CHIN TWEE POLEN
I
r
TROEPENSTERKTE IN INDIË
VOLDOENDE
Oorlogsschepen op patrouilletocht
in de Indische wateren
cEENZAAM
VERZET
OOST-DUITSCHLAND ALS PION IN
HET FRANSCHE SPEL
Wij dienen een eigen discipline
systeem te zoeken
Suiker als propaganda-materiaal
Smokkel en diefstal
Ramadier optimistisch
over Indo-China
Niet de socialisten, maar communisten
en M.R.P. bepalen den koers
Zestig millioen ondervoede
kinderen
Oerk
mm
Volste vertrouwen
in Gen. Spoor
Deensche toiletzeep
Gelukkig Enschede
„Nica-piraten
VRIJDAG 21 FEBRUARI 1947
PAGINA 3
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Soekawati ten Paleize
MGR. VERRIET NAAR
CURAgAO
?ah
'SM f
"T;-
W:M
m
EERSTE KAMER
Voor de kleine kinderen
ONZE SCHOENENPRODUCTIE
Fabrikanten voor opheffing
van distributie
600 radiotoestellen terug
Gestolen waar
(Wordt vervolgdJ
DE BLAUWE-ZAND-AFFAIRE
Melchers vrijgesproken
DECEMBER-BALANS VAN DEN
C.C.D.
Granen, zaden, peulvruchten
nemen eerste plaats in
ROOFOVERVAL BERECHT
Oud-illegalen hooren
flinke eischen
Staking te Batavia
Langzamerhand neemt de Fransche
buitenlandsche politiek vaste vor-
- men aan. Nadat het verdrag met
sta ant* langer dan een jaar had be-
epT 1' Sloot Léon Blum met Engeland
in ba sis-acooord. dat op het oogenblik
n nadere besprekingen wordt uitgewerkt
een vérstrekkend bondgenootschap,
ponder moeilijkheden verloopen deze
onderhandelingen evenwel niet. Gelijk
en zich nog herinneren zal, kwam de
spraak van Blum vrij onverwacht.
«eorges Bidault, de minister van Bui-
nlandsche Zaken na den oorlog, die
n<Jer het tijdelijke socialistische kabi-
"et-Blum zijn zetel moest ontruimen,
n°ch er thans weer op is teruggekeerd,
°elde niet veel voor een samengaan
onet Groot-Brittannië, zoolang niet het
bar schil van inzicht ten aanzien van
duitschland, dat beide landen scheidde,
bit den weg was geruimd. Wel bond
frankrijk geleidelijk een beetje in en ver
jaagde het zijn eischen in deze kwestie.
Maar Engeland toonde zich niet zoo in
schikkelijk als verwacht werd; de ver
hindering van de kolenleveranties uit
het Roergebied aan Frankrijk was daar-
Van wel een duideijk bewijs.
Blum gaf de gestelde voorwaarde niet
geheel prijs, maar trachtte tot een ver
dijk te komen. Voor hem was samen
werking met Engeland belangrijker dan
Duitsche kwestie. Heel gauw na zijn
hczoek aan Londen moest echter zijn re-
8eering; die slechts een voorloopig ka
rakter had gehad, verdwijnen, en zijn
Socialistische opvolger, Ramadier, zag
z'ch genoopt, teneinde voor de nieuwe
regeering de M. R. P. te winnen, Bidault
haar Buitenlandsche Zaken terug te
toepen.
Kort daarop besloot het bestuur van
de communistische partij het ver
drag, wanneer dat uitgewerkt was,
slechts goed te keuren, indien drie
Voorwaarden vervuld werden. Er moes
ten namelijk waarborgen gegeven wor
sen, dat: 1. de kolenleveranties uit het
Boerbekken vergroot zouden worden
jSeien onredelijke eisch, daar Frankrijk
ten zeerste op Duitsche steenkool is
aangewezen en de productie aan de
Boer in Januari een stuk hooger lag
h&n in December van het vorig jaar)
bat 2. het Roergebied, anders dan de
rest van Duitschland, onder voortdu
rende internationale controle zou komen
t® staan, in overeenstemming met de
Bransche voorstellen, op de voorberei
dende vredesconferentie te Londen ge
daan; en dat 3. Frankrijk bij het op
stellen van het vredesverdrag zijn zelf
standigheid en vrijheid behield en zijn
t"enschen niet behoefde te koppelen aan
de Britsche.
De M. R. P sloot zich bü deze ziens
wijze aan, Daarmee hebben de grootste
l»ee partijen van Frankrijk zich voor
dit standpunt uitgesproken en Bidault,
Self lid van de M. R. P., zal er zich
'eker aan storen.
