Hand met Voristenhnis
Iseeliter dan ooit
In lief en leed verbonden
Soestdijk is nog nimmer zoo
bevolkt geweest
Qxavjuw JuiCanO'
moeder van Willem den Zwijger
Een godvruchtige, liefhebbende vrouw
Het verblijf in
Canada
^nUmïiiémlMnn W2tmt
Itfrrfilinfrt ft
PAGINA 3
In deze dagen van grooie vreugde over het nieuwe Prinsenkind gaan onze gedach
ten onwillekeurig terug naar November 1918, toen de Koninklijke familie naar het
Malieveld in Den Haag reed, waar het Nederlandsche volk wilde toonen, dal de
band iusschen Oranje en ons volk niet verbroken was, ondanks een oorlog, die vele
tronen omverwierp. In het rijtuig zat tegenover Vader en Moeder een meisje van
ïiegen jaar oud. Tè jong om te weten wal er eigenlijk in de wereld gebeurt, maar
oud genoeg om van de betooging een nooit vergelen indruk mee te nemen. Na dien
dag heeft de Prinses menigen zegetocht door ons land gemaakt, maar niet meer
zóo intens de vreugde beleefd als op dien triomfdag in November, toen haar Moeder
haar op den bok van het rijtuig tilde Als zij meer dan twintig jaar later hoort,
dat tiaar volk op den verjaardag van den Prins wéér zulk een demonstratie van ver
bondenheid geeft, zit zij eenzaam mei haar kinderen in Canada, dan toeft haar
Moeder in Londen en Moeder én Dochter gevoelen bij de ontroering de pijn van de
ballingschap Doch eindelijk komt de bevrijding en het geheele Koninklijke Ge
zin keert terug. Soestdijk is nog nooit zóó bevolkt geweest als thans, waar drie kin
deren opgroeien, drie Prinsesjes, en waar nu een vierde kind is bijgekomen.
Naar schooi
De laatste jaren
Willem, Prins van Oranje
Moeder van haar kinderen
Juliana's vroomheid
Een interview
De geboorte van Prinses
Margriet
Toen Prinses Juliana, de gelukkige moeder van hei
oogenblik, geboren werd, noemde Koningin Wilhel
mma haar naar de vrouw die geldi als de stammoeder van
hel Huis Oranje-NLssau: gravin Juliana van Stolberg, moe
der van Willem den Zwijger. En hei is goed, bij de ver
meerdering van hei prinselijk gezin nog eens in het kort
de geschiedenis ie verhalen van deze naamgeefsier van
enkele eeuwen geleden, die een gezin heeft gehad van 17
kinderen en wier nageslacht bij haar dood niet minder dan
160 levende nakomelingen telde.
Op den Dillenburg
De aankomst van den jongen Prins Willem van Oranje m de Nederlanden
jWWMincmW'WWW.
«SS»'
■j
Q oestdijk is nog nooit zóó bevolkt geweestInderdaad, want angstig
O stii was het gaan worden na hei sterven van Koningin Emma en
Prins Hendrik m 1934. Na eenige laren volgde echter spoedig een tijd
van groote vreugde, wanneer bekend gemaakt werd dat Prinses Juliana
zich verioojd had met Prins Bernhara en zeldzaam was de geestdrift, toen
Zij 7 Januari 1937 in het huwelijk traden. En hoe leefde ons volk later
iveer mee, als een uitbreiding van het Prinselijk gezin wordt aangekondigd
a dagen van spanning wera 31 Januari 1938 Prinses Beatrix geboren.
Oranjeboom bloeide weer. En na met al te langen tija vernam ons
volk opnieuw een verheugende tijding. 5 Augustus 1939 wera de tweede
Qranje-teig geboren, Pnnses Irene wier naam vrede beteekende. Het was
loen een dreigende tijd. waarin het oorlogsgevaar onze grenzen reeds
naaerae. Nog werd ons vaderland niet betrokken m den grooten strijd die-
°htbrandae, maar m Mei 1940 moesten wij na den gewelddadiger overval
Van onzen Oosterbuur zwichten voor een militaire overmacht en het was
noodzakelijk, dat de Koninklijke lamilie met de ons zoo dierbaar geworden
Prinsesjes uitweek naar bevriende naties. Te midden van het
daverende oorlogsrumoer, toen er na zorgwekkende en moeilijke tijden
einaeiijk een nieuwe dageraad scheen te gloren bereikte ons W Januari
l!)43 over Radio-Oranje het bericht dat de Prinselijke familie uitgebreid
ivas en dat het derde Prinsesje den naam droeg van Margriet.
