Nieuwe republikeinsche stellingen
bij Semarang
Kardinaal spreekt de Tweede
Divisie toe
Afscheid in de Kathedraal
van Utrecht
Soepele regeling achterstallige
inkomstenbelasting
PROTESTSTAKING IN
DUSSELDORF
Katholieke actie beheerd
door centrale kas?
Brandende vraagstukken in
Frankrijk
Besteden van
vrijen tijd
6
Groote hongerdemonstraties in
het Ruhrgebied
Slachtoffers van de mijnramp
ten grave gedragen
Droeve plechtigheden
Tot hoofd en hart
Indonesische delegatie te New Delhi eischt
terugtrekking der Ned. troepen
Vermiste marine-Dakota
gevonden
m
„Sloterdijk" naar Indië
Politiek de drijfveer?
Parochie in discrediet?
Bezorgdheid over Mgr.
Stepinac
ZATERDAG 29 MAART 1947 e
69ste JAARGANG No. 23810
Inzittenden behouden?
NIEUWE STAP VAN
JAMES RYAN
Post voor militair en burger
personeel in Indië
Vijfling geboren
Dr. Michael Keller bisschop
van Munster
Het weer
Materieele steun voor de
Kath. Actie
Woningnood en Huisvesting
Tentoonstelling over onderwijs
Overgebracht naar beruchte
gevangenis
In alles eenvoudig te zijn is in 't
geheel niet zoo eenvoudig, j
DOODVONNIS VOLTROKKEN
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Administratie 21543
Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w-, f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wna. hoofdredacteur: 'JV Severin.
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents Der mm. hoogte.
De administratie behoudt zien het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave
redenen te weigeren.
De Nederlandsche militaire woord
voerder te Batavia heeft o.m. het vol
gende medegedeeld: Nederlandsche
troepen bij Soerabaja hebben Dinsdag
en Woensdag 't complex Patjet-Trawas
onder hun controle gesteld om de drink,
watervoorziening veilig te stellen. Na
dat de buisleidingen hersteld waren, was
de drinkwatervoorziening weer verze
kerd. De inundaties zijn overal opgehe
ven en het gebied rondom Soerabaja is
overal vrij van water.
In den sector-Semarang gaan re
publikeinsche troepen niet alleen
voort met het bouwen van reeds be
gonnen stellingen, doch zij zijn zelfs
begonnen met het bouwen van
nieuwe stellingen in de twee-kilo-
meterzone in strijd met de overeen
komst.
Uit Medan wordt infiltratie gemeld
van gewapende rampokbenden, die in
verschillende kampongs hun slag sloe
gen, waarbij een Chinees vermoord werd
Vrijwel alle sectoren melden de gebrui
kelijke dagelijksche berichten over klei
ne incidenten.
De Dakoto van de Nederlandsche
Marine, die sinds Dinsdag j.l. als
vermist was gemeld, is door ver
kenners in open veld in de buurt bij
Pinecreek (ongeveer 200 kilometer
ten Zuid-Oosten van Darwin) ge
vonden. Men neemt aan, dat de
gedaanten, die men bij het vlieg
tuig heeft zien Ioopen, de overle
venden zijn. Het vliegtuig heeft
blijkbaar een geslaagde buiklanding
gemaakt.
James Ryan heeft hij het Landgerecht
Wederom een verzoek ingediend om de
„Martin Behrman" met haar oorspronkelijke
lading naar de Vereenigde Staten te laten
terugkeeren.
In het begin van deze week beweerden
Ryan en zijn advocaat, dat de uitspraak
van den landrechter, volgens welke de Ne
derlandsche autoriteiten gerechtigd waren
de lading in beslag te nemen, ongeldig is.
Het andere schip van de Isbrandtsenlijn,
de „Plying Cloud" zal morgen te Batavia
«.r,Met, dit schip aai. naar verwacht
wordt, de bemanning van de „Martin" re-
patrieeren.
Naar leden van de Indonesische dele
gatie op de Aziatische conferentie te
New Delhi in een verklaring mede
deelden, beteekent de onderteekening
van de Nederlandsch-Indonesische over
eenkomst, dat de Nederlandsche strijd
krachten in Indonesië in geen enkei
opzicht meer een taak te vervullen heb
ben en onverwijld moeten worden te
ruggetrokken.
In een te New Delhi gehouden pers
conferentie verklaarde Salim, de Indone
sische vice-minister van Buitenlandsche
Zaken, dat, indien de Nederlanders tegen
den wil van het Indonesische volk in
de troepen handhaven, er geen copra en
geen rubber meer beschikbaar zal komen.
