wereldtekort aan vetten
CH1M TWEE POLEN
Gemakkelijke 4—0-zege
van superieur Norrköping
Begin Augustus internationale Rally te Heemstede
Twee opmerkelijke films
van het verzet
Rome open stad en Neurenberg
Grootsch Britsch plan in Afrika
Drieduizend vreemdelingen zullen hun
tenten opslaan op Groenendaal
I
iM&cthxL
Avontuur van Koningin
van Engeland
Arbeidskrachten een
groot probleem
Continentaal candidaat
scoort hattrick
Geen Jamboree of
zomerkermis
op de heide
Weerstanden voor het
sparen
DONDERDAG 3 APRIL 1947
PAGINA 3
SURiNAAMSCHE BEGROOTING
Economische situatie critiek
Probleem der arbeid skrachter
Eerste oogst in 1948
Pellenaars staakt den
strijd te Gent
J
'Wordt vervolgd)
Van Duinkerken verlaat
Elsevier
Over de geheele wereld manifesteert
zich een groot tekort aan vetten en
oliën. Als voornaamste oorzaken
hiervoor kunnen worden genoemd het
verhoogde binnenlandsche gebruik in
witsch-lndië, van oudsher groot-leveran
cier van grondnoten, en het gebrek aan
meststoffen in de oorlogsjaren, waardoor
de opbrengst van dierlijke vetten sterk is
teruggeioopen, hetgeen nog in de hand is
gewerkt door de vermindering van den
veestapel in de door Duitschland bezette
lenden. Bovendien konden in den oorlog
Seen walvisch-expedities worden uitge
stuurd. Nederland probeert in dit tekort
aan vetten te voorzien door de uit parti.
eulier initiatief voortgekomen walvisch-
expeditie. Engeland tracht dit probleem
op andere wijze op te lossen en wel door
middel van een grootsch opgezet plan tot
cultiveering van ongeveer 1.3 millioen
HA. grond in Afrika, met het doel daar.
®P grondnoten te verbouwen-
Den grondslag voor dit plan heeft de
heer Frank Samuel gelegd, directeur van
de United Africa Company Ltd., een
dochtermaatschappij van de Engelsche
Unilever Mij. Het Engelsche gouverne
ment heeft het plan in studie genomen
en een commissie van drie Engelschen
opdracht gegeven het ter plaatse aan de
practische mogelijkheden te toetsen. Kort
geleden heeft de Engelsche regeering een
Witboek uitgegeven, dat in den breede de
mogelijkheden en de risico's van deze
onderneming, waaraan door de Unilveer
°P haar laatste jaarvergadering reeds be
kendheid was gegeven, naar voren brengt.
Uitdrukkelijk stelt de Engelsche regeè-
"ng in het Witboek vast, dat het plan
hiet alleen de beoogde bijdrage aan oliën
eh vetten zal kunnen opleveren. Van veel
verder strekkende beteekenis wordt de in
vloed genoemd, die van het plan zal uit
gaan op de Afrikaansche economie. Het
wordt een voorbeeld genoemd van stout
moedige plan-economie, die noodzakelijk
is om den levensstandaard van den Afrl-
kaanschen boer te verhoogen, afhankelijk
als deze nog voor jaren zal zijn van den
landbouw, welke tot nu toe gebaseerd is
op primitieve bewerkingsmethoden.
Het plan zelf omvat dan het in cul
tuur brengen van in totaal 1.299.087 H.A.
land, verdeeld in 107 eenheden van elk
ruim 12.000 H.A., waarvan 80 eenneden
in Tanganyika, 17 in Noord-Rhodesië en
10 in Kenya. Een indruk van de moei
lijkheden, waarmede de uitvoering van
Dinsdag is te Paramaribo bij de opening
van de Statenvergadering de voorioopigë»
Surinaamsche begrooting aan de Staten
overhandigd.
Irt deze begrooting is het voorloopige
cijfer voor hot landsinkomen gesteld op
f 12.533.398 en voor de landsuitgaven
f 12.515.932.
Ondanks het feit, dat ric economische
Situatie van Suriname critiek is en men
nog moeilijkheden voor den boeg heeft,
aldus deelde de waarnemend gouverneur
heer {buskool wede, liggen er voor de
toekomst grootn mogelijkheden vooral in
houtproductie, do goud- en bauxiet-
mi.inen er» den landbouw. Rijst, citrus
vruchten, bananen, cacao en uien fochoo-
ren tot dc meest voorspoedige productei»
Van Suriname en uitbreiding daarvan is
mogelijk en waarschijnlijk. Hij zegde toe,
dat de Staten binnenkort den definitiever»
tekst van de voorgestelde constituticmeele
hervormingen zullen ontvangen.
dit plan gepaard gaat, krijgt men, in
dien men nagaat, dat het rimboegebied,
zeer dun bevolkt is. Het Tanganyi-
ka-gebied met een oppervlakte van
355.000 vierkante mijl heeft een bevol
king van nog geen zes millioen men-
schen. Alle machinerieën zware trac
tors, bulldozers, landbouwmachines enz.
moeten worden Ingevoerd. Spoorwe
gen moeten worden aangelegd. Met het
oog op de periodiek voorkomende droog
te-periodes moet gezorgd worden voor
een behoorlijke watervoorziening. Re
kening moet worden gehouden met
rechten van de bewoners. Tenslotte komt
in dit gebied de slaapziekte voor, ver
oorzaakt door de tsétsé vlieg en waai
speciaal de negers vatbaar voor ziin.
