Prof. Romme over de actie-Weiter
Drie vliegrampen gedurende
het weekend
Twee en zeventig personen
het leven gekomen
om
Communisme wellicht gevaarlijker
nog dan nat.-socialisme
Bisschoppen waarschuwen in
den vastenbrief
VIJFTIG AUTO'S BEVOORRADEN URK
Karei Doorman Dinsdag thuis verwacht
Vierdeelig Linggadjati is niet
aanvaardbaar
,-wr |jjj|
Het eiland in feeststemming
Vreedzame en succesrijke tocht in
de Indische wateren
Blijven Duitsche krijgsgevangenen
als vrije arbeiders werken?
Tot hoofd en hart
Uitbreiding Comm.-Gen.
HET BLIJFT VRIEZEN
Voornaamste middelen
ter bestrijding
Verdeeling der nieuwe
K.N.I.P.-zetels
Advies van de Internationale Commissie voor
Europeesche kwesties
MAANDAG FEBRUARI 1947
69ste JAARGANG No. 23775
Het weer.
Ontwerp dezer week nog
niet in behandeling
Tsjechoslowaaksch vlieg
verkeer stopgezet
Bij Italië in zee gestort
In Engeland op het dak
gevallen
De Groot op
Soestdijk
spoedig verwacht.
Oostenwind wordt sterker
Generaal Spoor weer
te Batavia
Eenige jaren heeft een deel van de Christelijke wereld gezucht onder
den druk van het nationaal-soeialisme. Nog nauwelijks zijn wij daar uiter
lijk van bevrijd, of thans dreigt ons een even groot of wellicht nog grooter
gevaar van den kant van het communisme.
Beide stroomingen komen uit dezelfde bron. Zij erkennen niet het be
staan van een persoonlijken God en zoeken het geluk der menschen uit
sluitend in dit aardsche leven. Zij verwerpen de Apostolische geloofsbelij
denis en met name het eerste artikel: „Ik geloof in God,Schepper
van hemel en aarde", en het laatste artikel; „Ik geloof in het eeuwig
leven". En zij vertrouwen niet meer op Jezus Christus, onzen Verlosser
en Zaligmaker. Bovendien gebruiken zij dezelfde middelen: misleiding en
bedrog, dwang en tyrannie. aldus spreken de Aartsbisschop en de Bis
schoppen van Nederland in den Vastenbrief, die gisteren in de kerken is
afgelezen.
Historisch materialisme
Vervolg op pagina 3)
Wilhelmus in het
Maleisch
Overweldigende ontvangst
Dank van de Koningin
Missionarissen als
gijzelaars
Een vriendelijk woord levert
altijd ruimschoots rente op. J
®UREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
T SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
'elefoon: Redactie 21544; Administratie 21543
Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets, p. w., f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. J. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents Der mjn. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Telegrafisch van onzen correspondent
te Batavia)
Zondagmorgen, 16 Februari, heeft prof.
®r- C. p. m. Romme te Batavia een
tede gehouden voor de Indische Katho-
ueke Volkspartij. Prof. Romme zeide
onder meer hoe hij overal in Indonesië
drang ontmoet had naar eenheid
°P Politiek gebied onder de katholieken
yari elk ras en elke kleur. Voor een ge-
Pndeerde organisatie van die eenheid
zÜn noodzakelijk: a. gemeenschappelijke
hondslag van beginsel; b. overeenstem-
'P'hg omtrent den bovenbouw van het
staa+kundig geheel.
Daarop behandelde prof. Romme de
®®tie van den heer Ch. J. I. M. Weiter.
®j zeide, dat zij in eerste instantie ge
richt is tegen de houding van de Ka
merfractie inzake Linggadjati. Spr. wees
er op, dat de actie-Weiter Linggadjati
hiet zal beroeren, hoewel de initiatief
nemers kenners van Indië zijn. Thans
andere punten in de actie betrok-
^h, onder meer de kwestie van de sa
menwerking met de Partij van den Ar-
^id, welke een verraad zou beteekenen
het kiezerscorps. Doch die samen
werking was reeds bekend na den uit
lag van de stembus, en zelfs voor de
verkiezingen was gepoogd te komen tot
een gemeenscappelijk urgentieprogram
ma.
Hoe het zij, de actie-Weiter is ernstig,
echter niet tragisch. Misschien heeft zij
e^n afsplintering tengevolge, geen split
sing.
