Strijd in Indo-China
Van Heemstra heeft hekend
Logische
constructie
Na de beslissing
Fransche generale staf acht
toestand critiek
ITALIAANSCHE EXCUSES
AAN RUSLAND
Geen sprake van wijdvertakt en
opzienbarend complot
Joegoslavische troepen aan de
Grieksche grens
n
PROF. ROMME OVERLINGGADJATI
Tot hoofd en hart
Commissie-Generaal
naar Batavia
Binnenkort een zeepbon
De Gasperi naar de Ver. Staten
mmm
Nota van guerilla-troepen aan de Groote Drie
Spaar de telefoon
Zenuwenoorlog tegen
Turkije
Protest van Kardinalen
DE KOUDSTE NACHT
Twente en Achterhoek
zonder licht?
Huurverhooging bij
onderverhuur
Geen eindemaar een moeilijk begin
ZATERDAG 21 DECEMBER 1946
69ste JAARGANG No. 23729
De conferentie te Denpasar
„INDRAPOERA" MAANDAG
IN ONS LAND
En extra toiletzeep voor
de baby's
AUTO'S VOOR ARTSEN
BRANDSTOFFEN VOOR KAMER
VERHUURDERS
BOMAANSLAG OPGEHELDERD
Psychiatrisch onderzoek
dringend gewenscht
DE KONINGIN NAAR
SOESTDIJK
Tegen aanvallen op
den Paus
Minimum temperatuur
15C.
Kolenvoorraad voor nog
slechts uren
Ook bij samenwoning
Koffie: en theebonnen
langer geldig
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Administratie 21543
Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets, p. w-, f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: SU. Severin.
HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededeeMngen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Na de beslissing, die de Tweede Ka
mer gisteren heeft genomen
door de tweede, zoogenaamde po
litieke motie van prof. Romme met 65
tegen 30 stemmen aan te nemen, zal
Öe regeering ondanks den vrij grooten
tegenstand, die in de volksvertegen
woordiging tot uiting is gekomen en die
Puiten de volksvertegenwoordiging mo
menteel waarschijnlijk nög grooter is,
Wel op den ingeslagen weg voortgaan.
Het is evenwel de vraag of na al
hetgeen deze week in de Kamer
gezegd is de Indonesische delegatie,
die het ontwerp-accoord mede para-
teerde, veel lust zal gevoelen thans tot
nderteekening over te gaan van een
mhggadjati, waarvan zij zich het is
herhaaldelijk uit hun publicaties geble-
een heel ander beeld gevormd
hebben.
Wanneer wij in onze gedachten de be
langrijkste sprekers nog eens 'de revue
'aten passeeren en dan bedoelen wij in
öe eerste plaats die sprekers, die onté-
genzeglijk d.e debatten beheerschen,
h-1. de heeren Romme, Logemann en
•-chouten, dan moeten wij tot de conclu
sie komen, dat zij elk een andere voor
stelling van het werkelijke Linggadjati
hebben. In de motie van prof. Romme,
hie door de beide regeeringspartijen, K.
V-P. en P.v.d.A., is aangenomen, moge
®en verdere tegemoetkoming der wqder-
zijdsehe standpunten zijn weerslag heb
ben gevonden, bij de eventueele practi-
sche uitwerking van het accoord zal het
Verschil, naar wij vermoeden, op zekeren
dag wel naar buiten moeten treden.
In de voortreffelijke rede, waarmede
Prof. Romme de debatten deze week
hpende en waarin wij vooral zijn tactiek
bewonderen, legde de voorzitter der
Katholieke fractie den nadruk op het
ideaal, dat hij wil nastreven. Letter
lijk zeide hij: „de Rijkseenheid op de
basis van vrijwillige gemeenschappe
lijkheid is voor mij een ideaal, dat me-
higeen een utopie moge noemen, maar
Waarin ik geloof, waarvan ik meen dat
bet bereikbaar is en dat wij met alle
kracht moeten trachten te bereiken, óók
door de bepaling van onze houding in
dit uur, dat naar mijn gevoelen, niet
beslissen zal over al dan niet welslagen,
hiaar dat wel van een zeer belangrijke
beteekenis daarvoor kan zijn." Prof
Romme maakte bovendien een onder
scheid tusschen het p h a n t o o m-Ling-
Sadjati, waarmede hij, als wij het goed
begrepen hebben, de reactie bedoelde
die op de simpele publicatie der 17 pun
ten volgde en het w e r k e 1 ij k ling
gadjati, dat bestaat uit: de regeerings-
verklaring, de toelichting der Com.-
Gen. en de 17 punten. Met deze laatste
Tisie verklaarde minister Jonkman zich
gisteren volkomen accoord .hoewel de
beer Joekes van de P. v. d. A. eerder
v®rklaard had deze drieëenheid, zooals
Wij haar zouden willen noemen, niet
beslist noodig te achten, terwijl de com
munisten er heel weinig voor voel
den, al hebben zij zich dan pok achter
Romme's motie geschaard, waarbij zij
aich echter van den considerans los
haakten.