Ete hinderpaal, die door Blum's actie
uit den weg geruimd scheen, blijkt dus
weer te bestaan en het eenige, wat wer
kelijk veranderd is in vergelijking met
den vroegeren toestand, is, dat er thans
officieel en met hoop op een oplos
sing over onderhandeld kan worden,
Thans heeft Frankrijk ook met Po
len een verdrag gesloten. Dit zal
vijf jaar gelden en heeft vooral be
trekking op versterking van de cultureele
banden. Afgesproken is echter ook, dat
de oude Fransch-Foolsche verdragen
herzien zullen worden. Bedoeld zijn het
verdrag van wederzijdschen bijstand in
geval van een niet-uitgelokten aanval,
dat in 1921 tot stand kwam, een vrij
anti-Russische strekking had en dus niet
meer past in de huidige Poolsche poli
tiek; en het verdrag van 1925, dat deel
was van het verdragen-systeem van
Locarno, waardoor de Volkenbond de we
reldveiligheid trachtte te waarborgen. De
herziening van deze verdragen zal, naar
men meent, leiden tot een nieuw ver
drag, waarin beide landen elkaar hulp
beloven tegen een mogelijken Duitschen
aanval en dus gemeenschappelijke be
langen ten aanzien van Duitschland
krijgen.
Gesproken is nog niet over eventueele
Fransche instemming met de Poolsche
eischen, die Duitschland van een aan
zienlijk territorium zouden beroven.
Het is nog onzeker, welke houding
Frankrijk ten opzichte van deze eischen
zal aannemen.
Engeland nu is tegenstander van in
williging van de Poolsche verlangens. En
het heeft er allen schijn van, dat Bidault
dit zal uitspelen. In ruil voor een Fran
sche afkeuring jegens Polen zal hij
minstens gedeeltelijke inwilliging van
zijn eischen door Engeland vragen. De
vriendschappelijke betrekkingen niet Po
len versterken hem dus in zijn positie
tegenover Engeland en houden voor ae
Britten eten aansporing in niet al te lang
te treuzelen niet toehappen. Want zoo
wel de Fransche voorwaarden voor het
Britsch-Fransche bondgenootschap als
het Fransche standpunt in de kwestie
Oost-Duitschland vragen om een ant
woord vóór de conferentie van Moskou.
Daar komt nog bij, dat Frankrijk ook
met Tsjechbslowakije besprekingen
voert over een mogelijk verdrag. En hoe
welkom het den Engelschen ook is, dat
een Westelijke mogendheid iets vaster
voet krijgt in Oost-Europa, het heeft
daar toch ter vredesconferentie zelf geen
voordeel bij.
Bidault schaakt met kleine stukken.
Maar hij speelt een handig spel en
brengt zijn pc/Iner aardig in tijdnood.
Zijn kansen op het begeerde tegenstuk,
zijn niet gering.
De president van Oost-Indonesië, Soe
kawati, heeft gistermiddag met zijn echt-
genoote een bezoek gebracht aan Prins
Bernhard op Paleis Soestdijk. Het bezoek
duurde anderhalf uur.
Donderdag heeft de Fransche eerste
minister, Paul Ramadier, in een pers
conferentie Verklaard, dat de militaire
operaties in Indo-China een dergelijk
vlot verloop hebben, dat een vreedzame
oplossing van het geschil in de naaste
toekomst kan worden verwacht. De
Franschen waren den toestand in Ha
noi, in het Noorden en te Hué en To-
krane meester. De situatie aan de kust
van Annam was eveneens bevredigend
,,Wy willen Indo-China niet geleide
lijk onder den voet loopen. Wij willen
slechts de veiligheid van Fransche sol
daten en burgers verzekeren," aldus
Ramadier. Na de oplossing van het ge
schil zal de Fransche regeering trach
ten, den politieken toestand in 't kader
van de Indo-Chineesche grondwet te
regelen.
De directeur van het Internationale
Noodfonds voor kinderen, Maurice Pate,
heeft president Truman doen weten, dal
in de door den oorlog geteisterde landen
van Europa en den Stillen Oceaan ongeveer
zestig millioen kinderen lijden aan on
dervoeding.
Het fonds, dat gesticht is door de UNO,
hoopt een bedrag van 450 millioen dollar
te verwerven om gedurende het eerste
jaar van zijn bestaan aan 20 millioen kin
deren en jonge moeders aanvullend voed
sel met een waarde van 700 calorieën te
verschaffen.
Na een verblijf van zes maanden in
ons land is Donderdagmiddag' Z. H. Exc.
Mgr. I. Verriet O.P., Apostolisch Vicaris
van Curasao, per Flying Dutchman van
Schiphol naar de West vertrokken. De
hoogeerw. provinciaal der Dominicanen,
pater L. Teeuwen O.P., was op het vlieg
veld aanwezig om Mgr. uitgeleide te
doen.
Donderdag was het veertig jaar geleden,
dat de bekende kankerbestrijder, bacteria,
loog en geoloog, dr. N. Waterman, crp
23-jarigen leeftijd, promoveerde.
Binche viert zijn Carnaval - Met vijf en twintig duizend
rotte sinaasappelen Honi soit qui mal y pense.
Van heinde en verre zijn Dinsdag
duizenden Belgen naar het stadje
Binche, ten Oosten van Bergen,
®estroomd om het beroemde Carnaval
'daar mee te vieren. Zelfs de gezanten
Rusland en Mexico by gebrek
an een Vasten ook geen vasten-avonu-
Llerb:g in hun eigen land gewoon
adden evenals hun collega's uit Peru
A Venezuela zich niet door de bittere
°Ude laten weerhouden.
