Kolen, rijwielbanden en schoenen
Minder radio
L.NeherministervanWederopbouw
en Volkshuisvesting
l:
NOG ZWARE DAMMEN IN DE
GROOTE RIVIEREN
Voorloopig dreigt geen gevaar
voor overstrooming
B
Opheffing van distributie niet
mogelijk"
ENGELSCH-FRANSCH VERDRAG TOT
STAND GEKOMEN
STRENGSTE WINTER DEZER EEUW
Arbeid van de
gehuwde vrouw
Moeilijke strijd
voor ijsbrekers
Tot hoofd en hart
Gratieverzoeken
afgewezen
Voorbereidende besprekingen tusschen
Nederland en Frankrijk gaande
Het weer.
Zendtijd wordt verkort
met 3^2 uur
„Laatste waarschuwing
voor Martin Behrman
„Ons rijk wordt
weggegooid"
Weerkundig station in
Atl. Oceaan
P. T. T. verliest zijn directeur-generaal
Toch geen bijzonder lage temperaturen
I A
J
Doodsoorzaak van Ellen
Wilkinson
In den greep van den winter
BRUGGEN KUNNEN
BEDREIGD WORDEN
V.
ZATERDAG 1 MAART 1947
69ste JAARGANG No. 23786
MIN. HUYSMANS TEGEN MIN. VOS
Schoenen
Kolen:
Bidault heeft het vertrouwen
van het Fransche volk
Churchill verklaart:
Mgr. Ellis onderscheiden
f
H
Trein vastgeloopen
V -
Alles wordt berekend
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Administratie 21543
Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w., f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter
Wnd. hoofdredacteur: W Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents oer mjit. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Naar aanleiding van berichten, vol
gens welke verwacht mag worden, dat
de voorziening van kolen, rijwielbanden
en schoenen spoedig normaal zal zijn,
heeft een redacteur van het A.N.P. de
meening van den minister van Econo-
tnische Zaken gevraagd. De minister
deelde het volgende mede:
Rijwiebanden
Op grond van de huidige productie
en bestaande importtransacties mag
Worden verwacht, dat binnen enkele
Weken de achterstand in het honoree-
ren van de aanvragen van tot dusver
geldende voorrangsgroepen (artsen,
Wijkverpleegsters, arbeiders werkzaam
bij den wederopbouw enz.) grootendeels
zal zijn ingeloopen. Een verruiming in
de voorziening van rijwielbanden kwam
reeds tot uitdrukking in de onlangs
Plaats gehad hebbende verlaging van
de afstandsnormen.
Opheffing van deze distributie zal
echter voorshands wel niet mogelijk
Mjn.
Hoewel de huidige productie het wel
licht mogelijk zou maken de distributie
op te heffen, is het in het bijzonder in
verband met de zeer moeilijke deviezen-
positie nog zeer de vraag of deze pro
ductie op het huidige peil kan worden
gehandhaafd. In verband hiermede kan
opheffing van de distributie thans nog
niet worden overwogen.
Wat betreft de kolenvoorziening ver-
Wees de minister naar de mededeeling,
welke h(j dezer dagen verstrekte. In
deze mededeeling vestigde hij er de
aandacht op, dat, aangezien de voor-
oorlogsche productie van 12 millioen ton
op zijn vroegst tegen het einde van dit
jaar kan worden bereikt, er nog geen
sprake van kan zijn, dat in het winter
seizoen 1947/'48 de kolen van den bon
zullen gaan.
De minister van Justitie deelt
mede, dat H.M. de Koningin afwij
zend beschikt heeft op de gratie
verzoeken van J. Boogaard en M. A.
Ridderhof, beiden tot de doodstraf
veroordeeld bij sententie van het
bijzonder gerechtshof te Amsterdam.
Tevens wordt medegedeeld, dat
H.M. de Koningin gratie heeft ver
leend aan C. Harmse, tot de dood
straf veroordeeld bij sententie van
't Bijzonder Gerechtshof te 's-Gra-
venhage. Ten aanzien van Harmse
is de doodstraf veranderd in levens
lange gevangenisstraf.