De republiek zegt thans, dat een vier-
?eelig Linggadjati niet aanvaardbaar
15 wegens het feit, dat bet anders is ge-
Worden. Wanneer wij spelen met woor-
deh. kan dit toegegeven worden, want
een onduidelijk Linggadjati is uiteraard
anders dan een verduidelijkt Lingga
djati. Doch er is geen andere opvatting.
Indien daaraan behoefte was, zou zulks
geschied zijn in den vorm van een
„Haagsch aanbod". Doch het zou niet
langer Linggadjati genoemd zijn. Het
democratische Nederland met zijn vrije
pers zou dergelijke manipulaties onmo
gelijk maken.
De zaak is voorts te ernstig, dan dat
Sjahrir het op zijn verantwoording zou
kunnen nemen om haar op formeeie
gronden te iaten afspringen.
Op een persconferentie verklaarde de
republikeinsche premier, dat de repu
bliek niet kan verdragen een verlaging
tot den status van Oost-Indonesië. Wan
neer de republiek een imirnaiionalen sta
tus claimt en een anderen status dan
Oost-Indonesië, wijkt zij af van Lingga
djati, zelfs van de bloote zeventien pun
ten, waarin duidelijk omschreven staat
dat de internationale siatus alleen om
vat de Vereenigde Staten van Indonesië
en het Koninkrijk der Nederlanden
(nieuwe stijl).
Tenslotte sprak prof Romme als rijn
ideaal uit, dat op de Rijksconferentie
alle katholieken, ongeacht ras en kleur,
zullen samenwerken. Het Indonesisch
nationalisme is voor ons even brood-
noodig als het Nederlandsch nationalis
me voor Indonesië
De voorzitter van de Indische Katho
lieke Volkspartij, de heer G. Pastor,
zeide in zijn antwoord aan prof. Romme:
Ik ben er van overtuigd, dat de belan
gen, door de I.K.V.P. voorgestaan, in
handen van prof. Romme als voorzit
ter van de Kamerfractie, veilig zijn.
Vijftig vrachtwagens van den Hulpverleningsdienst van het Ministerie van Binnen-
landsche Zaken, geladen met levensmiddelen en kolen, bereikten Zaterdag na een
zwaren tocht over den dijk van den Noord-Oostpolder het geïsoleerde Urk. Begrijpe
lijkerwijze heerschte er bij de bevolking groote vreugde. Weldra waren talrijke handen
ijverig in de weer, om de wagens af te laden.
Verwachting tot Dinsdagavond:
Matige, tijdelijk krachtige Oostelijke
wind. In den nacht en vroegen och
tend op vele plaatsen strenge vorst;
in den namiddag matige tot lichte
vorst. Enkele overdrijvende wolken
velden, geen sneeuw.
Zon 7.52—17.58, maan 6.33—14.06.
De voorzitter van de Tweede Kamer
had den leden verzocht er rekening
mede te willen houden, dat hij zich voor
behield in de vergadering, welke mor
gen, Dinsdag, is uitgeschreven, een voor
stel te doen tot het aan de orde stellen
van het wetsontwerp tot uitbreiding van
het aantal commissarissen-Generaal
voor Ned.-Indië, indi endaarover eind
verslag zou zijn uitgebracht.
Naar het A.N.P. verneemt, is dezer
dagen de verschijning der Memorie van
Antwoord op het voorloopig verslag ter
zake niet te verwachten. Tengevolge
daarvan zal dit wetsontwerp deze week
niet meer in behandeling kunnen komen.
Een Columbiaansch passagiersvlieg
tuig is nabij Bogota tegen een berg ge-
Wogen. Hierbij zijn 54 personen om het
leven gekomen, onder wie tenminste
*es Amerikanen. Het toestel, een DC 4,
kwam van Barranquilla en was op
Weg naar Bogota.
De verongelukte „Skymaster" behoorde
k>t de Columbiaansche luchtvaartmaat-
Sriiappij „Avianca", een dochteronderne
ming van de Panamerican Airways.
Radio New York heeft verklaard, dat
dit ongeluk het grootste is, dat de
commercieele luchtvaart ooit heeft ge
troffen.
Het vliegtuig is tegen den top van den
,'rca 2700 meter hooge Tablazo-rots-
*ahd aangevlogen, waarna het vernielde
'iegtuig zou zijn neergestort op den
°dem van den steilen afgrond 300 me-
ter lager.
