STAD EN OMGEVING Stad en streek op de korrel Twee fenomenen in België Tl BEVOLKINGSPOLITIEK Medische kroniek Veldslag om een boek Van de comedie naar Comedia" Waardelooze waardebonnen. Een rekenwonder en een De „Martin Behrman" AGENDA Vermogen van Blokzijl verbeurd verklaard Vordering van woonruimte ovobioloog hillegom OPEN SCHOENEN WEER OP DEN BON Euwe naar Amerika VRIJDAG 7 MAART 1947 PAGINA 2 4 Het wordt Haarlem ernst DOODELIJK ONGEVAL BIJ STORK HIJSCH Nieuwe bonnen Damnieuws District Kennemerland HEEMSTEDE ZANDVOORT De gladheid Burgerlijke Stand Niwin Burgerlijke Stand BEVERWIJK Piano-concert leerlingen Jan Vessies BENNEBROEK Stille Omgang LISSE L. T. B. STILLE OMGANG NOORDWIJKERHOUT STILLE OMGANG Officieel communiqué Poolsch.Russisch verdrag l Zeven en een half millioen kippen in ons land De eerste spinazie Cruys Voorbergh bij bet ABC-cabaret Nieuw Thomas-bestuW LICHT VERDEELDE MARKT 47 In een artikel over de verdeeling van woonruimte schreef een bijzondere me dewerker gisteren, dat de burgemeesters krachtens het „Vorderingsbesluit woon- ruimtè" nog aarzelend zijn opgetreden met hun bevoegdheid, om grootere wo ningen tot meergezinswoningen te doen verbouwen. Hetzelfde geldt in zekere mate voor het onderbrengen van twee gezinnen in woningen, die daarvoor ge schikt zijn. Wat Haarlem betreft, is ons ter oore gekomen, dat het gemeentebe stuur de kwestie zeer ernstig opneemt en dat het besluit, om krachtige voor- teelden te stellen, in een vergevorderd stadium van uitvoering verkeert. Daar over zullen zeker binnenkort nadere pu blicaties volgen. De 23-jarige ongehuwde arbeider F. B„ die op het terrein van de N.V. Stork Hi.isch aan het werk was, werd gister middag getroffen door een neerstortend hijschblok, hetgeen den dood tengevolge had. Omtrent de toedracht van het ongeval vernemen wij, dat B., om een zwaren Ijzeren balk te doen omkeeren, (ie huip had ingeroepen van een kraan drijver. Deze liet een groot hijschblok naar beneden en heesch een klein blok, dat bij lichtere stukken gebruikt wordt, op. Toen dit echter boven aankwam, knapte de kabel door, waardoor het blok naar beneden stortte en op den arbeider B terecht kwam, met het bekende nood lottige gevolg. De letterindeeling voor de uitreiking van bonkaarten in het uitreiklokaal „De Vleeschhal", Groote Markt, alhier, luidt voor het tijdvak van 10 tot en met 1* Maart a.s. als volgt: 10 Maart C, Da t.m. Di; 11 Maart restant D. E t.m. Eg; 12 Maart restant E en F; 13 Maart Ga t.m. Goz; 14 Maarr restant G en B tun. Ha- In de voortgezette wedstrijden om het pr: rsoonlljk hoofdklasse-kampioenschap, distr Kennemerland, won B. Dukel van J Draaijer. De parti) J. PostmaA. P 'vVa-senaar eindigde in remise, evenals de partii A. de JongJ. A. Dixhoom. Voor het persoonlijk 1ste klasse-kam pioenschap, distr. Kennemerland, hebben zich 25 gegadigden opgegeven. Gespeeld zal worden in 3 groepen. De drie hoogst aankomenden van elke groep, in totaal 9 deelnemers, komen in den eindstrijd. Van de na .en finalisten zullen er, in verband met de reorganisatie van de persoonlijke kampioenswedstrijden, dit Jaar 7 direct naar de hoofdklasse promoveeren. zoodat een felle strijd kan worden verwacht. Deze wedstrijden beginnen op Maandag 24 Maart a.s. in het clublokaal van de H D.C., Groote Markt 10, alhier. Voor de tweede klas competitie werden d» vol rende wedstrijden gespeeld: H.D.C. niB D.C. n voorl. 79, Oosterkwartier ITDamcl. Haarlem II voorl. 108, Kijk Uit I—Damcl. Halfweg I 713, D.O.S. I— Damcl. Hillegom I 3—17. Omstreeks 10 Januari van dit jaar zijn ten nadeele van een dame, die met cl'-1 tram naar Haarlem ging, uit haar schou- dertasch 8 a 9 textielkaarten ontvreemd. Benadeelae wordt verzocht zich ten spoedigste bij de recherche te Heemstede te melden. Maandag 10 Maart herdenkt de heer J. L Heemskerk den dag, waarop hij voor 45 jaar in dienst trad bii de N.V. Houthandel Peltenburg en Zonen te Haarlem. Er is proces-verbaal opgemaakt tegen de Haarlemmers A. H. en R. v. W., die vier zakken kolen van het goederen emplacement aan den Verspronckweg hadden gestolen. Geboren: J. M. Hooremanv Bake!, z; C. J. v. OldenmarkKinders, z; M. Bes- seling—Polak, z; T. Koopman—Bartels, z; M. J Koster—Koek, z; C. Scholten—v. Zijverden, z; G. d Heijer—v. Riemsdijk, z; L. A. KoelemeijerHofsté, z; A. J. SmoorenburgKlumper, d; C. v. d. Pol Rip. d; J. E. Stevens—Roest, d; T. C. KauffmanWillemse, d; A, J. Cassee Dirks, d; A. Smit—Halff, d;' A. M. Aart- senKaldenb&ch, d. Overleden: F. P. Nieuwenhof, 66 J., Al- tenastraat; P. Heijblok, 