BEGRIPSVERWARRING OVER
INDO-CHINA
Tnssi*hen twee polen
FINNEN BLIJVEN OPTIMISTISCH
Mijn eerste Kerstmis in de tropen
I
E
OE WERELD VAR HET OOSTEH IN
ONZE DAGER
Arme bevolking die onder zware
lasten gebukt gaat
O
w
Saar-kwestie in Moskou
ter sprake
Nieuwe wereldwonderen
'Puister.
spel
ggpi
DINSDAG 7 JANUARI 1947
PAGINA 3
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Enkele notities bij een ontwaken
WSm
DRIEKONINGEN IN
DEN BOSCH
Met wien moet men onderhandelen?
Molotov als regisseur? Italiaansche ver
broederingOok de Opera is zwart —Éénmaal
daags hangen.
J
(Onze jongens in Indiëj
Zwarte dollar daalt
in Parijs
f Wordt vervolgd)
Het heeft ons wel eens getroffen,
dat er na den oorlog zoo weinig
meer gesproken wordt over „het
ontwaken van het Oosten". Vóór 1940
kon men in de internationale pers dik
wijls besohouwingen over dit wereld,
historisch verschijnsel aantreffen, en een
term als „het gele gevaar", ontstaan uit
de sombere verwachting van een ko
kende Japansche wereldheerschappij,
heeft een tijd lang tot den normalen uit-
drukkingepschat van het Nederlandsch
behoord. Thans echter is daar heel wat
bimder over te doen, terwijl juist de
feiten er voor een veel grooter deel mee
te maken hebben. Het schijnt ons, dat,
toen het „ontwaken" nog een dreiging,
bog geen werkelijkheid was, de gemoe
deren er meer door bezwaard werden
dan op dit oogenblik, nu het Oosten de
finitief uit den „slaap" opstaat. Men
neemt thans niet meer den afstand tot
het gebeuren in het Oosten, dien men
Vroeger wel nemen moest tót iets, dat
z'ch eigenlijk aan den buitenrand' van
de bewoonde wereld afspeelde. De Wes
terlingen zijn na dezen oorlog zóózeer in
de détails van het „ontwaken" betrok
ken, dat zij zich niet langer rekenschap
geven van het feit in zijn geheel.
Ziet men over de geheele niet-Wester.
8che wereld heen, dan valt een alge-
hieen streven, hier en daar reeds in een
°i anderen vorm vervuld, naar zelfstan
digheid op. Japan waagde in den oorlog
dezen grooten slag, maar verloor. De
Chlneesche republiek voltooide de begin-
faze van haar bestaan, met het opstel
len van een grondwet. De beide Mongo-
liën, weinig meer dan de achterlijkste
gebieden van de aarde, komen, onder
Russischen invloed, tot een zekere intel
lectueels mondigheid. Indo-China werd
81s gelijkwaardig met zijn vroegeren be
zitter opgenomen in de Fransche Unie en
Vecht voor verdere emancipatie. Ons
eigen Indië is bezig zich los te maken
Van wat er nog aan koloniale banden
restte. Britsch-Indië is vol van pogingen
cm tot innerlijke eendracht te geraken
,en. eenmaal zoover, de in beginsel reeds
Verkregen zelfstandigheid te aanvaar
den. Birma volgt, en Ceylon wacht met
smart °P zijn uur. Maar ook verder: Mid
den. en Nabije Oosten hebben den weg
Bevonden. Syrië, Libanon, Irak, Trans-
jordanië zijn vrije staten geworden.
Egypte onderhandelt over het heengaan
Van de Britten. En dat gansche deel van
de wereld maakt zich op om een eerste
rol in de internationale politiek te gaan
spelen. Hieraan valt dan nog de opkomst
Van Afrikaansche territoriën toe te voe
gen.
Het is voor ons nog altijd niet zeker
of dit alles wel een gevaar betee-
kent. Het „ontwaken" is wel een
in het Oosten plaats vindend en in ver-
Vzijding van het wereldbeeld voor de Oos
terlingen wortelend verschijnsel, maar
bet gaat gepaard, wordt vergemakkelijkt
door een overnemen van Westersche ver
dorvenheden door het Oosten. De staten
die wij noemden voegen zich, niet on
merkbaar natuurlijk, in een bestaande,
door „het Westen" bepaalde politieke
constellatie- zij zullen trachten, die con
stellatie naar hun kant voordeelig te
blaken, maar de wijze, waarop zij dat
doen, verschilt niet van de politieke ge
woonten die tot nu toe golden; zij tasten
dus niet de diepste grondvesten van de
Politieke ontwikkeling aan, maar baseeren
cr zich juist op.