Nader wordt medegedeeld, dat Boo
gaard SS-er was en de functie heeft
uitgeoefend van bewaker van de ge
vangenis aan de Weteringschans te
Amsterdam. Hij heeft den dood op zijn
geweten van acht vooraanstaande ille
gale strijders en van zeven der gevan
genen. 26 Juli is hij tot de doodstraf
veroordeeld, zonder dat hem het recht
werd verleend om in cassatie te gaan.
Ridderhof heeft in September 1946
Onder auspiciën van de Twentsche Vereeniging tot instandhouding
der folklore heeft een groep Hengeler Spoiler en Daanser" aan het
Prinselijk Gezin ten paleize Soestdijk volgens traditie een „krenten-
wegge'' van meer dan 100 pond aangeboden. Er werd een demonstratie
gegeven van folkloristische dansen, waaraan Prinses Beatrix en Prinses
Irene deelnamen. De kleine meisjes weerden zich dapper, zij klapten
en gekten, zooals in een echten boerendans gelachen en gegekt behoort
te worden, alles tot groote vreugde van hun vader en van eenieder,
die meedanste of rondom glimlachend stond toe te zien. Het werd
een familiefeest zonder weerga en toen even later de beschuiten met
muisjes werden rondgedeeld, de mannen een borrel en de vrouwen
advocaat bekwamen en iveer' opnieuw de rondedans begon, groeide de
stemming zóó, dat ook de terugweg naar het vertrek aan het bordes
dansend werd ingezet. Daar werd de Twentsche wegge aangesneden,
waarna de parten door den Prinselijken vader werden rondgedeeld.
Georges Bidault, de Fransche minis
ter van Buitenlandsche Zaken, heeft
gisteravond officieel in de Fransche
Nationale Vergadering verklaard, dat
het Engelsch-Fransch bondgenoot
schapsverdrag 4 Maart in de Noordelij
ke haven van Duinkerken, waar Enge
land zich in 1940 terugtrok, zal worden
geteekend.
Bidault voegde aan deze mededee
ling toe: „Wij zullen nog verder gaan.
Elk der clausules van het Fransch-Brit-
sche verdrag zal aan onze groote bond-
genooten worden aangeboden". De mi
nister gaf vervolgens te kennen, aldus
A. F. P., dat voorbereidende besprekin
gen gaande waren met België en Ne-
Tijdelijk nog krachtige wind tus
schen West en Noord. Zwaar bewolkt
met enkele tijdelijke opklaringen. En
kele sneeuwbuien. Overdag meest
lichte vorst.
Zondag Zon 7.26—18.20, Maan 11.29
—4.13; Maandag Zon 7.24—18.22,
Maan 12.385.14.
terecht gestaan voor het Bijzonder Ge
rechtshof te Amsterdam ter zake van 't
verraden van 60 Engelsche agenten van de
British Intelligence Serviced ten gevolge
van welk verraad 54 agenten het leven
verloren. Ook heeft hij zich schuldig ge
maakt aan het verraden en arrestee
ren van vele goede Nederlanders.
De Fransche Nationale Vergadering
heeft een motie van vertrouwen in
de buitenlandsche politiek van de
regeering aangenomen met 608 stem-
uen vóór en geen enkele stem tegen.
Bidault kan dus met een gerust hart
naar Moskou vertrekken.
In verband met de kolenschaarschte
Zullen op last van den minister van On
derwijs de radio-omroeptijden drie en
een half uur bekort worden. De beper
king van zendtijd zal ingaan Maandag
a-s. Er zal in het vervolg worden uit
gezonden van 's ochtends kwart voor
tien tot 's avonds kwart over elf.
Op deze beperking heeft de minister
van Economische Zaken aangedrongen.
Öe besparing aan energie, welke ver
kregen zal worden, wordt niet zoozeer
bereikt door het stilstaan van de zen
ders als wel door het niet-functionnee-
fen van de tallooze ontvangtoestellenen
distributie-netten.
rt
De Nederl.-Indische regeering heeft
medegedeeld, dat de „Martin Behr
man" thans een „laatste waarschu
wing" heeft ontvangen, daar een Ne-
derlandsche uitvoer-vergunning voor de
lading noodig is.
