Blijde gebeurtenis en troonopvolging Uiteenzetting getoetst aan de grondwet Kruiswoordraadsel bij het Oranjefeest B t B. PRIJS 3 Chocolade artikelen naar keuze XË i Het bericht in de duisternis Z W ITS A KAPSALONS KONINKLIJK GEBOREN „I1BY-IUXP, 3» nette meisjes 38 PALTIIE RADIO REPARATIE J. van den Berg RADIO BOUCKAERT Telefoon 19992 LATHYRUS WINTER Wij vragen DINSDAG 18 FEBRUARI 1947 PAGINA 2 POEDER ZALF É>4 Nieuwste electr. manicuur- apparaat. MAISON DES DAMES HAARLEM BIJ EEN FEEST HOOREN BLOEMEN! BLOEMENMAGAZIJN „AZALEA" OOK OP UW EXTRA BON of SUIKERWERK BLOEMENMAGAZIJN Kleverparkweg 21 D TELEF. 13 749 GOED, VLUG, BETROUWBAAR Radio-specialist Zijlstraat 87 Tel. 11110 EEN SCHAT VAN BLOEMEN EN BLOEMSTUKKEN R E PARAT) E*S GOLDSCHMEDING De nieuwste foto's KunSTUOnDEL BLOEMENMAGAZIJN LEVERING VAN ALLE MODERNE BLOEMWERKEN Baby-zeep Baby-poeder Delta-zeep Zeeppoeder vol' K.L.M. HELPT DE DENEN Voor baby en kleulc*' Gaarne voldoe ft aan het verzoek der redactie, om eenige vragen van Kroonerfrecht 1) en titulatuur, die in verband met de blijde gebeurtenis in het Koninklijk Huis zijn gerezen, te beantwoorden. Men kan de gestelde vragen als volgt samenvatten 1. Heeft de geboorte van den nieuwen telg invloed op de rechtspositie (inzake Ge Troonopvolging) van H.K.H. Prinses Beatrix? 2. Heeft de geboorte van het Vorsten kind invloed op de rechtspositie (in zake de Troonopvolging) van H.K.H. Prinses Juliana? Blijkbaar „voelde'' men wel aan, en terecht dat de geboorte van een vrouwelijken telg het politieke erfrecht van Prinses Beatrix niet zou aantasten. Ter oplossing van de genoemde dubio, resp. ter beantwoording van de gestelde vragen, diene het volgende: Toen Koning Willem m in 1890 over leed. is krachtens art. 12 der Grondwet de Kroon op Prinses Wilhelmina, thans Koningin Wilhelmina, overgegaan, daar opvolgers volgens art. n t.w. manne- li'ke nakomelingen langs mannelijke lijn afstammende van Koning Willem I ontbraken en dientengevolge „de oudste in leven zijnde dochter van den laatst overleden Koning" tot den Troon werd geroepen (art. 120. Ingevolge art. 20 der Grondwet is Koningin Wilhelmina de nieuwe stam moeder. of, zooals genoemd artikel het uitdrukt, „neemt het nieuwe Stamhuis ten opzichte van (de) erfopvolging van (Haar) zijn oorsprong", „op gelijke wijze en met dezelfde gevolgen als het Huis van Oranje-Nassau dit volgens art. 10 doet uit wijlen Koning Willem Prederik'- (Koning Willem T). Dientengevolge zijn „al de bepalingen omtrent de erfopvolging" op de nako melingen van Koningin Wilhelmina toepasselijk, doch, daar onze Koningin noch zonen noch verdere mannelijke, uit mannen gesproten nakomelingen bezit (art. 11), gaat ingevolge art. 12 de Kroon bij overlijden van HM. de Ko ningin „over op de oudste in leven zijnde dochter van den laatst overleden Koning", derhalve op H.K H. Prinses Juliana, tenminste zoo Zij alsdan nog in leven is en noch een civiel rechtelijk wettig huwelijk heeft aangegaan, waar voor Zij de goedkeuring der Staten-Ge- neraal niet heeft verkregen 2), noch van Haar recht op de Kroon afstand heeft gedaan. Prinses Juliana, tot wier burgerlijk huwelijk met Prins Bemhard van Lippe-Biesterfeld bij de wet van 24 November 1936 toestemming is ver leend, is dus wat de Grondwet (vgl. art. 29) noemt: „de dochter des Konings, die de vermoedelijke erfgenaam is van de Krcon". Prinses Juliana