De manier waarop zij zich op eigen
bracht voorbereiden is een Westersche:
exploitatie van hun natuurlijken rijk
dom, onderwijs, doeltreffende organisa
tie van hun defensie enz. Zij maken
daartoe gebruik van de kennis, de erva.
ring, de machinerie, zelfs van de men-
schen van de Westersche wereld. En zü
zijn grootendeels aangewezen op het
geld van die wereld. Dit echter levert
hen tegelijkertijd over aan machten-
buiten-henzelf en geeft anderen zeggen
schap over hun politieke gedragingen.
Vandaar dan ook dat de grootste geld
bezitter van het oogenblik, de Vereenigde
Staten van Amerika, ook de voornaamste
kampioen is voor de afschaffing van alles
wat naar koloniaal stelsel riekt, dat is
van alles wat de zelfstandigheid, dus de
vrijheid om het Amerikaansche 'kapitaal
te hulp te roepen, van het Oosten kort
wiekt. Vrijheid van vroegere kolonies be-
teekent al gauw uitbreiding van het
Amerikaansche „wereldrijk."
Het toetreden van geheel nieuwe staten
tot het internationale leven houdt een
verruiming van dit leven in. Het is zoo
ingrijpend als het vinden van den zeeweg
naar Indië en de ontdekking van Ame.
rika, feiten die geweldig hebben bijge
dragen tot een definitieve wending in de
geschiedenis. De belangrijkheid van dit
gebeuren eischt, dat men het niet zonder
meer maar zijn gang iaat gaan, doch dat
men het zooveel mogelijk in de hand
houdt en langs juiste banen leidt. En in
dit opzicht hebben wij, Nederlanders,
door Indië een ontzaglijke verantwoorde
lijkheid tegenover het nageslacht.
Op het vliegveld Schiphol is de nieuwe motorenwerkplaats der K.L.M. geopend. Een
kijkje in de zgn. wasscherijwaar de onderdeelen van vliegtuigmotoren
worden schoongemaakt
De felle winterkoude ten spijt heeft
Brabants hoofdstad gisteren een. folklo
ristische traditie gehandhaafd. Tegen het
vallen van den avond formeerde zich in
het centrum der stad een „Driekonin-
gen"-stcet, waaraan honderden jeugdige
Bosschenaars deelnamen, uitgedost in
lange kleurige koningsmantels en kronen
op het hoofd, terwijl zij brandende lam
pionnetjes meedroegen. De tocht ging
langs de hoofdstraten der stad. De stoet
maakte onderweg o.m. zijn opwachting
bij den Bisschop van Den Bosch en den
Commissaris der Koningin.
(Van onzen Parijschen correspondent)
Parijs, 6 Januari.
Hit „eerst vechten én dan praten
van Marius Moutet liet de reeds
lang door velen gestelde vraag
open: „Praten, maar met wien?" Hierop
heeft monsieur Sainteny, Fransen
Commissaris van Tonkin, den volgenden
dag althans het negatieve, halve ant
woord gegeven.
„Niet met de Viet-Minh of Ho Tsji
Minh. Volgens hem heeft de Viet-Minh
het nationale vrijheidsfront in Vietnam
zich laten overmeesteren door zekere
extremistische en terroristische strijd
groepen en is daardoor „in de lucht
gevlogen". Of Ho Tsji Minh bij dit al
les aanstichter, medeplichtige of wel
slachtoffer is geweest, is volgens Sain
teny nog geen uitgemaakte zaak, maar
hij verwacht, dat bij de hergroepeering
der nationale krachten, welke zich
reeds zou afteekenen en welke door de
militaire gebeurtenissen nog gestoord
zou kunnen worden, andere voor den
Franschen onderhandelingspartner aan
vaardbare figuren naar voren zullen ko
men. Is de -verwachting, dat ook deze
nieuwe figuren minstens even zeer ge
dragen zullen woTden door de inheem-
sche nationalistische beweging, als dat
zij zullen steunen op het met wapenge
weld herstelde gezag van de voorma
lige kolonisatoren, een serieuze ver
wachting? Of zijn uitspraken als deze
misschien vooral bedoeld als drukmid
del op de Viet Minh om haar leiders
tot snelle en nuttige rouwmoedigheid te
bewegen? Het heet echter moeilijk,
met Oosterlingen te wedijveren in sub
tiliteiten.
