geanimeerd debat in de
TWEEDE KAMER
CHEN TWEE POLEN
Emigratie naar Zuid-Afrika
Prins Bernhard doet beroep
op offervaardigheid
■EENZAAM
VERZET
Amendement inzake pensioenregeling
verworpen
mmïm
Oordeelkundige selectie noodzakelijk
NIEUWE BONNEN
Er komen nieuwe munten
Geyssendorffer bijgezet
Nederland dient goed te zorgen voor zijn
militairen in Indië
DONDERDAG 6 FEBRUARI 1947
PAGINA 7
CANADEESCHE PILOTEN VOOR
DE K.L.M.
Luchtvaartovereenkomst
STAKING IN SPINNERIJ
Waar zijn onze
troepenschepen?
HOOGERE MISSIESCHOOL
Voor vrouwelijke leeken
in Nederland
Mgir. Huibefs eere-voorzitter
De „Van Oldenbarneveldt"
vertrokken
N.I.W.I.N.-ACT IE
(Wordt vervolgd)
(Van onzen parlementairen redacteur)
Nadat de Tweede Kamer Woensdag-
jfiiddag het verzoek van den heer Ha
an om een interpellatie te mogen
"°uden over de brandstoffenvcorzie-'
mg had toegestaan, vervolgde zij de
afhandeling van het wetsontwerp-
°ekenning van een uitkeering ineens
®-an gepensionneerden, Een geanimeerd
debat, dat gaandeweg zelfs bewogen
^'crci, toen bleek, dat minister Beel 't
~®en stijf wilde houden en het amen
dment van mevr. Fortanier-de Wit
Van de Partij van de Vrijheid catego-
'sch afwees. Alle partijen voelden ei-
Seniijk veel
voor dit amendement, om-
®at het aan de belanghebbenden een
dpogere uitkeering wilde toekennen,
•e op zichzelf beschouwd zeker niet
°öMllijk was te noemen en die zij, de
dgfrokkenen, bepaald goed zouden kun-
**eh gebruiken. Maar niet alle partijen
i!den even ruiterlijk voor hun sym
pathie met de strekking van Net amen
dement uitkomen. De communisten
^klaarden rondweg, dat het hun niet
k°n schelen van wie het amendement
dfkomstig was en zoo deden practisch
°°k de meeste andere sprekers. De
preker van de Partij van den Arbeid,
de heer v d. Brug evenwel, draaide er
eerst erg omheen of hij al dan niet
?let .het amendement zou instemmen en
^en hij dan eindelijk over de brug
•hoest komen, deed hij dit op een
sonigszins naargeestige manier door erg
'6 sneeren op de liberalen en door dus
ai te duidelijk te laten uitkomen, dat
het den socialisten niet aangenaam
^as, dat éen liberaal met dit amende
ment voor den dag gekomen was.
mevrouw Fortanier-de Wit, die stil
aan en overigens om alleszins begrijpe
nde redenen het „enfant chéri" van de
Namer wordt, roerde zich tijdens de
jjtet zeer elegante uiteenzettingen van
®on heer v. d. Brug geducht met in
terrupties, waar de voorzitter de han-
'ten aan 'vol had. Maar ook voor een
v°orzitter van de Tweede Kamer is het
h'et eenvoudig om een dame binnen de
°rde 'te houden, wanneer zij juist een
Gartel moment beleeft, n
Om kort te gaan, de voorzitter kreeg me
vrouw Fortanier ten slotte tot kalmte en
"^Uister Beel schoot met scherp op het
•toendement. Hij zeide, dat de uitkeering
'leens over het Jaar 1945 31,4 milioen zou
Vorderen en dat dit bedrag zou, oploopen
v't 32 millioen, indien men slechts een
"eel van het amendement zou aanvaarden
f? tot 40 millioen, indien men ook het mi-
P'hium van de uitkeering op 500 zou stel-
Bovendien was het dan te vreezen, dat
Pensioenen van Oorlog en Marine ook
dezelfde wijze behandeld zouden moeten
worden, waardoor de extra kosten zouden
'tijgen tot 57 millioen. En dat alles moest
fle
minister nu zoo maar, zonder eenige
voorbereiding, goed vinden, terwijl er nieu-
We pensioenregelingen in voorbereiding zijn
en ook het ontwerp Noodvoorziening ouden
van dagen aanhangig is, dat, als het een
maal aangenomen zal zijn, ook weer invloed
moet uitoefenen op de algemeene financieele
situatie van gepensionneerden. De minister
wilde de voorziening, die voor 1947 noodig
zal zijn, met grooten spoed uitwerken en
de voorstellen1 daartoe tijdig indienen en
daarbij wilde hij gaarne zooveel mogelijk
rekening houden met de thans naar voren
gebrachte desiderata. Maar tegen dit amen
dement had hij overwegend bezwaar en hij
deelde mede, dat hij, zoo" het werd, aangeno
men, het wetsontwerp zou terugnemen.