Winston Churchill heeft een beroep
°P zakenlieden en industrieelen gedaan,
Alles te doen wat in hun vermogen ligt
om spoedig een einde te maken aan de
kebour-regeering. Hij verklaarde: „Ons
i'jk wordt weggegooid. Er heeft te lang
Algemeene apathie bestaan onder zaken-
menschen over de politiek, zij moeten
Sender dralen hun plicht doen of een
toestand onder het oog zien, welke zelfs
ernstiger is dan de huidige".
Belgische zeelieden zijn gisteren naar
Ie Vereenigde Staten vertrokken, waar
zi.' een schip in ontvangst zullen nemen,
speciaal gebouwd is om dienst te doen
weerkundig station op den Atlanti-
^ehen Oceaan. Het schip zal tot taak
krijgen te kruisen rond 'n punt, dat 800
"till van Ostende is gelegen en zal hier
Weerkundige waarnemingen doen, die
Ullen worden doorgegeven naar ande-
meteorologische stations en aan
ébegbuigen, die zich boven den oceaan
oovinden. Het schip zal geregeld wor-
?eP afgelost door een gelijksoortige een-
®id van Nederlandsche nationaliteit.
6halve dit station, dat door Nederland
België zal worden bediend, zullen er
°g een Pransch, een Engelsch en twee
pJJerikaansche stations in den Atlanti-
ben Oceaan worden opgericht. Vooral
h® veiligheid van het reizen per vlies
tui
aaiim-
S zal door deze weerkundige stations
erkelijk worden vergroot.
Indië-vliegtuig, waarmee prof.
&a t1?me Vrijdagmiddag op Schiphol zou
^bkomen, heeft door het onguns
?eer vertraging ondervonden. Het moest
tr)n t'U&schenlanding op Malta maken
hel wordt nu in den loop van heden-
K in Nederland: verwacht
Verschenen is een Koninklijk
Besluit, waarbij benoemd is tot mi
nister van Wederopbouw en Volks
huisvesting de heer L. Neher, di
recteur-generaal v4n het Staats
bedrijf der Posterijen, Telegrafie
en Telefonie.
Voorts wordt in een Koninklijk Be
sluit bepaald, dat X. De naam van het
ministerie van Verkeer wordt gewij
zigd in dien. van ministerie van Verkeer
en Waterstaat en die van het minis
terie van Openbare Werken en Weder
opbouw in Wederopbouw en Volkshuis
vesting. 2. De zorg van de zaken van
den Waterstaat van het hoofd van het
departemert van Openbare Werken en
Wederopbouw wordt overgedragen aan
het hoofd van het departement van
Verkeer en Waterstaat. 3. De zorg voor
de zaken van het Staatsbedrijf der
Posterijen, Telegrafie en Telefonie van
het hoofd van het departement van
Verkeer en Waterstaat tijdelijk wordt
overgedragen aan het hoofd van het
departement van Openbare Werken en
Wederopbouw.
De tot minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting benoemde directe ur-
gêneraal der P.T.T., de heer L. Neher,
werd 18 September 1889 te Amsterdam
geboren. Na de MULO-opleiding te
hebben gevolgd, was hij ongeveer twee
en een half jaar bij de koopvaardij-
vaart, in dienst bij den Kon. West-
Indischen Maildienst. In 1913 werd de
heer Neher benoemd tot opzichter bij
den Haagschen Telefoondienst, waar
toen ook de automatiseering aan de
orde kwam. Van opzichter werd hij
hoofdopzichter en in 1919 ingenieur
tweede klasse, waarna reeds een jaar
later ingenieur eerste klasse, een zeld
zaamheid voor iemand, die niet de vor
ming van een Technische Hoogeschool
acjjter den rug heeft. 7 October 1935
werd hij benoemd «tot directeur van den
Gemeentelijken Telefoondienst te
's-Gravenhage.
Gedurende den oorlog 1940-1945
werkte de heer Neher nauw samen met
hen, die de voorbereidingen troffen om
zoo spoedig mogelijk na de bevrijding
van het land de door de bezetting op
ernstige wijze vernielde installaties van
telegraaf en telefoon te doen herstellen.