Met de „Willem Barendsz" ter walvischvangst. Een kijkje op het „vleeschdek" van
„Barendsz", waar een borststuk van een walvisch omhoog geheschen wordt.
Waarschijnlijk voor het eerst tijdens
zijn kardinalaat is Z. Em. Joh. Kard.
de jong gisteravond toen hij, omhangen
met de cappa magna, de kathedrale
kerk te Utrecht binnenging, ontvangen
met klaroengeschal. Het waren de kla
roenen van de mannen van de Tweede
Divisie uit het garnizoen Utrecht, die
binnen korten tijd naax Indië vertrek
ken en van wie de Kardinaal gisteren
tijdens een pontificaal Lof heeft af
scheid genomen. Ben afscheid, dat, naar
de woorden van majoor-aalmoezenier
Veldhuis, die de plechtigheid inleidde,
mag worden gezien als een rehabilitatie
aan de Tweede Divisie voor wat aan
de Eerste Divisie vorig jaar door de vele
dissonanten, die haar afscheid uit Am
sterdam begeleidden, werd tekort ge
daan. Van het priesterkoor, waar in
de koorbanken, ongewone figuur in de
kathedraal, de ministers Beel, piévez
en Van Maarseveen plaats hadden ge
vonden, heeft de Kardinaal de vertrek
kende militairen toegesproken.
„Mannen van de Tweede Divisie", al
dus zeide hij, „zorgt er voor, dat gij
in het vaderland nooit minder terug
keert, dan gij zijt gegaan. Het is geen
angstige bezorgdheid, die mij deze
woorden doet spreken, maar het is die
zelfde zorg, die uw ouders inspireert
De onderteekening van de overeenkomst van Linggadjati. Een kijkje in de troonzaal
van het paleis Rijswijk tijdens de rede van Soetan Sjahrir. (Per vliegtuig en radio
overgebrachte foto)
Van bevoegde zyde deelt men ons' het
volgende mede.-
,,Tcn gevolge van den achterstand, in den
laatsten oorlogswinter en daarna, bij den
belastingdienst ontstaan, zijn de inspecties
met het opleggen van de definitieve aan
slag in de inkomstenbelasting 1944 en 1945
nog niet ver gevorderd. De minister van'
Financiën heeft een regeling getroffen,
waardoor aan moeilijkheden, die uit dezen
achterstand voor belastingbetalers voort
vloeien, zooveel mogelijk wordt tegemoet
gekomen. In deze regeling is ook de In
komstenbelasting over 1946 betrokken.
De regeling die hier niet volledig kan
worden weergegeven houdt in de eerste
plaats in, dat over 1944, 1945 cn 1946 ge
noten ziekengelden, kinderbijslagen en der
gelijke uitkeeringen ingevolge de sociale
verzekeringswetten, waarop geen belasting
wordt ingehouden, geen aanslagen meer
zullen worden opgelegd. Definitieve aan
slagen over 1944 en/of 1945, die reeds zijn
opgelegd, zullen op verzoek van den be
lastingplichtige worden herzien; wat reeds
mocht zijn betaald zal eventueel worden
teruggegeven.
Werknemers (en gepensionneerden)die
In 1944, 1945 of 1946 naast hun loon (pen
sioen) nog een bedrag aan rente, huur of
dergelijke neveninkomsten hpbben genoten,
van niet meer dan f 500 per jaar, worden,
indien het geheele inkomen per jaar niet
meer dan f 4500 beliep, in het algemeen
een oedrag van f 100 of f 200 inkomen
huiten aanmerking gelaten, ook hier is
herziening van reeds opgelegde definitieve
aanslagen over 1944 en 1945 mogelijk.
Belastingplichtigen, die niet werknemer
of gepensionneerdenzijn, b.v. kleine ren
teniers, worden op de gebruikelijke wijze
aangeslagen Indien het voor hen buiten
gewoon bezwaar oplevert een (definitieve)
aanslag te voldoen, kunnen zij zich met een
verzoek om afschrijving (kwijtschelding)
wenden tot den directeur van 's rijks belas
tingen en domeinen, onder wien zij ressor
teeren. De directeur zal bij de behandeling
van het verzoek in het oog houden, dat
de rechtvaardigheid gebiedt, dat anderen
in soortgelijke positie als werknemers en
gepensionneerden, ook eenigszins worden
tegemoet gekomen. Over voorloopige aan
slagen over 1946 dient men zich eventueel
voor uitstel met den ontvanger te verstaan.
De minister heeft nog oepaald, dat de
aanslagen over 1944. 1945 en 1946 in het
algemeen In vijf gelijke maandelijksche ter
mijnen kunnen worden voldaan.
