Gerucht in
eigen huis
5
Concentratie der vliegtuig
industrie
Directeur van Winterhulp voor het
Bijzonder Gerechtshof
Wie is graaf van Sarre?
m
WISSELEND WEER MET REGEN
SNEEUW
Kans op vorst toegenomen
EN
Spion verried hulpvaardige
Nederlanders
Fokher's naam blijft gehandhaafd
Donderdaga.s.toch
Elfstedentocht
Labour verdedigt buitenlandsch
politiek beleid
Ex-koning Umberto II leeft als
burger in Portugal
B
Groote belangstelling
voor Oranjetocht
Tot hoofd en hart
Tijdens opstand der Russen op Texel
Bestaande fabrieken
blijven
Het weer
Waardeering van Seyss-Inquart voor Piek
Besloten bijeenkomsten door geheel Engeland
Hofhouding zonder
ceremonieel
Arabische revolutie
in Palestina?
DINSDAG 4 FEBRUARI 1947
69ste JAARGANG No. 23764
EINDELOOZE BESPREKINGEN
TE BATAVIA
Generaal Spoor weer
naar Indië
Gewapende overval
Wegverkeer Noord-Zuid
Als het vriest en niet
sneeuwt
IW
De voormalige koning Umberto II met. zijn gemalin Marie José en twee
kinderen op wandeling.
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
T SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
■eiefoon: Redactie 21544; Administratie 21543
Postgiro 143480
-ABONNEMENTEN: 30 ets, p. w-, f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur; Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededeeUr-ger, dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per mjn. hoogte.
De administratie behoudt zien net recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ii
Het valt niet te ontkennen, dat de
geest van het basis-aecoord, dat
half November door Schermer-
tn en Sjahrir werd geparafeerd, aan
merkelijk verschilt van dat, wat na de
debatten in de Tweede Kamer en de
diverse regeeringsverklaringen thans ter
°nderteekening wordt voorgelegd. In ons
v°rig artikel hebben wij reeds uiteen
gezet, dat de motie-Romme weliswaar
diet een groote meerderheid werd aan
genomen, maar dat over de practische
Uitvoering de verschillende partijen
ieder haar eigen opvattingen hadden.
Wij zouden dit ten overvloede nog
®det twee merkwaardige uitspraken kun-
®en illustreeren. Op denzelfden dag, dat
de Tweede Kamer de motie-Romme
Aanvaardde, schreef De Waarheid als
kop beven haar hoofdartikel; „Aanvaard
T maar hoe!" Toch hadden de commu
nisten vóór gestemd. En de heer Van der
Goes van Naters, voorzitter van de
Tweede Kamerfractie van de Partij van
den Arbeid, zeide in zijn groote rede bij
e jaarwisseling; „Wij onderscheiden
Seen twee Linggadjati's, zooals prof.
Nomine, omdat wij den geest, die de
W Punten tot leven bracht, kennen als
den geest van Schermerhorn."
Is het wonder dat de Regeering, bij
de uitvoering van het op 20 December
voorgenomen beleid, steeds meer, zoo-
^'el in Nederland als in Indonesië, op
Verz*;t stuit, en dat het er steeds meer
haar gaat uitzien, dat van het basis-
Accoord weinig zal terecht komen?
Het Parool, bevreesd dat de Regee-
ïihg het roer omlegt, d. w. z. niet han
delt in den geest van Schermerhorn en
"An Mook, spoort de P. v. d. A. aan,
Jderkant stelling te nemen tegen een
beleid, dat afbuigt van den koers van
~inS§adjati, en Het Vrije Volk liet dezer
dagen in haar artikel „Onbegrijpelijke
benoemingen" een geluid hooren, dat
®veneens als een waarschuwing was be
doeld. Al deze reacties verrassen ons
geenszins, omdat zij de consequenties
k'Jn, mo esten zijn, van het gevoerde
beleid. De eigen opvattingen der ver-
Schillende partijen over het basis-
Accoord' en de verdere uitvoering er van
®hllen in de toekomst herhaaldelijk tot
-Wrijvingen en 'botsingen aanleiding
Beven.
Wat zien wij thans gebeuren? De Re-
Beering, inziende, dat het niet alleen
onverstandig, maar ook vrijwel onmoge-
iik is Schermerhorn c.s. op denzelfden
^eg als tot dusver te laten voortgaah,
Wcnscht de Commissie-Generaal met
bwee leden uit te breiden. Ze heeft
daarvoor twee deskundigen gevonden,
die weliswaar achter het basis-accoord
staan, maar dan achter het z.g. Lingga-
djati „nieuwe stijl", zooals dat in de
hiotie-Romme tot uitdrukking kwam en
daarmee de Regeering zich kon ver
enigen, doch dat een anderen geest
Ademt dan het oorspronkelijke, dat
Schermerhorn en Van Mook in gedach
ten hadden. Ziehier de oorzaak van het
in de verte hoorbare gerommel, dat mis
schien een naderend onweer aan
kondigt.