Bi de straten van Binche waren als
^'■voonlijk de trottoirs vol met kraam-
J®s: confetti, papieren hoeden, takken
/jllhosa en varkensblazen waren er de
est gewilde artikelen, om van de pa-
»?tes frites natuurlijk niet te spreken.
traditioneele dansers van Binche, de
gilles», trokken al vroeg door de straten
v hun klompen hamerden op het pla-
k Hoe wild het op Carnaval kan
®gaon, ondervond onder andere de
°rzitter van den senaat, die op een
ty6er dan abnormale wijze ontvangen
e.rd. „Maar wat hindert het," aldus
eheerden de Binchenaren, „is op Vas-
avond niet bijna alles geoorloofd?"
h 's middags trokken ze in de gek-
Jjy ste verkleedingen door het stadje:
een laken had van een doodgewo-
Brusselaar een Arabier gemaakt en
r niet eens onaardig meisje had zich
Vas u^et een verroesten helm en een ver
tui rh.ike snor in een boosaardigen roof-
6r Semetamorphoseerd. Er waren er
öie speciaal de koude wilden tarten
een pyama of kamerjas den op-
-fh meemaakten.
411e de markt haalden de Binchenaren
Ui® aan streken uit wat zij dien dag nog
'abri ^adden gepresteerd. Menige Neder
ig Ju- zal zijn wijze hoofd schudden als
Vij hoort, dat niet meer of minder dan
en twintigduizend opgespaarde rotte
dopJ^PPelen op een gegeven oogenblik
s? het luchtruim vlogen om o.a. het
ejj van het politiebureau te vernie-
Dat was het antwoord van Binche
ha'fld heeren van de politie, die het
- durven hesfaen een
durven bestaan een verbod
Uit t 6°oien met harde voorwerpen"
deïg 5 vaardigen. Gewaarschuwde bur-
d6fl '-'aren verstandiger geweest en had-
Uïl ruiten door traliewerk be-
a«rtn<j.
5ttate is het feest weer voorbij. In de
lettj 11 hggen nog de resten' van con-
att üen versieringen. En glijdt men niet
?at de sneeuw, dan is het mogelijk
gebeurt.
over de resten van sinaasappe-
\AT ö*flen 1s in nood. Reeds langer
y dan vandaag, maar de dichte
v ,^neeuw- die sinds dagen over de
%or alt- heeft alle ellende, die er reeds
fc,Ccee vele tekorten bestond, nog eens
heerd en verergerd. Wel kijken
de bewoners van de Oostenrjjksche
hoofdstad nu eens niet op tegen het
eeuwige puin, dat in alle stadsdeelen
gaten in de huizenrijen geslagen heeft.
De Stefanus-dom ziet er weer eens
ouderwetsch uit, nu de sneeuw het pro
visorisch gerestaureerde dak geen an
deren aanblik dan vroeger geeft. Het
Prater heeft weer lets van zijn vroegere
charme teruggekregen, door de armoe
de verdoezelende sneeuw. Deze sneeuw
is er maar al te goed toe in staat, want
reeds vier en zestig centimeter dik ligt
zij over de stad. Het verkeer is stilge
legd. De weinige auto's, die er reden,
blijven nu in de garage; als ze tenmin
ste niet ergens in de stad zijn vastge-
ioopen. Het verkeer ligt stil, de fabrie
ken zijn gesloten, de stroomlevering is
stopgezet. Komt er aan de beproevin
gen van Weenen geen einde? Het goud,
dat de Amerikaamschë regeering deas
week heeft teruggegeven aan Oostenrijk
tot een waarde van 600 millioen Fran
sche francs, kan slechts een schralen
troost vormen.
eb eerste groobs officiieele feest,
Hdat ter eere van de Engelsche
koninklijke familie in Kaapstad
werd gehouden, is niet zonder inciden
ten verloopen. Erger nog, men spreekt
zelfs van een schandaal. En er kwam
geen einde aan, voordat politie en mi
litaire autoriteiten een einde aan de
wanordelijkheden hadden gemaakt. Vol
gens officieele verklaringen begonnen de
ongeregeldheden, toen de juffrouwen van
de vestiaire haar post verlieten om de
koninklijke familie te gaan zien- Met
het gevolg, dat verschillende dames, die
wilden vertrekken, zelf hun mantels gin
gen halen. Toen hierover een gerucht de
zaal bereikte, ontstond er bijna een pa
niek. Ieder snelde naar de vestiaires om
te voorkomen, dat anderen er met hun
meestal kostbare kleeren vandoor zou
den gaan. Over het groote vertrouwen,
dat deze leden van de Kaapstadsche So
ciety blijk gaven in elkaar te stellen,
spreken we hier maar niet verder. Groot
is dit zeker niet geweest, want het aan
tal gasten in de vestiaire groeide iedere
minuut. De verwarring hield gelijken
tred. Het duurde niet lang, of iedereen
greep links en rechts naar kleedingstuk-
ken, zonder te k-jken of zij wel de juiste
waren. Het natuurlijke gevolg waren
heftige woordenwisselingen, gevechten
en alles wat in dergelijke omstandig
heden pleegt te geschieden. De mannen
schoten hun vrouwen te hulp, terwijl de
politie en de soldaten zich tegen dit
front keerden. Dit weerde zich echter
kranig en vele soldaten gingen met
opengekrabde gezichten naar hun ka
zernes terug. De Kaapstadsche pers
zwijgt maar over de heele rel, omdat
de koninklijke familie op het bal aan
wezig was. Schande over hem, die er
kwaad van denkt.
eJPI
:V".'
