Rome betuigt zijn trouw
aan den Paus
III - 1 i SBH
Bill
AARDBEVING IN JAPAN
Bevin brengt verslag uit
Geen wending ten gunste in
militaire situatie
Nieuwe staat „Oost-Indonesië
in principe aanvaard
Emigratie in de toekomst
noodzakelijk
Betooging tegen het anti-clericalisme
op het St. Pietersplein
gi 1 mm
m m
Driehonderd duizend personen
dakloos
ARABIEREN BEREIDEN
ZICH VOOR
Groot-Brittanniëbindt zich aan
niemand"
M
Werkers moeten méér uitgeven
dan zij verdienen
De Bilt is voorzichtig
Batavia, Buitenzorg, Semarang en
Soerabaja in frontlijn
Tot hoofd en hart
Toespraak van den
H. Vader
mm
i tf i
ts
Enorme vloedgolven
en branden
Oproep om tegen de Joden te strijden
TOLMUUR ROND HET
SAARGEB1ED
Verschillen moeten worden aangezuiverd
met spaargelden
Het weer
SOEKAWATI AAN HET
HOOFD?
Wat als belangrijk gold
voor de Amerikanen
Circa 22 procent van de bevolking wenscht
naar het buitenland te gaan
MAANDAG 23 DECEMBER 1946 o
69ste JAARGANG No. 23730
£5S W Y rY
H -
Kerst- en Nieuwjaarsboodschap
van de Koningin
Aan de mannen overzee
Y
NEDERLANDSCH-IND1E
Ra gebeurtenissen te
Buitenzorg
DENPASAR
•*•99
Uit een over geheel Amerika door
.4ss. Press gehouden enquête, om vast
te stellen wat men het belangrijkste
nieuws van het jaar heeft gevonden,
kwam de verkiezingsoverwinning van
de Republikeinsche Partij als num
mer 1 te voorschijn.
In de rangscKUiking, vastgesteld bij
meerderheid van stemmen, komen de
negen andere:
Stakingen in de Ver. Staten; de
bijna volledige opheffing der prijs-
beheerschinghet proces van Neu
renberg en de terechtstellingen; de
atoombom-experimenten; de moord
in Chicago op de zesjarige Suzanne
Degnan; Amerika''s krachtiger hou
ding tegenover Rusland; de nationale
spoorwegstaking; hotelbranden, o.a.
die van Atlanta; honkbaluitslagen.
De volgende verslagen kregen oen
speciale vermelding: Parijsche Vre
desconferentie; het aftreden van
Henry Wallace als minister van Han
del en van Harold Ickes als minister
van Binnenlandsche Zaken; het te
kort aan vleesch en andere levens
middelen; de exploratie van de ruim
te met behulp van radar en raketten
en de crisis tengevolge van het hui
zentekort.
RadioSuisterwedstrijd voor
.Foisds NoodgefeiedeiT
Spoorbrug bij Westervoort
in gebruik gesteld
Ned. roofmoordenaar in
België aangehouden
Ir. Hupkes-brug over
de Waal
Bekwaam is niet hij, die altijd
fouten vermijdt, maar hij, die ge
maakte fouten ten goede weet te
\doen keeren. J
T oekomstmogelïjkheden
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Administratie 21543
Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w-, f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: Severïn.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Een kwart' millioen katholieken uit de
Eeuwige Stad begaf zich gisteren per
auto, rijtuig, tftxi, tram of te voet naar
het St. Pietersplein om te protesteeren
tegen de anti-clericalistische actie, die
den laatsten tijd in Italië vooral door
de pers gevoerd wordt en om te luiste
ren naar het beroep, dat de Paus op
hen zou doen om den strijd voor Chris
tus voort te zetten.
De menigte de grootste sedert de
kroning van den Pans in 1939 begon
zich reeds om negen uur in den kou
den ochtend op het groote plein te ver
zamelen en stond daar ordelijk en ge
duldig ruim drie uur, tot dat de Hei
lige Vader zijn rede had uitgesproken.
Zelfs nu de groote fonteinen van Ber
nini droog waren om meer ruimte voor
toeschouwers te maken, was het gewel
dige plein, dat 200.000 menschen kan
bevatten, niet groot genoeg om allen een
plaats te bieden.
De menigte was afkomstig uit alle be
volkingsgroepen. Overal tusschen de
menigte zag men rood-gejaste Duit-
sche geestelijke studenten, green-gejaste
Poolsche studenten barrevoets gaande,
ln bruine pij gehulde Franciscanen en
duizenden anderen, die het eenvoudige
zwart van het priesterschap droegen.
Kleine kinderen kwamen met nonnen.
