Rusland eischt voorrechten
op Spitsbergen
Ijsgang op groote rivieren
niet onrustbarend
Britsche ambassade in Warschau
beschuldigd
Werk aan den loopenden band
de „Willem Barendsz"
op
O
Gezins
organisatie
Tegenwicht voor machtspositie
der V.S. op IJsland
Vooral binnenvaart gehandicapt
VAN KLEFFENS OVER ONZE
ANNEXATIE-E1SCHEN
Had zij contact met de W.I.N.
Sprookjeswereld met tallooze
ijsbergen
DE REGEERING GRIJPT IN
Militairen zullen zich belasten
met het vervoer
Luchtbasis van
groot belang
■Éi
Auto-ongeluk op den
gladden Afsluitdijk
Tot hoofd en hart
Man van den dag
Wij zullen verwerping niet accepteeren
VERTREK VAN GEN. SPOOR
UITGESTELD
De maand extra-salaris
voor onderwijzers
ZATERDAG 11 JANUARI 1947 o
69sfe JAARGANG No. 23744
PM
t>e Britsche ambassade en de Brit
se ambassadeur in Polen, Victor Ca-
Vendish-Bentinck werden Vrijdag di
rect betrokken bij de pogingen van
Be Poolsche regeering om te bewijzen,
"at staatsgeheimen via de Poolsche
"hdergrondsche naar „een zekere bui
tenlandsche ambassade" zijn doorge
tikt.
Zes buspassagiers gewond
Orca's doen een aanval
OOST-INDONESISCH
KABINET
Staking in Engeland
Men kan nooit opnieuw begin
nen, waar men geruimen tijd ge
leden eindigde. Wat er toen was,
is intusschen gegroeid en werpt
grootere schaduwen. Dat is de wet
van het leven.
Nederlandsch-Belgisch
textielcongres
DE GASPERI
i meer dan normale wijze is
de zes-en-zestigjarige minister
president van Italië Alcide de
Gasperi in Amerika ontvangen en
gefêteerd. Zijn aankomst op het
vliegveld van Chicago was een ge
beurtenis van den dag. Motorpolitie
stond in grooten getale voor de ont
vangst gereed en negen volgauto's
vergezelden den premier naar het
stadhuis, waar de burgemeester hem
begroette. Door een haag van jui
chende Italianen ging de Italiaan-
sche woordvoerder naar den aarts
bisschop van Chicago. Nauwelijks
had hij diens verblijf verlaten of
tientallen journalisten belegerden
hem met de vraag, wat hij van het
Balbo-geschil dacht, dat Chicago in
beroering houdt, nu nog steeds een
van de hoofdwegen naar den fascis-
tischen Italiaanschen generaal Bal-
bo heet. Het ioas één van de we
gen, waarlangs de Gasperi de stad
binnenreed.
Maar de Gasperi is niet in Ame
rika om burgemeesters of kardinalen
te bezoeken. Hij moet zaken doen;
het Italiaansche vredesverdrag be
spreken met de regeering en dollars
leenen van de bankiersWat het
laatste betreft; een eerste succes in
den vorm van 50.000.000 dollar heeft
hij reeds geboekt. In een lang on
derhoud met Trumanwaarin deze
„zijn grootste sympathie voor Italië
uitdrukte", is het eerste onderwerp
besproken.
Wie is deze Gasperi, deze uit
Trente afkomstige man, die van een
der oudste illegalen tot premier van
Italië werd? Oud-illegaal, niet alleen
sinds Mussolini's marsch naar Ro
me, maar reeds in de dagen van de
Oostenrijksche heerschappij in
Trente. Zijn irredentisme bracht
hem in de gevangenis, maar later
stond hij ih de Oostenrijksche Ka
mer, waar hij dag na dag het Oos
tenrijksche regiem aanviel. In 1921
Trente vxis intusschen ltaliaansch
geworden was hij lid van de Ita
liaansche Kamer te Rome, waar hij
voorzitter werd van de Anti-fascis
tische Volkspartij en dus een van
Mussolini's eerste vijanden. Het jaar
1 van de fascistische jaartelling
bracht hem vlucht, arrestatie en
gevangenschap. Een nieuwe vlucht
bracht hem in Vaticaanstad, waar
een functie op de bibliotheek als
camouflage diende en veel gelegen
heid was voor publicatie onder
schuilnaam.
Mussolini's einde werd de Gaspe-
ri's begin. Hij stichtte de Christe
lijke Volkspartij en werd later mi
nister van Buitenlandsche Zaken.