-
r •-
//-A,/!?.,,,/:
Nadat de vorige week de wegen en de trambaan naar Volendam sneeuwvrij waren
gemaaktzijn ze tengevolge van de stuifsneeuw weer onbegaanbaar geworden. Twee
compagnieën territoriale troepen hebben thans met behulp van een bulldozer voor
de tweede maal trambaan en wegen vrij gemaakt
(Van onzen parlementairen redacteur)
Wij moeten niet streven naar een zoo
goed mogelijk groot leger, wij moeten
streven naar een zoo sterk mogelijk goed
leger, zoo verklaarde minister Fiévez
Donderdag laat in den middag in do
Eerste Kamer tijdens de behandeling van
de Begrooting van Oorlog, daarbij wij
selijk in het midden en het aan de
eischen van de toekomst overlatende of
dit leger groot dan wel klein dient te
zijn, doch slechts als voorwaarde stellend,
dat het goed moet zijn. Uiteraard is het
niet wel doenlijk thans in détails en op
papier omvang en indeeling van ons
toekomstige leger vast te stellen, doch
de minister heeft zich ook onmachtig
verklaard thans een eenigszins vast om
lijnde doelstelling voor het leger aan te
geven. Dit deed hy evenmin bü de be
handeling van zijn begrooting in de
Tweede Kamer. Het verschil tusschen
toen en nu was van tweeërlei aard: hy
zei het met redenen omkleed en hij gaf
toch wel eenige zeer concrete punten aan
als taken, die het leger in de naaste toe
komst wachten.
Men begrijpt dus, dat er bij dit debat
nogal gesproken is over de groote Ujnen,
waarlangs onze legeropbouw zich moet
voltrekken. In hoofdzaak ging het debat
daarbij tusschen den minister en den ka
tholieken woordvoerder, den heer van
Voorst tot Voorst, aie hiermede het gemis
aan visie op de groote lijnen, dat de
Tweede-Kamerfractie eenige maanden
geleden had vertoond, thans op een zeer
gelukkige wijze vergoedde. De heer van
Voorst tot Voorst sprak zich zeer concreet
uit over de taak, die ons leger ln de toe
komst zal hebben. Hij acht die taak be
paald door drie factoren, t.w. de buiten
landsche politieke situatie, de eischen
van onze nationale veiligheid en de plicht
om orde en rust binnen het Rijk te hand
haven. Het eerste aspect van deze taak,
zoo verduidelijkte hij nader, wordt be-
heerscht door ons lidmaatschap van de
Uno. In de Uno echter teekenen zrich
machtsgroepeeringen af en het is voor
hem een uitgemaakte zaak. dat wij ons
zullen dienen aan te sluiten bij' die
machtsgroepeering', welke ons bet naast
staat. Welke dat Is, daaromtrent Het hij
geen twijfel bestaan.
Wat de waarborging van onze nationale
veiligheid betreft was de heer van Voorst
van oordeel, dat wü er ons op moeten
voorbereiden, dat wij zoo noodig zelf
standig kunnen optreden. Al ziet hy de
hieraan ten grondslag liggende veronder
stelling zich wel niet zoo spoedig meer
verwezeniyken, het ontslaat ons niet van
den plicht de integriteit van ons terri
torium te handhaven. In dit verband
sprak hij met voldoening over den Raad
tot militaire verdediging van het Konink
rijk en de totstandkoming van den Rijks
staf. Hij meende alleen, dat de groote
vraagstukken, die zich juist in verband
met Indië aan de aandacht van deze
lichamen opdringen, niet ertoe mogen
leiden, dat de definitieve organisatie van
onze totale weermacht daardoor op den
achtergrond raakt. Met al deze dingen
voor oogen, meende de heer van Voorst,
dat het zeer wel mogelijk moet zyn de
taak van onze toekomstige oorlogs- en
vredesorganisatie uit te stippelen.
Zoover wild 3 minister Fiévez hem niet
volgen. Hij wees erop dat het ook na 1918
drie jaren geduurd heeft voor de leger
leiding weer langs vaste ïynen kon wer
ken, en toen was de situatie heel wat
gunstiger voor ons dan thans. De vraag
welke onze bijdrage aan een internatio
nale strijdmacht moet zijn, achtte hij op
dit oogenblik niet te beantwoorden. Het
eenige wat wü ons voor het heden moe
ten afvragen iswat kunnen wy dus
doen? De minister sprak hierby op veel-
beteekenende wijze over het in ver
band tot elkaar brengen van de Neder-
landsche en de Belgische weermacht. Hij
zou het ongerymd. vinden als men in
Nederland en in België op dit gebied
ieder zijn eigen weg zou gaan zonder iets
van elkaar af te weten. Als is er dan
in details geen plan vast te stellen, toch
kunnen wij wel Iets doen. Dat „iets" om
schreef de minister als met de uiterste
behoedzaamheid voortschrijden, maar
daarbij wees hU met zooveel woorden
als de primaire taak voor ons leger in
ce naaste toekomst aan; Indië en
Duitschland. Het groote woord „Duitsch
land" is er dan eindelijk officieel uit.