Met het Indonesisch probleem toont het
Indo-Chineesche onder meer deze over
eenkomst, dat er In het moederland
uiterst verwarde en tegenstrijdige voorstel
lingen over bestaan en dat door de niet
de voorlichting belaste instanties langen
tijd veel te weinig is gedaan om het in
zicht te verhelderen. Tot dusverre was de
meest verbreide opinie deze, dat in Viet-
nam slechts de Viet-Minh in staat was het
opgezweepte nationalistische sentiment
(■enigermate gelukkig te kanaliseeren. Daar.
huiten waren er nog slechts eenige klei
nere maar veel extremlstlscher groepen,
die niet met minder tevreden waren dan
de volledige uitroeiing van iederen Fran
schen invloed.
Deze zienswijze werd niet slechts naar
voren gebracht door de communistische
parti) en de S.F.I.O., maar vond ook weer
klank l>U een zoo bezadigd en bedacht
zaam blad als de Monde. Dit blad laat
overigens vanavond een zijner medewer
kers schrijven dat, zoo de extremisten zich
hebben weten meester te maken van de
Viet-Minh, de beweging- die beter dan welke
andere beweging ook de aspiraties van de
Annamitische bevolking heeft weten samen
te bundelen, die ontwikkeling- begunstigd
werd door Frankrijks eigen interne moet-
lllkheden, Frankiljks weigering om de
noodzakelijke concessies te doen en door
de foutieve manoeuvres van zijn vertegen,
woordie-ers ter plaatse, speciaal de „uit
vinding" van de Cochin-Chineesche re
publiek.
In het blad is herhaaldelijk gewezen op
de onduidelijkheden en tegenstrijdigheden
in de achtereenvolgens de wereld inge
stuurde Fransche beginselverklaringen m
het algemeen en van de Indo-Chineesche
politiek in het bijzonder, zoo mede in de
met Vietnam gemaakte accoorden en af
spraken, die aan beide kanten dubbelzin
nige gedragingen in de hand werkten.
In afwachting van een nadere formulee
ring der nieuwe politiek door de regeering,
welke Moutet en Sainteny reeds heoben
aangekondigd, moet men wel verwachten,
dat nu dus met dit dubbelzinnige jongste
verleden tabula rasa wordt gemaakt. Vol
gens zekere aanwijzingen wordt gedacht
aan een nieuwe structuur voor de Indo-
Chineesche federatie, welke het gevaar van
een overheersching van het geheel door het
volkrijke Vietnam tot een minimum redu
ceert Hiertoe zou gegrepen worden naar
twee middelen, het eene ls de uitschake
ling van de Viet-Minh. althans zeker onder
haar huidige leiding. Hier en daar ls reeds
De bioscoopbezoekers van Moskou
verdringen zich op het oogenbliik
voor het theater, waarin een film
^ordt vertoond over een episode uit den
Rrimoorlog, nu ongeveer 90 jaar gele
den. „Admiraal Nahkimow" is de titel
deze historische oorlogsfilm, waarin
Rahkimow, een zeeheld, de grootere
Turksche vloot in den bekenden slag bij
Sinope verslaat.
Op de vaderlandsche gevoelens wordt
'h de film een krachtig beroep gedaan.
alles zou normaal zijn, indien de film
achtergrond zou hebben, volgens
kelken Rusland bedreigd werd door een
Jachtige coalitie van Westelijke mo
gendheden, die de Turken aanzetten om
nun Noordelijke buren aan te vallen en
Jfie de beheersching van de Dardanellen
noor Turkije uitbuitten. Historisch mo-
dit beeld niet onjuist zijn, het helpt
niet mede het wantrouwen tusschen
volken weg te nemen. Men zou zich
kunnen vragen, of Molotov een van
de naam naar voren gebracht van een der
ministers uit het kabinet van Ho Tsji
Minh., een katholiek, die zich bij het uit
breken van de vijandelijkheden van zijn
collega's losmaakte en te Hanoi achter
bleef. Het tweede middel zou kunnen zijn
de verlegging van het zwaartepunt der
Indo-Chineesche federatie naar Cochin-
China en zijn hoofdstad Saigon nadat
reeds de bevestiging van Cochin-China's
autonomie de economische vitaliteit van
Vietnam aanzienlijk getemperd zou heb
ben. Maar ook dit laatste middel veron
derstelt succes met de uitschakeling van
de Viet-Minh, want het behoort tot de
onduidelijkheden der situatie en de tegen
strijdigheid in de voorlichting, dat, Sain-
teny's verklaring ten spijt, eenige dagen
geleden in de militaire berichtgeving uit
het Verre Oosten verluidde, dat de invloed
van de Viet-Minn ook op de bevolking van
Cochin-C?hina zoo sterk was, dat ook daar
het ontbranden van uitgebreide vijande
lijkheden binnenkort verwacht moest wor
den
Men zou op de hoogte moeten zijn van
do informaties, waarover de regiering-
beschikt, om te weten of men ai dan niet
kan spreken van een TOdo-Cfhineesch avon
tuur, waarin Frankrijk aich begeeft.
