STAD EN OMGEVING
HEDENDAAGSCHE LIMÖURGSCHE KUNST
iif
D
Groote Openbare Vergadering van de K.V.P.
Een prachtige „Moeder" van Jonas
Torens rond de oude St. Baaf
Kerkberiehten
AGENPA-
N
Het interieur van de St. Jozefkerk
DE VLAG GESTREKEN
TWEEMAAL ACHTEREEN
EEN EI
RADIO MOORS
V.V.E. ontvangt EJ.S.
ZATERDAG 28 DECEMBER 1946
PAGINA 2
Vaü bet witte doek
VROUWE JUSTITIA
IS SECUUR
EERVOL ONTSLAG
Gouden kloosterjubileum
N.I.W.I.N,-Kerstviering
EEN KOE MET TWEE
HUIDEN
Kerstavond
§F
Vrijdagavond 3 Januari a.s. 8 uur in den Naariemseiien Kegelbond, Tempeliersstr. 35 te Haarlem
K.V.P. EN DE ONTWBRP-OVEREIMKOMST VAN ONGGADJATZ
m VERSTIKKINGSDOOD
ONTKOMEN
Feest voor wederopboowers
Plechtige H. Mis
Kwart eeuw in dienst
Goed resultaat van de
N.I.W.I.N,-collecte
De kapel van 0. L. Vrouw
van Haarlem
ZANDVOORT
De brand aan de
Gasthuisstraat
SPORTAGENDA
Studentenzuivering
Nieuwjaarsreceptie
Mgr. J. P. Huibers
VERDEELDE MARKT
Pater V. J. Hutjens 0-E.S_A. schrijft
ons:
Hoeveel malen zen hij te midden, van
besprekingen de telefoon, die hem ge
middeld om de vijf minuten alarmeerde,
van den haak genomen hebben met het
altijd even opgewekte: „Hallo, Van
Liemt".
Volksherstel-Haarlem liquideert 30
December, lazen we onlangs in de krant,
en daarmee gaat dus ok de „onverbeter
lijke" directeur heen. In hetzelfde be
richt werd gemeld, dat van zijn hand
een verslag is verschenen over de werk
zaamheden van Volksherstel. Ongetwij
feld zal deze reportage uitstekend ver
zorgd zijn, maar het lijkt me toch bui
tengewoon moeilijk voor den auteur
zich zelf naar waarheid te verslaan. Men
hnude het mij dus ten goede, dat ik
maar vast enkele verbeteringen aan
breng In dit boek, dat ik nog niet ge
lezen heb.
De heer W. van Liemt Jr. werd dan
in den zomer 1945 eerste stuurman van
het Haarlemsche Volksherstel, met den
voortreffelijken heer P. H. Borghouts
en zijn staf op de brug. Men had geen
beteren slag kunnen slaan.
Alle ontevredenen ten spijt, die via
Volksherstel niet onmiddellijk banden,
een auto, een uitzet of een huig ontvin
gen, meet openlijk worden erkend, dat
directeur Van Liemt al zijn kennen en
kunnen en hij werd in dit opzicht
niet misdeeld heeft ingezet voor
ieder, die in zijn nood een beroep op
hem deed. Als men eenmaal .Hallo, Van
Liemt" aan de lijn had, dan wist men
dat aan den anderen kant geen bureau
man zat, maar iemand die zijn naaste
onverdeeld lief had; een werker, die
geen sluitingsuur kende, maar helpen
zcu waar, wanneer en zoolang hij kon;
een organisator, die twaalf acties tege
lijk ontwikkelde en er dertien liet
slagen.
Zonder den Woorzitter overigens
uit hetzelfde hout gesneden of iemand
van het dagelijksch bestuur ook maar
in iets te kort te deen, weet; als u leest
wat Volksherstel-Haarlem voor stad- en
landgenoot deed, dat Van Liemt va.i
dat alles de motor, de benzine en de
olie was.
Deze man, dien ieder onvoarwsaj,--
delijk accepteerde, heeft door zijn per-
sooinlijk optreden, midden in een laby
rinth van levensbeschouwingen, de ka-
„Het gebeurde in Napels", is de titel
van de film. aie tot Dinsdag 31 Decem
ber ln het City-theater gedraaid wordt
en waarin Tino Rossi in het middelpunt
van de belangstelling tsaat. Wat zangfilm
betreft is de rolprent wel geslaagd te
noemen, doch het gegeven ls langdradig
en zeer gezocht.
Tlno Rossi heeft steeds een groote
schare dames om zich heen, die hem be
wonderen. Uit deze menigte maakt hij
zich tenslotte een keuze, om daarna op
den huwelijksdag met een ander meisje
er van door te gaan. Een happy-ened
maakt weer wat goed. Volwassenen.
Het Spaame-theater heeft zijn eerste
kleurenfilm bemachtigd en wel „Wildfire,
koning der Prairie". De film verhaalt
de geschiedenis van den koning der wild
ste paarden ,een grooten bruinen hengst,
Wildfire geheete en die instinctief ont
houdt wie hem kwaad en wie gced be
handelde. Hiernaar handelend weet het
paard indirect een bende misdadigers on
schadelijk te maken en de levens van
twee mannen te redden.
De natuurschoon, de romantiek en de
spanning maken het tot een aanbevelens
waardige rolprent.
I het voorprogramma wordt een dolle
klucht vertoond „Leve de Vooruitgang"
een komische wild-west film
Wie van amusementsmuziek houdt en
de prachtige stem van Roy Rogers west
te waardeeren, zal ongetwijfeld ln de
film „Hands across the border", welke
in Luxor draait, zijn bevrediging kunnen
vinden. Immers, het geheel is op zijn echt
Amerikaansch aangepakt, grootsch van
opzet met vele shows, maar juist daar
door vertoont dit spel een eentonigheid
en een matheid, welke het geheele spel-
beeld beheerscht. de spannende paarden-
wedrace ten spijt. Vooraf draalt nog een
komische één-acter. Toegang 14 jaar.
