REGEERINGSVERKLARING OVER INDIË
Minister Jonkman zet uiteen
waarom C.-G. tot ond
teekening gemachtigd is
PA USELIJKE ENCYCLIEK
Conflict in de Comm.-Gen.
Schermerhom beveelt het leger
Amerikaansche koopvaardij
dreigt met boycot
Represaille tegen Nederlandsche
„gewelddaden
Brazilië niet het beloofde land
WONINGNOOD MAAKT KRACHTIG
INGRIJPEN NOODZAKELIJK
Voorzichtigheid bij
emigratie
Lentedag vóór twee jaar
Voorzichtigheid bij de
voedselvoorziening
Tot hoofd en hart
Bij het eeuwfeest van
St. Benedictus
Slechts pioniers kunnen slagen
Geen gas, geen electriciteit, moeilijke
sociale voorzieningen, slecht vervoer
en gebrek aan woningen
J
I D'
VRIJDAG 21 MAART 1947 o
69ste JAARGANG No. 23803
Spoedige teekening verwacht
Ofschoon van overheidswege nog geen bekendmaking is gepubliceerd,
bestaat de verwachting, dat voor het komende Paaschfeest een bon voor
eenige eieren zal worden aangewezen. In de eierpakhuizen op de Veluwe
is het vrij druk. Een kijkje bij de sorteermachine. welke de eieren weegt,
stempelt en sorteert-
Grieksch ex-minister vermoord
Onderhandelingen
Samenwerkng te Modjokerto 7
Het weer
GEEN GROENTE NAAR
DUITSCHLAND
Noodlanding bij Schiphol
Tijdelijk geen gort en
havermout
ONDERWIJZERSSALARISSEN
Wetsontwerp bij Raad
van State
De kleine tegenslagen in het leven
helpen ons vaak om over de groote
heen te komen.
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Administratie 21545
Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w., f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigt'er.
Wnd- hoofdredacteur: Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededeelir-gen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents oer nrun. hoogte.
De administratie behoudt zien het recht voor
sdvertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
tot onderteeke-
De minister van Overzeesche Gebieds.
deelen, mr. J. A. Jonkman, heeft in de
vergadering van de Tweede Kamer der
Staten.Generaal hedenmiddag de vol
gende verklaring afgelegd:
1. Hoewel de regeering er in vollen
ernst de voorkeur aan zou hebben ge
geven de verzochte inlichtingen na de
onderteekening van de ontwerp-over-
eenkomst van Linggadjati te geven en
de afgevaardigden die inlichtingen dan
ook niet uitdrukkelijk vóór de ondertee
kening verlangden, heeft zij toch gaar
ne aan den, in deze Kamer geuiten,
wensch gevolg gegeven, omdat zij
geenszins den indruk zou willen doen
ontstaan, als zou zij haar plicht de Ka
mers zoo goed en zoo snel mogelijk in te
lichten niet ernstig opvatten-
2. Bij haar schets van de verdere ont
wikkeling van deze politieke onderhan
delingen moge de regeering teruggaan
tot haar in deze Kamer op 10 Decem
ber 1.1. afgelegde regeeringsverklaring, de
daarop gevolgde gedachtenwisseling en
de aan het slot daarvan op 20 December
aangenomen motie van orde van de
heeren Romme en Van der Goes van
Katers.
De regeering heeft toen verklaard, dat
het haar voornemen was de Commissie-
Generaal te machtigen de overeenkomst
te onderteekenen, met dien verstande,
dat die onderteekening haar tot niets
meer of anders verbindt dan wat vol
gens de door de Commissie-Generaal op
gestelde toelichting is overeengekomen
met onverkorte inachtneming van wat
de regeering terzake in de vergadering
dezer Kamer verklaren zou. Zij had
daaraan al doen voorafgaan, dat de Com
missie-Generaal in die toelichting uit
puttend had verwerkt al wat zij ter ver
duidelijking, aanvulling of uitbreiding
dezer overeenkomst met de Indonesische
delegatie had afgesproken, en eindigde
haar verklaring in dezen zin, dat zij in
dezen geest bereid was de door de Com
missie-Generaal medegebrachte ont-
werp.basis-overeenkomst te doen on
derteekenen.