Een vraagstuk op zich vormt dat
der arbeidskrachten. Het aantal be-
noodigde Europeanen loopt op van
90 in 1947 tot 1249 in 1950, terwijl
als het geheele plan tot uitvoering
is gebracht 749 Europeanen blijvend
werk aan de exploitatie hebben. Het
aantal inheemschen loopt op van
7.500 In 1947 tot 57.100 in 1950, om
daarna terug te loopen tot een aan
tal van 32.100, dat van 1953 blijvend
in dienst zal moeten zijn. Wat dit
beteekent in een dunbevolkt land,
waar bovendien het gehalte van den
arbeider door verschillende oorzaken
zeer laag is, laat zich denken.
In haar witboek schrijft de regeering,
dat gezorgd zal moeten worden voor
gunstige omstandigheden op het gebied
van behuizing, geneeskundige verzor
ging en arbeidsvoorwaarden. Maar dit
wordt ook juist gezien als een model
voor een beteren levensstandaard in
Afrika. Ook in den aanvoer van de voor
de arbeidskrachten benoodigde levens
middelen dient te worden voorzien
Het ligt in de bedoeling voor de uit
voering van dit plan een maatschappij op
te richten waarvan de aandeelen in
handen van de Engelsche regeering ko
men. Berekend is, dat met het geheele
plan een kapitaalsupitgave van ongeveer
24 millioen pond sterling gemoeid zal zijn.
De opzet is t.z.t. het geheele project over
te dragen, allereerst aan de betrokken
Afrikaansche gouvernementen en later
wellicht aan de bewoners van deze ge
bieden, in welk geval echter vast zou
moeten staan, dat zij in staat zijn de
exploitatie verder op zich te nemen, zon
der terug te vallen tot de individueele
bebouwing, welke voor Afrika zoo ruï
neus is geweest.
Om, zooals de opzet is in het voor
jaar van 1948 den eersten oogst binnen
tc halen, moet spoedig worden begon
nen. In Mei/Juni van dit jaar ver
trekken de 90 Europeanen, welke voor
het vrijmaken van de eerste terreinen
noodig zijn. De uitvoering is in afwach
ting van de oprichting van een maat
schappij, in handen gelegd van de
United Africa, die een uitgebreide erva
ring in Afrika heeft en het project op
basis van kostprijzen uitvoert.
Men verwacht een kostprijs van 14.5.6
pond per ton, vergeleken met den hui-
digen wereldmarktprijs van 32 pond,
terwijl men rekening houdt met een op
brengst van 56.920 ton in 1948, welke ge
leidelijk moet stijgen tot ruim 600.000
ton in 1951. Uiteindelijk zou een en an
der beteekenen, dat ruim 10 millioen
pond jaarlijks door Engeland wordt be
spaard, welk bedrag in de Engelsche
schatkist zal vloeien ter compensatie
van de subsidies op levensmiddelen.
Het is inderdaad een grootsch
plan en een goed voorbeeld van wat
particulier initiatief en overheids
bemoeiing tot stand kunnen bren
gen. Het komt ons echter voor, dat
de arbeidskrachten het grootste pro
bleem zullen vormen. De in Tanga
nyika werkende sisalondernemingen
kunnen reeds niet worden uitge
breid door gebrek aan arbeidskrach
ten. Zou nu deze nieuwe onderne
ming slagen, o.a. door betere ar
beidsvoorwaarden aan te bieden, dan
kan dit een wegzuigen van die
krachten uit andere sectoren betee
kenen.
De grondnoot is afkomstig uit Bra
zilië, maar komt thans niet meer in het
wild voort. Deze noot hier bekend als
apennootje of pinda wordt op Java
gekweekt als tweede gewas na suikerriet
en rijst. Groote cultuurcentra zijn
Senegambië (W. Afrika), Br. Indië en
China.
Het Noorsc/ie s.s. Titanian'dat bij Terschelling op een mijn liep, werd met zware
slagzij naar Rotterdam gesleept. Het schip op den Hieuwen Waterweg
Olijfolie en aria's in Charleroi - Een den Führer passend huis -
Spandoeken en zangkoren voor Wallace.
