KOORTS EN ZIEKTEN
Telefoondienst heeft gebrek
aan ruimte
STAD EN OMGEVING
VERDWIJNT MARINE IN SEPTEMBER
UIT IJMUIDEN
Hoogovenbedrijf wordt uitgebreid
Medische
kroniek
VERTREK VAN GENERAAL
MARK CLARK
Een pijnlijke slag voor Oostenrijk
Gedeelte wordt overgebracht naar
de Nieuwe Gracht
Kocde en sociale zorg
BESTAND 22 MAAL
GESCHONDEN
WOENSDAG 29 JANUARI 1947
PAGINA 2
DRUK JAAR VOOR DEN
ONGEVALLENDIENST
Net komende Oranje-feest
Faillissementen
Kunststoffabriek der
Bataafsche
Damnieuws district
Kennemerland
UITSPRAKEN TRIBUNAAL
Zes jaar voor verraad
In Londen wordt een tentoonstelling gehouden, welke den bezoeker een
beeld geeft van de ontdekking, de vervaardiging en het gebruik van
atoom-energie in oorlogs- en vredestijd. Een model van het apparaat, dat
gebruikt iverd, toen het atoom voor het eerst gesplitst werd, door prof.
Cockcroft in het Cavendish-laboratorium te Cambridge.
RAAD VELSEN
Buirgerlijke Stand
Eerst Unie-, later
N.S.B.-lid
Uitreiking bonkaarten en
schoenenbonnen
BEVERWIJK
Turf voor ouden van dagen
en zieken
Middenstandsappèl
ASSENDELFT
Geen soda meer
AGENDA'
Waar zijn onze
troepenschepen?
Schrijfwijze Ned. taal in
Eerste Kamer
PROTEST TEGEN DEN
WEDEROPBOUW
„K.B. van 7 Mei '45 was
een cardinaile fout"
L1SSE
Nog deze week een
kolenbon?
Schoenenbonnen
bij verrrang
No.'s S afhalen vóór
8 Februari
Derde tentoonstelling
HILLECOM
14 Republikeinen bij
Medan gedood
Chineesche verklari"^
STAATSLOTERIJ
LICHT VERDEELD
Het Is in een zoo strenge koude-
periode als wij nu beleven begrijpe
lijk, dat men neg meer dan anders
behoefte heeft aan een warme ka
chel en een warm' hapje eten. Daar
om heeft de afdeeling Sociale Zaken
der gemeente Haarlem aan de ouden
van dagen boven zeventig jaax, die
voor ondersteuning in aanmerking
komen en aan behoeftige gezinnen
waar babies zijn. een extra toewij
zing hout doen toekomen.
Bovendien wordt van Maandag J.i. af
aan 300 kinderen eiken middag een war-
Aan het jaarverslag over 1946 van den
Ongevallendienst antieenen wij het vol
gende:
Er werd hulp verleend in 1086 onge
vallen, waarbij 627 maal de tusschen-
komst werd ingeroepen van den Cen
trale Meldingsspost (Seinza-al Brand
weer, telefoon 14141).
Het jaar 1946 was voor O.D. een zeer
druk jaar, omdat, o.a. tijdens de feest-
week ter gelegenheid van het 700-jarig
bestaan der stad. heel veel werk werd
men maaltijd uitgereikt. De Vereeniging j gevraagd voor vaste posten, het bege
Tl'fllrl O /-JrrVi v<nnw ^7 arrvi 1-u-ranfrn 1 iw i i s_
Weldadigheid naar Vermogen" zal in
verband met de groote koude een extra
uitkeering in namra doen aan armlastige
gezinnen. De laatste dagen worden aan
de spijskokerij der St. Vincentiusvereeni-
ging eiken dag ongeveer vijftig porties
meer dan anders verstrekt, zoodat teza
men met de bovengenoemde driehonderd,
totaal zevenhonderd schoolkinderen nu
ran een warmen hap tusschen den mid
dag profiteeren.
Het Haarlemsche comité voor nationale
feesten heeft feestplannen ontworpen
ter viering van de geboorte van een
oranjetelg. Een deputatie ran Haarlem
mers zal deelnemen aan den Oranjetocht
naar Soestdijk Zoodra de geboorte zal
worden bekend gemaakt, zullen in Haar
lem aan verschillende in de stad opge
stelde masten de vlaggen worden ge-
heschen. Op den nationalen feestdag
zullen de scholteren ten getale van drie
duizend een optocht houden door de
stad, waarna op de Groote Markt een
zanghulde zal worden gebracht aan het
stadsbestuur. Een vaandeldefilé voor ver-
eenlgingen is in voorbereiding.
De Haarlemsche Rechtbank heeft
Dinsdag geen faillissementen uitgespro
ken. Wegens gebrek aan actief werd op
geheven het faillissement van Hermanus
Imanse, grondwerker, wonende te Haar
lem, Wouwermanstraat 34. Curator mr.
P. J. Prinsen Geeriigs te Haarlem.
Naar aanleiding van een bericht als
zou de Bataafsche Petroleum Maat
schappij van plan zijn een fabriek voor
de vervaardiging van kunststof te Velsen
te bouwen, vernemen wij van de zijde
van genoemde maatschappij, dat de op
richting van een dergelijke fabriek in
Neder'and inderdaad wordt overwogen.
Evenwel ls het nog voorbarig, als plaats
voor dien bouw Velsen aan te wijzen,
daar op dit oogenblik nog geen keuze is
gedaan.