is dus wat in den volksmond heet: de .Kroon prinses". Zij is en blijft zulks, onverschillig of de telg, wiens geboorte thans alem in den lande met groote vreugde wordt ge vierd, een jongen dan wel een meisje zou zijn geweest, onder de voorwaarde even wel, dat zij geen huwelijk aangaat bui ten gemeen overleg met de Staten-Ge- neraal; zoodanig huwelijk aangaande, verliest immers de Prinses ingevolge art. 17 Haar recht op de Krcon. Zoo lang H. M. de Koningin en Prinses Ju liana in leven zijn, is, ender het zoo even gemaakte voorbehoud, Prinses Be atrix derhalve geen „Kroonprinses" Dit wordt evenwel anders, indien H M. de Koningin onverhoopt mocht komen te overlijden. Alsdan tcch volgt Prinses Juliana Haar Moeder (ingevolge art. 12 der Grondwet) op en wordt Prinses Beatrix, zoo Zij alsdan nog in leven is, onder hetzelfde voorbehoud als hierboven ten aanzien van een huwelijk van Prinses Juliana is gemaakt, de .Kroonprinses", daar zij, Prinses Bea trix, alsdan is „de dochter des Kmings, die de vermoedelijke erfgenaam is van de Kroon" (art. 29). Mocht Prinses Juliana op het oogen- blik van Haar Trconsbestging een zoon, gesproten uit het huwelijk met Prins Bemhard, of uit een ander staatsrech telijk wettig huwelijk geboren, bezitten, dan wordt deze telg automatisch „Kroonprins" of zooals de Grondwet zegt: Prins van Oranje". Wanneer Prinses Juliana bij het over lijden van Haar Koninklijke Moeder Dsze mocht opvolgen, dan wordt Zij t.w „Koningin Jcliana". tevens de Stam moeder van een nieuw Stamhuis, dat ten opzichte van de erfopvolging van Haar, dus van „Koningin Juliana", zijn oorsprong neemt (art. 20). Daardoor krijgen de bepalingen van art. 11—14 der Grondwet wederom be- teekenis en wel in dier voege, dat bij eventueel overlijden van „Koningin Ju liana" de Kroon overgaat op Haar ze nen en het verdere mannelijke oir van „Koningin Juliana" by recht van eerst geboorte, met representatie of plaats vervulling van een voor-overledene en met voorrang van de oudere lijn boven de jongere en daarin weer van den ou deren tak boven den jongeren (art. 111 - Dit beteekent dat, wanneer een uit een staatsrechteiyk wettig huweiyk van Prinses Juliana gebcren zoon op het oogenblik van het overlijden van „Ko ningin Juliana" in leven mocht zyn, Hij Haar als Koning der Nederlanden zal opvolgen, aangenomen ten minste, dat Hij Zijn recht op den Trcon niet om de een of andere reden heeft verloren. Hierbij bedenke men, dat de manne lijke, vermoedelijke Troonopvolger voor zich persoonlijk niet het recht op den Troon verliest, wanneer hij zonder toestemming van de Staten-Generaal een wettig huwelijk aangaat. Nu echter de vierde spruit van het Prinselijk Paar een meisje is, zal, aan genomen dat het Prinselijk Gezin niet uitgebreid wordt, by overlijden van „Koningin Juliana" Prinses Beatrix, zoo Zij alsdan nog in leven is, onder het meer gemerkte voorbehoud, Haar Moe der opvolgen, anders Prinses Irene, an ders Prinses Margriet, anders de „vierde Prinses" enz. Nu is echter ook het geval denkbaar, dat Prinses Juliana ten tijde van het overlijden van H.M. de Koningin zelf niet meer in leven is, of, zoo wel in leven, Haar recht op de Kroon, b.v. door het sluiten van een staatsrechtelijk niet-wettig huwelijk, evenwel heeft ver loren, zoodat Zij Haar Moeder niet opvolgt. Alsdan volgt krachtens art. 13 der Grondwet de oudste in leven