Toen beging mevrouw Fortanier een
betreurenswaardige fout. Na deze hou
ding van den minister, die overigens
formeel gesproken niet slecht gefun
deerd was had zij. niets beters kun
nen doen dan het amendement tilings
intrekken. Zij deed het niet, maar de
andere fracties retireerden, zij het met
veel spijt, zij begrepen, dat het er. per-
saldo om ging den gepensionneerden in
ieder geval hun uitkeering te bezorgen.
En zoo kwam mevrouw Fortanier op een
vervelende inanier in de schuit van de
communisten, waarin nog enkele Chris-
telijk-Historischen en de Staatkundig-
Gereformeerden haar begeleidden. Het
-gmendement werd met 45 tegen 15
stemmen verworpen. Het had beter ver
diend, indien het op een verstandiger
manier voorbereid was geweest.
Minister Beei verklaarde nog,
voor het tot stemming kwam, dat
men toch goed diende te begrijpen,
dat de regeering een dergelijk amen
dement onmogelijk voetstoots kan
aannemen, wanneer het verstrek
kende consequenties heeft, die men
niet kan overzien. Het wetsontwerp
werd verder natuurlijk goedgekeurd.
Vervolgens zette de Kamer zich aan
de behandeling van het wetsontwerp
tot vaststelling van een Centraal Econo
misch Plan, waarbij minister Huysrnans
het gemakkelijk had. Alle partijen, die
er tegen waren geweest, toen de Memo
rie van Toelichting verscheen, die nog
onderteekend was door minister Vos,
waren er thans voor, nu het wetsont
werp verder verdedigd werd door mi
nister Huysrnans. De reden begrijpt men.
De minister distancieerde zich dan ook
wel van de eenlgermate staatssocialis
tische terminologie, die zijn ambtsvoor
ganger had gebezigd. Ook de Partij van
den Arbeid deed gematigd, al had de
heer Nederhorst nog wél vragen en op
merkingen en al vond hij het jammer,
dat het wetsontwerp niet verder ging
en het onmogelijk was om' het tegelijk
met de wet op de Bedrijfsorganisatie te
behandelen. Aan de bedrijfsorganisatie
dacht ook dr. Kortenhorst, die in de
considerans wilde lezen, dat deze wet
in het leven is geroepen „in afwachting
van een nadere, regeling na de tot
standkoming van de Publiekrechtelijke
Bedrij f sorganisatie."
Men maakte zich, er ongerust over, dat
kir. Kortenhorst hiermede bedoelde de
Plancommissie en het Planbureau slechts
als tijdelijk te willen inzien, doch dr. Kor
tenhorst verzekerde, dat dit zijn oogmerk
n;et was Hij wilde de inrichting van Plan-
commissie en Planbureau slechts als een
voorlooplge beschouwen om, wanneer een
maal de bedrijfsorganisatie aan de orde.
kpmt, de heele zaak zoo noodig te kunnen
herzien. Zoo gesteld, had minister Huys
rnans er niets op tegen en de Kamer even
min. Het amendement werd z.h.st. aange
nomen.
De minister heeft de bezorgdheid, van
vele sprekers aangaande het ka'raktbr van
de nieuwe instellingen kunnen wegneïnon.
pij gaf volmondig toe, dat het hier slechts
gaat om een welvaartsinstrument, zcoals
hij het noemde en een technisch-weten
schappelijk hulpmiddel voor de regeering,
dat geenszins prejudicieert op komende
bedrijfsorganisatorische regelingen. Nog
maals betoogde hij, dat de regcering in het
algemeen geen permanente én straffe re
geling van boven af voor oogen staat. In
normale tijden acht hij het niet noodig, dat
do regeering vaak en diepgaand ingrijpt.
Dan kan zij zich bepalen tot het geven
van algemeene richtlijnen, waarbinnen het
bedrijfsleveli alle vrijheid geniet. Overigens
waarschuwde de minister er tegen, dat men
de resultaten van deze economische plan
ning zal overschatten
Zij zal geen concrete en tastbare uit
komsten opleveren. Het gaat er slechts om
lijnen te onderkennen en een ontwikkeling
tijdig te kunnen aanwijzen. Daarmede werd
ook dr. Kortenhorst tevreden gesteld. Hij
toonde zich geen voorstander van al te
gedetaillfeerde en definitief-vastgclegde
plannen, die men later onder den drang
van zich wijzigende omstandigheden dan
niet meer kan veranderen. De wensch van
den heer Nederhorst, dat het Planbureau
regelmatig om de drie maanden de resul
taten van zijn onderzoekingen bekend zal
maken, opdat de Kamer er desgewenscht
over kan discussieeren, kon de minister
niet aanstonds inwilligen. Hij wist niet of
dit wel precies mogelijk zal zijn, maar hij
zal zich daarover nader beraden. In ieder
geval voelt hij er voor, dat de Kamer wordt
ingelicht en de resultaten van de planning
bespreekt. Hij had reeds verwacht, zeidé
hij, dat de kamer dit bij de behandeling
vap de begrooting zou gedaan hebben.