Al behoort de periode, waarin Prin
ses Juliana en haar kinderen ui
Canada verbleven, gelukkig reeds
Ltig t,0t net verleden, iedereen interes.
6e®rt zich voor nadere bijzonderheden
°ver het leven daar in den vreemde, Ti)-
ftens de bezetting van ons land kwamen
Mechts schaarsche berichten tot ons
door. Daarom lijkt het ons thans een
Scschikt oogenblik een en ander over
^et leven van Prinses Juliana en de
^insessen in de JJritsche Dominions te
hertellen.
ten. Het was een blij wederzien en pret
tige dagen werden doorgebracht in de
staten van Nieuw-Engeland. Zij zagen
eikaar pas opnieuw in April 1942 en
oezochten toen New York. In Mei
reisde de Prinses naar Peila in den
staat lowa, om den C.h.D.-graad, hono
ris causa, van de Universiteit aldaar m
ontvangst te nemen.
19 Juni kwam H. M. de Koningin op
oezoek en verbieei bij haar dochter tot
21 Augustus om uit te rusten van de ver
moeienissen van net Lonüensche werk.
Eenmaal vertoonde zii zich slechts in
net publiek, éénmaal om de Canadee-
sche bevolking voor de microioon te dan
sen voor haar gastvrijheid. Een gedeelte
van de toespraak hield zij m het Fransen.
Een anaere maai reisae zij naar Wash-
woning 20 November 1942 huurde zü de
aardige villa van ae tamme Perley-Ro-
bertson aan de Acaciaiaan. 19 Januari
1943 des avonds zeven uur wero de baby
geboren en het was wéér een meisje, een
stevig kindje van ruim zeven pond Alle
Nederlanders in Canada werden op be
schuit met muisjes onthaald Twee dagen
later droeg de Print zijn dochtertje naar
een speciaie kamer in het ziekenhuis
om net te laten inschrijven. Voor Radio-
Oranje vertelde Koningin Wilhelmma
een en ander over den naam van het
nieuwe Prinsesje, Margriet Francisca.
ledereen kent, aldus de Koningin, de
margrieten, die ieder jaar de weiden en
velden in het wit kleeden, als ter her
innering aan het lijden en de smart
van de verschrikkelijke Meidagen van
1940. Zij fluisteren over een betere toe
komst. Moge het aan Margriet gegeven
zijn in haar eigen land op te groeien
te midden van haar volk, en moge zij
geijjk haar naamgenooten in de wel
den altijd leven als een voortdurende
eer aan al diegenen, die het groote
offer hebben gebraent, dat eens het
zaad zal blijken te zijn, waaruit een
werkelijk groot vrij tand èn Koninkrijk
zal opreizen. FranciSca is de naam de*
vrijheid.
Op den verjaardag van Prins Bern-
hard, 29 Juni, werd de kleine Margriet
gedoopt in de St. Andrews Church. Ais
peten waren benoemd Koningin Mary
van Engeland, de graaf van Athione, pre
sident Roosevelt, de ongenoemde wedu
we van een Nederlander en de geheeie
Nederlandsche koopvaardijvloot.
Helaas konden Koningin Mary en pre
sident Roosevelt de plechtigheid mei
bijwonen. Alle aanwezigen dioegen een
witte margriet, zoo ook de Koningin, die
tevens twee anjers had opgestoken ter
eere van den verjaardag van den Prins.
Onder den kansel stond een groote vaas
met margrieten, die de Prinses zelf ln
haar tuin had geplukt. De doopplech
tigheid werd vet richt door dr. Winfield
Burggraaff, Nederlandsch vlootpredikanc
te New York. fn den zomer na de ge
boorte van Margriet maakte Prinses
Juliana een reis door Canada en de Ver.