In Cinema Palace wordt deze week „Het
Roode Teeken" gedraald met Charlie
Chan in de hoofdrol. Hoewel het hier
een detective-film betreft, mist men toch
de adembenemende spanning, welke er
nu eenmaal bij hoort
Ditmaal trekt Charlie Chan, de Chi-
neesche detective, ten strijde tegen een
uitgebreide bende misdadigers, die voor
niets terugdeinzen om radar-geheimen te
bemachtigen. Het grootste deel van het
verhaal speelt zich af in een radio-tele
visiestudio, waar geheimzinnige instru
menten staan opgesteld, welke den de
tective zijn opsporingswerk nog zeer be
moeilijken. Natuurlijk blijkt de hoofd
persoon van het complot een persoon te
zijn, op wien men het minst verdenking
had. (Boven 14 jaar).
„Symphonie pastorale" is een verras
send filmwerk, cftt de Franschen hebben
gemaakt naar een van de beste romans
van André Gide. Het verhaal speelt zich
af in een klein dorpje, dat temidden van
de bergen in virginale sneeuw ligt. Het
is de geschiedenis van een blind meisje,
dat door den dominee geadopteerd op
gevoed en met bijzondere zorg omgeven
wordt, zoo zelfs, dat hij zijn vrouw en
kinderen bijna vergeet, hetgeen natuur
lijk tot allerlei conflicten aanleiding geeft.
Wanneer Gertrude, intusschen volwas
sen, na een operatie geheel genezen is
en zien kan, spitsen de problemen zich
nog meer toe, tot zij in een tragisch ein
de een oplossing vinden. Spel en film
techniek munten beide in deze rolprent,
welke in Frans Hals draait, uit. (Boven
18 Jaar).
Rem brandt-Theater De Fransche
verzetsfilm „Er komt een vriend van
avond" is voorafgegaan door het tooneel-
stuk, dat ook in Haarlem vele opvoerin
gen heeft beleefd. Het is begrijpelijk, dat
er veel belangstelling bestaat voor deze
merkwaardige gschiedenis, die zich af
speelt in een pension voor krankzinnigen
in de bergen bij de Zwitsersche grens. De
vraag is, wie gek zijn en wie tot de ma-
quis behooren en nu is het voor den
schouwburgbezoeker een verrassing, dat
hy opnieuw in het onzekere wordt gela
ten omtrent de wijze en onwijze figuren
en den commandant van deze zonderlinge
gemeenschap. De film biedt veel meer
mogelijkheden dan het.tooneel, een ver
gelijking is dan ook moeilijk te treffen.
Het spel van Michel Simon en andere
Fransche artisten mogen volwassenen
Biet missen.
thclieke levensopvatting onder anders
denkenden meer bemind gemaakt dan
twintig apologieboeken ie zarnen.
Tact, arbeidzaamheid, idealisme,
dienstbaarheid, geen heerechzucht, geen
gelijkschakieltngt»manie, principieel ka
tholiek en toch voor-oorlogsche ravijnen
vreedzaam overbruggend, ziedaar het
kompas, waarop stuurman Van Liemt
het Haarlemsche Volksherstel heefi ge
loodst.
Na de door oorlog en geweld getroffen
organisaties wederom op de been ge
holpen en nieuwe stichtingen - in het
leven geroepen te hebben, getuigt hei
wederom van een groote levenswijsheid
op tijd de vlag te kunnen strijken. Vele
voortreffelijke personen en stichtingen
hebben door een te lang aanblijven hun
roem overleefd.
Hei Triniteitslyceum is trotsch op
dezen oud-Trinitariër!
Het is mogelijk gebleken, de verstrek
king van eieren buiten de regeling voor
zieken en ziekenhuizen voort te zetten
Het Centraal Distributiekantoor heeft
vandaag de bonnen 53-6 en 54-7 alge
meen geldig verklaard voor het koopen
van één ei. Tegen het einde der volgende
week kan de bekendmaking van nog een
bo voor één ei, eveneens voor alle leef
tijdsgroepen, worden verwacht.
Dat Vrouwe Justitia geen enkel risico
loopt, heeft G. R. van G. te Haarlem
aan den lijve ondervonden. Er van be
schuldigd als kaashandelaar kaasccupures
afkomstig van diefstal uit de drukkerij
van de fa. Enschede te Haarlem, te
hebben gekecht, moest hij zich Vrijdag
verantwoorden. Ter zitting bleek uit de
getuigeverklaxingen van v. S., hulpagent
van politie, dat deze wel bonnen had
verkocht, maar niet aan verdachte. Ook
de tweede getuige, v. E„ die zijn fiat
aan den verkoop moest hechten, had
nog nimmer van verdachte gehoord.
Verdachte werd hierop na van Septem
ber af gedetineerd geweest te zijn op
vrije voeten gesteld.
Thans is bjj K. B. aan den heer
E. H. Tenckinck, hoofdcommissaris van
politie te Haarlem, als zoodanig met in
gang van 1 Januari 1947 eervol ontslag
verleend, onder dankbetuiging voor de
aan de politie bewezen diensten.
Nieuwjaarsdag 1947 zal het vijftig jaar
geleden zijn, dat de eerwaarde Broeder
Didymus (C. Rutterman) het klooster
kleed ontving in de Congregatie van de
Barmhartige Broeders van. Sint Joan
nes de Deo. De gouden jubilaris werd
26 December 1869 geboren en verblijft
sinds 1920 in het ziekenhuis St. Joannes
de Deo te Haarlem.
De kerkelijke plechtigheden, gevolgd
door de Hoogmis, zullen Woensdag 1
Januari om half negen beginnen.