O, zeker, v. d. Goes van Naters staat
°hmiddellijk gereed, zooals reeds meer
alen is geschied, om olie op dë golven
bit te storten. „Kweek geen défaitisme"
ÏOePt hij in Het Parool uit, en wees ge-
b'-t: „tegen een teruggaan tot vóór
fAhggadjati zullen wij ons „neen" doen
boeren, en ik ben bereid daaruit alle
consequenties te trekken." Maar dat is
o kern der kwestie niet. De Regeering
ö'zekerde dezer dagen nognjaals, en
b^h behoeft aan de oprechtheid harer
^'Zekeringen geen oogenblik. te twijfe-
eb, dat van een wijziging van de re-
Beeringspolitiek ten aanzien van het.In-
°hesische vraagstuk aan de zijde van
e Nederlandsche regeering geen sprake
,S' En toch schreef Het Parool in een
^antteekening op het artikel van Jhr.
v' b. Goes van Naters. naar aanledding^
Ah de komende uitbreiding van de'
hQrnrni£sie-Generaal en de vervulling
Va
h de a.s. vacature-Van Mook:
lO^W; Posthuma, wiens integriteit en
'hteit wij boven elke verdenking stelden
Tin feilen, noemde in een gesprek met ons
ïnrt®Sadjati, „eeh ramp voor Nederland en
euesië".
Oer 6 heer Lovink is overtuigd tegenstander
biti r,e8ceringspolitiek. Dat bewijzen al zijn
en v001'*^ zijn scholing door
ia c Van Starkenborgh Staehouwer. Hij
p n zeeï bekwaam, zeer conservatief man.
Ahlia+. r Verzijl protesteerde tegen Ling-
terUg Tater trok hij zijn handteekening
Is
Öe er duidelijker bewijs mogelijk, dat
kar CjPVAttmgen over den geest en het
is kter van het ontwerp-accoord hier
ih
lej, °teing komen? Vanzelfsprekend zul-
fte»p .-leiders der partijen, waarop de
blos- ([rings-coalitie gebaseerd is, zooveel
bfiiD trachten de verschillen te over-
Maar de P-v.d.A. staat, om de
den van zijn fractie-voorzitter der
iq ri„de Kamer te gebruiken, inet het mes
e hand.
Ij h als die verbinding nu eens op ze-
beren dag wordt afgekapt? Wie
Boed s°nimige stemmen in de P.v.d.A.
Hik beluistert, constateert herhaalde-
lokpeen grootere bereidheid om aan den
Vei1 °cp der communisten gehoor te ge-
digp°htiek houdt men zich nog afzij-
ds oi'-choon de capriolen van b.v. een
Zijjj Uskes altijd een goede barometer
h y' teaar een eventueele fusie tusschen
stam en E.V.C. zou wel eens de eerst#
AisKUnnen z«n in deze richting.
liet edie verbinding wordt afgekapt
tiejj ®r°°te gevaar is dan, dan wij poli-
koqle p dat oogenblik vrijwel geïsoleerd
vaq te staan. Geen vrienden rechts
dat fJAs en nog minder links. Wat op
Aeij 10lhent een splitsing in de K.V.P.
'deq j?u beteekenen is gemakkelijk te ra-
vorj„ et is vooral hierom, dat wij in ons
vaq Ac'bkel, in verband met de actie
Ce-qs 11 aantal katholieken, die het niet
Athoppv met het tot dusver, door de
Ie bek.v!e.Twecde Kamer-fractie gevoer-
biet j.,1 hizake de Indische kwestie, er
*h etn op aandrongen, de eenheid
Tepij^ctij te bewaren.
„h rt te moet het mogelijk zijn bin-
k1 part,PKartij zelf dergelijke het lands-
hsvt-prf, Jbelang rakende kwesties tot een
p-vtedir,m*""§ rakende kwesties tot een
bet AChdc oplossing te brengen. En
Het K.N.M.I. te De Bilt deelt mede,
dat de luchtdrukverdeeling zich in de
afgeloopen 24 uur in een voor ons land
ongunstigen zin heeft gewijzigd. Over de
Britsche eilanden begon de luchtdruk be
langrijk te stijgen, tengevolge van een
uitbreiding in Zuidelijke richting van 't
gebied van. hoogen luchtdruk over
Groenland, terwijl ook over Noord-Scan-
dinavië de barometers weer stegen. In de
Middellandsche Zee ontwikkelde zich
tegelijkertijd een nieuwe depressie, die
nu over de Golf van Lyon ligt. Het op
dringen van de warmere lucht over
West-Europa nam dan ook hedennacht
een einde en het vorstgebied begon zich
weer in Zuid-Westelijke richting uit te
breiden, waarbij in het Zuiden van ons
land tijdelijk nog regen viel hier en
daar bij een temperatuur even onder nul.