Over de belastingheffing van kinderbij
slagen heeft de minister medegedeeld:
Nu de regeling van den kinderbijslag on
langs belangrijk verruimd is, zouden vol
gens de bestaande wettelijke voorschriften
voor 1947 en volgende jaren aan zeer vele
werknemers (o.a. aan allen met bijslag
voor twee of meer kinderen) aanslagen in
inkomstenbelasting moeten worden opge
legd. Het is beter, dat belasting over de
kinderbijslagen door middel Van inhouding
wordt geheven.
Met ingang van 1 Juli a.s. zullen de
werkgevers de In te houden belasting moe
ten berekenen over het loon, vermeerderd
met de over het loontijdvak nog te ont
vangen kinderbijslag. Op dien datum zal
ook, indien het thans bij de Tweede Ka
mer aanhangige ontwerp-belastingherzle-
ning 1947 wet wordt, voor de lagere loonen
tevens een verlaging van het belastingtarief
ingaan; wat in dé meeste gevallen tot ge
volg zal hebben, dat van de lagere loonen
ook per saldo na 1 Juli vrij wat minder
zal worden ingehouden dan op het oogen-
blik het geval is, terwijl aanslagen in de
inkomstenbelasting ter zake niet behoeven
te worden opgelegd.
Bij het ministerie van Financiën is nog
in overweging om in het vervolg ook op
ziekengelden e.d. zooveel mogelijk de be
lasting te doen inhouden, zulks eveneens
ter voorkoming van latere aanslagen. De
werkgevers zullen omtrent een en ander
t. z. t- uiteraard nog worden ingelicht."
Poststukken voor in Ned.-Indië ver
blijvende leden van Roode-Kruisteams.
het Vrouwelijk Vrijwilligers Korps en
het NICA-personeel, moeten volgens de
normale zeepost- of luchtposttarieven
worden gefrankeerd. Op deze stukken is
het voor militairen in Indië geldende
verlaagde binnenlandsche port niet van
toepassing. Daarentegen vallen stukken
bestemd koor leden van het V. H. K.
(Vrouwen *Huln Korps) de Marva (Ma
rine Vrouwenafdeeling) en het -V. K.
K. N. I. L. (Vrouwenkorps van het Kon.
Ned.-Ind. Leger) onder de bepalingen
betreffende het verlaagde port voor stuk-
,ken yoor. militairen,
tot een oprecht gemeende vermaning.
Met Sint Paulus mag ik tot u zeggen:
sta pal in uw geloof. Dan is er niets
te vreezen, dan zult gij integendeel ge
traind en gesterkt in het vaderland te
rugkeeren.
Wat van u gevraagd wordt is een
groot offer en het is dan ook alleen
om een zwaarwichtige reden,- dat het
vaderland zulk een offer vergt. Want
wij leven in een tijd, waarin over vele
en groote dingen een beslissing zal
vallen, die ten nauwste samenhangt
met het algemeen welzijn van ons volk
en dat van Nederlandsch-Indië.
Doch naast die taak voor het vader
land is er nog een andere taak, de zprg
voor uw ziel. Weest mannen van gebed-
Wie God niet vergeet, zal nooit dttor
God vergeten worden. Hij zal bij n
blijven onder de felheid van de Indi
sche zon en de donkerte van den tro
pennacht."
En zich over de hoofden van de sol
daten heen richtend tot hun ouders,
vrouwen en verioofden, zei de Kardi
naal: „Maar ook zij hebben plichten
ten opzichte van u, zij mogen u niet
vergeten, ja geheel Nederland kan en
mag u niet vergeten, omdat gij op de
bres staat van het vaderland, dat het
vaderland van alle Nederlanders is."
Briefcontact en lectuur, maar bovenal
gebed gaf de Kardinaal aan als mid
delen, die den band tusschen thuisfront
en de mannen in Indië moeten leggen
en bevestigen.
„Mannen van de Tweede Divisie",
zoo besloot hij, „ik reken op n, want het
blijft waar, dat Nederland zal beoor
deeld worden door de volken van Indië
In het Grieksche plaatsje; Erasmia
Zavitsanon is een vijfling geboren, be
staande uit vier jongens en een meisje.
De gezondheid van de kinderen is goed.
naar het christelijk gedrag en leven van
het Nederlandsche leger."
En daarop gaf Zijne Eminentie aan
de knielende soldaten, die de kerk tot
in de uiterste hoeken vulden, den pau
selijken zegen.