Door de aanneming van de fnotie-
RocnmeVan der Goes van Naters
heeft de Kamer zich vereenigd met het
ten deze door de regeering voorgeno
men beleid, van oordeel, dat de weder-
zijdsche verbintenis, welke de regeering
dienstig achtte met vertegenwoor
digers van de Republiek Indonesië aan
te gaan, bij juiste uitvoering daarvan
inderdaad de mogelijkheid opent om
het noodzakelijke duurzame samengaan
tusschen Nederland en Indonesië op
den grondslag van de beginselen der
koninklijke .rede van 'i Deo. 1942 te ver
wezenlijken.
3. De Commissie-Generaal heeft bij
brief van 3 Februari de Indonesische
delegatie op de hoogte gebracht van
den gang van zaken jn 'Nederland,
heeft haar bevoegdheid en bereidheid
overgebracht de reed5 geparafeerde ont
werpovereenkomst nu ook te ondertee
kenen en heeft de Indonesische delega
tie gevraagd of ook deze hiermede haar
instemming kon betuigen.
In haar brieven van 14 en 21 Februa
ri d.a.v. heeft de Indonesische delegatie
in hoofdzaak geantwoord ten eerste,
dat zij slechts gemachtigd was de ont-
werp-overeenkomst te onderteekenen,
zooals die luidde op grond van de ze
ventien artikelen alsmede van de
schriftelijke correspondentie ^e weten
de drie brieven dd. 20 en 25 November
over den buitenlandschen dienst) en
van de gedeelten uit de notulen, welke
ingevolge die notulen bindend blijken te
zijn voor een of beide partijen, terwijl
deze notulen overigehs beschouwd kun
nen worden als een bijdrage tot den
uitleg van den tekst der overeenkomst.
Ten tweede, dat zij geen gevolg kon ge
ven aan de uitnoodiging in te stemmen
met de verklaring der Nederlandsche
regeering, vooral aangezien dan de
overeenkomst zou worden achtergesteld
bij die unilaterale verklaring.
In de door de Indonesische delegatie
geopperde bezwaren zal men het misver
stand hebben terug gevonden, dat ten
gevolge van de behandeling der ontwerp
overeenkomst hier te lande was ontstaan,
als zouden er twee Linggadjati's zijn en
als zou de Nederlandsche regeering het
tweede Linggadjati aan de Indonesische
regeering hebben willen opleggen.
4. De Commissie-Generaal heeft In
haar brief van 2 Maart j.l. misverstan
den uit den weg pogen te ruimen en
heeft, vertrouwend daarin te zijn ge
slaagd, vervolgens Voorgesteld, dat de
Indonesische delegatie eventueel haar
bijdrage tot de interpretatie der ontwerp
overeenkomst zou leveren en mogelijke
bezwaren tegen den zakelijken inhoud van
de toelichting der Commissie-Generaal en
van de regeeringsverklaringen van 10 en
19 December kenbaar zou maken.
De Indonesische delegatie heeft ge
antwoord, dat zij op het voorstel
der Commissie-Generaal, om tot een
gemeenschappelijke interpretatie te
komen, meende niet te moeten in
gaan, omdat dat tot uitvoerige be
sprekingen zou leiden, welke in vele
opzichten een herhaling van vroegere
besprekingen zou opleveren en waar
door men niet binnen den gestelden
termijn tot een resultaat zou komen.
De Indonesische delegatie eindigde
haar brief met de uitnoodiging on
verwijld tot onderteekening over te
gaan, opdat begonnen kan worden
aan de oplossing van de nijpende
problemen van herstel en opbouw.
Zondagavond 16 Maart is het tele
gram, behelzende dit ani woord van de
Indonesische delegatie, hier ontvangen.
Maandagmiddag 17 Maart heeft de
ministerraad daarover vergaderd en is
de Commissie-Generaal
ning gemachtigd.
De regeering verwacht binnenkort
de onderteekening van de gepaua.
f eerde overeenkomst van Lingga
djati.
Waarom haastige onder
teekening?