In het afgeloopen jaar heeft hij
telkens op de bres gestaan voor zijn
land. Een hoogtepunt vormde zijn
rede voor de vredesconferentie te
Parys. Het bezoek van het oogen-
blik aan de Vereenigde Staten kan
als een bewijs gelden, dat de good
will, die hij heeft aangekweekt, nu
zijn resultaten heeft.
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
telefoon: Redactie 21544; Administratie 21543
Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w-, f 3.90 p. kwart.
Directeur: 0. J. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W Severin.
RLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Vrijdag heeft het Noorsche ministerie van Buitenlandsche Zaken medegedeeld,
"W Rusland Noorwegen om speciale voorrechten op Spitsbergen heeft verzocht.
Gezaghebbende kringen in Washington verklaarden dat Molotof voor het eerst
kwestie-Spitsbergen bij de Noren ter sprake bracht in den herfst van 1944
Ui dens een bezoek aan Moskou van Trygve Lie, die toen Noorsch minister van
Buitenlandsche Zaken was. Deze kringen zeiden, dat de Russen drie punten te
berde brachten: Zij stelden den eisch van regelrechten afstand van het Beren-
eiland aan Rusland. Zij stelden een gemeenschappelijk Noorsch-Russisch bestuur
*3» Spitsbergen voor en intrekking van het Spitsbergen-verdrag van 1920, dat
den aanleg van fortificaties en marinebases op Spitsbergen verbiedt.
In het communiqué van het Noorsche
Ministerie van Buitenlandsche Zaken
k'ordt onthuld dat de Russische eisch
Mzake bases op Spitsbergen voor de
eerste maal in 1944 is uitgesproken en
dat sedert dien onderhandelingen ge
teerd zijn, waarvan de andere groote
Mogendheden sinds enkele maanden
v°lledig kennis droegen.
In het communiqué wordt woordelijk
Kezegd: de Sovjet-regeering maakte in
den herfst van 1944 bij de Noorsche re
aring, die toentertijd in Londen ge-
i'estigd was, de kwestie van de herzie
ning van het Spitsbergen-verdrag, dat
kis onderdeel van het verdrag van Ver
blies in 1920 te Parijs gesloten werd,
kanhangig.
In den herfst van 1944 en de lente van
MIS werden over deze kwestie inleidende
onderhandelingen gevoerd. Beide partijen
"adelen gedurende de onderhandelingen
ouidciyk voor oogen dat eenige wijziging
*n het Spitsbergen-verdrag niet zonder
toestemming der onderteekenaars kon
P<aats vinden (behalve dan die ondertce-
"Onaars die zich aan Duitschlands zijde
Besteld hadden).
Evenzoo werq overeengekomen dat een
Uiteindelijke regeling van de kwestie
JJechts kon plaats vinden wanneer de
Noorsche regeering naar Noorwegen was
teruggekeerd en het Storting weer in zit-
'Mg was.
Het communiqué geeft geen bijzonder
heden van de Russische eischen.
Noorsche diplomatieke kringen verklaar-
aen, dat elk verzoek van een buitenland-
jobe mogendheid, om bases op Spitsbergen
ff krijgen, een kwestie voor de Vereenigde
^aties zou rijn.
Zij gelooven dat de Russische be
langstelling voor Spitsbergen berust op
de volgende redenen:
Rusland wil een tegenwicht voor elke
Amerikaansche machtspositie op IJs
land.
Rusland beschouwt Spitsbergen als
een flankbescherming van zijn Noor
delijke route" die Moermansk verbindt
met de havens aan de arctische kust
van Siberië en het Russische Verre
Oosten.
Rusland gelooft dat luchtbases op
Spitsbergen van grooter belang zullen
worden door de ontwikkeling van de
luchtverbindingen over de Noordpool
als kortste verbinding tusschen Rus
land, Canada en de V. S.
Rusland hecht eenig belang aan de
kolenvindplaatsen op Spitsbergen, die
in de beste jaren ruim 700.000 ton op
leverden en welke zelfs in noggrootere
mate geëxploiteerd zouden kunnen
worden.
Een Britsche woordvoerder verklaarde
dat elke wijziging in den status van
Spitsbergen, zooals deze door het Parij-
sche verdrag is vastgesteld, niet alleen
Noorwegen en Rusland zou raken, doch
ook Engeland en de andere onderteeke
naars van het verdrag. Het verdrag zou
worden geschonden, indien fortificaties,
van welken aard dan ooL-, daar zouden
worden opgericht.
