is formeel bezien niet juist. Wat
de financieele aspecten aangaat, zegt spr.,
dat hem ter oore is gekomen, dat voor 1947
fl3% millioen voor de stichting noodig
zou zijn, terwijl de begrooting spreekt van
8y2 millioen. Naar spreker's inzicht is er
op ergerlijke wijze met bet geld omge
sprongen. Er is een topzware organisatie,
een te groot personeel en een ongedisci
plineerde leiding.
9 - O
Verkrijgbaar
bij eiken
PhiliShave
handelaar
HET IDÉALE
ELECTRISCH DROOGSCHEER-APPARAAT
N.V. PHIUPS VERKOOP-MIJ VOOR NEDERLAND - EINDHOVEN
PUZZLE
DOOK KATHOLIEK THUISFRONT
Overal verkrijgbaar
(Van onzen parlementairen redacteur a.i.)
Nadat zeven sprekers van zes par
tijen tezamen een paar uur hadden ge
praat over het ontwerp kinderbijslagwet
en daarbij op dit „kind van de K.V.P.
en de P. v. d. A." zooals de communist
Brandenburg „het kind bij den naam
noemde," veel critiek hadden uitgeoe
fend, heeft de Eerste Kamer het voor
stel Donderdag-middag zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Er zijn daarbij weinig nieuwe gezichts
punten naar voren gebracht. Er werd ge
sproken over het verbod om de premiever-
hooging door te berekenen, waar de heeren
Steinkuehler (K.V.P.) en Molenaar (P. v.
d. A.) tegen waren en de communistische
spreker voor was, over de tegenstelling
tusschen het relatief en het absolute ge-
zinsloon, waarbij zoowel de beer Van Lies
hout (K.V.P.) als het katholieke lid van
de Partij van den Arbeid. Brongersma, het
minister Drees een beetje kwalijk nam,
dat hij Deysselbloem had geciteerd, die in
tegenstelling met het meerendeel der Ka
tholieke sociologen voor een relatief gezins-
loon is (zij hielden het liever met Rerum
Novarum en prof. Koenraadt). Voorts wa
ren, met den heer Van Lieshout, de heeren
Schipper (A.R.) en Vixeboxe (C.H.) van
meening, dat er te weinig is rekening ge
houden met de belangen van het groote
gezin, terwijl nagenoeg alle sprekers van
meening waren, dat men op den verkeer
den weg is als men het behoefteloon laat
prevaleeren boven het prestatieloon. Ook
de liberale beer Molenaar sprak hierover,
doch hil meende dat dit zeker door over
leg tusschen werknemers en werkgevers
geregeld zal kunnen worden, als maar eerst
de economische hemel een beetje is opge
klaard. Ook waren bijna alle sprekers var,
meening dat kinderbijslag toch maar een
lapmiddel is en dat het noodig is de ge-
beele loonpolitiek te herzien, omdat er
immers vele laag betaalde arbeiders zijn
die nog niet aan hun bestaansminimum
toe zijn De eenige nieuwe geluiden die er
te beluisteren vielen kwamen van de hee
ren Molenaar en Steinkuehler. De eerste
vroeg de bijslag pok te laten gelden voor
kinderen boven de 16 jaar die lichamelijk
gebrekkig ziln en de tweede de bijslag ook
te laten géiden voor buitenlandsche ar
beiders. Hij doelde daarbij op de 4000
Belgische arbeiders die lederen dag over
onze grens komen werken.
Minister Drees gaf gaarne toe dat zijn
ontwerp niet ideaal was, doch, aldus de
bewindsman, in dit leven is iets niet
gauw ideaal en zeker niet in dezen tijd.
In zekeren zin is de wet wel een kind
van de K.V.P. en de P. v. d. A., doch
ze is niet met politieke oogmerken in
Schiphol, dat in den oorlog zoo
zwaar geleden beeft, is sinds de be
vrijding alweer voor een groot deel
hersteld. De behuizing van het. per
soneel, die nog steeds grootendeels uit
barakken bestaat, moest hierbij nood
zakelijk op het tweede plan komen.
Allereerst immers moestén de banen,
platvorms en hangars weer bruikbaar
gemaakt worden. Herstel was echter
niet voldoende. Ook uitbreiding was
noodzakelijk omdat het luchtverkeer
na den oorlog zulk een enormen om
vang heeft aangenomen en ook omdat
er met veel grooter vliegtuigen gevlo
gen wordt. Men is thans bezig, de be
staande startbanen te verlengen en
nieuwe startbanen aan te leggen.