In sommige straten van Charleroi
hangt een lucht van knoflook en olijf
olie en klinken flarden van een aria;
het is dus te ruiken en te hooren, dat
Italianen hun intrede in de Borinage
hebben gedaan sinds Belgische mijn-on-
dememers Apennijnsehe steden en dor
pen aftrekken om werkers voor hun mij-
vindcn' Dn ze vinden ze: mooie
t-r?n?„,en/ die wel veel maar niet alles ver-
ol°e? vele Italianen wel eens te
onr de lange reis te aan
vaarden. En wanneer ze m België komen,
waar het Juist extra koud is, het werk
extra zwaar en de voeding in de pensions
en cantmes extra slecht blijkt, dan nemen
velen een weer even snel besluit en ver
dwijnen. Meer dan 35 Van de naar
België gekomen Italianen gaat aldus bij
na onmiddellijk terug. Wanneer ze de
eerste drie maanden volhouden, is vaak
het ergste geleden. Maar mag 'men van
den doorsnee-Italiaan zooveel doorzet
tingsvermogen eischen?
Een voorval ter illustratie. Eenige
weken geleden stapten bij Char
leroi, aldus vertelt een Belgisch
blad, een groep luidruchtige Zuiderlingen
uit 'den trein. Glimmend zwart haar,
oogen als karbonkels, olijfkleurig vel .en
smal in de schouders en heupen; zij
kwamen uit een van die Italiaansche
streken, waar sinaasappelen en citroenen
langs de wegen groeien. En nu moesten
zij daar plotseling uitstappen in een
grauwe streek met haar woud van
schoorsteenpijpen en ketens van sintel
heuvels. Rillend stonden zij bij elkaar in
hun dunne jassen met vurige gestes en
radde tong te twisten. Drie man hielden
zich afzijdig. Teen de anderen doorlie
pen, bleven zij staan. Ze eischten op
staanden voet te kunnen terugkeeren. De
streek en het denkbeeld van de donkere
®}Ün had hen zoo aangegrepen, dat
WaPpertandden van angst en ontzetting.
Geen mooie woorden, geen bemoediging
h°n helpen, en eenige dagen later reden
het warme Zuiden weer tegemoet.
Op zekeren dag, aldus vertelt Ciano
in zijn dagboek, kreeg de Duitsche
consul-generaal in Milaan een
hrief met de mededeeling, dat men ein
delijk aan zijn verlangen kon voldoen en
een voor hem en zijn leider passend huis
gevonden had. Waar belandde de Herr-
Consul-Generaal, toen hij meteen naar
het opgegeven adres reed om het passen
de huis in oogenschouw te nemen? U
faadt het, voor de gevangenis!
De Engelsche minister van Brand
stof en Energie, de veel bespotte en
verfoeide Shinwell, heeft een brief
gekregen van een vrouw uit het dorpje
Towcester. De schrijfster vond haar
epistel zóó belangrijk, dat zij het bekend
maakte. Zij schreef het volgende; „Of
schoon ik geen socialist ben, moet ik U
en Uw collega's feliciteeren met Uw op
merkelijke prestaties. In minder dan twee
jaar hebt U dit land teruggebracht tot
een staat van koude, ontbering en ellen
de, welke de onderzeeërs van de Duit-
schers, noch de nazi-legers in zes jaar
hebben kunnen klaar spelen."
Minister Emmanuel Shinwell liet ant
woorden: „Mr. Shinwell is U zeer dank
baar voor Uw vriendelijke boodschap met
bemoediging, welke zeer op prijs is ge
steld. Hij heeft honderden van dergelijke
brieven ontvangen uit het geheele land.
De crisis is ernstig, maar we komen er
toch doorheen."
De Amerikaansche „rebellen-leider"
Henry Wallace gaat zijn Engelsche
vrienden opzoeken en in Londen
en elders het woord voeren over de vra
gen van den dag. Wallace maakt den
overtocht op uitnoodiging van den
hoofdredacteur van het hnksche week
blad „New Statesman en Nation", zoodat
hij zich in het good old country wel spoe
dig thuis zal gevoelen. Temeer omdat
velen zijn komst met groote belangstelling
tegemoet zien. De Londensche Central
Hall en het grootste gebouw van Man
chester zijn reeds uitverkocht voor zijn
redevoeringen. Belangstellenden vervol
gen intusschen den uitnoodigenden
hoofdredacteur, die overstroomd wordt
door kleurfotografen, phonographexperts,
filmmaatschappijen en anderen, die be
weren ieder woord, dat Wallace zal spre
ken, te willen vastleggen. Zelfs drukkers
van banieren en spandoeken vallen even
als zangkoren den goeden man lastig,
die weet wat hij begonnen is. Het zang
koor wil Wallace binnenhalen met het
Halleluja-lied.
Laat U overigend niet bedriegen door
dit alles, want Engeland heeft meer in
woners dan de Central-hall plaatsen
heeft en er zijn meer zangkoren en druk
kers dan die een of twee, die Wallace
met slaande trom en vliegende banieren
willen binnenhalen.
Palmzondag-processie in Jer-uzalem. Voorafgegaan door de oversten der verschillende
Katholieke Ordes, begeven de geloovigen zich langs den Olijfberg door den tuin van
Gethsemané naar de ommuurde stad Jeruzalem. (Radiografisch overgebrachte foto)
(Van onzen sportredacteur)
AMSTERDAM, 2 April. Norrköping,
de tweede Zweedsche ploeg die haar op
wachting bü het Nederlandsche publiek
is komen maken, heeft ontegenzeggelijk
een veel beteren indruk gemaakt dan
Malmö. Terwijl de laatste zijn technisch
betere spel dan dat van den Nederland-
schen tegenstander, eerst tegen den
tweeden klasser VUC in cijfers kon
vastleggen, heeft Norrköping al in zijn
eerste ontmoeting den hedenavond te
gen Blauw Wit gespeelden wedstrijd
het verschil duidelijk geaccentueerd, door
met 40 te winnen.
