Indonesische nationaliteit
is een fictie
Landbouw heeft tekort aan
geschoold personeel
IJZEREN GORDIJN mNET SLIJTEN?
Engelsche communisten nemen
het op voor Br.-Indië
Kolendistributie blijft
gehandhaafd
Kath. woordvoerder: historisch proces
dat niet te heeren is
Walcheren wordt nog
niet groen
NIEUWE BONNEN
Velen trekken naar de fabriek
rEENZAAM
VERZET
2
DONDERDAG 27 FEBRUARI 1947
PAGINA 3
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Westersche politiek stoot gaten
Jan van Galen" in
ons land terug
ZORG OVER SIERADEN IN
DE „REPUBLIEK"
WHËI -
Officieele mededeeling
LINGGADJATI IN EERSTE KAMER
99
99
Guido Schmidt zal
terecht staan
Pater Dr. L. Vogel, visitator
Amerikaansch schip vraagt
sleepboothulp
Slapen ho'-maar - Pijn des te meer!
Beter op notulen letten
Petroleum voor kook-
doeleinden
(Wordt vervolgd)
De Russische politiek van vlak na
den oorlog ten aanzien van Oost-
Eurcpa was er een van groote)
achterdocht jegens de Westersche mo
gendheden. Er werden in de Russische
z°nes van Duitschland en Oostenrijk,
'n Polen. Tsjechoslowakije en den gan-
sch.en Bialkan, met uitzondering van
Griekenland, groote troepenmachten
°P de been gehouden, de industrie werd
overgeplaatst naar of onderworpen
aan de Sovjet-Unie, en niemand die
®r het fijne van te weten kon komen.
,n het Westen kwam herhaaldelijk de
term ,Jhet ijzeren .gordijn" voorr, vol
herwijt over de afsluitingstaktiek die
e Russen hier volgden.
Het heeft er den schijn van, dat het
onvermoeide pogen van Engeland, Frank-
rtjk en Amerika eenig succes gehad
heeft. Op meer dan één plaats vertoont
net gordijn gaten, waardoor men
naar binnen kan komen. De af -
aondering van Oost-Duitschland is
Verzacht door toelating van politieke
Partijen uit de andere bezettingszones,
hoor economische overeenkomsten met
de Engelsche en Amerikaansche deelen
van het land, door bezoeken over en
weer; en juist de Russische eisch ter
Vredesconferentie, dat Duitschland een
oenheid zal vormen, wijst naar een
samensmelting eerder dan naar een
isolatie van het Oosten
In Polen heeft de nieuwe, na de ver
kiezingen geïnstalleerde regeering ver
klaard, dat zy natuurlijk met Rusland
'Paar ook graag met de Westersche
staten zou samenwerken. En al dadelijk
er een vriendschapsverdrag met
frankrijk tot stand gekomen. Ook met
Tsjechoslowakije, dat zich altijd eenigs-
sins op een grens tusschen Oost en
West gevoeld heeft, zijn onderhande-
Phgen gaande. De erkenning van de
poolsche regeering, die zoo lang op
z'ch heeft laten wachten, is tenslotte
afgekomen. De V. S. hebben, een weinig
Zu'Jr, indirect (door de erkenning van
oen nieuwen Poolschen ambassadeur in
Washington) en onder bijvoeging van
oen vermaning him fiat gegeven; En-
Selands erkenning kwam af toen de
f^ansch-Poolsche onderhandelingen tot
'osultaat hadden geleid.
Ook de Roemeensche en Bulgaar-
sche regeeringen zijn door de
Westersche mogendheden erkend,
Oh vooral Roemenië Is het voorwerp
Van Amerikaansche „goedgeefschheid".
He hongersnood, die in een deel van
öat land heerscht en die niet door Rus-
Sjschen steun wordt verholpen, is voor
he V. S. aanleiding geweest tot een
hulpiverleening op vrij groote schaal.
deze hulp brengt uiteraard een
kroei van Amerikaansche inmenging,
hoe klein deze ook nog pas mag zijn,
zich mede.
De aanklacht van de Grieksehe re
geering bij de U.N.O. tegen de parti-
sanenactie aan de Noordgrenzen heeft
instelling van een commissie van on
derzoek tot gevolg gehad. Deze com
missie is op het oogenblik ijverig aan
het snuffelen in de B^.lkantoestanden
en zal dus een behoorlijke dosis infor
matie omtrent dit onderwerp opdoen,
welke ongetwijfeld ook ten goede zal
komen aan de vertegenwoordigers van
Westelijke mogendheden, die lid van de
commissie zijn.
