.R Historische oogenblikken in den Salon de l'Horloge Bekoring van het omroepbedrijf In den ban van het busje van Z.M. de baby EENZAAM VERZET STALIN HEEFT DEN PRIJS GENOEMD SUOMI MOET DETALEN ft Finland werkt om een grootmoedigen vrede te overwinnen Aan het bureau waaraan Lodewijk XV zetelde teekenen de satellietstaten den vrede In de radio-keuken J WERKERS ACHTER DE SCHERMEN DINSDAG 11 FEBRUARI 1947 PAGINA 3 BUITENLANDSCH OVERZICHT SI METALEN HUISHOUDELIJKE VOORWERPEN VRIJ ONTVLUCHTE S.S.-ER GEGREPEN Bij Ruwe Handen ^CggSQSiè Er wordt met energie gewerkt om den smaak van den luisteraar te bevredigen Artisticiteit r EERSTE VROUWELIJKE NOTARIS BongarijI Spanning ZEEP VOOR VUILEN ARBEID BON VOOR TWEE EIEREN HALF ONS KAAS EXTRA (Wordt vervolgd) Usland heeft Finland grootmoedig behandeld", verklaarde Molotof eens op de Parijsche vredescon ferentie. En wanneer men de behande- oppervlakkig beschouwt, dan vindt en waarheid in deze woorden. Finland r®. niet ingelijfd, er zijn nog slechts wei- big Sovjet-soldaten (op zijn hoogst en kele duizenden), er heerscht weer werke lijke vrijheid van meeningvorming, de Pers wordt slechts licht gecensureerd fff2' In menig opzicht is het land er ï^ter aan toe dan de Baltische staten, Bulgarije of Roemenië. Hoe Farizeesch echter Molotof's uit braak was, bemerkt men bij een beoor deling, die een weinig dieper gaat. Men Wordt dan gewaar, dat een bezetting ten hjde van de Fïnsche capitulatie (herfst 944) veel te veel Russische troepen, die °bmisbaar waren, geëischt zou hebben, ®b dat er van annexatie geen sprake °n zijn, omdat Engeland en Amerika ffich daartegen met allé kracht zouden «ebben verzet: bereidde Engeland niet bn expeditie voor, die de Finnen in 1940 te hulp moest komen tegen de Rus- Seb, en meden de Vereenigde Staten biet hardnekkig een oorlogsverklaring dn deze kleine, heldhaftige, maar tra nche natie? Wie het hierbij afgedrukte kaartje be schouwt, wordt allerminst door Russi sche grootmoedigheid getroffen. Petsamo, ée concurrent van Moermansk, worde biet een groote strook lands, waar een spoorlijn doorheen loopt, bij Rusland gevoegd. Het Karelische industriegebied eveneens, waardoor tevens de ietwat bioeilijke positie van Leningrad en de aarvoor gelegen vlootbasis Kroonstad handig verbeterd wordt. Porkala, in de onmiddellijke nabijheid van de Finsche hoofdstad, wordt een marinesteunpunt her Sovjets, van waaruit het gansche land onder militaire controle zal komen *e staan en druk wordt uitgeoefend op he andere Oostzee-staten. Onder Rus sisch toezicht worden de versterkingen °P de Aalandseilanden geslecht, hetgeen he heerschappij der Roode marine in Fin sche en Botnische Golf van een laatsten hinderpaal verlost. De bewapening van he Finsche strijdkrachten is zoodanig aa«i grenzen gebonden, dat zij voldoende is voor het bescheiden staands leger, «laar niet moer toereikend is voor de bitrusting van een in moeilijke tijden Eventueel op te roepen reserve-macht. Aldus militair aan handen en voeten gebonden, weerloos en onmachtig, is Finland ook economisch over geleverd aan de grootmoedigheid van de leiders te Moskou. Het is veroordeeld tot herstelbetalingen in goederen tegen ^ooroorlogsche prijzen ter waarde van 3°0.000.000 dollar, te verrichten in 8 jaar ha. den wapenstilstand; bovendien moe ien de Finsche oorlogsschulden aan hluitschland nu nan Rusland betaald Worden en moeten ook de Duitsche eigendommen in Finland aan de Sovjet unie worden uitgeleverd; tezamen ook bedrag van vele millioenen. Dit alles ®ischt Stalin de grootmoedige van een hoor den oorlog èn door den vrede ge dineerd land. In het eerste jaar na den wapenstil stand kwam Finland zijn verplichtingen, daarvan het zich volgens de toen ge haakte afspraak binnen zes jaar moest 'JS.'T -NOORDELIJKE. USLAND ROv^NIEMI WITTE- IJSLAND 6EDEMILITARISEERO /LOOTBASIS /OOR RUSLAND Lï.iUK: IINGRAD 147091 VPClT De territoriale gevolgen van het vredesverdrag voor Finland kwijten, getrouw na; 15 millioen werd betaald in den vorm van koopvaardij schepen, de resteerende 35 millioen in nog voorhanden of snel gefabriceerde goederen en in producten, die uit Zwe den werden betrokken. In het tweede jaar werd de betalingstermijn van zes op acht jaar gebracht,'hetgeen een jaar betaling van nog' "„slechts" 35 millioen noodzakelijk maakte. Wel leverde Fin land bijna een millioen meer dan voor geschreven, maar niet de gewenschte goederen (schepen en machines), zoo dat het 5 procent van het achterstallige, bi' wijze van straf, moest betalen. Het derde jaar, waarin Finland zich nu