De regeering heeft onmiddellijk na
ontvangst van het antwoord van de In
donesische delegatie van 15 Maart be
sloten de Commissie-Generaal tot on"
verwijlde onderteekening te machtigen,
ten eerste, omdat zij dat antwoord be
vond te getuigen van het oprechte ver
langen tot vernieuwe samenwerking; ten
tweede, omdat dat antwoord aanvaardt,
wat de regeeringsverklaring van 10 De
cember uitdrukkelijk verlangde, dat on
derteekening de Ned. regeering tot niets
meer of anders verbindt dan tot wat ZÜ
toen zich bereid verklaard zich te ver
binden; ten derde, omdat de regeering
er van overtuid is, dat het voor het wel
slagen der politiek van de regeering: den
grondslag te legen voor een vernieuwde
duurzame samenwerking tusschen de vol
keren van Nederland en Indonesië, nood
zakelijk is de overeenkomst van Lingga
djati zoo spoedig mogelijk op voor beide
partijen aannemelijke voorwaarden te
sluiten; ten vierde, omdat op de basis
van het politiek accoord de bevrijding
der overige geïnteerden zal kunnen Wor
den bespoedidg en voltooid.
Ten vijfde en ten zesde omdat alleen
die samenwerking de militaire en finan-
cieele spanningen en lasten van Ne
derland en Indonesië kan verlichten en
dragelijk maken kan-
Ten zevende, ten achtste en ten
negende, omdat die samenwerking
onontbeerlijk is om de voedselvoor
ziening weer veilig te stellen, den re-
gelmatigen uitvoer te herstellen, de
economische reconstructie volledig
aan te pakken en om het bij een
tiende overweging te laten, om ver
dere verwarring, die onze betrekkin
gen met andere landen zou kunnen
vertroebelen, te voorkomen.
De motie.Romme
7. En dan is er nog één punt, dat de
regeering ernstig heeft overwogen.
Hoe verhoudt zich deze oplossing tot
de uitspraak, welke deze Kamer in de
motie-RommeVan der Goes van Na
ters heeft neergelegd? En in het bij
zonder: komt dan de wederzijdsche ver
bintenis tot stand, welke, naar zij aan
nam, door het door de regeering voorge
nomen beleid werd nagestreefd?
De regeering beantwoordt deze vraag
aldus:
Tijdens de beraadslaging over de ont
werp-overeenkomst van Linggadjati
stond ook de regeering voor oogen, dat
partijen in verder overleg zouden komen
tot een gemeenschappelijke interpreta
tie van de overeenkomst en daarop zich
wederzijds zouden verbinden. Ook hier
echtr bleek de weg ongebaand en het te
zoken pad op begaanbaarheid te moeten
worden beproefd. Vier richingen kondien
worden ingeslagen.
Ongecorrigeerd)
(Vervolg op pagina 2)
In de benedenstad van Batavia heerscht een levendige zwarte handel.
Vooral het wisselen van geld wordt hier door Chineezen openlijk bedreven.
(Eigen telegram uit Rome)
Ter gelegenheid van het veertiende
eeuwfeest van den sterfdag van den H.
Benedictus heeft Z. H. de Paus de en
cycliek „Fulgens radiatur" uitgevaar
digd.
In de inleiding van de Encycliek noemt
de Paus den H. Benedictus een fonke
lende ster in duistere nacht, de glorie
van Italië in de H. Kerk, temidden der
beroeringen, die volgden op den val van
het Romeinsche rijk. Het eerste deel van
de Encycliek geeft vervolgens een levens
schets van den H. Benedictus, met uit
gelezen citaten van Gregorius den Groo-
ten en de Annalen der Benedictijner
Orde. Na een vrome, ingetogen jeugd
ontvlucht de rijpende jongeling het
ouderlijk huis en leeft gedurende 3 jaar
afgezonderd in een kluizenaarsspelonk in
de bergen van Subiaco, in gebed en zelf
kastijding. In de tijd hierna sticht hij
De bijzondere correspondent van Reu
ter te Batavia, Graham Jenkins, seint
het volgende:
„Het ontslag van luit.-gouv.-gen. dr.
Van Mook, den voorzitter der Com
missie-Generaal, prof. schermerhorn.
en het lid der Katholieke Volkspartij
Max van Poll wordt thans in welinge
lichte Nederlandsche kringen te Bata
via beschouwd als het eenige alterna
tief op de ontslag-aanvragen van drie
tot de Nederlandsche conservatieve
groep behoorende leden van de Com
missie-Generaal. Deze drie leden. de
heeren De Boer. prof. Verzijl en prof.