In de zaal van de Cadl-club aan den
Zijlweg waren vele vrouwen samenge
komen om het „N.I.W.I.N."-kerstfeest
te vieren. Het zangkcor van de Haar
lemsche huisvrouwen, onder leiding van
Cor Igesz, verleende verdienstelijke
medewerking. De inwendige menech
werd niet vergeten en U.V.V.-medsjes
deelden met kwistige hand gebakjes en
bekers chocolade uit. Na de pauze trad
Clinge Doorenbos met enkele liedjes
voor het voetlicht.
Stadsschouwburg: 28 Dec. Charlotte
Kohier met „Oompjes Droom" 8 uur;
29 Dec. De Komedianten met „Boefje" 8 u.;
30 Dec. Comedia met „Iphigeneia in Tau-
ris" (ver. Geloof en Wetenschap) 8 uur;
1 Januari, Ket Vrije Tooneel met „Niet van
gisteren", 8 uur; 3 Januari Nederlandsche
Opera met „Rigoletto", 8 uur.
Gcm. Concertgebouw: 29 Dec. Siem Nieu-
wenhuizen „Baron Kneut", 8 uur,
Frans Hals-Museum: 28 Dec. Kerstliede-
renavond, 8 uur.
Hotel „De Leeuwerik": Feestavond R.T.S.
8 uur.
BIOSCOPEN
Rembrandt: Er komt een vriend van
avond (volw.). Cinema-Palace: Het roode
teeken (14 jaar). Luxor: Hands across the/
border (14 jaar), 2, 4.15, 7 en 9.15 uur
Frans Hals: Symphonie Pastorale (18 jaar),
2, 4.30, 7 en 9.15 uur. City: Het gebeurde
in Napels (volw.), 2.15, 4.30, 7 en 9.15 u.
Spaarne-Theater: Wild Fire (14 jaar), 2.30,
7 en 9.15 uur, Zon- en feestdagen 2, 4.15,
7 en 9.15 uur.
APOTHEKEN
De Zond.- en nachtdiensten worden
tot en met 4 Januari waargenomen door:
Th. A. Klinkhamer, Koninginneweg 69,
tel. 11596; Grijseels Van Hees, L. Veer-
straat 19, tel. 11000; Frans Eals-apotheek,
Frans Halsplein 1, tel. 11180.
Zieken vervoer: Fa. Mathot, Gr. Houtstraat
39, tel. 11S90 en Margriet, Turfmarkt, tel.
21400 (dag en nacht).
9NSU9S
Van ouds bekend Telef. 14609
Officieel Philips-reparateur
Kruisstraat 38 - Haarlem
In concrete kwam de zaak welke Vrij
dag voor de rechtbank diende, op het
volgende neer. B. K. te Wcrmerveer was
op écn goeden dag naar J. V. te Krom
menie getogen om hem te vragen, of
er op het erf, waarover hij als nachtwa
ker was aangesteld, geen gelegenheid be
stond om een koe het levenslicht uit te
blazen. Die gelegenheid bestond inderdaad
en zoo kwam dienzelfden avond de koe
naar het erf „gemarcheerd". Twee kin
deren hadden echter de zaak verdacht
gevonden en hadden een en ander aan
de .politie gerapporteerd.
De ouders van v. d. W., een medeplich
tige van K„ die tegelijkertijd terecht
stond, waren volgens de verklaringen van
getuige J. V. naar zijn huis gekomen en
hadden hem te kennen gegeven, dat hij
maar zoo weinig mogelijk moest vertel
len; hij zou ln ieder geval wel een beloo
ning ervoor krijgen.
En nu begonnen de raadselen. Ter zit
ting konden enkele getuigen zich niet
meer herinneren hoe de koe er in feite
uitzag. De kleuren varieerden van zwait
tot wit en zwart-wit. De veerman, die
de beide mannen met koe en al had
overgezet, kon het zich ook niet meer
herinneren. Een andere getuige kon we
gens een opgeloapen shock in het con
centratiekamp niet de verantwoording op
zich nemen van de door hem onder eede
afgelegde verklaringen. Ook zou de politie
de verklaringen afgeperst hebben; dc
agent van politie kon ter zitting echter
wel anders verklaren. Teen een der kin
deren op een desbetreffende vraag van
den politierechter mededeelde, dat de
langste van de beide verdachten met de
koe geloopen had en de verdachten zich
daarna waardig van hunne zetels verhie
ven, bleken beiden even lang te zijn.
Weer een andere getuige, die de ouders
van v. d. W. ook wel eens op bezoek
kreeg, wilde zich maar heelemaal buiten
de geschiedenis houden. Een der getuigen
had een onderzoek naar de huid ingesteld,
op het slachthuis bleek er wel een huid
van een illegale koe in beslag genomen
te zijn, maar deze was niet van de be
wuste koe. De politierechter verbrak
daarna de geheimzinnige sfeer, welke over
deze geschiedenis hing en verwees de zaak
terug naar den rechter-commissarls.
Vrijdag heeft de K. A. B. kring Noord
een Kerstavond georganiseerd voor leden
met hun dames. Verschillende leden
verleenden medewerking met voordracht
en declamatie, afgewisseld met kerst
liederen van het mannenkoor „Onder
Ons". Na de pauze voerden de leden
van „Francisca Rcmana" een vlot ge
speeld tooneelstukje op „Het Sterretje
van Bethlehem", dat wegens het ver
dienstelijk spel een warm applaus oogstte
bij de talrijke aanwezigen.
e hedendaagsche kunst in Limburg
heeft zich een aparte plaats ver
worven tusschen de verschillende
varianten die zich in ons land op het
moderne thema hebben uitgewaaierd en
met name Jonas, Eyck en Nicolas vor
men de kernen waarom heen deze Lim-
burgsche richting zich ongeveer groe
peert. De zeer typische factoren, die een
bepaalde streek rijp maken voor een op
bloei juist déé,r liggen niet in de kunst
zelve, maar in het leven, meestal in
het naakte leven, waarin zij spanningen
wil registreeren. Geboren uit het volk,
maakt zij dit volk bepaalde dingen be
wust, en leidt het naar de reactie. Een
dergelijke kunst wordt door het volk
gedragen en vindt bij 't volk weerklank
zoolang de spanning blijft bestaan. Naast
de kunst zijn er nog andere uitingen,
die gelijk gericht werken.