Pror. logemann wil de basis-overeen
komst vooral zien als een akte van
Pacificatie, het streven naar een vreed
zame oplossing, de overbrugging van de
kloof van wantrouwen. Hij wil een sfeer
scheppen, die den Indonesiër psycholo
gisch rijp maakt voor nauwe samenwer
king. in zekeren zin streeft ook hij een
ideaal na, en schetst dit vooral bezien
dit het oogpunt van den Oosterling.
De fractieleider der anti-revolution-
hairen, wiens groote rede zich kenmerkte
d<X>r een diepe klaarte, moge naar ons
Bevoelen wat te weinig soepel zijn, re
straf en strak, hij stond o.i. in ieder ge-
t'ai met beide beenen op den grond der
Werkelijkheid, waarin zich de dagelijk-
Sche gebeurtenissen afspelen, zooals wij
die iederen dag kunnen volgen en die
t°ch wèl verre staan van het „bestand",
dat al weken geleden werd gesloten en
dat ons met bezorgdheid doet afvragen.
Rzt het einde zal zijn. Zie hier het ver
schil tusschen het ideaal van Romme,
het ideaal van Logemann en de werke-
hjkbeid, zooals wij die thans zien, van
Schouten. De ideale toekomst en de wer
kelijkheid van het oogenblik, die geschei-
den zijn en die men wil overbruggen
door vertrouwen. Hoe zouden wij ons
'funnen verheugen indien Romme's
'deaal eens werkelijkheid werd. Maar het
js niet onze schuld, dat wij vooralsnog
dit ideaal niet kunnen deelen, omdat het
heden ons dit vertrouwen niet wil
SchenkenWij geven graag toe: regeeren
3® vooruitzien, maar een. politiek, die
•het op realiteit gebaseerd is, is loopen
hi den mist, vol gevaren.
Deze recapitulatie achten wij noodig,
de beslissing van gisteren goed te
begrijpen. Wij zijn er prof. Romme
dankbaar voor, dat hij eindelijk, als
/C°rzitter der grootste partij, door zijn
booties in de Kamer weer mede de lei-
r'Ug in handen heeft genomen. Te lang
het hen schijn, dat zij, wat de In
dische kwestie betrof, uitsluitend in de
handen berustte van de P. v. d. A. Zoo
rs het in een demoeratischen staat past,
heeft de volksvertegenwoordiging haar
•heentng over het beleid der regeering
j^n kennen. Het resultaat is, dat for
meel de regeering thans op den inge
ven weg kant voortgaan.
T°ch manen de dertig stemmen der
appositie tot groote voorzichtigheid. Het
°i. een fout der regeering zijn, als
J deze uiting zou negeeren.
De gespannen situatie in Indo-
China heeft Donderdagavond tot
een uitbarsting geleid. Telegrammen,
die gisteren in Parijs ontvangen
werden, meldden dat Vietnam-troe-
pen een grootscheepschen aanval
hebben ondernomen op de door de
Franschen bezette stad Hanoi. Het
Fransche hooge commissariaat voor
Indo-China in Saigon verklaart in
een communiqué, dat strijdkrachten
van Vietnam uit loopgraven een
offensief op Hanoi hebben geopend
met artillerie, en mortiervuur.
De aanval, zoo zegt dit communiqué,
was niet geprovoceerd en werd zonder
eenige verklaring begonnen, hoewel ge
durende den dag een „hoffelijk contact"
had bestaan tusschen de autoriteiten
van Frankrijk en Vietnam.
In Hanoi is de water, en electrici-
teitstoevoer afgesneden, evenals de tele
foonverbindingen.
De regeering van Vietnam heeft Hanoi
verlaten „wegens de uitbreiding der
door nationalistische extremisten ver
oorzaakte „gevechten." Hanoi zou door
30.000 aanhangers van de autonome re
geering van Vietnam omgeven zijn.
De Fransche minister van koloniën,
Marius Moutet, zal zich per vliegtuig
naar Indo-China begeven.