Dit alles gaat gepaard met een ver
mindering van het aantal Sovjet-sol
daten in Oost-Europa. Uit Duitschland
en Oostenrijk worden troepen terug
getrokken, in Polen zullen binnenkort
nog slechts 30.000 a 40.000 man aan
wezig zijn. Wel blijft de Russische in
vloed in deze gebieden, vooral door eco
nomische overheersching, nog krachtig,
maar veel van de scherpe kanten is
bezig afgeslepen te worden. En hierin
moet men ongetwijfeld een succes zien
voor het Westen, dat niet heeft afge
laten zich te bemoeien met een deel
van Europa, dat kort na het einde der
vijandelijkheden voorbestemd scheen,
uitsluitend voor de U.S.S.R. gereser
veerd te blijven. Het proces bevindt
zich nog slechts in een beginstadium.
En het lijkt ons niet onmogelijk, dat
na verloop van enkele jaren de Wes
tersche politiek een geduchte concur
rent voor de communistische machts
positie in Oost-Europa zal blijken te
zijn.
H. Ms. torpedobootjager „Jan van Ga
len" is Woensdagmiddag van zijn In
dische reis in Amsterdam teruggekeerd.
Toen het oorlogsschip aan het Steenen
Hoofd meerde, was prins Bemhard, in
gezelschap van den chef-staf van den
prins, baron G. H. van Till en van den
marine-commandant, overste Hendrikse,
op den wal ter begroeting aanwezig. De
Koninklijke Marinekapel, onder leiding
van lt. Gijsbert Nieuwland, speelde het
Wilhelmus.
Na eenigen tijd begaf prins Bemhard
zich aan boord, waar hij ontvangen
werd door den commandant van de „Jan
van Galen", lt. ter zee le klasse J. W.
Gaspers. Vervolgens inspecteerde de
prins de op het dek opgestelde mari
niers, waarna hij een korte toespraak
hield. Prins Bernhard dankte de man
schappen voor het telegram van geluk-
wenseh, dat zij gezonden hadden bij de
geboorte van prinses Marijke en bracht
een driewerf „Hoezee" uit op H. M. de
Koningin.
Met de „Jan van Galen" waren o.a.
ook 23 marine-evacué's meegekomen.
Naar de „Nieuwsgier!' aan de repu-
blikeinsche „Boeroh" te Djokjakarta
ontleent, heeft de republikeinsche „mi
nister" van Financiën bepaald, dat een
vrouw niet meer dan een stel oorbellen,
een halsketting, een ring en een broche
bij zich mag hebben; mannen mogen
niet meer dan een horloge en een ring
bezitten.
Palme Dutt, vice-voorzitter van de
Britsche Communistische partij, heeft
Woensdag tijdens het congres der
Communistische partijen van het En
gelsche imperium met betrekking tot
het koloniale imperium volledige on
afhankelijkheid geëischt voor Voor-
Indië, Birma, Ceylon, Egypte en Pa
lestina, evenals voor de Arabische
staten, die indirect onder toezicht
staan. Verder eisch te htf, dat Malta
bij Italië en Cyprus bij Griekenland
zouden komen.
Hij zei, dat het laatste plan voor VoOr-
Indië een plan was, om het eene ge
deelte tegen het andere uit te spelen
en dan tenslotte een verdeeling door
Engeland te decreteeren als den grond
slag voor een voortgezette Engelsche
overheersching in 1948.
Dutt sprak van de grootef wordende
beweging van nationale bevrijding in
de koloniale landen en „van een tot
ontwikkeling komende crisis1 in het ge
heele koloniale stelsel", welke, naar hij
zei „zich. op het oogenblik concentreert
in het hart van het imperium, in En
geland".
Voor de vredespolitiek van de commu
nistische partij was het, naar hij zei,
noodig het Engelsch-Amerikaansche
Mok op te geven en daarvoor in de
plaats te stellen: een drie-mogendheden-
deelgenootschap op grond van de over
eenkomsten van Jalta en Potsdam; ver
werkelijking van het En, jelsch-Russische
verdrag; terugtrekking van alle troepen,
behalve die uit de vijandelijke staten, en
aanvaarding van de principes der de
mocratische zelfbeschikking.
President Truman heeft Lewis Wil
liams Douglas, adviseur van het depar
tement van het militair bestuur In
Duitschland, tot ambassadeur der V. S.
in Groot-Brittannië benoemd.
Peter Elstob, een vrijheidslievende avonturier Constanza
wordt een Russische stad De eerste film over de atoombom.
De advertentie in de „Times" van den
man, die van de tyrannic zijner
bezittingen verlost wenscht te wor-
^®n (U hebt de annonce Dinsdag in deze
^briek kunnen lezen) is ook den Engel
sen bladen opgevallen. De „Daily Mail"
beeft een reporter op onderzoek uitge
vonden, die spoedig ontdekte, dat de ad
verteerder zijn eventueele reflectanten
biet heeft afgewacht. De vrijheidslieven
de mensch bleek te zijn de dertigjarige
bbd-sergeant van een Britsch Tank
Horps, Peter Elstob.