Het lijkt echter niet 'onwijs, ook aan
de mogelijkheid van binnenlandsche poli
tieke en internationale politieke verwikke
lingen te denken.
Helsinki, 31 Dec.
ndanks de zorgwekkende economi
sche positie van Finland zgn er
Finsche politic) die een zeker
optimisme durven koesteren. De Finnen
staan onder den dwang van de ontwa-
peningsvoorwaarden. maar verheugen
zic-h toch in een vrij groote politieke
vrijheid, en zij gelooven. dat zij nu de
basis hebben gelegd voor een duurzame
vriendschap met Rusland en voor hun
eigen bestel.
De tegenwoordige Rijksdag is vrij ge
kozen in 1945 In het coalitie-kabinet
hebben de communisten één zetel meer
dan eenige andere partij, maar zij hebben
geen regeeringsmeerderheid en worden
in het land alleen door een kleine min
derheid gesteund. Oorlogsmoeheid en
afkeer van de Duitschers hebben hen in
het zadel geholpen, maar zij hebben
sindsdien alweer terrein verloren. Hce-
wel de sociaal-democratische en de
Agrarische partij dreigen met zich terug
te trekken uit de coalitie in geval de
communisten hun eisch naar hervormin
gen doorzetten, is dit dreigement toch
niet ernstig te nemen. Want iedereen
ziet in dat een nieuwe crisis voor het
land zeer ernstig zou zijn; de commu
nisten zouden zelfs zoo ver kunnen gaan
als het inroepen van buitenlandsche
hulp.
De verhooging der arbeidersloonen heeft
een zekere nivelleering teweeg gebracht
en de nationalisatie heeft nu ook de snel
zich uitbreidende metaalindustrie omvat
Hoewel de Linksche groep uit de econo
mische ellende politieke munt wist ie
slaan, waren er toch groote verbeteringen
noodig om de arbeidskracht te herstellen
na de weergalooze inspanning om zich
staande te houden.
De kwaadste post zijn de herstelbeta
lingen, die voldaan moeten worden in
goederen ter waarde van 300 millioen
éüe Finnen blijken ondanks de ge-\
weldig groote moeilijkheden waar
onder het land gebukt gaat na den
oorlog, die voor hen ruim zeven
jaar duurde, hun optimisme en
blijmoedigheid niet verloren te
hebben. Het zijn vooral de herstel
betalingen, die voor het land met
de groote meren de zwaarste last
beteekenen. Onze correspondent
schreef hierover nevenstaand
artikel.j
dollar volgens den standaard van 1938.
Deze goederen zyn hoofdzakelijk machi
nerieën, schapen en hout, en het in ge
breke blijven daarmee kost de Finnen
een zware boete. Oorspronkelijk had alles
betaald moeten zijn in 1950, maar Rus
land heeft 2 jaar uitstel verleend. Een
andere concessie was een vermindering
der terugbetalingen op de goederen die
gedurende den oorlog op Russischen bo
dem waren buit gemaakt. Maar dit wordt
vrijwel te niet gedaan door den eisch van
overdracht aan Rusland van alle Dultsche
kapitaalgoederen, zonder rekening re
houden met de groote schade door de
Duitschers in Lapland aangericht, nadat
de Finnen zich tegen hen gekeerd hadden
Deze lasten drukken op een arm dun
bevolkt land, dat gedurende 5 Jaar jam
merlijk ondervoed is geweest, beroofd van
zijn rijke industriegebieden in Karelië
en lijdend aan een groot tekort aan ar
beidskrachten. De verhooging der loonen
op het land heeft de boeren gedwongen
hun producten op de zwarte markt
te verkoopen. Ieder, die het betalen kan,
leeft van de zwarte markt. Maar dat is
slechts een kleine minderheid; de meeste
menschen hebben gebrek aan de nood
zakelijkste dingen. De prijscontróle is
opgeheven en het inflatiegevaar hangt
steeds in de lucht.
Het nieuwe parlementsgebouw
in Helsinki
saCsSagsal
Helsinki, de hoofdstad van Finland; de witte stad van het Noorden
In 1947 zal een gehuwde ambtenaar
zonder kindaren. die in Nederlandsch
geld f 3009Jverdient, daarvan
f 1000.aan 'den staat moeten afdra
gen. De inkomstenbelasting is steil
progressief; de gegoeden betalen fan
tastische percentages van hun inko
men aan belastingen. Toch is er voor
den verarmden staat geen andere
uitweg. Aan de Russische eischen
moet voldaan worden.