Zonder diepgaand zoeken naar oor
zaken voor een door het volk gedragen
kunst in Limburg zijn direct te noemen
de speciale ligging als een vooruitge
schoven post naar het Romaansche
cultuurgebied, contra zijn behooren bij
en grenzen aan een Germaansche; de
zeer eigene gemeenschap (men denke
aan het speciale dialect), de artistieke
traditie en de verhouding over het alge
meen van het arrogante boven-Moer-
dijksche tot het „donkere Zuiden", dat
in de historie tot zelfs bij de jongste
bevrijding een eigen bladzijde schreef.
En het is mede de kunst welke eener-
zijds zichzelf bewust maakte en vervol
gens ook het Noorden deed beseffen,
dat beneden den Moerdijk een stuk
waarlijk Nederland ligt, dat erkenning
eischt en verdient. Ook zoover is het
echter nog niet heelemaal.
Henri Jonas, de helaas te vroeg
gestorvene, heeft het diepst
gegraven en moet daarom
het eerst genoemd worden. Het
groote portret van zijn moeder zal
van alle tijden blijken te zijn. Groot
gezien, impulsief op het doek gezet,
is het karakter van z ij n en de
Moeder hiermee gegeven. Monumen
taal beheerscht deze edele vrouwen-
beeltenis de ruimte.
Serieus, zonder gewild te doen, komt
ook het andere werk van Jonas tot ons.
Met zijn techniek heeft Jonas alles kun
nen zeggen wat hij te zeggen had
zij was geen maniertje dat hem als een
harnas in zijn bewegingen heeft belem
merd, veeleer een goedsleetsch jasje,
dat om het lijf gegroeid, hem diende.
Levigne verrast ons met een zwaar-
atmosfeer. De geest van Breughel, eeni-
SPREKER: Prof. mr. C. P. M. EOMME, voorzitter der Katholieke Tweede Kamerfractie, over
Entrée 0.25. Kaarten verkrijgbaar: Maandag en Dinsdag 30 en 81 December a.s.:
SIG.MAG. VERHOOGD, Leidsehestr. 144 BOEKH. STAM, P. Krugerstraat
BOEKHANDEL BOSSE, Barteljorisstr 12 BOEKH. DE WERD, Kleverparkweg 4
FELIX, Amsterdamstraat 55
GEBOUW, Zaanenstraat 18
DE ZAAL IS VERWARMD
„Christus in het scheepje" van den
Limburgschen schilder Jean Nelissen
germate philosophisch maar minder
kleurig landschap van bijna dramatische
scherp, spreekt uit zijn grafisch werk.
Charles Eyck is dermate magertjes
vertegenwoordigd, dat met de figuur,
die hij toch inderdaad is in de'
hier geëxposeerde drie weiden nauwe
lijks kennis gemaakt kan worden.
Het te groote gemak, waarmee hij
zjjn materialen verwerkt en waaraan hij
toegeeft (ook al blijft zelfs dan het
resultaat ge-eykt), wordt hier meer be
licht dan juist is betreffende zijn plaats,
bepaling ten opzichte van Jonas.
Zijn vrouw Karin overtuigt het meest
in het bloemstilleven, een fragmen.. uit
haar mansportret. Van Willy Hameieers
trof ons de impressionistische „violiste".
Het damesportret zelf bevalt ons, de
vulling van den achtergrond is bepaald
zwak. Jean Nelissen is een wel typisch
vertegenwoordiger van den Limburg-
schen stijl. Zijn nauwelijks geacheveerde
techniek dwingt hem niet tot opper
vlakkigheden. Een rijk coloriet paart hij
aan decoratieve qualiteiten in composi
tie, vorm en kleur.
Van hem reprodueeeren wij het zeer
gave „Christus in het scheepje" als een
deze expositie karakteriseerend schilde
rij, dat tevens door krantenreproductie
geschikt is.
Jules Rummers maakt ons belust op
nadere kennismaking met zijn uitzon
derlijk, maar van knapheid en serieuze
basis getuigend portret.
Het doet ons genoegen te zien, hoe
Schoonbrood sinds zijn expositie in
onze stad in het voorjaar, gerijpt is in
zijn totaal vernieuwde opvatting.
Van een plastische sfeer in den zonni-
gen, frisschen „lentetuin" van Sarpenti,
Zijn geestige boeren aquarelletjes en de
„Meisjeskop", gaaf van doen en even
wichtig van zegging, konden ons zeer
bekoren.
De graficus Veltman presenteert een
uitgebreide collectie, nogal uiteenloopend,
doch elk voor zich door ons graag ge
zien werk in druk.
De grisaille-achtige techniek in
Weiss' „Eva" is een even logisch als
charmant experiment voor den voortzet,
ter van Nicolas' glasatelier.
Van den beeldhouwer Scndeyker
noemen wij zijn rijk-gekarakteriseerd
portret, misschien nog overtroffen door
den ,,kop van Lourenzo di Medici" van
Suzanne Ronda.
Was dit Limburg in optima forma?
Waar bleven bijv. Nicolas (niet via Weiss'
opaline) en Bellefrois? Wij overwegen,
dat het misschien wel verstandig geweest
is met deze niet te zware ouverture
als inleiding straks de welluidende Lim-
burgsehe klanken in kleiner ensembles
vollediger te doen leeren kennen.
Mocht dit zoo zijn, dan kunnen Wij
toch en oprecht dankbaar zijn voor deze
belangrijke expositie van eigentijdsche
kunst in onze stad, die door haar be
langstelling moet bewijzen voortgang oP
dezen weg te willen aanmoedigen.