Hoewel in het verdrag geen luchtbases
bij name genoemd worden, blijkt duide
lijk uit den tekst dat Noorwegen noch
eenige andere mogendheid toestemming
had, luchtbases op Spitsbergen op te
richten voor oorlogsdoeleinden. Er zou
echter onderscheid kunnen bestaan tus
schen burgerlijke en militaire luchtbases.
nn.,-n^V
Voor den wederopbouw 4n de Wieringermeer. Al het materiaalafkomstig van door
het water vernielde huizen en boerderijendat nog bruikbaar is en in goeden staat
verkeertis verzameld en zal bij den opbouw weer van pas komen. Een overzicht van
het materiaaldat op een terrein bijeengebracht is
Uit tal van plaalsen langs de groote rivieren komen berichten binnen over den
ijsgang, welke over het algemeen meevalt. Vooral de binnenvaart ondervindt er
hinder van; de grootere schepen varen meestentijds met weinig vertraging door.
Op de Merwede voor Gorinchem was Vrijdagmiddag om één uur het drijfijs
wat minder dan den vorigen dag, doch het is wel zwaarder en hier en daar
vormen zich velden van nieuw grondijs. De sterkste Gorinchcmsche veerboot houdt
ondanks ijs en zwaren mist de verbinding met Noord-Brabant in stand.
De aanlegplaats te Gorinchem is thans
in de Oude Merwedehaven. Op de Waal
is de veerdienst BrakelHerwijnen ge
staakt. De Maas zit vast. De ijsbrekers
hebben Donderdag op de Merwede groote
ijsschotsen stuk gemaakt, vrijdag konden
deze ijsbrekers in verband met den mist
niet varen. De binnenvaart rondom Go
rinchem is geheel gestremd.
Woensdag waren er voor Nijmegen nog
ijsbrekers in de weer om de ijsmassa's
open te breken. Donderdagmorgen was
dit niet meer noodig, aangezien de ijs
gang dien ochtend al heel wat lichter
was geworden. Gisteren was de ijsgang
ii! de Waal wederom minder dan den
dag tevoren. De scheepvaart ligt nog stil
in verband met het feit dat de Duitsche
spoorbrug bij Zaltbommel, welke den
van „Dr. Ir. W. Hwpkesbrug" kreeg,
1 door den president-directeur der Ned.
Voorwegen, dr. ir. W. Hupkes, officieel
Ifopcnd. Na de opening wandelden dr.
opening
en zijn echtgenoote
over de brug
als eersten
9>
In het door het Amerikaansche week
blad „Time" georganiseerde „Forum van
de Buitenlandsche Politiek", waar be
kende personen aUc landen de vraag
zullen beantwoorden, wat de wereld van
Amerika verwacht, heeft ook mr. van
Kleffens een rede gehouden.
Sprekende over de twee grootste van
de Groote Vijf, nl. Amerika en Sovjet-
Rusland, zeide mr. van Kleffens:
„Wat de wereld bovenal waardeert is,
dat zij, in tegenstelling met Duitsch-
land en Japan, vredelievende landen
zullen zijn. Wij zijn het er mede eens,
dat den overwonnen vijand geholpen
moet worden. Wij. uw geallieerden, die
het slachtoffer zijn geweest van de
Duitsche agressie, kunnen het echter
niet waardeeren, dat wij armlastiger
zijn dan strikt noodzakelijk is. Wij wil
len onszelf helpen en wenschen bijge
volg. dat onze handel met Duitschland
weer hersteld en niet belemmerd wordt.
Wij verwachten één ding van de V. S.,
nl. samenwerking, opdat rechtvaardige
en verstandige vredesverdragen kunnen
worden gesloten. Mr. van Kleffens
bracht in herinnering, dat Nederland
grondgebied van Duitschland eischt.
„Wij zullen ons verheugen als Frank
rijk het Saargebied zal krijgen. Wij
zullen, echter een verwerping van onze
zeer bescheiden eischen niet accepteeren.
Wij zijn van meening, dat een langdu-
rige Amerikaansche bezetting noodzake
lijk is. Duitschland betreurt slechts één
Gedurende het proces tegen vier
tfolen die van „hoogverraad" becchul-
Mgd worden, veroorzaakte een der
"iklaagden, Waldemar Baczak, een tu-
Muit door de Engelsche ambassade
Met name te noemen.
Intusschen heeft de Britsche am-
assade bekend gemaakt, dat ambas
sadeur Cavendish—Bentinck naar
r°ndén is teruggeroepen voor bespre
ngen.