De Russische eisch inzake de levering
van machines en metalen heeft een in
dustrie in het leven geroepen, die zich in
wezen niet met het karakter van dit land
verdraagt. En ofschoon Stalin heeft be
loofd. dat Rusland de producten van deze
industrie zal blijven afnemen, ook wan
neer de herstelbetalingen geëindigd zijn,
hy heeft er niet aan toegevoegd wat
Rusland dan voor de Finsche industrieele
productie wenscht te betalen. Maar Fin-
lands lot is tenslotte geheel afhankelyk
van de betrekkingen tusschen de groote
mogendheden. Toegelaten tot de U.N.O.
zal Finland na acht jaren van strijd
wellicht kunnen herrijzen met een zeke
ren graad van onafhankelijkheid. Daar
op hoopt elke Fin en daarin ligt hun
eenige kans op werkelijke redding.
<3e
regisseurs is geweest, wanneer Ad-
^raai Nahkimow waarschuwend tot ©en
^vangen Turkschen admiraal zegt: „Sta
toe op te merken, dat alles altijd
®°ed is gegaan, zoolang Turkije geen
^©enigheid had met Rusland. Groote
.^bipen zijn echter altijd geschied, zoo-
J"a Tuxkye naar andere dan Russische
^■óslieden luisterde."
en staaltje van verbroedering en
wederzijdsche vergeving zal bij
- het gedenkteeken van de Italiaan
se gevallenen van den wereldoorlog op
ins- Palazzo Venezia in Rome voorvallen,
dien binnenkort aldaar een openlucht-
j 15,2ai worden opgedragen voor de ex-
die samen met Mussolini tot
laatste in Noord-Italië streden, en
'aliaansche partisanen, die de geal-
lieerde zyde kozen. Vijf en twintig man
van elke van beide categorieën zullen de
Mis bijwonen op het monument, dat
„altaar der natie" genoemd wordt.' In
Perugia werd reeds een dergelijke pro
vinciale plechtigheid gehouden. Die in
Rome zal nationaal zyn, wat zal worden
onderstreept door de tegenwoordigheid
van den 88-jarigen admiraal uit den
eersten wereldoorlog, Thaon de Revel,
die minister was in het eerste fascisti
sche kabinet.
n 't Thomas' ziekenhuis in Londen ver-
I blij ft een zeer speciale patiënt. Door
een ongeluk heeft een kraakbeen
onder aan zijn nek zich verplaatst, wat
een gedeeltelijke verlamming van een
zijde tot gevolg had. De eenige genees
kundige behandeling, die succes kan
hebben is: éénmaal daagsch hangen.
Het moet maar op je receptbriefje staan!
Maar de dagelijks gehangene, die op
bepaalde tijden een riem om zijn bals
krijgt en daaraan letterlijk gedurende
eenigen tyd wordt opgehangen, vindt het
niet zo© heel erg en beweert zelfs, dat
het behalve pynloos ook wei pleizie-
rig is.
De dokters van het ziekenms pasten
deze methode toe, nadat de patiënt door
een ander ziekenhuis ongeneeslijk
was verklaard. Gevolg: rivaliteit tus
schen beide ziekenhuizen. Eén partij
hoopt, dat de patiënt nog eens gezond
CV
Het Scala-theater te
Milaan, dat over de
geheele wereld ver
maard is om de
muzikale prestaties
die hier werden uit
gevoerd. De beroemde
dirigent Arturo Tosca-
nini was vooral dege
ne die hiertoe den
stoot gaf
en wel het ziekenhuis zal kunnen ver
laten.
Op den Tweeden Kerstdag is in Mi
laan het bekende Scala-opera
gebouw heropend, dat in 1943 bij
een geallieerd bombardement werd be
schadigd. Toscanini verleende zijn finan.
cleele en persoonlyke hulp voor de res
tauratie, door voor meer dan een mil
lioen lire in te schrijven.
De opera „Nabucco" van Verdi, wel
ke juist honderd jaar geleden geschre
ven werd, was uitgekozen als openings
stuk, waarvoor de Milaneeaen een over
weldigende belangstelling aan den dag
legden. Maar de zwarte handelaars van
Milaan waren den opera-liefhebbers toch
te vlug af: de plaatsen waren zonder
uitzondering slechts op de zwarte markt
verkrijgbaar. Prijs: 8000 lires, of onge_
veer 80 gulden per stuk.