Het jonge volk kwam met vrachtauto
ladingen, sommige met muziek, andere
zingend in koor. Sommige droegen
prachtig bewerkte kerkvlaggen. Andere
droegen spandoeken en borden met
leuzen als „Lang leve de Paus", „Lang
leve de Goede Herder" en „Hij redde
Rome en gij noemt hem „vreemdeling".
Velen droegen geel-witte papieren banie
ren. dezelfde kleuren die men van de
heuvels boven het Vaticaan zag wappe
ren.
Tegen elf uur kwamen uit een poort
bij de trappen van de St. Pieter de in
purperen uniformen gestoken, koper
gehelmde garde-soldaten naar buiten.
Zij betrokken de wacht bij een groot wit
altaar, dat met rood gedrapeerd was
en waarop een gouden kruis en kande
laars stonden.
Dan begonnen de klokken van de St.
Pieter te luidden, helder klinkende
klokken, waarbij de groote klok dreu
nend inviel, voortdurend echo's gevend
tegen Rome's zeven heuvelen.
woonde de menigte het
H. Misoffer bij, dat werd opgedragen
door mgr. Louis Traglia, hulpbisschop
van Rome. Door een koor en het volk
werden beurtelings de liturgische ge
zangen gezongen.
Toen zij aan het einde van de Mis
opstonden, klonken zilveren bazuinen
over het plein. De groote ramen van
het balkon boven het altaar werden
langzaam opengeslagen. Kardinalen in
roode gewaden spreidden de Pauselijke
banier over de balustrade.
Dan klonk een kreet uit de kelen van
de duizenden. Op het balkon boven hen
verscheen een man, die zijn handen
vriendelijk naar hen uitspreidde: Paus
Pius XII. Vijf minuten duurde het eer
de Paus zijn toespraak kon beginnen,
waarin hij zeide:
Wij herinneren ons den 12en Maart
1944, toen een groote menigte, met angst
in het hart voor het lot van het land
en hun gezinnen, zich hier verzamelde.
Zij kwam hier om vertroosting te zoeken.
Nog geen drie maanden later tijdens de
eerste uren van de bevrijding van Rome
en nogmaals op Passie-Zondag 1945,
tofen wij nog steeds het gebulder van de
kanonnen konden hooren, kwam zij weer
hier bijeen. Uw geloof overwon alle be
dreigingen, alle beproevingen. Nimmer
tevoren heeft de opdracht van Rome haar
weldadigen invloed meer doen gelden
dan heden ten dage. Weest sterk in uw
geloof. Het uur van handelen is aange
broken. Op deze plaats herhalen wij
vandaag dezelfde leuze, die uw geboor
testad telkens en telkens vernomen
heeft: „Vóór Christus of tégen Christus;
vóór Zijn Kerk of tégen Zijn Kerk".
Hier werd de Paus door de menigte,
die uitriep: „Voor Christus; vóór Zijn
Kerk", in de rede gevallen.
De laus vervolgde: „Ontwaakt Ro
meinen. Voor velen onder u' heeft het
uur, om uit uw langen slaap te ont
waken, geslagen. Voorwaarts, dierbare
kinderen van Christus, die door Hem
geroepen zijt om zulk een verheven taak
in den geestelijken strijd van onze da
gen te vervullen en geroepen zijt om
het woord van Christus overal te ver
spreiden. Aan u en allen, die vechten
en op de bres staan voor den gods
dienst, geven wij onzen apostolischen
zegen."
Een kijkje in de nieuwe hangar der K.L.M. op Schiphol, waar juist een Lockheed
Constellation gereviseerd wordt
BATAVIA, 21 Dec. (Aneta) De
legercommandant heeft Zaterdag bü
dagorder de volgende telegrafische
Kerst- en Nieuwjaarsboodschap van
H.M. de Koningin bekend gemaakt:
„Bij de nadering van het Kerstfeest
en van Nieuwjaar zend ik allen, die
deel uitmaken van zee-, land- en
luchtmacht iu Indonesië mijn beste
wenschen voor aen gelukkig Kerstfeest
en een voorspoedig Nieuwjaar. Ik re
ken er op, dat gij de moeilijke doch
schoone taak, het brengen van recht
en vrijheid aan de volkeren van In
donesië, met zelfbeheersching en be
kwaamheid zult volbrengen."
Wellicht de verschrikkelijkste aard
beving uit de wereldgeschiedenis heeft
Zaterdagmorgen Japan geteisterd. Zjj
werd gevolgd door vloedgolven en bran
den. Volgens een officieele bekendma
king van het Japansche ministerie van
binnenlandsche zaken werden 650 men
schen gedood.