De uitslagen van de in de week van
9027 Januari J.l. gespeelde competitle-
wedsTijden luiden als volgt:
Tweede klasse: Oosterkwartier n
HDC UI voorl. 79 vermoedelijk 911;
Del, Haarlem IIHet Noorden I 515;
KUk Uit I—DVS I 12—8: DOS I— Cru-
quius I 13—8; Del. Hilie-rom BDC II
155; Del. Halfweg IEMS I voorloopig
108; HDC HlDel. Haarlem 3, voorloopig
117, vermoedelijke einduitslag 128
De stand van de 2de klasse-competitie
ziet er momenteel als volgt uit.
lelden van optochten en marschen enz
De aandacht van het publiek word'
er nog eens op gevestigd, dat het bij
straat- of waterongevallen het belang
van de slachtoffers het beste dient dooT
onmiddellijk den Oentralen Post, tele
foon 14141, op te bellen, welke dan 200
spoedig mogelijk vcor deskundige hulp
zorgt.
Het Haarlems Tribunaal heeft heden
morgen mej. P. van Hattum, on.'er
meer wethoudster in de gemeente Be
verwijk, verocideeld tct 2 jaar inter-
neering te rekenen van 3 Jan. 1945 af,
zoodat beschuldigde in vrijheid gesteld
werd. De beschuldiging als zou zij ge
ageerd hebben tegen den directeur van
Sociale Zaken, mr. Spaans, werd ver
vallen verklaard. Voorts werd haar ver
mogen verbeurd verklaard tct een be-
dag van f 50.000.
De NSB. café-hou 'er L. v. d. H.,
die in den bezettingstijd 'een Wehr-
machtsverkehriokal exploiteerde en die
daarbij een winst maakte van f 80.000,
werd op vrije voeten gesteld met ver
beurdverklaring van zijn geheele ver
mogen a f 30.000.
Het Bijzonder Gerechtshof te Amster
dam deed uitspraak in de zaak tegen
den 30-jarigen Haarlemschen caféhouder
J van 't H., die in Mei 1942 een Joden
jongen by de politie heeft aangegeven,
die zonder ster en eenigszins vermomd
op straat liep. Deze jongeman is later
naa- Duitschland overgebracht en niet
teruggekeerd. 14 Januari j.l. eischte mr.
J Besier tegen hem tien jaar gevan
genisstraf. De uitspraak lu'dde zes jaar
en ontzetting uit beide kies
rechten voor het leven.
HDC m
BDC II
Noorden I
Halfweg I
DVS I
Hlllegom I
10
8
8
6
S
5
Kijk Uit I
EMS I
Haarlem II
DOS I
Cruquius I
Oosterkw. II
Derde klasse: DVS UHDC V 119.
Donderdag zal in de Begijnhofkapel
voor de E. D. O.-leden en genoodigden de
instructieve Engelsche voetbalfilm worden
vertoond.
Het echtpaar J. Zuijdam en D. Zuijdam
—Bakker, wonende 2e Zuidpolder 49, zal
ia Februari zyn gouden huwelyksfeest
vieren.
Zondag 16 Februari zal het echtpaar
HoesStevens, wonende 2e Hoogerwoerd-
dwarsstraat 16 zijn 50-jarige echtver
eniging herdenken.
De vereeniging „Buurtbelang Aerden-
hout-Bentveld'' organiseert Donderdag
30 Januari 8 uur voor haar leden een
filmvoorstelling, waarop de rolprent
..Papier" van de Kon. Papierfabrieken
Van Gelder en Zonen vertoond zal
worden.
Llda Langerveld, viool, zal aan den
vleugel begeleid door Ans Bouter, Za
terdag 1 Februari in de Begijnhofkapel
ta Haarlem één enkele klassiek-roman-
tischen avond geven. Het programma
vermeldt werken van: Beethoven, Eccles
en Franck.
TT*' -X
Dinsdagavond is de raad der gemeente
Velsen bijeen gekomen.
By het voorstel de voorwaarden voor
noodiydende gemeenten te aanvaarden,
merkte de heer Maas (.K.V.p.) op, dat
Velsen als de meest getroffen ge
meente in Nederlana niet verdiend heeft
armlastig genoemd te worden. De spreker
vroeg het college by de overheid aan te
dringen op soepele regeling. Spr. merkte
verder op, dat 'n kapitaal van f 13.000.000
beschikbaar is gesteld voor uitbreiding
van het hoogovenbedrijf en dat de regee
ring daarom niet ongevoelig kan zyn
voor het woningvraagstuk in de gemeen
te. Er werd to, aanvaarding besloten.
By het punt verstrekking van crediet
ten behoeve van de voorbereidende werk
zaamheden voor den bouw van een in
dustriegebouw, werd medegedeeld, dat
*n gedeelte van de gedupeerde industri
ëlen industrieruimte kan huren en 'n per
centage van zijn herbcuwplicht hierin
kan brengen. Dit is van- groot belang
voor de gemeente en dit brengt geen con
sequenties mee voor den particulieren
bouw. Ook zulien er recreatieruimten
worden ingelicht. Het crediet voor de ver
bouwing van „Spaarnberg" tot lagere
school werd verleend.
De school in de Kerkstraat te IJmui-
den moet aan het Rijk worden verhuurd
voor het onderbrengen van Nederland-
sche militairen, waardoor het onderwijs
nieuwe moeilijkheden ondervindt. Daar
het opruimen van mynen waarschyniyk
In September van dit jaar klaar zal zijn
en de Marine ook uit Urm. den zal ver
dwijnen, kan de school weer vrij komen.
De heer Kortekaas (K.V.P.) maakte be
zwaar tegen het afzien van den bouw
van 6 woningen voor groote gezinnen,
zoodat in Velsen-Noord nu 46 woningen
in plaats van 52 gebouwd zullen worden.