zijnde, uit een staatsrechtelijk wettig huwelijk van Prinses Juliana gesproten dochter (b.v. Prinses Beatrix) op, ten minste zoo er alsdan geen staatsrechtelijk wet tige zoons van Prinses Juliana in leven zijn. Samenvattend kan men dus conclu- deeren: dat de geboorte van een Prinses in het politieke erfrecht van Prinses Ju liana, resp. van Prinses Beatrix, geen verandering brengt. Volledigheidshalve voegen wij ten slotte de officieele namen van eenige leden van het Koninklijke Huis en eenige bemerkingen dienaan gaande tce: De kinderen van Prinses Juliana en Prins Bemhard, ook die, welke nog ge boren mochten worden, dragen allen krachtens K. B. van 8 Jan. 1937 den naam van „Prins(es) der Nederlanden, Prins (es) van Oranje-Nassau, Prins(es) Van Lippe-Biesterfeld". Prinses Juliana draagt krachtens K.B. van 8 Pebr. 1901, 30 Dec. 1908 en 6 Jan. 1937 den naam van: „Prinses Juliana enz. der Nederlanden, Prinses van Oran je-Nassau, Hertogin van Mecklenburg, Prinses van LippeBiesterfeld." Prinses Juliana voert dus niet den naam „Prinses van Oranje"; dit hangt sa men met het feit, dat de Grondwet de Kroonprinses slechts aanduidt met de woorden: „de dochter des Konings, die de vermoedelijke erfgename is van de Kroon," (art. 29), terwyi de titel van .Prins van Oranje" door de Grondwet (art. 27) uitsluitend is voorbehouden voor den mannelijken vermoedelijken erf genaam van de Kroon. De Prins van Oranje" heet volgens hetzelfde artikel ook „des Konings eerste onderdaan." Niet aldus geldt voor een „Kroonprin ses." De officieele naam van Prins Bernhard luidt: „Prins Bernhard (enz.) der Ne derlanden, Prins van LippeBiesterfeld." Hij wordt ingevolge ons Kroon-erfrecht nimmer Koning en zal bij eventueele Troonsbestijging door Prinses Juliana ongeveer dezelfde positie komen in te nemen als wijlen Prins Hendrik indertyd bekleedde. Het heeft in verband met ons onder werp zijn belang op de geciteerde namen, hun beteekenis en rangschikking te wij- in. Allereerst merken wy op, dat de leden van het Koninkiyk Huis, dus ook het nieuwe Vorstenkind, met uitzondering van H. M. de Koningin, in de eerste plaats „Prins(es) der Nederlanden" heeten of zullen heeten. Ook wijlen Prins Hendrik voerde dezen naam op de eerste plaats. Door dezen titel wordt hun of haar staatsrechtelijke positie ten opzichte van het „Koninkrijk der Nederlanden" a.h.w. gesymboliseerd. Den naam, dien volgens de Grondwet een eventueele Kroonprins voert n.l. den titel van „Prins van Oranje," kan men met nog meer reden een s'aats- rechteiyken titel noemen: deze titel toch wordt door de Grondwet (art. 27), onaf hankelijk van de dynastie, welke in het Koninkrijk regeert, toegekend aan „den oudsten van des Konings zonen, of ver dere manneiyke nakomelingen, die de vermoedeiyke erfgenaam is van de Kroon," dus ook door den Kroonprins. Deze historische titel, alhoewel ont leend aan de groote en langdurige be teekenis van het Oranje-huis voor ons vaderland, is toch kennelijk bedoeld om eventueel ook door dien Kroonprins ge voerd te worden, door wiens aderen geen enkele druppel Oranje-bloed stroomt. Deze mogeiykheid is door de Grondwet voorzien, welke immers in de art. 18 en 19 een regeling bevat betreffende de be noeming van een troonopvolger door de wet, resp. van een Koning (door de Staten-Generaal) voor 't geval, dat geen bevoegde opvolger volgens de Grondwet aanwezig