Vanavond om kwart over zeven zal
de K.R.O. de geheele plechtigheid in
de kathedraal, waarbij Zijne Eminentie
werd geassisteerd door plebaan J. v. d.
Burg als diaken en majoor-aalmoeze
nier De Boer als subdiaken, en waar
aan ook het kathedrale koor zooveel
bijdroeg, uitzenden.
De „Sloterdijk" die reeds menig maal
troepen Indië-waarts vervoerde, vertrok
Vrijdagmiddag vijf uur van Rotterdam
uit wederom, nu met 1500 militairen aan
boord, naar Indië. Het geheele derde
regiment infanterie, afdeelingen van de
Indische vorming, het K. N. I. L. en de
mariniers scheepten zich gedurende den
morgen en een deel van den middag in,
terwijl de marine-kapel en een geluids
wagen voor vroolijke muziek zorgden.
Generaal P. L. G. Doorman, luit.-kolonel
De Bruin en kapitein-luitenant ter zee
H. Tichelman spraken de verschillende
legeronderdeelen toe.
Z. H. Pius XII heeft den President van
het Seminarie van Osnabrück, dr.
Michael Keller, benoemd tot opvolger
van kardinaal Graaf von Galen als
Bisschop van Münster. Mgr. Keller
werd geboren in 1896, priester gewijd in
1921 en is sedert 1939 President vaA het
Seminarie van Osnabrück.
Voor het eerst sinds de Duitsche nederlaag is het Vrijdag in Düsseldorf, nadat
de vakvereenigingen een staking van een dag bevolen hadden en het vervoer en
alle fabrieken hadden stilgelegd, tot demonstraties op groote - schaal gekomen,
waarbij meer dan 100.000 mannen, vrouwen en kinderen protesteerden tegen de
catastrophale voedselsituatie, welke op het oogenblik in het Ruhrgebied heerscht.
Reeds in den vroegen morgen trokken lange rijen arbeiders, vrouwen en kinderen
door de straten, spandoeken en borden meedragend met opschriften als: „Geen
voedsel, geen werk", „Laat onze kinderen niet verhongeren" of „Wij hebben
honger. Wij willen brood."
De weinige Britsche militairen, die
zich op straat bevonden, werden met
schimpscheuten bejegend. Militaire
auto's werden met steenen bekogeld en
omvergegooid. In een der buitenwijken
haalden woedende demonstranten de in
zittenden uit een auto van het Britsche
militaire bestuur en reden den wagen
daarop te water. Tegen elf uur nam
de demonstratie nog steeds in omvang
toe. De menigte begon toen het stads
park binnen te trekken, waarvan de
ingangen geblokkeerd waren om Brit-
schen militairen auto's den toegang te
beletten. In het park sprak de voor
zitter van de vakvereenigingscommissie
Fritz Stahl de menigte via luidsprekers
toe. Hij deelde den demonstranten
mede, dat de vakvereenigingen niet
zouden rusten, alvorens de „huidige
catastrophe" zou zijn afgewend en het
geweten van de wereld zou zijn wakker
geschud.
Na de demonstratie heeft een dele
gatie van arbeiders den commandant
van de stad een resolutie overhandigd,
waarin wordt gezegd, dat men door
den voedselnood spoedig aan het einde
van zijn krachten zou komen. De reso
lutie omvat voorts de volgefide punten:
Alle in 1946 ontbonden burgerlijke co-
mité's dienen onmiddellijk weer te wor
den ingesteld. De zuivering moet be
spoedigd worden. Er moeten commis
sies worden ingesteld met tot taak de
vrijmaking en ter beschikking stelling
voor de algemeene consumptie van alle
resteerende voedselvoorraden, daarbij
inbegrepen aardappelen en groente.
De resolutie wil voorts verwijdering
van alle ongeschikte ambtenaren op het
gebied van de voedselvoorziening. Deze
moeten worden vervangen door „wer
kelijk democratische strijders". Er moe
ten stappen worden genomen om voed
sel uit andere gebieden naar Düsseldorf
te brengen. Door middel van agrarische
hervormingen moet van het beschikbare
land een zoo intensief mogelijk gebruik
worden gemaakt. De Britsche militaire
Verwachting tot Zaterdagavond:
Weer wat toenemende wind, voor
namelijk uit Oostelijke richtingen.
Zwaar bewolkt met opklaringen.
Plaatselijk regen of regenbuien.
Weinig verandering van temperatuur.
Zondag Zon 6.2219.08, Maan 10.25
—3.11. Maandag Zon 6.2019.10,
Maan 11.42—3.59.