..Ik heb genoeg van dit land en wil
jVbr de wereld zwerven" was het laatste
^rtcht, dat hij vóór zijn vertrek naar
..elders" achterliet. Toen de reflectanten
bp de advertentie kwamen, was Mr. El-
g*»b San Francisco op weg naar Mexico
^eds gepasseerd.
Do eigenlijke moeilijkheden beginnen
l' pas. Want Elstob liet wel een ouden
°brlogs vriend als zaakwaarnemer van
®Jn niet gewenschte bezittingen achter,
bbiar vergat dezen een wettelijke op
dacht te geven om over zijn eigendom-
bïen te beschikken.
Intusschen vallen honderden liefheb-
den zaakwaarnemer lastig, die met
gbart op een levensteeken van zijn
Jb'end wacht voor een telegrafische
"btorisatie. Behalve de reflectanten zijn
ook vele briefschrijvers, die Elstob be-
cbuldigen van communistische neigin-
tot opgeblazen socialisme toe. In
V'ei'kelijkheid is hij een doodgewone
Vonturier, die in de States geboren
®rd, overal rondzwiéM, in den Spaan-
fbben burgeroorlog meevocht, als spion
Np dood werd veroordeeld, zijn redding
r11} de tusschenkomst van een Spaansch
reisje dankte en tenslotte de veldtoch-
S en operaties in het Midden-Oosten
b ®uropa met zijn afdeeling mee
pakte.
Hn nu trekt hij door Mexico, onver-
telbaar en riisteloos.
]\e Russische verzekeringen, dat zij
IJ niet van plan zijn de Oost-Euro-
v peesche landen blijvend bezet te
ten, kunnen op werkelijke bedoelin-
S toerusten berichten uit Roemenië en
werpen er toch wel een zeker
vcllt op. Rusland wil geen risico's loopen
fl°0r de toekomst en heeft daarom reeds
1®?% duizend Russen naar Bulgarije
do- ernigreeren. Het grootste van
Y Ze Tienschen zal zich in de Dotoroedsja
stigen langs de Zwarte Zee-kust, waar-
p "s de kortste landweg loopt naar
Dardanelles Om den weg naar de
broedsja te beveiligen worden gelijke
ki^bfregelen langs de Zwarte Zee-
i van Roemenië genomen, waar
50de havenstad Constanza reeds
j-00 Russen wonen, zoodat de Roe-
g hen er in de minderheid drei-
hj te komen. De emigranten hebben
e n eigen scholen, restaurants, theaters
Rinkels, in de meeste Roemeensche
wordt Koning Michael's foto ge-
Ójbkeerd door beeltenissen van minister
W en van Stalin. In Constanza ech-
rtaat Stalin in het midden.
Lu een oud verhaal, typeerend voor de
stemming van de Grieken, doet in
b-t!1<inc'eze dagen weer zijn ronde in
Vjj.Toen God de wereld maakte, zeefde
aarde en wierp goede aarde op
vele plaatsen neer: het waren de lan
den. Vervolgens wierp hij alle steenen
over zijn hoofd en zij vormden Grieken
land, dat als gevolg door alle eeuwen
heen heeft moeten strijden tegen 's lands
onvruchtbaarheid, welke 85 van het
totale oppervlak bestaat."
Het begin of bet einde", een Ame-
rikaansch film-product, is de
eerste film, welke de atoombom
als hoofd-onderwerp heeft. President
Trum$n zelf gaf haar, ongewild, den
titel, toen hij tegen een vertegenwoor
diger van de pers-afdeeling van de Me-
tro-Goldwyn-Mayor zeide: „Maak een
goede film. De atoom-energie is een
begin of een einde."
De moeilijkheden, die zich bij de pro
ductie van de films voordeden, waren
zeer talrijk. Eerst was er strijd tusschen
Paramount, en Metro Goldwyn over de
waag, wie de productie zou verkrijgen.
Toen Metro gewonnen had kwamen er
problemen van nationale veiligheid, want
iedere meter moest aan de officieele en
persoonlijke smaak van tallooze politici
en atoom-deskundigen bevallen.