Te velde, Nieuwjaarsdag
Lieve Mientje
k moet eerlijk zeggen, dat my'n eer
ste Kerstmis in de tropen' me hard
meegevallen is. Dat wil niet zeggen,
dat ik jou niet gemist heb en de hui
selijkheid van thuis, maar het was toch
een Kerstmis. Een Nachtmis in een war
me kerk kan even plechtig zijn als een
in een koude kerk. De Nachtmis bij ons
werd opgedragen door een Javaanschen
priester. Het was net alsof hij met rijn
Latyn dichter by je kwam te staan dan
een Javaan ooit met Hollandsch kan
doen. In de kazerne hadden ze gepro.
beerd van Kerstmis n°S wat huiselijks
te maken, er was versiering en zelfs een
soort Kerstdiner, waarbij de officieren
bedienden. De majoor liep met een koks
muts rond. Er werden voorzichtige hoe
veelheden sterke drank verdeeld, geser
veerd met krachtige bedreigingen. Nou,
in onze compagnie zyn we netjes geble
ven.
Het Kerstpakket van de Niwin viel
reusachtig mee. We dachten, dat er clo
setpapier en tandenborstels in zouden
zitten, maar het was een mooi pakket
met een boek, wafels, sigaretten en cho
cola. De „Welfare" bezorgde ons ook 300
sigaretten per man en allerlei spullen,
waar we wat aan hebben. Er was ook
drank by. Pa, onze compagniescomman
dant, heeft bepaald, dat we dien met Oud
en Nieuw onder rijn vaderlijk oog moch_
ten opdrinken. Ook dat werd een gezel
lige avond, dien we zelf heelemaal met
liedjes en voordrachten gevuld hebben.
Pa lust hem zelf ook wel, al is hij maar
bang, dat wij er niet tegen kunnen.
Hy valt wel mee. Eerst noemden we
hem den Beul van Amersfoort. Maar je
moet het ook van zijn kant bekijken. Hy
heeft er gemak van, als hy royaal is met
celstraf. Hij heeft mij 'n paar dagen in den
pot gestopt, omdat ik met 'n oefening niet
hard genoeg met hem door een sawah
ploeterde. Een paar dagen later kon ik
wéér niet meekomen en toen stuurde hij
me met een auto naar huis. Ik had toen
buikpijn, zie je, en den eersten keer was ik
alleen maar doodmoed. Buikpijn hebben
mag, maar moe zijn niet. Kind, wat hebben
ze ons de laatste weken afgeknepen. Dat
noemen ze nu acclimatiseeren (schrijf ik 't
goed?). Zwijg er over, het was maar goed,
dat de Kerstdagen kwamen.
We hebben ons dood geërgerd aan de
kranten uit Holland, die jou de stuipen
hebben willen aanjagen met die berich
ten over „zware gevechten." Er is hier
eiken dag wat te doen, maar toch niet
meer dan kleine schermutselingen. Ik
weet niet, wie er belang bij heeft die
berichten op te blazen.
Ons bataljon is nog niet in actie ge
komen tegen de extremisten, maar ik
heb er toch wat gevangenen en gewon
den van gezien. Er was een oude kerel
van 65 jaar bij, die in ons gebied woon
de en dus heelemaal niet geprest was.
De oude rakker was zoo fanatiek, dat
hij door de linies was geloopen om te
gaan vechten. En nu moeten wy zyn
kleinkinderen onderhouden.
Het zijn echt ongure kerels, en al
voel ik niets voor den dienst, zooals je
weet, ik zou af en toe die stiekemerds
toch wel te grazen willen nemen.
Toch valt dat, als je de O.V.W.-ers
hoort, heelemaal niet mee. De manne-
kes hebben goeie wapens en bouwen
stevige stellingen en al kan jouw Jan er
tien aan, er staan er altijd twintig
voor hem klaar. Enfin we zullen wel
zien. Schryf je geregeld? Duizend zoe
nen van je JAN.
Naar luitenant-generaal Lucius D. Clay
de plaatsvervangende Amerikaansche
militaire bewindvoerder. Maandag heeft
bekend gemaakt, zal de controverse over
het Saargebied in Maart te Moskou door
den raad van ministers van buitenland»
sche zaken behandeld worden en niet
door den Geallieerden contróleraad voor
Duitschland.
Generaal Clay, die de Fransche be
voegdheid in twyfel had getrokken, wat
betreft de overplaatsing van industrieën
van andere deelen van hun zone naar 't
Saargebied, zei, dat hy geen antwoord
had ontvangen van de Fransche autori
teiten inzake deze kwestie.
Dit onderwerp zal waarschynlyk be
sproken worden als de coördinatiecom
missie van den Geallieerden contróleraad
na het vacantie-reces weer bijeenkomt,.