Ditj wat de groote politieke lijnen
betreft. Nog andere, belangrijke kwes
ties kwamen aan de orde. De minister
zegde rondweg den strijd aan niet
alleen tegen den Byzonderen Vrij-
willigen Landstorm, waarvan bet
reeds bekend genoeg was, dat hy er
niets van moet hebben van A.-R.
en C.-H. zyde had men daarvoor ge
pleit maar ook tegen de nieuwe
creatie van de „Volksweerbaarheid".
Voor dergelijke para-militaire organi
saties, in welken vorm dan ook, ziet
de minister geen plaats. Zij behooren
niet te bestar.n.
Wat er dient te gebeuren, moet in en
door het leger zelf geschieden. Een
Volksweerbaarheid, zeide hij, brengt
verdeeldheid, groepeeringen van bepaal,
de geestelijke stroomingen uitgaande.
Zij tast het groote goed aan, dat wy
op de periode van vóór den oorlog ge
wonnen hebben: het vast geworteld
zijn van het leger in het heele volk.
We hebben het thans zoover, dat het
leger boven de sfeer staat van de partij
politieke tegenstellingten. Daar moeten
we het houden. Ook opvoeden van een
soldaat in burgerdeugden achtte de
minister een goed ding, doch slechts in
algemeenen staatkundigen zin. Als hei
waar is, dat de Nederlandsche soldaat
een burger is in uniform de minis
ter voelde wel wat voor die gedachte
dan moet hU later aan deze algemeene
burgerdeugden, die hy in het leger ge
leerd heeft, te herkennen zijn als een
soldaat in burger.
Op een vraag van den heer Vixse-
boxse (C.H.) of de minister den vol
strekten waarborg kan geven, dat er
voldoende troepen in Indië aanwezig
zijn, luidde het antwoord zeer beslist,
dat de troepensterkte in Indië vol
doende is voor alle taken, welke zich
kunnen voordoen. De troepen, die er
voortaan heen zullen gaan, gaan niet
meer tot versterking, maar tot aflos
sing Ook de „welfare" in Indië is
thans op een bevredigende hoogte ge
komen.
In antwoord op wat "de heer Koeje-
mans over de generaals Spoor en Kruis
had opgemerkt, verklaarde de minister,
dat generaal Spoor zeer zieker niet naar
een bloedbadje streeft. De regeering
heeft het volste vertrouwen in hem. Iets
anders is natuurlijk, dat wy wel zullen
ontreden, wanneer het schenden van het
bestand blijft doorgaan. Ook generaal
Kruis heeft het volle vertrouwen van
den minister. Hy is ervan overtuigd, dat
de generaal zonder eigen streven de
staatkunde van de regeering ten uitvoer
zal leggen.
De minister deelde nog mede, dat het
onmogelijk is alle onderwijzers en leeraren
vrij te stellen, evenals alle boerenzoons,
die een bedrijf leiden. Verder vernam men.
dat een wetsontwerp tot verbetering van
de voorziening van oorlogsslachtoffers her
departement verlaten heeft.
Waarschijnlijk zal i„ Maart a.s.
voor kinderen van 0 en 1 jaar een
bon kunnen wtTden aangewezen
voor een stukje toiletzeep van
Deensch fabrikaat. In April a.s. zal
dan een ben volgen voor de kinde
ren van 2, 3 en 4 jaar. Deze Deen
sche :oiletzeep is kenbaar aan den
opdruk „Made in Denmark".
In verband met het groote tekort aan
grondstoffen voor de zeepfabricage is
de regeering er n.l. toe overgegaan een
party toiletzeep in Denemarken aan te
koopen. Deze zeep heeft het normale
gehalte aan vetzuren van 80%. De na
druk wordt er op gelegd, dat uitslui.end
voor deze Deensche zeep een prijs van
f 0.37 per stuk is toegestaan. De prys
van Nederlandsche toiletzeep blijft f 0.25
lot f 0.27 per stukje van 90 gram.
Langstraatsche schoenfabrikan
ten zijn van oordeel, dat, alhoewel
de productie nog niet op het voor-
oorlogsche peil is, de productie van
schoenen toch zoodanig is. dat de
behoefte kan worden gedekt. Men
heeft een verzoek tot den minister
gericht de schoenendistributie Op te
heffen.
In fabrikantenkringen koestert men
de verwachting, dat ruim 700.000 paar
schoenen per maand kunnen worden
gefabriceerd, waarby dan circa 40.000
paar zouden komen uit de productie van
thuiswerkers en kleine fabrieken. Voorts
zouden, volgens deskundigen, ongeveer
3 millioen paar schoenen zijn ingevoerd,
waarvan een belangrijk deel van min
dere kwaliteit en duurder in prijs.