De reddingsploeg, die Zondagmorgen
rine is Zondag neergestort op het dak
van een ziekenhuis in Glasgow, waarbij
de piloot gedood en een patiënt gewond
werd. De motor, die uit het toestel ge
rukt werd, kwam terecht in de eetzaal,
waar kort te voren meer dan 100 patiën
ten hadden zitten eten.' Op-het oegen-
blik dat het vliegtuig verongelukte wa
ren eenige patiënten de eet-.aal aan het
schoonmaken en een van hen werd door
glasscherven gewond.
De Tsjechoslowaaksche luchtvaart
maatschappijen hebben om „technische
redenen" hun diensten voorloopig ge
staakt. Tevens had een bijeenkomst van
piloten plaats. Vorige week zijn drie
leden der bemanning van een Tsjecho
slowaaksche Dakota om het leven geko-
Plaats van het ongeluk bereikte, was
Ie
n gevolge van de ondraaglijke hitte
®6hoodzaakt tien uur te wachten voordat
zich in de nabijheid van het toestel
*°n begeven. In dien tijd ging het wrak
an het viermotorige passagiersvliegtuig
met de overblijfselen van de inzittenden
g-heei in vlammen op.
Zaterdagmorgen 8.30 uur Ned. tijd
is een viermotorig Savoia-Marchetti-
Wiegtuig in de Tyrrheensche zee ter
^uogte van Terracina neergestort,
^arbij II passagiers en zes leden van
bemanning om het 'even kwamen.
Het toestel was onderweg van het
Wiegveid Guidona bij Rome naar Caï-
m°> waar een gezelschap van de Ita-
Jjaansche opera opgehaald zou worden.
jDen minuten nadat het toestel van
Het vliegveld opgestegen was, werd het
kktste radiobericht ontvangen.
Het Italiaansche ministerie van lucht-
aart maakt bekend dat het in zee stor
en van een vier-motorig vliegtuig nabij
eiTacina, waarbij alle zeventien inzit-
dp^en om het leven kwamen, vermoe-
ik te wnten is aan ijsvorming op de
eUgeis
°hder de elf passagiers vijf vrou-
en zes mannen bevonden zich
feai'e Koninklijke Hoogheid Amina Anem
J^ontz, een ver familie-lid van den
^Vptischen koning, de bekende Egypti-
ïtav- coureur Saham Almas Bey, die in
-p'ë een nieuwe Italiaansche race-wa-
list ha<i eekocht' de Fransche journa-
Sck Albert Saint-Bancat en een Italiaan-
r, militaire koerier, kapitein Edward
£faeinini.
^Het schijnt dat niemand aan de ver
ft,»^ kust, waarvan bijna iedere centi-
er is omgeploegd door geallieerd:
he?ïmen en scheepskanonnen, iets vai.
(w ongeluk gezien heeft. Visschers heb
ben enkele bezittingen der passagiers en
ge Paar documenten uit het vliegtuig
v onden, doch volgens het ministerie
(jen luchtvaart bestaat er weinig hoop
'jken te kunnen bergen.
Hen
Seafire-vliegtuig der Britsche Ma-
t>^ar°n Baud, particulier secretaris van
tr Juliana heeft Zondagmorgen
Haiei edeeld- dat dr. de Groot op het
bog s V'oont(joch dat op dat oogenblik
8aeh bijzonder nieuws te melden
kei t heuglijk bericht wordt echter
men.
Het KN.M.I. te De Bilt deelt mede:
In de luchtdrukverdeeling komt nog
steeds geen essentieele wijziging. Wél
neemt het Scandinavische hoogedrukge-
bied tijdelijk weer iets af onder invloed
van luchtdrukdalingen uit het Poolgebied
afkomstig, doch tegelijkertijd daalt de
luchtdruk aanzienlijk over Spanje en
Zuid-Frankrük, tengevolge van het op
trekken van een afsplitsing van de Oce
aandepressie in de richting van het Mid-
dellandsche Zeegebied.
Over Spanje ontwikkelde zich een
afzonderlijke kern van lagen druk,
die echter zoover Zuidelijk blijft, dat
het weer in ons land er niet merk
baar door beïnvloed zou kunnen wor
den, behoudens een toeneming van
de Oostelijke winden.
Het einde van de vorstperiode is dan
ook nog niet in zicht. Het vorstgebied
heeft nu weer een grooten omvang en
zelfs in Toulouse was hedenmorgen de
temperatuur enkele graden onder nul. In
ons land daalde de temperatuur in den
afgeloopen nacht vooral in die plaatsen,
waar de lucht onbewolkt was, sterk.
Generaal Spoor is Zaterdagmiddag
met zijn vliegtuig te Batavia terugge
keerd.