Voor de opheffing van de zitting nam
de Nationale Vergadering bij handopste
king een resolutie aan, waarin de sym-
De Commissie-Generaal zal, naar
A. P. uit Den Haag verneemt, waar
schijnlijk nog vóór het einde van het
jaar naar Batavia terugkeeren, maar
zeker niet vóór Kerstmis.
Toen men Van Mook te Denpasar zijn
meening vroeg over het resultaat van de
stemming in de Tweede Kamer, ant
woordde hij: „Ik ben zeer verheugd, ik
acht het resultaat ook van belang voor
het verdere verloop van de conferentie
te Denpasar".
Men poogt op de conferentie van Den
pasar, ondanks het uitstel van elf dagen,
toch nog vóór Kerstmis gereed te komen.
Gisteren zijn langdurige ochtend- en
middagzittingen gehouden, waarop in to
taal negentien sprekers het woord heb
ben gevoerd.
Het m.s. „Indrapoera" met ruim elf
honderd repatrieerenden aan boord zal
Maandagmiddag 1 uur te Rotterdam
worden gedebarkeerd. In verband met
zieken aan boord van het schip en ter-
wille van hun snellen afvoer worden
geen familieleden, vrienden of kennissen
van repatrieerenden en bemanning op
het terrein toegelaten.
pathie wordt uitgesproken met de Fran
sche troepen in Indo-China. Het aan
nemen van een soortgelijke resolutie
door de commissie voor de nationale
verdediging had des morgens de com
munistische leden van de commissie er
toe gebracht, voor de stemming de Ka
mer te verlaten, daar deze resolutie vol
gens hen een beleediging was voor de
autonome regeering van Vietnam.
In de omgeving van den Franschen
generalen staf te Parijs noemt men den
toestand in Indo-China critiek. Op het
oogenblik bevinden zich in Indo-China
in totaal 89.000 manschappen onder
Fransch commando. Volgens militaire
deskundigen te Parijs zou men 200.000
manschappen meer noodig hebben om
Indo-China te pacificeeren, indien de
troebelen militaire operaties op groote
schaal noodzakelijk zouden maken.
Met betrekking tot de distributie van
zeep deelt het ministerie van Economi
sche Zaken mede, dat de zeep-industrie
momenteel nog groote moeilijkheden
ondervindt bij de grondstoffenvoorzie-
ning. Het wereldtekort aan oliën en
vetten en de wisselvallige invoer van
caustische soda en potasch maken een
regelmatige productie onmogelijk. Alle
krachten worden echter ingespannen,
om zoo spoedig mogelijk wederom huis
houdzeep en/of toiletzeep in distributie
te brengen.
Bü de eerstvolgende bonaanwijzing zal,
behalve het normale rantsoen (225 gram
huishoudzeep of 90 gram toiletzeep)
een extra rantsoen worden verstrekt
(90 gram toiletzeep) op de E-kaarten.
Het ministerie van Verkeer heeft, om
cis toewijzing van automobielen aan
artsen te bespoedigen, in overleg met
Staatstoezicht op de volksgezondheid
een nieuwe regeling ontworpen. Aller
eerst is nagegaan, hoeveel artsen nog
niet over een auto beschikken. Rond 550
was het aantal, dat werd opgegeven.
In verband daarmede is bepaald, dat
gedurende drie maanden van 1 Decem
ber af telkens 200 nieuwe auto's per
maand aan de artsen zullen worden toe
gewezen. In die drie maanden zal dan
stagnatie voorbehouden worden
voorzien in de vraag van die artsen, die
op de lijsten van het Staatstoezicht
voorkomen.
lïët Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat op plaatselijk nader te bepa
len tijdstippen kamerverhuurders weer
aanvragen voor brandstoffen bij de dis
tributiediensten kunnen indienen. De
uitreiking van de bonnen zal op nader
te bepalen tijdstippen na 1 Januari as.
geschieden.
anti-communistische
De Italiaansche premier Acide de
Gaspari zal, naar ons uit betrouwbare
bron wordt gemeld, op 2 Januari in ge
zelschap van zijn dochter naar de Ver-
eenigde Staten vertrekken, teneinde de
betrekkingen tusschen Italië en de V. S.
te verstevigen. Hoofddoel zal evenwel
zijn de aandacht te vragen voor de pre
caire economische situatie, waarin het
land zich bevindt en voor den vrijwel
uitzichtloozen voedseltoestand.
Waarschijnlijk zal ook de 100 millioen
dollarleening een der punten van be
spreking uitmaken.