79 j.. Mercurius- straat; A. Braber—v. Wijk, 74 j., Pega- susstraat Door de sneeuw en het ijs zijn de straten en wegen vrijwel onbegaanbaar. Slechts enkele inwoners vervulden hun burgerplicht door de trottoirs van sneeuw en ijs vrij te houden. Als dit al gemeen werd gedaan, zou voor de voet gangers (waarbij wij ook denken aan de leveranciers en de postboden) het gevaar en de hinder van onze wegen aanmerkelijk verminderen. De afdeeling Zandvoort van de Niwin organiseert Zaterdag a.s. 8 uur in het patronaatsgebouw een ouder-avond. Onze plaatsgenoot G. Maaswinkel, die enkele weken verlof in Zandvoort door brengt, zal dan een causerie houden over het soldatenleven in de rimboe. Geboren: B. J. Lefferts en L. Roode, z; C. J. ten Have en P. Jurrema, z; A. Molenaar en J. Polak, d; L. Schulp en M. C. H.-Jansen, z; B. W. Lukassen en C. Molenaar, z; A. van Holten en A. J. Schildr/xeijer. z; J. C. M. Meere en J. F. de Groot, d. Ondertrouwd: C. A. Reost en C. E. Reijer. Getrouwd: J. M. Pront en T. de Sterke. Overleden: W. C. Hildering, 54 j.; H. Flekzer, 55 j. De pianoleerlingen van den muzlekleeraar Jan Vessies zullen in de K.S.A. Dinsdag 25 Maart een concert geven. Medewerking hieraan verleent de zangklasse van Leo Pie- lage. Bij het breken van een kam ruw Ijzer werd de ln Haarlem wonende los-arbeider bij de Hoogovens, J. L. Brouwer, door de vallende stukken aan het hoofd getroffen. Met een lichte hersenschudding en ver wondingen aan het hoofd moest hij in het Roode Kruis Ziekenhuis worden opgeno men. Donderdagavond hield de afdeeling Bennebroek van den Stillen Omgang een druk bezochte vergadering in het R. K. Vereenigingsgebouw. Men besloot, inge volge het verzoek van het hoofdbestuur, de contributie met 5 cent te verhoogen. Daarna werd het programma voor de deelname aan den Stillen Omgang vast gesteld. 22 Maart des avonds te kwart voor 12 zal in de kerk een korte gods, dienstoefening worden gehouden, waar na te 1 uur de tram vertrekt naar Am sterdam. Eerst wordt de Stille Omgang gehouden en daarna woont men een H. Mis in de kerk „De Boom" aan den Ad miraal de Ruyterweg bij. Te half 6 ver trekt men weer naar Bennebroek met de tram. Het R. K. koor „St. Caecilia" luister de met zang de vergadering op. Donderdagavond vergaderde de afd. Llsse van den L.T.B. in café-restaurant „De Witte Zwaan", onder voorzitterschap van den heer M. J. Mesman. Uit het jaarverslag van den secretaris bleek, dat er 140 leden in de afdeeling zijn. De penningmeester bracht zijn finan cieel jaarverslag uit. De voorzitter gaf een deskundige uit eenzetting van den stand van zaken ten aanzien van het zeer groote surplus. Hij toonde aan dat de zeer goede op brengst van het gewas, de clandestiene teelt en de groote aanvoer van bloem bollen, om de heffingen te kunnen be talen, van grooten invloed zijn geweest op het surplus. Spreker deelde mede, dat van den minister van Landbouw geen crediet behoeft te worden verwacht voor de bloembollenstreek. Wel heeft de mi nister nog een open oor voor de per soonlijke credietverleening. Tenslotte deelde de voorzitter mede, dat de uitvoer naar Engeland met 50 pet. voor het jaar 1947 is toegenomen. In 1947 zal voor 11.000 ton mogen worden uitge voerd tegen 7000 ton in 1946. Hierna werd overgegaan tot een be spreking van het gewijzigde L.T.B.-plan. De heer J. W. A. Lefeber lichtte een en ander toe. De heer van der Laan vroeg samen voeging van teeltrecht van hyacinten, tulpen en narcissen. De heer Van der Lans zag gaarne, dat dit plan in samenwerking met andere organisaties naar voren wordt gebracht, zoodat het komt van het geheele vak. De uitbarsting van de EtnaInwoners van Musumeci slaan den langzaam naderen den qloeienden lavastroom gadeDe schade, welke tengevolge van de jongste uitbar sting werd aangerichtwordt op 1 millioen pond sterling geschat, (Radiografisch overgebrachte fotoy. V V.V Donderdagmiddag ontving H.M. de Koningin ten Paleize te A'dam, den Amerikaan- schen gezant, die spoedig zijn post in Nederland zal verlaten. De gezant inspecteert de eer e-wacht voor het paleis. (Van onzen Belgischen oorrespondent) Misschien heeft U wei eens gehoord van een rekenwonder? Het Bel gische woont te Genval, is ne gentien jaar oud, van het mannelijk ge slacht en heet Oscar Verhaeghe. Het is een authentiek wonder, als ik dat zoo mag zeggen, want Oscar behoort verder mag zeggen want Osc®* Jj®°°rt %Lezen der ovo-biologie, daarin bijgestaan door allerminst tot de snugg de lectuur van Wells, den bioloog Jean leerde hij pas