Werd na de bevrijding in 1945 ir. Dam
me wederom benoemd tot waarnemenu
directeur-generaal der P.T.T., dit be
sluit werd met ingang van 1 Augustus
1945 ingetrokken en van dien datum
af trad de heer L. Neher op als direc
teur-generaal der P.T.T.
De heer Neher is lid van de Partij
van den Arbeid.
Mgr. A. G. Ellis, rector van het pen
sion „Welgelegen" te Curacao, is be
noemd tot officier in de Orde van Oran-
je-Nassau.
Het K. N. M. I. deelt mede:
Wanneer men uitgaat van de ge
middelde overdagtemperatuur van
de drie wintermaanden (December,
Januari en Februari)neemt deze
winter met 1,8 graden Celsius op
de ranglijst van koude winters in
deze eeuw de eerste plaats in. De
winter 1939/'40 komt met —1,6 gra
den op de tweede en die van 1941/
'42 met 12 graden op de derde
plaats.
Toch zijn geen bijzondere lage tem
peraturen waargenomen. Dit blijkt wel
duidelijk, wanneer wij het absolute mi
nimum met dat van den zeer kouden
winter 1941/'42 vergelijken, n.l. 15,3
graden (21 December 1946) en —24,8
graden (27 Januari 1942). Gerang
schikt naar het absolute minimum heeft
deze winter nog acht winters boven zich
(waaronder 1941/'42, i939/'40 en 1928/
'29). Daarentegen is deze winter wel
zeer jangdurig. Bijzonder groot is het
aantal ijsddfeen (geheel etmaal vorst),
n.l. 46 (normaal 8), hetwelk dat in al
le winters van deze eeuw overtreft. Het
record (40 ijsdagen) stond op naam van
den winter van 1939/'40. De veel be
sproken klassieke winter van 1890/'91
telde er 36. Wij beleefden van 4 tot en
met 24 Februari (21 dagen) een onaf
gebroken reeks van ijsdagen, hetgeen
in deze eeuw niet eerder was voorge
komen. Zeer opvallend was verder het
groote aantal opeenvolgende dagen
(meer dan een maand, te weten van 21
Januari tot 22 Februari), waarop de
wind uit Oostelijke tot Noord-Oostelij
ke richtingen waaide.
De Bilt meldde vanmorgen, dat
de lichte vorst voorloopig zal aan
houden. De wind. zal daarbij waaien
voornamelijk uit richtingen tusschen
West en Noord. Wel kan bij een op
klaring, als de wind wat afneemt,
de temperatuur des nachts weer
flink dalen. De eerste dagen hoeft
niet op dooi te worden gerekend,
alleen op enkele plaatsen in de zon
gelegen kan de temperatuur tijdelijk
boven nul komen.
De zware sneeuwval van Vrijdag is
oorzaak geworden van vrij ernstige ver
tragingen bij de Spoorwegen. Bij Oost
huizen is o.m. een reizigerstrein in de
sneeuw vastgeloopen. Eerst na ruim
anderhali uur kon hij met assistentie
van Inmiddels aangekomen locomotie
ven weer op gang worden gebracht.
Als er iets is, dat h$t leven ons
leert, dan is het bedaard en rustig
loopen
derland, alsmede met Tsjeehoslowakije
en Polen.
Met een stormachtig applaus en luid
gejuich, dat 5 minuten aanhield, wer
den deze mededeelingen begroet. Toen
de bijvalsbetuigingen bedaard waren,
feliciteerde Edouard Herriot, president
van de Nationale Vergadering, Bidault
en voegde er aan toe: „Hiermede wordt
een nieuw tijdperk van samenwerking
tusschen twee groote van ouds geallieer
den ingeluid, een samenwerking voor
vrede en democratie.
In het Britsche Lagerhuis deed Bevin
mededeeling van de tot stand koming
van het verdrag.