De wind nam nog slechts weinig in
kracht af en draaide wat meer naar het
Noord-Oosten.
Verwacht kan worden, dat het vorst
gebied zich geleidelijk verder in Zuid-
Niet minder dan tweeduizend mo
torrijders hebben op het oogenblik
ingeschreven voor den Oranjetocht
BaarnSoest, welke is georganiseerd
ten einde de felicitatieregisters te
teekenen.
Onder de inschrijvers bevinden zich
100 ruiters uit Alblasserdam, die echter
niet den geheelen tocht te paard maken,
en dan een groep van twaalf wande
laars uit Nijmegen, die den tocht geheel
te voet zullen afleggen. Ook Limburg
zal geducht vertegenwoordigd zijn en
wel door Üe Limburgsche schutters,
waarbij ook de schutterkoning aanwezig
zal zijn. De verst verwijderde stad, welke
afgezanten zendt, is Vlissingen. Twaalf
wielrijders zullen de verre reis maken.
Het programma der feestelijkheden in
Baarn en Soest is uitgebreid. Het ver
meldt schoolfeesten, herauten, die het
heuglijke nieuws rondbazuinen, fakkel
optocht in de avonduren en daarna het
ontsteken van vreugdevuren. In Baarn
zal de tijdens de bezetting vernielde Ju-
liana-Bemhard-boom verplant worden
e nbjj „Peking" zullen vier roode beuken
worden geplaatst, ieder genoemd naar
een der koninklijke kinderen.
In Soest zal men bovendien boeren
dansen in Soester costuum kunnen zien.
Het comité, dat dezen tocht organi
seert, heeft besloten de inschrijving niet
te sluiten. Zelfs deelnemers, die tevoren
niet ingeschreven hebben, kunnen ter
plaatse nog op den dag zelven een deel
nemerskaart krijgen.
Westelijke richting zal uitbreiaen over
België en Frankrijk, waarbij de regen
weer over zal gaan in sneeuw. De om
standigheden zijn thans weer gunstig
geworden voor het voortduren van de
vorst gedurende een aantal dagen. De
temperaturen zullen daarbij nog wat
lager worden. Daar de luchtdruk over
Midden-Europa verder zal dalen, moet
de koude lucht uit Rusland zich weer in
versterkte mate naar het Westen gaan
bewegen.
Op het Noordzeekanaal is een ijsbreker voortdurend in de weer, om het ijs te breken,
dat dan door de sluizen in IJmuiden in de Noordzee wordt gespuid.
q1- gev?.VerSroote meerderheid de tot nog
v.te: Sp^rde Politiek t.a.v. de Overzee-
eÜWp Ileds|Ieelen afkeurt, zooais De
is, dat het katholieke volks-
Eeuw
nog in zijn nummer van
1 Febr. j.l. constateerde, en Waarvan ook
wij overtuigd zijn, dan is het o.i. niet
verstandig van de partijleiding daarmee
geen rekening te houden. Wij nemen
gaarne aan, dat de Kamerleden naar
best vermogen en naar eigen verant
woordelijkheid uitvoering geven aan het
program, waarop zij werden gekozen.
Maar met De Nieuwe Eeuw vragen wij
ons af:
„Is het zoo verwonderlijk, dat de katho
lieken het beleid hunner fractie achteraf
gaarne zien toegelicht en verduidelijkt in
zuik een hoogst belangrijke aangelegenheid
als de Indische, met name wanneer men.
meent te moeten constateeren, dat het
katholieke volksdeel in overgroote meerder
heid afwijzend staat tegenover de Indische
politiek der regeering, zooals die naar bui
ten treedt, terwijl anderzijds de katholieke
fractie dit beleid vrijwel unaniem accep
teert, naar men meent? Verwonderlijk is
dit niet, aldus gaat het blad voort. Zoo heb
ben ook sommigen in de K.V.P. het begre
pen en Professor Ronime trok, vóór hij naar
Indië afreisde, den boer óp om dit beleid
te motiveeren. Onder een stortvloed van
woorden en zeer deskundig heeft Eomme
het standpunt van zijn fractie uiteengezet;
wat echter achterwege bleef, was een duide
lijke opening van zaken, het formuleeren
In eenvoudige woorden van waar het nu
eigenlijk om ging. Wij begrijpen, dat in een
politieken strijd als waarin wij op het
oogenblik gewikkeld zijn, al te openhartig
spreken zijn gevaren kan meebrengen. Van
den anderen kant vragen wij ons af, of er
niet te veel gevraagd wordt van het ver
trouwen der katholieken, indien men van
hen vrijwel vraagt min óf meer blindelings
het beleid van de K.V.P. te aanvaarden."