In de vergadering van de Fransche
Kardinalen en Aartsbisschoppen,
welke begin Maart gehouden werd
en waarvan wij Vrijdag het eerste ge
deelte publiceerden, is ook de restaura
tie en herwaardeering der parochie ter
sprake gekomen.
Men verwijt aan de parochie haar ar
chaïstische apostolaatsmethoden. Men
beweert, dat ZÜ een verouderde instel
ling is, een anachronisme, een overblijf
sel van vergane Christelijke eeuwen, dat
niet meer op zijn plaats is in onze mo
derne wereld. De parochie leeft in dis
crediet; zij heeft geen goede pers; de
ouders wier kinderen zich tot het H.
Priesterschap geroepen voelen, stellen
haar voor als een al te discreten bijna
minderwaardigen vorm van apostolaat,
enz.
De parochie zal dus opnieuw een
levende gemeenschap moeten wor
den, een centrum van Katholiek le
ven. Den geloovigen moet opnieuw
het bewustzijn worden bijgebracht,
dat zij in wezen en volgens het ca
noniek recht in en door de parochie
verbonden zijn met hun Bisschop en
via dezen met den Paus, den Plaats-
bekleeder van Christus. De parochie
moet opnieuw worden wat zij was in
vroegere tijden: een levensgemeen
schap, waar eenieder zich solidair
weet met het geheel; waar eenieder
bidt voor zijn evennaaste; waar ie
dere arme geholpen wordt door zijn
eigen mede-parochianen; waar elke
zieke bezocht wordt door zijn mede
broeders; waar een intense liefde
rayonneert. Alleen door een restau
ratie en herwaardeering zal de pa
rochie aan Frankrijk méér priesters
kunnen schenken voor de seculiere
geestelijkheid.
Het tweede punt van bespreking was:
welke materieele, hulp men aan de Kath.
Actie--groepen bieden kon.
De oorlog heeft Frankrijk straatarm
gemaakt. De levenskosten zijn schrikba-
.rend gestegen (ongeveer 1000 procent), en
de behoeften der K.A. zijn grooter gewor
den naarmate zij sterker gespecialiseerd
is. De gespecialiseerde jeugdbewegingen
der J.O.C., J.A.C. enz. hebben dan ook
met financieele moeilijkheden te kam
pen.
Verscheidene voorstellen om de
K.A. te steunen kwamen ter sprake.
Sommige Kardinalen en Aartsbis
schoppen waren voorstanders van
één centrale kas voor alle groepen van
geheel Frankrijk, zoodat het „teveel"
van den een het „tekort' van den
ander zou kunnen aanvullen. Dit
voorstel schijnt evenwel de autono
mie der diverse jeugdbewegingen en
K.A.-groepen in gevaar te brengen.
Bovendien vreesden sommigen, dat
de beheerders van deze centrale kas
wel eens pressie zouden kunnen uit
oefenen op een "bepaald diocees, een
zepaalde groep, of niet voldoende de
behoeften zouden kennen van een
bepaalde groep in een diocees. Ten
slotte was het nog niet zeker, of een
dergelijke centrale kas alléén door
een betere verdeeling der gelden,
zonder „verhooging" der inkomsten,
in staat zou zijn die hulp en ver
lichting te brengen, die gewenscht
werd. Enkele leden der Assemblée
waren voorstanders van leening op
langen termijn, terwijl weer anderen
de voorkeur gaven aan een centrale
kas per bisdom of per metropool,
samen met een jaarlijksche collecte
in het geheele bisdom voor alle
Katholieke organisaties.
Tenslotte kreeg Mgr. Chapoullie de
opdracht bij jeugdleiders, aalmoezeniers
en propagandisten alle gewenschte ge
gevens te verzamelen, die tot een be
tere beoordeeling van het vraagstuk
kunnen leiden.
Het derde punt van bespreking vorm.
de de kwestie der huisvesting. Zonder
de duizenden woningen mee te tellen,
die door den oorlog vernield werden,
heeft het land reeds een tekort aan wo
ningen door het verouderen en vervallen
van de gewoonlijk uit zandsteen ge
bouwde huizen, die niet gerestaureerd
kunnen worden, omdat de kosten twaalf
maal hooger zijn dan voor den oorlog,
terwijl de huren slechts drie keer hoo
ger zijn. Aan nieuwbouw durft men niet
te denken. In toeristencentra komt de
bouw van een hotelkamer op één mil-
lioen (per kamer wel te verstaan).
Is er dus noch nieuwbouw noch
herstel, de kwaal is verergerd door
de verwoestingen van den oorlog en
door de nationalisatie van alle mo
gelijke en onmogelijke bedrijven, in
stellingen, en door den uitwas der
bureaucratie en den administratieven
rompslomp van het moderne leven,
welke steeds meer woongelegenheid
transformeert in bureaux.