Aan het slot van den middag is het wets
ontwerp z.h.st. aanvaard.
Een vliegtuig van de K.L.M., dat ook
een ijzeren long vervoert voor een 19-ja-
rigen lijder aan kinderverlamming te
Bombay, is met acht Canadeesche pilo
ten in ons land aangekomen. De piloten
zullen op Schiphol voor de K.L.M. wor
den opgeleid.
Het Fransche persagentschap A.F.P.
heeft uit New Delhi gemeld, dat een
Nederlandsche delegatie en het Voor-
Indische ministerie van Verkeer het 66118
waren geworden over een ontwerp-1
luchtvaartovereenkomst. Aan de K.L.M.
zou één enkele route boven Voor-In
disch gebied zijn toegestaan, n.l. die
over Karatchi, Delhi en Calcutta. De
route BombayCeylonBatavia zou
niet door de Voor-Indische regeexing zijn
toegelaten „uit respect voor de Indone
sische republiek." De overeenkomst zou
gelden voor den tijd van één jaar.
Bij informatie op het departement
van Buitenlandsche Zaken deelde men
het A.W.P. mede, dat terzake nog geen
overeenkomst is gésloten, zoodat het be
richt in dezen vorm onjuist móet wor
den geacht.
Mussoiini, volkomen geïntimideerd. Staking in Ethiopië,
voor den eersten keer. De dichterlijke keizer van Japan.
m,
Volmer Aircraft Fabriek
f/eK °p slecht terrein kan landen en opstijgen en binnenkort in productie zal wordten
uTQr*h t fnoetoi imof/int nnJi col uit metaal. hierJ.t mln.n.t* aan drie Personen e.n
Los Angeles Heeft een nieuw type vliegtuig ontioorpen
hpftacht- liet toestel bestaat geheel uit metaal, biedt plaats aan drie personen en
kJi'P een motor van 75 P.K.welke achter de passagierscabine is aangebracht. De
80^snelheid van de „Volmer" bedraagt 176 k.m. per uur met een actie.rqldius,, van
en hm. Het toestel is zóó gebouwddat het op een zeer kleine ruimte kan landen
O °Pstijgen. Het gewicht bedraagt ongeveer 735, het laadvermogen ongev. 1500 pond.
J&n foto ziet men rechts van diet toestel den ontwerper van het vliegtuig, Volmbr
$QSen. In de cabine zit de vrouwelijke test-piloot Monica Malek. De „cowboy" aan
Sch 7l(^ere zijde van de cabine heeft niets met het nieuwe toestel te maken. Het
ho+lJnt echter den Amerikanen den laatsten tijd een bijzonder pleizier te doen bij
Vubliceeren van eerste foto's van nieuwe vliegtuigen, een tikje van de „roman
tiek" van vroeger dagen als tegenstelling mede te fotografeeren.
Hitler's befaamde tolk, dr. Schmidt,
die bij alle conferenties, die Hit-
Ier met buitenlanders voerde, aan-
lf' Was, is door de Amerikanen ge-
ge?e®teerden en in Neurenberg gevangen
*et.
heeft het een en ander ver-
iSll oyer Hitler's omgang met buiten-
Go0 staatslieden, die bijna nooit
blt(.r kem geïmponeerd werden, zelfs niet
brw?!l hij zijn beste omgangsvormen ge-
ïhet kon het altijd zeer goed
Hitier vinden" vertelde Schmidt.
tech?G verhouding bleef altijd zuiver
nisgjj jj.j discuteerde nooit met
fH'er militaire of politieke kwesties."
ïhej, I'1)1 was door Hitier zóó volko-
k0ln geïntimideerd, dat hij op bijeen-
ïocp1. vaak ziin mond niet opende.
Atus tijdens den oor'°S Hitier .aan
tehsi?^111 de °Penid& van 6611 nieuw of-
de j, meedeelde; kwamen de leden van
biet 'aansche delegatie naar Schmidt
ihtervet.hringende verzoek bij Hitier te
®ni,eer6n, daar Mussolini zoowel
vai Haliaansche volk tegen den aan-
hij heepd waren. Schmidt zeide, dat
tebdde r)11 enkelen invloed had, maar
herwar n Italianen aan Mussolini zijn
de jugf11 laten uiten. Hij zelf beloof-
t&l^U de grootste zorg te zullen ver-
•tescjj ^aar den volgenden dag uitte
«ter w' geen woord van verzet tegen-
6hs t*., P'an- Met Franco
s het an-
hem krij-
tie L* 'J1J de .bekende samenkomst
■Pyreneeën Hitier aan Franco
lïP'ler kon geen vat o]
s 0on bij
doortocht voor zijn troepen vroeg ndar
Gibraltar in ruil voor eenige Fransche
koloniën, vroeg Franco een schriftelijke
garantie van deze beloften. Toen Hitier
deze niet wilde geven, weigerde Franco
den doortocht.