Wellicht, aldus concludeert het voor
aanstaande katholieke weekblad, dat
een gezaghebbend woord van de zijde
der K.V.P. de gemoederen kan bevredi
gen. Ook wij meenen, dat dit een heel
wat beter beleid zou zijn dan hetgeen
tot dusver werd gevoerd. Het zou waar
schijnlijk een actie als die van de hee-
ren Weiter c.s. hebben voorkomen en
het zou ons zeker behoeden voor het
geen Het Vrije Volk enkele dagen ge
leden a,ls een mogelijkheid opperde:
„Wanneer deze eenheid (der K. V. P.)
doorbroken werd en de conservatieve vleu
gel om politieke redenen' een afzonderlijk
leven zou gaan leiden, zou de partijvorming
op politieken grondslag gezegevierd hebben
over een levensbeschouwelijke. Wij moeten
nog zien, dat de heeren Weiter en Bajetto
het zoover laten komen en dat de conser
vatieve katholieken nu gul zouden erken
nen, dat hun geloofsgenooten, die 'tot de
Partij van Arbeid zijn toegetreden, gelijk
hadden."
Ziedaar het gevaar van een splitsing
in de K. V. P. ten voeten uit geteekend.
Laat het voor ons een aansporing zijn,
daarmee gehoor gevend aan den wensch
der Bisschoppen, de eenheid in onze ka
tholieke partij te blijven bewaren, opdat
wij te allen tijde sterk staan. Want
laten wij ons dat vooral niet verhelen:
het kon in de toekomst wel eens noo-
dig zijn, dat de katholieken zich als één
man op de .bres zouden stellen ter ver
dediging onzer hoogste goederen.
Schrik nooit terug voor werk. Het
is tn den regel zoo, dat hoe meer
men doet, des te meer men ook
kan doen. Hoe drukker wij het
hebben, des te meer tijd hebben
wij vaak.
Naar wij vernemen, hebben onderhan
delingen van den vertrouwensman van de
regeering voor de Nederlandsche vlieg
tuigindustrie, ir. Th. P. Tromp, met de
betrokken partijen, waarbij vele moeilijk
heden moesten worden overwonnen, er
toe geleid, dat Zaterdag j.l. een overeen,
komst geteekend is tusschen de Nederl.
Vliegtuigfabriek „Fokker", de Mij.voor
Vliegtuigbouw Aviolanda en de Kon. My.
„De Schelde" (afdeeling vliegtuigbouw).
Daarbij werd tot fusie besloten.
(voor wat betreft de N.V. Fokker, welke
nog onder beheer staat, geschiedde zulks
behoudens goedkeuring van de vergade
ring van aandeelhouders).
Er zal een nieuwe vennootschap opge
richt worden, onder den naam N.V. Ver-
eenigde Nederlandsche Vliegtuigfabrieken
„Fokker."
Daarin worden bovengenoemde bedrijven
ingebracht (van „De Schelde" uiteraard
slechts haar afdeeling vliegtuigbouw), ter
wijl het geheele personeel door de nieuwe
N.V., met inbegrip van de bestaande so
ciale voorzieningen, pensioenfonds e.d.,
wordt overgenomen.
Alle op het gebied van den vliegtuig
bouw in Nederland aanwezige deskundi
gen, zoowel hoofd- als handwerkers, wor
den opi deze wijze samengebracht in één
sterke onderneming.
Alle loopende' orders op vliegtuigen,
autobussen etc. worden door het nieuwe
bedrijf overgenomen. Door uitbreiding van
orders hoopt men de productiemogelijk
heden der thans in bedrijf zijnde fabrieken
volledig te benutten.
Het ligt evenwel in de bedoeling, in de
toekomst de vliegtuigproductie in één
nieuwe fabriek onder te brengen. De
nieuwe directie en commissarissen zullen
over deze toekomstige vestigingsplaats
moeten beslissen. Er is deelde ir. Tromp
ons mede o.a. gedacht aan Soesterberg,
Vlissingen, Rotterdam, Amsterdam, Alphen
a/d Rijn, Den Helder. Tot de accomodatie
van de fabriekscomplexen moet een 'vlieg
veld qehooren- en 200 mogelijk een vliegha-
ven voor watervliegtuigen, die een diepte
heeft van 4'/2 km. Voor de verplaatsing
van den uitgebreiden wetenschappelijken
staf en voor de vestiging van het overige
personeel moet woningruimte gevonden
kunnen warden. Dit is ook een groote
moeilijkheid. Men houdt er dan ook reke
ning mede, dat het nog wel twee drie
jaren duren kan, voordat de plannen ver
wezenlijkt kunnen worden.