L. T
Donderdagavond raakte de 70-jarige
N. v. d. L., wonende in de Busken Huet-
straat 8, bij het aansteken van het gas
onwel. De man begaf zich naar bed, waar
hij den volgenden ochtend door zijn neef
je in bewusteloozen toestand werd aange
troffen. De gaslooze uren en het feit, dat
de penning in den muntmeter verbruikt
was, hebben den man van den verstik
kingsdood gered.
Ruim honderd arbeiders, die voor Phi
lips Bouwbedrijf in den Wieringermeer
aan den wederopbouw werken, kwamen
gistermiddag bij Brinkmann te Haarlem
bijeen met een tweeledig doel: bespreking
van de nieuwe door de regeering vast
gestelde arbeidsvoorwaarden en het vie
ren van een gezelligen vacantiemiddag
De hoofduitvoerder en een tweetal
hoofdbestuursleden van de organisaties
der bouwvakarbeiders voerden 't woord,
waarna het gezelschap zich met kienen
vermaakte en met erwtensoep laafde.
Zondag 29 December des morgens 10
uur zal in de parochie van de Allerhei
ligste Drieëenheid te Bloemendaal een
plechtige H. Mis worden opgedragen tot
intentie van Mgr. A. N. A. v. d. Bronk,
die onlangs benoemd werd tot Bisschop
van het diocees der Nijldelta en op 29
December in de kathedraal van Cape
Coast aan de Goudkust van Afrika de
H. Bisschopswijding zal ontvangen.
Maandag 2 Januari zal het 25 jaar
geleden zijn, dat de heer H. Loerakker
als inspecteur der Katholieke Illustratie
in dienst kwam van de N.V. Drukkerij
„De Spaarnestad" te Haarlem.
De NXW.I.N.-collecte van 23 Dec.
J.l. ten bate der Kerstpakketten bracht
ongeveer f 5500 op. Dank zij de volhar
ding van de jeugdige collectanten, die
ondanks de barre koude op hun post
verschenen, kon dit bevredigende resul
taat worden bereikt.
Haarlem heeft echter nog niet zijn
volle bijdrage geleverd voor de Kerst
pakketten, die aan onze jongens in
Indië met Kerstmis werden uitgereikt,
maar die nog niet betaald zijn.
Helpt allen mede deze schuld te ver
effenen! Bijdragen kunnen worden ge
stort op giro-rek. 332581 van de Ned.
Handel Mij. te Haarlem, met vermelding:
Kerstpakketten N.I.W.I.N.
De St. Jozefkerk is een zoogenaamde
„waterstaats"-kerk, stamt dus uit den
tijd nu ruim een eeuw terug dat
het den Katholieken Eeredienst toege
staan werd vanuit zijn schuilkerken
in de openbaarheid te komen.
Tegen dit moment uit de Nederland
sche kerkgeschiedenis als achtergrond
moeten wij haar architectuur, versle
ring' en beglazing zien, wanneer wij,
binnengekomen in het gebouw, onze
cogen laten dwalen door de ruimte en
laten rusten op diverse details.
Bij gebrek aan stijl heeft men zich een
stijl moeten kiezen: na-varianten van
het renaissancisme en uiteindelijk aan
knooping gezocht bi) de gothiek. De go-
thiek, ontstaan uit den hoogsten bloei
van den Gods-dienst, gekristalliseerde
vonk van blijde kindschap, uit het gees
telijke leven van het geheele volk, was bjj
machte iets te leenen aan de 19de eeuw,
wat deze niet bezat, maar waarnaar het
toch hunkerde, welke behoefte werd ge
voeld.
De neo-gothiek is steeds leengoed ge
bleven en heeft zich den weerschijn der
middeleeuwen uiteraard nooit tot eigen
bezielde straling kunnen maken. Het
is echter te beschouwen als de lange
lijn van het zinkende schip naar de
reddingboot, waarin wij thans nog
moeizaam door een kwade zee blieven
met hoop en vertrouwen, want vast
land misschien vlakbij is ook
thans nog niet in zicht.
Op deze kwestie zijn wij met opzet iets
idjeper Ingegaan, zonder op volledigheid
malen mee te maken krijgen,
te willen bogen, omdat wij er nog meer-
Wij hebben dus den grooten indruk
van het overdadige interieur op ons la
ten inwerken en richten ons nu op de
details. De beschildering der wanden om
vat zoowel ornamenten alö* figuren. Men
ontkomt niet aan den indruk, dat het
gevoel van rijkdom uitgezegd moest wor
den in de versiering van alles, wat maar
eenigermate voor versiering in aanmer
king kon komen en men schilderde de
wanden volkomen dicht, met figuren,
symbolen en decoratieve vlakvullingen
maar spreidde daarmede de feitelijke
armoede en artistieke (oorspronkelijke)
onmacht ten toon. Ook op dit gebied
geldt: spreken is zilver, zwijgen is goud;
het is dan toch zilver geworden. Van
werkelijke schoonheid is echter de orna-
mentale versiering van de beide zij-al
taren met druivenranken en bloemmotie
ven in de paneelen. Deze decoratie is
dermate puur, dat, hoewel onze tijd uiter
aard een andere code heeft, zij ons nog
zeer wel kan voldoen en ais zoodanig
boven den eigen tijd uitsteekt.
In de schildering boven het hoofd
altaar ontmoet men minstens een dege
lijk vakmanschap, een technische kwa
liteit, waaraan het in dien tijd niet
hoefde te mankeeren, hetgeen ook blijkt
uit zijn aquarellen.
Richten we onze oogen van de be
schildering af, dan vragen de ramen de
meeste aandacht. Deze zijn eveneens
een teeken des tijds: maakwerk, niet
geboren uit een artistieke noodzaak,
over het algemeen koud door te lichte
glastint en brissailleering, welke Inte
ressanter worden, wanneer het nuch
tere daglicht plaats maakt en een ge
dempter vooravond met zijn zwakte den
maker aanvullend o, tegenspraak
meer ruimte geeft aan de persoonlijke
fantasie. Een uitzondering vormt het
raam vlak aan de doopvont met als on
derwerp de aanbidding der drie konin
gen.