Chamberlain heeft „op Hitier geen
grooten indruk gemaakt," aldus Schmidt.
Tijdens de conferenties van Godesberg
en Miinchen werd er vaak over kleine
détail-kwesties getwist, bijna gekibbeld.
T? Negusti, den leeuw van Juda, enzoo-
voorts, enzoovoorts, heeft de eerste
staking van zijn geschiedenis beleefd. Deze
brak uit bij de „Abessijnsche spoorwe
gen", welke de eenige lijn van het land
exploiteert, n.l.. van Addis-Abeba naar
Dzibouti aan den uitgang van de Roode
Zee. De grieven van de zwarte spoor
wegmannen, vier a vijfduizend in totaai,
hebben betrekking op het niet uitvoeren
van beloofde loonsverhoogingen en het
geven van de beste betrekkiifgen aan
Europeanen.
Kjizer Hiro Hito van Japan is een
dichterlijk man. Dit bleek eenige
dagen geleden Veer eens, toen hij
zich tot het Japansche volk richtte ln
een in dichtvorm opgestelde boodschap
ter gelegenheid van de prijsuitdeeling na
den jaarlijkschen wedstrijd in de dicht
kunst. „De dag breekt aan vol geloften,
HET BABYPAKKET
de stad Mi to weerklinkt van het geluid
der hamers", zoo luidt het begin van
het dichtwerk, dat als titel „De dage
raad" heeft en geïnspireerd is door de
activiteit van de timmerlieden, die de
asbombardeerde stad Mito herbouwen.
Bet Japansche volk, gevoeliger voor
dichterlijke taal dan voor officieele re-
dpvoeringea, zou in een keizerlijke bood
schap als deze een leS van optimisme
en een aanmoediging zien.
De hertog van Windsor is van plan
een auto-biographie te gaan
schrijyen. „Ik heb zeer veel stof
en zeer veel ervaring," verklaarde hij
onlangs. Hij nam de gelegenheid te baat
om tegen te spreken: a) dat hij te
Long-Island een viiia gekocht zou heb
ben, b) dat hij financieele belangen bij
Amerikaamsche spoorwegondtrnèmingen
zou.bezitten, c) dat hijNdirecteur van den
centralen spoorweg van New York zou
worden, d) dat zijn vrouw nieuwe ju-
weelen ter waarde van 1 millioen dollar
gekocht zou hebben.
De Methodistische kerk van Wash
ington heeft in een officieele uit
gave voor drankbestrijding er op
aangedrongen, dat aan iederen vertegen
woordiger, die tot den Raad van de
UNO toegelaten wordt, het volgende ge
vraagd zal worden: „Belooft u, met hulp
van God, u te onthouden Vun alle al
coholische dranken,in het bijzonder1
echter wodka, totdat u ontheven wordt
van uw plichten en uw verantwoorde
lijkheid als lid van dit lichaam?"
„Zeg, kun je 't niet op denzelfden dag brengen?"
Een aangelegenheid, die zoowel in
Nederland als in Zuid-Afrika druk
wordt besproken, is emigratie. Uit
wat er uit Zuid-Afrika naar Neder
land over dit vraagstuk wordt ge
schreven, kan de indruk worden ver
kregen, dat men in Zuid-Afrika
niet bepaald ingenomen is met de
gedachte, op groote schaal het aan
tal werkkrachten door invoer uit het
buitenland te zien toenemen. Hoewel
dit in zekere mate het geval is, b.v.
onder leden van een deel der vak
verbonden, met name de werktuig
kundigen, is de-openbare mëening
vrijwel geheel ten gunste van immi-
gratie, zoolang die op oordeelkun
dige wijze geschiedt. Men kan er van
overtuigd zijn, dat Nederlandsche
emigranten steeds welkom zijn, mits
Zij bruikbaar zijn.
Gelukkig heeft het verleden geleerd,
dat, behoudens zeer weinig uitzonde-"
ringen, de Nederlanders, die sedert 1895
toen de eerste groote toevoer ^ont
stond aan wal zijn gestapt, den goe
den naam van hun vaderland hebben
hooggehouden en tevens nuttige burgers
van Zuid-Afrika zijn geworden.
Nederlandsche ambachtslieden hebben
een zeer goede reputatie en kunnen,
met het oog op het uitgebreide bouwpro
gramma, van werk verzekerd zijn. De
groote woningnood, waarvoor dit pro
gramma is opgesteld, is evenwel de voor
naamste belemmering op den weg van
immigratie op groote scljaal, omdat er
geen voldoende huisvfesting is. De Zuid-
Afrikaansche regeering tracht hierin
thans verbetering te brengen door voor
malige militaire kampen alle met
houten of steenen gebouwen beschik
baar te stellen.
Er moet evenwel een besliste waar
schuwing worden geuit aan hen, die niet
tot de ambachtsliedenklasse béhooren,
zooals kantoorpersoneel. Tenzij.^ zij van
te voren verzekerd zijn van een werk
kring, is er voor hen vrijwel geen kans
van slagen in Zuid-Afrika.