De hoofdlandingsbaan 523, ook wel
mistbaan genaamd, heeft een lengte van
1700 meter. Men gaat die verlengen tot
2200 meter en graaft daarvoor eerst een
sleuf van 1 meter diep en 60 meter breed.
Niet minder dan 27000 m3. grond moet
hiervoor verplaatst worden. Vervolgens
vult men de sleuf met 31000 m3. zand,
trilt deze zandlaag samen tot zij een dikte
heeft van plm. 60 cm. en stort er dan
een larag porfierblokken op van 20 bij 30
cm. Hierover komt een paklaag van 35
cm. fijn porfier, aangevuld met zand, goed
ingewaterd en tot een harde laag aange-
walst. Het geheel wordt dan bedekt met
een laag asphalt van 5 cm. dikte en de
baan wordt tenslotte afgemaakt door een
deklaag van asphalt en steenpoeder, waar
door de baan volkomen waterdicht wordt.
Evenwijdig aan de bestaande startbaan
1432 wordt een nieuwe baan gelegd,
waarbij een tot dusver nog niet gevolgd
systeem wordt toegepast. In deze baan
zal een dikke betonlaag als fundament
dienen, terwijl rioleeringsgeulen en leidin
gen voor de baanverlichting zullen wor
den ingebouwd. Aan weerszijden komt een
verharde zijbaan (asphalt met steenslag)
om te voorkomen, dat een vliegtuig, dat
niet precies op de startbaan landt, di-
recht in de grasmat terecht komt. De
startbaan zal geschikt zijn voor vliegtui
gen met een wieldruk van 70 ton.
Men streeft naar bezuiniging en
men heeft op dit punt reeds succes
gehad, doordat men bij het nieuwe
systeem van bouwen minder grond
behoefde uit te graven en te vervoe
ren. Voorts tracht men het kostbare
porfier te vervangen door cila, een af
valproduct van de cementfabrieken.
Op dit punt neemt men thans proe
ven.
In de toekomst zullen banen aangelegd
worden met een breedte van 90 meter en
een zijbaan van 10 meter breedte aan
weerszijden.
De bouw der banen wordt uitgevoerd
door de afdeeling Publieke Werken der
gemeente Amsterdam.
het leven geroepen. Spreker herinnerde
den communist Brandenburg daarbij
aan het feit, dat niet alleen in Frank
rijk en België, maar zelfs in Rusland de
oplossing niet alleen in de loonpolitiek
bleek te vinden te zijn en ook daar
kinderbijslag bestaat. Algemeene loons-
verhooging is onmogelijk, zonder dat
ook de prijzen gaan stijgen.
Dit is echter de oplossing die algemeene
loonsverhooging zooveel mogelijk nabij
komt. Daarom begint de bijslag bij het
eerste kind, opdat de groep die er niet van
zou profiteeren, zoo klein mogelijk moet
zijn. Ik heb Deysselbloem niet geciteerd,
aldus minister Drees, omdat hij het ka
tholieke standpunt zou vertegenwoordi
gen, maar juist om aan te toonen dat er
ook in katholieke deskundige kringen ver
schillend over deze materie wordt gedacht.
De mogelijkheid om lichamelijk gebrekki-
gen en buitenlandsche arbeiders mede van
den bijslag te laten profiteeren, zal
overwogen worden. Vooral de Belgische
arbeiders wil de regeering graag inscha
kelen, doch dit moet dan wederkeerig ge
beuren en voorshands is België daartoe
niet bereid.
Tevoren had de Kamer een aantal ha
merstukken afgewerkt en had de voorzit
ter medegedeeld, dat de commissie, die door
de Commissie-Generaal zal worden uitge
zonden naar Suriname en Curacao en in
welke commissie door de Tweede Kamer
zijn aangewezen de heeren dr. Bierema,
Meyrink, Logemann en Wagenaar, voor
wat de Eerste Kamer betreft zal worden
aangevuld met de heeren mr. Kropman en
dr. De Zwaan.