Te Enschede is een wagon met bijna 600
radiotoestellen gearriveerd, welke de be
woners van deze stad indertijd aan de
Dultschers hebben Ingeleverd. De toestel
len werden in Praag opgespoord. Men zal
spoedig een begin maken met de terug,
gave der toestellen aan de
eigenaren.
rechtmatig»
yy
Aangezien in de republikeinsche
pers in Indifc de Nederlandsche
oorlogsschepen herhaaldelijk met
den naam „Nica-piraten" worden
betiteld, en hun actie als zeeroof
wordt aangeduid, is het goed, het
optreden dezer schepen nader uit
een te zetten.
„Nica-piraten"? By patrouille-
dienst ter zee worden voortdurend
prauwen en ook grootere vaartui
gen aangehouden en gecontroleerd.
Hierby wordt niet van het oorlogs
recht uitgegaan, maar van het ge
wone vredesrecht, d.w.z. er is geen
blokkade, contrabanderecht wordt
niet toegepast en ook het prijs-
recht, de verbeurdverklaring van
vijandelijk eigendom zijn niet van
toepassing.
Wat in feite gebeurt is uitoefening
van controle op de naleving van de ge
wone Nederlandsch-Indische wetten
het wetboek, van strafrecht, als ook
eventueel controle of afdwinging van
andere wetten, als uitvoer-verboden
toepassing van fiscale wetten e.d.
Een vaartuig, dat schuldig wordt be
vonden aan overtreding van een van
deze wetten, wordt opgebracht naar een
Nederlandsch-Indische haven en al
daar overgegeven aan den civielen rech
ter, die een rechterlijk vonnis velt. De
beschuldigde krygt het volle recht zich
te verdedigen en zich eventueel van
rechtskundigen bijstand te verzekeren.
Het is voor den rechter veelal moeilyk
tot een juiste beoordeeling te komen.
Immers, strafbaar is het verleenen van
steun aan opstandige krachten en het
komt er nu op neer te bewyzen, of een
lading voor dergelijken steun bestemd
is. Meestal moet hierbij met aanwijzin
gen worden volstaan.
Om een voorbeeld te noemen: Een
lading suiker van Java is bestemd voor
een haven in Borneo. Dit is op zich
zelf al eenigszins verdacht, omdat de
„republiek" den handel met „Nica-ge-
bieden" verboden schijnt te hebben, zoo
dat het toestaan van dergelijk vervoer
wel een bijbedoeling zal hebben Nu
wordt de prauw nabij een streek aan
getroffen, waar vijandig gezinde pro
pagandisten werkzaam zijn, en wij we
ten, dat suiker veelal als propaganda
materiaal wordt gebruikt om de Bevol
king van het heil dat de „republiek"
brengt te overtuigen. De aanwijzingen
kunnen voldoende worden geacht voor
het leveren van het wettig bewijs, maar
anderzyds zijn prauwen door weer en
wind vaak ver gederouteerd, hetgeen
weer een punt ten faveure van be
klaagde is. Soms wordt de suiker dan
maar door de Nigeo opgekocht. Het is
dan zeker, dat zij niet voor propagan
dadoeleinden gebruikt zal worden en
de prauwenvoerder lijdt geen schade.
Een andere moeilykheid is het bewys
dat een lading gestolen Nederlandsch
eigendom zou zijn. Ook dat is vaak niet
te leveren. Dit heeft tot gevolg, dat veel
„gestolen waar", waarvan betwijfeld
moet worden of het bewijs geleverd kan
worden en waarvan het opbrengen dus
veelal een eisch tot schadevergoeding
kan uitlokken, wordt vrijgelaten. Zoo
als men hier ziet, stelt de Staat zich
bij de contróle van de zeevaart dus op
een zuiver juridisch standpunt. Dit is
by de meeste prauwenvaarders dan ook
zeer goed bekend en by het naderen
van een Nederlandsch oorlogsschip ko
men zij eigener beweging langszij om
aan te toonen, dat zij bona fide zyn
By deze „piraterie" onzerzijds wordt
dan ook practisch nooit van wapens ge
bruik gemaakt, zoodat zy geen slacht
offers kost.
Als een prauw met verboden la
ding b.v. vuurwapens of andere ze
ker voor de strijdorganisatie be
stemde zaken, wordt aangehouden
en het vaartuig kan door omstan
digheden. niet worden opgebracht,
wordt het wel vernietigd, maar
steeds nadat de opvarenden van
boord zijn gehaald. Ook in dat ge
val. wordt een proces.verbaal aan
het gerecht overhandigd.
Roman uit den
bezettingstijd
^door Hans Verhoeven.
28)
„Wat!?"
Maarten stond abrupt stil, het Am-
sterdamsche verkeer waasde voor zijn
oogen. Zonder het te beseffen had hij
Annie's arm vastgegrepen en met een
blik, waarin schrik, vrees en verwón-
dering waren dooreengemengd, keek hij
voor haar langs naar Anton.