Het aantal gewonden was volgens
deze opgave 641, terwijl 96 personen
werden vermist. Meer dan 4000 huizen
werden verwoest en 300.000 personen
waren dakloos.
Het nieuwsbureau Kyodo berichtte
Zondagmiddag, dat volgens zijn laat-
Éte telling 732 personen waren gedood,
660 gewond en 82 vermist.
Door brand is een derde van Sjingoe
aan de Oostkust van Honsjoe verwoest.
Tengevolge van de ontwrichting der
verbindingen heeft men echter uit vele
districten nog geen berichten ontvangen.
Mohammed Nimer el Hawari, de
opperbevelhebber van de Najade, het
Arabische leger, dat in navolging van
de Joodsche Hogano is opgericht,
heeft na een conferentie met 't Ara
bische Hoogrer Comité in Jaffa een
wapenoproep gericht om alle Arabie
ren om de Joden te bestrijden. Hü
voegde er aan toe: „De Moefti van
Jerusalem Haj Amin Hoesscini zal u
het teeken geven als het uur na
dert."
Verder zei Hawari: „Wij bevinden ons
thans in een toeétand, die den Moefti
De Britsche minister van Buitenland-
sche Zaken, Ernest Bevln, heeft Zondag
avond, na zijn terugkeer van de alge-
hieene vergadering der Vereenigde Na
ties te New York, een radio-rede gehou
den over het ter conferentie verrichte
Werk.
Na den laatsten oorlog, aldus Bevin,
8ihg men in eik land plannen maken
voor een nieuw samenstel van internatio
nale betrekkingen. Het eerste, waartoe
hien kwam, was de erkenning van de
Sebreken van den ouden Volkenbond en
de vervanging daarvan door de organi
satie der V.N. Men moet echter niet
Oieenen, dat deze organisatie volmaakt is.
Moeilijkheden leverde o.a. het veto-recht
°P- Ter oplossing van deze moeilijkhe
den, aldus zeide Bevin, riep ik een con
ferentie van de vijf permanente leden
"ijeen. Ofschoon wij er niet in konden
slagen te komen tot het opstellen van een
gepaalde gedragslijn, ben ik er zeker van,
dat zulk een gedragslijn in de practijk
"kt stand zal komen.
^Sprekende over de vredesverdragen zeide
- „In den loop van de laatste drié weken
•Raakten wij goeden vooruitgang en dat was
'eer welkom na de vroegere stadia, toen de
'artstocliten zich nog fel deden gelden en
r veel verkeerd begrip heerschte."
- Bevln wees op het belang van Triëst.
„,®ar de Latijnsche en Slavische cultuur
w«a der ontmoeten. Wij hebben thans zoo
bec?1® mogelijk Italianen onder Slavisch
derïUr eu 200 weinig mogelijk Slaven on-
Italiaansch bestuur gelaten,
dor. 200 zeide hij. getroffen als het is
oor den oorlog, kan rekenen op onze hulp.
uver cle Duitsche kwestie zeide Bevln:
rebben een begin gemaakt met de
g van de moeilijkheden door ver-
seho ns van de Britsche en Amerikaan-
D "e zones, wij zullen voorwaarden schep-
steii' w?}ke de Duitschers in staat zullen
ik 'en hun zelfrespect te herwinnen. Doch
een arschuw het land, dat het minstens
te k?ygenat'e Za* duren om alles weer goed
w.Yl moeten echter de vorming van een
eivSS van goedkoope en half verhon-
^oorkomene,i'<iSlCraCllten in M'dden-Europa
der ,sPrak hierna over de verhouding
Woorrt0 f mogendheden, waarbij hij ant-
boii gai op de tegen de buitenlandsche
tiek Labourregeering gerichte cri-
ruiiGr,00t"Er^tannië' mRt zijn ondervin-
te m eft" aldus zeide hij „zonder
den ^Cn' aan an<*eren veel aan te bie-
Dt wijs alleen maar op Ned.-Oost-
«wié, waar het Britsche staatsman-
hap, in den persoon van twee man
hen L0rd Invcrchapel en Lord Kil-
eam zijn diensten en ondervin-
Jh»g ter beschikking stelde tot het
vorderen van een overeenkomst
tusschen de Nederlanders en de In
donesiërs.