De materieele, maar vooral de mo-
reele ellende, die hier uit voortvloeit, is
al te duidelijk. Er is geen sprake meer
van hygiëne; jonge menschen kunnen
niet trouwen of komen tot practijken,
die de publieke opinie helaas begrijpe
lijk begint te vinden, maar die de mo
raal niettemin veroordeelt. De Fran
sche burgerlijke autoriteiten hebben
reeds bepaalde maatregelen geno
men, o.a. door telling van niet- of on
voldoende bewoonde hulzen, om in deze
kwaal een weinig verlichting te bren
gen. Maar er zijn nog vele egoïsten, die
liever over 7 a 8 kamers de beschik
king wenschen te behouden, dan er
enkele af te staan aan een jong paar of
aan een groot gezin.
De Kardinalen en Aartsbisschop
pen hebben dit probleem van alle
kanten grondig bezien en de Bis
schoppen zullen dan ook opdracht
ontvangen om den clerus er nog eens
op te wijzen, dat hij tot samenwer
king met het burgerlijk bestuur van
land, stad of dorp gehouden is. De
priesters zullen eenerzijds in hun
preeken het goede woord verkondi
gen, anderzijds bij het huisbezoek
hün oogen den kost geven om over
tollige woongelegenheid in den geest
van Christelijke naastenliefde en
van burgerlijke plichtsbetrachting
aan minder gesitueerden te doen
toekomen.
Tenslotte hebben de Kardinalen en
Aartsbisschoppen van Frankrijk beslo
ten, dat in October te Parijs een groote
tentoonstelling gehouden zal worden
over het Katholiek onderwijs. Na Parijs
zal deze „reizende" tentoonstelling alle
departementen van het land bezoeken
om met foto en filmmateriaal, docu
mentatie, statistieken, voorbeelden enz.
te bewijzen, dat de Katholieke school
niet alleen recht van bestaan heeft,
maar inderdaad aan een behoefte beant
woordt; om te bewijzen ook, dat een
staatsmonopolie van het onderwijs
katastrophaal zou zijn voor den Fran-
schen geest en om de weifelaars niet
slechts sympathie voor de Katholieke
school bij te brengen, maar ook de
overtuiging, dat deze school, beter dan
elke andere, in staat is uitstekende Fran-
schen te kweeken. Instructies zullen ge
geven worden aan de onderwijsautori-
teiten.
autoriteiten te Düsseldorf moeten den
bestuursraad verzoeken de economische
grenzen tusschen de zones op te heffen.
De resolutie zegt tenslotte, dat de
vakvereenigingen wekenlang hebben ge
tracht het nemen van uiterste maat
regelen te voorkomen, doch dat zij nu
aan het einde van haar krachten waren
gekomen.
Na 12 uur verscheen Britsche militaire
politie in de stad en in de buitenwijken
zag men lichte pantserwagens verschij
nen. Nadat de demonstranten uiteenge.
dreven waren, bleven de winkels en fa
brieken in Düsseldorf gesloten. Het ver
keer stond volkomen stil.
Ook in andere steden in het Ruhrge
bied en het Rijnland is het tot demon
straties gekomen. In Keulen en Aken,
waar het Donderdag reeds rumoerig
was, hebben Vrijdag opnieuw kleinere
demonstraties plaats gehad.
In Keulen marcheerden vijftienhonderd
vrouwen langs het raadhuis, luidkeels
protesteerend tegen de verlaging van het
boter_rantsoen. Te Aken legde een korte
staking de stad lam en demonstreerde
een menigte van eenige duizenden voor
het gebouw van het militaire bestuur. Een
delegatie van twaalf Duitschers, die bij
den stadseommandant en den Oberbür-
germeister werd toegelaten, protesteerde
tegen het voedselgebrek.
In Hagen, ten Zuiden van Dortmund,
hebben 20.000 personen gedemonstreerd.
Er deden zich geen ernstige incidenten
voor, doch de industrie en het zakenleven
lagen goeddeels stil.
Een hooge Britsche functionaris ver
klaarde, dat de stakingen en demonstra
ties in het Ruhrgebied door politieke agi
tators worden georganiseerd om op de
conferentie te Moskou invloed uit te
oefenen.
De woordvoerder gaf echter toe, dat de
onlnsten niet zonder de voedselcrisis had.
den kunnen ontstaan, en hij verklaarde
voorts, dat er achter de troebelen in geen
geval nazi-invloeden zitten.