Posthuma, verklaarden, dat zij hun
ontslag hadden ingediend „in verband
met den loop der gebeurtenissen van den
laatsten tijd". Gezaghebbende kringen
zijn van meening, dat de Commissie-Ge
neraal zelf in verband met de interpre
tatie van de ontwerp-overeenkomst van
Linggadjati op het doode punt is geko
men en in haar laatste besluiten bijna
geheel op aanwijzingen van de Neder
landsche regeering heeft gehandeld. De
crisis is op het einde van de vorige week
ontstaan ten gevolge van den brief van
Sjahrir, waarin deze zijn voldoening er
over uitdrukte, „dat het niet in de be
doeling van de Nederlandsche regeering
lag haar interpretatie eenzijdig aan de
republiek op te leggen".
Graham Jenkins vervolgt dan: „De
heden ingediende ontslagaanvragen
van De Boer, posthuma en Verzijl
volgden op het telefoongesprek tus
schen Schermerhom en Jonkman,
waarbij goedkeuring werd verleend
om Sjahrir's voorwaarden te accep
teeren. indien deze goedkeuring niet
Kaar Agence France Presse meldt, dreigt de vakvereeniging van Amerikaansche
koopvaardij-officieren een algemeenen boycot voor alle schepen, die afkomstig zijn
nit of bestemd zijn voor Nederland, uit te vaardigen. Men wil bij deze actie de
loodsen en havenarbeiders uit alle Amerikaansche havens betrekken. Deze beslis
sing, die vandaag te New York werd bekend gemaakt, zou genomen zijn als
represaille tegen de „gewelddaden" waaraan Nederlandsche haven-autoriteiten te
Batavia zich ten aanzien van de officieren van hel vrachtschip „Martin Behrman"
zouden hebben schuldig gemaakt. Volgens de verklaringen van een bestuurslid der
vakvereeniging, aldus Agence France Presse, zal de vakvereeniging in alle
Amerikaansche havens een algeomeene en gelijktijdige actie inzetten tegen Neder
landsche schepen en ladingen, als het aan officieren van de „Martin Behrman"
aangedane „onrecht" niet is hersteld vóór de vergadering der vakvereenigingen
Woensdag a.s.
Officieele kringen te Den Haag deel
den het A. N. P. mede, dat de eenige
bedoeling van de Nederlandsch-lndische
regeering was de goederen te behouden
voor hun rechtmatige eigenaars en de
Indonesische economie te beschermen,
terwijl de reederij Isbrandtsen er blijk
baar op uit is te handelen in producten,
Welke niet op rechtmatige wijze zijn
verkregen. Zooals bekend, gaat het hier
niet om bevolkingsproducten, maar om
ondernemingsproducten, die als zooda
nig zijn herkend en waarbij het dus
mogelijk is deze aan de rechtmatige
eigenaars terug te geven. Bovendien kan
het gebeurde nooit worden uitgelegd als
een aanval op de Amerikaansche han
delsbelangen, daar van Nederlandsch-
lndische zijde de bedoeling bestaat goe
deren van dezelfde soort ter beschikking
te doen komen van het Amerikaansche
economische leven.
Maandag 24 Maart zal te Batavia een
Zitting van het Landgerecht worden ge
houden, waarop de van waarde verkla
ring van de vordering door het Neder-
landsch-Inöisch Beheersinstituut, op
de lading van de „Martin Behrman" ge
daan, zal behandeld worden.
U. P. meldt nog, dat de '„Martin Behr
man" verhaald zal worden naar een an
dere kade. De faciliteiten van de hui
dige ligplaats maken het slechts mogelijk
150 ton pér dag te lossen en de Neder
landsche autoriteiten hopen het schip
°P de nieuwe ligplaats met 450 ton per
dag te lossen.
Zavgos, de communistische minister
van landbouw in het bevrijdingskabinet
Tan Papandreou, is Donderdagmiddag
*h Saloniki doodgeschoten.
De politie heeft medegedeeld, dat een
Wekere Christos Panoe onmiddellijk js
Gearresteerd en verhoord Panoe zou ge-
^g'd hebben dat hij lid was van de Opia
v°lgens de politie het „executiepeloton
communistische party."
Wat de emigratiekansen voor Ne
derlanders naar Brazilië betreft, kan
ik Seen optimistisch geluid laten
hooren. Na grondig onderzoek beti
ik tot de couclusie gekomen, dat vele
moeilijkheden overwonnen moeter.
worden, tal van risico's moeten wor
den uitgeschakeld, alvorens de be
staande plannen practisch ten uit
voer kunnen worden gelegd. Op
grond van het klimaat is het vinden
van een geschikte streek waar
zich Nederlanders zouden kunnen
vestigen uiterst moeilijk, Verfict
Is het vervoersvraagstuk een zeer
lastig probleem, aldus ir. G. J. Hey-
meijer van de Stichting van den
Landbouw, die zoo juist uit Brazilië
is teruggekeerd.