mocht zijn. BEHANDELING Aldus ig in onze Constitutie niet slecht de erfopvolging, doch ook de Troonopvolging geregeld, waarmede onze regeeringsvorm principieel monar chaal is gesteld en dus onafhankelyk geworden van een bepaald Vorstenhuis. De grondwettelijke titel „Prins van Oran je" en de titel „Prins(es) der Nederlan den" zijn derhalve blijvende en niet- dynastieke titels, al moge deze kwalifi catie van den titel van „Prins van Oran je" op het eerste gezicht niet juist schij nen. Vervolgens: eerst na den titel „Prins(es) der Nederlanden" (en eventueel ook den titel „Prins van Oranje") en terecht volgen de „dynastieke titels van de le_ den van 't Koninklijk Huis, als „Prins (es) van Oranje-Nassau", „Hertogin van Mecklenburg" of/en „Prins (es) van Lip pe-Biesterfeld". Hierbij valt ons op, dat de titel „Prinses van Oranje-Nassau", welken Prinses Juliana voert, en welke op Haar afstamming van Moederszijde wijst, ge noemd wordt vóór den aan Haar Vader „Prins Hendrik" ontleenden titel „Her togin van Mecklenburg". Deze titels zijn echter met op>zet aldus gerangschikt; men heeft n.l. niettegenstaande met de geboorte van Prinses Juliana uit Konin_ gin Wilhelmina en Prins Hendrik het Huis Mecklenburg feitelijk zijn intrede in onze dynastieke geschiedenis heeft gedaan en dit Huis bij de eventueele Troonsbeklimming van Prinses Juliana hier zal regeeren en het Huis Oranje- Nassau zal vervangen, toch uit eerbied voor den naam van deze dynastie, wel ker lotgevallen zooveel eeuwen met die van ons vaderland verbonden zijn ge weest, Haar hoedanigheid van Oranje telg door de voor-opstelling van den naam „Prinses van Oranje-Nassau" büzonder willen belichten en dezen titel aldus om redenen van traditie willen bewaren. Wanneer eenmaal een der staatsrech. telijk wettige kinderen van Prinses Julia na den Troon mocht bestijgen, dan zal daarmede het Huis Lippe-Biesterfield over ons land regeeren en het Huis Mecklenburg vervangen. En nu heeft men ai weer om gelyk- soortige reden, als men ten aanzien van het Huis Mecklenburg en Prinses Julia na, daaruit gesproten, heeft laten gelden, ook voor de namen van de Prinsesjes en dit geldt ook voor eventueele an dere telgen van het Prinselijk Paar den dynastieken naam, ontleend aan hun hoedanigheden van Oranje-telg, ge plaatst voor den naam welke op hun af stamming van Vaderszijde wyst. Zoo zal derhalve de pasgeboren Prin ses buiten haar doopnamen ook de titels „Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Bies- terfcld" voeren. VAN DER DONK 1) Ik breng hier bij voorbaat in her innering, dat de Grondwetgever in 1922 gebruik heeft gemaakt van zijn bevoegd, heid, de pen te halen door de aanspra ken van buitenlandsche erfgerechtigden die nu eenmaal van onzen land-aard ver vreemd waren. 2) Een civiel rechtelijk wettig huwe lijk, waarvoor een lid van het Koninklijk Huis de grondwettelijk vereischte toestem ming van den wetgever (Koning en Sta ten-Generaal) heeft verkregen, noemt men wel een Staatsrechtelijk wettig huwelijk. Deze eisch wordt c.q. gesteld om onge- wenschte, vreemde Invloeden te weren. 