Gij weet, beminde geloovigen, hoe Wij
herhaalde malen Onze stem hebben ver
heven tegen het nationaal-soeialisme en
hoe Wij hebben verklaard, dat de aan
hangers daarvan niet waardig zjjn de
H.H. Sacramenten te ontvangen. In On
zen Vastenbrief van het vorig jaar heb
ben Wij opnieuw voorgehouden, dat
ook het lidmaatschap van communisti
sche vereenigingen voor katholieken
verboden is. In dezen herderlijken brief
zullen Wij uiteen zetten het wezen van
het communisme, daarbij steunend op de
Fauselijke documenten, vooral op de En
cycliek van Paus Pius XI Divini Re-
demptoris, van 19 Maart 1937 over het
„Goddelooze Communisme" en Wij wil-
en D waarschuwen tegen de gevaren,
waarmede het de wereld bedreigt.
In de zooeven genoemde Encycliek
sprak de H. Vader van het „Goddelooze
Communisme". „Goddeloos" is het com
munisme niet alleen in zoover het uit
onwetendheid het bestaan van een per
soonlijken God niet erkent, maar vooral
cok, omdat het met alle denkbare mid
delen, met hst en sluwheid, met bedrog
en geweld het geloof in de harten der
menschen tracht uit te roeien. De god
deloosheid, het bestrijden van God en
godsdienst is zelfs een wezensbestanddeel
van het communisme.
De naam „communisme" klinkt
zoo
mooi en verleidelijk: alles is gemeen
schappelijk; de aardsche goederen wor
den gemeenschappelijk onder de menschen
verdeeld; er zjjn geen armen en rijken
meer.
Ook de oudste Christenen „hadden al
les gemeen" en „er was er niet één, die
iets van het zijne zijn eigendom noemde".
(Hand. 4 32). Ook later waren er tal
rijke idealisten, die de menschen tot een
gemeenschaps-idee opwekten.
Doch zooals de H. Vader zegt, het te
genwoordige communisme heeft een
valsch verlossings-idee in zich, een valsch
ideaal van rechtvaardigheid en broeder
schap, dat met bedrieglijke beloften de
massa verleidt. Dit gebeurt vooral in een
tijd als de onze, waarin ongekende el
lende heerscht tengevolge van de slechte
verdeeling der aardsche goederen.
De leer van het communisme berust op
het z-g. dialectisch en historisch mate
rialisme. dat vooral verkondigd werd door
Marx, die in 1848 tezamen met Engels
het „Communistisch Manifest" uitgaf.
Marx was een Duitscher van Joodsche
afstamming met Messiaansche verwach
tingen van een wereldverloesing, doch
vol haat tegen het Christendom. Volgens
Marx bestaat er maar één werkelijkheid,
n.l. de materie, de stof, die bewogen
wordt door blinde krachten. De plant,
het dier en de mensch hebben zich ge
leidelijk uit stoffelijke oerkrachten ont
wikkeld. Er is geen verschil tusschen
geest en stof, tusschen ziel en lichaam
De mensch is slechts een hooger ontwik
keld dier, met den dood is alles uit. Wat
wij God noemen, is een uitvinding van
de rijkeren om de axmeren in bedwang te
houden. Het verschil tusschen mensch en
dier bestaat daarin, dat de mensch zijn
eigen bestaansmiddelen voortbrengt, wat
voor een dier onmogelijk is. Des te hooger
Vai£k:
Ondanks de transportmoeilijkheden van
sneeuw en ijs, zien de chauffeurs der olie.
tankwagens toch kans de voor de tuinders
in het Westland zoo noodzakelijke stook
olie ter verwarmit.g der kassen te bestem
der plaatse te brengen.
Van tien uur af hebben Zaterdagmorgen honderden Urkers met den burge
meester aan het hoofd, op den Kamperdijk de aangekondigde komst der vijftig
auto's met levensmiddelen en brandstoffen afgewacht. Het dorp bood een fees-
teüjken aanblik; alle vlaggen waren uitgestoken. Om half twee kwamen de eerste
zeven vrachtwagens, omstuwd door een jubelende menigte, aan. Omstreeks 4 uur
waren alle auto's behouden binnen. Het was een schitterend gezicht toen de wagens
luid toegejuicht door de bevolking, eerst een eererondje door de nauwe dicht-
gesneeuwde straatjes maakten. De voedselnood is opgelost en de brandstoffennood
gedeeltelijk. In totaal zijn 20 ton eierkolen aangevoerd, terwijl nog 60 ton onder
weg is naar Kampen, welke partij waarschijnlijk Maandag zou gebracht worden.