bevindt, belooft het moeilijkste der acht te worden. O. a. moeten 30 com plete fabrieken, 500 locomotieven, 5500 goederenwagons en vele schepen van allerlei soort geleverd worden. Dit ver- eischt een groote staalindustrie, doch de eenige groote industrie van het land is die der houtbewerking. Er is nu een ge heel nieuwe zware industrie in het leven geroepen, die vrijwel volledig voor de herstelbetalingen werkt, terwijl de helft van de lichtere industrieën bezig is met de vervulling van de grootmoedige Rus sische eischen. Intusschen zijn de grond- stofvoorraden bijna uitgeput, evenals de buitenlandsche credieten waaruit nieuwe aanvoer zou kunnen worden bekostigd. Van de bevolking wordt reeds het uiterste geëischt. Gelijk wij eeni- gen tijd geleden hebben gemeld, betaalt een lagere ambtenaar, die f3000— per jaar verdient (in de hui dige Nederlandsche geldswaarde omge rekend) f 1000.belasting, en van de grootere inkomens wordt een voort schrijdend hooger percentage gevraagd. De levensstandaard is dan ook schrik barend laag. Finland heeft zich derhalve om finan- cieelen bijstand gewend tot de Veree nigde Staten en daarvan inderdaad en kele credieten gekregen: 5.000.000 dollar in December 1945, 35.000.000 in Januari 1946, en 32.000.000 dollar in Januari van dit jaar. Voor de herstelbetalingen mogen deze credieten echter niet ge bruikt worden: zij dienen alleen voor het levensonderhoud van de Finnen zelf. Het vraagstuk van de verplichtingen jegens Rusland wordt er dan °otk vrijwel niet door opgelost. Voor menigen Fin is, zooals onlangs de Neue Zürcher Zeitung schreef, de Sovjet- politiek ten opzichte van zijn land dui delijk. Eerst moet zooveel mogelijk gele verd, het land uitgezogen en tot op het hand uitgekleed worden. Daarna zal, als het spaak loopt met de betalingen, Fin land economisch, dus politiek, eenvoudig een provincie van de Unie worden. Wij voor ons deelen die opvatting en geloo- ven dat dit dreigend gevaar de oorzaak is van de Russische successen ten aan zien van Zweden, dat met de Unie een verdrag gesloten heeft, volgens hetwelk vrijwel uitsluitend Rusland profiteert van den Zweedschen export. Wij elooven ook dat dit gevaar gehanteerd wordt tegen Noorwegen in de juist nu aanhangige kwestie-Spitsbergen. En wij gelooven dat Moskou Finland tot een politieken en militairen uitvalspost wil maken tegen gansch Noord-West-Europa. Wanneer Finland thans slechts werkt en leeft voor het torsen van de zware lasten van dien grootmoedigen vrede, welke gisteren te Parijs van kracht werd, wanneer het zijn uiterste best doet om zijn verplichtingen jegens de Sovjets te voldoen, dan strijdt het daarmee een vredesstrijd, die slechts door de veran derde „strategie" van den oorlogsstrijd verschilt: strijd tegen het Russische op dringen. En wij begrijpen hoe grimmig en verbeten de woorden bedoeld zijn, die de Finsche minister-president Paasikivi Donderdag in den Rijksdag sprak: „Het volk van Finland is vastbesloten, de her stelbetalingen te verrichten." Want in die vastbeslotenheid ligt de eenige kans op een overwinning. Het Rijksbureau voor metalen in Den Haag heeft het ministerie van Econo mische Zaken in overweging gegeven alle huishoudelijke voorwerpen, die uit metaal vervaardigd zijn, zoowel emaille als aluminium, voortaan zonder bon te laten verkoopen. Wanneer de minister deze toestemming verleent, zullen dus potten en pannen nog deze maand vrij van distributie komen. - De S.S.-er Leeuwis, die in Juli 1946 uit het interneeringskamp Rijnauwen bij Utrecht ontvluchtte en sindsdien onvind baar bleef, is heden door de recherche van de PRA te Utrecht in een woning in de Nachtegaalstraat 80 na een wilde achtervolging gearresteerd. Op het al lerlaatste moment trachtte Leeuwis via het dak te ontsnappen. Toen hij klauterend en springend via den achterkant van de woning den be- ganen grond had bereikt en zich veilig waande, werd hij in zijn kraag gepakt door een inspecteur, die hem achterna was gesprongen. ■f» Ruwe huid, Ruwe lippen PUROL30c met meer crème-karakter, daarom geliefd door de vrouw. Doos 40 ct. (Telefonisch van onzen Parijschen correspondent) Achter het masker van een stommetje spelend ceremonieel en protocol, dat voor zichtigheidshalve slechts aan den voor zitter toestaat het woord te voeren, raadt men toch de historische betee- kenis van deze oogenblikken. Zij is niet voor allen dezelfde. Vandaag, hier in den „Salon de l'Horloge" van den Quai d-Orsay, houdt de oorlog op tusschen de Vereenigde Naties en de bondgenooten van Duitschland. Maar de herwonnen vrede