Staten, teneinde deze landen beter te
ieeren kennen. Overal werd zij zeer en
thousiast ontvangen. Half December
kwam de Prins weer eens over en moch
ten oe twee oudste kinderen met moe
der en vader mee naar Montreal, waar
zij heerlijk de skisport konden beoefe
nen. De Prinsesjes zijn in Canada nooit
ziek geweest. Hoe kon het ook anders,
aitjjd waren zij in de buitenlucht en
brachten alle vacantiedagen door in den
Amerikaanschen staat Maine of ln de
aan zee gelegen provincie Nova Scotla.
Beatrix ging 22 September 1941 voor
het eerst naar school Ireentje was nog
te klein, maar gelukkig hoefde zij niet
alleen, want net dochtertje van Prin
ses Juliana's vriendin Reneetje Röell,
vergezelde haar. Den eersten dag kwa
men zij enthousiast thuis vol verhalen
over de kinderen met wie zij nadden
gespeeld, de liedjes die zij hadden ge
leerd. Ireentje was wel een klein beetje
jaloersch, maar toen ze wat grooter was
ging zij ook al gauw naar school. Zij
hadden een echt gelukkigen tijd. Van
hun zakgeld kochten zij, net als andere
kinderen, oorlogsspaarzegels. Op schooi
werd tevens een inzameling gehcuden
van kleeren en speelgoed voor de Ne
derlandsche kinderen. Natuurlijk leer
den zij ai aardig Engelsch spreken.
Toen zij vertrokken moesten de meest-
gehefde Engelsche leesboekjes mee naar
Nederland Vóórdat zij naar school gin
gen onderwees Prinses Juliana de kin
deren zelf in het lezen en schrijven van
de Nederlandsche taal Wcnderlijk ge
noeg haalden de twee Prinsesjes de beide
talen zelden óf nooit door elkaar. Een
heele groote moeilijkheid was natuurlijk
de noodige Nederlandsche kinderboekjes
te bemachtigen.
Margriet zal zich wel niet veel
meer van Canada herinneren. Zij
speelde een paar keer in de week
met een klein Canadeesch vriendje
en haar lievelingshond. Jan Jaap,
leerde ze in Canada kennen. Als ze
ouder is zal ze vast door anderen
wel eens geplaagd worden om het
feit, dat ze eens vreeselijk begon te
nuilen, omdat ze den fotograaf voor
den dokter aanzag en dacht, dat ze
weer moest worden ingeënt.
Bij de hand en vroolijk waren ze alle
drie en van verlegenheid was nimmer
een spoor. Ze hebben dan ook in Canada
vele vriendjes en vriendinnen achter
gelaten, die allen hopen de Prinsesjes
nog eens terug te zien.
Het jaar 1944 bracht nieuwe hoop op
een spoedigen terugkeer naar het va
derland. Maar hoe zwaar zou het ge
duld nog op de proef worden gesteld
Eerst legde de Prinses een bezoek af
aan West-Indlë, teneinde dit gedeelte
Het was feest in het kleine Prinselijk
gezin als H. M. de Koningin voor
eenigen tijd Haar werkzaamheden te
Londen onderbrak om in Ottyiwa
Haar Dochter en kleindochtertjes te
bezoeken
van het Koninkrijk beter te ieeren ken
nen. In September was de toestand zoó
gunstig geworden, dat zij per bommen
werper van Ottawa naar Lenden vloog,
om zich daar voor te bereiden op haar
terugkeer naar het vaderland. De reis
was echter tevergeefs Zij bleef nog
een tijd in de Engelscne hoofdstad en
keerde in Februari 1944 naar haar kin
deren terug, die zij zoo lang onder de
vei-tge hoede van freulle Feith en mevr.
Roc had achter gelaten. Tijdens een
persconferentie vertelde de Prinses den
Canadeeschen journalisten een en ander
over den hongersnood ut Nederland.
Half Maart keerde zij weer naar Enge
land terug en ditmaal duurde het niet
meer zóó lang, cf zij kon het vreugde
volle nieuws van de bevrijding van het
geheele land ln ontvangst nemen. Tot
einde Juni duurde het nog, voor Prin
ses Juliana in de gelegenheid was haar
drie dochtertjes in Canada te gaan ha
len en meteen afscheid te nemen van
het land, dat haar zoo hartelijk en gast
vrij had ontvangen. Nog éénmaal sprak
zij voor de Canadeesche radio om nog
maals voor alles te bedanken.