De acteurs vormden een andere moei
lijkheid. Mevrouw Roosevelt was niet
gemakkelijk over de voorstelling, die ver
schillende acteurs van President Roose
velt gaven, een van de hoofdpersonen
van de film. De rol, die Truman speelt,
werd eerst weergegeven door Roman
Bohnen. Daar deze volgens verschillen
de smaken niet „militair" genoeg was.
werd hij vervangen door Art Baker,
In Washington had men bezwaren te
gen de scene, waarin Truman voor het
eerst verneemt, dat de atoombom ge
bruikt kan worden en onmiddellijk tot
den aanval op Hirosjima besluit. Een
nieuw stuk moest worden ingelast, dat
de vele slapelooze nachten laat zien, die
op het Witte Huig voor den aanval wer
den doorgemaakt.
„The beginning or the end" draait in
Amerika. „Time" kan in de film niet
veel goeds ontdekken.
Bi
Een overzicht tijdens het défilé, dat op de Groote Markt te Breda werd
gehouden ter gelegenheid van het bezoek van Z. K. H. Prins Bernhard
aan de School voor Reserve-Officieren der Infanterie te Breda
De minister van Economische Zaken
deelt het volgende mede:
„Zooals bekend, is het de bedoeling
de productie van de Limburgsche mij
nen zoo spoedig mogelijk op te voeren
tot 12 milhoen ton per jaar. Dit is ten
naastebij de vooroorlogsche productie.
Het tijdstip, waarop deze productie zal
worden bereikt, is, gezien de verschil
lende moeilijkheden, welke moeten wor
den overwonnen, niet aan te geven, in
dien alle omstandigheden medewerken,
zal dit toch in elk geval niet vroeger
dan tegen het einde van 1947 zijn. Van
opheffing van de kolendistributie in het
volgende winterseizoen 19471948 kan
derhalve geen sprake zijn.
Z. K. H. Prins Bernhard heeft een
bezoek gebracht aan de School voor
Reserve-officieren der Infanterie te
Breda. Aan den besten cursist, ser
geant-majoor J. Steentjes, reikte de
Prins een officierskoppel uit.
Op Walcheren, waar reeds sedert het
najaar van 1944 geen groene boomen
en struiken meer te zien zijn, zullen
ook in 1947 geen groene boomen en
struiken komen. Een jaar langer zal
Walcheren een „land zonder schaduw'
zijn.
De plannen voor de her-beplanting
lagen gereed. Als de winter van 1946
1947 een normale was geweest, zouden
nu de spaden reeds diep in den grond
zijn gestoken en honderden nijvere han
den bezig zijn, de terreinen, die het
eerst in aanmerking kwamen, plantrijp
te maken. Ek zou dit voorjaar nog wel
niet op groote schaal her-beplant zijn,
maar in ieder geval zou er op verschil
lende plaatsen dezen zomer jong boo-
mengroen te aanschouwen zijn geweest.
De nu reeds weken en weken durende
vorstperiode maakt dit echter onmoge
lijk en is er tevens de oorzaak van, dat
het omtziltingsproces gedurende al dien
tijd niet voortgeschreden is. Besloten is
nu het begin der her-beplanting van
Walcheren uit te stellen tot het najaar
en eveneens de tentoonstelling „Eten
jaa.r Walcheren" naar dit tijdstip te
verschuiven.
Guido Schmidt, Oostenrijksch minis
ter van Buitenlandsche Zaken ten tijde
van den Duitschen inval in Oostenrijk,
zal spoedig voor het opperste volks
gerechtshof te Weenen terechtstaan. Hij
wordt er van beschuldigd het nationaal-
socialisme te hebben bevorderd en zijn
land aan de Duitschers te hebben ver
raden.
De Aigemeene Raad der Congregatie
van den H. Geest heeft benoemd tot,
visitator van de drie Oost-Afrikaan-
sche Missiegebieden der paters van den
H. Geest en voor het eiland Mauritius
pater dr. L. Vogel, die tot nu toe het
rectoraat waarnam in 't Moederhuis der
Zusters van het Kostbaar Bloed te
Aerle-Rixtel. Pater Vogel is oud-Provin
ciaal der paters van den H. Geest.
Het Amerikaansche schip „Cedar
Breaks'' ligt buiten West-Kapelie' met
onklare ankers en heeft sleepboothulp
gewaagd. De sleepboot van Vlissingen is
ter assistentie uitgevaren.
Als ge slaapt voelt ge Uw rheumatteche
pijnen niet, maar juist die pijnen ver
oorzaken Uw slapeloosheid. En zóó ver
zwakt Uw ^estel 'en weerstandsvermo
gen nog méér. Begin daarom zoo gauw
mogelijk die weldadige Kruschen-kuur.
Kruschen brengt Uw bloedzuiverende
otrganen tot krachtiger werking De
pijnverwekkende onzuiverheden ver
dwijnen, omdat 't bloed krachtiger
stroomt. Pijnen vallen van U af, lusteloos
heid verdwijnt, kortom ge wordt ai gauw
weer veerkrachtig en fit. Kruschen Salts
is verkrijgbaar bü alle apoth. en drogisten.