22 23 24 K-v o HOE* In de feestelijke dagen, die wij be leven, past een kruiswoordraadsel van wat feestelijker aanzien dan de gebruikelijke puzzles. Indien het Oranjefeest u niet belet, u met dit tijdverdrijvend werk bezig te houden, kunt u de oplossing binnen veertien dagen inzenden aan „Het Kasteel van Aemstel", N. Z. Voorburgwal 6573, Amsterdam-C. By het adres dient vermeld te wor den „Oplossing Kruiswoordraadsel". HORIZONTAAL 1. Verwaand 7. Tred De beide geboorteregisters van de gemeente Baarn, waarin de Koninklijke geboorte zal worden ingeschreven. Deze registers zijn speciaal vervaardigd om voor deze geboorte-aangifte, te dienen PERMANENT WAVE WASSCHEN WATERGOLVEN ONDULEEREN Ontvangen uit Amerika Dus bij ons de meesi zorgvul dige manicuur- behandeling FRANSCHE HAAR. VERVEN EN HAAR. KLEURSPOELINGEN BLONDEEREN Specialiteit in AVONDKAPSELS Gen. Cronjéstraat 54, Telef. 14726 Tempeliersstraat 6062. Telef. 12178 EEN RIJKE SORTEERING VINDT STEEDS BIJ BURGWAU 2 hoek Spaarnwouderstraat TELEF. 19203 Volop suiker verkrijgbaar vindt U steeds bij Bloemenmagazijn „FLORA" Zülstr. 25 schuin tegenover Telegraafkantoor - Tel. 11395 VLUG VAKKUNDIG TELEFOON 11338 Groote Markt 8^ HAARLEM. van het Koninklijk Huis UAAQIEM WAGENWEG *03 GD MAQKT Vd Direct na het aantee TROUW \UTO'S ROZENSTRAAT 7—8 Fa. H. F. v. EWIJK CAMPLAAN 35 HEEMSTEDE - TEL. 29278 Handen, en voetenbalsem WINÏCAL Helpt 65—35 Honing-Rozentablet 25 Witte Vaseline per doos 2c „DE OUWE GAPER" L. Vgerstraat 20 Tel. 16626 DE KOfflt- tN voor onze fabrieken (voor spoedige indiensttreding) Aanmelding kan geschieden bij de sociale afdeeling van de fabriek, dagelijks van 8.30-10 uur, met uitzondering van Donderdag. Reiskosten van buiten de stad worden vergoed. W cacao- en chocolade JS fabrieken N.V„ Haarlem 9. Zeemaat 2. 10. Woonplaats 3. 11. Lidwoord 4. 12. Hoofddeksel 5. 13. Toiletartikel 6. 14. Reservatis reservandls (afk.) 15. Voorrang 8. 16. Belangrijk 19. Biersoort 11. 22. Inwoner van Overyssels hoofdstad 13. 27. Struikachtige boomen ln Zuid- 15. Europa 16. 28. Straatsteen 16 v. 29. Gemeente ln Overyssel 17. 30. Zangnummer 18. 31. Ik (Latijn) 32. In 't verleden 19. 33. Straat (Fransch) 20. 34. Landvoogd van Ned. Indië (afk.) 21. 36. Twee klinkers 22. 37. Paardekracht (afk.) 23. 39. Den lezer heil 24. 40. Draadloos 25. 43. Berg 26. 45. Deel van etmaal 46. Bijenhouder 26a. 47. Spinneweb 27a. 48. Schouderband voor R.K. priesters 27b. 50. Motorraces te Assen 35. 52. Uitroep van pijn 38. 53. Autokenteeken van Finland 41. 55. Chineesche afstandsmaat 42. 56. Turlcsch hoofddeksel 43. 58. Lijkbus 44. 59. Herhaling 49. 61. Eiland In N.O.I. 51. 63. Stad ln Tsjechoslowakye 52. 64. Wiel 54. 65. Welsprekendheid 57. 69. Babbelaar 58. 71. Instelling voor schriftel. onderwys 60. 72. Kennisgeving 61. 75. Indisch gewoonterecht 62. 76. Autokenteeken van China 63. 77. Inwoner van Letland 66. 7£. Zonder werklust 67. 79. Hij 68. 80. Vrede 81. Vreemde munt 69. 82. Levenloos 70. 83. In de rechte lijn 73. (Latijnsche uitdrukking, woordvolg- 74. orde omkeeren). 76. 78. VERTICAAL 80' 1. Onze Prinses 81. Smaad Te eenlger tyd Lijm Onderdeel van het leger (afk.) Toestel voor opwekking van elect*' stroom Koninklijke verblijfplaats te 's-Gravenhage Ginds Radio-omroep Stoot Vader Riviertje ln Noord-Brabant Japansche parelduikster Voornamen van een onzer prinsesjes Naschrift Populaire naam voor Eisenhowtf Verbintenis Onze Prins Zacht Afstammelingen Vod Twaalfde maand v. d. Israel. kerkdijken F&lender Eten (vervoeging) Hoofdstad van Letland Dierengeluid Rustbank Bleek Mannetjesbij Zintuig Groote byi Voor Vettige vloeistof Onmisbaar bij kampeeren Rij stbrande wij