toen hij zeventien jaar oud was, wat op zich genomen in elk geval niet pleit voor een geheugen, dat niettemin fenomenaal blijkt, zoodra het op cijfers aankomt. Deze zonderlinge jongeman onthoudt namelijk elk cijfer dat hem genoemd wordt, reeksen huis nummers, telefoonnummers, de prijzen van het vleesch op den bon en °P de zwarte markt van verleden jaar, van de vorige week en van vandaag. Dit Is niet gering, maar het is nog niets naast de vaardigheid in het rekenen, waarvan dit merkwaardig brein blijk geeft. Weet u hoeveel 765 X 345 is? U kunt het uitrekenen? Doet u geen moeite. Binnen vijftien seconden zegt oscar ons dat de uit komst 263.925 is. Ik moet bekennen, dat ik het niet gecontroleerd heb, maar dat doet niets af aan mijn bewondering. Bin nen twaalf seconden vindt hij het kwadraat van 9604 En het klopt, want dit althans heb ik een half uur lang geverifieerd.... In een oogenblik trekt hij den zesdemachts- wortel uit 24.137.585 (uitkomst 17 met rest 16) enz. enz. Alles uit het hoofd. Ik, die ln rekenen niet goed ben en nooit goed geweest ben het is mijn vak ook niet beschouw dit met grenzenloozen eer Died als een wonder. Trouwens, een In die bran- che reuzegeleerd man als Prof. Kraitcnuc ze<*t dat hij er ook niets van begrijpt. Dat doen ook de leden van de jury niet, die Oscar's rekenknobbel onderzocht, maal rekenkundigen van het Koninklijk Observatorium, van het bovenste water dus zooals Multatuli al zei. Zij onderzoch ten al zijn antwoorden met behulp van de modernste rekenmachines (moet je daar rekenkundige voor zijn?) maar stelden een parig vast, dat hu nooit fouten maakt. En dat verheugt ons hart, dat nog twijfelen d"lntusschen Is het niet goed duidelijk, wat men met Oscar moet aanvangen. Wel iswaar kan men hem een situatie «anWe- den bii een Bank bijv. maar het zou altijd oe moeilijkheden stuiten. Bij groote getal len zou men oscar op zijn woord, of op zijn getal, moeten gelooven. Want ver tellen hoe hij eraan komt. kan hp niet. En geloof bij een Bank. dat is zooie^s als democratie in de Sovjet-Unie. Dat bestaat "'Neen, Ik droom mij voor Oscar een an dere toekomst. En niet alleen voor hem. voor ons allen en voor ons aller geluk zaligheid. Ik zou Oscar namelijk willen verbinden met nog een ander fenomeen, dat in België huist. In Menin, of, wil men, Meenen woont een Dr. Robert Vandelanotte, bioloog. Pardon, ovo-bioloog en uitvinder van de ovo-biologie. Ofschoon ik wel eens vage lijk iets omtrent de ovo-biologie had vernomen, wist ik toch niet goed, wat dit beteekende. Een recent pers-communiqué, door den uitvinder in persoon geredi geerd, heeft mij nader ingelicht. Ik weet Op menig kantoor wordt in deze dagen slag geleverd om 'n boek. U denkt natuurlijk. dat dit ver band houdt met de Boekenweek, maar hc heeft er alleen ln zooverre mee te maken, dat het een boek Is, dus hit pa pier bestaat, met gedrukte letters en voorzien van een omslag met opdruk. Het betrokken boek is antiquarisch, nergens meer te krijgen, zelfs niet bij lieden, die op geregelde tijden een cata logus uitgeven, waarbij zij zeldzame exemplaren, welke niet herdrukt, worden of pas in de verre toekomst, aanprijzen. Deze week werd e' bü ons °P tiet bureau ook zoo'n slag geleverd. De eene partij riep; het is van mij en de andere partij schreeuwde; nietes, het Is het onze. En tijdens een kort. maar hevig duel scheurden twee bladzijden van het ver geelde en aan de zijkanten vermolmde oorlogspapier door midden. De andere partjj won en begon naarstig in het boek te zoeken. Hendriks heette de man; naar wien gezocht werd. Toen zij bij Van Halem gekomen was U weet wel hoe dat gaat, de vingers lanes de namen langzaam naar beneden trekkend ging de bladzilde door tot Simon de Heer en daarna volgde C. B. van der Heuvel. Ver draaid, daar was juist de bladzijde, waarop het telefoonnummer van den heer Hendriks moest staan, verdwenen U knikt al instemmend, telefoonbezit- tende lezer, want uw gids verkeert ook ir. verregaanden staat van ontbindine. wat niets met slordigheid te maken heeft, omdat het nu eenmaal ondoenlijk is. vijf Jaar lang met één lüst van aangeslotenen te doen. Wanneer de nieuwe komt? Steeds hooren we. dat het nog een paar maanden zal duren en we moeten U helaas ook thans verklaren da. nieuwe sneeuw na een warmen zo mer ons bedreigen kan. vooraleer een fonkelnieuwe gids, nauwkeurig bijgewerkt en voorzien van de nieuwste snufjes, in Uw brievenbus zal binnenrollen. Het z*11 een groot feest zijn en menige strijd zal eerst dajj beslecht worden. Via deze