Fabr. Griffiths Hughes Ltd., Manchester
(Engeland) (Adv
In de voortgezette vergadering van de
Eerste Kamer, waarin de basis-overeen
komst van Linggadjati werd besproken
heeft de heer KERSTENS (K. V. P.)
als zijn meening te kennen gegeven, dat
het z.i. de hoogste tijd is, dat de dy
namische, de historisch-politieke fac
toren tot hun recht komen.
Sinds de Russische nederlaag in 1905
is het geheele Oosten in politieke be
weging en de oude koloniale vorm werd
niet meer aanvaard. Wij hebben het
Indonesisch nationalisme onderschat, al
dus spr., en velen onderschatten het
nog. Het nationalisme heeft de sociale
beroering opgevangen en in zich opge
nomen. Spr. betoogt, dat het intelligen-
tia-karakter der beweging voor Neder
land bijzondere mogelijkheden opent
De republiek, zoo betoogt spr., mag niet
beschouwd worden als een maaksel van
Japan.
De republiek Indonesië is thans een
reuachtige debatingclub. Naar spreker's
inzicht gaat het hier om een historisch
proces, dat vele elementen van onaf
wendbaarheid bevat. Een dynamische
positieve staatkunde, gedragen door his
torisch inzicht, heeft het zwaarste pro
bleem, waardoor wij sinde de 18e eeuw
staan, op te lossen. Een herhaald be
roep op prestaties in het verleden maakt
geen indruk. Men erkent die wel. doch
de komende prestaties wil men afwach
ten.
Vervolgens treedt spr. in een beschou
wing van de economische zijde van de
kwestie. Door ons optreden op econo
misch terrein zijn duidelijk cultureele
banden ontstaan. Het behoud en het
herstel van cultureele banden zijn z. i.
van primair belang. Spr. wijst verder op
de beteekenis van de voorziening met
technische en economische krachten.
Een politiek, gericht op het herstel
der oude verhoudingen, moet tot teleur
stelling leiden, aldus spr. Het Neder-
landsche bedrijfsleven ziet dat z.i. niet
in voldoende mate in. Sinds de twinti
ger jaren is zich in Indonesië een ont-
kolonisatie-proces aan het ontwikkelen.
Als men met Indonesië tot economische
samenwerking wil komen, zal men een
reëele basis moeten hebben. De doelstel
ling kan en moet z.i. niet meer zijn een
door Nederland voortreffelijk beheerd
Indonesië, maar een vrij Indonesië, dat
vrijwillig met Nederland samengaat De
lijnen der historische en politieke ont
wikkeling wijzen alle in dezelfde rich
ting, te karakteriseeren als een „new
deal".
Daarvoor is het grondplan gelegd
in de besprekingen van Lingga
djati; spr. kan zich daarmede ver-
eenigen. Het basis-accoord is het
eenige concrete plan, dat wij ken
nen, de afwijzers hebben er niets
reëels voor in de plaats gegeven.
Spr. merkt nog op, dat de Indonesiërs
zich afvragen, welke waarde gehecht
moet worden aan een overeenkomst, die
tot stand gebracht is door menschen,
die deswege in Nederland verguisd wor
den. Het lijkt spr. goed, dat deze Ka
mer zich aansluit bij het Tweede-Ka-
mer-votum, inclusief het doen ophou
den der schietpartijen en het in volle
veiligheid en snel evacueeren der kamp
slachtoffers. Tegelijk moet men z.i. doen
hooren een geluid van goeden wil, goe
de trouw en bemoedigend vertrouwen in
de republiek Indonesië.
De heer ALGRA (A. R.) acht het een
psychologische fout, dat de leden der
Comm.-Gen. hun vrouwen naar Indië
lieten komen. Spr. releveert de kabi
netsformatie en de aanwijzing van den
heer Schermerhorn als voorzitter van
de Comm.-Gen., die naar Indië moest
als exponent van de Partij van den Ar
beid. Spr. betoogt voorts, dat er een
merkwaardige wisselwerking is tusschen
het regeeringsbeleid en de partij-poli
tiek. De regeering is niet boven de sfeer
van de partijpolitiek uit kunnen ko
men.
Spr. herinnert aan het optreden der
Ekigelschen in Indië en vraagt: Waar
haalt Engeland het recht vandaan de
leiding te nemen in de interne zaken
van het Koninkrijk Nederland? Het
Nederlandsche volk heeft het recht te
pretendeeren zonder Eïigelsche hulp de
rust in Indië te vestigen. Ook herin
nert spr. aan het rapport-Van Poll,
waarin gezegd wordt, dat de republiek
van Japansch maaksel is.