De Italiaansche minister-president,
Alcide de Gasperi, heeft het kabinet
Vrijdag meegedeeld, dat de Sovjet-Unie
bij het ministerie van Buitenlandsche
Zaken had geprotesteerd tegen de in
structie der Italiaansche politie, waarin
den politieprefecten wordt aangeraden
op hun hoede te zijn voor een terroris
tische organisatie, genaamd „Troika'V
die door de Russen gesteund zou worden.
De circulaire werd in het begin van
December gepubliceerd door het Italiaan
sche communistische orgaan „Lunita",
dat een beroep deed op den leider der
federale politie, Luigi Ferrari, om de
echtheid ervan te ontkennen.
In plaats daarvan bevestigde deze.
dat de politie instructie had ontvangen
naar Troika-agenten uit te zien die,
volgens de instructie, terroristische aan
slagen beraamden op geallieerde bezet
tingstroepen en
Italianen.
De Gasperi deelde het kabinet mee,
dat het „zeer betreurenswaardig" was,
dat het circulaire, zelfs in dezen veron-
derstellenden vorm, den indruk gewekt
had, dat de Sovjetregeering de leidende
kracht achter de organisatie was.
„Wat dit aangaat,'' zei De Gasperi,
„moet verklaard worden, dat de Ita
liaansche regeering een dergelijke ver
onderstelling absurd acht.
imm.
Om bij eventueelen brand in de regeeringsgebouwen op het Binnenhof te Den Haag
de beschikking over water te hebben, is een zgn. ijsploeg dagelijks in de weer, om
een breede geul in het ijs op den Langen Vijverberg open te houden.
De zaak van den bomaanslag op St. Nicolaasavond aan de Prinsengracht te
Den Haag, die. aan drie menschen het leven kostte, is thans volledig opge
helderd. De gearresteerde kapitein Baron Van Heemstra heeft gisteren einde
lijk alles bekend wat er te bekenen viel. Het staat nu vast, dat er geen sprake
is van een wijdvertakt en opzienbarend complot en dat de zaak zich beperkt
tot de feiten, die tot nu toe allemaal reeds bekend waren. Als volgend jaar
de 7aak zal dienen voor den Krijgsraad dan zullen er wellicht nog nieuwe
détails bekend werden, die tijdens de instructie zijn gebleken, doch van een
of andere organisatie, waarin belangrijke personen zitten, die^ aanslagen be
raamt, die in de naaste toekomst zouden worden ten uitvoer gelegd, is absoluut
niets gebleken.
Commissaris N. D. Pool, hoofd van de
Haagsche recherche en de auditeur-mili
tair bij den krijgsraad te velde, majoor
mr. dr. J. M. J. Baak. hebben ons dat
met den meesten nadruk verzeikerd. Er
heersehte in den lande ten aanzien van
deze zaak een gevoel van onbehagen en
gespannen verwachting en met de auto
riteiten, die het onderzoek leidden, dacht
nagenoeg iedereen, dat er heel wat ach
ter zat. Vandaar dat commissaris Pool
en mr. Baak er prijs op stelden met de
meeste stelligheid te verklaren, dat dit
niet het geval is. Er werden reeds na
men genoemd van talrijke hoofdofficie
ren, tegen wie aanslagen beraamd zou
den zijn, en uit deze kringen kwam zelfs
meerdere malen de vraag: „Sta ik soms
ook op de hjst i"
Voor al dit onbehagen en dezen ang3t
is geen enkele reden aanwezig. Met de
arrestatie van kapitein baron Van Heem-
stra, sergeant De Boer, korporaal Peters,
soldaat v. Haastrecht en den burger Bak
ker zitten alle „samenzweerders" achter
slot en grendel en de twee hoofdofficieren
(een in Den Haag en een in Amsterdam)
en de Haagsche burger, tegen wie zij
aanslagen hadden beraamd, zijn volledig
op de hoogte gebracht. De noodlottige
aanslag op de familie Boer is gelukkig
de eenige aanslag, waaraan de gearres
baron Van Heemstra voor zijn gevoel
een min of meer mislukt leven achter
zich heeft (een zoon van adellijke
familie, die niet geschikt blijkt voor
middelbare opleiding, als monteur in
het autovak (terecht komt en het in
dienst aanvankelijk niet verder brengt
dan soldaat en later sergeant), ver
klaart zulks veel doch niet alles. Ser
geant De Boer leed, zooals commissaris
Pool het uitdrukte, aan illegaliteits
kolder. Hij heeft tijdens den oorlog
vele menschen „omgelegd" en meende
daarmede straffeloos te kunnen door
gaan zoolang hij inderdaad naar eigen
overtuiging optrad als wreker van on
recht.