De wethouder antwoordde, dat het hier
om terreinmoeilijkheden gaat.
Een motie van den heer De Hollander
(K.VP.). om er by de regeering op aan
te dringen, de spanning tusschen loonen
en prijzen od te heffen, werd aange
nomen met de stemmen van de katho-
HAARLEM. Geboren: J. Sieraad—Evers
z; G. L. Marchand—van Dijk z; A. E. Korst,
jensv. Bergen z; H. M. Hoffv. Roon z;
M. J. Egglnkv. d. IJssel z; C. H. v. Schie
v. Duijnhoven z; C. A. ToesetKortenaar
d; E. N.i ïieyerv. Loenen d; C. A. G. Vogel
v. d. 'dt d; 11. PlessiusBuis d; P. Jans
senv. d. Vecht d; A. E. Korstjensv. Ber
gen d; M. C. v. Hortckv. d. Linden d-
Gehuwd: J. H. Boting en A. van Ketel.
Overleden: A. v. d. MeerOuwendijk. 68
J; G. M C. LevertWerleman, 86 J; J. Wit
kamp, 75 j; A. A. d. Vin, 80 J.
lieke fractie en den heer Komburg (A.
R.) tegen. Men meende, dat deze kwes
tie op het terrein van de vakbeweging
tl ui- hoort, in Den Haag zal de ver
betering van de salarispositie van het
gemeentelijke personeel nog eens beke-
kei worden. De verordening, betreffen
de de vermakelijkheidsbelasting zal
straks door een te benoemen commissie
onder de loupe genomen worden.
Vanmorgen stond voor het Haarlems
Tribunaal terecht mej. C. A. Vermens
te Santpoort. die onmiddellijk na de
capitulatie lid werd van de Ned. Unie
en daar door verschillende omstandig
heden in de gelegenheid kwam kennis
te maken met personen, die zich er op
toelegden persoonsbewyzen van joden
te vervalschen.
Zco trad zij als koerierster in dienst
van mevr. Van Steenwijk—Hirsch te
Haarlem, eveneens lid van de Ned. Unie
In deze functie bracht zy persoonsoewij
zen naar verschillende personen, maar
na korten tyd begon beschuldigde raar
middelen om te zien om van dit tij d-
roovend werk af te komen. Volgens de
verklaringen van verd. heeft aij ten hui
ze van haar mevrouw van een zekeren
kennis „Apsie" den raad gekregen om
zich te verstaan met Ten Broek, re
chercheur van politie te Haarlem, die
haar dan wel van het vele wsrk zou
afhelpen. Maar heel toevallig was er
een inval bij B. en H., die deze verval-
sching organiseerden.
De voorzitter vond dit nogal vreemd,
temeer daar zij toen er invallen ge
schiedden zich nogmaals verstond met
Ten Broek, dien zij bij deze gelegenheid
twee persoonsbewijzen overhandigde. Zy
noemde tevens de namen van de per
sonen, waar deze naar toe moesten. De
rechercheur Ten Broek en een collega
Christ hebben in Dec. 1942 weer drie
invallen gedaan bij illegale wersers.
Door gelukkige omstandigheden hebben
deze verder geen nadeelige gevolgen
ondervonden. De voorzitter vroeg zich
af hoe verdachte zich in 1944 aan kon
sluiten bij de N. S. B., het Duiische
Roode Kruis, waar zij Truppenführerin
werd en later hoofdkernleidster van de
N. A. D. kon worden.
Verd. verklaarde hierop, dat zy graag
uit Haarlem wilde.
De verdediger merkte op, dat de per
soon, om wien alles draaide, Ten B.oek
was, die gebruik heeft gemaakt van de
argeloosheid van het meisje. Uitspraak
12 Februari.
Morgen. Donderdag, is het restant van
de letter M aan de beurt voor het afhalen
van nieuwe bonkaarten. Voorts kan de
letter W schoenenbonnen afhalen Te
Heemstede van 912.30 VerlWak en van
24 WalWes bonkaarten. Te Overveen
(DOMI) letters N t.m. S en te Santpoort
de letters M t.m. Q, eveneens bonkaarten
Het gemeentebestuur heeft een be
perkte hoeveelheid turf kunnen krygen,
welke beschikbaar gesteld zal worden aan
ouden van dagen, zieken en armlastigen.
Indien een dezer catagoriën daarvoor
in aanmerking wen'cht te komen, kan
men zich schriftelijk wenden tot den ge
meentelijken dienst voor Sociale Zaken,
Zeestraat 159, Beverwyk.
Deze dienst zal daarop een bon uit
schrijven, waarop men turf kan afhalen.
De prijs bedraagt f 2,50 a f 3per 100
turven. Voor armlastigen is een byzon-
dere regeling getroffen.
Er zal naar worden gestreefd aan alle
vezoeken binnen den kortst mogelijken
tyd gevolg te geven. Het is niet noodig
zich persoonlijk tot bovengenoemden
dienst te wenden; men doe zulks uitslui
tend scbriftelyk.
Nadat bovengenoemde catagoriën door
deze noodvoorziening zullen zyn gehol
pen, kan worden overwogen verdere uit.
breiding aan deze turf vers: rekking te
geven.
De federatie „Kennemerland" van den
R.K. Middenstandsbond, houdt Dinsdag
4 Februari alhier een middenstandsap
pèl. Begonnen wordt met een lof in St.