De brandstoffen waren in minder dan geen tijd verdeeld en in menig gezin
brandde 's avonds voor het eerst sinds weken de kachel. Tegen den avond is de
colonne weer vertrokken. Een aantal dankbare Urkers is meegegaan om zoo
noodig assistentie te verleenen.
staat een mensch, naar mate hij meer
voortbrengt.
Ook het nationaal-soeialisme is geheel
op de materie gebouwd, doch de beheer-
schende factoren zjjn hier biologische
krachten, ras en bodem; men spreekt
daarom van biologisch materialisme.
Volgens het historisch materialisme
worden ^e maatschappelijke verhoudingen,
bepaald door stoffelijke, economische fac
toren. Zooals er in de levenae natuur een
voortdurende strijd is tusschen de sterke
ren en zwakkeren, zoo is er ook in de
maatschappelijke wereld der menschen
een ononderbroken strijd tusschen rijken
en armen, bezitters en bezitloozen, kapi
talisten en proletariërs, welke strijd echt-r
volgens hen steeds zal ultloopen op da
vrijmaking van de onderdrukte klasse. De
economische verhoudingen leiden daartoe
met ijzeren noodzakelijkheid. Deze klas
senstrijd is een essentieel element van
het Marxisme.
En om nu het ideaal, de klassenlooze
maatschappij, spoediger tot stand te bren
gen, zoo zegt de Encycliek, trachten de
communisten de tegenstellingen, nie tus
schen de verschillende klassen der maat
schappij bestaan, scherper te doen uit
komen. De klassenstrijd met zijn haat en
vernietiging wordt aldus een soort kruis
tocht voor" den vooruitgang der mensch-
heid. De proletariërs en onder hen de
krachtigsten, de communisten, hebben
daarbij de leiding: „AUe machten, welke
zij dan ook zijn, die zich verzetten tegen
deze gewelddadigheden, moeten vernietigd
worden als vijanden oer menschheid".
(Encycliek Divini Redemptoris no. 9).
De communisten moeten zich meester ma
ken van de poUtieke macht in de ver
schillende landen, om het communisti
sche systeem met de dictatuur van het
proletariaat door te voeren. Dan volgt
uiteindelijk de synthese, het communisti
sche paradijs, waarin allen in gemeen
schap, in geluk en vrede leven..
UJJ" lv:
Dinsdag 18 Februari wordt Neder
lands grootste oorlogsbodem, Hr.
Ms. escorte-vliegdekschip „Karei
.Doorman", in Nederland terug ver
wacht van een verblijf van enkele
maanden in de Indische wateren,
waarheen het in September van het
vorig jaar vertrokken was met
materieel en personeel aan boord
te rversterking van den Marine-
Luchtvaartdienst in den Oost.
Het schip brengt op de thuis
vaart 250 repatrieerende marine-
menschen naar huis, onder wie vele
ex-krijgsgevangenen. Zooals bekend
zal de „Karei Doorman" in Neder
land zijn definitieve bestemming
krijgen als opleidingschip voor den
Marine-Luchtvaartdienst.
Hieronder volgen eenige bijzonderhe
den van het verblijf van de boot in den
Archipel. Het schip heeft in Indië op
allerlei plaatsen de Marine voorzien met
wat er op die plaatsen noodig was en
het heeft daar tevens gezorgd voor het
noodige vlagvertoon. En dit vlagyertoon
ging heusch niet gepaard met allerlei
militaire demonstraties en stoer wapen
gekletter. De banden werden aange
knoopt en versterkt met filmvertoonin-
gen, bezoeken aan land en ontvangsten
aan boord. Reeds enkele dagen na de
aankomst verliet het de haven van
Taudjong-Priok om Jsoers te zetten naar
Semarang. Daar werd geankerd op de
reede. Zoowel onder de militairen als
onder de burgerij was er onmiddellijk
groote belangstelling voor dit nieuwe
schip, terwijl de bemanning gelegenheid
kreeg kennis te maken met het doen en
laten van het leger aan wal. Via Soera-
baja, waar een gedeelte van de lading
werd gelost, ging het vervolgens verder
naar Makassar, waar het schip half Sept.
aan den Wilhelmina-steiger werd afge
meerd. En daar gebeurde hetzelfde als
Indertijd in Schiedam toen de „Karei
Doorman" op de werf lag. Drommen be
langstellenden verdrongen zich dagelijks
door de gangen en ruimen van het schip
en intusschen hielden ploegen van de
bemanning op den wal krachtmetingen
op het gebied van voetbal en waterpolo
tegen plaatselijke teams, 's Avonds werd
op het vliegdek een filmvoorstelling ge
organiseerd, welke onder meer door de
inheemsche zelfbestuurders werd bijge
woond.