gaat niet altijd vergezeld van her wonnen vrijheid, en de mogendheid, die met den vrede weliswaar waarschijnlijk nog de meeste vrijheid herwint, .onder- teekende vandaag toch het diplomatiek instrument, dat het doet vervallen van zijn. rang van groote mogendheid en dat het vergaan bezegelt van vele hoogge- vlogen droomen. Het gelaat van den Italiaanschen gevolmachtige Baron Lupi di Soragna verbergt van alle gevolmach tigden der ex-vijandelijke machten, die achtereenvolgens tegenover Bidault aan de groene tafel plaats nemen, dan ook het minst zijn innerlijke ontroering. Tegen IX uur komen de delegaties der overwinnende mogendheden den „Salon de l'Horloge" binnen, waaronder die van Nederland, welke onder leiding staat van den ambassadeur jhr. mr, A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, en nemen plaats aan de groote ovale tafel, die met het traditloneele groene kleed gedekt is. Aan den kristallen luch ter branden de electrische lampen tever- De „Vrede van Parijs" Eerste vrucht aan een mageren vredesboom. Deserteurs, die er goed afkomen. Alle gevolmachtigden, die door hun respectievelijke regeeringen naar Parijs zijn gezonden om voor hun a«den het vredesverdrag van Parijs te °bderteekenen, hebben als met een rjodexi last beladen de reis aanvaard. Italië was van plan niet te onderteeke- tle«; Joego-Slavië achtte zijn eischen ais overwinnaar te weinig gehonoreerd wilde de onderteekening eveneens Vigeren. Tito heeft zich op het laatste °°genblik nog toedacht. Finland heelt ®6e« keus en Hongarije wordt het kind a« de Balkan-rekening, omdat het te ,^ei«ig in Russisch vaarwater heeft ge- 3'eii. Roemenië, over veel in het ver- -Tag eveneens niet te spreken, is ver- v e«d door zijn aanwinst van Zeven den. .Bijna een jaar geleden begonnen de Verhandelingen over deze verdragen sschen de ministers van de Groote ler te Parijs. En wel met zóóveel on- «igheid, dat de bijeenkomst moest 0rden verdaagd. De groote conferentie ah Parijs bracht over de banken van de jhferentie-zaal een internationaal ge- t0>,. vooral tusischen Bevin en Molo- V dat pas na veel concessies in New resultaten konden worden geboekt Het is de eerste vrucht aan een mageren vredesboom. En zoo ma- Zji, ger als 't resultaat is, zoo nuchter V,de verdragen Maandag ondertee- jj Niet dat een verdrag evenredig ep *°rden beoordeeld aan de pracht Horpraal. die bij de onderteekening dt tentoongespreid. Allerminst. De XaV van Versailles heeft dit genoeg- V« bewezen. Maar de onderteekening V dezen vrede van Parijs (de zooveel- öy iri de geschiedenis) is wel erg in e®«stemming met de nuchterheid «et heden. Ook de diplomatie ver- bioc! t- 1)6 diplomaten van de groote V dheden hebben het te druk voor h»., Gebeurtenis als het zetten van de 'dteekening onder vredesverdragen. Tegenwoordig benoemt men een ver trouwd man, die met de verdragen de hoofdsteden van de overwinnende lan den afreist. Alleen de overwonnenen moeten zich de moeite getroosten per soonlijk te komen. Toch zullen deze verdragen, in de ge schiedenis bekend blijven. Want is het niet om andere verdiensten, dan toch om de meer dan 11.000 km., die ze heb ben afgelegd om geteekend te worden. En onder de verdragen met de vier door Rusland beïnvloede landen iets wat uiteraard ook in de verdragen tot uiting is gekomen staat „Printed in Ame rica". Latere beoordeelaars zullen het misschien als een humoristische neet opmerken. Het deserteurs-vraagstuk in Enge land, reeds eenige malen hier ter sprake gekomen, ia Zaterdag weer een nieuw stadium ingegaan, toen het Engelsche Ministerie van Oorlog zijn op roep aan de 20.000 Engelsche deserteurs herhaalde en een lichtere bestraffing dan in een vroegeren oproep beloofde. Het resultaat van dezen oproep is be droevend gering geweest. Van de wei nigen, die zich aanmeldden, zijn echter de eersten onmiddellijk gedaagd en ver oordeeld. In een militair kamp in Wor cester stonden de eerste vijf soldaten terechten zij hebben het er niet zoo slecht afgebracht. Want de eerste be klaagde, 45 jaar oud en 6 jaar deser teur, werd veroordeeld tot negen maan den. De tweede, oud 49 jaar, 5 jaar de serteur, kreeg ruim negen maanden, de derde oud 37 jaar, deserteur 8 maanden, zes maanden, de vierde, oud 26 jaar, deserteur 6 maanden, negen maanden, en de vijfde, deserteur 7 maanden, werd veroordeeld tot zes maanden intemee- rlng. Aan deze vijf veroordeelingen waren 18 onmiddellijke invrijheidstellingen voorafgegaan. Deze straffen zijn wonderlijk licht. Vooral als men bedenkt, dat vol gens den nieuwen oproep van Za terdag j.l. de