Zooals reeds gemeld, heeft Mgr. Ste
pinac, ondanks het dringend verzoek van
den Kroatischen eersten minister Ba-"
karitsj, geweigerd een gratieverzoek in
te dienen en bleef hij bij zijn eisch tot
een nieuwe openbare behandeling van
zijn zaak door een onpartijdige recht
bank. Nu de pogingen om op deze ge
makkelijke wijze zoowel Mgr. Stepinac
ongezien uit het land te verwijderen, als
ook de protesten uit de geheele wereld
tot zwijgen te brengen, hebben gefaald,
trachten de communisten van Tito hem
volledig van alle contact met de buiten
wereld af te sluiten.
Daarom heeft men den Aartsbis
schop uit de Lepoglava-gevangenis
te Zagreb overgebracht, niet naar
een sanatorium, zooals de commu
nistische propaganda het wil doen
voorkomen, doch naar de beruchte
Trakoscan-gevangenis. Deze bevindt
zich in het voormalige slot van de
familie Draskovic, in het Noorden
van Kroatië, en ligt volledig afge
zonderd van de bewoonde wereld.
In Trakoscan werden reeds die vijan
den van Tito opgesloten, die wegens hun
vooraanstaande positie of hun aanzien
als bijzonder gevaarlijk gelden. Aldaar
zal Mgr. Stepinac niet meer, zooals in
de Lepoglava-gevangenis, met andere
priesters contact kunnen hebben. Ook
zal hij geen voedselpakketten meer mo
gen ontvangen van de in den omtrek
wonende boeren.
In geheel Kroatië meent men, dat wie
eens in Trakoscan is, er niet meer uit
komt. Derhalve is mer. in kerkelijke
kringen zeer bezorgd over het lot van
den Aartsbisschop.
CVan een bijzonderen medewerker)
Dat de besteding van den vrijen tijd
van arbeiders nog eens tot een pro
bleem. ja tot een twistpunt aou
worden, hebben de pioniers in de arbei
dersbeweging zeker nooit kunnen ver
moeden.
Misschien had het Kamerlid, dat bij
de behandeling van den 8-urendag in
de Tweede Kamer waarschuwend den
vinger hief: wanneer de arbeiders zoo
veel vrijen tijd krijgen, zullen het kroeg-
looners worden, er eenig voorgevoel van.
Inmiddels heeft zoowel de werkdag
met redelijke rustpoozen als de Jaarlijk
sche vacantie, varieerende van enkele
dagen tot verscheidene weken, burger
recht verkregen in ons maatschappelijk
beeld.
In hun vrije avonduren werden de ar
beiders geen kroegloopers, maar duizen
den werkten avond na avond aan hun
verstandelijke vorming door het volgen
van allerlei cursussen; anderen vonden
hun liefhebberijen in een eigen tuintje,
postzegelverzameling, huisnijverheid of
sport. Natuurlijk: er zal ook wel mis
bruik zijn gemaakt van dien vrijen tijd.
En voor zoover de betrokkenen dat zelf
niet deden, speculeerde een na 1920 sterk
opkomende genotsindustrie wel zoo ge
raffineerd op de bevochten vrijheid en
het verhoogde welvaartspeil, dat de vrije
tijd inderdaad in sommige opzich
ten tot een gevaar dreigde te groeien.
Zegenrijk werk hiertegen heeft speciaal
ook de Katholieke Arbeidersbeweging
gedaan. Juist uit die eerste jaren na den
vorigen oorlog dateeren het stimuleeren
van de oprichting; van allerlei ontwïk-
kelings- en ontspanningsclubs in die
beweging als: muziek-, tooneel-, zang
en sportvereenigingen; kaart-, biljart
en wandelclubs verschenen bü tiental
len. Hiermede werd aan een dubbele be
hoefte voldaan: er werd een aangename
én een vormende oplossing gevonden
voor het vullen van den vrijgekomen tijd.
Van een probleem was toen zeker nog
geen sprake.
De eerste bouwvakvacantie van drie
dagen was voor de arbeiders heelemaal
geen probleem. Vele jeugdvereenigingen
hadden maanden vooraf haar plan
netjes gemaakt. Fietstochten voor klei
ne gezelschappen van 400 a 500 K.M. wa
ren heelemaal niet ongewoon, vischwed-
strijden, excursies, natuurlijk een be
zoek aan Artis in ons onvolprezen Am
sterdam, ze bezorgden organisatoren en
deelnemers veel voldoening. Er was
practisch geen werkgever, die er aan
dacht, dat alles nu eens voor zijn per
soneel te gaan verzorgen. En de arbei
ders verlangden dat ook niet.