Eenigen tijd geleden is een admini
stratief ambtenaar van het bureau
Wederopbouw Veluwezoom-Oost met de
Noorderzon vertrokken. Later bleek dat
deze man, N. genaamd, in de boekhou
ding geknoeid had. De controle, welke
nadien gehouden werd, deed aan het
licht komen, dat ook met de admini
stratie van den wederopbouw in Arn
hem-Zuid het een en ander niet in orde
was. Daar bleek in de loonadministratie
geknoeid te zijn. Op deze wijze was
5000 verduisterd. In verband hiermede
zijn de boekhouders R. en M. gearres
teerd. Zij hebben beiden een bekentenis
afgelegd.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat de inlegvellen G.A. 605, G.B.
605, G.C. 605, G.D. 605 en G.E. 605, hoe
wel deze niet mree gebruikt zullen wor
den voor de uitreiking van bonkaarten
voor voedingsmiddelen, toch zeer zorg
vuldig bewaard moeten worden. Deze
inlegvelen zullen n.l. t.z.t. nog voor an
dere verstrekkingen gebruikt worden.
Een kruidenier in een dorpje in Noord-
Brabant had een tekort van 3000 rant
soenen levensmiddelen. Reeds gedurende
geruimen tijd voorzag deze winkelier de
notabelen in zijn woonplaats zonder bon
van levensmiddelen, hetgeen niet alleen
hemzelf, maar nog zes en dertig anderen
personen 'n proces-verbaal bezorgde. Deze
vrijgevige kruidenier hield er bovendien
nog een clandestien „filiaaltje'' in bon
nen op na.
Wanneer men in het laatste tableau
van Trudi Schoop's ballet „Barbara" de
heldin ziet getransformeerd in een clown
vraagt men zich af, of dit laatste tableau
niet veel meer een aanhangsel is, een
toegevoegde omschrijving, dan een beken
tenis, de bekentenis namelijk eener le
vensaanvaarding, die Trudi Schoop's
„Barbara" daarin wil afleggen. Daarvoor
hebben wij ih ccn achttal tafereelen
aanschouwd, hoe zij de leerschool des le
vens doorloopt tot zijl de oplossing en de
bevrijding voor haar zelf vindt in dit
blijmoedig spelen met de problemen, die
haar eenmaal verontrusten. Die proble
men worden als het ware geabsorbeerd in
de schmink, die nu de clown Barbara als
een masker op haar gezicht wrijft. Maar
of zij noodzakelijkerwijze verdwenen zijn?
Dé leerschool die Barbara heeft doar-
loopen werd in hoofdzaak parodistisch
behandeld. Wij kunnen ons niet heele-
maal aan het lot van Barbara overgeven,
omdat bet bijna verdwijnt in het lucht
ledig. En dat geeft deze komedie soms
een luchtiger accent dan Trudi Schoop
gewenscht heeft. Hoe wrang de achter
grond juist door alle parodie ook is.
Overigens: hoeveel vondsten in de ver
scheidenheid der tafereelen, hoeveel pa
rodieën, die even zoovele staaltjes van
voortreffelijk dansen insluiten. Wil men
„Barbara" niet alleen zien als een opeen
volging van grappige scènes gedanst too-
neel, dan is de bewondering zooals de
Amsterdamsche Schouwburg gisteravond
aan den dag legde, niet verspild. Fr.
Engeland's eerste „Vliegende Vleugel" met straalaandrijving, de Armstrong-Whitworth
A.W. 52, zal binnenkort proefvluchten maken. Het vliegtuig, dat twee zitplaatsen
heeft, is uitgerust met twee Rolls-Royce Derwent turbo machines voor straalaandrij
ving en heeft een vleugelbreedte van ongeveer 27 meter. Het toestel doet zijn naam
eer aan, daar het, met uitzondering van de roeren aan de vleugelpunten, uitbouw van
het windscherm en uitsteeksels aan den onderkant, geheel uit een vleugel bestaat.
Experts voorspellen dit type vliegtuig een groote toekomst
Nieuwe bijzonderheden omtrent
het leven van Hitier zijnj bekend
geworden, doordat Amerikaansch
autoriteiten in de Beiersche Alpen
31 films ontdekt hebben, die alle op
namen bevatten van Hitier. Zij wer
den opgenomen tusschen 1920 en
1941.
Volgëns officieren van den geheimen
dienst zijn de films, die reeds „vele
maanden geleden" werden ontdekt, ge
bruikt bij de opsporing van gezochte
nazi's en voor de identificatie van hon
derden personen uit Hitler's omgeving
en van de zomergasten in Hitler's ade
laarsnest in de Beiersche Alpen.