Mhrdat Baczak> een ex-employé vazz 't
Mj^terie van Buitenlandsche Zaken,
Brit tnond Bad voorbij gepraat door de
qe *cBe ambassade te noemen, ontruim-
qa i voorzitter van het Poolsche tribu-
kitt C'e reciltzaal en beval hij dat de
Slot'115 gedurende een half uur met ge-
gCtl deuren zou worden voortgezet.
v *-ak kreeg een scherpe reprimande
CrgL 11 voorzitter, omdat hij zoo indis-
bairi was geweest de Engelschen met
ne noemen.
Vjer ®Wel in de beschuldiging op grond
zoro-, sclle beklaagden, terecht staan.
Of u'dig wordt vermeden de Britsche
bet °n andere ambassade te noemen, is
van in Warschau de algemeene opinie
Ieite ~.e buitenlandsche kolonie, dat in
vie Britsche ambassade en niet de
pi Poolsche beklaagden, te recht staan.
ch01 k^dbeklaagde, graaf Xavier Gro-
W*. betrok de Britsche ambassadeur
dat h- bl-i de zaak toen hij getuigde,
dart i' "den bewusten ambassadeur'' se-
1920 gekend had toen de ambassa
deur tweede secretaris der ambassade
was. Grocholski, die ook van collabora
tie met de gestapo gedurende de bezet
ting beticht wordt, wat hij echter met
den meesten nadruk ontkende, zeide,
dat hij een zekere buitenlandsche am
bassade in de Narbuttastraat had be
zocht. In deze straat is de Britsche am
bassade gelegen.
Grocholski vertelde nog, dat hij in
Juni 1.1. een zekeren ambassadeur in 't
hotel Polonia had ontmoet en dat hij
op verzoek van den ambassadeur beloofd
had een zekere buitenlandsche corres
pondent uit het land van den ambas
sadeur met de leiders van de onder-
grondsehe organisatie W. I. N. (voor
vrijheid en bevrijding) in contact te
brengen.
Grocholski werd op 17 November 1946
in Warschau gearresteerd. De prosecu-
tie verklaarde, dat de ambassadeur drie
dagen later Grocholski's woning had be
zocht, terwijl het huis onder toezicht
stond van de Veiligheidspolitie, die een
valstrik had uitgezet, om controle uit
te oefenen op alle personen, die con
tact zochten met Grocholski.
Volgens de prosecutie waren de docu
menten, die door Grocholski voor den
ambassadeur werden verzameld, inmid
dels verbrand in het huis van Grochols
ki's moeder, nadat zijn arrestatie bekend
was geworden.
Het Britsche ministerie van Buiten
landsche Zaken heeft Vrijdagavond be
k/end gemaakt, dat de Britsche ambas
sadeur in Polen naar Londen ontboden
is voor besprekingen „in verband met
de Poolsche verkiezingen", welke het
onderwerp hebben uitgemaakt van re
cente Britsche en Amerikaansche pro
testnota's.
De ambassadeur zal vandaag uit War
schau vertrekken en hij verwacht bin
nen een week terug te zijn.
ding: den oorlog verloren te hebben.
Laten wij ons daarover geen illusies
maken. Ik hoor zoo vaak beweren: „Wat
konden die arme Düitsehers tegèn Hit-
Ier doen?" Ik antwoord hierop: „Zij had
den alles kunnen doen, maar zij hebben
niets gedaan. Ons verzet en het verzet
van andere bezette landen geeft ons het
recht om zoo te spreken."
Met betrekking .tot de Nederlandsche
overzeesche gebiedsdeelen zeide mr. Van
Kleffens: Hinds het begin van deze
eeuw was ons streven gericht oo een
vooruitstrevend bestuur van de Neder
landsche Overzeesche Gebiedsdeelen. De
oorlog maakte een snellere ontwikkeling
onvermijdelijk. Hierdoor werd onze taak
en die van de Indonesische leiders on
eindig '■eel moeilijker. In al onze gebie
den staat de deur wagenwijd open voor
merikaansche ondernemingen."
Vrijdagmorgen is op den Afsluitdijk
een ongeluk gebeurd, ondanks de waar
schuwing door radio en pers, dat de
afsluitdijk niet berijdbaar was, hebben
verscheidene chauffeurs den overtocht
van Holland naar Friesland toch ge
waagd en de inzittenden van een auto
bus van de NACO, die de verbinding
Alkmaar-Leeuwarden onderhoudt, heb
ben dit moeten bezuren. De autobus
passeerde een vrachtauto en door slecht
zicht vanwege den mist kwam de bus in
aanrijding met een tegenligger. Het lin-
kc-r-achtergedeelte kwam in botsing met
de cabine van den trailer. De chauffeur
van den bus trachtte zijn vehikel op den
weg te houden maar door gladheid
draaide de bus een slag om en botste
nogmaals tegen den trailer, nu met de
achterzijde. De bus was aan de linker
zijde geheel opengereten eni de banken
lagen verspreid over den weg.