De wegen naar het hinneniand zijn
moeilijk begaanbaar, zoo verv Jgcle hij
terwijl de spoorwegen nogal ouderwetsch
zijn. Een afstand van 450 K.M. kan in
de meeste gevallen niet binnen de twee
dagen worden afgelegd. Een vestiging
van boeren in Eiazilë staat of valt met
de oplossing van het transportprobleem.
Tot dusverre overheerschten in Brazilë
de monoculturen. Men wil nu van het
systeem om uitsluitend koffie of katoen
te verbouwen, afstappen, ofschoon thans
de koffieprijzen weer ongeveer het tien
voudige van voor den oorlog bedragen
Brazilië heeft een tekort aan levens
middelen. -zooals zuivelproducten, groen
ten, aardappelen en vruchten. In prin
cipe zou dus voor Nederlandsche boeren
en tuinders een vruchtbaar terrein aan
wezig zyn. maar in de praktijk valt dit
erg tegen.
De heer Heymeijer vertelde, dat
men reeds het oog op een bepaald
terrein heeft laten vallen Het is
echter de vraag of de moeilijkheden
van kolonisatie kunnen worden opge
lost. Ook in Brazilë bestaat een ge
weldige woningnood. Men zal eerst
woningen moeten bouwen, alvorens
vestiging kan worden overwogen.
Het ligt in de bedoeling, indien alle be
lemmeringen uit den weg zijn geruimd,
met een 25-tal Nederlandsche gezinnen
te begüinen. Indien deze „kernvorming"
lukt. dan is men van plan nog een 250
gezinnen te 'aten volgen, zoodat men een
gemeenschap van een 1000 zielen kan
vormen. Men zal zich echter in hooge
mate moeten aanpassen, aangezien de
levensverhoudingen in Brazilië geweldig
verschillen met de levenswijze en de le
vensstandaard in ons land. Vooral de
Nederlandsche vrouwen zullen moeite
hebben te acclimatiseeren, aldus de heer
Heymeijer. Geer. gae, geen electriciteit,
moeilijke sociale voorzieningen, zijn din
gen die men dubbel mist, wanneer men
deze eens heeft bezeten.
Met vertegenwoordigers van de Brazi-
liaansche regeering zijn alle moeilijkhe
den en problemen besproken. Met waar
deering maakte de heer Heymeijer ge
wag van de groote medewerking, welke
van deze zijde werd ondervonden. Ten
einde Nederlandsche nederzettingen mo
gelijk te maken, zullen faciliteiten, bijv.
wat het onderwijs aangaat, worden ver
leend, zelfs als zou dit niet in overeen
stemming met Braziliaansche wetten
zijn. Mogelijkheden tot verkrijging van
credieten in Brazilië zijn principieel
aanwezig. De rentevoet is evenwel zeer
hoog, en loopt gauw tegen de 8 en 10
procent.
De heer Heymeijer besloot met er op
te wijzen, dat slechts pioniers zullen
kunnen slagen Een groot aanpassings
vermogen zal daarbij vereischt zijn. Op
den duur acht hij een redelijk bestaan
beslist aanwezig. Men zal evenwel flink
moeten aanpakken, mede waar inheem-
sche arbeidskrachten schaarsch zijn. In
dien men echter met moderne methoden
(onder gebruikmak,ng van landbouwma
chines) te werk gaat, bestaat een goede
kans tot slagen.
was verleend, dan zouden, naar ir.en
aanneemt, de ontslagaanvragen van
Van Mook, Schermerhorn en Van
Poll zoo goed als zeker geweest zijn.
De Nederlandsche regeering, naar
men verder aanneemt, was zich van
deze waarschijnlijkheid bewust,
toen zij de definitieve beslissing
overwoog.