Vast staat, dat Japanners het republi
keinsche leger rond Djocja drillen. Hij
betoogt, dat men de republiek en het
Indische nationalisme scherp moet
scheiden.
Acht de regeering het mogelijk, vraagt
spr., aan het bendewezen een einde te
maken zonder geweld? Als ze het doet
zonder toestemming van Soekamo, dan
heet het koloniale oorlog, maar er zal
toch een eind aan moeten komen.
De Indonesische nationaliteit is
fictief, betoogt spr., en deze fictie is
opgedrongen door de politiek der re
geering. De repoeblik haat Malino
en wil Malino niet. De regeering
streeft twee doeleinden na: overeen
stemming met de repoeblik en Ma
lino. Na bestudeering van het Twee
de Kamer-debat is spreker's fractie
tot de conclusie gekomen, dat het
moeilijk is over verschillende staats
rechtelijke vraagstukken met dezen
minister te spreken.
De houding van de repoeblik heeft
bloed gekost, vele tientallen Nederland
sche jongens zijn gevallen; de TRI
dat zijn geen ongeregelde benden
heeft Soerabaja beschoten. Maanden
lang zijn de schendingen van het be
stand toegelaten. Waar de regeering de
schendingen op een gegeven moment
niet meer duldde, wat het uit. De regee
ring beschikt over de middelen om het
naleven van het bestand te eischen.
Vervolgens gaat spr. de beteekenis van
het basis-accoord na, er daarbij op.wij
zend, dat het huidige Linggadjati af
wijkt van het oorspronkelijke. Aan de
C.-G. moet z.i. een aanwijzing gegeven
worden, dat zij voortaan beter op de
notulen moet letten. Hij 'dringt aan op
publicatie; van republikeinsche zijde is
BONKAARTEN KA, KB, KC, 703
(strook no. 2)
63-1 brood 800 gram brood
63-2 brood 400 gram brood
63-1 boter 250 gram boter
63-2 boter 250 gram margarine of 200
gram vet
63-1 melk 4 liter melk
63-2, 63-3 melk 7 liter melk
63-1 vleesch 100 gram vleesch
63-2 vleesch 400 gram vleesch
63-1 algemeen 250 gram kaas
63-2 algemeen 1 ei
63-3 algemeen 500 gram sinaasappelen
(voor-inlevering)
63-4 algemeen 100 gram bloem of kin
dermeel (niet uit rijst bereid)
63-5 algemeen 125 gram koffie
63-S algemeen 50 gram thee
63-d reserve 1600 gram brood
63-k reserve 800 gram brood
BONKAARTEN KI), KE 703
(strook no. 2)
641 brood 800 gram brood
641 boter 250 gram boter
64—2 boter 125 gram margarine of 100
gram vet
64—2, 643 melk 12 liter melk
641, 642 vleesch 100 gram vleesch
641 algemeen 100 gram kaas
642 algemeen 1 ei
643 algemeen 1 kg. sinaasappelen
(voor-inlevering)
64-R reserve 800 gram brood
64-S reserve 100 gram bloem of kinder
meel (niet uit rijst bereid)
64-U reserve 600 gram bloem of kinder
meel (niet uit rijst bereid)
64-V reserve plus minus 90 gram Deen-
sche toiletzeep (voor-inlevering)
BONKAARTEN MA, MB, MC, MD, ME,
MF, MG 703
(strook no. 2)
634 brood 800 gram brood
634 boter 250 gram boter
634 margarine 250 gram margarine
of 200 gram vet
634 melk 5 liter melk
634 vleesch 300 gram vleesch
635 vleesch 100 gram vleesch
634 kaas 200 gram kaas
634 eieren 5 eieren
Op 6 Maart zullen bonnen worden
aangewezen voor cacao, suiker, versna
peringen en tabak.
De bonnen 633 en 64—3 algemeen
voor sinaasappelen moeten uiterlijk
Woensdag 5 Maart bij een handelaar in
groente en/of fruit worden ingeleverd.
Bon 64-V reserve voor Deensche toi
letzeep moet uiterlijk op 8 Maart a.s.
bij een detaillist in zeep worden inge
leverd. Aflevering van de zeep zal zoo
spoedig mogelijk plaats vinden.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat de onderstaande bonnen van de
kaarten voor petroleum voor kookdoel-
einden gedurende de maand Maart 1947
elk recht geven op het koopen van vier
liter petroleum.
Kaarten UA 611: bon A 17 t/m A 20.
Kaarten UB 611: bon B 09 en B 10.
Kaarten UC 611: bon C 05.