Van de 15 passagiers waren er 6
min of meer ernstig gewond. Ziji zijn
met een ziekenwagen naar het R. K.
ziekenhuis in Den Helder vervoerd.
De chauffeur van den autobus en de
conductrice kwamen met den schrik
vrij. De chauffeur van den trailer,
de heer De Boer uit Leeuwarden, liep
lichte kwetsuren op.
Tengevolge van de gladheid raakte te
Scherpemeel een Roode Kruis-auto van
den weg af en reed een woning binnen.
Rijnvaart nog gesloten is. Het water
stijgt langzaam.
Op het Hoilandsch Diep is veel drijfijs.
Evenals te Gorinchem wordt de situatie
ter plaatse zeer bemoeilijkt door een dik
ken mist. De Dordtsche Kil zit vol ijs.
IJsbrekers zijn druk bezig met het bre
ken van het ijs.
Hoewel er in en om Rotterdam wij
zware ijsgang: is in de Nieuwe Maas
en dén Nieuwen Waterweg, onder
vindt de groote vaart er geen noe
menswaardige stagnatie door. zonder
bezwaar kunnen de uit zee komende
schepen de hun aangewezen ligplaat
sen in dé diverse havens bereiken,
welke gedurende de gehcele vorstpe
riode zijn opengehouden. Het zijn
alleen de Rijnvaart en de binnen
vaart, die eenigen hinder ondervin
den vooral wat dén Hollandschen
IJsel betreft, die geheel dicht zit
maar het drijfijs is van dien aard,
dat voornamelijk de groote Rijnaken,
welke door hun grooten omvang te
veel schotsen moeten verwerken, en
de kleinere motorbootjes, liever nog'
in afwachting gemeerd' blijven. Tot
en met Dordrecht kan evenwel door
de andere schepen gevaren worden.
Vrijdag zijn de stuwen in de Maas weer
in werking gesteld, nadat zij van Maan
dag af opnieuw wegens- i"gevaar gertre-
ken waren. Met den ijsgang op de rivier
is het zeer meegevallen. Op de Maas was
scheepvaart onmogelijk door den lagen
waterstand. De aansluitende kanalen
zitten nog vol ijs. In het Julianakanaal
is dit inmiddels gebroken, ofschoon de
scheepvaart nog heel wat moeite kan
ondervinden. Het kanaal WessemNe-
derweert en de Zuid-Willemsvaart zit
ten echter nog geheel dicht. Ook het
Maas- en Waalkanaal zit vol ijs.
De belangrijke kolenvaart naar het
Noorden en Westen des lands kan dus
nog geen voortgang vinden. Het
wachten is op het volloopen der stuw-
panden in de Maas. In het gunstig
ste geval zal de scheepvaart Maan
dagmiddag doorgang kunnen vinden.
Verder hangt het van de ontwikke
ling in het Noorden af, of de bin
nenscheepvaart daar kan doorgaan.
Het door de binnenscheepvaart uit
Limburg vervoerde aandeel in het
kolenvervocr is ver beneden normaal.
Niettegenstaande den zeer zWaren ijs
gang vertrok de postboot „Vlieland" Vrij
dagmorgen om 8 uur van Terschelling
via de Noordzee naar Den Helder, waar
zij te 15.30 arriveerde.
Leon Blum, de Fransche minister-pre
sident, heeft Vrijdag aangekondigd, dat
de Fransche ambtenaren een 48-urige
werkweek zullen krijgen. Deze maatregel
zal een belangrijke geldbesparing betee-
kenen, daar zij de regeering in staat stelt
het aantal ambtenaren te beperken.
De speciale verslaggever aan boord
van de „Willem Barendsz" seint:
Reeds eerder maakte ik er in mijn
telegrammen gewag van, dat 't weer
in de antarctische gebieden even on
betrouwbaar is als het ijs in een Hol
landschen polder. Dit is ook deze
week weer bewaarheid, want ter
wijl we op Oudejaarsavond van een
milde temperatuur konden genieten,
verandert het weer nu wel vier keer
op één dag. Hoewel we in de streken
verkeeren, waarin het in dit jaarge
tijde bijna geen nacht wordt, hebben
we de zon nauwelijks gezien. Het
sneeuwt en er hangen zware mist
banken. De temperatuur beweegt zich
om het vriespunt.