De directie zal uit vier leden bestaan,
van wie ieder der drie partners er een be
noemt, terwijl het vierde lid in onderling
overleg wordt gekozen.
Nadat de vergadering van de Commis
sie-Generaal en de Indonesische delega
tie, die Maandagavond te Batavia zou
worden gehouden, was uitgesteld, han
gende verdere besprekingen van de In
donesische delegatie onderling, zijn' on
verwachts hedenmorgen om 11 uur de
besprekingen hervat. Deze bijeenkomst
duurde tot 13.15 uur. De Indonesische
delegatie is hierna naar Djokjakarta
vertrokken.
Naar wij vernemen, is luitenant-gene
raal S. H. Spoor voornemens in het be
gin van de volgende week naar Batavia
terug te keeren. De commandant der
mariniers, generaal-majoor M. R. de
Bruyne, is vandaag per Skymaster van
Schiphol naar Indië vertrokken.
De Nederlandsche militaire woord
voerder te Batavia heeft o.m. medege
deeld, dat gewapende republikeinen te
Semarang Indonesische burgers op Ne-
derlandsch gebied hebben overvallen. De
aanvallers stichtten verschillende bran
den en doodden één burger, terwijl een
andere burger meegevoerd werd.
De drie participanten verwachten, dat
ook de regeering, in overeenstemming met
de indertijd door de „Vliegtuigindustrie-
commissie" gedane voorstellen en op grond
van de regceringsbeslissing van 14 Mei 1946
(opdracht aan ir.' Tromp), in liet aandee
lenkapitaal van de nieuwe N.V. zai deel
nemen.
De regeering verleent reeds thans steun
aan de ontwikkeling van een aantal niepwe
vliegtuigtypen door subsidies ter beschik
king te stellen van het bestuur van het
op 4 Juli 1946 door den vertrouwensman
van de regeering geïnstalleerde „Neder
landsche Instituut voor Vliegtuigontwikke
ling.'"
Verwachting tot Woensdagavond;
Verder toenemende vorst, vooral in
het Zuiden en Zuid-Westen van het
land. Geleidelijk wat afnemende, doch
langs de Waddeneilanden tijdelijk nog
stormachtige wind tusschen Oost en
Noord-Oost. Zwaar bewolkt met plaat
selijk eenige sneeuw, later enkele ver
spreide opklaringen.
Zon 8.16—17.34, maan 16.30—8.02.
In verband met het kolenvervoer per
vrachtauto wijst de Vakgroep Goederen
vervoer de chauffeurs er op, dat alle
verkeer van Noord naar Zuid-Nederland
moet rijden of via Arnhem-Nijmegen, of
via den Moerdijk. De andere Noord-
Zuid-verbindingen zijn uitgevallen.
(Van onzen Haagschen Redacteur)
Vandaag heeft voor het Bijzonder
Gerechtshof te Den Haag terecht ge
staan C. Piek, die, van de oprichting
in October 1940 af tot 2 Juni 1942
directeur-ge.ieraal van de Stichtihg
„Winterhulp Nederland" is geweest.
Piek werd geboren in 1904 en kwam na
zijn schooltijd in dienst bij het Bijkantoor
IJmuiden van ie Nationale Bankvereeni-
ging, waar hij later, in 1029, procuratie
houder werd. Mqt deze bank ging hij la
ter over naar de Rotterdamsche Bank. In
1934 nam hij in Dorarecht het Admini
stratiekantoor de Kat en Co. over en be
gon een eigen bank. In 1933 was hij in
middels lid geworden van de N.S.B. doch
in 1939 zegde hij zijn lidmaatschap weer
op. Op 29 Oct. 1940 benoemde Seyss-In
quart hem tot directeur-generaal van de
Winterhulp (die 22 October was opge
richt) en sprak daarbij de hoop uit, dat
onder zijn leiding „dit hulpwerk in het
welzijn van het Nederlandsche volk een
volledig succes zou mogen worden." De
taak van Piek zou later worden omschre
ven in statuten die zouden worden uit
gevaardigd door den secretaris-generaal
van het Ministerie van Binnenlandsche
Zaken. 2 Juni werd Piek eervol ontslagen
onder dankzegging voor de bewezen dien
sten.