Woensdag werden zij voor het eerst
vertoond aan den bevelhebber van het
Amerikaansche leger in Europa, gene
raal McNarney en Donderdag woonden
correspondenten het afdraaien van drie
der documentaires bij.
De opnamen van het intieme leven
van den Fiihrer waren gemaakt door
Hitler's eigen fotograaf, Heinrich Hoff
man, die nu voor berechting voor een
denazificatiehof van zijn eigen lands
lieden staat. Het vertoonen van de ge-
heele collectie duurt 10 uur.
Hitier verschijnt o.a. op het doek
uitziende over de door de zon be
lichte toppen van de Beiersche ber
gen, dan weer te keer gaande tegen
Himmler, Ribbentrop en Goering,
of een boerendans dansend of woe
dend zwaaiend met een geweldig
vergrootglas, terwijl hij een kaart
van de fronten bestudeert.
Zekere opnamen doen de nerveuze
trekken om den mond van den Fiihrer
goed uitkomen, op andere is het voort
durend bewegen van zijn knie te zien.
Ook ziet men hem de kinderen van
vooraanstaande leden van de nazi-
partij liefkoozen. Zij zijn van groot be
lang geweest voor de studie van Hitler's
karakter.
De films bevatten vele tooneelen van
Hitier en Eva Braun, waarbij hü kalm
tot haar spreekt of met haar lacht.
De in technicolor opgenomen film
toont Eva bijna steeds gekleed in een
blauwe rok, een witte blouse en rood-
fluweelen lijfje met lang goudkleurig
haar, dat over haar voorhoofd valt.
Zij danst, praat, speelt met katjes of
kinderen aan de oevers van de meren
in bijna elke opname.
Met het Amerikaansche oorlogsschip „Adria" zijn zes beroemde Nederlandsche schil
derijen, behoorende in het Rijksmuseum te Amsterdam, in ons land teruggekeerd. De
gezagvoerder van den oorlogsbodem, It. commander Karl E. Johansson en de directeur
van het Rijksmuseum, jhr. D. C. Röell, beschouwen het schilderij van Vermeer:
Het melkmeisje"
Het ballet Trudi Schoop trad Donderdag
avond in den Stadsschouwburg te Amster
dam voor het voetlicht met Trudi
Schoop's comedie dansée Barbara". Een
jong meisje doorloopt de leerschool des le
vens en vindt haar bevrijding door zich
er 'voortaan als clown in te begeven. Hier
ziet men Barbara tot clown
getrans formeerd
Te Oslo is een handelsovereenkomst tus
schen Noorwegen en Nederland afgesloten
voor het jaar 1947.
In de Waalhaven te Rotterdam zijn de
monstraties gehouden met reddingsmidde
len. Een raket, waaraan een lijn beves
tigd is, wordt over het „in nood verkee-
rende schip" geschoten
Zoo hebben we reeds moeten hoorei),
dat de Nederlandsche overtuiging, dat de
Boertanger veengebieden door Duitsch-
land steeds verwaarloosd zijn, onjuist is.
daar in de laatste jaren de afgraving dezer
venen doorkamp-bewoners was be
gonnen. De stedelijke raden van Bent-
heim en Nordhorn hebben zich erover be
klaagd, dat de toch reeds zoo moeilijke
Roman op een
Waddeneiland
40)
n Idiote geschiedenis," zei hij, zijn kin
h.,1Jyfnd. „Weet je, dat Hein zich in het
f- heeft gezet, met de schilderes te
tr°uwen?"
rn®e|Sa lachte dat het schaterde. „Wat 'n
lwP; ZeS, droom je of hou je mij voor
et lapje^L
0 "®elaa^TOet' Geesje. Hij heeft 't me
teidZuiderzand in allen ernst ver-
"n-°U ïa> dat is zoo'n beetje gedweep!"
be'n I w°U op zoo n gedweep niet heb-
hij, aar moet dat op uitloopen, als
ziir, f'ljn moncl niet kan houden over
v0rp 'eïcie en zij geeft hem den wind van
Vaart waar groote kans op is? Vier dagen
hij nu al met haar op die boot
Iboj-f bent toch feitelijk 'n rare!" zei het
Jjie opeens ernstig.'