Anthony Eden wensehte Bevin geluk
wegens diens aandeel in de onderhan
delingen. Nauwe en blijvende vriend
schapsbetrekkingen tusschen de beide
naties zouden, zoo zei hij, een bijdrage
tot den wereldvrede vormen.
De voornaamste bepalingen van het
verdrag, dat voor 50 jaar zal gelden,
luiden volgens het Fransche persbureau
A. F. P.:
1. Frankrijk en Groot-Brittannië ne
men de verplichting op zich, gemeen
schappelijk maatregelen vast te stellen,
die noodzakelijk zouden kunnen blijken
indien Duitschland een politiek van
agressie zou gaan voeren.
2. Indien Frankrijk of Groot-Brittan
nië opnieuw in 'n strijd met Duitschland
gewikkeld zouden raken, zal de andere
partij onmiddellijk volledige militaire
hulp verleenen.
3. Frankrijk en Groot-Brittannië zul
len met elkaar beraadslagen over het
nemen van alle noodige maatregelen in
het geval Duitschland niet voldoen zou
aan de verplichtingen, die het zijn of
zullen worden opgelegd.
4. Frankrijk en Groot-Brittannië zul
len met elkaar overleg plegen over alle
economische kwesties, waar zij belang
bij hebben.
Buiten deze voornaamste clausules zijn
ér nog een aantal bepalingen, volgens
welke een door Frankrijk en Groot-Brit
tannië overeenkomstig het verdrag on
dernomen actie steeds in overeenstem
ming zal worden gehouden met de uit
het handvest der V. N. voortvloeiende
verplichtingen.
De lijkschouwer dr. Neville Stafford
heeft Vrijdag bekend gemaakt, dat de
Engelsche minister van Onderwijs, miss
Ellen Wilkinson, overleden is als gevolg
van een overmatig gebruik van verdoo-
vende middelen, welke zij had ingenomen
op het oogenblik, dat zij zoo ziek was dat
zij niet meer wist wat zij deed. Zij was
lijdende aan bronchitis en longontste
king en het noodlottig gebruik van te
veel verdoovingsmiddelen heeft, naar dr.
Stafford verklaarde, drie weken geleden
een snellen dood veroorzaakt. De tablet
ten werden op een tafel naast haar bed
aangetroffen. Zij werden haar indertijd
voorgeschreven tegen asthma en slape
loosheid.
(Van een bijzonderen medewerker)
Ouder dan wat de laatste decennia
onder het sociale vraagstuk wordt
verstaan, is de kwestie van den
loonarbeid der gehuwde vrouw. Gilde-
brieven uit de 17de eeuw behelzen reeds
beperkende bepalingen en spreken van
„bedreiging van het gezin, doordat de
opkomende industrieele ondernemingen
steeds meer werk opdragen aan huis
vrouwen". Betrof het aanvankelijk in
hoofdzaak huisindustrie, ten gevolge
waarvan duizenden moeders haar taak
als moeder en als echtgenoote niet kon
den vervullen, de toeneming van de
groot-industrie, met parallel daaraan de
liberaal-economische gedachte, bracht
steeds meer gehuwde vrouwen in de fa
briek en vooral in Engeland en
Duitschland in de mijnen
De secretaris van den Kath. Mijnwer-
kersbonu heeft dezer dagen een
brochuurtje het licht doen zien onder
den suggestieven titel „Een ellende-les
voor jongeren". Daarin haalt hij feiten
aan. die de moderne jeugd niet meer zal
verstaan. Vol afschuw hebben we ge
staan tegenover de gruwelen in de con
centratiekampen, maar het herlezen van
deze, ons toch uit Brugmans en uit tal
van andere bekende boeken zoo duidelijk
nog voor oogen staande feiten doet ons
opnieuw gruwen. Het maakt ons ook
weer eens duidelijk, welk een groote zegen
de emancipatie van de arbeiders is ge
weest. Het is niet voor het eerst in de
wereldhistorie, dat de vrouw uit een
feitelijke slavernij moest worden be
vrijd. In Zijn magistralen Vastenbrief
heeft het Doorluchtig Episcopaat er aan
herinnerd, dat het Christendom bij zijn
komst op de wereld „de vrouw verlost
heeft van dg slavernij, waaronder zij in
het oude heidendom gebukt ging".