„Wij nemen goede herinneringen aan
Canada mee, mijn te Ottawa geboren
baby incluis, die reclame kan maken
vo< i' canada, juist zooals mijn oudste
twee kinderen dit moet ik er voor de
eerlijkheid bijvoegen! dat kunnen
doen voor bet vóór-oorlogsche Neder
land".
Juliana van Stolberg
Willem zelfs uit, stadhouder van het
belangrijke gewest Luxemburg te wor
den, maar deze voldeed niet aan dat
verzoek. Van den stadhouder werd
namelijk geëischt dat hi) de Hervor
ming in die streken zou bestrijden.
Ook weigerde hij enkele jaren later
de groote eer die men hem wilde aan
doen, door hem op te nemen in de
Orde van het Gulden Vlies. Want
Willem sympathiseerde niet met Ro
me, was al in de twintiger jaren tn
relatie getreden met Luther, en ver
klaarde zich later openlijk een voor
stander van de Hervorming.
Het was 1531 toen Willem de nog
jonge gravin-weduwe van Hanau als
bruid naar zijn slot, den Dillenburg,
voerde. Hij had een dochtertje, Magda-
lena, dat vanzelfsprekend aan Juliana s
zorgen werd toevertrouwd. Zij had dus
al dadelijk een groot gezin, en daarbij
moest zij het beheer voeren over een
groot, rijk huis. Van beide taken heeft
zij zich uitstekend gekweten, en men
mag dan ook concludeeren dat zij een
vrcuw van groot formaat geweest moet
zijn.
De Dillenburg was een groot complex
van gebouwen, boven op een heuvel in
het glooiende land gelegen. Er was een
kerk, allerlei dienstgebouwen en mach
tige verdedigingswerken, waartusschen
de eigenlijke woonvertrekken veilig be
schut lagen. Voor de watervoorziening
was een heel stelsel van buizen aange
legd, dat het water van de bronnen
tot in de woonruimten voerde Het slot
had een eigen brandweer; de verwar
ming geschiedde door middel van een
aantal steenen, later gegoten ijzeren
kachels; tapijten sierden de wanden;
het aantal aanwezige bedden bedroeg
liefst 150! De bibliotheek, waarin fraai
gebonden boeken werden verzameld, was
een der oogappels van graaf Willem;
Luther's werken vonden er een plaats
in.
Bijna vijftig jaar zou gravin Juliana
van naar anderen zoon Lodewijk veel
steun. Na den dood van graai Willem
was deze godvruchtige, rechtschapen
ridder haar meest vertrouwde heiper en
vriend, die haar voordurend op de hoogte
hield van de toestanden, waarin haar an
dere kinderen verkeerden, die haar ter
zijde stond in de moeilijkste oogenblik-
ken. zooals bij den dood van „graaf Adolf
(die) is gebleven in Friesland m den
slag," en die haar raad gaf in vrijwel
alle gewichtige zaken.
Prins Willem van Oranje
dit vorstelijk huis bewonen; het zou
haar dageljjksche, vertrouwde omge
ving zijn; hier zouden haar kinderen
(zij schonk er Willem twaalf) geboren
worden, hier zouden zij in plechtïgen
rouwdienst de laatste eer on vangen;
hier zou zij ook zelf betreurd en be
graven worden, betreui 1 aoor de gan-
Eche bevolking van den Nassauscnen
burcht en zijn omgeving. Want Juliana
was bij ieder, die haar kende, geheid
om haar rechtschapenheid en mild
heid.
De opvoeding der kinderen behield de
gravin aan zichzelf voor. Het onderwijs
werd gegeven aan een hofschoöl, waar
behalve de kinderen uit het geslacht
Nassau ook die van andere vorstelijke
huizen onderricht werden. De eerste
leermeester van Prins Willem van Oranje
is de hofschoolleeraar Joost Hoen ge
weest, die zijn pupillen vooral Latijn,
Italiaansch en Fransclt bijbracht. Lan
gen tijd heeft Juliana zelf het godsdienst
onderricht gegeven, later werd daarvoor
een hofkapelaan aangesteld, Johannes
Schnepf, die uiteraard tot de nieuwe
„Evangelische" leer behoorde.