Voorts geeft bon D 10 van ce kaart
UD 611 voor verlichtingsdoeleinden recht
op 6 liter petroleum.
verklaard, dat er geen bezwaar tegen
bestaat.
De repoeblik heeft geweigerd het Ling
gadjati te aanvstarden, zooals het stond
in de motie-Romme-Van der Goes van
Naters. De C.-G. is nieuwe onderhande
lingen begonnen. Heeft de regeering
haar opdracht gegeven zich te houden
aan het niets meer en niets anders",
zooais in de motie vastgelegd? Hoe ziet
de regeering haar verklaring en hoe ziet
zij de uitspraak der Tweede Kamer?
Waren die alleen bestemd voor binnen-
landsch gebruik? De regeering moet kla
ren wijn schenken, aldus spr. Hij be
toogt verder, dat de voogdijgedachte ten
aanzien van Indië geliquideerd moet
worden en de koninklijke boodschap van
1942 gerealiseerd.
Ruim half vijf wordt de vergadering
geschorst tot Donderdagochtend elf uur.
In de dertiger jaren bestond er in
vele deelen van ons land een overschot
van arbeiders, vooral de landbouw-
arbeiders maakten een slechten tijd
mede, want de crisis waarde over de
velden en vele noeste handen, hunke
rend om de vruchten van de natuur
te plukken, waren tot werkeloosheid
gedoemd. Indien er in een bepaald ge
bied een tekort aan arbeidskrachten
ontstond, dan was dit, dank zij het
bestaande overweldigende aanbod, in
een oogwenk weggewerkt.
De oorlogsomstandigheden hebben het
beeld grondig gewijzigd, deze kentering
deed zich ook gevoelen op landbouwge
bied, want met het staken van de vijan
delijkheden scheen de gedachte bij velen
post gevat te hebben, dat het overal
beter werken is dan in den landbouw;
de trek naar fabriek en werkplaats be
gon. Een en ander werd niet het minst
gestimuleerd door het feit dat de loo-
Roman uil den
bezettingstijd
^door Hans Verhoeven.
33;
Zij pakte zich flink in, \yant er
stond een gure oostenwind en het
was nog geraden niet te veel vrijheden
te nemen met haar gezondheid.
In de hal van het raadhuis botste zij
tegen Tijntje, die juist uit de secretarie
kwam. Hij zag er gejaagd uit en zijn
handen beefden, alsof hij koorts had.
„O, ppppardon", stotterde hij. Meteen
greep hij naar haar arm. Zijn adem
haling ging hortend en Joops hart stond
stil van schrik toen zij zijn verwilderd
uiterlijk opmerkte.
„Wat is er?" vroeg zij haastig. „Voel
je je niet goed?"
„Nee, nee", hakkelde hij, ,,'t is veel
erger. Maarten wordt gearresteerd.
Dammert is bij den burgemeester, ik
heb het hem hooren zeggen. Ik weet
niet of hij weer wat heeft gevonden,
maar ik hoorde hem schreeuwen: ik
haal dien vent hier weg!" Zenuwachtig
keek hij om zich heen. „Hij moet ge
waarschuwd worden!" Zijn gerimpeld
gezicht was vertrokken van emotie en
hij bemerkte niet haar arm nog steeds
omklemd te houden.
Joop moest vechten tegen een flauwte.
Zij zag niets meer, de stem van Tijntje
klonk van heel veraf en als zij niet te
gen den deurpost had kunnen leunen,
zou zij hulpeloos zijn gevallen. Maarten
gearresteerddat was het einde
Veel bewijs vroegen zij niet, de moffen,
iedere verdachte was een terrorist. En
haar gedachten sprongen over de gru
welijke weken vol spanning naar het
oogenblik, waarop zij zou lezen: Het
vonnis is door den kogel voltrokken
Maarten gearresteerdHet vonnis is
door den kogel voltrokkenDe beel
den flitsen om en om.
„Is hijis hij riog binnen?"
„Nee, hij is thuis. Ik moet naar hem
toe, ik moet hem waarschuwen voor het
te laat is".
Dus zij hebben hem nog niet, juichte
het in haar. En zij zullen hem ook niet
krijgen! besloot zij grimmig.
„Ik ga", zei ze.
„U?"
„Ja. Blijf jij hier. Ik ga. Als er nog
iets bijzonders gebeurt, probeer dan te
bellen naar De Vergulde Hoed".
Zij wachtte zijn antwoord niet af en
snelde het gemeentehuis uit, ritste de
hooge stoep af. Drie honderd meter vér
der, aan den overkant van den weg,
zwaaide het uithangbord van het café
knarsend op zijn verroeste scharnieren.