In twaalf weken tyds zal te F-, .on
by Bristol een hangar verryzen voor het
reusachtige verkeersvliegtuig de Braba-
zon. Deze hangar zal 1.500.000 pond
kosten, terwijl het vliegtuig zelf 4.003.000
pond kost. De hangar is langer dan ds
Queen Mary en grooter dan beide par
lementsgebouwen samen, terwyi zy 'Dit-'
na even hoog wordt als de Nelsonzal
op Trafalgar Square. De deuren zijn
van aluminium en kunnen in twee
minuten door middel van motoren
geopend worden. De Brabazon zal
tegen einde Maart gereed zyn en in den
zomer het luchtruim kiezen. Het vlieg
tuig is zoo groot, dat men de vleuge.s
verder in de hangar zal moeten afbou
wen, waar ook het roer en de staartvin,
die ruim 15 meter hoog zyn, gebouwd
moeten worden. De hangar zal op het
laagste punt ruim 18 meter hoog zyn.
In den dokbouw is onlangs een opmer
kelijke prestatie geleverd door de vol
tooiing van een drijvend dok in Bom
bay, dat schepen tot een tonnage van
50.000 ton kan opnemen. De bouwkos
ten bedroegen een half millioen dollac.
Het dok zal binnenkort door de Brit-
sche admiraliteit overgenomen en in
bedrijf gesteld worden.
Het enorme dok, dat een geheel be
drijf op zich zelf vormt, is 280 m. lang.
terwyl breedte en hoogte resp. 58 m.
en 25 m. bedragen.
Bij den bouw, waarmee men in Sep
tember 1944 begon, heeft men 20.000 ton
staal verwerkt, dat in Britsch-Indië ge
produceerd was.
Volgens zwarte handelaars in vreem
de valuta zijn in de afgeloopen wees
Amerikaansche dollars en Britsche pon
den op de zwarte markt in Parys byna
een derde in waarde gedaald.
Volgens hen is deze krach in hun
zaken te wyten aan het vastberaden
programma van Léon Blum, die zich
ten doel gesteld heeft den franc van den
ondergang te redden.
De dollar etond gisteren 250 franc
tegenover 360 een week geleden, terwijl
het pond van 1000 op 800 franc geko
men was.
De offideele koers is 119 franc voor
een dollar en 480 voor het pond
Roman op een
Waddeneiland
52)
Om de gevangenen in de kajuit be
kommerde hy zich niet. Zij zaten
veilig opgeborgen, daar was hij zeker van.
Zonder hulp van buiten zouden ze nooit
vry kunnen komen, meende hij. Maar
hij zelf, hoe, kwam hij uit de klem?
De heelen boel in den steek laten en
de beenen nemen, dacht hij, dat was nog
het best.
Die gedachte liet hem niet meer los.
Hij overwoog alle mogelijkheden, die hem
nog open stonden. Maar steeds kwam hij
weer tot de slotsom, dat hij vluchten
moest en wel met zijn vrouw Alma. Zyn
gevangenen onschadelijk maken kon hij
niet alleen en hulp van het eiland was
voor den nacht niet meer te verwachten.
Daarbij had hij een storm in het voor
uitzicht, waar hy zich met de schuit ze
ker niet doorheen zou slaan. Hy moest
er rekening mee houden, dat hij bij nach-
telyk noodweer schipbreuk zou lijden, of
dat hij ten slotte door een dcuanekruiser
ontdekt en opgebracht werd. Hoe hij het
ook bekeek, aan alle kanten was hy ver
loren,
Huiverend begreep hy, dat hij een
grenzelooze domheid beging, als hy de
verraderlijke windbuks niet gewoon in
de zee liet verzinken. Hy had van de
oude spuit niet willen scheiden, omdat
hy er aan gehecht was, als aan een laat
ste herinnering aan rijn plezierigen
zwerftyd. En nu zat hij er mee opge
scheept. Dat nu ook juist Kay Möller dat
ding moest vinden! En hoe zou dat zaak
je afloopen? Nu kwam natuurlijk alles
aan het licht. En de poort van het
tuohthuis stond al weer voor hem
open
Thiessen bromde een vloek en staarde
in woeste wanhoop naar het duistere
woelen der elementen. Wat huilde de
storm in de takelage! En die mistige
duisternis was als een gapende afgrond.
Je kreeg er een ellendig gevoel van ver
latenheid van.
Plotseling richtte hy zich op; een ge
dachte was als een flits door zijn brein
gegaan. Als hij nu eens in de roeiboot
sprong en aan land probeerde te komen?
Vervloekt, dat zou misschien wel gaan.
Dan was de schuit hulpeloos aan den
steeds wilder wordenden storm overgele
verd. Hy liet ze met volle zeilen achter,
ze zou kenteren en de twee gevangenen
in de kajuit gingen met haar naar den
kelderAlle duivels, ja, dat was een
uitweg, daar stak zijn redding in!