"Hoezoo?"
laat maar- Tja, het schijnt bij
°hze familie te zitten, dat wij met
ga- neiging den verkeerden kant uit
deres n heeffc zÜn hart aan die schil-
Verloren en ikoch, waarom zou
ik 't niet zeggen, je weet 't immers
tochIk heb me eenmaal ingebeeld,
dat jij me graag zag."
„Gesa, wat verzin je nu weer?"
„Nee, nee, 't is zoo. Wij Lührsen zijn
misschien 'n beetje te haastig met de
liefde. We touwen licht verwachtingen,
waar we toch niets anders dan teleurstel
lingen kunnen beleven. Maar dat heb ik
nu achter den rug. Je hebt me grof ge
noeg terug gestooten, dat moet gezegd
worden. Gisteren was ik bij je moeder en
toen heb ik heel openlijk met haar erover
gesproken."
„Hè?Jullie tweeën hebt
„Ja, Kay, ik hield 't niet meer uit, ik
moest zekerheid hebben, of jij met me
speelde dan welMaar laten we daar
niet meer over spreken. Ik ben er nu
overheen, al heeft 't pijn genoeg ge
kost."
Kay zweeg een poos. Het denken viel
hem moeilijk. Had hij werkelijk het meis
je te dicht naar zich toe gehaald, of
verbeeldde zij zich maar wat? Toch deed
het hem leed, hij gunde het haar beter.
„Och ja, Gesa." zei hij toen. „Ik mag je
heel graag lijden, werkelijk, maar als 't
op liefde aankomtzie je, ik heb van
jongsaf aan geen andere gedacht dan aan
Helke Paulsen."
„Die is liever dan ik, hè?"
„Ja, waarschijnlijk wel, en van den
anderen kant ben jü flinker, ofschoon
Helke daarin toch ook meevalt. Maar wat
geeft dat? Als je van binnen naar één
getrokken wordt, is en blijft die de eer
ste. Kom, Gesa, laten we daarom toch
even goede vrienden blijven. Geef me de
hand
Gesa aarzelde. Eindelijk vermande zij
zich en stak hem haar hand toe. „Ik
wensch je veel geluk met Helke
Toen Kay den winkel verliet, haalde
hij diep adem. Jammer, dacht hij, Gesa
is toch beslist een goed meisje. Ik hoop
dat zü een flinken man krijgt.
Daar zag hij door den polder een man
naderen. Het was Reimer Rolfs, de Hu
sumsche postbode, die van den waterkant
kwam en Hein Lührs enkele poststuk
ken bracht.
„Hé!" riep Kay verrast, „zien we jou
eindelijk ook weer eens op het eiland-
Reimer?"
„Zoo Kay, ook goeien dag! Als er nie
mand aan de aanlegplaats komt om de
post af te halen moet ik ze zelf wel naar
de menschen brengen. Bij jou moet ik ook
nog wezen. Hier, een brief uit de Wilster
marschWel, hoe gaat 't met je
schat?"
Kay nam den brief in ontvangst en
maakte hem vlug open. Glunderend las
hij hem door. Toen lachte hij:
„Nou Helke Paulsen maakt 't goed.
Maar terugkomen kan zij nog niet. Zii
vertelt me juist, dat haar oom aan haar
vader heeft geschreven, maar in plaats
van dien brief zakelijk te beantwoorden,
heeft Jan Paulsen per briefkaart van zijn
dochter geëischt, dat zü direct weer naar
huis komt. Nou, op die manier kan hij
nog lang wachten
Reimer Rolfs schudde het hoofd. „De
ouwe heeft 'n bord voor den kop, dat
zeg ik. Nou, 't goeie, Kay! Is Hein Lührs
thuis?"
„Nee, Reimer, alleen Gesa."
„O zoo, alleen Gesa. Nou, dan moet ik
opschieten. Tot ziens Kay!" En opvallend
vlug stapte de postman den winkel bin
nen.
Kay Möller lachte in zichzelf. Geen
kwaad idee! Als die twee elkaar kunnen
vinden, het zou heusch geen slecht paar
zijn!"
Op Zondagvoormiddag was Kay voor
niemand te spreken. Terwijl vrouw Antje
zich verdiepte in de uitzending van de
morgenwijding door de radio en daarna
in de keuken een sappig lamsboutje
klaar maakte, zat hij stil bü het venster
te schrijven. Hij schreef een antwoord
voor Helke Paulsen, waarin hü haar op
nieuw aanmoedigde, stand te houden en
zich door niets van haar stuk te laten
brengen.