Voorts bewonderen wij de élégance
der in koper gedreven druivenwinger
den der communiebank en de ingeto
genheid der stijlvolle koorbanken op
het priesterkoor.
Het miraculeuze beeld is uiterlijk niet
een stijlvol voorbeeld van de zooeven
geroemde gothiek, hoewel het uit de
jeugd dezer periode zou stammen (on
geveer 13e eeuw).
In zijn primitieve vormen spreekt
toch endanks diens onvolledige be
kwaamheid de liefde van den onbekenden
snijder tot zijn Mystieke Roos van in
spiratie: de Moeder Gods, die over
de gebogen hoofden van die Haar rozen
van vereering vlechten om haar god
delijk moederschap uitkijkt op de
uitbeelding in gloeiend glas der devotie
voor haar beeld. Dit ronde raam in de
Mariakapel is het eenige voorbeeld van
moderne kunst in de kerk zelve en werd
gemaakt cjoor Karei Trautwein in den
kinderlijken, volkschen trant, welken
wij van hem kennen. Behalve de ver
trouwelijke sfeer in dit glas en bewon
deren wij de knappe loodcompositie,
welke rechtlijnig uit den muur vandaan
groeit naar den climax van het in pro
cessie gedragen wonderbeeld, omwe-
melt een biddend volk, waarna het ver
stillend weerkomt in den muur.
Wij hebben vanaf deze kapel een over
zicht over de kerk en de artistieke
balans opmakend over het vele, dat in
de kerk gedaan is, vragen wij: Heeft
dit alles dan geen zin? Verliest deze
goedbedoelde overdaad mét haar artis
tieke onmondigheid tevens alle waarde?
Een kerk te versieren naar beste kun
nen tot meerdere eer en glorie van God
heeft een persoonlijke eeuwigheidswaar
de, maar bovendien kan een zekere
sfeer van het totaal hier niet ontkend
worden. Een sfeer, welke bijdraagt tot
een zich los kunnen maken van het
rumoer der wereld door wie hier komt
bidden.
De beschildering van de Mariakapel
(Frans Loots 1923), welke elke poëzie
mist door gebrek aan fantasie en door
zgn- burgerlijkheid der samenstellende
deelen, ondanks een knap détail, geen
spanning heeft, ontleend aan de drift,
waarvan de maker bezeten moet zijn,
zal tóch door de toevallige nuchtere
feiten, welke verhaald worden, kun
nen spreker, tot het hart der preten-
tieloozen, die hun geval uitgebeeld
zien op den muur en gebracht worden
voor de voeten van Maria. Het feit,
dat het niet Juist een gaaf en vaardig
gesneden beeld moet zijn, waaraan
Maria haar genade verbindt, leert ons
iets.
Maar, laat voor Gods huis het beste
niet goed genoeg zijn en de scheppingen
der kunst, uitingen van gevoelige
geesten, die met de beenen op den
grond en met het hoofd in den hemel
door hun handen het volk bewust ma
ken van wat in hun harten leeft en
zij-alleen niet over de lippen kunnen
krijgen, een kwaliteit schenken aan de
kerken, welke uitgaat boven de loutere
sfeer en verre geslachten nog boeien
zooals in ons dezelfde trillingen reson-
neeren, die in vroeger eeuwen kun
stenaarsharten deden gloeien in schep
pingsdrift. Z ij hebben de eeuwigheid
gevangen met hun begenadigde hande*.
Dat is meer dan sfeer.
En als in de dekenale kerk van Haar
lem een fonds bestaat voor nieuwe
ramen, dan heeft men daar iets begre
pen, maar men zie toe, dat ramen aan
gebracht worden voor welker vervan
ging, stales wéér een fonds gesticht
moet worden, hetgeen voor Chartres
niet noodig is.
De kerk In de Jansstraat bezit nog
eenige artistieke kwaliteiten, zooals het
orgel, dat bekend is om den prachtigen
klank, een bij behoorenden organist en
een deken, die ls een der motorische
barometers van de nit de asch van
Sweelinck herrezen Nederlandsche kerk
muziek. Maar deze kostbaarheden te be
spreken ligt buiten het terrein der
beeldende kunst.
L. T.
Morgen, Zondag, herdenkt het echt
paar P. Maerten—Zwart, wonende Zo-
mervaart 215, den dag, dat het vóór 50
jaar in het huwelijk trad. In het speel
tuingebouw „Oosterkwartier" zal hst gou
den bruidspaar des middags van 3 tot 5
uur receptie houden.
Hedenmorgen vroeg zijn een 5-tal
zand-sproei-wagens uitgerukt om den
strijd aan et binden tegen de op de
Haarlemsche straten liggende gladheid.
Het offensief richte zich voornamelijk
tegep oprlten van bruggen en asfaltwe
gen.
Een nader onderzoek naar de oorzaak
van den brand aan de Gasthuisstraat
heeft de verdenking van brandstichting,
welke tegen den bewoner was gerezen,
niet bevestigd. De brand schijnt inder
daad ontstaan te zijn dóór een te
gloeiend gestookte kachel. De man is op
vrije voeten gesteld.
Het inhaal-programma, dat voor a.s.
Zondag is vastgesteld, vermeldt slechts
enkels wedstrijden voor onze R. K.
ploegen. Onze derde klasser DEM krijgt
bezoek van QSC en hoewel deze wed
strijd door de laatste prestaties van DEM
veel van zijn belangrijkheid heeft ver
speeld, belooft het toch een interessante
strijd te worden, omdat een der ern
stigste kampioenscandidaten hierbij be
trokken is. Wanneer b.v. DEM zou win
nen,dan komen nog meer elftallen voor
de eerste plaats in aanmerking en zelfs
zou DEM dan ook een kansje kunnen
krijgen.