Thiessen keerde zich om. De positie
lantarens stonden onaangeroerd in het
kaartenhuis. Hij had ze niet meer
noodig. Vastberaden manoeuvreerde hij
het schip in westelijke richting. Dan
snoerde hij den giekboom aan het roer
vast, trok nog vlug het kleine zeil naast
het groote zeil op en sprong enkele mi
nuten later in de kleine bijboot, om
daarin de vlucht naar het eiland te wa
gen.
Onder het brullen van den storm
schoot de „Störtebeker" als een spook
schip weg. Toen zij in de kokende duis
ternis verdween, lachte Thiessen, dat het
schaterde. „Ziezoo, nu zullen jullie me
geen poets meer bakken. Eer 't morgen
is ben je voor de haaien!"
Met alle kracht wierp hij zich op de
riemen om zijn dansenden notedop door
den pekzwarten nacht over de kokende
waddenzee te jagen. Hallig Hohne was
zijn doel. Daar had hij zijn vrienden, daar
was zyn vrouw, daar wist hij hulp en
veiligheid. Als de storm hem nog maar
een half uur tijd liet om op ziin bestem
ming te komenAan kracht, vastbe
radenheid en verstand ontbrak 't hem
niet. Hy stond niet vreemd tegenover een
gevecht met de branding en den razen-
den storm. Aan hem zou 't niet liggen,
als hij zijn doel niet bereikte
Op dezen stormaehtigen, door zware
regenbuien verduisterden dag. die voor
Kay Möller en Harm Ehlers zoo nood
lottig was geworden, keerde Jan Paulsen i
uit de Wilster Marsch terug. Met zyn
zwager Göde Holst had hij een lang en
heftig onderhoud gehad en hy had het
niet over zich kunnen verkrijgen, by zyn
familie om steun aan te kloppen. Daar-
om had ook den marschboer verder niets
van zijn aanvankelijke bereidvaardigheid
laten blijken. En toch was de reis van
Jan Paulsen niet zonder gevolg geweest:
Göde Holst was er achter gekomen, hoe
diep zyn zwager, met behulp van den
onbetrouwbaren Husumschen bankier,
door zijn speculaties in den put was ge
raakt en welke zware verplichtingen hij
aan Uwe en Eike Tonner had. Van zijn
kant was Jan Paulsen er in geslaagd,
zyn dochter te bewegen, naar het ouder
huis terug te keeren. Blijkbaar liet het
heimwee Helke toch geen rust.
Zoo stapte, op den middag van dien
ruwen dag, niet alleen de oude Paulsen
in Hallig Hohne uit de postboot van
Reimer Rolfs, maar ook de mooie jonge
Helke, die ten slotte toch gelukkig was,
dat ze haar door de zee bespoelde ge
boorteplaats weerzag.
Het meest had Helke zich laten over
halen, omdat haar moeder haar noodig
had. De hartkwaal van vrouw Detta was
door dé opwinding dezen zomer veel er
ger geworden. Zij moest nu weer het bed
houden en tweemaal was zy zelfs genood
zaakt geweest, den dokter van Pellworm
naar Hallig te laten komen, wat een ge-j
beurtenis voor het eiland was. Het weer
zien van haar zieke moeder werd*op die
manier voor Helke een uur, dat haar
sterk aangreep.
Toen zy voor 't bed stond en 't van zorg
en pyn vertrokken gezicht van de riek#
zag, zonk ze van ontroering op haaf
knieën Moeder," vroeg ze met van tra
nen verstikte stem, „vergeef me, dat ik
u verdriet heb gedaan! Ik wou 't niet,
ik wist alleen niet, hoe ik me anders
redden moest
„Och nee, kind," zei de moeder, terwyi
ze het blonde haar van het meisje streel
de, „over jou heb ik niet my'n zwaarste
zorg. Ik heb je altijd wel begrepen en
ik zie ook wel in, dat je goede redenen
had om van huis te gaan. Alleen die
onzekerheid over je vlucht, zie je, die
deed me zoo n pijn. Ik heb me in het
begin erg bezorgd om je gemaakt, Helke.
Maar dat is nu allemaal achter den
rug, hè?"
„Ja, moeder. Ik blyf hier, als vader
maar niet meer van trouwen spreekt.
Wilt u me helpen om hem dat uit zyn
hoofd te praten?"
Vrouw Detta glimlachte stil en nam
Helke's hand.
„Ik moet wel," antwoordde ze, „en ik
geloof trouwens, dat je vader al begint
in te zien, dat hy op den verkeerden
weg is. Hij zou wel graag van Tenner éf-