Des» vergelijking is vooral zoo goed te
maken, omdat de Amsterdammers, met
Engelsman en Fischer versterkt, zeker niet
minder soed speelden dan de vorige week.
Maar nu was de tegenstander allesbehalve
laconiek. Aan zijn uitermate solide en bij
zonder trapvaste verdediging, paarde hij
(Van onzen Haagschen redacteur)
Voor het eerst na den oorlog zal de
International Federation of Cam
ping Cluts dit jaar een internatio
nale rally houden. Nederland is belast
met de organisatie. Onder auspiciën van
de Nederlandsche Touristenkampeerclub
en met medewerking van den A.N.W.B.
wordt de buitenplaats Groenendaal te
Heemstede voor dit doel in orde gebracht.
Van 110 Augustus a.s. zullen daar 4000
kampeerders, onder wie 3000 buitenlan
ders hun tenten opslaan. De rally is te
vens een congres van de internationale
federatie, terwijl de deelnemers in de ge
legenheid zullen worden gesteld
zoowel tijdens de rally als daarna
excursies te maken door geheel ons land.
De internationale federatie werd op
gericht tijdens een rally, georganiseerd
ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan
van de N.T.K.C.. zoodat te zelfdertijd het
derde lustrum der federatie en het ze
vende lustrum van den Nederlandschen
bond zullen worden herdacht.
Men moet deze rally niet zien als een
soort jamboree voor niet-padvinders. Het
is veel minder show dan een jamboree,
er worden geen poorten opgericht en de
kampvuren spelen niet zoo'n groote rol.
Voor den kampeerder is het kampeeren
geen doel, doch middel om op zijn ma
nier een land te bereizen en er indruk
ken op te doen. Toch zal het kamp te
Heemstede een niet geringe attractie
vormen en het publiek zal dan ook eenige
dagen in de gelegenheid worden gesteld
het kamp te bezoeken.
F,r worden zeer vele nationaliteiten
verwacht. Er komen zeker 1500 Fran-
schcn, 500 Zwitsers, 200 Denen, 400 En-
gelsclicn, voorts Italianen, Belgen en
Luxemburgers, terwijl nog besprekingen
guande zijn met Amerika en Rusland.
Heemstede is gekozen, omdat Groenen
daal en Meer en Berg, dat oo'k gedeeltelijk
zal worden gebruikt, hijzonder voor het
doel geschikt' zijn en zeer gunstig zijn ge
legen tusschen het duin- en polderland
schap, welke beide de buitendandsche
gasten als specifiek Nederlandsche land
schappen bijsonder zullen aanspreken.
Op vroegere internationale rally's werd
Een inboorling, die tot de een
of andere fanatieke, geheime
secte behoort, snelde Woensdag in
Bononi, een plaatsje dat 22 mijl
van Johannesburg ligt, op den
auto van het Engelsche konings
paar toe en schreeuwde: „Ik wil
mijn koning zien." De koningin
duwde hem wpg met haar para
sol. Hij klemde zich aan den pa
rasol vast en viel van den auto
terug, precies in de armen der
politie. De auto reed langzaam en
stopte niet. De commissaris van
politie zeide, dat de inboorling
een bankbiljet van tien shilling
in zijn hand had, dat hij aan den
koning had willen geven. De in
boorling was gekleed in zaklinnen,
bedekt met foto's-
De parasol werd door de politie
aan de koningin terug gegeven.
De koningin was in actie geko
men, omdat zij aan den kant zat
waar de inboorling op haar toe
kwam. De inboorling werd voor
een verhoor vastgehouden.
het kamp steeds verdeeld volgens de
deelnemende nationaliteiten. Daarvan
wordt dezen keer bewust afgeweken. Er
komen wel verschillende- afdeelingen doch
daarin worden telkens alle nationaliteiten
gemengd. Er Is een kamp voor wandelaars,
voor wiel- en motorrijders, voor canovaar-
ders (die een eigen haventje hebben van
waaruit zij geheel Noord- en Zuid-Holland
kunnen bereiken), voor automobilisten en
voor caravaners. Van deze laatste catego
rie worden er enkele honderden verwacht
en als zij wat in de bedoeling ligt
gezamenlijk tochten door ons land gaan
maken dan zal des» stoet van kampeer
wagens zeker de aandacht trekken. Voor
de „woodcrafters" ,dat zijn die kampeer
ders die principieel op hout koken, wordt
een kamp ingericht op „Meer en Berg".
Dat de voorbereiding van een dergelijke
rally heel wat hoofdbrekens kost, zal
iedereen duidelijk zijn als hij zich even
wil realiseeren, wat het zeggen wil 10 da
gen lang de bevolking van een geheel dorp
te voeden, te verplegen en aangenaam be
zig te houden.