Daar komt nog bij, dat hij tot in het
absurde verknocht was aan zijn kapitein,
baron Van Heemstra die zeer kame
raadschappelijk met zijn ondergeschikten
omging zoo absurd, dat hij, toen Van
Heemstra hem vertelde van moeilijkheden
met superieuren (dit ging o.a. om een
overplaatsing), direct en zonder verder
nadenken bereid was deze superieuren
uit den weg te ruimen. Temeer was hij
daartoe bereid, omdat hijzelf en zijn col
lega's deze zelfde superieuren niet goed
konden zetten, omdat dezen o.a. streng
waren opgetreden tegen het misbruik van
het aanwenden van legerauto's als taxi,
door lifters tegen betaling mee te nemen.
Ook deze omstandigheden verklaren veel
maar niet alles, zoodat een psychiatrisch
onderzoek inderdaad wel de eenige moge
lijkheid zal zijn om op alle vragen een
antwoord te geven. Tenslotte nog als bij
zonderheid, dat reeds in Juli besloten
was om Boer uit den weg te ruimen en
dat men hem eenige malen, gewapend
met een revolver, heeft opgewacht. Boer
teerden metterdaad uitvoering hebben ge- I kwam evenwel niet opdagen. Tevoren be
jraamde aanslatren teeen de betrokkei
geven. Een ander feit, dat met zekerheid
is komen vast te staan, is, dat kapitein
Van Heemstra geen enkele opdracht heeft
gegeven, nóch voor den geslaagden aanslag,
nóch voor de mislukte aanslagen. Hij heeft
deze alleen niet belet, heeft door een
schier onbegrijpelijke negatieve houding
de anderen in hun kwade voornemens
gestijfd en heeft hun, wetende wnat er
gebeuren zou, kalm hun gang laten gaan.
Sergeant De Boer heeft hem den dag van
den aanslag zelf nog de vervaardigde
projectielen laten zien. Baron Van Heem
stra is toen voor dienstzaken naar Brussel
gereisd en heeft pas den volgenden dag,
na zijn terugkomst, van den gelukten
aanslag in Den Haag en van de niet uit
gevoerde aanslagen elders gehoord. Thans
ln de 'gevangenis slaat hij zich voor het
hoofd en begrijpt niet hoe hij tot zijn
houding is gekomen, zooals ook sergeant
De Boer nu tot besef is gekomen, dat hij
in feite geen wreker van onrecht is
zooals hij van zichzelf steeds geloofde
maar een drievoudig moordenaar.
De eenige vraagteekens, die in deze
zaak nog overblijven, zijn raadselen
van psychologischen aard en het zal
dan ook voor de voornaamste verdach
ten wel uitdraaien op een psychiatrisch
onderzoek. Als men weet, dat kapitein
Geallieerde militaire autoriteiten te
Athene hebben een strikt vertrouwe
lijk rapport ontvangen, volgens het
welk groote hoeveelheden Jocgo-Sla-
vische soldaten zijn geconcentreerd in
het gebied van Skoplje aan de Griek
sche grens.
Een geallieerde diplomaat zei Vrij
dag, dat deze concentratie waar-
ïw M' de Koningin is gisteren naar
het k°° vertrokken, teneinde Maandag
hp,. -Kerstfeest mede te vieren op het
tin flin8S00rd "Het L00"- van de Stich-
n 8 18401945. Daarna zal de Koningin
biet ®0estd«k gaan, om de Kerstdagen
Haar kinderen door te brengen.
In verband met het personeelstekort
,,rs<'lullende telefoonkantoren wordt
P«Miek verzocht in den nacht van
*n ?PCember op 1 Jalluar» het aantal
en duur van de niet-automatlsche
e »hische Nieuwjaarswenschen te be
kken.
De jongste foto van de Zwecdsche prinsesjes Birgitta (10 jaar), Margaretha (12 jaar),
Christina (3 jaar) en Dcsirée (8 jaar), v. I. n. r. Het zijn de kinderen van prinses
Sibylla en prins Gustaaf Adolf, oudsten zoon van den Zweedschcn kroonprins. De foto
werd gemaokt, terwijl het oudste prinsesje haar zusje een Kerstverhaal voorlas.
schijniyk in verband stond met de
Grieksche klacht by de UNO tegen
zijn buren. Hij verwachtte, dat het,
indien een onderzoek zou worden in
gesteld, mogelijk zou zijn dat Joego
slavië zou trachten Macedonië gewa
penderhand aan Griekenland te ont
nemen.
In het rapport wordt o.m. gezegd, dat
groote transporten munitie in Zuidelijke
richting door Skoplje trekken naar Dev-
deljja, aan de Vardas. Het normale ver
keer op dit traject is sinds 6 December
stopgezet.