En dan was er voor de bemanning
natuurlijk nog het heerlijke plaatsje
Malino, hoog in de bergen boven
Makassar, waar men eenigen tijd ge
legenheid had uit te puffen, want
aan boord heerschte nu niet bepaald
een temperatuur welke het humeur
den heelen dag op peil hield.
In de derde week van November an
kerde de „Karei Doorman" op de reede
van Baoe-Baoe op het eilandje Boeton
aan de Zuid-Oost-punt van Celebes.
Daar kwam de sultan van Boeton aan
boord, vergezeld van twee zelfbestuur
ders. Verder ging de reis. Het volgende
doel was Ambon, het bekende eilandje
aan den Noordelijken rand van de
Banda-zee, waar de opleidingsdienst
van den Dienst van Scheepvaart werd
bezichtigd. De landingsdivisie maakte
een marsch door de stad, met muziek
van het leger. Zeshonderd soldaten
brachten een bezoek aan het schip en
's avonds gaf de scheepsbioscoop een
openlucht-vertooning voor het op den
steiger verzamelde publiek. Tot slot gin
gen de zoeklichten aan om 'n wonderlijk
spel te spelen van lichtende lijnen in
den donkeren tropennacht.
Overweldigend was de ontvangst door
de meerendeels Mo hammed aansche be
volking van de negorijen Aniloeloe en
Hitoelama. In beide plaatsen stroomde
de bevolking uit, hel Wilhelmus werd in
het Maleisch gezongen en inheemsche
jongens voerden de klassieke zwaard
dansen, de Tjokelele, uit. Een wonder
lijke sensatie beleefde men voor Hitoe
lama. De motorkotter van het schip
werd daar begeleid door acht groote ver
sierde prauwen, elk met zestien roeiers
bemand. Ieder dezer prauwen voerde
drie Nederlandsche vlaggen en een kroon
van gevlochten bladeren op den boeg.
Voor Banda ankerde het schip 4 De
cember op de reede. Voor een filmvoor
stelling was de afstand tot den wal te
groot, maar geen nood, prompt kwam
er 's avonds een groot aantal prauwen
naar de „Karei Doorman" toe en uit die
prauwen hebben honderden Bandanee-
zen de films gezien, die geprojecteerd
werden op het doek, dat buiten boord
was opgehangén.
11 December liep de „Karei Doorman"
in Tandjong Priok binnen om haar klaar
te maken voor het vertrek naar Neder
land. Bü dit vertrek was ook de com
mandant der Zeemacht in Ned.-Indië.
viee-adm. A. S. Pinke, aanwezig, die in
het bijzonder het woord richtte tot die
leden der bemanning, die met het schip
thuisvaren, nadat ze zoovele jaren in de
tropen dienst hebben gedaan. Ze werden
afgelost door nieuw personeel uit Ne
derland, dat met heizelfde schip naar
de Oost was gekomen. De admiraal
dankte de thuisvaarders voor het goede
en belangrijke werk, dat ze gedurende
de afgeloopen jaren met zooveel toewij
ding in het belang van Indië hadden
verricht, dienende op torpedojagers,
mijnenvegers, korvetten en patrouille
schepen.
Het wagentje van den Urker-vracht-
rijder „Janus" van Slooten, de laatste
dagen overal in Nederland bekend ge
worden door zjjn moedige tochten om,
via een spiegelgladden dijk, het contact
tusschen Urk en het vasteland te on
derhouden, heeft de colonne naar Urk
geleld. Janus, die intusschen al ruim
30 maal den gevaarlijken tocht maakte,
draait er thans zjjn hand niet meer voor
om, doch het eenige wat hem zorg baart,
is het welzijn van zijn Austinwagen. „Ik
heb al twee veeren verspeeld" zegt hij
spijtig, „en als het zoo doorgaat kan ik
hem in het voorjaar wel opruimen".
Ijskoud is de Oostenwind, die de
sneeuw doet opstuiven voor de lang
zaam vorderende colonne. Links strekt
zich de oneindige witte bevroren vlakte
van het IJsselmeer uit en rechts, als
sterk contrast, het bruine wuivende riet
van den polder, waarboven de meeuwen
krijschend cirkelen.