comedie is het niet moei lijk, even bij „Comedia" te verwij len, de tooneelgroep, die in Haar lem ten doop is gehouden en die we heb ben zien uitgroeien tot een der eerste gezelschappen van het land. Wij herin neren ons nog, hoe we tijdens de eerste persconferentie met de leiders van deze groep, toen de bevrijding onze harten sneller deed kloppen, vernamen, dat „Comedia" eigenlijtk een „wild" gezel schap was, omdat in die dagen de zui vering van het tooneel nog moest be ginnen en het Amsterdamsch-Rotter- damsch Tooneel het eenige officieele zou zijn. Een steeds grooter aantal promi nente acteurs en actrices schaarden zich echter om Cor Hermus en het Haarlem- sche tooneellievend publiek leerde den wtg naar den schouwburg beter kennen. Maanden achtereen waren de zalen uit verkocht en thans is nog iedere première van „Comedia" een gebeurtenis. Men mag daarbij echter niet vergeten, dat de ïeiaing van onzen stadsschouwburg in uitstekende, deskundige handen is. Er heerschf thans evenwel ernstige onge- rustneid. Men heeft vernomen, dat voor aanstaande spelers, zooals Rie Gilhuys, de jonge Ko van Dijk. Joan Remmelts, Cruys Voorbergh en nog eenige anderen in het nieuwe seizoen geen deel meer van den troep zullen uitmaken. Daar heb het nou al weer, zoo luidt de critiek Het te echter goed. geen conclusie te trekken, vooraleer officieel bekend is welke nieuwe figuren tot het gezelschap zullen toetreden. In de laatstgehouden raadsvergadering heeft em der leden zoo ■uist opgemerkt, dat het met muziek anders Raat dan met tooneel Orkest'eden hebber eigenlijk geen gezicht, want het :aat om de muziek die zij uit hun ln- voordracht en de gestalte van den too- neelspeler zal men ondanks metamor phoses steeds terugvinden. Daarom is het een goede gewoonte, wanneer er telkenjare mutaties onder de komedianten zijn, waarop „Comedia" geen uitzondering maakt. Intusschen is het seizoen nog lang niet afgeloopen en verschillende interessante premières, waarvoor de raad ook subsidie heeft ver leend, staan nog op het programma. Wat er van het najaar gebeurt, kunnen we rustig afwachten, zooals men het ook in Utrecht doet, waarmee we Hermus' groep thans samen moeten deelen. Wel Is bekend, dat op het oogenblik plannen bestudeerd worden, om te komen tot een zekere samenwerking tusschen verschillende gezelschappen en tot de uitwerking van een doeltreffender speel plan. i enslotte een duik van de verheven kunst naar het alledaagsche mate- rieele. Nog eens het consumenten- crediet. Dagelijks bereiken ons vragen, waarom het consumentencrediet niet nog eens verlengd is. Insiders verklaarden ons, dat er geen practische bezwaren zijn ten aanzien van het drukken en verzenden van de boekjes met de waar debonnen. Er zijn er nog duizenden over met alle letters en er is ook nog vol doende personeel, om een aantal men- schen om welke reden dan ook alsnog aan een schenking of credietje te kunnen helpen. Er is Inderdaad een wetswijziging voor noodig, maar daar kijken we tegenwoordig niet zoo erg tegen op. Een klein voorbeeldje: Een vader, wiens zoon geld inbrengt, ziet zijn inkomen belangrijk geslonken wegens het vertrek van zi1n zoon in militairen dienst. Het consumentencrediet zou hem uitkomst kunnen brengen en hij komt er ook voor in aanmerking. De man kan niet meer geholpen worden en er zou toch zoo weinig papierenrompslomp noo- ld L (>m ue lUlUaTCA. VAAC Z.1J f-r— strumenten tooveren, maar de stem, de |dig zijn, om hem van dienst te zyn. Onder groote belangstelling werd Don derdagavond in hotel Sistermans de jaar vergadering van den Stillen Omgang ge houden. De voorzitter de heer^SmU noemde een ledenaantal van 600 op een eetal van ongeveer 2400 Katholieke mi^* nen en jongemannen wel wat weinig. Hj spoorde de aanwezigen derhalve aan pro paganda te maken. Een voorstel contributie te verhoogen met 10 een waarvan de helft zal worden ^dmgen aan het hoofdbestuur te Amsterdam, werd aangenomen. De huidige v^mtter de heer Q. Smit, werd als bestuurslid heDe°Zafdeeling Hillegom zal in den nacht van 22 op 23 Maart den Stillen Omgang maken. Zaterdag 23 Maart, des avonds 10.15 uur zal een korte godsdienstoefe ning met predikatie in de St. Josephs- kerk worden gehouden, waarna om 11 uur de eerste tram vertrekt, de volgende gaan 11.15 en 11.30 uur. Van Hal weg af wordt naar Amsterdam gewandeld naar de kerk „De Boom" aan den Admiraal de RUyterweg, waar om twee uur een H. Mis wordt opgedragen. Daarna worat de Stille Omgang gehouden en om 6 uur, 6.15 en 6.30 uur vertrekken extra trams weer