Agatha, waarna in het Centrum de
feestvergadering gehouden wordt, gevolgd
door een souper. Als sprekers zullen op
treden de heeren Jan Bakker. Den Haag
en H- v. d. Laan, Beverwijk. Voorts ver
zorgen een declamator, een conferencier
en enkele anderen een opgewekt avond
programma.
De soda, die het bestuur der Ned. Vrou
wenvereniging, beschikbaar stelde voor
a.s. moedert, is cp, zoodat deze niet meer
uitgereikt kan worden.
r -r Tranneer de arts den patiënt den
W pols voelt, vraagt de moeder som-
tijds, of er koorts is. Deze moe
der is, zonder het te weten, volgeling
van Boerhaave (1700), die de koorts aan
den pols meende te kunnen afmeten. Wy
i meten thans de koorts naar de lichaams-
1 temperatuur. De normale temperatuur,
I tien minuten lang gemeten onder den
oksel, met den arm stijf tegen den romp
gehouden, is 's avonds doorgaans niet
hooger dan 37 graden Celsius, 's morgens
tusschen 36 en 36,5 graden.
In den endeldarm gemeten. Is de tem
peratuur ongeveer 'n halv'en graad hooger,
maar duwt men den ther
mometer ver in den en
deldarm. dan is de tem
peratuur nog weer 3
streepjes of meer hooger,
hetgeen soms tot vergis
singen luidt. Bij kleine
kinderen kan men niet
anders dan de tempera
tuur in den endeldarm
meten. De thermometer
wordt daartoe met vaseline
of zalf glad gemaakt. Drie minuten is vol
doende.
Men meet de koorts doorgaans driemaal
per dag, 's morgens 's middags en 's avonds.
Ziet men echter aan den patient teekenen
van koorts, die niet door den thermometer
worden aangewezen, dan is het nuttig, op
andere tijden, b.v. in den namiddag of :n
den nacht, den thermometer aan te leggen
Men schrijft de temperaturen op, teekent
ze in een curve op een koortslijstje.
Sommige ziekten hebben een kenmer
kend koortsverloop, b.v. mazelen, roodvong
gewone longontsteking, buiktyphus, mala
ria, sepsis (bloedvergiftiging). Een versche
derdedaagsche malaria geeft om de twee
dagen een koortsaanval, die ongeveer zes
uren duurt. Ik zelf kreeg eens hooge koorts
In de Zuid-Chineesche zee. noteerde drie
dagen lang nauwkeurig het verloop: de
koorts begon op den derden dag op het
zelfde uur als op den eersten dag, maar den
tweeden dag een paar uren eerder. Daar
om meende ik een dubbele malaria te heb
ben. nam kinine en was terstond genezen.
De typische malaria-aanval begint met
twee a drie uren koude rillingen, geeft
daarna enkele uren geweldige hitte, en dan
een paar uren sterk zweeten
Vroeger moest de dokter bij het vast
stellen van den aard der ziekte vaak
vooral afgaan op het koortsverloop,
thans iets minder, maar toch blijft een
nauwkeurige koortslijst een kostbaar
middel voor de diagnose. Bijna altijd is
koorts een teeken van infectie. Ik wil
biei iets zeggen over de zgn. banale in
fecties, dus wat men een kou noemt, of
een lichte griep, of een lichte keelont
steking. Vele menschen gaan daarmee,
heel slordig om, en meestal tot hun na
deel. Het lichaam is door zulk een in
fectie wat verzwakt, en meer vatbaar dan
gewoonlijk. Het verdient dus aanbeveling
om uit te zieken, en in bed af te wach
ten of de koorts nog terugkomt. Het ge-
gebeurt b.v. zeer vaak, dat kinderen
s avonds koorts hebben, en den volgen
den ochtend normale temperatuur ver-
toonen. Men laat die kinderen dan maar
weer over den vloer; 's avonds dan weet
koorts, den volgenden ochtend koortsvry
Dat is niet verstandig: men moet het
kind de kans geven, om uit te zieken:
minstens een etmaal lang in bed houden
zonder koorts. Maar is de koorts lang
duriger geweest, dan heeft het lichaam
angeren tyd noodig om zich te herstel
len; zoo moet na een week koorts de pa
tiënt zeker twee dagen in bed blijven. En
dit geldt nog maar alleen voor banale
infecties, want na een week koorts dooi
longontsteking laat men den patiënt nog
veel langer in bed, na diphterie door
gaans drie weken.
Het is wel gebleken, dat
zeer vele menschen. en ik
geloof bijna alien, die bij
een griep wel goed uit
zieken. kort daarna weer
griep krijgen.
Koortslijders hebben in
den regel geen honger,
maar wel dorst Het heeft
geen zin, hun voedsel cp
te dringen, of drank te
onthouden Het voedsel
zij licht, de dranken worden meestal frisch
gekozen.
Maar het is een oude ervaring, dat bij
koortsen, die op katarrhen lijken, verkoud
heden in neus en bovenste luchtwegen
overvloedige warme dranken, die den naam
hebben zweetdrijvend te zijn. lindebloe
semthee, groe en dergelijke, zeer verkwik
kend werken. De groc is ingevoerd dooi
Admiraal Grog, die in plaats van zuivere
rhum. dezen drank vermengd met water
gaf Hij' kreeg van de zeelieden geen
standbeeld hetgeen op zee trouwens niet
gaat
Men doet goed, de koorts te beschou
wen als een krachtsinspanning van het
lichaam om de infectie te overwinnen
De tegenwoordige artsen bestrijden dan
ook de koorts niet, maar wel de infectie
die de koorts veroorzaakt Men doet het nog
wel bii langdurige tuberculose, en ook bij
buiktyphus, maa- dit zijn uitzonderingen
Men zou dan ook gerust kunnen zeggen
dat het populaire gebruik van kinine niet
aan te prijzen is Nu de jnalaria zoo toe
genomen is. moet men de kinine volgens
de regelen der kunst gebruiken. Gebruikt
men dit middel te hooi en te gras. dan
worden daardoor de malaria-plasmodiën
(zoo heeten die dieren) tegen kinine be
stand.