„De opbouw van dit socialistische
hulpwerk", aldus Seyss-Inquart, „was
een taak waaraan de heer Piek zich
gedurende anderhalf jaar met groote
ijver en liefde heeft gegeven. Bin
nenkort zal hem een andere taak
worden gegeven;"
Het duurde evenwel tot Augustus 1943
eer hij weer een andere taak op zich
nam en wel die van leider van een Bu
reau voor verk>rging van Nederlanders in
Marseille. Hij bleef daar een jaar en
kwam, toen de invasie in Zuid-Frankrijk
een feit werd naar Nederland terug. In
November 1944 wilden de Duitschers
aanvankelijk het Hoode Kruis jn Neder
land opheffen, doch later kwamen zij
daarvan terug en werd Piek met de lei
ding belast. 7 Mei 1945 werd Piek ge
arresteerd. j
Als verdediger van den beklaagd?
trad op mr. C. H. Felders, terwijl mr.
J. Zaayer als procureur-fiscaal fungeer
de.
Het Höf, dat gepresideerd werd door
Jhr. mr. van Meeuwen, begon met het
hooren van mr. H. Sark, oud-secretaris
van den Armenraad. Getuige vertelde,
hoe reeds kort na- de capitulatie be
paalde teekenen er op begonnen te wij
zen, dat de Duitschers een Winterhulp
actie in Nederland in het leven wilden
roepen. Nadat Winterhulp was opge
richt, werd een verbod uitgevaardigd,
aldus verklaarde mr. Sark, dat collec
teeren door andere vereenigingen ver
bood. Zelfs de collecte in de kerken
werd verboden, waaraan de kerken zich
echter niet gestoord hebben.
Uitvoerig zette mr. Sark, die tfevens
als getuige-deskundige gehoord werd,
vervolgens de verhouding uiteen tus
schen „Winterhilfe" en „National So-
zialistische Volkswohlfahrt (N. S. V.)"
in Duitschland, die béide in „Winter
hulp Nederland" en „Nederlandsehen
Volksdienst" (N. V. D.) gecopieerd wa
ren. „Winterhulp" was de instantie, die
inzamelde en de N. V. D. de instantie,
welke de binnengekomen gelden be
steedde. Getuige zei, dat verdachte het
altijd trachtte voor te stellen, alsof het
sociale werk in Nederland „een bende"
was, terwijl in Duitschland alles tot in
de perfectie geregeld was
Er waren op Texel in bezettingstijd
ongeveer 800 Russen, die in April 1945
in opstand kwamen. Dit „oproer" werd
door de Duitschers onderdrukt, maar
no^ in begin Mei vonden zij het noo-
dig moeite te doen de verblijfplaatsen
van de ondergedoken Russen te
weten te komen. Zij stuurden er Hol
landsere spionnen op af; een van
dezen, de 33-jarig© G. Mulder uit Am
sterdam, stond Maandagmiddag voor
het Bijzonder Gerechtshof te Amster
dam terecht.
Deze man had zich reeds in 1941 bij
het „Legioen Nederland" aangesloten,
vocht bij Leningrad tegen de Russen en
raakte later gewond in Kroatië.
Maart 1945 kwam verdachte terecht bij
de Dienststelle „Hendrik" in Amersfoort,
die onder commando stond van Ober-
scharführer Fuchs. Toen de geallieerden
Oost-Nederland binnendrongen, werden
Het bestuur van de Elfsteden-ver.
maakt het volgende bekend: De Elfste
dentocht zal op Donderdag a.s. worden
gehouden, tenzij sneeuwval of dooi dit
alsnog mochten verhinderen. Het ijs is
thans overal betrouwbaar, maar op ver
scheidene plaatsen zeer slecht te berij
den. Aan het verbeteren van de route
wordt gewerkt.
Het traject gaat langs de elf steden
van Friesland en is 200 km. lang. Alleen
personen van 18 jaar en ouder mogen
deelnemen. Er wordt in twee afdeelingen
gereden, wedstrijd en tocht, welke ach
tereenvolgens om 5.30 en 6.00 uur uit
Leeuwarden starten. Men kan voor den
tocht evenwel ook in een der andere ste
den starten. Wedstrijdrijders mogen niet
opleggen. De eindcontrole „tochten"
wordt gesloten des nachts om 12.00 uur.
Ieder, die het eindpunt bereikt voor slui
ting van zijn eindcontrole, ontvangt het
zilveren Elfstedenkruisje.
Gelegenheid tot inschrijving bestaat
den geheelen dag voor den tocht en den
volgenden ochtend voor den start in het
Beursgebouw te Leeuwarden. Het inleg-
geld ad f 4.50 moet contant worden be
taald en dus niet van te voren op eeni-
gerlei wijze worden toegezonden.