„Joop ziek
Eén kort oogenblik stonden de drie
jonge menschen als een vreemde groep
bijeen. Anton herstelde zich het eerst.
„Kerel, als ik had kunnen vermoeden,
dat je er zóó van zou schrikken, had
ik 't er niet uitgeflapt!"
Maarten kon nog geen woord over
zyn lippen krijgen. Hij bemerkte nog
steeds den arm van het meisje met een
vasten greep te omklemmen en kleurde.
Hy trachtte zich te beheerschen, want
hij wilde weten wat hem was verzwegen,
alles over haar weten
„Kom, laten we langzaam doorloo-
pen," drong Anton aan. Hy wist geen
woorden te bedenken om Maarten ge
rust te stellen, hoopte vurig dat Annie
die "taak van hem zou overnemen. Pijn-
lyk trof het hem een kleine tragedie te
hebben opgeroepen. Dat Groenveld er
zoo op zou reageeren, kon hy onmoge-
ïyk vermoeden.
„Kom,' herhaalde Annie zacht en te-
slist, Zij was diep geschokt en voelde
met vrouwelyke intuïtie aan, welk een
slag de conventioneel bedoelde opmer
king van Anton voor Maarten betee-
kende.
„Maarmaar.... vertel dan toch
eens.... wat teeft ze gemankeerd, is
ze weer beter?"
Joop ziek, kreunde het in hem en hy
had haar in gedachten verweten niets
van zich te laten hoorenDe kille
wreedheid van dien achteloos gespro
ken zin hamerde nog in hem na: Hebt
u gehoord, dat Joop van Rhyn zoo ziek
is geweest? Neen, hij had niets gehoord,
hij mocht niets van Joop weten.
Uit de verte klonk de stem van Annie:
„Zij heeft kou gevat, doordat zij klets
nat was thuisgekomen. Daaruit is een
ernstige longontsteking ontstaan, met
zware koortsen. Gelukkig knapt ze weer
aardig op. Volgende week zou ze naar
huis mogen, hebben we gehoord".
Zy liepen zwijgend verder, zoo lang,
tot de stilte tusschen hen beklemmend
werd. Bij het Spui scheidden hun wegen
zich. Maarten gaf zy'n reisgenooten
mechanisch een hand en wandelde weg,
diep in gedachten. De anderen keken
hem na tot hij in het gewoel was ver
dwenen
„Hij schijnt het wel te pakken te heb
ben". Nu het incident achter den rug
was, legde hij weer een tikje ironie in
zyn toon. Annie, haar blik donker van
oprecht medegevoel, schudde afkeurend
haar hoofd.
„Ik heb' echt met den jongen te
doen", zei ze. „Oordeelen jullie niet
veel te hard over hem?"
„Ik geloof, dat jy te veel met je hart
denkt en te weinig met je verstand.
Maar kom, we zyn een dagje uit en we
hebben allen ernst in Ruigendam ge
laten".
Hij lachte in haar opgeheven gelaat,
gaf haar een arm en trok haar mee.
Den dag na Driekoningen kwam Joop
thuis. Begeleid door haar oom, was zy.
als een kostbare zending ingepakt, per
auto van Deventer naar Ruigendam
vervoerd. Direct na haar aankomst
stond zij onder de strenge contróle van
haar vader; hij onderzocht haar, con
stateerde een lichte verhooging en
stuurde haar onverbiddelijk naar bed.
Zij was te moe om er zich tegen te
verzetten.
Veertien uur slaap maakten haar
weer vrywel fit, al gevoelde zy zich nog
niet tot groote dingen in staat. Voor
loopig gold dan ook het voorschrift,
's middags een tijdje te gaan rusten.
Ofschoon zij geheel genezen was ver
klaard, zou er toch nog wel een maand
je overheen gaan, voordat zy de oude
mocht worden genoemd. Haar frissche
blos was nog niet teruggekeerd, haar
oogen stonden vermoeid en er lagen
donkere kringen onder.
De gedachte aan Maarten deed byna
pijn. Gedurende de lange weken, waarin
zij doodziek was geweest, doch in staat
na te denken over hun verhouding, liet
die haar geen oogenblik met rust. Zij
werd vooral geplaagd door het zelfver-
wyt hem niet direct na aankomst te heb
ben geschreven. Later kon dat niet
meer.
Op den tweeden dag van haar ver-
blyf in Deventer was zij door een natte
sneeuwbui overvallen. Zy kwam rillend
terug en ofschoon zy zich direct ver
kleed had, kon de koorts niet meer wor
den gestuit. Haar rechter long bleek
te zijn aangedaan en er deden zich al
lerlei complicaties voor. Dagenlang
wankelde zij op den smallen rand tus
schen leven en dood. Izy herinnerde
zich uit die eerste periode niets. Dokter
Van Rhijn kwam over en vond zyn
dochter in capabele handen. Desondanks
week hij acht en veertig uur niet van
haar zyde moest daarna terug, kon er
niet in slagen een plaatsvervanger te
vinden, doch maakte nog enkele malen
de lange reis, tot het gevaar was ge
weken. Toen kon hy haar met geruster
hart overlaten aan de zorg van zijn
collega.