Dit illustreert de opbouwende pogin
gen van de Britsche politiek sedert hef
einde van den oorlog, aldus ging Bevin
verder. Gij allenhebt wel gehoord van
de beweringen, dat wij in onze politiek
ons te nauw aan de Vereenigde Staten
zouden binden, dat onze betrekkingen
met de Sovjet-Unie niet zoo nauw zou
den zijn als zij behoorden te zijn. Mijn
antwoord op deze beweringen is, dat
Groot-Brittannië zich aan niemand
bindt behalve ingevolge zijn verplichtin
gen volgens het handvest en dat wS'| de
hand van vriendschap toesteken aan al
len, daar vriendschap tusschen de groote
mogendheden de veiligste basis is om een
vrede voor alle tijden op te bouwen.
Sovjet-Rusland, dat thans herstellen
de is van de oorlogswonden, zal zich,
meen ik, te New York ten volle gereali
seerd hebben, dat er een groot verlangen
naar algeheel begrip en een bereidheid
tot samenwerking bestaat.
Bevin besloot met te zeggen: Wij moe
ten langzaam bouwen, strevend naar vol
maaktheid. Want bedenkt wel, de vrede-
makers bouwen niet slechts voor deze ge
neratie, doch ook voor de nog komende
generaties.
Generaal Koenig, de opperbevelheb
ber van de Fransche bezettingstroepen
in Duitschland, heeft aan 1200 Fran
sche ambtenaren van de douafte bevel
gegeven de grens van Duitschland te
overschrijden en een tolmuur op te
richten rondom het Saargebied.
Generaal Koenig zei tijdens een rede
dat de ambtenaren Donderdag reeds ge
reed stonden. Zij wachtten op een order,
het rijke kolenbekken van de Saar bin
nen te trekken, waarvoor Frankrijk om
een tolunie heeft verzocht.
Het doft van dit cordon is de Saar af
te scheiden van de provincies Baden en
Rijnland-Pfalz, teneinde „den export van
levensmiddelen en den toevloed van be
taalmiddelen te voorkomen," voegde hij
hieraan toe.
Generaal Koenig heeft deze aankondi
ging gedaan in het mijnstadje Riden, tij
dens een bezoek, dat hü aan ae kolen
mijnen bracht.
zeer bezorgd maakt. Wü zyn door de
Engelschen en Amerikanen verraden.
Onze vijanden de joden hebben op
groote gebieden van ons land beslag ge
legd en gaan door de Britsche blokkade
te breken om duizenden illegale immi
granten binnen te smokkelen, die later
de wapens opnemen en zich bij onder-
grondsche strijdkrachten voegen, welker
uiteindelijk doel is ons te bestrijden."
Hawari verklaarde, dat wanneer het
uur der beslissing komt de Najada aan
de wereld zal bewijzen, dat zij sterker
is dan de wereld denkt. Wij zullen het
leger zijn, dat Palestina zal verdtdigen.
Hawari wekte op tot gehoorzaamheid
aan een enkel gezag n.l. dat van den
Moefti, Haj Amin Hoesseini.
Alle groepsleiders, die door Hawari
werden toegesproken droegen Ameri-
kaansche uniformen, die zij in Egypte
gekocht hadden bü de opruiming van
overtollige legergoederen. Sommigen
droegen de medailles, die hun zijn uit
gereikt voor hun optreden in den tien
jaran ouden Palestijnsctoen opstand.
Verscheidene woordvoerders van
de Mohammedaansche Broeder
schap trekken thans door Palestina
cm dp dorpelingen toe te spreken.
Effemdi Ramadhan, vice-voorzitterj
van de broederschap, heeft in de
Moskee te Nablus donderden volge
lingen toegesproken en hun verteld:
Weest op uw hoede voor het huidi
ge dreigende gevaar. Ramadhan
vroeg hun de politieke ontwikkelin
gen in de naaste toekomst nauwge
zet te volgen.
De vloedgolven, welke op de aardbe
ving volgden, zaaiden dood en verderf
over een gebied van 60.000 vierkante
mijl in Zuid-Japan.
Naar ooggetuigen hebben verteld be
reikte de vloedgolf op sommige plaatsen
een hoogte van 3 meter. Sommige ste
den geleken een oogenblik op een mod
derige draaikolk.
Berichten uit de stad Kotsji vertellen
dat de eerste vloedgolf na 40 minuten
gevolgd werd door een tweede. De men
schen vluchtten op de daken, moeders
schreeuwden om hun kinderen en kin-
deren riepen om hulp. Voor sommigen
kwam die hulp te laat en. zij werden
weggespoeld.
Het Britsche hoofdkwartier te Kotsji,
de grootste stad van het eiland Sjikokoe,
werd geheel vernietigd. Eenige leden
van de staf liepen lichte verwondingen
op. De verbindingen met Kotsji zijn ge
heel verbroken. Naar Wakayama, dat
270 mijl ten Zuidwesten van Tokio ligt,
worden per schip hulpmiddelen gezon
den. Vier groepen Japansche medici zijn
naar Zuid-Japan gezonden om daar de
helpende hand te bieden, in het bij
zonder in hét Sjingos-gebied dat 63 mül
ten zuiden van Wakayama aan de kust
ligt.