naar Hillegom. De tramkaarten zij. uitsluitend tusschen 10 en 15 ^aart ver krijgbaar bii de drukkerij v. Dijk, alhie-. Ten behoeve van bejaarde personen, die minder goed kunnen loopen, zal een eitra bus worden gecharterd, die ten hoogste 36 personen kan bevatten. Slechts wanneer deze bus geheel vol geboekt is. zal deze rijden. Tot Zaterdag avond heeft men gelegenheid, zich op te geven bij de bestuursleden; de kosten bedragen f 2.50. Woensdagavond kwamen de leden „van het Genootschap Stille Omgang in vergadertag bijeen- De voorzitter roemde de propaganda-club, waardoor het aanta leden van 300 op 700 was gebracht. Toestemming zal worden gevraagd om als moderator aan te stellen pastoor V. d. Waarden der St. Jozefparochie. Vervolgens las de voorzitter het programma voor 1947 voor, waarin o.a. wordt medegedeeld, dat het plechtig Lof wordt gehouden te 11.45 uur in de St. Victorkerk. De extra-trein vertrekt om 1.18 uur van het station en zal gemerkt zijn: N. Z. De eerste coupé is Gereserveerd voor de verkenners. Men moet de kerkkaart medebrengen, daar zonder deze kaart geen toegang tot de kerk zal worden verleend. Personen uit den om trek die in verhand met de ligging van het station, met denzelfden trein mee wil len reizen, kunnen dit na aansluiting bij de afdeeling. Kapelaan de Wit gaf hierna een interessante en voor de jongeren voor al een leerzame uiteenzetting van het Mi rakel te Amsterdam. Bij de rondvraag werd nog medege deeld, dat bijzondere intenties van de le den konden worden ingediend bij de ie. den van het bestuur, welke de geeste lijken in het Lof zullen afroepen. Spoor kaartjes kunnen worden afgehaald Zon dag 16 Maart van 1012 en van 2—3 uur in het Patronaat en ln het cafe Brama. nu dat het laatste woord van de toe gepaste wetenschap der Ovo-biologie is en blijven moet: De Mensch is in den Mensch, wat de Aap is in den Aap", of duidelijker: het ferment-mensch brengt altijd het mensch-ferment voort en om gekeerd. U heeft het begrepen. De uitvinder de lectuur van Wells, den bioloog Jean Rostand, Aldous Huxley en door den haan van Bondues, bij Lille, die op eieren zit te broeden en begint te kakelen in plaats van te kraaien, heeft ontdekt, dat de man en de vrouw genetisch gevormd worden door mannelijke en Vrouwelijke hormonen. Immers, vraagt Dr. Vandela notte terecht, zijn er geen vrouwen met snorren en baarden en zelfs met een mannelijke stem en spieren? Die zijn er, en duskan het probleem van de voortplanting aanmerkelijk vereenvou digd worden. En dat is nog maar een kleinigheid. Want dank zij de ovo-biologie zullen de overledenen morgen uit den doode kun nen opstaan, althans vooi-zoover „de cel len des doods nog niet in het binnenste der aarde zijn verdwenen." Dr. Vandelanotte beroemt zich ook nog op de creatie van een artificieel embryo- genetisch ontwikkelingssysteem, kortweg gezegd, de creatie van den mensch in flacons. Door verbetering van het sy steem langs dynamischen weg en met be hulp van een ovo-magnetischen genera tor kunnen nieuwe menschenrassen gefa briceerd worden. Door de veranderde werking van het magnetische veld wor den zij grooter en sterker, door die van liet metabolische veld sneller en intelli genter en kan ook het leven verlengd worden Ik moet eerlijk blijven en verklaren dat het systeem nog slechts een hy pothese is, maar het staat vast, volgens dr. J. van Moer, die tot de ovo-biologie bekeerd werd, dat het in de toekomst verwezenlijkt zal worden. Maar wat heeft dat voor nut, vraagt iemand. De ovo- biologie bereidt, antwoordt Vandelanot te, massa-creatie voor tegenover massa- destructie, overwinning van het ei op het atoom. Met deze ontdekking moet het moge lijk zijn de mooiste resultaten te berei ken voor de oplossing van een te laag geboortepeil, van het tekort aan arbeids krachten, van de sterkte van het leger in oorlogstijd enz. enz. Wanneer de uitvinder van de ovo- biologie en het rekenwonder van Genval elkaar de hand reiken, kan het heil der eerstvolgende eeuwen uit België verwacht worden.... Naar aanleiding van de vele uiteenloo- pende verklaringen, die James Ryan, directeur van de Isbrandtsen Line, heeft afgelegd, heeft de R.V.D. te Batavia een communiqué uitgegeven, waaraan het volgende is ontleend: De mededeelingen van Ryan inzake den loop der gebeurtenissen tot de aan komst van de „Martin Behrman" op de reede van Cheribon stemmen niet over een met de gegevens, die door het Amerikaansche ministerie van Buiten- landsche Zaken en de Nederlandsche Ambassade te Washington aan de ree- ders