meeste deserteurs, indien zij zich vóór 31 Maart melden, na een derde van hun straf te hebben uitgeze ten, in vrijheid zullen worden gesteld. Vanzelfsprekend, dat men zich in En geland afvraagt, waarom deze straffen zoo gering zijn voor menschen, die zich in den oorlog hebben schuil gehouden en hun dienst aan het land hebben ge weigerd. Willen de rechters een val opstellen voor de nog voortvluchtige groote jnassa van de deserteurs? De rechter in het kamp van Worcester wil hier niet over hooren spreken. Toen de verdediger van een van de vijf beklaagden zeide„Indien er geen soepelheid betracht wordt, zul len al die duizenden, die nog voortvluch tig zfjn Hier viel de rechter hem in de rede met de opmerking, dat „hij op dit moment niets te maken had met de voortvluch- tigen, maar alleen met den beklaagde ln kwestie." De advocaat vond de straffen blijkbaar nog niet licht genoeg. De publieke opinie heeft er in ieder geval haar eigen oordeel over. „Want," zoo zeggen velen in na gezonden brieven in de kranten, „ter wijl anderen vochten en sneuvelden, ont trokken de deserteurs zich aan hun plichten. Waarom zouden wij ons nu druk maken om hen? Terugkeer naar de maatschappij voor deze menschen en hen laten genieten van de weinige vrijheid, die door de inspanning van anderen is overgebleven? Nee, dat in geen geval." geefs, want alle licht, evenals het ver guldsel, verbleekt in het schijnsel van de filmlampen en overigens stroomt het licht van een zachten zonnigen dag door de hooge vensters naar binnen. Slechts de gezichten van twee in superbe jacquets gestoken Ethiopische gedelegeerden ver- bleeken niet. De Polen waren niet aan wezig en zullen later teekenen. Verge zeld van Monsieur Foucques Duparc, den secretaris-genera al van de oonferentie van het Luxembourg, en Monsieur l)u- maine, chef van het protocol van den „Quai d'Orsay'' en „introducteur des ambassadeurs", doet vervolgens Monsieur Bidault zijn entrée. De zitting wordt geopend met een be groetingswoord tot de vertegenwooi di- gers der geallieerde mogendheden, waar in Bidault o.m. zegt, dat de zware onge rustheid van het oogenblik nochtans verlicht wordt door de belofte van de toekomst. Daarop worden de Italiaan- sche gevolmachtigden naar hun plaat sen aan de groene tafel geleid door Monsieur Dumaine, die, bijgestaan ooor deftig gekleede, met zilveren kettingen omhangen en zwarte driekante sceken uitgeruste lakeien, zijn ambt vervult met een waardigheid, waarin vriendelijke hoofsehheid vermengd is met de graci eusheid van gebaar eens balletmeesters. Zóó gaat hij ook de gevolmachtigden on der de wijd opengeslagen rooddamasten portières door vooraf naar den „Salon de la paix", waar zij, als hun naam door Monsieur Foucques Duparc is afgeroepen hun handteekening zetten op den perka menten tekst van 't verdrag, voor welks authenticiteit Bidault in zijn toespraak tot de ex-vijandelijke delegaties neeft ingestaan. Een voor een zetten de on derteekenaars zich achter het bureau, waaraan nog Lodewijk XV en Lodewijk XVI hebben gewerkt en in de fauteuils, waarin deze doorluchtige majesteiten hebben gezeten. Zij schrijven hun na men met een der zware ivoren penhou ders, gedoopt in den Chineeschen inkt van het antieke inktstel. De donkerroode lakken, waarachter hun handteekenin- gen moeten komen, zien wij glanzen in het licht. Voor Groot-Brittannië, Sov jet Rusland en U. S. A. zetten de Pa rijsche ambassadeurs slechts te contra signatuur, daar de ministers van Bui tenlandsche Zaken dezer mogendheden de verdragen reeds in hun respectieve lijke hoofdsteden geteekend hebben. Toen Joego-Slavië werd afgeroepen be trad dc Joego-Slavische minister van Bui- tenlandsclie Zaken, Stanoje Simitsj, net zang en voordracht hebben. Zoodra zij tijdens een concert bemerken, dat een bepaalde bezetting van een orkest niet goed doorkemt, is het hun taak, daar de aandacht op te vestigen en de noo- dige aanwijzingen te geven. Geen ge makkelijke opdracht, welke alleen ver vuld kan worden door krachten, die Het moderne gebouw aan de Emmastraat te Hilversum, waarin de staf van den over aanleg en ervaring beschikken- K. R. O. zetelt, geniet ook in den winter de bijzondere nieuwsgierigheid en belangstelling van vreemdelingen. Het gebeurt maar al te vaak, dat een autobestuurder zijn wagen een tikje langzamer laat rijden, om dan, gebogen over het stuur, een glimpje in 't voorbij gaan van het gebouw op te vangen. Er zijn meer dergelijke gebouwen in Hilversum, achter welker muren en hooge ramen dagelijks een uitgebreid personeel in een vlot tempo