Het kamp krijgt een eigen distributie
kantoor met speciale kaarten in vijf
kleuren. Er komt een aantal winkels,
die in dezelfde kleuren worden geschil
derd als de kaarten dragen. Men koopt
dus met de roode kaarten bij den
groentenboer, met de groene bij den bak
ker enzoovoorts. De winkels zullen be
heerd worden door de middenstanders
van Heemstede, die dus tien dagen lang
ongeveer 4000 klanten extra zullen moe
ten bedienen. Voorts komt er een cafe
taria, het bestaande restaurant wordt
uitgebreid, er komt een groote kantoor
tent, er komen ziekenzalen met verple
gend personeel, een filiaal van de In-
cassobank, er worden tentoonstellingen
gehouden, een van kampfoto's en een van
uitvindingen door kampeerders gedaan
en tenslotte zal zelfs gedurende de
kampdagen een speciaal dagblad worden
uitgegeven.
Het is de vooropgezette bedoeling
evenwel, dat het geheel zeer eenvoudig
van opzet zal zijn en geen luxueus geval
wordt of een soort zomerkermis. Ook
zonder dat zal het voor den steeds meer
veld winnenden bijzonderen vorm van
tourisme, die het kampeeren is, een
grootsche propaganda worden.
n verband met de mogelijkheid, dat
de Italiaansche verzetsfilm Rome,
open Stad en de Russische docu
mentaire van het proces te Neurenberg
ook naar ons land zullen gebracht wor
den, moge hier een bespreking volgen
van deze twee films, die om meer dan
een reden opmerkelijk zijn.
Genoemde taliaansche film heeft al
een geschiedenis achter den rug. Met
groot succes vertoond in verschillende
landen, werd zij enkele weken geleden ln
een der Zwitsersche kantons verboden.
Het is duidelijk waarom. De film bevat
eenige folterscènes, schokken genoeg
om velen het hoofd te doen afwen
den, al zullen anderen de overweging
laten gelden, dat het zijn nut kan hebben
de nazi-methoden nu en dan in de her
innering te roepen, waar zij dreigen te
verflauwen. Om den redelijksten weg te
kiezen, zou men den eventueelen importeurs
in overweging kunnen geven, bedoelde
tafereelen zoodanig te mitigeeren, dat zij
hun schokkend karakter verliezen en
nochtans hun dramatische functie in
de film blijven vervullen. Dit is ongetwij
feld mogelijk. De makers hebben, zoo lijkt
het, het gewraakte fragment nog al kras
voorgedragen en een aanzienlijke coupure
zou zeker geen nadeeligen invloed hebben
op het goed begrip van de film, noch op
haar dramatische werking.
Gezien de verdiensten van Rome, open
Stad, die als film en als verzetsdocument
boven de middelmaat gaat en een stern
hee-ld geeft van de Wijze, waarop de nazi's
het begrip „open stad" interpreteerden,
zou het Jammer zijn, wanneer de film
ons land niet bereikte Sommigen mogen
wellicht beu zijn van alles wat aan oor
log en bezetting doet denken, het blijkt
nochtans mogelijk de aandacht te boeien
met herinneringen, wanneer zfi naar stof
en vorm maar aantrekkelijk genoeg zijn.
Men zie Le Père tranquille, die niet over
gebrek aan belangstelling- té klagen heeft.
Rome, open. Stad, teekent ln vaak span
nende accenten het verzet der Romeinen
tegen nazi's en fascisten, die met de Duit-
schers collaboreerden. De hoofdrol is een
priester, die helpt waar hij kan, die ver
raden wordt, getuige moet zijn van de
foltering van een zijner medewerkers en
na diens gewelddadigen dood wordt ge
fusilleerd Het is een prachtig type, deze
geestelijke, een rustig- man, die weet dat
hij zijn plicht doet en wijze antwoorden
geeft aan den gestapoheld, die hem ver
wijt, dat hij een communistisch verzets
man steunde. De mof begrijpt er niets
van, oudergewoonte, en hij begrijpt vooral
niet, dat deze priester de plicht heeft
verdrukten bij te staan. Een priester, die
in een gemartelden communist nog een
broeder ziet, is voor een nazi een waan
zinnig verschijnsel.
Een interessant accent ln dit drama ver
tegenwoordigt een Duitsch gestapo-offi-
cier, die na twee oorlogen genoeg heeft
van de leuze, dat de moffen een Herren
volk zouden zijp De man Is dronken, he-
spot het nazidom, ergert zijn collega's,
doch commandeert den volgenden dag vroo-
lijk het executiepeleton, dat den priester
moet „nlederknallen." Als de meeste ko
gels over het slachtoffer heen gaan en de
andere hem ongevaarlijk verwonden, geeft
de brallende held bevel opnieuw te schie
ten. Het peleton, kennelijk uit Italianen
bestaande, verlaat echter de plaats van
den moord en de moedige strijder trekt zijn
revolver om den geboeiden geestelijke
met een schot in den nek te „erledigen."