Het visschersdorp Joesjimoto op de
Zuidpunt van Wakayama, met een be
volking van 10.000 zielen, is volgens de
berichten weggespoeld.
Het getroffen gebied strekt zich uit
van Hirosjima in het Westen tot Miko
aan de Noordelijke kust van Honsjoe en
tot de Zuidelijke punt van het schier
eiland Wakayana in het Oosten.
Uit Londen wordt nog bericht dat
een seismoloog in West Bromwlch Za
terdag een tweede aardbeving had ge
registreerd. welke waarschijnlijk ergens
in het gebied van de Aleoeten had
plaats gegrepen.
Huisslachting in het Geldersche. Op het
platteland is de tijd aangebroken, om het
gemeste varken te slachten. De huisslach-
'ter trekt van boerderij tot boerderij. De
vrouwluu zorgen voor het zouten en 'het
worst maken. In den Achterhoek wil de
traditiedat 's avonds de naobers (buren)
komen, om het geslachte varken te zien
waarbij dan getracteerd wordt. De man
nen krijgen een borrel, de vrouwen koffie
met koek
Het Centr. Bureau vo0r de Statis
tiek heeft een onderzoek ingesteld
naar de uitgaven van een aantal
gezinnen van arbeiders en ambte
naren in middelgroote en kleine
steden. Hieronder volgen alléén voo*
de groepen f40 f 50 en f 50 f60
enkele der belangrijkste gegevens,
(derde kwartaal 1946).
Loon of salaris
Uitgaven gemidd.
per week voor:
Voeding
Huishuur
Woninginr. en huisraad
Verwarming en verlichting
Kleeding
Schoeisel
Gezondheidszorg
Ontwikkeling
Ontspanning
Rooken
Verkeer
Verzekeringen
Belastingen
Overige uitgaven
Totale verbruikersrekennig f 54,32 f' 62.47
t 40—50 f
f 20.15
5.09
2.78
2.11
3.30
1.52
2.39
1.69
1.95
1.27
1.45
3.88
2.91
3.84
p. W.
50—50
f 20.86
5.69
2.90
2.25
4.70
1.80
2.48
1.36
2.21
1.24
2.68
4.71
4.34
5.25
t 50.00 f 60.21
Totaal inkomen
De verschillen, welke tusschen totale
uitgaven en totale inkomsten bestaan,
werden aangezuiverd met opgenomen
spaargelden. Ten aanzien van de voe
ding kan opgemerkt worden, dat de uit
gaven voor aardappelen, vruchten en
suiker, ten opzichte van de beide voor
gaande kwartalen, een belangrijke stü-
ging vertoonen. De uitgaven voor koek,
gebak en visch namen af. Voorts werd
in verband met de vacanties een grooter
bedrag aan ontspanning besteed dan in
de voorafgaande kwartalen.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
doet bi) dezen een beroep op alle gezin
nen, welke genegen zijn gegevens
voor deze statistiek te verstrekken, zich
op te geven bij gfenoemd Bureau. Gezin
nen kunnen zich aanmelden, indien ze
aan de volgende voorwaarden voldoen:
a. Zij moeten een bruto gezinsin
komen hebben van 40tot 70.
per week, daarnaast geen andere
bronnen van inkomsten (uit kapitaal,
neven verdiensten, kostgangers, e.d.)
b. Zü moeten wonen in middelgroo
te en kleine steden van het land.
De gezinnen, die voor medewerking in
aanmerking komen, ontvangen geduren
de één jaar iedere week een huishoud
boekje, waarin zij al hun uitgaven en
ontvangsten nauwkeurig moeten notee-
ren. Zij kunnen er van verzekerd zijn
dat deze gegevens strikt vertrouwelük
zullen worden behandeld en in geen ge
val aan andere instanties worden door
gegeven. Als tegemoetkoming betaalt het
Bureau een bedrag van 25.voor een
jaar medewerking.. Bovendien ontvangen
de gezinnen elk kwartaal een beknopt
overzicht van de uitkomsten van het
onderzoek.
Aanmeldingen met opgave van naam
en adres benevens leeftüd en geslacht
der gezinsleden en het gezinsinkomen,
worden vóór 28 December ingewacht bij
het Centraal Bureau voor de Statistiek
te 's-Gravenhage.