Uit correspondentie blijkt, dat velen
in Nederland den indruk hebben, dak de
toestanden in Zuid-Afrika dezelfde zijn
als tot aan het begin van den eersten
wereldoorlog, toen vrijwel iedereen
plaatsing kon vinden. De tijden zijn
evenwel veranderd. De Afrikaner, die
zich voorheen -bijna uitsluitend tot de
boerderij bepaalde, heeft" zich thans ook
op het gebied van den handel en in de
zoogenaamde „professies" verdienstelijk
gemaakt.
Vroeger konden vele onderwijzers uit
Nederland kansen in Zuid-Afrika vin
den. Dit is veranderd, nu Afrikaansch
en niet Nederlandsch als officieele taal
naast Engelsch wordt gebruikt, hoewel
het gebrek aan onderwijzers blijft be
staan.
De Nederlandsche boeren, die zich in
Zuid-Afrika hebben gevestigd, hebben
allen een goed bestaan, maar er is veel
kapitaal noodig om te slagen.
Landbouwgrond is duur en men
kan hier niet, zooals in Nederland,
op een klein stukje grond een bestaan
vestigen, tenzij het irrigatiegrond is,
en de prijs hiervan is gewoonlijk zoo
hoog, dat het verschil in afmeting
geen invloed heeft op het totaaL Als
een boer hier wil slagen, heeft hij
minstens f 50.000.kapitaal noodig.
Boerenarbeiders worden weinig ge
vraagd eh de enkelen, die voor den
tweeden wereldoorlog zijn gekomen,
werden spoedig ontnuchterd door het
loon, dat, hoewel het, vergeleken met
hetgeen men in Nederland verdiende,
goed kon worden genoemd, door
gaans geheel ontoereikend was om
een redelijk bestaan te hebben.
Er is een uitzondering voor zoover het
tuinbouwlieden betreft. Naar hen be
staat een groote vraag, vooral voor de
plantsoenen der groote gemeenten. Er zijn
ook kansen voor plaatsing van kweekers
bij gemeenten, zoowel als bij particuliere
kweekerijen.
Woensdag raakten de meisjes, werk
zaam in de Drostzaai van spinnery I
van de N.V. Kon. Stoomweverij „Nijver-
dal" ontstemd over het f®it, dat, naar
haar meening bedrijfsschorten waren
verstrekt, die van een mildere kwaliteit
zouden zijn dan was beloofd. De direc
tie ontkende dit, doch zegde, toe, dat,
mochten er enkele exemplaren onder
zijn, die eérder versleten waren dan an
dere, deze ook eerder vervangen zouden
worden. De meisjes namen hiermede
geen genoegen en legden tenslotte het
werk neer. Daar het geheele bedrijf af
hankelijk is van de productie van deze
afdeeling, was de directie genoodzaakt
de spinnerij stil te leggen en de ruim
600 arbeiders naar huis te zenden.
BOISSEVAlN, pass. 3 Febr. Perim
n. Batavia.
TEGELBERG, 3 Febr. v. A'dam te
Batavia.
Onder groote belangstelling geschiedde
Woensdagmiddag op Westerveld de bij
zetting van G. Geyssendorffer dien bij het
ongeluk op vliegveld Kastrup om het
leven gekomen K.L.M.-piloot. Op zijn
laatsten tocht werd de bekende vlieger
begeleid door vele vrienden en collega's
uit de vliegwereld. Aanwezig waren de
directeur van de K.L.M., dr. Plesman,
mevr. Martin, echtgenoote van den on
derdirecteur der K.L.M., die zelf in In
donesië vertoeft, vele KIL M—piloten, de
legaties van de militaire luchtvaart, van
het personeel van Schiphol en van het
hoofdkantoor der K.L.M. Er waren
vele bloemstukken, o.a. van verschil
lende buitenlandsche luchtvaartmaat
schappijen. Dr Plesman sprak een af
scheidswoord tot den ontslapen piloot,
die, aldus spreker, de eerste kwart eeuw
der burgerluchtvaart heeft medege
maakt en als vlieger in binnen- en bui
tenland groote bekendheid verwierf. Zijn
betrouwbaarheid was spreekwoordelijk.
Dr. Plesman haalde enkele herinneringen
op uit Geyssendorffer's loopbaan, zóoals
diens veilige landing op een heuvel in de
buurt van Croydon en een even geluk
kige landing met een defect landingsge
stel op Waalhaven. Spr. herinnerde aan
Geyssendorffer's eerste Indië-vlucht.
waarna er nog vele zijn gevolgd. Hij
heeft zek,er meer dan 25.000 vlieguren
gehaald. Zijn laatste vlucht "is echter
wreed onderbroken. Ik hoop echter, dat
hij met zijn 21 metgezellen thans veilig
is geland, zoo besloot dr. Plesman zijn
rede.