zijn verstrekt. Misleidend is de ver klaring van Ryan, dat de directeur van het departement van Economische Za ken zou hebben toegestemd in een rege ling van de geschillen ten aanzien van de lading van de „Martin Behrman" bin nen het kader van de gemeenschappelijke Nederlandsch-Indonesische besprekingen. De Nederlandsche en Indonesische auto riteiten plegen regelmatig overleg over economische vraagstukken van weder - zijdsch belang en daarvoor is de tus- schenkomst van Ryan onnoodig. De stellingen van Ryan, gebaseerd op het internationale recht, missen iederen juri- dischen en feitelijken grond. De „Martin Behrnian" is behan deld met de hoffelijkheid en de correctheid, welke past jegens een koopvaardijschip van een bevriende natie en er is geen sprake geweest van eenige bedreiging ten aanzien van kapitein of bemanning. Prof. Verzijl heeft naar aanleiding van de beweringen van Ryan verklaard: De souvereiniteit van de Ned.-Indische regeering over het Ned.-Indiseh gebied en de Ned.-Indische territoriale wateren staat volkomen vast en is onlangs nog door het Amerikaansche ministerie van Buitenlandsche Zaken bevestigd. Daarom kan er nimmer sprake zijn van een „strooptocht". De opdracht aan de „Martin Behr man" om op te stoomen naar Prfok was een politieke maatregel op legalen grondslag, welke maatregel, indien noo dig, kon worden afgedwongen. De gegeven orders waren dus een uit vloeisel van de normale politietaak van de Marine. Indien ingevolge de geogra fische ligging de aangewezen haven slechts bereikbaar is door het veriaten van de territoriale wateren, brengt dit geen wijziging van de situatie, aangezien volgens het internationale recht onder zulke omstandigheden een bevel, gegeven in de territoriale wateren, ook kan wor den afgedwongen buiten de territoriale wateren. De conclusie is, dat de Marine de bepalingen van het nationale en in ternationale recht volledig in acht genomen heeft. In een door radio Moskon aangehaald communique is medegedeeld, dat tus schen Polen en de Sow.jet-TJnie een overeenkomst is tot stand gekomen, volgetis welke de Sowjet-Unie aan Polen een leening ter waarde van 28.855 dui zend dollar zal verstrekken in goud en Polen slechts de helft, van de eerder vastgestelde hoeveelheid steenkool aan de Sowjet-Unie zal behoeven te leveren. De Poolsche delegatie, ouder leiding van den minister-president Josef Cyrankie- wics, is gisteravond uit Moskou -laar Warschau vertrokken Beide regeeringen kwamen m principe tot ovéreenstemming aangaande de Duit sche kwestie. Het communiqué vermeldde o.a. als punten van, overeenkomst: schade vergoedingen terzake van de Duitsche be zetting, overdragin„ aan Polen van rol lend spoorwegmaterieel uit den Sowjet- eenheden van de Duitsche handelsvloot ven wapenen en militaire uitrusting door de Sowjet-Unie aan Polen op crediet. Ook de kwestie van het overdragen van eenheden van de Duische handelsvloot aan Polen is geregeld," aldus het commu niqué." Ik lees in „Katholieke Gezondheids zorg" een artikel van den bekenden statisticus dr. Neurdenburg, waarin hij meedeelt dat het aantal geboorten in 1946 in Nederland naar schatting be draagt 288.000; terwijl het gemiddelde aantal in de jaren vóór den oorlog 175.000 was. Dal is dus een enorme toe name; en de bevolking was dan ook op 1 Juli 1946 reeds gestegen tot 9.415.000 inwoners, tegen over ongeveer 8.654.000 in 1939. En dat ondanks de oorlogsjaren, waarin toch tal van menschen gestorven zijn (de gé- repatrieerden uit Indië zijn er bij geko men, de Joden zijn weg, vermoord). Nu is de vraag, waar moeten al deze men schen wonen? Wordt de bevolking eigenlijk wel op practische wijze over den beschikbaren bodem verdeeld? In het bijzonder, wonen er niet te veel menschen in de steden en te weinig in de dorpen. Mussolini heeft den treknaardeste- den met geweld tegengehouden; m onzen vrijen staat zouden wij dat met willen. Maar wel deden de bestuurders iets an ders, hier in Nederland. Zij maakten door hun maatregelen, dat de menschen naar de stad werden getrokken. De belangryk- ste maatregel in dat opzicht was, dat vóór den oorlog de steunnormen voor de werkloozen in de steden veel hooger wa ren dan op het platteland, zoodat mas sa's werkloozen naar de stad trokken. Verder werd het platteland zwaarder be last dan de stad; men begon daar reeds met f 600.per jaar inkomstenbelasting te betalen; in de stad eerst met f 800. Dan was er de verdeeling van de gemeen tefondsbelasting; door de verdeelingsnor- men kreeg ook daarvan de stadsbewoner per