werkt aan de verzorging van een verantwoord cultureel en artistiek programma, ten behoeve van het luisterend publiek. Het is zeker een mooie en aantrekkelijke werkkring, maar evenals elders is het ook hier veel klatergoud dat er blinkt. Het zijn dikwijls slechts enkele fi guren, die in de verbeelding van het radio-minnend publiek een rol spelen bij het omroepbedrijf. Men kent den vertrouwden klank van den stem van den omroeper, die de programma's aan kondigt en als het ware een schakel is tusschen de uitvoerenden in de studio's en de luisteraars bij het toestel. Men heeft in het algemeen slechts een vaag vermoeden van het bestaan aan de tal rijke „stille werkers," zooals o.a. de tech nici, de samenstellers en organisatoren der reportagediensten en programma's, de studio-chefs en de leden van de ad ministratie en den huishoudelijken dienst. Al verneemt men nimmer hun stemgeluid door den aether, zij zijn on misbare personages in het gansche in gewikkelde systeem van een radio-om roepbedrijf. Wanneer men ergens op het B|j Kon. Besluit van 7 Februari js mevrouw C. H A. Bletz benoemd tot notaris te Amsterdam. Mevrouw Bletz is de eerste vrouw in Nederland, die in dit ambt be- 1 noemd is. N naastgelegen vertrek en plaatste daar rijn handteekening onder het verdrag zonder een verklaring af te leggen. Achtereenvolgens teekenden ae verte genwoordigers van de Sovjet-Unie, Groot- Brittannië, de Vereenigde Staten, CLma, Frankrijk, Australië, België, Wit-Rusland, Brazilië en Canada het verdrag met Italië. Namens de Sovjet-Unie teekende ambas sadeur B'ogomolof, namens Groot-Brit tannië ambassadeur Duff Cooper; ambas sadeur Jefferson Caffery voor de Ver eenigde Staten, Spaak voor België en Jhr. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer voor Nederland. Terwijl de gedelegeerden achtereenvol gens de „vredes-kamer" binnentraden om het verdrag te onderteekenen, zat markies Lupi dl Soragna met opgeheven hoofd en een uitdrukkingloos gelaat recht voor zich uit te kijken. Nu en dan wendde een van zijn assistenten, die naast hem ge seten waren, zich tot hem om hem iets toe te fluisteren, doch de markies rea geerde daar niet op- Als laatste teekende hij het Italtaansche verdrag. Te 10.30 ver klaarde Bidault de plechtigheid der onder teekening van het vredesverdrag met Ita lië officieel voor beëindigd. Daarna werden de andere verdragen ge teekend, wat in totaal slechs 70 minuten in beslag nam. Simitsj, de Joegoslavische minister van Buitenlandsche Zaken, verklaarde, dat zün land het verdrag had doen teekenen, om dat het volk de verantwoordelijkheid van niet het zijne bij te dragen tot de verwe zenlijking van den vrede, niet wilde aan vaarden. De onderteekening van het vredesverdrag met Italië hield niet in. dat Joegoslavië zijn aanspraken op gebied, dat ethnologlsch Joegoslavisch is, opgeeft. Tsaldaris minister van Buitenlandsche Zaken van Griekenland, heeft aan de Grieksche gedelegeerden in Parijs de in structie gegeven, het vredesverdrag niet te teekenen, indien geen rekening wordt gehouden met de erkenning van de Grieksche rechten op de Noordelijke Epirus, en met de „wijziging" van de Bulgaarsche grens. De Grieksche bezwaren tegen de toke ning zijn in een nota vervat aan het Fran- sche ministerie gezonden. Markies Lupi dl Soragna, die namens Italië heeft geteekend. verklaarde later, dat Italië op de vredesconferentie niet het min ste gewicht in de schaal heelt kunnen leggen en dat het land nu gedwongen wordt een verdrag te teekenen, waaraan het eigenlijk geen deel heeft. DF VREDESVERDRAGEN VOOR DE AS-SATELLIETEN Gebied onder de Duitse overheersing ËÜ3 Gebied volgens de dfliYydragfifl ^O-SlOwakije POLEN J.suvtf et som o Sf.$pedap?sf grer.swiizigingen ten gurufe van Frankr, ROEMENIË OVJET-UNlc Ladogameer SOYJET-UNIE ROEMENIË roeasia röemVni^ BULGARIJE TURKIJE arto 4704 üLGARUt. werk van elkander is aangewezen, dan is dat wel hier het geval. Evenmin als een redacteur op zijn eentje een courant kan maken, is een musicus of declama tor in s^aat een uitzending te verzorgen. Teamwork is een eerste vereischte. Het spreekt vanzelf, dat in een der gelijk bedrijf met den regelmaat van een uurwerk moet worden gewerkt en dat onder een spanning als op een wetenschappelijk laboratorium, waar de chemici bezig zijn met het nemen van belangrijke proeven, of, om een ander voorbeeld te kiezen, als op de redactiebureaux en zetterijen van een groot dagblad, wanneer binnen korten tijd een extra .editie van de rotatiepersen moet rollen. Deze spanning kan men voortdurend van de gezichten