De heer C. Timmer, een persoonlijke
vriend van Geyssendorffer. gaf 'n schets
van het leven van zijn vriend. Namens
de collega's bracht de vlieger Steinbeck
een laatsten groet.
In zijn Lichtbaken van Zaterdag 1 Fe
bruari j.l. deed de weleerw. heer H. de
Greeve mededeeling van een Hoogere Mis
sieschool voor vrouwelijke leeken in Hul-
z- „de Tiltenberg" te Vogelenzang.
Nederland heeft daarmee zijn eigen op
leidingsinstituut voor vrouwelijke leeken:
gesteund en goedgekeurd door Z. H. Exc.
den Bisschop van Haarlem, gebouwd op
breeden grondslag en gedragen door rijpe
ervaring.
De Vrouwen van Nazareth n.l., aan wie
de leiding van de Hoogere Missieschool
is toevertrouwd, werden reeds in 1921 ge
sticht met als uitgesproken doel: het lee-
kenapostolaat van de jonge vrouw in de
missiegebieden. Zij tellen op het oogen-
blik vrouwelijke leekenmissionarissen in:
Nederlandsch-Indlë, Afrika, China en
Zweden, terwijl er onderhandelingen zijn
met Voor-Indië en Japan.
Aan de Hoogere Missieschool op „de
Tiltenberg" nu kunnen jonge vrouwen,
voornamelijk intellectueelen, de speciale
vorming doormaken, die noodig is voor
een verantwoord en vruchtbaar werken als
zelfstandige leek in de Missie. Nadere ge
gevens zullen binnenkort worden gepubli
ceerd.
Z. H. Exc. MgT. J. P. Huibers heeft
het eere-voorzitterschap aanvaard van
de H. A. M. Pi. T. 1947, de groote mis-
sietentoqnstelling, die ln het voorjaar te
Den Haag zal worden gehouden.
Dezer dagen is opgericht een vereeni-
ging „Vrienden van Zwitserland", welke
zich ten doel stelt de cultureele be
trekkingen tusschen Nederland en
Zwitserland te bevorderen.
Het secretariaat, waarbij men zich als
lid kan opgeven, is gevestigd Nieuwe
Plein 54, Arnhem.
voor het tijdvak van 9 t.m. 22- Febr. '47
BONKAARTEN KA, KB, KC 701
(strook no. 4)
568 algemeen 750 gr. suiker, boter-
hamstrooisel, of 1500 gr. jam,
stroop, enz., of 750 gr. chocolade
of suikerwerk.
597 algemeen 1 ei
598 algemeen 500 gr. sinaasappelen
BONKAARTEN KD, KE 701
(strook no. 4)
603, 604 algemeen 250 gr. suiker, bo
terhamstrooisel, of 500 gr. jam,
stroop, enz., of 250 gr. chocolade
of suikerwerk.
605 algemeen 1 ei x
606 algemeen- 1000 gram sinaasappelen
BONKAARTEN MA, MD 701
(strook no. 4)
594 suiker 250 gram suiker, bofer-
hamstrooisel, enz., of 500 gr. stroop,
jam enz., of 250 gram chocolade of
suikerwerk.
TABAKSKAAR TEN ENZ.
T 69, T 70 2 rantsoenen tabaksartikelen
V 70 200 gram chocolade en'of suiker
werk, of 200 gram suiker, boterham
strooisel enz., of 400 gram jam, stroop
enz.
X 69 2 rantsoenen tabaksartikelen.
X 70 100 gram chocolade en/of suiker
werk. of 100 gram suiker, boterham
strooisel enz-, of 200 gram jam, stroop
enz.
Op de suikerbonnen is voortaan r.aar
keuze ook chocolade of suikerwerk ver
krijgbaar. Op de bonnen voor versnape
ringen kan men desgewenscht ook sui
ker" of jam koopen.
De volgende bonaanwijzing voor sui
ker en versnaperingen zal op Donderdag
20 Februari plaats vinden.
De bonnen voor sinaasappelen moeten
uiterlijk op Woensdag 12 Februari a.s.
ingeleverd worden bij een handelaar in
groenten en/of fruit.
Het ministerie van Financiën deelt
mede, dat het ontwerp-Muntwet,waar
in de voornemens der regeering aan
gaande het in omloop brengen van
nieuwe munten zijn vervat, in een ver
gevorderd stadium verkeert.
Omtrent het metaal, waaruit de
nieuwe munten zullen bestaan en de
coupures-die in omloop zullen worden
gebracht, is nog geenerlei definitieve
beslissing genomen. Berichten als zou
den de zilveren munten geheel en al
uit de circulatie verdwijnen, moeten op
zijn minst genomen als uiterst voorbarig
worden beschouwd.
Wanneer ije voornemens der regeering
worden, goedgekeurd, zal zoo spoedig
mogelijk tot intrekking van het im
populaire zinken geld, uit de bezettings
jaren worden overgegaan.