Het liberalisme is nog steeds niet in
alle vormen overwonnen. Voortdurend
is strijd te voeren tegen tal van kapita
listische gewoonten, die in zeer verschei
den vorm zich telkens weer opnieuw
openbaren. Voor vandaag willen we vol
staan met de aandacht te vestigen op
het toenemend verschijnsel, dat steeds
meer gehuwde vrouwen naar het be
drijfsleven trekken. Dez^r dagen lazen
we ergens, dat een vrouwenbeweging
voor de vrouwen het recht opeischte elke
functie in het maatschappelijk levèn ta
kunnen vervullen, ja zelfs meende men
te mogen verdedigen, dat ook de ge
huwde vrouw er recht op heeft minstens
„een halven dag per dag voor zichzelf"
te kunnen besteden. Dezen halven dag
zou zij als werkende en verdienende
vrouw in het arbeidsproces moeten kun
nen doorbrengen. Met het daarmede
verdiende geld zou ze dan zelfstandiger
staan tegenover haar echtgenoot.
We hebben hier met twee verschijnselen
te maken, misschien wel met een geheel
complex. Feit is, dat er in het geheele
bedrijfsleven een ontstellend tekort aan
arbeidskrachten is. Feit is daarnaast, dat
duizenden arbeiders van hun wekelijkse!»
inkomen hun gezin niet kunnen geven,
wat dit gezin rechtens toekomt. Daar
naast is het helaas waar, dat zeer onge
zonde gezinsopvattingen zijn gaan
groeien. Er zijn er, die meenen de vrouw
„vrij" te maken door haar met een hand
vol eigen verdiend geld tegenover
haar man te plaatsen.
(Vervolg op pagina 3)
Van onzen specialen verslaggever)
ij Everdingen aan de Lek snijden drie ijsbrekers door het ijs, alsof het
koek is. „Dat komt, omdat het gezond ijs is en nog jong. We zijn al
een heel eind hooger op geweest om te breken en dit is jong ijs,"
zegt de Rotterdamsche sleepbootkapitein en hij krabt zich achter het oor.
Maar even later steekt het ijs hooger boven het water uit en dan ga-at het
niet zoo vlot meer. Na vijf, zes meter stapelen de schotsen van vijftig centi
meter dikte en meer zich op voor het schip tot twee meter hoogte. En
telkens ligt een boot als een malle te malen om zich weer vrij te rukken
van een zandrichél.
Losgebroken schotsen drijven met statige deftigheid af. Iets meer dan
een seconde per meter in snelheid. En het breken van de brekers op het
ijsveld klinkt als het rommelen van een ver onweer.
Maar lang duurt de strijd niet. De
onderhavenmeester van Rotterdam, die
in deze contreien het bevel voert, komt
in den ijsslag met de mededeeling, dat
zich „beneden" te veel ijs begint te ver-
toonen. Een nacht vorst en de rivier
De weg, dien de ijsbrekers geploegd hebben, opdat de stroom in de rivier
het ijs naar zee kan afvoeren.
gaat weer zitten. Daarom is het nood
zakelijk lager op de Lek te gaan ruimen
en even later varen vier brekers, als een
flottielje destroyers in volle vaart terug.
Zwaar beuken de golven op het meter-
dikke ijs tusschen de kribben, dat tel
kens afkalft, als ware het een gletscher.
Dan drijven de brokken mee met het
water en soms strijkt een eenzame kraai
neer op een schots om glorieus mee te
varen.
Dag in, dag uit hebben ijsbrekers
gevochten om Waal en Rijn open te
houden. Harder gevochten en zelfs
langer dan in den boozen winter van
1942, toen gedurende 61 dagen is ge
werkt en het record van 828 „ijs-
breker-dagen" werd gevestigd. Maar
het ijs was opnieuw winnaar. Bij
Deest aan de Waal hebben de booten
zes dagen geramd op een ijsdam en
toen moest de strijd woren gestaakt.