Haar geheele leven zou haar die wan
hopige ren voor Maartens vrijheid bij
blijven. Telkens schichtig achterom kij
kend of de Duitschers al niet onderweg
waren, holde zij door de hoofdstraat.
Zij vocht verbeten tegen een toenemen
de duizeligheid. Zij voelde nu nog geen
schok te kunnen verdragen, haar hoofd
gloeide, haar slapen bonsden en zij
onderging de eigenaardige beklemming
te worden geremd in haar gang, zooals
dat soms in een droom voorkomt. Doch
haar wilskracht dreef haar voort. De
enkele dorpelingen, die haar tegemoet
kwamen, of die zij inhaalde, staarden
haar verwonderd na en er was dien
avond stof voor speculatieve gesprek
ken in menige woonkamer. En al die
lange minuten hamerde het in haar:
Maarten moet weg, direct, zü mogen
hem niet vinden
Onbewust telde zij de slagen van den
kerktoren mee: vijf uur. Over een half
uur zou het volkomen donker zijn; dat
kwam goed uit. Als hij over stille land
wegen wegfietste, zou hij kilometers ver
kunnen zijn, voordat men er aan zou
denken, dat hü niet meer in het dorp
was.
Blindelings tastten haar handen naar
de deur, duwden die open. Barend Maas
was alleen in de gelagkamer. Zij moest
zich zwaaiend aan een stoel vasthou
den.
„Waar is Maarten? Ze komen hem
arresteeren! Haal hem, vlug!"
Met horten en stooten kwamen de
woorden over haar lippen, zij was zoo
volkomen uitgeput, dat zij het liefst
op den houten vloer van het café was
gaan liggen. In haar angst verloor zij
de voorzichtigheid uit het oog, doch de
dikke herbergier was te vertrouwen. Hij
bleef verwonderlijk koelbloedig, kwam
achter het buffet vandaan en opende
de trapdeur.
„Maarten, hier is juffrouw Van
Rhijn! riep hij naar boven. „Ga maar
naar hem toe, dan zorg ik voor zijn
fiets", wendde hij zich tot het meisje.
Zijn tegenwoordigheid van geest in
spireerde haar. Hij stelde geen overbo
dige vragen, aarzelde niet, maar handel
de, deed precies wat er op dat moment
gedaan moest worden, zonder er bij te
denken, dat hij wel eens mede verant
woordelijk kon worden gesteld voor de
vlucht van een staatsgevaarlijk individu
Maarten was twee treden de trap af
gekomen om haar tegemoet te gaan
tevergeefs trachtend in de duisternis iete
anders te ontwaren dan een vagen vorm
nen in den landbouw uitermate laag
waren. En wat deerde het hen den ar
beid op het platteland in Gods vrije na
tuur te verwisselen voor een werkkring
in de stad?
In een gistermiddag te Haarlem gehou
den vergadering van de groep Akker
bouwers van den Katholieken Land- en
Tuinbouwbond sprak de heer K. J. Mei-
ze van het bureau Oogstvoorziening over
de arbeidsvoorziening ten plattelande.
Belangrijk is dat het teeltplan niet los
gemaakt kan worden van het algemeen
Nederiandsch belang, want de landbouw
heeft zijn vitaliteit bewezen. Immers
het oogstjaar 1946 heeft aangetoond, dat
de landbouw enorme hoeveelheden heeft
geproduceerd en wel zelfs zooveel, dat
groote hoeveelheden bestemd konden
worden voor export. Niettegenstaande
deze oogenschijnlijk verblijdende resul
taten blijft het arbeidsvraagstuk steeds
zorgen baren. Een door de overheid in
gesteld „Bureau Oogstvoorziening" werd
ingeschakeld om arbeiders meestal
moet men zijn toevlucht nemen tot on
geschoolde arbeiders in den landbouw
in te schakelen, waarbij de boer het nor
male tarief plus een kleinen toeslag
aan den arbeider moest uitbetalen.
Met klem betoogde spr. dat het een
eerste vereischte is, dat de collectieve
arbeidsovereenkomst nauwgezet nage
leefd wordt, want handhaving daarvan
verhindert dat er nof meer voor den
landbouw zoo onmisbare geschoolde,
werkkrachten naar andere bedrijven af
vloeien.
In de huidige omstandigheden zou
een verdere achteruitgang van het aan
tal landarbeiders een bedreiging vor
men voor de uitvoering van het teelt
plan, waarmede nauw samenhangende
exportmogelijkheden, dus het ver
stevigen van onze deviezenpositie.
Men zal er voor moeten zorg dragen
dat de arbeiders in tijden van slapte
nuttig werk verrichten met grond
verbeteringen etc.
Ten slotte wees de heer K. J. Melze
nog op de taak, welke voor het bedrijfs
leven is weggelegd.