De belangrijkste ontmoeting gaat ech
ter in Wijk aan Hee, waar We de
kans krijgt zic.h van de bovenste plaats
meester te maken, indien het van EHS
wint. Wint EHS echter, dan wordt de
kampioenskans van WE wel zeer ge
ring en dus mogen we van de clulfuit
Wijk aan Zee de allergrootste inspan
ning verwachten.
In het Zuiden speelt SJC den zeer be
langrijken wedstrid tegen Lugdunum.
Belangrijk omdat hier de onderste plaats
als inzet geldt. Slechts door een over
winning kan de club van St. Jeroen
zich een eind in veiligheid brengen en
daar rekenen we een beetje op. Ook voor
Lisse 'staat een belangrijke ontmoeting
op het programma. De Lissenaren spelen
den zwaren uitwedstrijd tegen Bodegra
ven en wanneer Lisse in den strijd om
het kampioenschap nog wil meespreken,
dan dient daar gewonnen te worden.
Op het terrein* van TYBB aan den
Rijksstraatweg wordt morgen om twee
uur een vriendschappelijke wedstrijd ge-
gespeeld tusschen TYBB en WZ uit
Zaandam.
Haarlem: Terrein HFC: Haarlem
DOS; Noorden Sportpark: Schoten
Rippenda.
Halfweg: Halfweg—KW.
Noordwijkerhout: SJCLugdunum.
Beverwijk: DEMvSC.
Wijk aan Zee: WE—EHS.
De ministers van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen en Landbouw, Vis-
scherij en Voedselvoorziening hebben
bepaald dat de uitsluitingstermijnen
uiterlijk 1 Januari 1947 moeten zijn be
ëindigd.
In zijn toelichting op het besluit de
studentenzuivering te beëindigen heelt
de minister van O., K. en W. aan deti
Nederlandschen studentenraad een brief
gericht, waarin hij zijn waardeering uit
spreekt voor het verzet der studenten,
welke waardeering door het besluit in
geen enkel opzicht lager mag worden
aangeslagen.
KATHEDRAAL f T. BAVO: Zondag
H.H. Missen 630, 7.30, 9 (Hoogmis) en
11 u.; 7 u. Lof. Dinsdag 7.30 Oudejaars-
lof. Woensdag H.H. Missen 6.30, 7.30, 9
(Hoogmis) en 11 u. Van 11.30 tot 1 u.
gelegenheid tot Nieuwjaarsbezoek aan de
pastorie; 3.30 u. Lof.. Donderdag 6 u.
biechtgelegenheid; 7 u. H. Uur. Vrijdag
6 u. H. Communie en H, Mis leden H.
Familie heeren. 7.25 u. Litanie; 7.30 u.
Gez. H. Mis; Lof 7.30 u. Zaterdag biech
ten van 4.30 tot 8.30 uur; Lof 7 u. In de
week H.H. Missen 6.30 7 7.30, 8.15 en
9 u.
H. ANTONÏUS VAN PADI.A, Paters
kerk: Zondag H.H Missen 6.30, 7.30, 9.30
(Hoogmis), 10, 11 en 1,2 u.; Lof 7 u.
Dinsdag 9.30 u. gezongen H. Mis, biech
ten van 6 tot 730 u.; Lof 7.30 u. Woens
dag H.H. Missen als op Zondag; na de
H. Mis van llu. receptie in de pastorie;
Lof 7 u. Donderdag biechten van 6 tot
7.30 u.; H. Uur 7.30 u.; Vrijdag 7.30 U.
gezongen H. Mis; Lof 7.30 u. Zaterdag
biechthooren van 4 tot 9 u.; Lof 7.30 u.
In de week H.H. Missen 6.45, 7.30, 8.15,
9 en 9.30 u.
H. JOANNESS DEN DOOPER: Zondag
H.H. Missen 6.30, 7,30 u. plechtige H. Mis
opgedragen door Z.Eerw. Heer Pastoor
Donze bij gelegenheid van zijn 12%-jarig
Priesterfeest; 9 (Hoogmis); 10.30 en 11 45
u.; 7 u. Lof. Deze week geen congregatie.
Maandag biechten van 5 tot 6.30 uur.
Dinsdag 7 u. plechtige Completen.
Woensdag H.H. Missen als Zondag
(Hoogmis 8.45 u.); 7 u. Lof. Donderdag
biechten van 7 tot 8.30 uur; Lof 7.30 u.;
van 7.30 tot 8.30 u. H. Uur; Vrijdag 7.30
u. gezongen H. Mis; 7.30 u. Lof. Zaterdag
biechten van 4.30 tot 8.30 uur; 7 u. Lof.
O. L. VR. ROZENKRANS: Zondag HH,
Missen 6.15, 7.30, 9 en 10.30 u. (Hoog
mis); 5.30 u., Congregatie jongens, af<i.
jongeren; 7.30 u. Lof. Maandag 8 u. Con
gregatie dames; Dinsdag 7.30 u. Lof.
Woensdag H.H. Missen 7.30, 9 en 10.30 u.
(Hoogmis). Na Hoogmis tot 12 u. recep
tie aan de pastorie; 7.15 n. Lof. Donder
dag biechten van 7 tot 8 u., tevens van
7 tot 8 u. H. Uur. Vrijdag 8 u. gezongen
H. Mis; 7.30 u. Lof. Zaterdag biechten
van 5 tot 8 30 uur; 7.30 u. Lof.
H. HART, Kleverpark ZONDAG: H.H.
missen om 7.30, 9 en 12 uur. 10.30 Hoog
mis. DINSDAG (Oudejaarsavond): 7 XL
gezongen H. Mis. Biechtgelegenheid van
6 tot 7.30. 7.30 PI. Lof met Oudejaars-
preek en Te Deum. WOENSDAG (Nieuw
jaar): H.H. Missen als op Zondag. 7.30
Lof. DONDERDAG: 7.30 tot 9.30 biecht
gelegenheid v. d. len Vr. VRIJDAG:
7.30 Hoogmis. 7.30 Lof. ZATERDAG: 7.30
Lof. Biechtgelegenheid van 5 tot 9.30. In
de week H.H. Missen om 7, 7.30, 8 en 9
uur.