De chauffeurs van den hulpverle
ningsdienst, stuk voor stuk bekwame rij
ders, hebben aanvankelijk nog wel eenige
moeite om den geroutineerden Janus
in hetzelfde tempo te volgen. Af en toe
glijdt plotseling een wagen af en moet
dan weer met vereende krachten op den
gladden weg gebracht worden. Dan weer
aarzelt een der rijders alvorens een ge
vaarlijke daling te nemen en telkens
stokt de colonne. Langzamerhand krij
gen de chauffeurs dezelfde „dash" als
hun gids en van dat moment af neemt
het tempo belangrijk toe.
Een moeilijk oogenblik vormt het over
gaan van de IJsselmeer-zijde van den dijk
naar de polderzijde: een stelle helling
moet opgeklommen worden met aan Jen
anderen kant een lerensgevaarlijk schij
nende daling. Janus geeft het voorbeeld
en schijnbaar zonder moeite laat hij het
critieke punt achter zich om door de aan
deze zyde van den dijk hoog opgestoven
sneeuw zijn weg naar TJrk te vervolgen.
Een voor een volgen de wagens van den
hulpverleeningsdienst, totdat het na den
24sten even stokt.... dan verschijnt
nummer 25 over den heuvel en de rest
komt er met de regelmaat van een klok
achteraan.
Zoo verloopt de tocht vrijwel zonder op
onthoud kalm tot het punt waar op den
smallen beijzelden top van den dijk gereden
moet worden. Links in de diepte de gril
lige ijsschotsen van het IJsselmeer en
rechte groote hergen puin uit Rotterdam,
dat hier neergeworpen is om t.zt. den dijk
te versterken. De jeep van commandant De
Roos, waarin ook mr. Mijnlieff, chef van
de afdeeling openbare orde en veiligheid
van het ministerie van Binnenlandsche
Zaken heeft plaats genomen, glibbert van
den weg, kiest de goede zijde, maar duikt
diep in de sneeuw, die over het puin
gestoven is. Onvermoeid stappen de man
nen van den hulpverleeningsdienst uit om
hun .gestranden" commandant weer vlot
te brengen. Opnieuw vordert men drie
honderd meter, tot een waarschuwend ge
roep klinkt uit de achterhoede: wederom
is een wagen ditmaal een van de groote
trucks, vastgeloopen. Uit een onderzoek
blijkt, dat het niet malsch is, er is geen
mogelijkheid, om den^met drie ton geladen
wagen weer op het goede spoor te bren
gen. Geen nood. Tientallen handen l06sen
den onfortuinlijken wagen in luttele mi
nuten. Een poging om den leegen wagen
uit zijn benarde positie te verlossen, wordt
direct met succes bekroond.
Zoo beredkt de kop van de colonne,
circa 20 wagens sterk, het geïsoleerde Urk,
Op stormachtige wijze wordt het dom- de
bevolking begroet en de gezichten van de
manschappen op (je wagens, die zonder
nachtrust twee dagen in touw geweest
zjjn, glimmen van trots om het behaalde
succes.
staan daar echter overal langs den
dijk nog dertig gestrande wagens aan
inhalen of passeeren valt niet te den
ken maar zij druppelen ook langzaam
aan binnen.
Burgemeester Keyzer, die op circa 5 km.
afstand van zijn gemeente den stoet te
gemoet gegaan is en die in de jeep van
den commandant had plaats genomen,
begint direct maatregelen te nemen om
de kostbare lading, die met zoo veel
moeite de veilige haven is binnengeloodst,
te bergen. De zon begint al te zakken als
de laatste wagens leeg zijn en het wordt
ai schemerig als de eersten den weg terug
aanvaarden.
Het eerste ziekentransport van Urk per
vliegtuig heeft Zondagmiddag plaats ge
had. Een twee-motorig vliegtuig van de
K.L.M. streek op het geïmproviseerde
vliegveld neer en vertrok even later met
de plotseling ziek geworden echtgenoote
van den heer W. Ruiter. Enkele familie
leden gingen mee, terwijl zich ook een
geneesheer aan boord bevond. Er bestond
voor dit transport groote belangstelling
van de zijde der bevolking.
