Limburgsche illegaliteit om
den tuin geleid
De Gasperi neemt ontslag
Zal Engeland erkenning Poolsche
regeering intrekken?
M'
iEenzaam
VERZET
Einde van de spanning tusschen
de partijen
Economische consequenties van
Linggadjati
„Misdadige schurk zou in de Middeleeuwen
gevierendeeld zijn
doodstraf geëischt
Dienstgenomen bij de
Érüne Polizei
Leidster van Frontzorg
staat terecht
Internationale
bidweek
Geen voedselpakketten
naar Duitschland
Visie op de taak van prof. Posthuma
Groote meerderheid voor regeerings-
blok in Polen
Vader der drooglegging
gestorven
DINSDAG 21 JANUARI 1947
PAGINA 3
Levenslang geëischt
Gruwelijk verhoor
Vijf jaar geëischt
Rijksbeurzen voor
muziekstudie
Dekenindustrie werkte voor
de Duitschers
Eén doode als gevolg van
misverstand aan de grens
R.K. Universiteit
MEER ZUIVELPRODUCTEN
NAAR ENGELAND?
(Wordt vervolgd)
oor het Bijzonder Gerechtshof te
ar-tneht heeft terecht gestaan de
^■jarige H. W. Vastenhout uit Den
De man heeft tijdens de bezet-
nS>sjaren in dienst van den S.D.
en tijd lang» voornamelijk in 1943,
aantal Nederlandsche illegalen,
,e als pilotenhelpers werkzaam wa-
en, verraden aan de Duitschers,
®ooöat ze aangehouden werden en in
oncentratiekampen terecht kwamen,
waar verschillende van hen het leven
hebben gelaten. Bovendien is een
hantal geallieerde piloten door de
thanipulaties van dezen Vastenhout
n handen der Duitschers geraakt en
langen t«d in gevangenschap vastge
houden.
Elf getuigen hebben voor het Hof ver-
o ringen afgelegd omtrent het contact
i'at zij gekregen hadden met dezen Vas
tenhout en twee van zijn makkers, We-
J^hntaal en Jordans. Dit drietal heeft zich
jh het vertrouwen van de Limburgsche
"egalencrganisatie weten in te dringen,
noordat het voorstelde ten bewijze van
■n betrouwbaarheid een oproep door te
|even aan Radio-Oranje in Londen,
jeike spreuk dan via dezen zender voor
illegaliteit zou worden uitgezonden,
r*"' gebeurde ook inderdaad, maar de
fjederlandsche illegalen wisten niet, dat
vastenhout c.s. hierbij gebruik maakten
I'2n den S.D., die eenigen tijd te voren
n Noord-Holland zich had kunnen
hieester maken van een geheime code en
^ehdapparaten van Nederlandsche illega-
®n- Zoodoende kon de S.D., zulks met
Medewerking van Vastenhout, allerlei
Mededeelingen van bedriegelijken aard
Mten doorgeven. In dit kader hebben de
Duitschers ook hun z.g. Englandspiel ge
uteven, Door middel van boodschappen
van Nederland naar Engeland bewerkte
Men, dat van Engeland uit met vlieg
tuigen pakketten met wapens, munitie en
Êeid zgn. toegezonden werden aan Ne-
jMrlandeche illegalen. De Duitschers wis-
eti deze zendingen regelmatig op te van-
omdat zij de plaatsen hadden' aan
geven, waar de pakketten moesten
gorden neergeworpen. Maandenlang heeft
^ustenhout de illegaliteit om den tuin
*Uhnen leiden en in dien tusschentijd
berden zoowel pilotenhelpers als piloten
Met behulp van den S.D. gearresteerd en
llaar Duitschland gevoerd.
Toen tenslotte het lek in de illegaliteit
phtdekt werd, hebben de Limburgsche
Megalen aan het viaduct van Sittard
®en gewapenden overval ondernomen op
eed gevangenentransport van de Duit
sers, waarbij Vastenhout, Van Wezen-
Maal en Jordans tegenwoordig waren.
De twee laatstgenoemden werden door
illegalen uit den weg geruimd, We-
Miimaai werd op slag gedood en Jordans
„Mijn eenig verlangen was officier te
"■orden en het nationaal belang stond
Mij steeds voor oogen", verklaarde de 27-
i^rige a. Bruinsma Maandagmiddag voor
e Rotterdamsche Kamer van het Haag-
che Bijzondere Gerechtshof als moti
ving van zijn dienstnemen bij dé Grü-
ve Polizei. In 1939 was hij lid geworden
ah de N.S.B. Voor een opgaan van Ne-
Mland in Duitschland voelde hij echter
'ets en toen hij vond dat de N.S.B. al
v zeer in het Duitsche vaarwater mee-
j£°er, had hij zich in 1942 teruggetrok-
veh. Desondanks had hij zich. zooals hij
JMrgaf, coute que coute, willen bekwa-
etl voor de functie van officier bij een
ehtueel later Nederlandsch leger en
Von daarom door blijven gaan met het
Men van diverse militaire opleidingen,
aarvan sommige in Duitschland. Na een
b'eiding in Schalkhaar werd hij inspec-
^r van politie te Rotterdam.