Ook de Nederlandsche legerautoritei-
ten, aldus volgens dezelfde betrouwbare
kringen, waren waarschijnlijk bekend
met de moeilijkheden van de Commissie-
Generaal en met het feit, dat waar
schijnlijk de eene of de andere groep
ontslagaanvrage overwoog, toen op het
einde van de week de order werd gege
ven tot den opmarsch uit het Soera-
bajasche naar Modjokerto. De conclusie
van deze kringen is, dat Nederland op
het punt van oorlog met de republiek zou
hebben gestaan, indien het besluit van
de Nederlandsche regeering niet op dat
beslissende oogenblik was gekomen, om
dat, indien de groep-Van Mook haar
ontslag had ingediend, het leger waar
schijnlijk zijn operaties in Oost-Java
zou hebben voortgezet. Zij wijzen op het
bevel van Schermerhorn, dat gisteren
nog het Nederlandsche leger gegeven
werd om iedere verdere actie in het
Modjokertosche te voorkomen, om hun
geloof aan het onmiddellijke dreigen van
deze mogelijkheid te staven. De gebeur
tenissen in de eerste helft van deze week
zijn waarschijnlijk de meest critieke ge
weest van de 19 maanden van Indone
sische revolutie en onderhandelingen,
en zij zijn niet beïnvloed door het feit,
dat Verzijl en Posthuma technisch niet
volledig benoemde leden van de Com
missie-Generaal waren. Beiden waren
steeds aanwezig bij haar zittingen en de
bekendmaking van heden beteekent in
werkelijkheid, dat zij hun ontslag als
leden der Commissie-Generaal hebben
aangeboden," aldus besluit Jenkins.
De Nederlandsche militaire woordvoer
der te Batavia heeft medegedeeld, dat
er tusschen Nederlanders en Indone
siërs, die thans het tijdelijk bestuur van
Verwachting tot Zaterdagavond:
Tijdelijk krachtige wind tusschen
Zuid en West. Zwaa- bewolkt met
tijdelijke opklaringen. Enkele regen
buien. Aanhoudend vrjj zacht weer.
Zon 6.4118.55; maan 6.2817.59.
de stad Moójokerto hebben gevormd,
reeds belangrijke besprekingen zijn ge
houden, waarbij een tendenz tot samen
werking waarneembaar was, hetgeen de
autoriteiten als een hoopvol aspect be
schouwen. In de korte gezagslooze pe
riode waren de rampokpartijen slechts
zéér gering. Het groote huis, waarin het
hoofdkwartier van de T.R.I. gevestigd
was, is uitgebrand. Een gebouw, gelegen
in het midden van de Chineesche wijk,
werd door de T.R.I. zelf in brand gesto
ken. Onder het oorlogsmaterieel, dat in
de omgeving van de stad en in de stad
zelf werd aangetroffen, was veel van
Britsche origine. Bij de sluizen werden
twee Britsch-Indiërs, die destijds waren
gedeserterd, aangehouden.
Gisteren is d„- tweede zitting van den
West-Borneo-raad te Pontianak begon
nen. Met 33 stemmen vóór en 3 blanco
werd een motie aangenomen, waarin
West-Borneo zich achter Linggadjati
schaart.
In de te Apeldoorn gehouden jaarver
gadering van den Gelderschen Bond voor
Groothandelaren in Groenten en Fruit
is medegedeeld, dat in het komende
seizoen geen export van sla, komkom
mer, tomaten en bloemkool naar
Duitschland mogelijk zal zijn.
Een particulier vliegtuig, tot behoo
rende aan den heer John Mtahieu uit
Brussel, heeft Donderdagmiddag na
een vlucht van Croydon in Engeland
een ongelukkige landing gemaakt vlak
buiten het vliegveld Schiphol, waarbij
de propellers werden afgebroken, het
landingsgestel werd afgerukt en de
romp beschadigd. De heer Mahieu, die
zich met een metgezel in het toestel
bevond, kwam er zonder lichamelijk
letsel af.
~T~\at de Duitschers goed waren,
J voor zichzelf wel te ver-
staan moge blijken uit 'n
„Speiseplan für die Zeit vom 21
bis 31-3-1945", dat dezer dagen te
Wassenaar werd gevonden. Dit
„document humairi", opgesteld in
een tijd, toen Westelijk Nederland
een ongekenden hongersnood
meemaakte, is een officieel docu
ment voor een Duitsch leger
onderdeel, onderteekend door een
verplegingsonderofficier en als
geziendoor een „Oberleute-
nant und Einheitsführer". Het
papier kwam. uit stapels rommel,
door de Duitschers in een villa
te Wassenaar achtergelaten,
voor den dag.