Met dit accent, dat kort en goed den wa
ren aard der Duitschers in het licht stelt
eindigt de film, die ongetwijfeld indruk
maakt en waarvan men de zwakke plek
ken in de tooneelmatige dialogen wel voor
lief neemt.
Een geheel andere film is Neuren
berg, een Russische documentaire van
het befaamde proces, maar niet bepaald
een objectieve reportage. Het is een
tendenzfilm geworden. Al heet ze Neu
renberg, ze is Neurenberg niet. Ze is
veeleer de tegenstelling tusschen de
schuwe silhouetten uit de beklaagdenbank
en de pralende helden van vroeger. En
zoo ziet men Göring, dik en opgeblazen
paradeeren voor de S.S.-troepen en on
middellijk daarna een anderen Göring
schichtig zijn bank inschuiven in de Neu-
renbergsche gerechtszaal. Zoo ziet men
den slachter Himmler langs het prikkel
draad van het concentratiekamp wande
len, ten bewijze, dat men van hoogerhand
iets meer wist van de onmenschelijke gru
welen dan hier in de beklaagdenbanken
werd toegegeven. De film is één aaneen
schakeling van contrasten, die er op be
rekend zijn, de leugen aan de kaak te
stellen, de leugen die eindigt met de lij
ken der gehangenen, waarvan verschil
lende de strop nog om den nek hebben.
Ook in deze film zijn hier en daar erg
schokkende bijzonderheden te zien, aan
gezet door een vrij pathetischen tekst, die
de beelden eenlgszins schaadt. Men kan
ook niet beweren, dat de film een strak
gehouden betoog is, dat eerbied afdwingt
door een schoonen vorm, zooals b.v. de
voortreffelijke betoogen van Capra. Z;j is
kennelijk gemaakt voor een publiek, dat
weinig gevoel voor nuances heeft, doch
een bewerking kan de film. die een uur
duurt, ook voor een Nederiandsch publiek
Interessant maken.
Dbg.
een doortastenden aanval met snelle vleu
gelspelers en goede schutters. Hoewel men
zich toch afvraagt of ditzelfde spel waar
mee een geestdriftig, maar in vele opzich
ten tekort schietend Blauw Wit z»o dui
delijk verslagen werd. ook voldoende was
om tijdens den tour door Engeland de ge
duchte Britsche profs verschillende malen
op eigen grond te bedwingen, moet toch
zonder een schijn van aarzeling erkend
worden, dat voetbal van dergelijk formaat
door Nederlandsche topploegen beslist
niet geleverd wordt.
Uiteraard ging de belangstelling voor
een groot de-el uit naar de prestaties vau
den Zweedschen middenvoor Nordahl. die
straks den continentalen aanval tegen En
geland zal leiden. Nordahl was als spel-
verdee-ler, doorzetter en schutter hij
verrichtte trouwens de hattrick zonder
twijfel een middenvoor van klasse. Maar
vanavond stond hij toch ih de schaduw-
van zijn kameraad op de linksbinnen-
plaats Holmqvist, die verrukkelijke passes
leverde en noo nu en dan zelf als een
bliksemschicht door de blauw-witte de
fensie flitste.
De wedstrijd was van p-oed gehalte,
vooral omdat Blauw Wit zijn steeds weer
afgeslagen aanvallen, met groote hardnek
kigheid telkens opnieuw herhaalde. Maar-
helaas verbeterde het de daarbij gemaakte
fouten niet Het spel bleef kort en peu
terig in zijn afwerking en liep als het
ware vanzelf vast op de Zweedsche de
fensie, waar men ln alle standen en si
tuaties het gevaar, zoo er al van gevaar
sprake mocht zijn, kon keeren. In de
eerste helft hoefde doelman Lindbere er
eigenlijk maar éénmaal aan te pas te ko
men. "namelijk toen Bergman zich ein
delijk van Nordahl, een broer van den
middenvoor, had losgescheurd en een ko
gel van geweld op den Zweedschen doelman
afzond. Tevergeefs.
Aan den anderen kant had men heel
wat meer moeite met de rijk gevarieerde
en vaak overrompelende aanvallen van.
Norrköping en het was vooral te danken
aan Van Raalte. die er zeer goed in was,
dat het Amsterdamsche doel nog zoo lang
schoon bleef. Maar ook deze beste man
in de gelederen van de zebra's kon ten
slotte niet voorkomen, dat de Zweden
scoorden, toen Nordahl zich op den rand
van het strafschopgebied van Rous ont
deed en alleen tot Van Raalte doorge
drongen deze mooie kans niet miste
(01). De Zweden bleven domineeren,
maar de Blauw Wlt-achterhoede verzette
zich hardnekkig. totdat rechtsbinnen
Llndholm een schitterenden pass van
Homqvist. kort voor rust nog kon benut
ten (02).
Al heel gauw na de hervatting loste
Nordahl eer» kogel, die Van Raalte r.og
wel kon bereiken maar niet keeren en
met 30 was de stand wel bekeken. De
Zweden gingen de zaken nu even gemak
kelijker opvatten en zoo duurde het tot
een minuut of vijf voor het einde eer
Nordahl ln buitenspelpositle? den
stand op 40 bracht.