Ra den dollen Dinsdag kwamen hem
Vallen ter oore van het zonder pardon
j^Mschieten van N.S.B.-politiebeambten
tlpTrnhem en Nijmegen door de geallieer-
trlaen uit angst dat hem eenzelfde lot zou
hMfen had hij, naar hij evrder beweerde,
et.-veiliger geoordeeld dienst te nemen
1 de Grüne Polizei, waar hij belast werd
Dfj de opleiding van Grüne Polizei-
le M'eren. Tevens werd hem ten laste ge-
arr Mee' uitgemaakt te hebben van een
geaestatieploeg, die illegale werkers had
aijVesteerd, doch hij beweerde daarbij
geteen als sectiecommandant te zijn op-
geh n en "iets te maken te hebben
Vf. met het werk van deze ploeg, die
*te in opdracht van den S.D.
ï>e advocaat-fiscaal, die het verweer
ah verdachte niet geheel au serieux
en het feit, dat Bruisma als Ne-
'Tiruler dienst had genomen in Duits-
en krijgsdienst zeer ernstig achtte,
„lsvhte levenslang met ontze ting uit
6lde kiesrechen. Uitspraak 3 Februari.
werd doodelijk getroffen in het zieken
huis opgenomen.
Vastenhout is toen naar Noord-Hol
land uitgeweken, waar hij zijn misdadig
verraad voortzette en o.a. medegewerkt
heeft aan de arrestatie van de in de
illegaliteit zeer bekende „tante Coba"
(rnej. Pulfkens uit Tilburg), die in een
Duitsch concentratiekamp is overleden
en dezer dagen posthuum is onderschei
den.
Op de zitting hebben enkele getuigen
hun verschrikkelijke bijzonderheden me
degedeeld omtrent de gruwelijke vCjze
waarop zij door den S.D. zijn verhoord-
Een van hen b.v. werd vijf dagen en
vijf nachten aan een kruisverhoor on
derworpen, terwijl hij vastgebonden op
een stoel zat. Verdachte Vastenhout was
hierbij tegenwoordig en verleende aan
de Duitschers allerlei diensten.
De advocaat-fiscaal zeide in zijn re
quisitoir na een uitvoerige samenvatting
van het ten laste gelegde te hebben ge
geven, dat tegenover dezen verdachten
geen enkele verzachtende omstandigheid
is aan te voeren. In de Middeleeuwen
zou men zoo'n misdadigen schurk ge
vierendeeld hebben, aldus de advocaat
fiscaal. Een kogel is te goed voor hem,
een strop zou beter zijn. De -eisch was
de allerhoogste straf, namelijk de dood
straf. Het Hof bepaalde de uitspraak
over 14 dagen.
Gedurende den oorlog trok „Front-
zorg" zich. het lot aan van diegenen, die
in Duitschen krijgsdienst aan het Oost
front streden, door hun „Liebesgaben" en
brieven te zenden. Deze actie, die door
mevr. E. KröllerSchafer in 1941 was
opgezet voor deze soldaten, die, zooals te-
begrijpen was, van Nederland uit totaal
geen moreelén of materieelen steun ont
vingen had zich uitgebreid tot een or
ganisatie met afdeelingen in geheel Ne
derland. Ondanks den toon van de over
gelegde correspondentie met deze Oost
frontsoldaten, 'beweerde mevr. Kröller,
die zich Maandagmiddag voor de Rotter
damsche Kamer van het Haagsche Bij
zonder Gerechtshof te verantwoorden
had, altijd anti-Duitsch te zijn geweest
en slechts beducht te zijn geweest voor
het bolsjewistische gevaar, welke ver
klaring de president ten sterkste be
twijfelde. Ter staving van deze bewering
voerde zij aan nimmer Duitsche militai
ren te hebben ontvangen en nimmer een
dergelijke actie ten behoeve van Duit
sche soldaten te hebben willen organi-
seeren.
Op de vraag van den president of zij
ook aan de tienduizenden Nederlandsche
arbeiders in Duitschland had gedacht,
antwoordde zij, dat zij ieder die hulp
noodig had, zoover zij daartoe in staat
was, had geholpen.
De procureur-fiscaal eischte vijf jaar
met aftrek van preventief.
Uitspraak 3 Februari.