aflezen, wanneer een uitzending in de studio's wordt verzorgd. Men vraagt zich zelf dan steeds af, of de uitzending goed „door komt" en cf de resultaten beantwoorden aan de ver wachtingen. Zoodra de roode lichten aan de wanden opgaan treedt een diepe stilte ln en wordt deze spanning voelbaar, evenals wanneer tijdens een wedren het startschot is gelost. De technici in de geluidskamers volgen het gebeurde in de studio's op den voet en door een glazen wand van de studio ontwaart men de z.g. „bespiedingsruimte" met den ambte naar, die met de controle is belast. De luisteraar, die in zijn huiskamer achteloos aan de knoppen van het toe stel draait, beseft geenszins hoeveel geld, tijd en moeite aan de voorberei dingen van belangrijke uitzendingen zijn besteed en met welk een energie tijdens de uitzending wordt gewerkt om zijn verwenden smaak te bevredigen. Alvorens een hoorspel voor den mi crofoon wordt gebracht, gaan er uren met instudeeren en repeteeren aan voor af en bij het uitzenden van concerten is het al niet anders. Het organiseeren van een reportage vereischt eveneens een enorme voorbereiding, waarvan de leek zich moeilijk een voorstelling kan ma ken. Er bestaat in het omroep-bedrijf een variatie in de talrijke werkzaamhe den. Het vastleggen van een belangrijke uitzending vraagt vakkennis, evenals het „opnemen" van een reportage. En bij dat alles, ook wanneer het de technische werkzaamheden betreft, mag een zekere artistieke aanleg van het personeel niet ontbreken. De technici, die in de geluidskamers een concert volgen, moeten niet alleen theoretisch en practisch technisch zijn geschoold, maar ook kennis van muziek, Het samenstellen van een programma vraagt ook de noodige kennis en een ar tistiek element van de programmalei ders. Er moet afwisseling zijn; niet al leen wat de onderwerpen betreft, maar ook voor zoover het de tijden aangaat, welke vooj- ieder programma-onderdeel worden uitgetrokken. Het is hetzelfde artistieke element, hetgeen evenmin b« een opmaak-redacteur van een dagblad mag ontbreken. Een kunst op zichzelf. Soms doen er zich in de radiowereld gevallen vcor, welke, evenals op het too- neel, in een concertzaal, een filmstudio of een circus-arena, een regisseur tot radeloosheid brengen of een dirigent zijn kalmte doen verliezen. Het zijn vaak vergissingen, welke het publiek niet be merkt, ja zelfs meent dat het er bij hoort. Zoo entstaan de anecdoten over den een of anderen tooneelspeler cf musi cus, die op een vermakelijke wijze op eigen gezag, of dank zij eigen vinding rijkheid, een tekstpassage invoegde, welke in het origineele manuscript niet voor kwam. Evenals bij de filmtecniek trucjes wor den toegepast, gebeurt hetzelfde bij het maken van opnamen. De technici zijn in staat de meest fantastische stukjes uit te halen bij het fabriceeren van gra- mofoonplaten, zooals het weglaten van gedeelten en zelfs het laten terugdraaien van een plaat, waarbij de wereld op zijn kop wordt gezet. Alleen al de ..fabriek' van allerlei geloiden< als het rijden van trams, het gieren van een stormwind ol het rollen van de branding, is een won der op zichzelf. Het C.D.K. deelt mede. dat de distri- butiediensten op plaatselijk nader te be palen tijdstippen aan de daarvoor in aanmerking komende personen rantsoen bonnen voor huishoudzeep of toiletzeep vuilen arbeid zullen uitreiken voor de 3e en 4e periode 1947 (16 Febr. t.m. 12 April). Zij, die vuilen arbeid verrichten ontvangen 2 rantsoenen, terwijl aan personen, die zeer vuilen arbeid ver richten, voor genoemd tijdvak vier rantsoenen zullen worden uitgereikt. Artsen, verpleegsters enz. ontvangen voor bovengenoemde perioden eveneens rantsoenbonnen voor huishoudzeep of toiletzeep. In de fconnenlijst, die Donderdag as. bekend gemaakt wordt, is vcor alle leeftijdsgroepen een bon aangewezen voor twee eieren. In de periode van 16 Februari tot ea met 1 Maart zal aan diegenen, die een A-, B- af C-kaart hebben, 50 gram kaas boven het gebruikelijke rantsoen van 200 gram kaas worden verstrekt. (Van onzen spccialen verslaggever) Uit onze prille Jeugd ln de thans le gendarisch ver teruggeweken, rozekleu- rige dagen van vóór den eersten wereld oorlog, heugen wy ons een premieplaat van het destijds zoo populaire Engel sche modeblad „Weldon". Zij stelde een druk Londensch verkeerspunt voor, waar zoo'n ouderwetsche, dikbuikige Bobby ige dubbelspannen van omnibussen en sleeperskarren, ner veus trappelende dieren voor rijtuig en equipage En op Let smalle pad tusschen dien dubbelen, levenden, moeizaam be dwongen muur