Het wezen en de beteekenis van de
koorts zijn nog zeker niet voldoende be
kend. Wel is het zeker, dat de geleerden
thans over belangrijke nieuwe methoden
beschikken, om precies na te gaan wat
er in het lichaam geschiedt, maar deze
onderzoekingen, die willen achterhalen,
wat er scheikundig en natuurkundig ge
beurt in de cellen, die slechts microsco
pisch zichtbaar zyn, en die men toch
vun een levend mensch niet onder het
microscoop kan leggen, zijn uit den aard
der zaak heel moeilijk, en misschien voor
onzen zoo zeer practischen tyd ook nog
wel wat algemeen en theoretisch. Maar
de geneeskunde is als de zeevaart: ook
a- kende de zeeman de oorzaak niet van
ie weersveranderingen, en al was de as
tronomie nog maar poover, de ervaring
ieerde hem toch, de winden te gebruiken,
en de haven te bereiken.
DR TH. H. SCHLICHTING
BOISSEVAIN 28 Jan. v. Suez n. Ba
tavia. j
v
(Van onzen Weenschen correspondent)
Geen slag kon Oostenryk pynlijker
treffen dan het vertrek van ge
neraal Mark Clark, den opperbe
velhebber der Amerikaansche troepen,
die dit land gaat verlaten op een oogen
blik dat de catastrophe hier onrustba
rende vormen heeft aangenomen. Niet
alleen de christelijke Volkspartij met aan
het hoofd kanselier Figl, die een per
soonlyke vriend van den generaal was
geworden, zal dit vertrek betreuren, doch
iedere objectieve beoordeelaar moet er
kennen dat Oostenryk in den loop van
dit laatste jaar geen zorgzamer helper
en geen offervaardiger vriend had kun
nen hebben dan dezen „held van Anzio"
Telkens wanneer er hier hongersnood
dreigde of er een kolencrisis op komst was,
kwam generaal Mark Clark persoonlijk te
hulp en boorde hij de eigen Amerikaansche
voorraden -aan om den ergsten nood te
lenigen. Het is begrijpelijk dat menig Oos
tenrijker zich nu angstig afvraagt of ook
Clark's opvolger in die zelfde mate persoon
lijk voor Oostenrijk zal optreden, want het
is intusschen wel duidelijk geworden dat
dit verarmde land slechts dan daadwerke
lijk kan worden geholpen wanneer de hel
pende hand een vriendenhand is.
Naar de diepere gronden voor deze mu
tatie kan men slechts iaden; in alle geval
liggen zij grootendeels op internationaal ge
bied. Alleen al door de opzienbarende toe
spraken en lezingen, die Mark Clark tijdens
de zomermaanden in Amerika hield, is het
ook daar duidelijk geworden, dat deze ge
neraal niet alleen een vriend van Oosten
rijk, doch tevens een verdediger van alle
Oostenrijksche rechten was tegenover de
In het bijbelboek Esther wordt reeds onbewust de grondslag gelegd voor het
postbedrijf, want spreekt in dit gedeelte de auteur niet van loopers, rijdende
op sr.file kameelcn om overal in den lande boodschappen over te brengen? In
ae> rijk eer oude Peizen hadden de koningen reeds rijwegen laten aanleggen met
«ie bedoeling, dat sKonings brieven zoo snel mogelijk hun plaats van bestemming
zouden bei eiken. De Romeinen hadden in hun uitgestrekt rijk reeds uitstekende
heirwegen, waarlangs snelle boden vlug berichten konden overbrengen van oor-
legen en gewonnen veldslagen.
Een onderzoek ten archieve leerde ons
dat er omstreeks 1700 te Haarlem heel
wat postkantoren waren, nj. een in het
Pand, twee op het Verwuift en een in het
Heerenlogement (Proveniershuis). Sinds
dien is er veel veranderd; zeker, wij mis
gunnen onzen eerbiedwaardigen voor
vaderen hun wegen en vervoersmiddelen
c*n het even of deze kameelen, post
koetsen of trekschuiten zyn geenszins;
zij zullen er wel trotsch op geweest zyn,
maar onze tijd stelt nu eenmaal andere
eischen. En met het voortschryden der
jaren, waarin de techniek zich meer en
meer vervolmaakte, ontwikkelde zich in
geiyken tred het postwezen. Wie gedacht
zou hebben dat centralisatie en staats
bemoeienissen ten opzichte van bedryven
slechts uitvindingen zyn uit onzen he-
dendaagschen tyd, vergist zich. De
staat niet het minst aangetrokken
door de winsten, welke deze nering op
leverde annexeerde dit bedryf en zoo
ontstond te langen leste aan de Gedemp
te Oudegracht en Zijlstraat in zijn hul
digen omvang en grootte het P.T.T.-ge
bouw, waarin behalve de postdienst
de expeditie en bestelling zyn onder
gebracht aan de Baljuwslaan vlak aan
de spoorlyn ook de telefoondienst en
de onder hem ressorteerende technische
dienst zetelen. Dat de ruimte broederlijk
gedeeld wordt, kunnen we niet onder-
schryven, want, daar slechts tweederde
gedeelte van den beganen grond gebruikt
wordt door de post en telegraaf, is de
rest van het gebouw het domein van de
telefoon. De eenzame stilte van de „au-
tomatenzaal", het centraal zenuwstelsel,
waar alle gesprekken op uitkomen, wordt
omgeven door het druk geroezemoes van
het personeel en het tikken van de
schryfmachines, want er is heel wat per
soneel noodig om de administratie by te
houden.