In 1947 zullen van rijkswege beurzen
voor muziekstudie hier te. lande beschik
baar worden gesteld ten behoeve van on-
of minvermogende jongelieden van Ne-
derl. nationaliteit, die bijzonderen aan
leg bezitten en zich aan de muziek als
vakbeoefening willen wijden. 'Zij, die voor
één der beurzen in aanmerking wenschen
te komen, behooren hun gezegeld ver
zoekschrift daartoe vóór 17 Febr. 1947 in
te zenden aan het ministerie van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen te Den
Haag.
Intentie voor WOENSDAG: Dat
alle christenen van Amerika één
worden in het geloof en zich onder
werpen aan den Plaatsbekleeder van
Christus.
Te Helmond is Maandag een begin ge
maakt met de berechting van de directie
der N.V. De Wit's Dekenindustrie te
Helmond, inzake economische collabora
tie gedurende den bezettingstijd. Gedag
vaard waren de heeren A. L. M. van der
Lande, directeur der N.V. De Wit's
Dekenindustrie, L. G. van de Kimme-
nade, adjunct-directeur tot 1943 en twee
zoons van eerstgenoemde. Volgens de ten
laste legging zouden de heeren Van der
Lande en Van de Kimmenade o.m. op
groote schaal Duitsche orders aanvaard
en uitgevoerd hebben, zich ingespannen
hebben, die orders te verkrijgen, voor
rang aan bewerking ervan verleend heb
ben, een twee-ploegenstelsel ingevoerd
hebben om de arbeidsprestatie te ver-
hoogen en enkele Duitsche employé's
ingeschakeld hebben, die moesten zor
gen voor het contact met Duitsche auto
riteiten en instanties. De heeren J. en B.
van der Lande zouden de arbeiders tot
harder werken aangespoord hebben om
meer Duitsche orders te kunnen verwer
ken. Maandag werden niet minder dan
24 getuigen, allen a charge, gehoord, van
wie de meeste employé's of oud-
employé's van de N.V. waren. Vandaag
en morgen wordt de behandeling van
deze zaak voortgezet.
Een vergissing aan den grenspost „De
Kabeljauw" nabij Ossendrecht in West-
Brabant, heeft Zaterdagmiddag het le
ven gekost van het zevenjarig dochtertje
van den heer Kooien uit Bergen op
Zoom. De heer Koo'en reed uit België
met zijn auto Nederland binnen en was
juist voor den douanepost „De Kabel
jauw" even van den grooten weg afge
weken. Een grens kommies sommeerde om
te stoppen, doch blijkbaar is dit den
autobestuurder ontgaan. Ook schijnt hr
het waarschuwingsschot, dat daarna ge
lost werd, niet gehoord te hebben. Een
tweede schot van een der kommiezen
trof daarna het dochtertje van den heer
Kooien, dat naast haar vader in den
auto zat, doodelijk. Naar wij vernemen,
is de situatie ter plaatse inderdaad mis
leidend. Het douanekantoor is namelijk
achter een dijk gelegen en het door den
heer Koo'en ingeslagen weggetje is een
vroegere verbindingsweg tusschen Ne
derland en België, welke thans voor het
publiek verboden is, doch niet is afge
sloten.
Dc handelsbesprekingen tusschen vertegenwoordigers der Engelsche en Amerikaansche
zones in Duitschland en Nederland zijn te Den Haag begonnen. Een overzicht tijdens
de conferentie
(Van onzen Romeinschen correspondent)
Minister-president Alcide de Gas-
peri heeft Maandagavond het ontslag
van zijn kabinet aan president Nicola
aangeboden. Hiermede is een einde
gekomen aan de spanning, die het
politieke leven van Italië kenmerkte
sedert de scheuring in de socialis
tische partij.
De premier had Maandagmiddag een
persconferentie bijeengeroepen tijdens
welke hij de resultaten van zijn reis naar
Amerika besprak. Hij legde er den na
druk op dat zoowel de leening van 100
millioen dollar welke Italië zijn toegezegd,
als de hulp welke Amerika bereid is te
Op vragen van den heer Dassen betref
fende het zenden van voedselpakketten
naar Nederlanders in Duitschland heeft de
minister .van Buitenlandsche Zaken o.m.
het volgende geantwoord:
Het is in het algemeen nog niet mogelijk,
dat particulieren uit Nederland voedselpak
ketten zenden aan in Duitschland wonende
Nederlanders, terwijl zulks uit sommige
andere landen wèl mogelijk is. De reden van
dit verschil ligt voornamelijk in de relatief
ongunstige voedselpositie van ons land,
welke medebrengt, dat het zenden van par
ticuliere pakketten zeer moeilijk, zoo niet
onmogelijk is voor hen, die zich aan de
distributievoorschriften wenschen te hou
den. Van overheidswege worden echter tot
leniging van den voedselnood allen bona
fide Nederlanders in Duitschland regelmatig
voedingsmiddelen ter beschikking ges eld.