„Eén keer zal je vader beslist zijn toe
stemming geven en dan komt alles
goed!" riep hü haar *in zün brief toe.
„Bovendien geloof ik, dat hü in de zaken
(Van onzen Berlünschen correspondent)
ENTHEIM, 17 Dec. Men kan hier nauwelijks een Duitsche krant open
vouwen of men leest verontwaardigde artikelen en proclamaties van lieden,
die Nederlands aanspraken op herstel van de geleden schade Jen voile er
kennen, doch die meenen dat de Duitsche bodem Duitsch moet blijven. De stem
men hebben zich in de laatste dagen nog vermenigvuldigd nu ook Belgische en
Luxemburgsche aanspraken op grenscorrecties zün uitgesproken. Voor wat de
Nederlandsche eischen betreft kan men zeggen, dat het protesten regent van
Emden af tot Aken. Deze protesten zijn vaak dramatisch gesteld en de motivee
ringen doen soms bijna komisch aan.
textielvoorziening van Duitschland nog ver
der zou worden bemoeilijkt met de afsnij
ding van de bocht van" Coevorden, waar
evenwel naar wij hebben vastgesteld, geen
vezel textiel vervaardigd wordt. Iets ver
der Zuidwaarts heeft men den indruk
willen wekken alsof de voedselvoorzie
ning van het Roergebied afhankelijk was
van de correctie der uitstulpingen in de
Duitsche grenslijn bij VTeden en Kleef.
Een tocht door de gebieden, die in ver
band met de gevraagde correcties binnen
de Nederlandsche grenaen zouden komen
te liggen, heeft ons de overtuiging gege
ven dat het luidruchtige Duitsche mis
baar om de voorstellen een zeer hoog op
geschroefd vertoon is. Twee omstandig
heden zijn er om dit te bewijzen: ten eer
ste de aard en toestand van de gevraagde
eebieden en ten tweede de wijze, waarop
de in de betrokken streken inheemsche
bevolking gereageerd heeft.
Hoe ziet dit „Nieuwe Nederland" er uit?
Wanneer men dagen lang door de mod
derwegen van het grensgebied gebaggerd
heeft, dan is men bijna geneigd zich af te
vragen wie men met een eventueele grens
correctie het eerste geluk moet wen-
schen: het Nederlandsche volk of de
Duitsche boeren, die van vaderland zouden
wisselen. Van de 1750 km2. Duitsch gebied,
die ter verkrijging van een grensverkor-
ting met 86 k.m. zouden ingelijfd moeten
worden, ligt bijna de helft in de bocht
van. Coevorden. Dit deel van het oude
graafschap Bentheim maakt in alle op
zichten den Indruk, een armelijk en achter
lijk land te zijn. Het is moeilijk dit land
per auto te doorkruisen, daar de wegen
er in een zoo desoïaten toestand verkee-
ren, dat zij voor het meerendeel nauwe
lijks den naam van landweg verdienen.
De bevolking van dit gebied be
staat thans uit 20.000 inheemschen
en 8000 vluchtelingen uit het Oosten.
Vrijwel alles leeft er van de boerde
rij en ondanks de schraalheid van den
onverzorgden bodem beleven de boe
ren er thans een hoogconjunctuur
dank zij den hongferigen magen van 't
Roergebied, die zelfs hier om voedsel
bedelen.
Men woont ln zeer kleine gemeen
schappen. De eenige „stad" is Neuenbaus,
dat 2000 inwoners en weinig bezienswaar
digheden telt. Daarnaast is Etnmichheim
bij de olievelden een dorp met 2000 in
woners, doch de overige plaatsen znjn niet
meer dan gehuchten met enkele honder
den bewoners, 1
van Tonner lang niet zoo diep verwikkeld
zit als wü vreesden. Hè, wat zou 't heer
lijk zijn, als ten slotte bleek, dat hü er
heelemaal niets mee uit te staan had.
Maar dat durven we haast niet hopen.