Maar nog voelt de telefoondienst
zich beklemd in dit gebouw; voor
al de uitbreiding van de technische
apparatuur heeft veel ruimte noc-
dig en om dit klaar te spelen moe
ten in gebruik zijnde lokalen het
veld ruimen, voor deze expansie-
zucht. Onderdeden van de telefoon,
administratie zullen nu over twee a
drie weken tot dit doel overgebracht
worden naar de Nieuwe Gracht 5a;
de daar vertoevende R. V. S. zal
dan tweederde gedeelte van haar
ruimte beschikbaar stellen, ten
vreedzame invasie!. Het loket in
lichtingen is honkvast en doet niet
mee en blijft gevestigd aan de Zijl
straat 44.
Deze overbrenging, slechts betrekking
hebbend op den Internen dienst hoe
wel men er duidelyk de groei en bloei
van den telefoondienst uit kan proeven
is een decentralisatie-maatregel, on
gaarne uitgevaardigd en uit den nood
van het woningvraagstuk geboren en is
eerlijk gezegd in dit geval uit den 000-
ze; want verschillende af deelingen van
eenzelfden tak van dienst komen nu
ver uit elkaar te liggen; uiteraard zijn
hier vele nadeelen aan verbonden.
Bij velen zal deze uitbreiding van de
technische apparatuur de optimistische
meening doen postvatten dat dit zooveel
beteekent als zouden er nu in groote ge
tale telefoonaansluitingen aangelegd
worden. Als antwoord op de in u gere
zen vraag wat dit dan wèl te beduiden
heeft, kunnen wij slechts mededeeien,
dat deze uitbreiding practisch bestemd
is voor het districts- en interdistricts-
verkeer, d.w.z. het verkeer naar buiten
toe; by voorbeeld van Haarlem naar
IJmuiden, Beverwijk, 's-Gravenhage en
andere steden.
Het locale gedeelte van de centrale is
voorloopig groot genoeg en eischt nog
geen directe uitbreiding. De afdoening
der loopende telefoonaanvragen en dat
zyn er heel wat wordt uitsluitend
beheerscht door de hoeveelheid beschik
baar materiaal voor den opbouw van 't
locale net. Helaas, die hocvceiheid is
uiterst gering, zoodat de afdoening van
deze aanvragen niet zoo snel dan ge
schieden, zooals men zich dat zou wen
schen.
eischen der Sovjet-Unie. Nu echter Amerika
in den laatsten tijd een politiek van sa
menwerking met Rusland nastreeft, schijnt
de sympathieke generaal niet meer de aan
gewezen man te zijn om dezen nieuwen
koers over te nemen.
Voor Oostenrijk is het echter een voor
deel dat hij intusschen als adviseur hij de
voorbereidende besprekingen in Londen aan
wezig is en men kan er zeker van zijn dat
hij zoo gunstig mogelijke bepalingen voor
het Oostenrijksche staatsverdrag zal beplei
ten. Als eerste aanduiding voor zijn hulp
beschouwt men hier het feit, dat nu ook
Oostenrijk afgevaardigden naar Londen kan
sturen om het eigen standpunt te verde
digen. Van den anderen kant heeft men
hier zooveel vertrouwen in het rechtvaar
digheidsgevoel der Grootmachten, dat men
zich niet bezorgd maakt om de ongemoti
veerde eischen van Joego-Slavië, dat zon
der meer een gebied van meer dan 2000
vierkante Kilometer met Klagenfurt en
Villach op zijn verlanglijstje heeft geplaatst.
Ondertusschen echter bedreigt een on
gekende crisis het terneergeslagen Oos
tenrijk. Als buitenstaander zou men
wenschen dat de regeering alleen maar
politieke vraagstukken had op te lassen
maar dat is niet het geval. De regeering
Figl staat voor de ontrafeling van de
grootste materieele moeilijkheden, die
met den dag geeomplict erder worden
Want de inwoners van Weenen hebben
in de laatste week ellenden en weder
waardigheden doorgemaakt, die met
uitzondering van de bommen zelf aan
de donkerste dagen uit den oorlog her
innerden. Het gebrek aan steenkolen is
zoo groot, dat de regeering alle indus-
trieele bedryven tot het einde van Janu
ari heeft doen sluiten. Een week lang
was de stad practisch zonder electrisch
licht en zonder gas. Bovendien waren
door de plotseling opgetreden sterke
vorst de waterleidingen zoo radicaal be
vroren, dat ook nu nog bij gunstiger tem
peratuur de watertoevoer in een groot
aantal huizen is afgebroken. De rant
soenen zijn en blijven klein en de voor
uitzichten zijn zoo onheilspellend, dat de
minister voor voedselvoorziening ontslag
heeft genomen.
Natuurlijk gaan ook hier de communisten
als onkruidzaaiers rond, die de regeering
aansprakelijk stellen voor alle tegenslagen
die zich nu in dit land opstapelen. In dit
licht wordt de jongste regeeringsverklaring
duidelijk, waarin de bevolking wordt opge
roepen om moed en vertrouwen te hebben
en zich niet van de wijs te laten brengen.