Voor transport en distributie der hier te
lande in overleg met het ministerie van
Landbouw, Visscherij en Voedselvoorziening
door den Rijksdienst voor de ondersteuning
van behoeftige Nederlanders in het buiten
land samengestelde voedselpakketten is een
Nederlandsch grossiers bedrijf ingeschakeld,
dat over een wijd vertakte organisatie in
Duitschland beschikt. Nederlandsche amb
tenaren en comité's hebben mede met deze
distributie bemoeienis. Dat Nederlandsche
winkeliers in Duitschland hun bedrijf zon*
der vergoeding ter beschikking zouden moe
ten stellen voor de distributie der voedsel
pakketten is onjuist.
Zoodra de voedselvoorziening in Neder
land het mogelijk maakt, dat Nederlanders
van hun distributierantsoen een gedeelte
kunnen missen, zal de regeering ernstig
overwegen de gelegenheid te openen tot het
zenden van particuliere pakketten aan bona
fide Nederlanders in Tmitschland.
Het bestuur der Sint Radboudstich-
ting heeft dr. F. Th. visser te Maas
tricht benoemd tot Lector bij de R. K.
Universiteit te Nijmegen om onderwijs
te geven in Oud- en Middel-Engelsche
Taal- en Letterkunde. Mr. T. N. J. A.
van Rijn te Nijmegen is benoemd tot
Adjunct-Secretaris van Curatoren.
Aan den vooravond van bet vertrek
van prof. dr. 3. Posthuma ais a.s. lid van
de Commissie-Generaal naar Batavia
heeft Associated Press de meening van
eenige gezaghebbende en deskundige per
sonen, die de laatste weken in nauw
contact met prof. Posthuma hebben ge
staan, gevraagd.
Zuiver rationeel, aldus deze personen,
moet een voor beide partijen bevredigen
de regeling te vinden zijn. Et is echter
een groote moeilijkheid. Onder den Ja-
panschen invloed is de gevoelssfeer zoo
sterk op den voorgrond gedrongen, dat
men er wel eens aan gaat twijfelen, of
het gezond verstand nog aan bod komt.
In ons land verliezen sommigen wel
eens uit het oog, zoo werd verder ge
zegd, dat, wanneer niet snel een duidelijk
standpunt, wat de economische aange
legenheden betreft, wordt ingenomen,
het groote gevaar bestaat, dat in een
veel sneller tempo de Westersche inslag
in de Oostersche wereld verloren zal
gaan. Het gevolg zal zijn, niet dat er een
vrijheid zal komen, die maar bij benade-
In verband met het vertrek naar Indië van een en-twintig Roode Kruis ambulance-
en vrachtauto's, had in Den Haag een défilé plaats voor het hoofdbestuur
van het Roode Kruis
ring te vergelijken zal zijn met een Wes
tersche democratie, maar dat men zal
geraken tot een chaotischen toestand,
waarby tenslotte een zeer groot gedeelte
van de bevolking practisch aan den hon
gersnood zal worden prijsgegeven en al
lerlei minder geschikte elementen van
dien toestand gebruik zullen maken om
zich zelf te verrijken, zonder dat daarbij
aandacht wordt besteed aan het welzijn
van de bevolking.
Men sprak vervolgens als zijn overtui
ging uit, dat alleen hij iets positiefs zal
kunnen bereiken, die zelf volkomen over
tuigd is van het feit, dat hij wat te
brengen heeft en die daar ook voor dur.ï
op te treden en zich in te zetten tegen
over elementen, die eigenlijk alleen maar
hun heil vinden in chaotische toestanden
Associated Press verneemt nog, dat in
Den Haag besprekingen worden gevoerd
over een nadere uitwerking van alle met
Indonesië verband houdende economische
problemen. In de toekomst zal een zeer
nauw contact bestaan tusschen de Com
missie-Generaal, met name het economi-,
sche lid er van, en de adviseurs van de
regeering in Den Haag.
Pe verhouding van de Ver. Staten tot
Indië aanroerende, verklaarde men nog
de overtuiging te hebben, dat het offi-
cieele Amerikaansche standpunt zoo ge
zien moet worden, dat men Nederland
met zijn lange ervaring in Indië als de
aangewsfzen tusschenschakel beschouwt.
Volgens het Britsche blad „Daily He
rald" zal Engeland volgende week een
delegatie naar Den Haag zenden ten
einde besprekingen te voeren ten aan
zien van het in evenwicht brepgen van
den handel met Nederland. Het blad
merkt op, dat Nederland méér uit Enge
land betrekt dan omgekeerd en acht het
waarschijnijlijk, dat de besprekingen
zullen leiden tot een grootere aframe
van zuivelproducten door Engeland. Vol
gens dé „Times" zal de delegatie bestaan
uit vertegenwoordigers van de Britsche
ministeries van Financiën, Handel en
Voedselvoorziening.