H. M. de Koningin heeft aan het
personeel der Nederlandsche Spoor
wegen het volgende telegram gezon
den:
„Voor de groote inspanning, die
gij u door veelvuldig overwerk en
nachtarbeid, onder zeer ongunstige
weersomstandigheden getroost hebt
om het kolenvervoer van de mijnen
naar alle deelen van het land moge
lijk te maken, betuig ik u allen mijn
bijzondere waardeering."i
Partisanen van Viet-Minth in
Fransch Indo-China hebben meer
dan twintig Fransche missionarissen
als gijzelaars gevangen genomen,
o. m. Mgr. Antinïno Dra pier.
Toen de Fransche troepen Hue be
vrijdden, aldus wordt gemeld, vonden
zij er slechts zes van de 24 daar gesta-
tionneerde missionariseen. De andere
waren als gijzelaars weggevoerd. Van
hen is niets meer vernomen. Men is ook
ongerust over nog twintig missionaris
sen, die gevlucht waren naar Vihn.
In de bovenwijk vaii Tonkin werden
eveneens vijf missionarissen, die de lei
ding hebben van het seminarie van
Hanoi, als gijzelaars weggevoerd. De
terugtrekkende partisanen van Viet-
Minh hebben het missiehuis in Hue in
brand gestoken.
Zooals Zaterdag reeds gemeld, heeft
Soekarno 232 nieuwe leden van het
K.N.I.P. (voorloopig Indonesisch parle
ment) benoemd. De verdeeling van de
zetels over de verschillende partijen is
als volgt: Arbeiderspartij 29, Christelijke
Partij 5, Katholieke Partij 2, Communis
tische Parij 33, ongeorganiseerde arbei-
dersgroepeering 40, Boerenpartij 40, dele
gatie van Sumatra 50, delegatie van
Borneo 8, delegatie van Celebes 10, dele
gatie van de Molukken 5, delegatie kleine
Soenda-eilanden 5, n.l. 2 Chneezen, 1
Arabier en 2 Nederlanders.
Geallieerde landen moeten de 4 5
millioen Duitsche krijgsgevangenen, die
zich binnen hun grenzen bevinden, voor
onbepaalden tijd in dienst houden als
„vrije arbeiders". Dit werd Zaterdag
door de internationale Commissie ter
bestudeering van Europeesche kwesties
aanbevolen.
Aldus kunnen de regeeringen van
Groot-Brittannlë, Frankrijk, België en
Rusland: Er voor zorgen, dat Duitschers
bijdragen tot herstel van de geschokte
economie van Europa, zonder dat het ri
sico geloopen wordt, dat er weer een
sterk Duitschland geboren wordt.
Een fonds aanleggen door een ge
deelte van het loon van eiken Duitscher
achter te houden dat gebruikt kan wor
den voor herstelbetalingen, als deviezen
voor Duitschland ter betaling van zijn
invoer en ter afbetaling van de Duit
sche na-oorlogsche schulden.
In het rapport wordt gezegd, dat het
plan van toepassing zou kunnen zijn
op de ongeveer 300.000 Duitsche krijgs
gevangenen in Groot-Brittannië. 650.000
in Frankrijk, 30.000 in België en de naar
schatting 3 a 4 millioen in Rusland.
Het hoofdmotief voor het plan is,
volgens de commissie, dat de terugkeer
van 4 a 5 millioen krijgsgevangenen naar
Duitschland de geallieerden zou dwin
gen ondanks Potsdam en Yalta en
de plannen der diverse landen de
Duitsche economie op een hooger peil
te brengen teneinde verhongering te
voorkomen.
De Duitsche bevolking, aldus het rap
port, is ondanks de oorlogsverliezen aan
menschen en grondgebied sinds 1933 van
67 tot 71 millioen toegenomen en de
bevolkingsdichtheid van 140 tot 192 per
vierkanten KM. De terugkeer van de
krijgsgevangenen zou het dus noodza
kelijk maken het grootste gedeelte van
de Duitsche industrie weer te herstel
len, teneinde werkloosheid op groote
schaal te voorkomen.
Een dergelijke ontwikkeling zou, be
halve dat zij de andere Europeesche lan
den van de arbeiders berooft en waar
schijnlijk ook de verkrijging van de
steenkool uit het Ruhrgebied in gevaar
brengt, bovendien het tot stand komen
van een nieuwe reusachtige na-oorlog
sche mogendheid in de hand kunnen
werken.
Binnenkort zal een Nederlandsche mis
sie naar Amerika vertrekken voor de be
studeering van de toepassing van natuur
wetenschappelijk onderzoek in de oorlog
voering. De missie zal ongeveer vijf
maanden in Amerika verblijven. Er zul
len bezoeken worden gebracht aan leger-
inrichtingen en universiteiten.