De huivestingsmogelijkheden in Leeu
warden zijn zeer gering. Wie beslist niet
zelf voor logies kan zorgen, kan zich
wenden tot de afdeeling huisvesting van
de Elfstedenvereeniging, die beide dagen
voor den tocht zitting houdt in het
Beursgebouw, tel. 4841, telegr.-adres „Elf
steden Leeuwarden." Het bestuur kan
echter in geen enkele opzicht garandee
ren, dat aan aanvraag om logies voldaan
kan worden.
Wegens kolenschaarschte kunnen de
Spoorwegen geen extra treinen inleggen.
verdachte en een van zijn collega's in
burger gestoken en er op uitgestuurd om
de vijandelijke linies te verkennen. Het
resultaat van dezen speurtocht was ech
ter miniem geweest. Later, in de eer;te
dagen van Mei, werd dit spelletje her
haald. Nu kregen verdachte en drie an
deren opdracht de situatie op Texel te
peilen en de verblijfplaats etc. van on
dergedoken Russen te zoeken. Mulder
had een bevriende familie op het ei .and,
hij ging daar naar toe, deed zich er uit
gesproken anti-Duitsch voor en wizt op
die manier den argelcozen menschen
een rad voor de oogen te draaien.
Hij ging daarbij zelfs zoover, dat
hij een pakje tabak op tafel zette
en er bij zei: „Geef dit maar aan de
Russen". Een der getuiEen, de vrouw
des huizes, vertelde dat verdachte
„op de moffen gescholden had, als
zij nog nooit van iemand anders had
gehoord".
Overigens was verdachte niet al te
veel te weten gekomen, om de eenvou
dige reden, dat deze menschen weinig
van de Russen wisten. Uitgezonderd een
neef van de familie, die, niets vermoe
dend, vertelde dat hij de Russen ge
regeld van eten voorzag. Hij werd den
volgenden dag tot zijn stomme verbazing
door de Feldgendarmerie opgepakt! Al
leen aan de spoedig volgende capitula
tie had hij het te danken, dat hij aan
fusilleering ontsnapte.
Den commandant van verdachte,
Fuchs, als getuige gehoord, werd ge
vraagd, of hij het geoorloofd vond dat
militairen in burger aan den strijd
deelnemen. Maar Fuchs had ook zijn
bevelen gekregen enBefehl ist
Befehl!'s De president: „Dat kennen wij
hier in Nederland niet. Je kunt wel
bevel krijgen om je moeder van kant
te maken."
De procureur-fiscaal mr. Gelinck
zei in zijn requisitoir verdachte als een
„doodgewonen, gemeenen spion" te be
schouwen en eischte tegen hem de
doodstraf.
Prinses Irene vermaakt zich naar harte
lust bij het schaatsenrijden op de
Loosdrechtsche Plassen.
Door heel Engeland worden deze week
kleine, besloten bijeenkomsten georgani
seerd, waar leder^ van het Britsche kabi
net hun politiek tegenover de leden der
Labourpartij zullen komen verdedigen.
Bevin en Attlee (want het gaat hier om
de veel omstreden buitenlandsche poli
tiek der Labour-regeering) zullen zelf
Gascaes, een schilderachtig visschersdorpje in de nabij
heid van de badplaats Esioril bij Lissabon aan de
monding van de Taag, is hei toevluchtsoord geworden
van den voormaligen koning van Italië, Umberto II. Daar
leeft hij teruggetrokken met zijn familie onder den naam
van „Graaf van Sarre" in de aardige villa Baluarte van den
graaf van Moniereal.
deert de Portugeesche en Spaansche
klassieken in him eigen taal, en volgt
de politieke gebeurtenissen met groote
oplettendheid.
ij de reveille, zoo schrijft „Sie und
Er", in de nabijzijnde kazerne
staat de Graaf van Sarre op .om
dan naar het strand, de Portugeesche
„Cóte d'Azur" te wandelen, waar hij de
visschers bij het binnenbrengen van
de booten gadeslaat. Altijd gaat hij
blootshoofds en bijna nonchalant ge
kleed. Gaarne onderhoudt hij zich met
behulp van zijn kleinen Portugeeschen
woordenschat met de visschers en net-
tenbreiers, die hem weten te waardecren
en hem overigens niét als graaf, doch
als koning van Italië beschouwen, in
den loop van den dag zal de Conté di
Sarre deze wandelingen nog eenige ma
len herhalen. Want deze vormen zijn
eenige ontspanning.
Zijn kinderen moeten er niets van heb.
ben. Ze weten wel wanneer die .jr.ar-
schen" beginnen, maar niet wanneer zij
eindigen. Zij overschrijden de tien tot
vijftien kilometer.