H.H. ELISABETH EN BARBARA
ZONDAG: H.H. Missen 6.30, 7.45, 9
(Hoogmis) en 11 u. T uur Lof. MAAN
DAG: 8 u. Godsdienstcursus. DINSDAG:
biechten van 6—8.30 uur. 7.30 uur Lof.
WOENSDAG: H.H.. Missen als Zondag,
Tot 12.30 receptie aan de pastorie. 7 uur
Lof. DONDERDAG: biechten van 68 u.
7.30 uur Lof. VRIJDAG: 7.45 uur gez. H.
Mis. 4 uur Edelwacht. 7.30 uur Lof. ZA
TERDAG: biechten van 5—8.30 u. In de
week H.H. Missen 6.30, 7, 7.45 en 8.45 u.
H. LID WIN AZONDAG: H.H. Missen
6.30, 7.30, 8.30, 9.45 (Hoogmis) en 11.30
uur. Lof 7 uur. DINSDAG: biechten van
5 tot 7.30 uur. Lof 7.30 uur. WOENSDAG:
Missen als op Zondag. Lof 7 uur. DON
DERDAG: biechten" van 0 tot 7.30 uur.
Lof 7.30 uur. VRIJDAG: 7.30 gez. H. Mis.
7.30 u. Lof. ZATERDAG: biechten van 5
tot 8 uur. In de week H.H. Missen 7, 7.30,
8 en 9 uur.
O. L. VR. VAN ZEVEN SMARTEN EN
H. BAVO ZONDAG: H.H. Missen 6.30,
7.30, 9 (Hoogmis), 11 u. Lof 6.30 u.
DINSDAG; biechten van 67.30 u. Lof
7.30 u. .WOENSDAG: H.H. Missen als
Zondag. Na de Hoogmis receptie aan de
pastorie. 6.30 Lof. DONDERDAG van 6
tot 7.30 biechten. VRUDAG: 7.45 gez.
H. Mis. 7.30 u. Lof. ZATERDAG: biech
ten van 5 tot 9 uur. In de week de H.H.
Missen 7, 7.45, 830 uur.
O. L. VROUW ONBEVLEKT ONTVAN
GEN, Overveen ZONDAG: H.H. Mis
sen 7, 8, 9 (Hoogmis), 10.30; Lof 7.30 u.
DINSDAG: Lof 7.30 U. WOENSDAG:
H.H. Missen als op Zondag. Geen Lof,
DONDERDAG: Biechten X-6 uur. VRIJ
DAG: Lof 7.30 u. ZATERDAG: Biechten
48 uur. Lof 7.30 u. In de week H.H.
Missen 7, 7.30, 8.25 uur.
ALLERH. DRIE-EENHEID, Bloemen-
mendaal ZONDAG: H.H. Missen 7,
8.30 Hoogmis, 10.15 en 11.30 u. Zieken-
iol 4.15. Lof 7 u. In de week H.H. Mis
sen 7, 7.45 en 9 uur. DINSDAG: Lof 7 u-
Biechten na het Lof. WOENSDAG: H.H.
Missen als Zondag. Lof 7 uur. Receptie
pastorie 10.151 uur. DONDERDAG: 7.30
H. Uur. Biechten 7.30—8.30 u. VRIJDAG:
7.30 u. Lof; gezongen H. Mis 9 u. ZA
TERDAG: Biechten 56.30 u. en 79 u-
H. BAVO, Heemstede ZONDAG: H.H.
Missen 7.15, 8.45 (Hoogmisl en 11.30 uur.
Agnes-Congregatie 12.30 u. Lof 7.30 u.
DINSDAG: Lof 7.30 u. WOENSDAG:
H.H. Missen ais op Zondag. Lof 7.30 u.
Receptie pastorie na de Hoogmis tot 1 u.
en 3.30—4.30 u. DONDERDAG: Biechten
6—8 uur. H. Uur 8 uur. VRIJDAG: Lof
7.30 u. Biechten: 5—6, 7—9 u. Lof 7.30 u.
In de week H.H. Missen 6.30, 7, 7.45 en
8.30 uur.
O L. VR. HEMELVAART, Heemstede
ZONDAG: H.H. Missen 7, 8.30 (Hoogmis),
10.15 en 11.30 uur. Lof 7.30 uur. MAAN
DAG: Congr. meisjes, afd. jongeren 8 u-
DINSDAG: Lof '7.30 u. WOENSDAG:
H.H. Missen als Zondag. Lof 7.30 uur.
DONDERDAG: biechten 5—6.30. VRIJ
DAG: Lof 7.30 uur. ZATERDAG: Biech
ten 58.30 uur. Lof 7 uur. In de week
H.H. Missen 7, 7.30, 8 en 9 u. Nieuwjaars
dag: Receptie pastorie 1112.30 en 45
uur.
(Ontleend aan „Sursum Corda")
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem
zal op Nieuwjaarsdag receptie verleenen
van 12 tot 1 uur voor de leeken, broeders
en zusters en van 1 tot 2 uur voor de
priesters.
AMSTERDAM, 27 Dec. 1946 De on
dertoon van de markt was heden W'
opening goed prijshoudend, daar in vrij
wel alle afdeelingen een lichte vraag be
stond.
De aandeelenmarkt sloot eenigszins
verdeeld. Oliefondsen lagen zeer vast to
de markt. Kon. Olie steeg 6 pCt.
Ook Indische aandeelen waren beter
gedisponeerd.
Op de scheepvaartmarkt konden de
vorige prijzen niet gehandhaafd
Cultures lagen eveneens zwak to
markt