Blauw Wit probe-erde nog even van alies,
maar ook toen Fischer het zocht ln een
dubbele Nelson met doelman Lindberg,
kon de eer niet gered worden.
Onze landgenoot Pellenaars heeft
Woensdagavond om half zeven in de
Zesdaagsche te Gent opgegeven, daar
hij zich niet wel gevoelde. Pieters vorm
de daarna een nieuw koppel met den
Belg Van de Vivere. Dit koppel werd
geklasseerd op elf renden achterstand
op de leiders en met een totaal van 113
punten.
Na de sprint van negen uur was de
stand als volgt: 1. NaeyeVan Steen
bergen met 140 punten; 2. Bruneel
Debruycker met 88 punten; 3. Op één
ronde ScihulteBoeyen met 60 punten;
4. DekuysscherSercu met 188 punten;
5. ThyssenDe Pauw met 163 punten.
Overige koppels op drie of meer ronden.
Op Dinsdag 8 April, begin 's avonds half
acht. zal de degenschermwedstrijd Neder
landLuxemburg worden gehouden in de
schermzaal van het hoofdbureau van po
litie ln de Marnixstraat te Amsterdam.
door HANS VERHOEVEN
29).
Hij troostte zich met de gedachte, dat 'n
man een dergelijk detail niet pleegt op te
merken, waarmede hij de ietwat hinder
lijke bijgedachte terzijde schoof ditmaal
zijn menschen niet voldoende te hebber-
geobserveerd.
De man, die den commissaris te spre
ken vroeg, was klaarblijkelijk een persoon
van gewicht. Niet als men hem op de
bascule plaatste, verre van dat. Honderd
twintig pond mocht hij halen, hoogstens.
Neen, dit gewicht had een andere maat
staf, die van het zelfbewustzijn.
Een politieagent, die meer dan tien jaar
portiersdienst heeft verricht, laat zich
echter niet zoo gemakkelijk overbluffen
In den loop van dit tijdvak hebben hon
derden hem gevraagd tot den hoogsten
chef te worden toegêlaten en als hij, kop.
pig volhoudend, diegenen dan naarstig
aan den tand voelde om het doel van
hun bezoek te weten te komen, bleek in
heel veel gevallen, dat zij het uitstekend
met een rechercheur af konden.
Grooteman bleef ijzig kalm onder het
autoritair optreden van het heertje, dat
hem met gewichtige kraakstem poogde te
vermurwen. Hij zag door het vest-met-
soepvlekken heen het onnoozele hartje en
het opgeblazen ikje en bleef op zijn stuk
staan.
„Ik moet weten waarvoor u komt,"
hield h\j stug vol, „anders kan ik u niet
verder helpen."
De bezoeker protesteerde vochtig.
„Wat is dat voor bureaucratische non
sens," sputterde hij nijdig. (Grooteman
hield hem voor 'n gepensionneerden klerk
van het kadaster of zoo iets). „Man, ik
heb iets van het grootste belang te ver
tellen. Ik sta er op bij den commissaris te
worden toegelaten."
„Vertel het mij maar," noodlgde de
agent hem gemoedelijk uit.
„Ik zou je danken! Dan ga ik liever!"
Hij wendde zich half om, doch bleef
uit den hoek van zijn oogen den agent
waarnemen om de uitwerking van zijn
dreigement te peilen. Grooteman schopte
een handschoen, die half uit een bak
„kleine gevonden voorwerpen" hing in
zijn rustplaats terug. Hij toonde geen
enkel uiterlijk teeken van aandoening.
„Ehhet gaat over den moord op
den heer Barkhof," waagde het mannetje
nog een keer,
„Daarvoor is de commissaris niet te
spreken," besliste de portier.
„Nou kort en goed, ik kan u aandienen
bij inspecteur Lankman, die behandelt dit
geval of u kunt vertrekken. Wat wilt u?"
Hij zou het heertje nooit de poort uit
hebben gelaten, voordat deze zijn mede.
deelingen volledig had prijs gegeven,
maar hij bezat voldoende menschenken-
nis om te weten, dat de bezoeker popelde
van verlangen zijn nieuws te spuien en
dientengevolge niet onverrichterzake zou
weggaan.
Zijn speculatie bleek juist te zijn.
„Goed dan, laten we een compromis
aangaan," gaf de man schoorvoetend toe.
„Maar vlug, alstublieft!" Dit laatste
kwam er bij om bij den terugtocht de
eer aan zichzelf te houden.
Grooteman had den hoorn al van den
haak genomen en sprak met inspecteur
Lankman.
„Gang door, vierde deur links!" in
strueerde hij. Dan pakte hij het boek
„Gevonden voorwerpen" van den schap
en zag den bezoeker niet meer.
Lankman keek met eenig wantrouwen
naar het heertje, dat' bij hem was bin
nengetreden. Hij wees hem een stoel-
„U komt een mededeeling doen, die
verband houdt met den moord?" infor
meerde hij.