Het moet een prettig gezin geweest
zijn, daar op den Dillenburg Met elkaar
en met hun ouders konden de „Junggra-
fen," zooals zij werden genoemd, best
overweg, en uit de vriendschappelijke
verhoudingen tusschen de Nassauers.
welke later van zoo groot belang zouden
zijn voor onze Nederlandsche geschiede
nis, blijkt wel, dat al in hun jeugd het
saamhoorigheidsgevoel sterk geleefd
heeft onder de leden van deze talrijke
familie.
In 1544 overleed René van Chalons,
graaf van Nassau-Breda, prins van
Oranje, en bij testament vermaakte
hij zijn uitgebreide bezittingen aan den
oudsten zoon van zijn oom Willem van
Nassau-Dillenburg. Dat was Willem van
Oranje. Keizer Karei wilde echter
de opvolging van een zoo aanzienlijk edel
man als René was geweest, niet overla
ten aan een Protestant. Hij gelastte dan
ook dat de erfgenaam naar de Nederlan
den moest overkomen, teneinde hier te
worden opgevoed „uf die hyerlandische
weise," naar 's lands wijs, dat wil zeggen
in overeenstemming met de Roomsch-
Katholieke opvattingen.
Willem en Juliana gingen daarop in,
zij het met grooien tegenzin, omdat zij
niet gaarne een van hun zonen aan an
deren overlieten, zeker niet aan iemand,
dien zij min of meer als 'n vijand van de
waarheid beschouwde. In 1545 kwam de
jonge Willem in Brussel te wonen, waar
hij veel aan het hof van de landvoogden,
Koningin Maria van Hongarije, verkeer
de. Hy was toen, als bezitter van de
prinselijke waardigheid, de meest aan
zienlijke der Nederlandsche edelen, bo
vendien schrander en aangenaam in den
omgang, en verwierf zich dan ook spoe
dig de sympathie van de Landvoogdes.
Hij was Karei V welgezind, hetgeen nog
versterkt werd door zijn in 1551 gesloten
huwelijk met Anna van Egmond, gravin
van Buren, die stamde uit een geslacnt,
dat den Keizer reeds vele goede diensten
bewezen had. Hij werd benoemd in de
hoogste posten.
Terwijl haar oudste zoon in den vreem
de vertoefde en er tot aanzien was ge
komen, ondervond gravin Juliana vooral
Een van de heerlijkste dagen uit
Juliana's leven is de zesde Juni van
het jaar 1559 geweest, toen zij drie van
haar kinderen tegelijk m hel huwe.ijk
zag treden. Het waren haa.' tweede
zoon Jan.. die de opvolger m Nassau
zou worden, nu Willem, de ouoste, een
zoo geUeei andere oeotemming had ge
vonden, en haar dochters Anna en
Elisabeth. Op een stralenden zomer
dag werden de drie jonge menschen-
paren in den echt verbondeD en daar
na werd op den Dillenburg een van
de meest schitterende feesten gege
ven. die ooit op dat oude slot gevierd
zijn. Saluutschoten van kanonnen zil
veren vaatwerk waaruit de kostelijke
eerewijn gedronken werd, honderden
paarden, behangen met fleurige wa
pendoeken, fluweel en satijn dat alles
moet in de zomerzon een blij en over.
v.oedig beeld gegeven hebben, dat op
de gravin grooten indruk gemaakt
heeft temeer daar het de toekomst en
het geluk gold van drie har er kinde
ren.
Lang had zij echter niet den tijd
zich tn de herinnerng aan dez«
praal te vermeien. Nog in datzelf
de jaar stierf graaf Willem, haar ge-
maai. Ten tweeden male, en nu voor
goed, werd zij weduwe.
Sinds dien tijd heeft zij ge.eefd voor
en met haar kinderen, vooral met Prins
Willem, die den grooten strijd om de
Nederlanden voerde. „De Almachtige
moge mijnen Heere (Prms Willem) en
de ziji-en in eeuwigheid behoeden en
bijstaan" schreef zij in 1573 aan haar
oudsten zoon, toen deze bijna het onmo
gelijke beproefde om het door de Span
jaarden benauwde Haarlem te ontzet
ten. „Al moge hei schijnen, dat de goede
God ons vergeet, zoo zal toch te rechter
tijd Zijn hulp nabij -A)n, want hen die
hun vertrouwen op Hem stellen zal HfJ
ln eeuwigheid niet verlaten. Moge Hij
ook dien goeden lieden van Haarlem
nabij zijn." En later, bij Willem's po
gingen tot ontzet van Lelden: „Waar
lijk, ik ben wel een ongelukkige oude
vrouw, die niet van haar droefheid kan
worden verlost, eer God mij in Zijn ge
nade uit dit jammerdal tot zich neemt."
