Vrouw doodt haar man met Rodent
Minder-valide krachten in
het arbeidsproces
Nederland plaatst dollarleening in
eigen land
Moeilijkheden voor de maat-
kleermakers
Mensch-
waardigheid
Strafbepalingen als stok achter
de deur
Inschrijvers zullen echter nimmer
dollars ontvangen
Opbrengst Amerikaantjes
PRESIDENT ROOSEVELT STIERF
TWEE JAAR GELEDEN
Politieke partijen in Suriname nog
eerste ontwikkeling
m
Toewijzing voor stoffen gehalveerd
D
Moord in Coehoornstraat te Hilversum
Palestina-kwestie voor
de U.N.O.
Twee bisschoppen
gefusilleerd
Het weer
Recept voor den vrede
volgens Wallace
Zomertijd in Engeland
als storting
De West nog niet rijp voor volledig deel
genootschap in Koninkrijk
Tank-dijk in Engeland
bezweken
Buchenwald-bewakers
ter dood veroordeeld
Bezoek van Soekarno
aan Van Mook?
Dijkbreuk in Engeland is
van ernstigen aard
Tot hoofd en hart
J
Geen verliezen in
Ned.-Indië
ZATERDAG 12 APRIL 1947 o
69ste JAARGANG No. 23821
Het werkelijke verloop
UITLATINGEN VAN POOLSCH
VERBINDINGS-OFFIGIER
Motie van wantrbuwen tegen
Berlijns burgemeester
ELF MILLIOEN BLOEMBOLLEN
GESMOKKELD
Nederlander in Engeland
gevonnist
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Administratie 21543
Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w-, f 3.90 p. kwart.
Directeur: J. J. W. Boerrigter
Wnd. hoofdredacteur: W Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents oer m.m. hoogte.
De administratie behoudt zien het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
De Hilversumsche politie werd er
Donderdagavond van in kennis ge
steld, dat in een perceel in de Coe
hoornstraat een man onder verdachte
omstandigheden was overleden. Bij
nader onderzoek bleek, dat het
de 36-jarige tapijtwevcr K- van
W. was, die door zijn vrouw, de 30-ja
rige E. van W.L.-K., met medewer
king van een zekeren 25_jarigen las.
scher A- P. TJ., wonende aan den
Hoogen Laarderweg, met Rodent om
het leven was gebracht. De politie
vond v. W. dood naast een ledikant
liggen. Beide verdachten hebben gis
termiddag een volledige bekentenis
afgelegd.
Het slachtoffer van dezen moord trad
in September 1945 als oorlogsvrijwilliger
in dienst bij de eerste compagnie gezags-
troepen, welke dienst deed als buitenbe.
waking van het kamp Laren. Na de op
heffing van het instituut der gezagstroe-
pen ging v. W-, die inmiddels korporaal
was geworden en een verbandacte getee-
kend had, tot 1 April van dit jaar over
in het huidige militaire dienstverband en
was gelegerd bij een onderdeel in Over
ijssel. Aangezien zijn verbandacte had op
gehouden te bestaan, begaf v. W. zich
naar Hilversum. De vrouw van v. W-, die
minder gunstig bekend stond, zij was
o.m. ontzet uit de ouderlijke macht
had tijdens de dienstperiode van haar
echtgenoot kennis gekregen aan een ze
keren A. P. U. en met dezen een verhou
ding aangeknoopt.
Zij verklaarde tijdens haar verhoor,
dat haar man, toen hij uit den dienst
thuis was gekomen, klaagde over maag
pijn. Zij gaf als oorzaak hiervan dp, dat
zoowel haai' man als zij Tweeden Paasch.
dag een taartje hadden gegeten, dat on
deugdelijk zou zijn geweest- v. W. gaf
Donderdag j.l. te kennen, dat hij zich
wat beter voelde. Zij gaf hem enkele
aspirine-tabletten en verliet daarna de
woning. Bij haar thuiskomst vond zij
haar man dood, waarna zij terstond een
dokter waarschuwde.