Uit de verkiezingsuitslagen uit de
groote steden en de dichtbevolkte indus-
trieele centra van Polen bleek Maandag1,
dat de partijen, welke deel uitmaken
van het regeeringsblok, een groote
meerderheid hebben behaald bij de
verkiezingen van Zondag. Naar ver
wacht wordt hebben zij 4/5 van d'e 444
zetels in het parlement weten te ver
overen. De resteerende zetels zullen
hoofdzakelijk verdeeld worden tusschen
de boerenpartij en de onafhankelijke
katholieken.
Speciaal de vroegere Duitsche gebieden
in het Westen van Polen leverden 'n ge
weldige meerderheid op voor het regee-
ringstlok. Uit onofficieele cijfers blijkt,
dat in Beneden-Silezië 91 pCt. van de
stemmen naar het regeeringsblok ging en
slechts 6 pCt. naar de boerenpartij.
De resultaten voor de stad Warschau
De nieuwe Nederlandsche gezant te Rome,
mr. F. L. Graaf van Bylandt
zijn, naar radio Warschau meldt, als
volgt: het regeeringsblok 241.260 stem
men, de boerenpartij 68.440 stemmen, on
afhankelijke katholieken 15.000 stemmen.
Uit de gedeeltelijke uitslagen in Kra-
kau, een van de burchten van de boeren
partij, dat dikwijls van de zijde van het
regeeringsblok betiteld is als de „hoofd
stad van de zwarte reactionnaireu", bleek,
dat het blok vier maal zooveel stemmen
als de boerenpartij kreeg.
Maandag hebben gezaghebbende Engel
sche woordvoerders gezegd, dat Engeland
zou overwegen de erkenning in te trek
ken van de door Moskou gesteunde Pool
sche regeering.
Engeland kan op twee manieren han
delen, Indien de Poolsche regeering naar
het inzicht van het ministerie van Bui
tenlandsche Zaken, haar te Potsdam ge
dane belofte voor het houden van vrije
verkiezingen zou hebben geschonden. De
Engelschen kunnen een felle oppositie
voeren tegen de Poolsche eischen voor
100.000 vierkante kilometer Duitsch ge
bied ten Oosten van Oder en Neisse en
zij kunnen het Poolsche goud, dat nog
steeds In Engeland ligt, vasthouden.
Een woordvoerder van het Amerikaan
sche minis erie van Buitenlandsche Zaken
heeft verklaard, dat de Amerikaansche
regeering zich in afwachting van een vol
ledig rapport zou onthouden van com
mentaar op de Poolsche verkiezingen.
Officieuze kringen voorspellen echter
dat de V S. zullen weigeren de verkie-
zingsresulta en te erkennen. Men ver
wacht, dat generaal Marshall de nieuwe
Poolsche regeering er van op de hoogte
zal stellen, dat zij volgens het officieele
Amerikaansche standpunt nog seeds
„voorloopig'' is.
Het reisprogramma van H.M.'s „Van
Speyk", welk schip 7 Februari uit
Amsterdam zal vertrekken, luidt als
volgt: Dakar 1719 Februari, Recife 25
Februari3 Maart, Paramaribo 813
Maart, Trinidad 1517 Maart, Curasao
19 Maart.
verleenen aan den wederopbouw van de
Italiaansche industrie, volkomen afhan
kelijk zijn van den toestand binnen Italië.
Een allereerste vereischte is dat een
stabiele rust heerscht en dat de regeering
in staat wordt gesteld ongestoord aan
den opbouw en aan de consolidatie van
het democratische leven der jonge repu
bliek te werken. Dit was hem bij
talrijke gelegenheden tijdens zijn verblijf
in de V. S. zeer duidelijk gemaakt.
Met klem ontkende hij dat er sprake
is van een anti-communistischecam
pagne. In tegendeel, herhaaldelijk heeft
zijn regeering blijk gegeven van een goe
den wil, waar het betrof de samenwer
king met de communisten, maar onom
wonden verklaarde hij verschillende
malen in moeilijkheden gebracht te zijn
door het optreden van de communisten,
dat geenszins beantwoordde aan den zoo
dringenden eisch van samenwerking bin
nen de regeering. Tenslotte deelde hij
den journalisten mede dat de scheuring
binnen de socialistische partij alsmede de
verklaring van het bestuur der Republi-
keinsche partij, dat zij niet langer met
deze regeering wenschten samen te wer
ken, hem ervan overtuigd hadden dat
het thans eindelijk tijd is geworden voor
een algeheele opklaring en duidelijk stel
ling nemen van de partijen. Op grond van
deze conclusie heeft hij aan den presi
dent van de republiek het ontslag van
zijn kabinet aangebonden teneinde den
weg te banen tot een algemeen overleg
op grond waarvan het mogelijk zal zijn
de grondslag te leggen voor een regee
ring die gebaseerd zal zijn op het ver
trouwen der volksvertegenwoordigers en
ir- staat om met kracht de groote proble
men van dit oogenblik tegemoet te
treden.