steekt kalm en onbekom merd een dreumes over, parmantig klein wicht met blonde lokken en slobkousen. De agent staat plechtig recht. Ondanks hun alteratie glimlachen koetsiers en bestuurders. Het onderschrift luidde: Hls Majesty the Baby! Zijne Majesteit de Baby! Aan deze plaat nu moesten wij terugdenken, toen Maandagmiddag midden op de ernstige lees- en werk tafel van de heeren journalisten ln het Baarnsche Chalet een busje kinderpoe der werd neergezet. Alles kwam toegeloopen: dagbladschrij vers, fotografen, menschen van film en radio. Zij groepten om de tafel: twee rijen aan weersaijden en keken naar het witte busje, dat in het midden was geplaatst. Iemand lichtte toe, dat van zulke busjes een aantal aan Let Prinselijk palels was afgeleverd namens de drogisten van Baam. Al de mannen, jong en oud, bezagen daar op het busje. „Wond- en Kinderpoeder", lazen zij: „Biologisch, heilzaamwerkend, zacht vetpoeder voor een beschermende en geneaingbevorderende verzorging van een teere huid". Deskundig fronsten zij het voorhoofd. „Juist ja", zei er een. Het busje elng van hand tot hand. Vrijgezel len gaven het door, onverwijld en met een lichten schroom, jonge vaders knikten en meesmuilden eens, de ouderen traden terug of staken een sigaret op. Toen plaatsten de fotogTafen het ln verschil lende standen en verzonken ln gepeins En tenslotte nam een radioreporter Let op en spelde woord voor woord den tekst. Het busje stond weer op tafel tusschen den dubbelen muur van mannen, dia glimlachten. Even waren de gesprekken verstomd, onderbrak men zijn lectuur of het zwoegend reppen der pennen. Het busje biologeerde allen, want het bracht hen tastbaar nader tot het object van alle wachten, schrijven en telefoneeren van dag tot dag- Het was of een geheim zinnig fluïdum van dat witte busje uit ging en leder betrok ln eenzelfden ban: de dwingende nabijheid van Zijne Ma jesteit de Baby. die daar parmantig na derde en rustig voortschreed tusschen al die ernstige, waardige gerenommeerde lieden, qie eerbiedig terzijde weken om ruim baan te maken. Zooveel mannen en één baby, maar deze regeerde heu nog voor hij was verschenen, maakte Len vindingrijk, voortvarend, lyrisch en productief, zoo goed als duidend en lijdzaam; Lij hield hen ln *t gelid. Men zetbe het busje op de piano. Daar bleef het staan, klein en wit boven het blinkend politoer. Uit eiken hoek van de lounge had men er den blik op. Het leek de vraag of het ooit zyn bestemming be reiken zou, zijn taak vervullen, waar toe het werd gefabriceerd. Niemand dorst het aan te raken Het stond daar als sen waarteeken. Tot later op den middag een oudere vrijgezel het meenam naar zijn kamer om het te gebruiken na het scheren. De ban was gebroken. Het luchtig verkeer der gaande en komende krantenmenschen, pratend en schrijvend, rookend en drin kend en dravend naar telex en telefoon, werd hervat. Zijne Majesteit de Baby was voor al die mannentoreinen weer iets on wezenlijks en verafs. Roman uit den bezettingstijd door Hans Verhoeven. 19) Zij knikte, echter met een twijfelachtig gezicht. Zij vermoedde, dat de mededee- ling haar vader niet aangenaam k>u zijn. En Maarten? Met hem was het onge veer hetzelfde gesteld, met dit verschil, dat hij niet, zooals Joop, iemand had om zijn hart bij uit te storten. Overigens onderscheidde zich zijn gemoedstoestand in niets van den hare Ook hij deed zijn bezigheden werktuiglijk en zonder en thousiasme en zelfs zijn studie wilde niet vlotten, hoe hij zich ook voorhield, dat de bekroning van zijn verlangens ten minste tot noodzakelijke voorwaarde zou hebben, dat hij zijn toekomstige vrouw een behoorlijk bestaan moest kunnen aanbieden. Zijn toekomstige vrouw? Als hij die woorden zacht voor zich uit prevelde, klonken zij hem onwerkelijk en tegelijk grootsch in de ooren. Mocht hij Joop zoo in gedachten beschouwen? Het was pret tig genoeg er over te fantaseeren, doch om de fantasie tot werkelijkheid te ma ken was minstens de bereidheid van twee partijen noodig. En al weefde hij nog zulke romantische droomen om het meisje, van wie hij hield, in de oogen blikken van nuchterheid moest hij zich zelf bekennen, dat hij geen te hooge ver wachtingen mocht hebben, aangezien hij geen positieve belofte van haar had ont vangen. Later, ja, zouden zij nog eens praten, maar wat beteekende dat? Zou het van haar kant meer zijn dan meis jesachtige dweperij? Waren het niet de omstandigheden, die haar er toe brach ten zich een beeld van hem te vormen, dat verwrongen was door de geheimzin nige sfeer, waarin zij elkaar hadden lee- ren