Het is een sprookjeswereld, waarin We
ons bevinden. We zijn weliswaar in open
water, maar overal zien we ijsbergen, en
de radar-installatie, waarmee de „Willem
Barendsz" is uitgerust, bewijst daarbij
goede diensten. Ze worden tijdig gesig
naleerd, zoodat wij op onze hoede kunnen
zijn.
Aan boord wordt gezwoegd. De mannen
hebben het niet gemakkelijk. De arbeid
gaat rusteloos voort. Nog steeds wordt
gewerkt in twee ploegen, die achter el
kaar 12 uur in touw zijn, met slechts
korte onderbrekingen voor het eten.
Men moet, Bet werk van de mannen
niet onderschatten. Na de dag. of nacht-
taak vallen ze doodelijk vermoeid in hun
krib. Er is niets aan te doen; er moet op
deze wijze gewerkt worden want het is
alsof de walvisschen aan een loopenden
band worden aangevoerd. De jagers va
ren gedurig af en aan en brengen soms
drie tot vier walvisschen tegelijk mee, die
dan in snel tempo de eerder beschreven
bewerking ondergaan: ontspekken, ont-
vleezen, zagen naar de fabriek.
De fabriek draait volop. De bemanning
gaat onderling al weddenschappen aan
ten aanzien van de grootte der produc
tie. Zcoals bekend; ontvangen de leden
van de bemanning, van hoog tot laag,
een bonus voor eiken gevangen walvisch,
welke varieert naar gelang hun functie.
Het schip zelf is onherkenbaar. Er is
niets meer over van den aanblik, dien
het had in de haven van Amsterdam en
IJmuiden. Dat zal me een schoonwas-
scherij worden als we terug zijn. Ook
voor de doctoren aan boord is er thans
werk aan den winkel.
Dezer dagen waren we getuige van
De aangekondigde reis van generaal
Spoor naar Nederland (de legercom
mandant zou, gelijk gemeld, in den nacht
van Zaterdag of Zondag naar Nederland
vertrekken) is in verband met de plech
tige beëediging der Oost-Indonesische
ministers, Maandag 13 Januari, enkele
dagen uitgesteld.
Naar het A.N.P. verneemt, is Hadja-
moedin Daeng Malewa geslaagd in het
formeeren van een Oost-Indonesisch ka
binet. De samenstelling van dit kabinet
is als volgt: Minister-president en minis
ter van Economische Zaken: Nadjamoe-
öin Daeng Malewa; Binnenlandsche Za
ken: Anak Agoeng Gde Agoeng. zelfbe-
sluurder van Gianjar (Bali); Financiën:
mr. M. Hameling, directeur Java-Bank
Makassar; Onderwijs: E. Katoppo, in
specteur van het L. O. Mftiahassa; Ge
zondheid: dr. S. J. Warrouw; Sociale
Zaken: kapitein J. Tahija; Justitie: mr.
Tjia Kok Tjiang, hoofd juridische zaken
residentiekantoor Makassar; Verkeer en
Waterstaat: E. D. Dengah, lid adviesraad
alg. regeeringscommissariaat voor Borneo
en Groote Oost; Voorlichting: dr. G. R.
Pantouw, lid college dagelijksch bestuur
Zuid-Celebesraad.
De installatie van het nieuwe kabinet
zal Maandag 13 Januari geschieden in
het gebouw van den voormaligen Raad
van Ned.-Indië te Batavia.
(Van onzen Londenschen
correspondent)
LONDEN, 10 Januari.
Hedenmorgen werd door de Engelsche
regeering medegedeeld, dat zij besloten
had de hulp van leger-, vloot- en lucht-
machtpersoneel in te roepen om het
publiek te beschermen tegen de gevolgen
van de staking der vrachtautochauf
feurs. De troepen zullen zich belasten
met het vervoer, benoodigd voor de
voedselvoorziening en andere belangrijke
diensten.
later op den dag verklaarde de mi
nister van Voedselvoorziening, Strachey,
op een persconferentie, dat bedoelde
troepen zoo noodig Maandag a.s. zullen
beginnen met het vervoer van distribu
tie-levensmiddelen. Hij verklaarde
voorts, dat zon dei; hulp van de troepen
een voortgezette staking de geheele
voedseldistributie, althans voor Londen,
in gevaar zou brengen.
Volgens den minister houdt het ge
bruik van troepen niet in een stelling
kiezen van de regeering. Hij verwachtte
niet, dat de stakers bezwaar zouden
hebben tegen het gebruik van militaire
chauffeurs en herinnerde aan de afwe
zigheid van dergelijke bezwaren tijdens
de staking van de havenarbeiders van
een jaar geleden.