Drie van haar zonen offerde zij aan
den Nederlandschen Opstand tegen hot
bewind van Philips II. Hun dood is haar
zeer aan het hart gegaan, maar zy er-
kenoe den strijd ais een rechtvaardige
Haar dochters waren gehuwd met edel
lieden die ten nauwste met de Neder
landsche zaken verbonden waren. De
Nassausche erflanden werden verwaar
loosd tengevolge van den alle kracht en
aandacht opetschenden vrijheidsstrijd.
Maar zij heeft ook het verdriet, dat deze
verwaarloozing haar bezorgde, eedragen,
omdat zij wist dat het voor een goede
zaak gedragen moest worden
Zelf kon zij haar bezittingen niet meer
bcheeren. Allengs begaven het gezicht
en het gehoor haar. „De dood sluipt mij
zachtkens achterna" zeg! zij in een van
haar laatste brieven. Haar voorgevoel
bedroog haar niet. Op 18 Juni 1580 leg
de zij het moede hoofd neer, ruim 74
jaa oud. Haar groote zoon zou haar
slechts weinige jaren later in den dood
volgen. Hij en zijn broers zouden leven
uit net beginsel dat Juliana van Stolberg
haar kinderen altijd met zooveel aan
drang had toorgehoude.i: onder alle om
standigheden het eeuwige meer te achten
dan het tijdelijk i.
Deze vrome moederlijke vermaning
is typeerend voor gravin Juliana van
Stolberg, die wei slachtoffer is ge-
woroen van de godsdienstige verwar
ring in haar jaren, maar die daardoor
niet van haar onwankelbare gods
vrucht was af te brengen, en die in
haar nageslacht zoo grooten Invloed
h-eft uitgeoefend op het lot van Ne
derland.
H Juni 1940 landde een Nederlandsen
?°riogsscnip in de naven van Hamax
onze Prinsessen aan boord. De be
manning slaakte een zucnt van veriich-
want cte gevaarlijke overtocht was
l een goed einde gebracht. Met vol
tige instemming van den Konmg en
e Koningin van Engeland was n.i. de
Uiooüiging van Qen graat van Ath-
0tls, om gedurende den oorlog in Ca-
ada te verblijven, dankbaar geaccep-
'efera,
fien week na naar aankomst hield
?e Prinses een radio-toespraar tot de
ewoners van Noord-Canada. 'Zij ver-
°ctit nun aaarm vooral geen medelij-
etl met naar en de naren te hebben,
^°ch vroeg siecnis om sterke lieide en
Apathie 24 Juni arriveerde de Prin-
es met naar twee kmaeren in Ottawa,
?aar zij naar intrek nam in een huis
de residentie-wijk RoCkcliffe. Het
etd voor haar een drukke tijd. Zy
g acht allereerst een oezoek aan oe Ne-
^i'iandsche kolome en inspecteerde net
jerk van de Nederlandsche afdeeling
atl het Roode Kruis. Vervolgens wera
drie-aaagsch oezoek gebracht aan
Provincie Ontario en aan den Nia-
o^-waterval. 18 December 1940 bracht
Prinses een visite aan President
Roosevelt,
winter verliep langzaam, eindelijk
?''un de lente en net werd 30 April, de
^fste verjaardag in den vreemde
et moet naar hard zijn gevallen, zóó
Vei»
Van haar dierbaren te leven, maar
Pper sloeg zij zich door alle moei-
^ecten heen.
q. Aan een Canadeesche journaliste,
Arnold, die naar een bezoek
gebracht, vertelde de Prmses een
ander over haar nuiseüjke oezigne-
en haar leven in Ottawa Mis Arnold
den indruk, dat de Prinses zoo-
(g. mogelijk het leven van een gewone
Q ^aaeescne moeder probeerde te iei-
llet' ^°°I haar kinderen zorgde zij net
at zelf; zij tiet zoo mm mogelijk aan
ueren over. Haar moeder had haar
he Vr°e£ geieerd zich de geheimen van
„J; huishouden eigen te maken, maar
hou exPert in de kookkunst ben ik
se<! 11 ëeworden", aldus deelde de Prin-
en ;j las zooveel mogelijk tijdschriften
venC0Uranlen om op de hoogte te blij-
tja Van wat er in de wereld gebeurde,
en1 ai een heel werk op zich zelf
in lattl een groot gedeelte van den dag
Zij kon niet nalaten met
6cho te vertellen over het Nederland.
le volk.