In dien tijd ontstonden ook de eerste
bedrijfssportvereenigingen. Niemand vond
dat vreemd, niemand ergerde zich daar
aan. Was het niet toe te juichen, da*
in het schaftuur van een groote fa
briek de jongens, in plaats van hn in
de zon te liggen, wat gingen voetballen
of aan sport doen? Het getuigde van
goed inzicht, wanneer werkgevers dat
aanmoedigden en een beetje organiseer
den.
Excuseert de gemeenplaats: er is ge-
durenden den laatsten oorlog ontzaglijk
veel veranderd. Het denken van de
menschen op welhaast elk gebied van
het leven heeft zich revolutionnair ge
wijzigd, vooral t.a.v. de sociale verhou
dingen. Dit gewijzigd denken nu neemt
bij sommige werkgevers merkwaardige
yormen aan. Het gaat er den arbeiders
natuurlijk om en Goddank ook velen
weidenkenden werkgevers de sociale
verhoudingen te doen groeien in de
sinds jaar en dag gepropageerde rich
ting, n.l. die van medezeggenschap en
rechtvaardige bezitsspreiding. En hun
wordt geboden: prettige werkkring, ge
zellige personeelsvereniging, verzorg
de vacantie. Dit alles biedt het bedrijf.
Vakopleiding, vorming van het gezin
met medewerking van de sociale werk
ster, huisvesting in bedrijfswoningen,
vacantiekampen voor de jeugd, kinder
crèches ten behoeve van werkende moe
ders: het bedrijf van de wieg tot het
graf.
Het is niet wel voor betwisting vat
baar, dat hier naast veel goeds ook
veel onaanvaardbaars wordt gebo
den. We hoorden van een bedrijf, dat
een dominee aanzocht, godsdienstige
verhandelingen voor het personeel ta
komen houden. Een ander sticht een
gemengde zwemclub. Enkele grootbe
drijven stelden vele duizenden guldens
beschikbaar voor een buitenlandsche
vacantie van personeelsleden en orga
niseerden vacantiekampen voor jongens
en meisjes, waarvan een vormende in
vloed moest uitgaan.
(Vervolg op pagina 3)
Onder geweldige belangstelling
van de geheele bevolking had Vrij
dagmorgen In de mijnstreek de uit
vaartdienst en begrafenis plaats der
slachtoffers van de mijnramp in de
Staatsmijn Hendrik. Om half tien
vertrok de droeve stoet van de
rouwkapel op de mijnen.
Het stoffelijk overschot van den hou
wer J. J. Keijmes en den houwer J. H.
Valkenberg werd overgebracht naar
hun woonplaats Schinveld. Het stoffe
lijk overschot van den postsleeper J. H.
Janssen werd naar Heerlerheide ge
bracht. In de kerk te Brunssum-Rum-
pen werd een plechtige Requiemmis op
gedragen voor opzichter J. H. Kenlers
en bankwerker A. J. A. Jacobs. Op het
priesterkoor hadden plaats genomen
mej. Geldens, vertegenwoordigster va»
H. .M. de Koningin, dr. ir. C. Th. Groot
hof f, president-directeur der Staatsmij-
nen, als vertegenwoordiger van den mi
nister van Economische Zaken, de com
missaris der Koningin in de provincie
Limburg, mr. dr. F. J. Houben «1 ka
nunnik Van Odijk als vertegenwoordiger
van Z. H. Exc. Mgr. Lemmens, Bisschop
van Roermond. Na de kerkelijke plech
tigheid volgde de teraardebestelling op
het R. K. kerkhof. Aan de geopende
groeve werd niet gesproken.
In Schinveld geschiedde de begrafe-
jjiS van de houwers J. J. Keijmes en J.
H. Valkenberg. In de R. K. kerk droeg
pastoor Lankohr met assistentie de Re
quiemmis op. De heeren J. Mouw, di
recteur der Staatsmijnen, ir. Berdlng,
mr. Linthorst en mr. Janssen vertegen
woordigden de Staatsmijnen.
Te Heerlerheide geschiedde om half
12 de begrafenis van den postsleeper J.
H. Janssen. Dr. ir. Ros van Lennep en
ir. De Zee vertegenwoordigden de di
rectie der Staatsmijnen. Als vertegen
woordiger van den burgemeester van
Heerlen was aanwezig wethouder Schiks.
Namens den minister van Justitie
wordt bekend gemaakt, dat het dood
vonnis tegen F. H. Meyer, wiens gratie
verzoek werd afgewezen, gisteren is vol
trokken.