Den voormiddag brengt de gTaaf van
Sarre door met het verzorgen van zijn
correspondentie. Dagelijks bereiken hem
meer dan honderd brieven, waar
van hij er een twintig persoonlijk be
antwoordt. Hij leest zeer veel, bestu-
Hy ontvangt vele bezoekers, voor
al vreemdelingen, want Italianen
bezoeken hèm slechts als zy oj>
doorgang naar Amerika in Lissabov
halt houden.
De beambten van het Italiaan
sche gezantschap voelen zich te
zeer republikein en houden zich
daarom liever aan het oude spreek
woord: In geval van twijfel kan men
er heter van afblijven.
De eerste vraag van den Graaf van
Sarre geldt altijd Italië. Met hartstoch
telijk medeleven volgt hij de politieke
en wetenschappelijke gebeurtenissen in
zijn vaderland. Vooral heeft hij evenals
vroeger veel interesse voor de socialisa-
tié. Doch het liefste houdt hij zich bezig
met zijn kinderen. Hij controleert hun
onderricht en onderwijst hen gedeelte
lijk zelf. Hij speelt met hen en heeft
een jongen ezel voor hen gekocht.
De Graaf van Sarre beschikt ook
over een kleine hofhouding en een
ceremonie-meester, doch aan het zoo
genaamde ceremonieel houdt zich
niemand. De koninklijke familie leidt
een eenvoudig en gelukkig burger
leven.
Zooals in Italië wordt Marie-José door
het eenvoudige volk bemind. De visschers
zijn verwonderd over hun schoonheid als
de drie prinsessen en de kroonprins voor
bijkomen. En zij vinden het heel gewoon
dat Umberto niet in een grooten Ame»
rikaanschen luxe-wagen rijdt, doch in een
oeroude Fiat als hij naar Lissabon gaat
om zijn vrienden, de antiquairs en boek
handelaren te bezoeken. Zij eerbiedigen
hem weliswaar als koning van Italië,
doch zij mogen hem graag, omdat hij
niet meer ziin wii dan de een of andere
burger in Portugal.
slechts enkele dezer bijeenkomsten kun
nen toespreken, maar op vele andere zal
hun taak worden overgenomen door an
dere ministers en onderstaatssecretaris
sen. Het schijnt dat de regeerings-afge-
vaardigden niet de zoogenaamde „La-
bour-rebellen" zullen aanvallen, doch
dat zij den nadruk zullen leggen op de
noodzakelijkheid van eensgezindheid in
de partij.
Mochten de .rebellen" echter hun
campagne tegen Bevin's politiek voort
zetten, dan is het waarschijnlijk te ach
ten, dat het kabinet zal trachten een aan
tal der leiders, zooals b.v. Ziliacus en
John Platt-Mills uit de partij te zetten,
zooals in de jaren 1935'36 menschen als
Cripps en Bevan geroyeerd werden.
De campagne van het kabinet onder
vindt twee moeilijkheden. In de eerste
plaats wekt zjj herinneringen aan een
soortgelijke campagne, die Herbert Mor
rison, Attlee en anderen ondernamen om
de partijleden te overtuigen van de juist
heid der non-interventie in Spanje. Het
protest der Labour-oppositie tenslotte
dwong de leiders echter hun steun aan
Eden's politiek op te geven.
In de tweede plaats heeft het Witboek
over de arbeidskracht in Engeland de ge
moederen van de partyleden danig be
roerd. Vooral de onthulling, dat de re
geering anderhalf millioen man onder
de wapenen wil houden en militaire
dienstplicht wil handhaven, heeft veel
opzien gebaard. De regeeringssprekers
zullen straks in de provincie stellig te
hooren krijgen, dat er iets niet in orde
kan zijn met een buitenlandsche politiek,
die zulk een last op het land legt.
Naar in Caïro wordt verklaard, z(jn
minstens 2000 jeugdige personen in-
Egypte aangeworven, om zich als vrü-
willigers bij de Palestijnsche Arabieren
aan te sluiten in een „op handen zünde
revolutie tegen verdere Joodsche expan
sie in het Heilige Land."
Een lid van een der grootste Moham.
medaansche organisaties in het Midden
Oosten, die ongenoemd wenschte te bly-
ven, zei, dat er in het geheim een comité
was gevormd, om contact te leggen tus
schen verschillende Arabische en Mo.
hammedaansche organisaties in Egypte.
Zeven leden van dit comité waren naar
Palesona gezonden, om de revolutie op
touw te zetten.
Gedurende het afgelocpen jaar is meer
dan twee millioen ton voedsel in de Brit
sche zone van -Duitschland ingevoerd,
grootendeels ten koste van den Britschen
belastingbetaler.