Uit het nader onderzoek van de poli
tie en de bekentenissen van de beide da
ders is evenwel het volgende verloop
van deze dramatische geschiedenis ko
men vast te staan. De vrouw van 'v. W.
en U. hadden aanvankelijk 't plan opge
vat v. W. op een gewelddadige wijze
van het leven te berooven. Bij nader
inzien bleek hun dit echter te riskant
en zij kozen het middel van vergiftiging.
U. kocht een vergift, waarmede de
vrouw ging experimenteeren. Het bleek
achteraf, dat het vergift zich verried
door een groenachtige kleur in het
eten. De twee lieten toen hun keuze
vallen op Rodent, een snel werkend
rattenvergift.
De vrouw vermcngde Goeden Vrwlag
drie sulkcrlepels Rodent in puddingpap,
Welke v. W. daarna nuttigde. Het
slachtoffer ondervond' hiervan in de
eersie dagen geen nadeelen, dan dat hij
alleen zoo nu en dan overgaf en een
buitengewonen dorst kreeg. Deze toe
stand bleef voortduren tot Donderdag j.l.
De daders meenden dat hun plan was
mislukt. De vrouw diende inderdaad
enkele aspirinetabletten toe en 's toen
weggegaan om U. van den trein te ha
len en dezen naar huis te hengen aan
zijn adres op den Hoogen Laarderweg.
Bij haar thuiskomst in haar eigen wo
ning vond zij v. W- dood, die zeer waar
schijnlijk tengevolge van d'e reactie,
welke de aspirine op het Rodent te
weeg bracht, overleed, hetgeen met he
vige pijnen gepaard moet zijn gegaan.
Eenigszins geschrokken de vrouw
had deze doodelijke uitwerking na een
week niet meer verwacht ging zij U.
in zijn woning waarschuwen en beiden
begaven zich naar de Coehoornstraat,
waar beraadslaagd werd wat thans
moest worden gedaan. TJ. stelde voor
den suikerpot, waarin 't vergift aange
mengd was, schoon te maken wat
niet erg sekuur gebeurde, want de poli
tie vond er later nog resten in en een
dokter te waarschuwen. Tevens werd
afgesproken, dat de vrouw het ver
haaltje over het „ondeugdelijke taartje"
aan den dokter zou vertellen. Daarna
vertrok U. De dokter werd inderdaad
gehaald en kwam op hetzelfde tijdstip
bij de woning aan als de politie. De da
ders hielden in het begin het verzonnen
verhaaltje vol, maar vielen Vrijdag door
de mand. Het lijk is voor gerechtelijke
sectie naar Amsterdam overgebracht.
De Vereenigde Naties hebben den
28sten April uitgekozen als aanvangs
datum van de zitting der algemeene ver
gadering, die zich met de toekomst van
Palestina zal bezighouden. 22 van de
vereischte 28 adhaesiebetuigingen met
een speciale zitting waren vanmorgen
ontvangen en men verwacht dat binnen
24 uur nog zes leden van de 55 vereenig
de naties hun instemming zullen betui
gen.
Generaal Clarende R. Huebner, chef
van den staf der Amerikaansche strijd
krachten in Europa, eischt, dat kolonel
Tadeusz Podwysocki, hoofd van de
Poolsehe verbindingsafdeeling. "die het
contact met het Amerikaansche hoofd
kwartier in Europa onderhoudt, onmid
dellijk zijn ontslag indient op grond van
het feit. dat hij tegen Amerika gerichte
opmerkingen heeft gemaakt, waarbij een
aantal geallieerde officieren aanwezig
was.
In een brief aan de Geallieerde be-
stuursautoriteiten zegt Huebner, dat hfi
het betreurt een dergelijke onpleizierige
kwestie aanhangig te moeten maken,
doch dat hij er van overtuigd is, dat de
autoriteiten de noodzakelijkheid van den
stap inzien.
Een motie van wantrouwen in dr.