kennen? En dan kwamen er andere overwegin gen. Welke redenen waren er, die Joop dezelfde gevoelens voor hem zouden bij brengen als hij die ten opzichte van haar had? Zü was mooi, bezat charme en geest, kwam uit een beter milieu dan hij, kortom, hij miste alles wat haar aan trekkelijk maakte. Wat kon *tj in den lompen dorpsklerk zien? En in die mo menten werd hü geheel overmeesterd door neerslachtigheid en vertwijfeling. „Groenveld!" balkte Bolderbom. Met een verwenschlng op de lippen voldeed Maarten treuzelend aan het bevel. Zoo ging het iederen dag; minstens vijf maal in eiken werktijd hoorde hij dat hatelijke geroep uit de burgemeesterskamer. Die vent kon niets alleen. Iemand met een middelmatig verstand zetj zich al maan den geleden zelfstandig hebben gemaakt, ook al zou hij het vak op een burge meesterscursus hebben geleerd. Piet Sur rogaat zag er geen gat in. Als Maarten hem niet met alles ach ternaliep, zou hij den eenen blun der na den anderen begaan. Soms kwam het wel eens in hem op hem een kolossalen flater te laten slaan, doch dan bedacht hij altijd weer, dat hü zün illegale activiteit het best kon voort zetten, als hij zorgde voor een vlot ver loop van zaken. „Pak een stoel, Groenveld en kom bij me zitten." De geükte formule, inleiding tot een kwestie, waarmede Bolderbom geen raad wist „Ik heb vanmorgen een dreigbrief ont vangen. Daar kük je van op, hè?" En hü lachte met valsch pathos, terwül er een wereld van angst in zün oogen te lezen stond. „Ja, Blokzijl is niet de eenige, die anonieme brieven omvangt..." „Wat willen ze u doen? Voor het ge meentehuis ophangen?" Dergelijke grapjes kon hij zich onge straft veroorloven; Piet Surrogaat dacht toch, dat hü het niet meende. „Zoo iets!" Grinnikend overhandigde hij zün assistent het voddige briefje. Doch het papier trilde in zün hand. Maarten las het zwügend. Enkele zin nen in blokschrif t bevatten den raad zoo snel mogelijk te verdwünen. De brief- tcüryyer yras er mede bekend, dat Bol derbom verschillende personen aan de moffen had overgeleverd en dat zou men hem na den oorlog wel betaald zetten. In zün eigen belang werd hem aangera den zijn onvaderlandlievende activiteit stop te zetten en het dorp te verlaten. „Vind je 't niet kostelük?" vroeg Piet Surrogaat angstig en met 'n zekeren trots „Maar snap je zoo'n vent? Wat wil hü van me? Heb ik ooit iemand kwaad ge daan, aangebracht of zoo? Heb ik ooit anders dan het beste met de menschen voor gehad? Zeg nou zelf!" Maarten bleef strak kijken. „U moet dergelüke waarschuwingen niet te licht opvatten," adviseerde hü- „Er zijn in de zen tüd wel meer gekke dingen gebeurd." Piet Surrogaat, getroffen door den ernst, die ln Maartens woorden lag op gesloten, verheelde niet langer slecht op zün gemak te zün. „Wat raad je me aan te doen? Weg gaan doe ik natuurlijk nooit! Zal ik den brief aan Meister Dammert laten zien?" „Dat zal weinig helpen, vrees ik. Het schrift geeft geen enkel houvastWat moet hij er aan uitzoeken?" Piet Surrogaat verviel in een somber zwijgen. Zün onafscheidelijke sigaar was uitgegaan en hij bemerkte het niet. Ein delijk maakte hü een hulpeloos gebaar. „Ik zal me er maar niet druk om ma ken," sprak hü zichzelf moed in. En wraakzuchtig liet hij er op volgen; „Laat ie liever als een kerel voor den dag ko men. Zie je, zoo ver is 't in ons land al gekomen, met terreur probeeren de schurken ons klein te krügenNou, je weet, dat ik niet graag groote woo den. gebruik, maar die ondergrondsche ban diet kan er van op aan, dat ik tot het uiterste zal vechten!" Maarten vond het niet noodig op deze exclamatie te antwoorden. Twee dagen later kwam Bolderbom lijkbleek op kantoor. Hü had een twee den brief in tte bus gevonden, ditmaal in nog scherper bewoordingen gesteld. Er werd hem een week tüd gegeven om zün biezen te pakken. Was hü na afloop van dien termen nog in Ruigendam, dan. zouden de gevolgen voor hem en zijn ge zin verschrikkelük zün. „Is er dan geen recht en orde meer in Nederland?" riep hü dramatisch uit en hü hief zijn handen in wanhoop omhoog. Maarten dacht inderdaad van niet, doch in anderen zin dan de burgemeester bedoelde, zoodat hü zün gedachte maar voor zich hield. Hij liet zün chef uitra zen, plaatste enkele ernstige opmerkin gen, waardoor de angst van het slacht offer nog grooter werd, in plaats van hem te bemoedigen. Hij had oorspronkelük aan een op zich zelf slaand en toevallig incident gedacht, doch na den tweeden brief begon hü schik in het geval te krügen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1947 | | pagina 3