„Inderdaad. Mag ik mij eerst even aan
u bekend maken: Lutman, W. Lutman,
gepensionneerd klerk ter secretarie van
Leiden. Ik ben tevens ruim vijf jaar amb
tenaar van den burgerlijken stand ge
weest." (Grooteman had het nog niet
zoo heel ver mis).
„Aangenaam," vond Lankman. Hij zag
weliswaar het verband tusschen de func
ties van den heer Lutman en den moord
niet, doch hij was in een te goede stem
ming om op alle slakken zout te leggen.
„Toen ik gisteravond het bericht in de
krant las, werd ik er ten zeerste door
getroffen." De bezoeker pauzeerde even
en staarde Lankman met kippige oogen
aan. „Ja, ten zeerste door getroffen,"
herhaalde hij vergenoegd, alsof hem deze
uitdrukking van zijn gemoedstoestand
bijster goed beviel. „U moet namelijk we
ten, dat ik geloof den moordenaar te
hebben gezien."
Hij leunde achterover in zijn zetel en
sloeg zijn beenen over elkaar. Als dat niet
inslaat, is niets in staat den inspecteur
van zijn stuk te brengen, kon men hem
zien denken.
Hoewel de gewichtigdoenerij van Lut
man hem tegenstond, kon Lankman toch
niet nalaten geïnteresseerd te doen.
„Zoo? Vertelt u mij eens op grond
waarvan u dat denkt."
„Dat zit zoo. Het Is mijn gewoonte na
den avondmaaltijd een lange wandeling
te maken. Ik ben juist ter wille van de
schoonheid van de natuur hier komen
wonen, begrijpt u en ik laat geen gelegen
heid onbenut om er van te genieten- Ik
geloof, dat dat goed is voor een mensch,
het doet je inzien hoe klein je eigenlijk
bent en bovendien Is het uitstekend voor
de spijsvertering, het wandelen bedoel ik."
„Ja, ja," zei Lankman haastig, terzake
alstublieft. U moet u aan de feiten hou
den."
Niets liever dan dat, maar u moet mij
toch de kans geven precies te vertellen
wat er is gebeurd." Hij scheen wat ver
ongelijkt. „Van mijn huis uit ben ik in
een kwartier op de heide, ik woon na
melijk in de iepenlaan. Mijn vrouw is
minder goed ter been. enfin, dat zal u
wellicht minder interesseeren. Eergiste
renavond dan was ik, als gewoonlijk, een
uurtje na het eten op pad gegaan. Het
weer was verrukkelijk en achteraf is mij
de schrijnende tegenstelling opgevallen
tusschen de grootschheid en reinheid
van de Schepping, waarvan wij getuige
mogen zijn en de verschrikkelijke ge
beurtenis. die dicht in mijn nabijheid is
voorgevallen.
„Waar en hoe laat meent u den moor
denaar te hebben gezien?" viel Lankman
hem ongeduldig in de rede..
„Daar was ik bijna aan toe- Wat hebt
u toch een haast! In mijn tijd werkten
wij anders, degelijker, zou ik zeggen. Hoe
het ook zij, ik was tegen een uur of negen
langs een heidepad in de buurt van
Berkenrode gekomen
Twee uitersten. „Pip" een ruim 70 cM.
hooge Engelsche dwerg, steekt, zittende
op een schoorsteenmantel, de sigaar aan.
van den 2.80 meter langen Nederland
schen reus Jan van Albert, tijdens de
eerste bijeenkomst na den oorlog van de
leden der vereeniging „Zcrud t u het ge-
loovenin de Engelsche hoofdstad
Het bestuur van den Ned. Spaarbank-
bond merkt in zijn verslag over 1946 op,
dat de cijfers over 1946 niet de con
clusie wettigen, dat de spaarzin bij het
Ned. volk zou zijn verminderd, al wil
hiermede niet gezegd zijn, dat men
tevreden kan zijn over de bereikte re
sultaten.
Toch is het duidelijk, dat het voor velen
moeilijk is, iets van het inkomen op zij
te leggen, terwijl anderen van spanen wor
den weerhouden als gevolg van verschillen
de weerstanden, welke de nasleep zijn van
verschillende overheidsmaatregelen, waar
van genoemd worden de opheffing van het
bankgeheim, het optreden van de fiscale
recherche, de belangrijke begrotingstekor
ten, de verlaging van de rente, de vermo
gensheffingen, de blokkeering en herblok-
keering van vrije middelen en het consu-
mentencrediet.
Het ware te wenschen aldus het
verslag dat vele dezer weerstanden zou
den kunnen worden opgeruimd c.q. ge
neutraliseerd, opdat de spaarzin niet vol
ledig worde ondermijnd.
Prof. dr. W. Asselbergs (Anton van
Duinkerken) heeft ontslag genomen als
redacteur van „Elseviers Weekblad".
Woensdag 9 April zal de K.L.M weder
om een speciale vlucht AmsterdamJo
hannesburg v.v. ondernemen. Het vertrek
van het vliegveld Schiphol Is vastgesteld
op 14 uur.