n Rij Zie ommezijde (afk.) Tijdsduur (verbuiging) Noodsein Op het oogenblik Halt Uitroep van afkeer Quod Attestor (afk.) Voorzetsel Voorstander van algemeene maatsch. gelykheid Belangrijk overheidsbedrijf (afk'' Zangnoot Denkbeeld Dandy Bouwval Weg met boomen Perserikatan Rajat Indonesia (afk) Guldensteeken r=S* AMSTERDAM, 18 Febr. Het is grimmig koud en aardeduister als wij ons naar ons bureau 6poeden. Zoo juist heeft de telefoon ons het nieuws, waarop men nu al wekenlang wachtte, vertelt: een prinses geboren op Soestdijk. Amsterdam, dat uit besparing zijn straatverlichting des nachts heeft gedoofd, ziet er weinig luisterrijk uit en zelfs een bericht als dit, dat van nieuw leven spreekt, kan geen klaarte bren gen. De slapende stad is volstrekt in rust en slechts een late voetganger, die nog carnaval gevierd heeft, trekt huis waarts. Maar de felle lichten der redac- tiebureaux in het stadscentrum van Am. sterdam verraden reeds dat men daar met man en macht aan het werk is ge togen om de wereld het nieuws kond te doen. Telefoons ratelen naar alle kan ten. Het personeel wordt opgeroepen om aan den slag te gaan. En de Major- domus steekt de vlag uit. Het rood-wit- en_ blauw wordt strak uitgerold in den stevigen Oostenbries. Straks bij het morgenkrieken zullen de fluiten en sirenes gaan gillen en de Voor de kleine Margriet is het zeer groot feest. De baby, waar zij zoo vurig naar verlangde, is er en al is het nu nog een wiegekindje, over een jaartje zal het voor haar een lief speelkameraadje zijn saluutschoten van de batterij op het IJ®* clubterrein donderen, zal Amsterdam ontwaken op een Nationalen Feestda?' waarvoor de voorbereidingen al geruime** tijd van tevoren zyn getroffen. TwWte muziekcorpsen zullen van twee tot vit' uur muzikale wandelingen maken en stafmuziek der politie van half drie vier uur op den Dam concerteeren. alle deelen van de stad zullen de v'e eenigingen met hun vaandels en banie1^ optrekken naar den Dam, waar kwart voor vier de buremeester voor Kon. Faleis de feestvreugde in °oSeI^ schouw zal nemen. En dan vanav°n^ pe{ oi" pet 10- om kwart voor negen een grootsch op den Dam met onthulling van monument, dat daar nog vandaag - tooid zal worden. Zoo zal Amsterd weer geheel doorgloeid en bezield den met Oranje en deelen in de de van ons Vorstenhuis, waarmede zich zoo sterk verbonden weet. EP klokken der torens, om tien uur geËer zullen de feestvreugde doen beieren de gansche stad. Want het is or^eIjl het blyft Oranje, het is Oranje bov De Denen zyn voor aanvoer van vensmiddelen, geneesmiddelen en?Xp' hooge mate afhankelyk van de £CXin vaart. In dezen strengen winter ve deren ysbarrières de scheepvaart. voer door de lucht blyft alleen -naP' maar de Deensche luchtvaartmaats gej py kan in deze behoefte niet g voorzien. ,0g i5 Zooals meermalen voor den 00 tpaP9 gebeurd, heeft Denemarken ook ,sCpe een beroep gedaan op de Nederla di' burgerluchtvaart, om den ho°gs .^deP* gen aanvoer doorgang te doen j Hedenmorgen 8 uur vertrok een ge- vrachtvliegtuig naar Kopenhagen durende de vorstperiode in Dene transportdiensten te verrichten werd al menig kindje. ËzoiXf. BABY-LUXE de uitzet v gteeO Velen weten dit al en Z'i0rter verbaasd over de grote op elk gebied. oa Ook Uw ogen gaan °PeXftAA bezoek aan de VEER8 L. VEERSTRAAT 14

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1947 | | pagina 2