Dat de minister eenigszins te optimis
tisch was in deze laatste verwachting
bleek uit de omstandigheid, dat de sta
kers te Smithfield, die zich bereid ver
klaard hadden 80 ton vleesch, die
dreigden te bederven, te vervoeren, on
middellijk bij het vernemen van de re-
geeringsverklaring weigerden het vleesch
te transporteeren. Ook dreigden heden
middag de sjouwers te Smithfield, de
groote Londensche vleeschmarkt, in
sympathiestaking te zullen gaan, als de
regeering gebruik zou maken van troe
pen.
Inmiddels blijft de staking zich nog
uitbreiden, zoowel in Londen als in de
provincie De pakketpost en de postver
binding met het buitenland ondervinden
ernstige vertraging. De levensmiddelen-
voorraden bij den kleinhandel beginnen
uitgeput te raken. Vele Londensche ge
zinnen zullen Zondag weinig of geen
vleesch op tafel zien.
een adembenemenden strijd. Een troep
orca's, ook wel zwaardwalvisschen ge
noemd, die het meestal voorzien heb
ben op de baard walvisschen, deden een
verwoeden aanval op de achter de
„Willem Barendsz" drijvende prooi. De
orca's zijn roofzuchtige dieren, die
ongeveer 5 tot 9 meter lang zijn. Door
hun groote rugvin en breede borstvin
nen maken z« een kolossalen indruk.
Met hun gele kleur en zwarten kop,
waarin bij een aanval hun opengesper
de bek met tanden hun een monster
achtig voorkomen geeft, zijn het als
het ware de duivels van de IJszee.
De area is een tyran voor de baard-
walvisch. In den regel moeten zij zich
tevreden stellen met afval, maar van
daag hebben zij kaarblijkelijk door, wel
ke heerlijke hapjes bij de „Willem Ba
rendsz" te krijgen zijn, want hun aan
vallen geschieden altijd in groepen. Be
hendig zwemmen en duiken zij om him
prooi heen. Kapitein Visser neemt ten
slotte een besluit. Hij spoedt zich naar
het achterdek met een geweer en schiet
met vaste hand op een der aanvallers,
die geraakt moet zijn ook, want plotse
ling duiken de tyrannen allemaal onder
en spoeden zich van de gevaarlijke plek.
Met ingehouden adem hebben we het
schouwspel gevolgd. Het vervolg liet ons
de gevangen walvisch, die later aan
boord gesleept werd, ons zien. Hij miste
een stuk van rijn tong. De orca's waren
hun prooi vinnig te lijf gegaan.
In December heeft minister Gielen in
de Tweede Kamer verklaard dat aan de
onderwijzers bij het openbaar en bijzon
der Jager onderwijs nog in die maand een
uitkeering zou worden gedaan ter groot
te van het salaris voor een maand.
De gemeente- en schoolbesturen kregen
daarvan geen bericht en konden derhalve
niet tot uitbetaling overgaan. Het blijkt
nu, dat men op het departement van
Onderwijs van meening is, dat een cir
culaire in deze niet noodig is en dat de
gemeente- en schoolbesturen zonder meer
tot uitbetaling kunnen overgaan. De ge
meentebesturen willen echter niet tot
uitkeering overgaan voor zij zwart op wit-
machtiging daartoe ontvangen hebben.
Op uitnoodiging van de Bedrijfsgroep
Textielindustrie zal 13 en 14 Januari te
"s-Gravenhage een congres van Belgische
en Nederlandsche textielindustrieelen wor
den gehouden. De besprekingen hebben ten
doel de samenwerking tusschen de indus
trieën In beiden landen in het kader der
toekomstige douane-unie te bevorderen.
(Van een bijzonderen medewerker).
Er bestaan t.a.v. de Kath. Arbeiders
beweging nog steeds allerlei mis
verstanden. We kunnen soms niet
aan den indruk ontkomen, dat deze mis
verstanden er niet Alleen zijn bij buiten
staanders. .Er rijn verschijnselen, die er
op duiden, dat ook sommige menschen
in de beweging het karakter van die be.
weging, waarin ze zelfs vaak een verant
woordelijke functie bekleeden niet juist
zien. Het doel van deze rubriek is, onzen
lezers inricht te geven in de idealen der
Kath. Arbeidersbeweging, maar daartoe
is ook noodzakelijk een begrijpen van den
verschijningsvorm dier beweging. Zoo
treft het ons b.v. dat men in Bet Zuiden
van ons land in zekeren zin een split
sing in de beweging heeft aangebracht,
door n.l. naast de eigenlijke beweging
die blijkens de statuten, maar meer nog
blijkens de historische ontwikkeling, toch
een gezinsbeweging wil rijn nog een
aparte Kath. Arbeidersvrouwenorganisa
tie heeft gesticht. Er is weliswaar een
stevig verband tusschen beide, maar niet
temin is deze K.A.V. een zelfstandige
organisatie met een eigen diocesaan en
plaatselijk bestuur. Hebben wij het wel.