Verwachting tot Dinsdagavond:
Half tot zwaar bewolkt met wol
kenvelden, voornamelijk in hoogere
lagen. Geen regen van beteëkenis.
Des nachts matige tot lichte vorst.
Overdag lichte vorst tot temperauur
om het vriespunt. Meest matige wind
tusschen Zuid en Zuid-Oost.
Zon 8.4616.32; maan 9.51—17.03.
De situatie op het weerkundig ter
rein valt op het oogenblik uiteen in twee
gedeelten. Het eerste deel betreft die
factoren, die het weer van het oogen
blik en van de allernaaste toekomst be
palen. De belangrijkste daarvan is de
Zuidenwind, dis uit Frankrijk, waar de
nachtelijke uitstraling nog steeds lage
temperatiren veroorzaakt, nog koude
aanvoert. Zoolang deze aanvoer aan
houdt, moet men hier nog met vorst
rekenen. Een kleine wending van den
wind naar het Westen, zooals gisteren
in de omgeving van Den Helder zal
onmiddellijk dooi met zich meebrengen.
De situatie is nu deze, dat men noch
direct op die wijziging in windrichting
noch op bijzonder strenge vorst mag
rekenen. Dat beteekent dus voor de
naaste toekomst 24 tot 36 uur een
weerbeeld zooals nu. Het verdere per
spectief wordt beheerscht door twee
factoren, en een koude golf, die op het
oogenblik via de pool naar Schotland
waait, en een aantal nieuwe zeer diepe
depressies op den Oceaan.
Van de ontwikkeling van deze beide
factoren zal het weer voor de toekomst
afhangen. U kunt het hardleersch noe
men of eigenwijs, maar De Bilt houdt
in deze situatie, zü het ook voorzichtig,
nog steeds vast aan een langzame af
name of verdwijning van de vorst.
De militaire situatie in Indië heeft nog geen wending ten gunste vertoond, sinds
den wapenstilstand van 14 October en de parafeering van de Nederlandsch
Indonesische basisovereenkomst van 14 November. Sinds 3 November verstrekt het
Nederlandsche leger dagelijks een rapport over den militairen toestand. Uit deze
rapporten, aldus United Press, valt op te maken, dat er activiteit is op negen
gevechtsfronten, waarbij artillerie, mortieren, handgranaten en machinegeweren
te pas komen en zelfs gebruik gemaakt wordt van zwaarden en speren. Sinds
I December zijn 29 Nederlanders in den strijd gesneuveld.
Volgens een woordvoerder van het Ne
derlandsche leger te Medan was Suma
tra langen tijd de ernstige haard van on
rust. Het ongeregelde Indische leger
de Laskar Rajat kon er niet toe ge
bracht worden de vijandelijkheden te
staken, totdat een gemengde militaire
missie een demarcatielün opstelde. Na
dien is het betrekkelük rustig geweest.
Ook in Padang en tot op zekere hoogte
ook te Palembang zijn demarcatielijnen
vastgesteld, nadat daar in de afgeloopen
weken schietpartijen en schermutselin
gen voorgevallen waren.
Op Java lagen de steden Batavia, Bui
tenzorg, Semarang en Soerabaja in de
„frontlün" en de woordvoerder van het
Nederlandsche leger verklaarde, dat zich
hier botsingen tusschen patrouilles had
den voorgedaan. In dezelfde gebieden
werden zuiveringsacties ingezet en nu en
dan drongen Indonesiërs de door de Ne
derlanders bezette gebieden binnen. Ten
gevolge van deze acties sneuvelden in de
afgeloopen weken 54 Indonesiërs, aldus
de woordvoerder.
Een woordvoerder van het bureau van
Lord Killeam heeft het bericht tegenge
sproken van het Indonesische persbureau
Antara, dat de aandacht van Lord Kil
leam was gevestigd op de incidenten te
Buitenzorg, waar de Nederlanders het
Indonesische radio-station hebben over
genomen en het stadhuis hebben bezet.
De woordvoerder verklaarde als volgt:
„Men heeft zich in deze aangelegenheid
niet tot Lord Killearn gewend. Hü heeft
niemand ontmoet en heeft geen commen
taar gegeven."
De republikeinsche „resident" te Bui
tenzorg is voorloopig in vrü'heid gesteld,
doch zal, hangende het onderzoek naar
de strafbare feiten, ter beschikking van
de autoriteiten blijven.
De afgevaardigden der Oostelijke
eilanden hebben te Denpasar in prin
cipe de plannen voor de vorming van
een nieuwen staat „Oost-Indonesië"
aanvaard. Deze Oostelijke staat zou
uiteindelijk een positie innemen ge
lijkwaardig aan die van de Indone
sische „republiek" en Borneo in de
geprojecteerde „Vereenigde Staten
van Indonesië".