Hedenmorgen vroeg is de „Johan van
Oldenbarneveldt'' naar Indië vertrokken
met 2350 man van de lichting 1946 uit
Amersfoort, Vught, Roermond, Bierick
en Deventer aan boord. Ook een deta
chement mariniers maakt de reis mee.
Onder de passagiers bevindt zich o.a.
het Katholieke Tweede Kamerlid Jhr.
mr. G. A. M. J. Ru.vs de Beerenbrouck.
In den Stadsschouwburg te Utrecht
is een groote bijeenkomst gehouden
van het NIWIN-comité. Prins Bern
hard hield de openingsrede, waarin
hij herinnerde aan den wensch van
wijlen Koningin Emma: „Laat Ne
derland groot zijn in de dingen,
waarin een klein land groot kan
zijn" en de hoop uitsprak, dat deze
voor de NIWIN in vervulling zal
gaan.
Wij moeten bereiken, zoo vervolgde hij,
dat alle Nederlanders, ongeacht rang,
stand of positie, ongeacht hun godsdien
stige richting of politieke overtuiging, als
één groote familie de zorg voor alle mili
tairen in Indië en burgers, dié onder ge
lijke omstandigheden leven, op zich ne
men. Onze gemeenschappelijke zorg voor
hun welzijn moet zich in gelijke mate
over allen uitstrekken. Onze landgenoo-
ten ginds, militairen en burgers, rekenen
op ons, zooals wij op hefa, zij ginds en wij
hier vormen één groote gemeenschap,
onafscheidelijk met eikaar verbonden,
zoo besloot de Prins zijn toespraak.
De direateur van het Centraal Bureau
NIWIN, ir. F. van Rijn, gaf hierna een
uiteenzetting van de structuur van de
NIWIN en van de voorgeschiedenis en
het ontstaan.
Gedurende de geheele pauze onderhield
Prins Bernhard zich met de persverte
genwoordigers, die tijdens een ongedwon
gen gesprek gelegenheid kregen inlich
tingen te vragen over de NIWIN en wat
daarmede samenhangt. Allereerst infor
meerend naar de beteekenis der NIWIN
kregen zij als antwoord: Nationale In
spanning Welzijnsverzorging Inldië. Zij
vernamen verder, dat de NIWIN bij de
peiling van de verlangens onzer jongens
oji het gebied van de artistieke ontspan
ning gebleken is, dat deze voor 65 pCt.
uitgaat naar serieuze ontspanning. Veel
meer dan de helft houdt van goede mu
ziek en goed tooneel. De verhouding tus
schen de bevolking en de Nederlandsche
soldaten is prima. De Nederlandsche jon
gens stellen veei belang in de levenswijze
en de gewoonten van de inlandsche be
volking, welke belangstelling door de
overheid wordt gestimuleerd en deskun
dig geleid. Heel dikwijls komt het voor,
dat onze soldaten op eigen gelegenheid
tot in het TRI-gebied „doordringen" om
cp hun gemak eens een praatje n:et de
bevolking te gaan maken, wat intus-
sche« texïh nog steeds een riskante on
derneming is.
Roman uit den
bezettingstijd
door Hans Verhoeven.
15)
Even later, beseffende nog verder
van huis te zijn, als hij ook Maarten te
gen zich in het harnas joeg, trachtte hij
het goed te maken met een sigaret.
Zoowel het een als het ander liet den
ambtenaar volkomen koud. Niets kon hem
vandaag uit zijn humeur brengen.
's Avonds schrokte hij zijn eten naar
binnen, vreezend niet op tijd te zullen
komen, hij knapte zich wat op en had
vervolgens nog anderhalf uur over om te
zitten popelen van gespannen verwach
ting. Bovendien bleek Joop nog te laat
te zijn, zij had een spoecfrecept moeten
klaarmaken. Al met al schemerde het
reeds, toen hij haar op de fiets zag
naderen. Hij snelde met drie treden
tegelijk de trap af, greep zijn rijwiel en
slaqgde er in het te doen voorkomen,
alsof de ontmoeting inderdaad toevallig
was.
Terwijl zij langzaam naast elkaar
voortreden, vertelde hij hqar de geschie.
denis en bet Ijesluit, dat hij had geno
men.- Zij 'was al op de hoogte van de
vordering; Tijntje had haar vader In
gelicht, dóch zijn aandeel in de kwestie
was een nieuwtje voor haar. Zij voorzag
in het begin alleen maar moeilijkheden
voor Maarten.
„Ik zal heel openhartig zijn," zei ze.