Twee jaar geleden kregen tij
dens deze elf dagen onze be
schermers driemaal „Eintopf'
van groenten of erwten voor
middageten, doch de andere da
gen bestond het menu uit vleesch.
aardappelen en groenten. Aan
groenten werden roode kool,
erwten, witte kool, bieten en
worteltjes verstrekt. Rundvleesch
in gebraden of gekookten toe
stand was aan de orde van den
dag. Ook de goulasch ontbrak
niet.
De heeren genoten voor het
avondeten 700 gram brood moes
ten wij, als het er was, daarmee
niet bijna veertien dagen doen?)
voorts 35 gram margarine en 95
gram worst, 100 gram jam of 90
gram kaas. Indien pap in den
vorm van „Milchsuppe" werd ver
strekt kregen die arme soldaten
100 gram brood minder. Trou
wens, uit het „Speiseplan" blijkt
duidelijk, dat toch werkelijk van
eenige schaarschte sprake was-
Over deze periode immers werd
slechts één ons suiker verstrekt
en maar één rolletje zuurtjes-
Rookmateriaal bleek ook niet al
te overvloedig voorhanden. Per
dag iverden slechts acht sigaret
ten of vijf tot zes cigarillos ver
strekt. Dat was toch eigenlijk, niet
voldoende voor heeren. Het is zeer
goed te begrijpen, dat de ..Kü-
chen-Unteroffizier" met dikke
letters „veranderingen voorbehou
den" (in het Duitsch) op dit do
cument plaatste. De Hollanders
sleepten immers met eten en iede
re in beslagname kon toch ver
betering van deze voedselcrisis
beteekenenof dreigde het
capitulatie-spook bij die „Vorbe-
halten Anderungen" reeds.
twaalf kloosters. Na door de eerzucht en
afgunst van enkele zijner gezellen te zijn
tegengewerkt verlaat hij Subiaco, verge
zeld van eenige weinige monniken. Dan
sticht hij de abdij van Monte Cassino,
na het heidensehe Apollo-altaar ter
plaatse verwoest en enkele afgodsbeelden
in de bosschen verbrand te hebben.
Dan geeft de Encycliek eenige hoofd
trekken van de Benedictijner klooster
orde in haar uiteindelijken vorm, nam. het
beschouwend leven gepaard aan het
apostolaat. Het kluizenaarsleven is com
muniteitsleven geworden; de strenge
tucht is omgezet in Godsliefde en broe
dermin. De kloostergemeenschap is op
gebouwd als een Christelijke familie De
abt of cenobiarch is de vader, die zijn
zonen consciëntieus leidt op den weg
naar volmaaktheid. In deze gemeenschap
wordt door ieder het gebed, de liturgie
en de arbeid beoefend: de laatste bestaat
uit studie, akkerarbeid. ambachtswerk,
apostolaat. Maar alles geschiedt tot
meerdere lof van God. Deze regel, door
drongen van de liefde tot God, leidt tot
werkelijke liefde voor de evenmenschen.
Benedictus sterft omringd van zijn gees
telijke zonen, in den voorsmaak van het
eeuwig geluk.
Het tweede deel van de Encycliek be
handelt de Benedictijner Orde. Zooals
gedurende de drie eerste Christeneeuwen
de Kerk gegroeid is door het bloed der
martelaren en in de drie daarop volgen
de eeuwen voor dwalingen behoed werd
door het werk van de Kerkvaders, zoo
heeft na hen val van het Romeinsche
rijk en de volksverhuizingen de Orde van
Benedictus de christelijke beschaving
gegrondvest en de volkeren in een broe
derlijken band vereenigd. Engeland,
Frankrijk, Holland en Friesland, Dene
marken, Duitschland, Scandinavië heb
ben Benedictijnen als geloofsverkondi
gers gehad, uit wier midden tevens bis
schoppen en pausen zijn voortgekomen.
Het veertiende eeuwfeest geeft ons
gelegenheid tot bestudeering van het
voorbeeld van den hoogheiligen levens
wandel van Benedictus, dat ook geschikt
is voor onze dagen. Immers, niet alleen
Benedictijnen moeten ijveren voor het
eigen heij en het welzijn van het Chris
tenvolk, maar de regel van Benedictus
leert aan alle burgers dat le de grond
beginselen van het geloof de heehtste
grondslagen voor de maatschappij zijn,
2e. dat men God niet alleen moet eeren
en aanbidden, maar ook beminnen; de
verflauwing van de liefde tot God is de
oorzaak van de jacht naar were'dsche
goederen, met zijn gevolg van strijd en
haat; 3e. dat de liefde tot God broeder
liefde kweekt, welke alle volkeren en
klassen bindt tot één groote familie, die
Eiet verdeeld wordt door individualistisch
egoïsme, maar verbonden is door Onder
ling hulpbetoon. De levensrege, van Be
nedictus heeft, eens de maatschappij uit
het stof verheven en kan nu helpen tof
den wederopbouw en de genezing van
onze beschaving.