In een communiqué van de Nederland
sche Oost-Indische regeering werd ver
klaard, dat de afgevaardigden waren
overeengekomen den staat „Oost-Indo-
nesië" te grondvesten, waarbij zij zichzelf
met de voorloopige regeering zouden be
lasten. Het eerste staatshoofd zal door de
,n
Tweeden Kerstdag wordt via Hilversum
I. van 22.0022.20 uur, een luisterweu-
strüd uitgezonden onder den titel: „Wel
ken tak van sport zag het Kerstmanne
tje?" De opbrengst komt geheel ten goede
aan het Fonds Noodgebieden, dat de leni.
ging der maatschappelijke nooden in onze
zwaargetrol'fen gebieden beoogt. Meer dan
duizend prijzen worden uitgeloofd, waar-
cmder fietsen, eenige honderden entree-
billetten en abonnementen voor eerste
klas voetbalwedstrijden, schoenen, gramo-
foonplaten, schaatsen, boeken en huis
houdelijke voorwerpen.
De inzending der oplossingen kan ge
schieden per briefkaart aan het „Fonds
Noodgebieden", paleisstraat 1, Den Haag
Cp deze briefkaarten moet, behalve de
normale frankeering minstens 40 cent
aan nostzegeis .bijgeplakt zojn.
vertegenwoordigers worden gekozen, en
deze zal op zyn beurt een eersten minis
ter uitkiezen, welke laatste trachten zal
een kabinet te vormen.
De verzamelde afgevaardigden gaven
uiting aan hun „vasten wil" een Volledige"
overeenstemming te bereiken ten aan
zien van een gedetailleerd plan voor de
regeering. Nochtans waren er aanwijzin
gen, dat een uit zes en twintig punten be
stand regeeringsplan van Van Mook aan
vaardbaar zou zijn, indien eenige amen
dementen waren aangebracht.
De nieuwe staat, welks bevolking uit
meer dan 8 millioen zielen zou bestaan,
zou zich uitstrekken over het geheele
gebied ten Oosten van Java en Borneo
met uitzondering van Nieuw-Guinea.
Naar A N.P.-Aneta van verschillende
Nederlandsche en Indonesische züden
verneemt, stijgen voor Soekawati de kan
sen om tot staatshoofd van den te vor
men staat „Groote Oost" verkozen te
worden. Eind Augustus van dit jaar is
Soekawati tezamen met den Sultan van
Pontianak in Nederland geweest, ten
einde voorlichting te geven over de con
ferentie van Malino.
15 Februari 1856 werd de spoorbrug
over den Usel bij Westervoort als eerste
spoorbrug in ons land voor het verkeer
opengesteld. Als zoovele andere bruggen
werd ook deze verkecrsschakel het
slachtoffer van het oorlogsgeweld.
Zaterdagochtend is de herbouwde brug
officieel aan het Nederlandsche ver
keerswezen teruggegeven, toen de Com
missaris der Koningin in de provincie
Gelderland, jhr. dr. C. G. C. Quarles van
Ufford, het lint doorknipte, dat het
laatste beletsel voor den overgang van
de rivier vormde voor het diesel-electri-
sche rijtuig, waarin de genoodigaen
hadden plaats genomen.
Als vertegenwoordiger van de directie
der N.S. was aanwezig ir. Th. van
Mundt, die in een korte rede het belang
van deze gebeurtenis belichtte. Verte
genwoordigers van de depar tementen
van Waterstaat en Verkeer, van de Ka
mer van Koophandel, vele chefs van
dienst en ingenius der N.S. woonden
o.a. de plechtigheid bü- Na het door
knippen van 't lint werd het Wilhelmus
gespeeld. De genoodigden namen daarop
plaats in het directierijtuig om voor de
eerste maal de thans met vlaggen ver
sierde brug te berijden. Bij den tocht over
Zevenaar naar Doetinchem bleek overal
met welk een blijdschap de bewoners
van den Gelderschen Achterhoek den
terugkeer van de treinen hebben tege
moet gezien.
Ongeveer een jaar geleden kwam bü de
boerderü van den heer H. te Denderwin-
deke (by Ninbove in Oost-Vlaanderen)
een persoon van Nederlandsche nationa
liteit aan, die beweerde zijn geheele fa
milie verloren te hebben als gevolg van
de oorlogsgebeurtenissen. Geroerd door
dit verhaal nam de heer H. hem in dienst
en de Nederlander bleek een bruikbare
kracht te zijn. Alles ging goed tot het
oogenblik, dat een gezelschap Nederlan
ders een bezoek bracht aan Denderwin-
deke, om de inwoners van dit plaatsje
him dank te betuigen voor de tüdens
bombardementen ondervonden hulp.