Skoplje en Monastir zijn overstroomd
met troepen, die in huizen en gebouwen
worden ingekwartierd.
Verder werd in het rapport opgemerkt,
dat zich in Skoplje een abnormaal groot
aantal medische en hospitaaleenheden
bevond en dat in een groote amunitie-
opslagplaats bij Skoplje 24 uur per dag
werd gewerkt.
Naar Radio Belgrado meldt, hebben
Guerilla-troepen in Grieksch-Macedonië
voorgesteld, dat een missie, bestaande uit
Britsche, Amerikaansche en Russische
vertegenwoordigers, per parachute achter
hun linies wordt neergelaten, teneinde
den toestand in Griekenland grondig te
onderzoeken. Het verzoek zou zijn gedaan
in een nota aan de drie regeeringen,
waarbü tevens wordt gezegd, dat „het
democratische leger van Griekenland"
een dergelijke missie in ieder opzicht van
dienst zal zijn.
raamde aanslagen tegen de betrokken
hoofdofficieren vonden geen begin van
uitvoering. k
De „Prawda", het orgaan van de
Sovjet-Russische communistische partij,
heeft de Turksche regeering ervan be-
chuldigd te streven n|ar vertroebeling
van de betrekking met* „Turkije's buur
staten en „een millioenenleger op de
been te houden." „Vreemd als .het moge
schijnen, is Turkije het eenige land, dat
na den oorlog niet tot demobilisatie
overgaat., terwijl het aan den oorlog geen
deel heeft genomen", aldus voegt het
blad er aan toe. „Allerlei provocateurs,
oorlogsophitsers en betaalde agenten van
imperialistische buitenlandsche machten
zijn in Turkije actie. Klaarblijkelijk
wordt de mobilisatie in Turkije gehand
haafd ter begunstiging van het streven
dezer imperialistische machten. Er wor
den pogingen in het werk gesteld het
gebied van deze gevaarlijke activiteit tot
nabuurlanden uit te strekken. Juist in
dit verband ontwikkelt zich de bijzon
dere belangstelling van Turkije voor de
Arabische landen,"
Achttien in Rome resideerende Kardi
nalen hebben zich gisteren gevoegd bij
het protest van de Katholieke Actie te
gen de anti-clericale campagne, die op
het oogenblik door Italië gaat. Zij heb
ben een brief aan den Paus gezonden,
waarin zij protesteeren tegen de lage
aanvallen, die tegen Zijne Heiligheid
worden ondernomen. Dit krachtige pro
test volgde op de aankondiging van de
meeting van de Italiaansche Katholieke
Actie, die Zondag op het Sint Pieters-
plein'plaats heeft en waarbij de Paus de
verzamelde geloovigen zal toespreken.
Het Italiaansche ministerie van Bin-
nenlandsche Zaken heeft bekend ge
maakt, dat Maandag een proces zal be
ginnen tegen Ruggego Maccari, redac
teur van „II Polio", een der weekbladen,
die zich tegen de Kerk gekeerd hebben.
Maccari wordt beschuldigd van het pu-
bliceeren van obsceniteiten en beleedi-
gingen tegen den godsdienst en de gees
telijkheid.
Er zijn er, die groot gaan op
hun uitgébreiden kring van ken
nissen, maar zij bedenken daarbij
niet, dat velen hun bekenden niet
zouden zijn, als zij ze kenden, j
Zooals wü gisteren reeds voorspelden
werd de afgeloopen nacht inderdaad de
koudste van de gansche vorstperiode. In
de diverse deelen van ons land werden
de volgende minima bereikt: Groningen
14, Den Helder 11, De Bilt 15,
Vlïssingen 9, Maastricht 12 en
Twente 14.
De electriciteitsvoorziening van
Twente en den Gelderschen Achter
hoek dreigt spaak te loopen. Het
Twentsche Centraal Station voor
electrische stroomlevering te Hen
gelo heeft nog slechts een voorraad
kolen voor uren, zoodat Op de meest
drastische wijze de stroom gerant
soeneerd moet worden.
Daar de groote industrieën haar of-
ficieele rantsoen reeds verbruikt hebben,
zullen, indien er niet een onmiddellijke
oplossing wordt gevonden, deze bedrij
ven, waaronder de machinefabriek van
de gebr. Stork en Co., stop gezet wor
den. Ook belangrijke spinnerijenen an
dere textielfabrieken zullen dan stil ko
men te staan. Reeds eenige maanden
heeft het Twentsche Centraal Station
niet de hem toekomende hoeveelheid
kolen ontvangen, zoodat de betrekkelijk
geringe buffervoorraad opgebruikt is en
een uiterst precaire toestand is ontstaan.