Benedictu^ leert den adel van den ar
beid, een grondgedachte die men boven
matig verheerlijkt, maar niet steeds juist
wordt toegepast. Geheiligde arbeid dient
tot eigen voordeel zoowel als het gemeen
schapsvoordeel, niet door dwang maar
uit liefde, niet in strijd en afgunst, maar
in rust en orde. Het slot van de Ency
cliek herinnert aan de vergeefsche pogin
gen van den Paus om Monte Cassino te
sparen voor het oorlogsgeweld. Monte
Cassino, dat de levensschenker was aan
de beschaving, is nu zelf een puinhoop,
behalve juist het graf van Benedictus.
De Paus spreekt tenslotte den wensch
uit dat de geheele menschheid, die zoon
groot deel van haar beschaving aan de
Benedictijnen verschuldigd is, zich be
ijveren zal om ter gelegenheid van het
veertiende eeuwfeest aan het heiligdom
zijn vroegere glorie te*ug te geven.
De voedselsituatie over de geheele we
reld vereischt in de maanden, die aan
den nieuwen oogst voorafgaan, steeds
veel overleg en voorzichtigheid. De af-
geloopen strenge winter in Europa heeft
in dit opzicht tot nog grootere waak
zaamheid gemaand, temeer, omdat de
gevolgen van de winterperiode nog niet
geheel zijn te overzien
Men deelt ons bevoegde zijde
mede, dat daarom jn ons land als
voorzorgsmaatregel eenige voorzie
ningen zijn getroffen, welke o.m.
beoogen van enkele producten peni
gen voorraad te vormen. Deze voor
raad kan dienst doen. voor het ge-
vaj de algemeene voedselsituatie
zich ongunstig zou ontwikkelen. Het
is in dit verband, dat dezer dagen
de aflevering van gort en havermout
tijdelijk is stopgezet, zoodat, mochten
op eenig terrein moeilijkheden op
treden, de mogelijkheid tot het ne
men van nadere distributiemaatre
gelen voor deze producten aanwezig
is.
(Van onzen Haagschen redacteur)
Het zal wellicht voor de onderwijzers,
die blijkens recente uitlatingen van him
organisatieleiders zich zeer ongerust
maken over het uitblijven van de de
finitieve herziening hunner salarissen,
een geruststelling zijn te vernemen, dat
het wetsontwerp ondertusschen den
Raad van State heeft bereikt en daar
in behandeling is. Dit beteekent. dat
de kwestie op één oor na is gevild. Men
verwacht in deskundige kringen, dat de
zaak begin April in orde zal za[jn.
ht
In verband met den heerschenden
woningnood in een groot aantal ge
meenten in ons land, is een krach
tig ingrijpen noodzakelijk om chao
tische toestanden op het gebied van
de volkshuisvesting te voorkomen,
waarvan vooral de economisch
zwakkeren het slachtoffer zouden
worden, aldus de Memorie van Ant
woord aan de Tweede Kamer be
treffende het wetsontwerp „Bevor
dering doelmatige verdeeling woon
gelegenheid".
De burgemeester behoudt de bevoegd
heid woonruimte te vorderen, maar by
elke vordering zal hij advies moeten
inwinnen van (ie gemeentelijke advies
commissie, die in dit wetsontwerp wordt
voorgeschreven. Wijkt de burgemeester
van dit advies af, dan is hooger beroep
mogelijk.
De wetgever wil verder de bevoegdheid
tot vorderen van woonruimte ook nog
tijdelijk oekennen aan den provincialen
directeur van het C.B V O., ten behoeve
van de revacuatie.
In dit .ontwerp worat verder nog
bepaald, dat een eenmaal verleende
vergunning slechts kan worden inge
trokken, zoolang er nog geen gebruik
van is gemaakt.
Eveneens blijft het mogelijk den eige
naar-verhuurder in overweging te geven
de woning aan een bepaalden gegadigde
te verhuren onder mededeeling dat an
ders zal worden gevorderd.