„Je weet, dat de menschen toch al van
meening zijn, dafje er eigenlijk beter
aan had gedaan niet met dezen burge
meester samen te werken. Als nu boven,
dien bekend wordt, dat jij de lijst van de
te vorderen personen klaarmaakt en
er zijn er, die dat nu reeds denken
dan kom 'je heelemaal in een moeilijk
parket. Is er dan geen andere oplossing
te vinden?" 1
Maarten glimlachte, De duisternis viel
snel ln en Joops gezicht lag vol geheim
zinnige schaduwen. Toch meende hij nog
een uitdrukking van bezorgdheid in haar
oogen te kunnen waarnemen en zijn hart
werd er zóó groot van, dat het leek, alsof
er iets,' diep in hem, naar buiten wilde
springen. Hijvoélde zich in een roeke-
looze stemming komenden ofschoon het
hem oneipdig goed deed haar vrees voor
hem te hooren uitspreken"^,werd hij er
niet door beïnvloed. Hij kon de werèld
wel op zijn eentje aan, vond hij en als
bovendien Joop vertrouwen in hem bleef
stellen, was er geen reden voor iets uit
den weg te gaan.
„Nee Joop," antwoordde hij. „Ik had
de keuze tusschen onderduiken of dit
werk doen, maarLaten we een
oogenblik afstappen, dan kan-ik beter
praten."
Zy waren op een stil landweggetje ge
komen. Het. voerde naar een jx>erderij op
betrekkelijk grooten afstand; verder lag
het buiten 't normale verkeer. Veel kans
was er derhalve niet hier te .worden ge
stoord. Hun fietsen gebruikten zij als
steun in den rug. 1
Het lichte beeld van haar gelaat zweef
de voor zijn oogen, tóen hij begon te
vertellen hoe hij van plar was de moei
lijke opdracht uit te voeren.
„Ik heb, gedeeltelijk om mezelf te
oriënteeren, maar vooral om. er later, na
onze bevrijding, gebruik van te maken,
een kaartsysteem aangelegd, waarin alle
onbetrouwbare elementen van het dorp
voorkomen. Je kunt je wel voorstellen,
dat ik daar 'n prachtige gelegenheid voor
heb. Niet alleen kom ik met veel men
schen in aanraking, doch bovendien hoor
ik in vertrouwelijke oogenblikken nog al
eens dingen van Piet Surrogaat, die voor
ieder ander geheim blijven. De leden van
de N.S.B. zijn zoo langzamerhand alge
meen bekend, zul je zeggen. Maar daar
naast heb je.nog een aantal van die half
slachtige lieden, die van twee walletjes
willen eten. Sommigen zijn lid van een
nevenorganisatie, wat niemand weet,
anderen komen bij ons flikflooien, vertel
len onder de roos het zoo _goed te mee-
nen met de nieuwe orde, pro-Duitsche
gevoelens te hebben en meer van dat
fraais.
Het is natuurlijk logisch, dat ik op de
Hjst voor den arbeidsinzet geen N.S.B.-
leden kan plaatsen. Maar die anderen,
die slappelingen zal ik eens behoorlijk te
pakken nemen. Zij komen naar mijn
meening in de eerste plaats voor uitzen
ding ln aanmerking. Het is immers niet
meer dan een staaltjexvan hun plicht
hun krachten ook metterdaad in dienst
te stellen van het Groot-Germaansche
rijk? Zij zijn pro, laten zij dan ook too-
nen wat voor de zaak over te hebben.
En daarmee zal ik ze helpen.
Zoo wou ik het doen. Ik zie wel kans
een twintigtal van die knapen bij elkaar
krijgen. Vind je niet, dat die oplossing de
beste is?"
Joop had met stijgende belangstelling
naar zijn eenvoudige en pretentielooze
uiteenzetting geluisterd. Haar bewonde
ring voor zijn plan belette haar echter
niet het gevaar te zien, dat er voor hem
in stak.
„Zooals Je het nu voorstelt, kan ik er
geen speld tusschen krijgen," zei ze na
denkend. „Maar denk je, dat die lui zich
zoo gemakkelijk en zonder verweer zul
len laten tfegsturen? Ik geloof er niets
van. Het zal protesten regenen én hoe
wil je dat verdedigen?"
Hü maakte een onverschillig gebaar,
het welk haar in- de duisternis ontging.
„Dat zal zoo'n vaart niet loopen,"
meende hij luchtig.
„Toch moet je er rekening mee hou
den," hield zij vol.
„'Goed, er is eenige risico aan verbon.
den, maar we hébben immers geen keus?
Of vind je het bij nadere beschouwing
toch maar beter, dat ik verdwijn? Dan
moet je goed inzien wat het gevolg zal
zijn: deze vordering gaat door, onver
schillig wie er aan werkt en wat zal er
in dat geval worden bereikt? Dat met
geen enkele bijzonder omstandigheid
rekening wordt gehouden en dat de be
volking dus de dupe wordt."
Schoorvoetend gaf zij dat toe. Zijn te-
lang woog echter zoo zwaar, dat zij te
genwerpingen bleef maken, wel beseffen
de zijn besluit niet te kunnen veranderen,
doch om precies te weten te komen hoe
hij de, moeilijkheden het hoofd dach^ te
.bieden.
„Laten we nu eens aannemen, dat er
door bepaalde personen bij den burge
meester wordt geprotesteerd, wat doe
je dan?"
Hij plukte verstrooid aan een kapot
handvat van ziju fieis en dacht even na.