Ofschoon dus de grond rijp is voor agitatie
en onrust, gedraagt zich de bevolking voor
beeldig. want de Oostenrijker, wiens leven
geteekend is door het lijden, beschikt over
een mateloos geduld. Hierin ligt ook de
verklaring waarom hij een Duitsche invasie
even gelaten over zich kon laten heengaan
als hij nu de gevolgen van den oorlog ge
duldig verdraagt.
Maar toch vraagt men zich af wat er
van dit land zal terecht 'tomen, wanneer
voorloopig alle fabrieken, alle scholen
alle theaters en bioscopen (met uitzon
dering van een avondvoorstelling) geslo
ten moeten blijven en wanneer er de
werk-trams in de vroege ochtenduren
leeg zyn, terwijl de str .ten omstreeks
elf uur wemelen van louter wandelende
menschen.
De Eerste Kamer ls bijeengeroepen
Dinsdagavond 4 Februari. Aan de orde
zal zyn de begrooting van Binnenland-
sche Zaken 1947, welke behandeling des
Woensdags daarop zal worden voortge
zet. Het ligt in het voornemen van den
voorzitter het wetsontwerp betreffend"
de schrijfwijze van de Nederlandsche
taal in de daarop volgende week aan de
orde te stellen.
Mr. P. J, Oud heeft als voorzitter van
de Vereeniging van Nederlandsche Ge
meenten te Nijmegen een rede gehouden
over de organisatie van den wederop
bouw. Mijn groote grief is, zoo zeide spr.,
dat men op het terrein van den weder
opbouw van den eersten dag af aange
stuurd heeft op een systeem om aan de
gemeentelijke zelfstandigheid een einde
te maken, principieel en welbewust. Bij
de besluiten van den opperbevelhebber
van Land- en Zeemacht van 21 en 24 Mei
1940 werd de regeeringseommissaris
later genaamd de algemeen gemachtig
de voor den wederopbouw met vrijwel
dictatoriale bevoegdheden bekleed. Maar
een land kan echter niet geregeerd wor
den door de ambtelijke deskundigheid
alléén. Naast en boven de deskundigheid
ls er het bestuursbeleid. Daarom was,
aldus spr., het K.B. van 7 Mei 1947 een
kardinale fout.
Op de bijeenomskten van het Con
tact-orgaan vcor het Herstel, bleek
telkens weer behalve van de con
crete nooden in de getroffen gebieden,
van de onbevredigende positie der
gemeenten by den gecent.raliseerdcn
opzet van het K. B.
„Wy, Nederlandsche bestuurders,
wenschen de plaats terug, die wij voor
1940 hebben ingenomen," aldus spr. Alle
gemeenten, ook de kleinste, hebben
recht op haar zelfstandigbestaan en
haar zelfstandig beslissingsrecht in de
zaken, die voor de plaatselyke gemeen
schap van het hoogste belang zyn. Men
kan het zoo omvangrijke werk van we
deropbouw, dat moet worden verricht,
niet van één punt uit dirigeeren.
Spr. besloot aldus: „Zooals het op het
oogenblik gaat, gaat het goed. Wy roe
pen de regeering toe: „Verwaarloos niet
de krachten, die er schuilen in ons
gemeentelijk bestuursapparaat. Schakel
hen, die de plaatselyke gemeente wil
len dienen, in, waar het mogelijk is. Gij
zult daarvan allen maar genoegen be
leven.
BIOSCOPEN:
Kembrandt: Tarzan's verborgen
(18 jr.), Luxor: Russische Rapsodie l'
jr), Cinema-Palace: Always m i««
volw 2, 4.15. 7 en 9.15 u lwn;'„
Een van de weinigen (14 1r.) 2, 4 .Ju,
en 0.15 u., CitvHotel du Nord vol^_.
2.15, 4 30, 7 en 9 15 u Snaaine'theaier.
Vlammende Prairie-oogen {14 jr 2-30,
en 9.15 u., Zond. 2, 4 15. 7 en 9 15 u.
APOTHEKEN: De avonddienst wordt
tot en met 1 Februari waargenomen doo
Duym en Keur, Keizerstraat 6, telef 1°3'
Begemann en Sneltjes. Kruisweg 30, tel®
10043: Marnix-Apotheek, Mamixstraat "0,
telef. 23525.
ZIEKENVERVOER: Fa Mathot, Gr Hout-
straat 39, telef 11990; Margriet, TurfmarKi
10 rood, telef 21400 (dag en nacht).
Donderdag 30 Januari
ConcertgebouwKamermuziekavond»
8 Uur.
H. K. B.: Gerald Walden revue
voor je", 8 uur.
8
Naar wij vernemen zou het in het
voornemen liggen, nog deze week
bon voor brandstoffen aan te wijzen'
waarop begin Februari geleverd zoo
kunnen worden De beschikbaar te stel
len hoeveelheid zal afhankelijk zijn van
de aanwezige voorraden.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat de uitreiking van schoenen
bonnen aan hen, wier stamkaartnunrmer
eindigt op het cijfer 5 en die tusschen
Januari 1945 en 1 April 1946 geen schoe
nenbon hebben ontvangen, Zaterdag
Februari a.s. zal worden beëindigd.
Zy die op grond van het boven
staande recht hebben op een schoe
nenbon, moeten zich dus uiterlijk 8
Februari tot den distributiedienst
wenden om een schoenenbon in ont
vangst te nemen. Dit geldt eveneens
voor hen, wier stamkaartnummer
reeds werd aangewezen, doch die
hun schoenenbon nog niet hebben
afgehaald. Na 8 Februari a.s. zal op
de in 1946 aangewezen nummers van
de stamkaart onder geen enkele
voorwaarde meer uitreiking van
schoenenbonnen geschieden.