Weliswaar is het Twentsche Centraal
Station gekoppeld met de iJsselcentrale
te Zwolle, doch waar ook daar de ko-
lenpositie uiterst slecht is, dreigt een
algemeene stopzetting van de stroom
levering met alle daaraan verbonden
consequenties.
In verband met een onlangs voor de
radio uitgesproken mededeeling, betref
fende de toegelaten huurverhooging in
geval van onderhuur of samenwoning,
bestaat de mogelijkheid tot misverstand.
Van bevoegde zijde wordt er op
gewezen, dat, indien een huurder aan
niet tot zün gezin behoorende per
sonen al dan niet tegen betaling,
huisvesting verleent, het bevoegde
prijzenbureau voor onroerende za
ken, den huiseigenaar een huurver
hooging kan toestaan, die al naar
gelang van den aard der samenwo
ning in het algemeen kan varieeren
van 5 tot 20 procent.
Het huisvesten van familieleden leidt
slechts ln zéér enkele gevallen tot het
weigeren van toestemming tot huurver
hooging.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat de bonnen 51-8 algemeen voor
125 gram koffie en 51-9 voor 100 gram
thee t/m 28 December geldig blijven.
Aan de glasfabriek Leerdam is een school
verbonden, waar de Leerlingen in den tijd
van vier jaar worden opgeleid in de vak--
ken: glasslijpen, etsenschilderenzand-
blazen en graveeren. Een leerling-slijper
krijgt instructies van zijn onderwijzer.
(Van een bijzonderen medewerker)
Steeds weer blijkt, dat het voor Ie
mand, die buiten de Katholieke Ar
beiders Beweging staat, zeer moei
lijk is, de constructie van deze Beweging
te zien; en nog moeilijker om die con
structie te begrijpen. Zoo trof ons dezer
dagen in een gewestelijk katholiek
weekblad een beschouwing over het twee
ledig lidmaatschap in de N.KA..B., dat
daarbij als „eigentijds" werd verdedigd.
Terwijl de Verbondsvergadering van No-
venber 1943 dit dubbel lidmaatschap (van
vak- èn van standsorganisatie) als on
juist heeft gebrandmerkt en per 1 April
1946 is dit omgeschakeld tot het eene,
ongedeelde lidmaatschap van de Ned.
KAB.
Het zijn trouwens niet alleen buiten
staanders, die van onjuist inzicht in dit
Nederlandsche stuk cultuurwerk doen
blijken. Slechts enkele weken geleden
verzocht een groote plaatselijke afdeeling
opname in ons blad van alle belangrijke
adressen ter plaatse „ten einde een in
zicht te geven in het totaalbeeld der Be
weging" engaf daarbij alleen op de
adressen van de vakafdeelingssecretaris-
sen en enkele van de parochieele secre
tariaten.
Toch is het van belang, voor de ar
beiders zelf, voor de geestelijke advi
seurs, maar evenzeer voor allen, die zich
voor het katholiek vereenigingsleven in
teresseeren, een duidelijken kijk te heb
ben op de perfecte inrichting van het ge
bouw dier Beweging, dat in meer dan
vijftig jaren cultuurarbeiö rond den to
talen mensch werd opgetrokken.
God maakte den mensch tot het mid
delpunt van zijn schepping, door hem te
vormen naar Zijn beeld. Dit bracht voor
den mensch groote verplichtingen mede.
Maar onverbrekelijk werd daaraan ver
bonden de belofte der eeuwige Godsaan.
schouwing voor hem die zijn menschen-
plicht vervult.
Om nu het vervullen van dien men-
schenplicht lichter te doen zijn, om
ringde God den mensch met Goddelijke
zorg. Hij gaf hem een aaide om er ko
ning over te zün.
Toen de mensch zijn waardigheid echter
niet bleek te begrijpen en van de samenle
ving een chaos had gemaakt, zond God
Zijn eenigen Zoon en schonk hem daar
mede een nieuwe kans naar den op
gang. En, in het dcht der eeuwen, vlam
de toen het heilig vuur, dat de Geest
op aaide bracht.
Het materialisme vermocht niet dit
vuur te dooven. Het bleef branden in de
Godslamp van Cluny en vlamde weer op
ibdj het verschijnen van een Ignatius,
een Daminicus en Franciscus, de ..mo
derne verkondigers" van de strijdbaar
heid, het geloof en de blijmoedig die
nende liefde.