Het afgetreden kabinet is de tweede re
geering-De Gasperi geweest. Het eerste ka
binet dat door hem gevormd werd was aan
het bewind van najaar 1945 tot aan de
verkiezingen van 2 Juni. De Gasperi bood,
nadat Nicola tot president van de republiek
was benoemd, het ontslag van zijn kabinet
aan, doch werd door deze met de vorming
van een nieuwe regeering belast, daar zijn
partij, de Christelijk democraten als groot
ste partij uit de verkiezingen te voorschijn
gekomen was. Tengevolge van de groote
disharmonie, welke het politieke leven van
Italië beheerscht, en die vooral de verhou
ding tusschen de linksche en de Christe
lijke partijen kenmerkt, is het de tweede
regeering De Gasperi nauwelijks mogelijk
geweest positieve resultaten te boeken cn
kan zij slechts terugzien op een uiterat
bewogen leven, dat zich vrijwel voortdu
rend op den rand van een crisis afspeelde.
Het lijdt dan ook geen twijfel, dat de
thans ontstane crisis inderdaad tot een
algeheele opklaring zal leiden zooals de
premier verlangt. Evenzeer is het te ver
wachten dat de verhouding van het cen
trum en van de rechtsche partijen tegen
over de communisten een heel wrat ster
ker karakter zal vertoon en.
Andrew Volstead, het vroegere lid van
het Amerikaansche Congres en geestelijke
vader van de beroemde „Volstead-wet" die
Amerika drooglegde, is Maandag op 87-ja-
rigen leeftijd in Minnesota overleden.
Volstead was in 1860 geboren en
van 1903 tot 1923 lid van het Congres.
Kort na den eersten wereldoorlog diende
hu het wetsontwerp in, dat de droogleg
ging van Amerika ten doel had, waaraan
eerst onder Roosevelt een einde werd ge
maakt.
De wet-Volstead. die in 1919 werd goed
gekeurd, verbood den verkoop in sehesl
Amerika van iederen drank met een hoog er
alcoholgehalte dan y procent.
Berlijnsche schoenen-mode Duizenden brieven over een
koninklijke verloving Een „squatter"-gouverneur.
et vele attributen, varieerende van
een broodmes en een houten ha
mer tot een tang, een naald en
veel draad, bovendien voorzien van een
levendige verbeelding hebben twee Ber
lijnsche vrouwen eenige mannen zou
den gewaardeerde hulp verleenen een
schoenfabriekje opgericht. De zaak is
klein begonnen. Op een goeden dag be
vond een van de oprichters zich in den
ernstigen toestand, dien men geldnood
roemt. Zij scheurde een gedeelte van de
bekleeding uit een auto, nam wat rubber
en versleten band en vervaardigde een
paar .slee-schoenen". Het werd het begin
van een succesvolle carrière, want de
buurvrouwen waren zeer jaloersch. Er
kwamen vele aanvragen. De schoenen
watertanden. De klanten moeten zelf het
materiaal leveren wat. doet er niet
toe. De schoenmaaksters maken er
alles van tot avond-schoenen toe. Deze
worden van het zelfde materiaal als de
japonnen gemaakt en zijn opvouwbaar
zoodat men ze in een taschje mee kan
nemen en op de plaats van bestemming
kan wisselen met de „klomp-schoenen"
De meisjes hebben er eveneens haar
fantasie aan besteed. Zij borduuren
spreuken op de schoenen in desnoods alle
talen, behalve natuurlijk in de Duitsche.
De meest geliefde opschriften zijn „Chee
rio", „So Long" en „Do Svidaniya", wat
wel iets dergelijks als de twee voorgaan
de zal beteekenen.
De prijs van dit Berlijnsche schoeisel
varieert van slechts 9 tot 27 dollar, of
van 22 tot ongeveer 67 gulden.
werden steeds practischer en mooier. En
de laatste modellen getuigen van een zeer
groote verbeeldingskracht. Men vraagt
zich zelfs af, of ze nog wel op schoenen
lijken. De geborduurde modellen, ge
maakt van oud brocaat, zouden een
koopman in Perzische tapijten doen
rTlan uit den
3e2e»tingstijd
MEI 1945
hriar ToorcJewindt dacht het er dan
2qq QjJ3® te wagen. Hij had er thuis al
biaaj „0'Vl^s over gesproken, dat er'dit-
gff,en lan^urige familieraad noodig
Sijn 2eVeest> om vader te doen besluiten
'1 q 8en te geven. De oude boer zou
een getrouwde dochter
°P cle w°nen en Teun en Mien zouden
Het ™oröerij trekken.
als qe as er wel eerder van gekomen,
rieeP r,ip?rlogstoestand met al zijn na-
P6 0Ud als spelbreker was opgetreden.
eh d Vo°rdewindt had er niet aan
enken onder die moeilijke om-
v arbii de boerderij te verlaten,
®roor2a nw ■onzeke''heid was gekomen,
•>njari door de voortdurende men.