En op de Lek, die minder water
aanvoert, is men gekomen tot Ever-
dingen, tusschen Vreeswijk en Wijk
bij Duurstede. Misschien lukt het
hier om nog verder te komen, maar
reeds stijgt het water in snel tempo.
En dan wordt het iisbreken levens
gevaarlijk!
Als een breker omhooggevaren is en
er breekt een zware schots uit het ijs
veld los, dan is het schip waarschijnlijk
verloren. Want de kracht van het water
stuwt het ijs met zulk een geweld tegen
de boot, dat deze kapseist of onder de
ijsblokken wordt bedolven. Dat is het
lot geweest van de „Zijpe", de ijsbreker
van Piet Smit Co., die bij Deest ver
loren ging.
Rivier neemt het werk over
Het water gaat nu zelf met het
ijs vechten en dan kan de mensch
alleen maar toekijken. Doch dit be-
teekent niet, dat nu meteen de dij
ken worden bedreigd. De rivier kan
meters wassen voor het water de
uiterwaarden overstroomt en den
voet van de dijken bereikt. Wel be
staat de mogelijkheid, dat de ijs-
dammen voortgestuwd door de enor
me kracht van het water de bruggen
in gevaar brengen, vooral de Bailey
bruggen, die op sommige plaatsen
nog dienst doen. Daarom heeft men
zooveel mogelijk het ijs op den bene
denloop der rivieren gebroken.
Er zaten dit jaar op verscheidene
punten zware dammen. In den Rijn
tusschen Schoonhoven en Wijk bij Duur
stede, in de Waal tusschen Gorkum en
Nijmegen. Ze zijn weggebeukt, maar de
aankomende vorst vormde telkens
nieuwe ijsvelden en op den Rijn zijn de
ijsbrekers zelfs stelselmatig terugge
drongen. Waarbij dan nog komt, dat
onder invloed van het getij telkens het
afdrijvende ijs wordt tegengehouden. In
een nacht vriest het weer vast. Men mag
stroomopwaarts dus niet te veel los
breken, want dan vormen zich nieuwe
'velden, die den doortocht aan de brekers
versperren. Daarom moet men zorgen,
dat het in beweging blijft.
Bij den Algemeenen diens# van Rijks
waterstaat, waar men den stand der ri
vieren nauwlettend volgt, wordt precies
berekend, wat het water „gaat doen".
De berichten over den was op den
Duitschen Rijn en zijn zijrivieren en de
weerberichten dienen hiertoe als grond
slag. Tot op enkele degmeters nauw-
Het ijs wordt gesneden
keurig worden de voorspellingen gele
verd. Een enkele maal zelfs nog nauw
keuriger.
Dat was bijvoorbeeld 't geval in 1945
toen de vijand een deel van de Betuwe
had geïnundeerd om het uur der bevrij
ding uit te stellen. Een zeer hooge
waterstand bracht het gevaar, dat de
geheele Betuwe zou overloopen. Maar
de Duitschers, die zelf ontzaglijk last
hadden van het water, leverden aan den
Rijkswaterstaat de volledige gegevens
over den bovenloop van den Rijn. Toen
is men in Den Haag gaan rekenen. Het
water zal nog vijf of tien centimeter
stijgen, was de conclusie en dus kan een
overstrooming worden voorkomen. Met
duizen<3 man is toen de kanaaldijk ver-
Jioogd in een tijd; dat iedereen werd
gevorderd voor spitten en graven. De
Duitschers grepen niet in en hebben
vermoedelijk niet eens beseft, dat een
belangrijk gebied voor vernieling werd
gespaard.
De Rijkswaterstaat rekent ook thans
weer. Gevaar voor overstrooming dreigt
voorloopig niet, al komt er meer wa'.er
afzetten dan de 800 kubieken meter per
seconde van de laatste weken. Het kan
stijgen tot 13000 kubieken meter per se
conde, maar dan wordt de situatie cri-
tiek.
Men hoopt op een niet te snellen dooi,
zoodat het water geleidelijk kan af
vloeien. Tot nu toe is de doof inderdaad
gunstig. Het ijs komt al in beweging,
terwijl de rivieren zeer laag zijn.
En dat is een gunstig vooruitzicht!