hoofd aanzienlijk meer dan de dor peling Door al deze maatregelen wordt het platteland zacht en onmerkbaar uit gezogen ten gunste van de stad, zoodat er minder menschen kunnen wonen. Was er meer geld, dan woonden in ieder dorp meer menschen, die van de opbrengst van het land konden leven, timmerlieden, smeden, muziekleeraren enz. Bovendien was de malaise op het plat teland voor den oorlog zeer groot, zoodat het boerenbedrijf niet loonend was In dit opzicht, n.l. van de handelspolitiek, was het platteland niet goed beschermd. Er ziln nog meer factoren. De grondbezit ters en de hypotheekhouders, die de rente trekken, wonen in de steden en verteren daar de inkomsten. Dit ls speciaal in Friesland het geval, waar percentsgewijze het grootste aantal boeren pachters zijn. met het gevolg, dat het er arm is en er haast geen cultuurinrlchtingen zijn. Heel merkwaardig als uiting van de regeerings- politiek was de verdeeling van den grond ln de Wieringermeer. Deze werd bijna uitsluitend onder heel groote bedrijven verdeeld, die maar één product leverden, zoodat er weinig boeren konden teven, en de landarbeiders in den winter niets te doen hadden; terwijl er tallooze boeren zoons waren, die om een bedrijfje zaten te springen. Dit alles is te veranderen: zooals het nu ls wordt het moeilijk gemaakt op het platteland te leven; er zijn vele menschen ln de steden, die liever buiten wilden wo nen, maar dat stuit op moeilijkheden, die door de bevolkingspolitiek gemaakt wor den Terloops wil ik vermelden, dat er ook al voor den oorlog profeten geweest zijn, die gezegd hebben, dat de kwetsbaarheid der steden in oorlog de menschen naar het land terug zal drijven, naar de veiliger dorpen en gehuchten. De volksgezondheid heeft met deze zaak heel veel te maken. Uit de groote opeenhooping van min of meer slaafsche proletariërs in de groote steden wordt geen flink volk geboren. De grootste weerstand in den oorlog tegen de Duitschers kwam van da jong? boeren, vooral in Servië en Polen. Het groote aantal gladakkers, tusschenharidelaren en sjacheraars ln de groote steden kweekt evenmin een krach tig ras. De kinderen groeien op het as phalt en duiken weg voor de auto's. Zij weten niets van de natuur en worden on natuurlijke menschen. Men noemt hen zenuwlijders, zwakkelingen en kankeraars De jonge meisjes zitten reeds met haar zeventiende jaar over den lessenaar ge bogen. Dit alles is niet doodelijk en het sterftecijfer is laag, maar de levenslust, de moed, de blijheid en kracht zijn wel laag. Daarom ls het voor de volksgezond heid van het grootste belang, dat er zoo veel mogelijk menschen op het platteland leven, en dat de steden niet te groot worden. Het is een uitermate moeilijk ge val, want er ls weinig kans, dat er ooit iets in deze richting zal gebeuren. Elke gemeenteraad, elke stedelijke bureaucra tie, vooral de dienst van de stadsuitbrei ding, vindt het prachtig als de stad groo ter wordt. Iedereen bluft dat in zijn land zulke groote steden zijn, en niemand bluft, dat hij de zon kan zien opkomen, en dat zijn kinderen in de wei kunnen spe len. Maar er is nog een groote moei lijkheid. De mensch op het platteland is vrij, hy zorgt voor een groot deel voor zich zelf, en heeft ook een sterk vrij heidsgevoel. Regeeringen echter, en vooral ambtenaren, willen liefst alles besturen; dat is nu eenmaal hun zwak ke zijde. Hoe zullen zij nu ooit kunnen bevorderen, dat er meer menschen groo ter vrijheid krijgen? Daar komt dan helaas nog bij, dat de menschen, die zich democratisch noemen, vinden, dat de Staat alles te vertellen moet hebben. Hoe zullen zij nu ooit kunnen bevorde ren, dat de menschen weer vrij op het land leven! En toch is dit voor de ge zondheid en kracht van het volk een zaak van de allereerste beteekenis. Dit leeft ook wel onder de menschen, en milllcenen zijn zich hiervan pijnlijk be wust, maar het komt niet tot uiting het heeft geen steun, tenzij door lijdelijk verzet. En toch, het zal met de volksge zondheid en dus ook met het natuurlijk levensgeluk nooit goed gaan, zoolang niet een grooter deel van de Nederland sche bevolking vrijer en meer in de na tuur leeft. Dr. TH. H. SCHLICHTING. Toen we nog klein waren, was loo pen een kwestie van het juiste evenwicht en nadien hebben we dat evenwichtsbegrip nog dikwijls moe ten toepassen om te kunnen fietsen, schaatsenrijden en wat al niet meer ook grooten kunnen het evenwicht soms niet vinden, lichamelijk, omdat ze te veel sterken drank gedronken hebben, geestelijk, omdat 7je biet sterk van ka rakter