dan is men in den Haarlemschen en den
Utrechtschen Bond deze K.A.V. niet zóó
onverdeeld toegedaan. Het komt ons
voor dat men daar zeer verstandig als
volgt redeneert: De Kath. Arbeidersbe
weging is een gezinsorganisatie, d.w.z.
dat, indien een gezinshoofd ri«h daarbij
heeft aangesloten, uit dat lidmaatschap
bepaalde rechten voortvloeien voor alle
gezinsleden. Rechten is een te beperkt
woord, voordeden zegt het heel wat be
ter. Want immers, zoowel als een gevolg
van de geestelijke, als van de materieele
belangenbehartiging treden voordeden
op, niet alleen voor het Kd zelf. maar
voor heel het gezin. Wat de materieele
zorg betreft, is dit zonder meer duidelijk.
De normale man besteedt geheel zijn in
komen ten bate van zijn gezin. Wanneer
hij dus via zijn Arbeidersbeweging een
loonsverhooging weet te bereiken, of op
een prijsverlaging van consumptiegoede,
ren invloed kan uitoefenen, dan is dat
een direct voordeel voor het gezin. De
Kath. Arbeidersbeweging onderneemt
zulk een actie nimmer met het doel het
betrokken lid in de gelegenheid te stellen
een extra sigaartje te rooken.
Wanneer een vader lid is van de be
weging. en hem treft een ongeluk, dat
rijn vrouw of een van rijn kinderen
t. b. c.-patiënt wordt, dan hebben deas
patiënten krachtens het lidmaatschap
van den vader, recht op hulp van „Her
wonnen Levenskracht". Wanneer de
vrouw van een lid komt te overlijden,
heeft het lid recht op een uitkeering
van f50, evenals omgekeerd de weduwe
recht heeft op een uitkeering van f50
bij het overlijden van haar georgani
seerde n echtgenoot. Bij rechtskundige
moeilijkheden kunnen ook de niet-apart-
georganiseerde leden (althans wanneer
ze nog niet voor een zelfstandig lid
maatschap in aanmezking komen) een
beroep doen op het gratis Rechtskundig
Adviesbureau. De uitzending van zwak
ke kinderen, de zorgen op het verdere
terrein van de Volksgezondheid, zooals
de bemoeiingen met het Ziekenfondswe
zen, het rijn even zoovele bewijzen voor
het feit, dat de Kath. Arbeidersbewe
ging haar activiteit steeds richt op de
belangenbehartiging van het gezin. Het
hiervóór opgesomde lijstje kan gevoeg
lijk nog met ettelijke andere voorbeel
den worden aangevuld.
Niet alleen echter in materieel op
richt geldt deze gezinszorg. Mis
schien niet even duidelijk en
direct aansprekend, maar daarom
niet minder effectief, geldt hetzelf
de voor de geestelijke taak van
de beweging. Persoonlijkheidsvorming
is de eerste, en belangrijkste op
dracht, welke de Kath. Arbeidersbewe
ging zich stelt ten opzichte van haar
leden. Herhaaldelijk maken we 't mee,
dat een vrouw haar man verwijt, dat
hij zoo dikwijls 's avonds van huis is in
verband met vergaderingen. Natuurlijk,
men kan ook overdrijven. Een vereeni-
ging is geen doel, rij is slechts een mid
del en in het hier besproken verband 'n
middel om ook den geestelijken stan
daard van het gezin op hooger plan te
brengen. Via Credo-Pugno-club, maan-
delijksche H. Communie, retraitcclub,
geestelijke kaderoefeningen, goede lec-
tuurverzorging, bezinningsdagen, ont
wikkelingsavonden enz. enz., wordt aan
deze persoonlijkheidsvorming gedaan
wat mogelijk is. Men hoeft geen diep
denker te zijp, om tot deze voor de
hand liggende conclusie te komen: Een
man, die het met zijn persoonlijkheids
vorming ernstig meent, zal den invloed
van zulk een regelmatige voorlichting,
vorming en ontwikkeling laten nawer
ken in ziin persoonlijk leven, maar niet
minder in zijn gezinsleven. Trouwens,
de geschiedenis van de laatste 50 jaar
is er om te bewijzen, dat dit streven re
sultaat heeft gehad.
(Vervolg op pagina 3)
0
i