„u'rq 6 t van de bezetters. Teun was
)v,°rdeu n laar geleden genoodzaakt ge-
°nder te duiken, toen de jonge
ri trden o an bet dorp naar Duitschland
h beVri?ri^°erd' Eerst enkele dagen voor
veq 'ng had hij het gewaagd weer
ater te komen.
Maar goed, die nachtmerrie was voor
bij. Het nieuwe leven lokte, de wederop
bouw eischte alle krachten op en het
oude plan stond voor zijn uitvoering.
Mien was in extase. Als meesteresse op
de Heerenhoeve te wonen was haar
droom geweest, sinds zij Teun had leeren
kennen.
De aanstaande bruidegom werkte zich
in zijn zwarte pak en stapte naar het ge
meentehuis Hij trof er burgemeester De
Liefde in volle fleur, kolossaal en gemoe
delijk als van ouds.
De eerwaardige magistraat, die jaren
lang 't ambtelijk contact met zijn onder-
hoorigen had moeten ontberen, kon er
nog maar niet toe komen zich den heelen
lieven dag in de onaantastbaarheid van
zijn gezuiverde werkkamer terug te trek
ken. Het gaf hem pleizier op de secreta
rie rond te scharrelen en met de men-
schen te praten, die er hun zaken kwa
men regelen. Een gelukwensch van den
burgemeester bij de geboorte van een
kind beteekende zooveel als een zegen op
zijn levenspad, een bemoedigend woord,
als van een sterfgeval aangifte moest
worden gedaan, miste zijn uitwerking
nooit.
Op dezen killen Meimorgen gevoelde
hij zich onrustiger dan ooit en een der
vele malen, dat hij van zijn stoei was
opgesprongen om een kijkje te nemen
bij zijn ambtenarencorps (bestaande uit
een klerk, een halwas-klerk en een
klerkje) vond hij Teun Voordewindt
achter de balie staan. Zijn plechtige uit
rusting en schutterige houding deden
den burgemeester het doel van zijn komst
direct aan de hand. Hij kende den jongen
boer van diens geboorte af; had hij niet
menig klaverjasje gelegd met den ouden
Voordewindt?
„Aha Teun", begroette De Liefde hem
met een hartelijken grijns, „ik hoef geen
drie maal te raden om te weten wat je
komt doen. Hoe is het met vader?"
„Wel goed, burgemeester, hij wordt een
dagje ouder natuurlijkDaarom dach
ten we maar te gaan trouwen, Mien en
ik en zoodoende
„Prachtig, m'n jongen, prachtig!" riep
de burgemeester joviaal. „Maar je wilt
toch niet alleen trouwen? We hebben
jullie allebei noodig, dat moet je toch
begrijpen!" Hij lachte uitgelaten, toen hij
Teuhs teleurgesteld gezicht zag. „We
zullen je vast op weg helpen", suste hij.
„Gerrits! help jij Teun Voordewindt eens
aan de papieren. We komen allemaal op
de bruiloft, daar wil je zeker wel op
rekenen," wendde hij zich weer tot het
slachtoffer.
,,'Tuurlijk, burgemeester." Teun lachte
verlegen en frommelde nerveus aan zijn
pet.
Gerrits, klerk ter secretarie van de
gemeente Ruigendam (N.H.), ambtenaar
van den burgerlijken stand om slechts
enkele van zijn functies te noemen
was intusschen reeds aan het geval be
gonnen. Ter vergelijking van de gegevens,
die Teun hem straks moest verstrekken,
haalde hij de bevolkingskaart uit het
register. Er kwam een uitdrukking van
komische verbazing op zijn gezicht.
„Ehburgemeester
De Liefde was langzaam naderbij geko
men, met het air van den winkelier, die
het noodzakelijk vindt persoonlijk toe te
zien op de goede bediening van zijn klan
ten. Hij ving een blik op van zijn ambte
naar, die tegelijk een verzoek om advies
en een uiting van verbaasdheid bedoelde
te zijn en keek over diens schouders naar
iets, wat klaarblijkelijk niet in den haak
was. Dan schoot De Liefde in een gullen
lach, dié'bulderend tegen de balken van
de zoldering stuitte en de geheele bezet
ting van het raadhuis de pen deed
neerleggen. Hij lachte, zooals hij dat in
geen jaren had gedaan, onbedaarlijk, met
lange uithalen, en schokkend op en neer
bewegen van zijn vervaarlijken buik. HU
nam de kaart van Gerrits over en ging
er mee naar Teun, die met onrustige
verbazing de uitbarsting had aangezien.