Doch de golfslag der eeuwen over
spoelde ook dit heilig idealisme. De 19e
eeuw toont ons de consequenties van
een materialistische ik-philosophie: Die
mensch, komende van God en voorbe
stemd can tot God terug te keeren, stond
daar, alleen tusschen de moderne ma
chines, die hem dreigden te verplette
ren; die de eeuwigheidsgedachte uit zün
ziel dreigden te stansen. In de natuur
lijke verdedigingsreflex groepeeren de
bedreigden zich in slagorde tegenover
„het ding" machine, „het ding" kapitaal,
„het ding" kapitalist.
Proletariërs aller landen vereenigt U.
De concentratietheorie voert toch tot
zelfvernietiging! Laissez faire laissez
aller! Maar weer gaf God een nieuwe
kans.
Van christelijke liefde vervulde pries
ters en leeken onderkenden de kem
van het maatschappelijk kwaad- Zoo ver
was de wereld afgezakt, dat Paus Pius
XI zelfs in 1931 nog moest constatee-
ren: „Wij hebben de samenleving on
derzocht en bevonden, dat zü lijden,
de is aan vele kwalen" „Heele men-
schengroepen moeten teruggevoerd wor
den tot Christus, Dien zij verloochend
hebben".
Dit was de bevestiging van wat op
de eerste plaats in georganiseerd ver
band de katholieke arbeiders in Ne
derland hadden geleerd van priesters
als Ariëns en Schaepman die hun op
het allermoeilijkst moment in de ge.
schiedenis „den weg terug" hadden ge
toond.
Zoo zal het begrepen worden, dat de
Katholieke Arbeidersbeweging vanaf het
embryonaal bestaan af bedoelde uit te
groeien en in veeljarige ontwikkeling
is uitgegroeid tot een beweging, die den
totalen mensch wil dienen.
Vandaar ook, dat er thans sprake is
van één ongedeelde Katholieke Arbei
ders Beweging, die den geheelen mensch
wil omvatten en zoodanig is georgani
seerd, dat ze aan dit belangrijk doel
effectief kan beantwoorden.
(Vervolg op pagina 3)
ft
tt
Voor de talrijk opgekomen leden van
den Rijkskieskring Amsterdam van de
K.V.P. hield prof. Romme Vrijdagavond
in de groote zaal van Bellevue een rede
over wat hij met nadruk noemde het
probleem Linggadjati.
„Ik ben er mij van bewust'", aldus
prof. Romme, „met deze beslissing
aan velen uit onze partij een schok te
hebben gegeven. Wanneer wy met
ons een-en-dert igen meenden dezen
schok te moeten geven dan kunt gij
ervan overtuigd zijn, dat wij niet uit
lichtvaardigheid of zelfs uit partij
politieke overwegingen hebben ge
handeld, maar alleen omwille van een
hooger belang, dat wij onder geen
beding willen opofferen."
Komende tot de bespreking van het
accoord zelf constateerde prof. Romme
met grooten nadruk, dat Linggadjati
geen einde maar een moeilijk begin is.
„Wy willen, aldus spreker, „Indië niet
kwyt, wy willen het behouden, niet
om het te bevaderen of te bevoogden,
maar om er in gelijkwaardigheid mee
samen te gaan, volgens de richtlijnen
der 1 December-rede".
Prof. Romme gaf dan een analyse van
het Indonesisch nationalisme en citeer
de in dat verband een zijner redevoe
ringen in 9e Kamer gehouden. Spr.
bestreed de opvatting, dat het accoord
van Lingadjati een door het siyk
halen beteekent van de Kroon en een
uit elkaar breken van de rijkseenheid.
„Deze opvatting heeft zich gevormd",
aldus spreker, „toen men alleen nog
maar de 17 punten van de ontwerp
overeenkomst kende. Dat stuk van de
17 punten liet die ongunstige opvatting
toe. Dus was het een onduidelijk stuk
en zooals het daar lag ook een onaan
vaardbaar stuk. Maar" zoo betoogde
prof. Romme, „uit het geheel van de
ontwerp-overeenkomst mèt de toelich
ting van de Comm.Gen. en de diverse
regeeringsverklaringen zijn wij het wer
kelijke Linggadjati gewaar geworden.
J
De motie", zoo zei prof. Romme, „die
hedenmiddag aangenomen is, vereenigt
zich met het regeeringsvoomemen tot
het aangaan van een wedejtijdsche ver
bintenis, welke over en weer tot niets
meer en niets anders verplicht dan vol
gens de verklaringen van de regeering
en de Comm.-Gen. overeengekomen is."