In aansluiting aan hetgeen gepubli
ceerd werd over de verstrekking van
een schoenenbon aan hen, die sedert
1 April 1946 geen schoenenbon op de cij*
feraanwijjing van de tweede distributie
stamkaart hebben ontvangen en der
halve nog in het bezit zijn van bon 614
van het inlegvel, wordt het volgend»
medegedeeld:
Van 17 Februari a.s. af zullen de dis
tributiediensten op plaatselijk nader t»
bepalen dagen een schoenenbon uitreiken
aan hen, wier stamkaartnummer eindig1
op hét cyfer 3, 6 of 9, voorzoover zij nog
in het bezit zyn van den inlegvelbon
614. Dit 2Ün dus degenen, die thans zoo
dringend schoenen nooclg' hebben, da*
zy niet kunnen wachten tot zij volgens
het laatste cijfer van hun stamkaart aan
de beurt komen noch in de gelegenheid
zijn hun beurt met die van andere ge*
zinsleden te ruilen. De tweede distribu-
tiestamkaart met bijbehoorend inlegvel
'moet overgelegd worden. De distributie-
dienst zal van het inlegvel de bonnen
614 en 612 verwijderen.
Dinsdag is in het H.B.G.-gebouw de
derde bolbloemententoonstelling van de
stichting „Bloemlust'' te Lisse geopend.
De voorzitter van de tentoonstellings
commissie, de heer A. H. Nieuwenhuis,
verwelkomde in het by zonder den bur
gemeester van Lisse, mr. D. W. J. H. M.
Lambooy en zijn echtgenoote.
Nadat de heer Nieuwenhuis namens de
tentoonstellingscommissie tot alle inzen
ders een woord van dank had gericht en
aan mevr. Lambooy een mand met bloe
men had aangeboden, gaf hij het woord
aan den burgemeester. In zijn openings
rede zeide deze, dat het hem een buiten
gewoon genoegen was> reeds zoo kort na
de ambtsaanvaarding deze tentoonstel
ling te mogen openen. De burgemeester
had allen lof voor de vele inzendingen en.
prees de goede samenwerking van de
kweekers, die van groot belang is voor
vergrooting van den export. De activi
teit, die de bloembollenkweekers aan
den dag leggen, is een waarborg voor de
toekomst. Spr. hoopte ook zijn kracht te
geven, om den muur, welke in het bui
tenland is opgetrokken, te doorbreken.
Met den wensch, dat deze tentoonstelling
de beide vorige moge overtreffen, ver
klaarde hy haar voor geopend.
De burgemeester maakte hierna in ge
zelschap van vakgenooten een rondgang
langs de vele Inzendingen.
De Tooneelgroep „Menschen en Mas
kers" geeft a.s. Zondag een opvoering
van het tooneelspel ,,'t Lammeken" van
den Vlaamschen schrijver Jac. Ballings.
De Nederlandsche militaire woordvoer
der te Batavia heeft met betrekking tot
den militairen toestand het volgende
medegedeeld:
Te Medan hebben de republikeinen,
zooals reeds gemeld, de toezegging ge
daan om de order tot he: staken van
het vuren af te kondigen ingaande
27 Januari, 7 uur. Ondanks deze be
lofte zijn op Noord-Sumatra, na de
zen datum, reeds minstens 23
schendingen van het bestand gecon
stateerd.
In den Zuid-Westelijken sector va*1
Medan is een sterk bewapende repubb'
keinsche patrouille Nederlandse!) g«bi®°
binnengedrongen. Er ontstond een vuUf"
gevecht, waarbij 14 republikeinen werden
gedood en de overigen op de vlucht ëe'
dreven; 7 geweren, 7 handgranaten e
600 patronen werden buitgemaakt.
In den sector van Buitenzorg werd®
republikeinsche stellingen nabij
opgeruimd, nadat een hevig au oma cis®
geweervuur op de Nederlandsche stellin
gen in dit gebied was afgegeven. Ter be
veiliging van de troepen en de inwon®'
van Masing werd de Desa door Nede
landsche troepen bezet. De Nederlands®
verliezen bij al deze acties bedroegen e
doode, een zwaar en een licht gewonde-
De Chineesche consul-generaal
Batavia heeft in een officieel com®u
qué o.m. verklaard: „In verband rne\et'
Indonesische berichten, dat de Ne"
landsche troepen by de gevechten
Krian Chineesche vluchtelingen,
naar Soerabaja waren geëvacueerd. 2°
den gebruikt hebben, heb ik een v° ,efS^-
onderzoek ingesteld en moet thans a
nitief vast stellen, dat deze beschu^
gingen en beweringen totaal z°n
eenigen grond zijn."
f 100021996; f400: 2863 5503 7546 1 gi;
11553: f200: 2189 2965 6411 672» g5g9
f 100: 1742 2246 4376 4452 5060 801"
10171 11904 13195 14317 16658 211»*
Amsterdam, 28 Jan'ie if
Nadat gisteren de voor
aanmerking komende staatsj
voor het laatst werden ver!.ahdela'Jee»iP'i
vandaag de nieuwe 331/, P1-1'
1947 in de noteering. eIJ bof»
Beg:n beurs werd hierin ln
gehandeld op 98 jg99 tV, waarop
tientallen stuks van eigenaar
den. „nefond
Op de aandeelenmarkt lagen
gevraagd. ,sulke
Van Cultuuraandeelen waren
fondsen iets beter van toon.
De Scheepvaartmarkt was i van p
reactie en moest het koersavan:;
teren weer grootendeels prysg«v