Een van deze Nederlanders herken
de den boerenknecht toen als iemand,
die in zijn streek werd gezocht voor
niet minder dan negen roofmoorden.
Hij verwittigde na zijn terugkomst
in Nederland de Nederlandsche poli
tie, die in samenwerking met de
Rijkswacht van Denderwindeke tot
aanhouding van den voortvluchtige
kon overgaan.
Verdachte is naar Oudenaar overge
bracht, in afwachting dat zün uitlevering
zal worden gevraagd door de Nederland
sche gerechtelijke instanties.
Het betreft hier zekeren Karei Ludwich
Iska, afkomstig uit Arnhem.
Vrijdag 10 Januari za'. de herstelde
spoorbrug over de Waalbij Zaltbommel
officieel worden geopend. Als hulde aan
den op 1 Januari a.s. als president-direc
teur der Nederlandsche Spoorwegen schel
denden i. W. Hupkes, zal deze oeverver
binding den naam „Ir. Hupkes-brug"
krijgen.
De heer J. A. A. Hartland, directeui
van de Stichting Landverhuizing Ne
derland, heeft. Zondag voor den zender
Hilversum gesproken over den drang tot
emigratie van het Nederlandsche volk
en de mogelijkheden daartoe. De drang
tot emigratie aldus spr. is in de eerste
plaats te danken aan het feit., dat we
jarenlang in een soort gevangenschap
hebben geleefd en we er nu wel eens
uit willen..
Uit een onlangs gehouden enquête is ge
bleken dat het aantal gegadigden zeer groot
is. Circa 22 procent der Nederlandsche be
volking koestert emigratieplannen. Het meo-
rendeel der gegadigden is tusschen 20 en 35
jaar oud en het vrouwelijk deel staat niet
veel achter bij het mannelijke. De heer
Hartland noemde dit een bedenkelijk ver
schijnsel, vooral in een tijd waarin de vraag
naar arbeidskrachten zoo groot is. dat aan
de behoefte niet kan worden voldaan.
De kans om emigratieplannen tot uit
voering te brengen noemde de heer Hart
land momenteel nog niet groot. Er zijn nog
maar weinig landen die bereid en in staat
zijn emigranten op te nemen. In sommige
landen moeten eerst de teruggekeerde mili
tairen weer te werk worden gesteld terwijl
de omschakeling van oorlogs- op vredeslndus-
trie veel verschuiving van arbeidskrachten
veroorzaakt. In andere landen zijn de voor
bereidingen tot de ontvangst van emigran-
ten nog niet getroffen terwijl weer andere
landen vrijwel uitsluitend geschoolde van-
krachten vragen, die wij zelf niet kunnen
missen.
Sprekende over de toekomstmogelijkheden
zei de heer Hartland dat <1® tijd niet meer
zoo ver af is dat vertrek naar het buiten
land mogelijk en noodig zal zijn. De rem
men van het oogenblik zullen geleidelijk
verdwijnen, al zullen de deviezenmoellijk-
heden him invloed doen gelden. Het
noodig, zoo vervolgde spr., dat men zich
voldoende voorbereidt. Daarvoor is ver-
eischt dat de taal van het nieuw gekozen
land voldoende wordt beheerscht, hetgeen
ook geldt voor de gehuwde vrouw. Voorts
moet men over gedegen vakkennis beschik
ken daar halve krachten zich moeilijk
staande kunnen houden.
De meeste vraag bestaat naar per
sonen in land- en tuinbouw en ge
schoolde vaklieden. Administratief en
onderwijzend personeel alsmede perso
nen uit vrije beroepen, ln het algemeen
academisch geschoolden, zullen groote
moeite ondervinden een plaats te ver
krijgen.
De heer Hartland noemde emigratie
in de toekomst ook noodzakelijk Bij
den huldigen bevolkingsaanwas van
150.000 zielen per jaar is het onvermij
delijk dat een deel daarvan een bestaan
moet zoeken in het buitenland.
Teneinde de mogelijkheden voor onze lan
den te onderzoeken en de vestiging voor te
bereiden heeft de Stichting Landverhuizing
Nederland een aantal experts naar verschil
lende landen uitgezonden, die als emigratie
attaché aan de gezantschappen in die lan
den zijn verbonden. Op deze wijze kan de
emigratie goed worden voorbereid, waar
door de kans op mislukking tot bet mini
mum wordt teruggebracht.