Telkens onderbroken door nieuwe lach-
golven hikte de burgemeester:
„Jij wilt gaan trouwenWie ben
jij eigenlijk? Manhij wreef zich
met een zakdoek over de oogen, omdat
de lachtranen het gezicht van den jon
gen boer voor hem tot een waas ver
vormden „man, jij bestaat niet. En
die wil gaan trouwenDie Teun! Een
dooie bruidegom!" En plotseling bedwong
hij zich met een geweldige krachtsin
spanning, werd van den weeromstuit
diep-ernstig. „Weet jij wel, dat je al lang
dood en begraven bent? Al meer dan een
jaar geleden? Daar kijk je van op,
knaap, maar hier staat het, deze kaart
liegt niet
Teun geloofde onvoorwaardelijk in
eigen bestaan. Als er dus twijfel op zijn
gezicht stond te lezen, dan was dat een
gerechte twijfel aan het gezond verstand
van den burgemeester. Hij was er be
duusd van, deed een poging om te spre
ken, hapte als een schelvisch in de ben,
doch hoorde den in zijn traag werkende
hersens gevormden zin niet over zijn lip
pen komen.
De burgemeester begop medelijden met
hem te krijgen. Het onbegrijpelijk inter
mezzo had nu lang genoeg geduurd.
„We maken je wel weer levend, Teun",
beloofde hij goedig. „Dit is weer een
staaltje van het geknoei van Maarten
Groenveld, toen we de moffen nog hier
hadden. Hij heeft jé hiermee waarschijn
lijk voor de een of andere vordering ge
red. Wjist je daar niets van?"
e geruchten over de verloving van
Prinses Elizabeth van Engeland
met den Griekschen Prins Philip
houden het Engelsche publiek nog steeds
bezig. Evenals natuurlijk de kranten, die
zich al naar gelang hun politieke strek
king voor of tegen een engagement uit
spreken. Het Zondagsblad „Sunday Pic
torial" heeft een stemming onder zijn
lezers georganiseerd. „Duizenden en dui
zenden brieven uit alle lagen der bevol
king" waren het antwoord. Bij den voor-
loopigen uitslag van een week geleden kon
55 pCt. zich met deze verloving vereeni
gen, deze week was dit percentage reeds
tot 64 pCt. gestegen. Slechts 234 lezers
deelden aan het blad mede. dat zij „de
koninklijke romance" geen onderwerp
voor een stemming In een krant achtten.
Als „onverantwoordelijk anti-royalistisch"
werden 166 brieven verworpen.
Zooals de Amerikaansche ambassa
deur in Warschau ergens op een
zolderkamertje heeft moeten intrek
ken, omdat zijn gerestaureerde ambas
sade tijdens zijn afwezigheid door Pool
sche en Bulgaarsche „squatters" was be
zet, zoo staat nu de Amerikaansche gou
verneur van Georgia op straat. Eenige
dagen geleden thuiskomend voor de
lunch, vond hij zijn huisdeur door troe
pen bewaakt, die opdracht hadden zoo
noodig geweld te gebruiken, indien de
bewoner de niet herkozen gouverneur
pogingen zou willen aanwenden naar
binnen te komen. Het is een eenigszins
Amerikaansche geschiedenis. Bij de jong
ste verkiezingen werd de gouverneur van
Georgia, Arnall, niet herkozen. Zijn op
volger zou Eugene Talmadge zijn, die
echter kort na zijn verkiezing overleed
Zijn stemmen gingen echter over op zijn
zoon; een feit, waar vanzelfsprekend niet
iedereen zich mee kan vereenigen. Een
van de tegenstanders is de oud-gouver
neur, die beweert dat de tegenwoordige
Mr. Talmadge niet door het volk gekozen
is en er bijgevolg geen opvolger bestaat.
De wortel van alle kwaad ligt in de
grondwet van Georgia, welke niet over
vloeit van duidelijkheid in opvolgings
kwesties.
Aan de periode-Bymes in de buiten
landsche politiek van de Vereenigde
Staten, welke in Juli 1945 met de
Conferentie van Potsdam begon, is Maan
dagmiddag officieel een einde gekomen,
toen zijn opvolger op het Witte Huis werd
beëedigd. James Byrnes heeft zijn minis
terie verlaten. De bekende „top-secret"-
handleiding, waarin hü de Amerikaan
sche houding tegenover alle landen heeft
vastgelegd, heeft hij aan de zorgen van
generaal Marshall toevertrouwd, die door
deze eedsaflegging zijn wensch van tui
nieren en rusten in zijn huis te Leeburg
in Virginia voor onbepaalden tijd niet
in vervulling zal zien gaan.
Byrnes' laatste officieele daad als mi
nister verrichtte hij vlak voor de eeds
aflegging van Manshall. Met zijnhand-
teekening onder de vredesverdragen
met Italië, Hongarije, Roemenië en
Bulgarije sloot hij de „Periode-Byrnes
Juli 1945Januari 1947" af.