»De Nederlanders zijn", aldus de
telïlSes' "een volk» eeuwenlang
Sen indringers heeft gevochten,
aÜn iand zélf aan de zee heeft
Wpt
en te ontworstelen. Het zal nooit
banden van den vijand blijven."
s den zomer van 1941 werden de
Wej fdrie eere doctoraten verleend,
tesf ®en bewys, met hoeveel achting en
he,.! men over haar dacht. Prins
l«eeg ongeveer ln dezen tijd
uneid zijn echtgenoote te ontmoe-
mgton voor een oezoek aan president
Roosevelt. Bij deze gelegenheid meid zij
naar bekende rede voor net Amerikaan-
sche Congres.
b.o..wei zy gedutende haat verblijf m
Canaua veei uJj Prinses u tuiana en naai
kleinkinneren vertoefde, logeerde ae Ko
ningin bij naar nicht prinses Alice in de
itiaeau Hall te Ottawa.
Een groote geueurtems stond het Prin-
selijK gezin te wachten; ae beiüe Prin
sesjes zouüen n.i. een broertje oi een
zusje krijgen. Aangezien het huis waai
de Prinses woonae te Klein was gewor
den, werd uitgekeken naar een andere
Geboren op 15 Februari 1506 op het
kasteel te Stolberg in den Harz, maakte
Juliana in haar jeugd een der meest
rumoerige periodes oer Wesi-Furopee-
sche geschiedenis door. Het was de tijd
waarin Luther begon met het preuiken
van de Hervorming der Kerk, die is uit-
geioopen op de afscheiding van een zoo
groot deei der Christenheiu van de
Moederkerk. Haar moeder was een
vrome vrouw, streng geioovig en over
tuigd Roomsch-Kathohek, Soms trok de
gansche Stolbergsche graveniamilie ter
bedevaart, en er was, zooals gebruike
lijk, een huiskapelaan, die een groot
deel van de opvoeding verzoigde. Ju
liana's oudere zuster Anna werd zelfs in
1516 abdisse van het vrouwenklooster te
Queunuuurg.latei echter voerde deze
de Hervorming voor haar stift in.
Het was in dien tijd gewoon, dat kin
deren al zeer vroeg trouwden. Voor Ju
liana kwam dit moment in 1523, drie
jaar nadat zij verloofd was met den
eveneens zeer jongen graaf PhiUps van
Hanau. Uit dit huwelijk werden vijf kin
deren geboren, die volgens den Roomsch-
Katholieken godsdienst werden opge
voed. Graaf Philips immers was de
meuwe leer niet toegedaan, w tegen
stelling met zijn broeuer Baithasar, die
een van de voorvechters der Hervor
ming werd. Lang heeft Philips evenwel
niet geleefd. Reeds in 1529 stierf hij, en
tot voogd over zijn kinderen werd graaf
Willem van Nassau aangesteld, die in
datzelfde jaar zijn echtgenoote Wal
burg van Egmond verloor. Willem had
groote waaraeermg vooi de wijze waar
op JuUana zich kweet van haar taan
als moeder en vorstin. Zij van haar
kant bewonderde hem om zijn ernst en
wijsheid, die zij reeds vroeger had Ieeren
kennen toen hij voogd voor haar ge
maal was en zij had voortdurend con-
ta-o met hem als voogd over haar kin
deren.
Naar een oude houtsnede
Het geslacht Nassau was toen reeds
tot groot aanzien onder de Duitsche
vorsten gekomen, en door huwelijken
van Nassausche gravenzonen en -doch
ters was er een band tusschen dit Huis
en Nederlandsche families ontstaan.
In 1531 noodigde Keizer Karei V graaf
yielded ff