En nu was zij dan weer in haar oude,
vertrouwde omgeving en het zag er wel
naar uit, dat zy er den eersten tyd zou
biyven. Haar plaats in de apotheek van
haar vader was door een jonge assis
tente ingenomen, zoodat zij zich niet
behoefde te vermoeien.
Nadat Joop volkomen opgefrischt was
ontwaakt en tot groote voldoening van
haar moeder meer dan haar rantsoen
als ontbijt had gebruikt, moest zy nog
een half uur, schijnbaar verdiept in een
boek, by den haard doorbrengen, alvo
rens zy ongestoord van de telefoon kon
gebruik maken. Haar vader was vertrok
ken om enkele patiënten te bezoeken en
haar moeder organiseerde met Martha
de huishouding. Zij sloeg het nummer
aan van het gemeentehuis en hoorde
oogenblikkelijk de bekende stem van
Maarten. Het gaf haar een schok van
tiydschap.
„Schrik niet, ik ben het, Joop. Lang
geleden, hè?"
Zij probeerde luchtig te spreken, doch
zy voelde zich vreemd verlegen, byna
ontroerd.
Het kan natuurlyk voorkomen, dat
gewapend optreden noodzakelijk is,
voornamelijk wanneer zich prauwen met
gewapenden in zee bevinden. Gewooniyk
kan dan ook worden volstaan met aan
houden, ontwapenen en opbrengen, maar
het kan voorkomen, dat een dergelvke
prauw zich hieraan door vlucht tracht
te onttrekken en zoo dicht bij de wal
is, dat déze poging tot ontkomen zou
slagen. In dergelijke omstandigheden
moet er echter toe worden overgegaan
het vaartuig tot zinken te brengen.
Het gerechtshof te 'sGTavenhage
heeft P. Melchers uit Amsterdam,
die in 1938 wegens mishandeling van
Mussert tot tien dagen gevangenis
straf werd veroordeeld, vry®espro-
ken.
Melchers, die Mussert tijdens diens be
zoek aan Amsterdam-Noord op het
Blaw-Zand een klap in het gezicht
zou hebben gegeven, werd inde~tijd tot
tien dagen gevangenisstraf veroordeeld.
Na den oorlog diende hy een revisiever-
zoek by den Hoogen Raad der Neder
landen in. De Hooge Raad verwees de
zaak naar het gerechtshof te 'sGraven-
harje. Getuigen verklaarden, dat zy in
dertijd niet in staat waren geweest, den
juisten gang van zaken te vertellen. Het
Haagsche gerechtshof vernietigde het
Amsterdamsche vonnis, verklaarde Mel
chers niet strafbaar te achten en sprak
hem vry.
De activiteit van den C.C.D. werd l11
Decemiber 1946 onverminderd voortgezet.
Het aantal geconstateerde overtredingen
en inbeslaggenomen goeaeren is lager dan
ln de twee voorafgaande maanden Oc
tober en November. ma«r hooger in
December 1945. Deze vergelijking geeft
eenigszins een beeld van den huldigen
omvang van den zwarten hanctel. zoo
kregen ongeveer 5500 personen een pro-
oes-verbaal, 165 personen werden in ver
zekering gesteld en ln 1488 gevallen wer
den diverse artikelen ln be6lag genomen.
Onder deze goeaeren nemen granen, zaden
en peulvruchten met 180.000 kg. de eer
ste plaats in, gevolgd door 90.750 sigaren
en sigaretten, 87.600 kg. groenten en
fruit, 76 000 kg. vlas ruim 50.000 eieren.
Voorts komen op de lyst o.a. voor vee.
vlsch, vleesch, aaraappelen, zuivelproduc
ten, Jenever en suiker.
De Almelosche rechtbank heeft den
roofoverval behandeld, die 14 October
1946 op de Boerenleenbank te 3una bij
Wierden werd gepleegd. Drie verdachten
S„ N. en P. stonden terecht, drie bekende
figuren uit de Illegaliteit, die ervan be
schuldigd worden dezen roofoverval,
waarbij een portefeuille met f 9000 werd
buitgemaakt, gepleegd te hebben. De ge-
tutsenverklaringen wezen uit. dat N. de
aanstichter van het complot is geweest
en de plannen heeft ontworpen om P~
die in financieels moeilijkheden verkeer
de, te helpen. Verder bleek, dat deze drie
mannen zich moeilijk uit de sfeer van de
illegaliteit konden losmaken.
De officier van Justitie, mr A. de Wa'.-
le. eischte tegen P 2Jaar, tegen N. 1'4
jaar en tegen S. 1 jaar gevangenisstraf.
Uitspraak 4 Maart a.s.
14 Februari is voor de eerste maal te
Batavia een staking uitgebroken, die
inmiddels weer is geëindigd. Ongeveer
200 arbeiders, werkzaam bij de NTRTIO
'Nederl.-Indische Rehabilitatie Tech
nische Industrie Organisatie) kwamen
dien dag niet op het werk. De staking
hield eenerzijds verband met loon-
eischen; in hoofdzaak speelden gevoels
argumenten, verband houdende met het
ontslag van een der werknemers, een
rol.
I