Ik vermoed, dat hij geen zware schuld
op zich geladen heeft, maar heel zuivere
handen zal hij toch niet hpbben. Zonder
reden kan mijn vader hem dat scheld
woord niet naar het hoofd hebben ge
gooid en Tonner heeft hem zeker niet
alleen wegens zijn geldelijke verplichtin
gen volledig in zijn macht. Maar zoo erg
zal het toch niet zün, dat jij daarover
behoeft te piekeren. Ik voor mij heb ten
minste zoo'n vaag gevoel, dat hoe langer
hoe sterker wordt, dat je vader het tegen
zijn wil met Tonner houdt en argeloos
in zijn netten is geraakt. Uwe Tonner is
een doorgefourneerde schurk. Hij zou ook
mij graag in het verderf willen storten.
Maar ik zal me weten te verdedigen....!"
Openhartig legde Kay zijn gedachten
voor het geliefde meisje bloot. ,Toen hij
zü'n brief klaar had, legde hij hem op
zij voor de postboot. Maar toen ging hij
terstond naar een nieuw karwei over. Hij
nam de aanteekeningen door, die hij over
het probleem der landontginning in de
Waddenzee gemaakt had en vatte zijn
gedachten, voorstellen en plannen samen
in een uitvoerig opstel.
Afgezien van de mogelijkheid tot ver
betering van den waterstaatkundigen toe
stand ligt de economische beteekenis, die
dit gebied voor Nederland kan hebben,
uitsluitend in de aardolie-bronnen, die een
voortzetting zijn van het Schoonebeeksche
veld. Men moet van de exploitatie van deze
terreinen op dit oogenblik geen al te groote
voorstelling hebben.
Van de gebieden, die betrokken zün Ia
de meer naar het Zuiden voorgenomen
grenscorrecties, is weinig te zeggen, even
als van de eventueele nieuwe gebieden ia
Den Dollard, die immers nog aan het wa
ter moeten worden ontworsteld. Bij Vredcn,
bii Emmerik en Kleef en langs de Limburg-
sche grens zijn de in te lijven strookea
naar hun aard niet te onderscheiden van
de Nederlandsche grensstreken. De afsnü-
ding van de grensbocht bij Nijmegen zal
ons land behalve de gelegenheid om een
rechtstreeksche verbinding tusschen Lim
burg en den Achterhoek tot stand te bren
gen een nieuw recreatieoord geven ln het
Rykswoud van Kleef, dat ondanks zijn
teistering door het oorlogsgeweld toch nog
tallooze schoone plekjes behouden heeft.
Toch is deze schoone streek op dit oogen
blik de meest trieste van al de in te lijven
strooken. In Kranenburg bleef geen hula
onbeschadigd en de grensdorpen Wyler en
Zyfflieh zijn geheel verwoest. In Zyfflich
bezochten wij de dorpsschool, onderge
bracht in een kleine barak, die tevens als
kerk dienst doet. De onderwijzer beschikt
er over geen enkel leermiddel en de kin
deren moeten er leeren schrijven op stuk
ken lei, die uit de ruïnes van de kerk zijn
opgevisebt Een contrast van anderen aard
troffen we' in de twee Zuidelijkste correcties.
De strook tusschen Vaals en Kerkrade ls
een fraaie voortzetting van het heuvel
landschap. die ten Oosten van Sittard be
staat uit vlak land. De eenige heuvels zjn
hier de drie zware kolossen, die zich ver
heffen bij het groote mijncomplex Sophia
Jacobs" te Hueckenhofen. de eenige mijn
die binnen de Nederlandsche grens zou
worden getrokken.
Vat men een algemeenen Indruk samen,
dan zou men kunnen zeggen, dat de grens
bewoners in eerste Instantie zdker niet
onwiUis tegenover de plannen stonden,
doch dat kranten en politici druk bezig
zijn te trachten de stemming te doen
omslaan.
De commandant der Nederlandsche
troepen in Engeland, generaal-majoor
D. van Voorst Evekink, heeft de vol
gende Kerst- en Nieuwjaarsboodschap
van H. M. de Koningin ontvangen:
„Aan u allen, die deel uitmaken
van de strijdkrachten ter zee, te land
en in de lucht, zoowel hier te lande,
als in Suriname en Curasao, of wel
in opleiding in Groot-Brittannië,
zend ik mijn beste wenschen voor een
gelukkig Kerstfeest en een voor
spoedig Nieuwjaar. Moge ieder van
u, trouw aan de u gegeven opdracht-
medewerken aan den verderen op
bouw van onze krijgsmacht, (w. g.)
Wilhelmina."