zijn. Aan dit alles dachten we tijdens onzen fietstocht naar de redactie. De wegen zijn slecht, U weet het. Onder een breimassa ligt een verraderlijk glad dek, dat steeds weer gespleten is en dus aanleiding geeft tot slippen. Waren er alleen wielrijders op den weg, dan zou hij er een van wit, nieuw asphalt zijn. Helaas, de auto is uitgevonden en het paard staat scherp op zijn pooten. Op de fiets gaan? Natuurlijk, je niet laten kennen, per slot van rekening begin Je pas te leven. Floepdaar schuift het achterwiel weg en even later maakt voorwiel een halve zwaai den verkeer den kant uit. Volhouden! Een auto moet voorbij. Die wil ooik volhouden, maar de chauffeur is zeker niet verzekerd, want hij blijft voorzichtig achter me- Dat doen er niet veel. Moeten die wiel rijders ook maar thuis blijven, nietwaar? Holaknel je vast aan de handvaten van het stuur! Evenwicht bewaren. Zoo blij als het kind, dat ineens kén loopen, arriveer ik op de redactie. Zie je wel, dat moeite geven, volhouden en inspannen de grootste voldoening geven- Het recept, voor ons volk, om het door den oorlog verstoorde evenwicht terug te vinden. Nog zoo gek niet. die con clusie. bromt m'n collega. Aardig, want hij is een man van gewicht. BIOSCOPEN: Rembrandt; Kameraad P (volw). Cine- nm-Palace: Vijf bakens voor Cairo (14 j )- Luxor: Alles op het Ijs (alle leeft.), 2, 4.15, 7 en 9.15 u. Frans Hals: Drie Jantjes op stap (14 j.). 2, 4.30, 7 en 9.15 uur. City- Blokkade (18 j.), 2.15. 4.30, 7 en 9.15 U- spaarne-Tliea'e'Atlantic city (18 j 2.30, 7 en 9.15. Zond. 2, 4.15, 7 en 9.15 u- Apotheken: Be avonddiensten worden tot 8 Maart waargenomen d°°t: Fa. Duijm en Keur. Keizerstraat 6. telef. 10378; Begemann en Sneltjes. Kruisweg 30, tel. 10043: Marnix-apotheek, Marnixstraat 65, tel. 23525. Ziekenvervocr: Fa. Mathot. Gr. Houtstr- 39 tel. 11990 en Margriet. Turfmarkt lOrd- tel'. 21400 (dag en nacht). Schoenen met „open" teen en/®' „open" hiel en /of volledig „open geleng- stuk", die tot nu toe vrij waren, mogen met ingang van 6 Maart slechts worden verkocht tegen inneming van een schoe nenbon. Het Haagsche Tribunaal heeft de ge heele nalatenschap van wijlen Ma* Blokzijl, zijnde een bedrag van f 30.000 tot f33.000, verbeurd verklaard. Aan boord van het Zuid-Amerika-toe- stel, dat Woensdag 5 Maart van Schip hol is vertrokken, bevond zich o.a. de be kende Nederlandsche schaakmeester '*r* Max Euwe. Hij is uitgenoodigd om ge durende anderhalve maand in Brazilië en Argentinië te komen spelen, o.a. te gen den Pool Najdorf, den Zweed Stahl- berg en den Oostenrijker Eliskases. Ein» April zal hij per K.L.M. naar Suriname en Curasao vliegen, om aldaar aan ee*1 schaaktournooi deel te nemen. Tot be" sluit zal hij naar New York vliegen 0Itt daar ons land te vertegenwoordigen, waarna hij in Juni weer naar ons 'a11 terugkeert. De in December 1946 gehouden wintef- telling van het aantal hoenders in N«- dérland wijst uit, dat het aantal kipPe in Nederland in 1946 aanzienlijk is toe genomen. Volgens een opgave van ll Centraal Bureau voor de statistiek be droeg het aantal 7.478.357 tegen 3.077.9 in December 1945. Van deze aantal! waren 5.487.858 (1.364.012) kippen in ne jaar van de telling geboren; deze drag? dus in 1947 voor de eerste maal in a eierproductie bij. Het aantal hoende van December 1940 ad ruim 10 millio®1* wordt dus weer benaderd. Aan de Centrale Veiling Ter (Z.H.) werd vandaag de eerste spin® van ons land aangevoerd door dien tu' der M. Keyzer uit Ter Aar. De heer Cruys Voorbergh is voor \j nieuwe seizoen als acteur geëngag bij het A.B.C.-catoaret van Corry jn en Wim Kan. Op 1 Augustus aal h« Diligentia in Den Haag voor het optreden en wel ln een geheel m cabaret-comedie, welke Wim Kan menteel aan het schrijven is. In de gisteravond gehouden vergade g van de Kath. Studenten Vereeme^j „Sanctus Thomas Aquinos" werd pra0- C. Camper tot Praeses gekozen, vice r&5p, ses, Abactis I en Assessor werdei 55- de heeren E. Lokin. E. Mayer en h IX. born, Mej. T. Piek bleef Abac de heer A. Leesberg Quaestor AMSTERDAM, 6 Maart l9^ De omzetten op de aandeelenm ^pd wegen zich ln stijgende lijn nu iBge» in de vrije markt van meer betees worden. ^.fdlcof^Ld. Bij het vaststellen der hi£,vioUd® bleek de stemming vandaag priP tot hier en daar wat luier te 1 De nieuwe aand. Int. Kunsts ,:£e dustrie kwamen vandaag v°or po? aan de noteering en werden 1 den emissiekoers verhandeld op eW Staatsfondsen sloten pryshouo als bankaandeelen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1947 | | pagina 2