Qstrowski, burgemeester van groot-Ber-
lijn, ingediend door de sociaal-democra
ten, is in den Berlijnschen gemeenteraad
Vrijdag met 85 tegen 20 stemmen bij één
onthouding aangenomen. Voor stemden
ook de christen-democraten en liberaal
democraten. Alleen de socialistische een
heidspartij steunde dr. Ostrowskl
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een wetsontwerp tot plaatsing van
minder-valide arbeidskrachten. Het
on werp houdt een regeling in, waar-
werkgevers overheid zoowel
als particulieren worden verplicht
bij aanstelling van nieuw personeel
een zeker aantal minder-valide ar
beidskrachten in dienst te nemen.
De achtergrond, waartegen dit ont
werp van wet moet worden gezien, is het
doordringen van een nieuwere opvatting
omtrent de mogelijkheid en de wensche-
lükheid van inschakeling van personen
met aangeboren of verworven lichame
lijke of geestelijke gebreken, kwalen of
afwijkingen in het arbidsproces, welke
ontwikkeling is versneld door het feit,
dat ook Nederland sinds jaren zijn oor
logsinvaliden heeft.
In vroeger jaren waren deze minder-
validen, tot dusver veelal „onvolwaardi-
gen" genoemd, de non-valeurs op de ar.
beidsmarkt. Een van de grondfouten van
de oude opvatting was, dat men de „on
volwaardigheid" als arbeidskracht zag als
een statisch gegeven. De ervaring heeft
geleerd, dat er, veel meer dan tevoren
bekend was, mogelijkheden bestaan tot
geschiktmaking of wedergeschiktmaking
voor opneming in het arbeidsproces.
Op grond van verschillende overwegin
gen meent de minister, dat met een stel
sel van algeheele vrijwilligheid thans niet
kan worden volstaan. In het algemeen is
het echter niet de bedoeling van den mi
nister, de kracht van de wet te zien in
de strafbepalingen. Intusschen is de re
geling ook overigens van verschillende
waarborgen voorzien, die er toe strekken
dat bij de uitvoering zooveel mogelijk
rekening zal worden gehouden met de
gerechtvaardigde belangen van het be
drijfsleven en van de valide arbeiders.
De minister heeft na rijp beraad
gemeend, ondernemingen met 20 of
minder werknemers van de wettelij
ke verplichting te moeten uitzonde
ren- Al is in het wetsontwerp de ver
plichting tot plaatsing niet in een
percentage van het totaal aantal bij
den werkgever in dienst zijnde werk
nemers uitgedrukt, de aangegeven
Verhouding berust in feite op de aan
neming van een percentage van 2.
Niet ieder die een gebrek, kwaal of af
wijking heeft is een minder-valide ar
beidskracht. Eisch is, dat men in aan
merkelijke mate wordt beperkt in de
mogelijkheid om door arbeid in zijn le
vensonderhoud te voorzien. Personen, die
hetzij in militair verband, hetzij in de
verzetsbeweging hun diensten jegens het
vaderland met hun validiteit hebben
moeten betalen, worden in ieder geval
onder het begrip „minder-valide ar
beidskracht" gebracht.
Als straf tegen overtreding van de wet
wordt voorgesteld een boete van ten
hoogte f 1000Als bijkomende straf
kan openbaarmaking van de rechterlijke
uitspraak worden bevolen.
De kerk in Viet-Nam lijdt sinds de
Japansehe bezetting en nu, tenge
volge van de revolutie tegen de
Franschen, op zeer bloedige wijze.
Reeds zijn twee Bisschoppen gefu
silleerd en vele priesters vermoord
door de Viet-Nameezen, die alle Wes
terlingen uit het land verwijderd
willen zien.
Verwachting tot Zaterdagavond
Afgezien van plaatselijke overdrij
vende hoogere bewolking, nog vrij
zonnig weer met voor den tijd var,
het jaar vrij hooge temperatuur
Zwakke tot matigen wind, hoofdzake
lijk tusschen Oost en Zuid.
Zondag: Zon 5.5019.32, Maan
3.08—10.15.
Maandag: Zon 5.4819.34, Maan
3.47—11.19.
Henry Wallace deelde Vrijdag in een
rede te Londen aan Groot-Brittannië
mede, dat het een wereld-oorlog zou
kunnen verhinderen door te weigeren
stelling te nemen, in de worsteling die
zich tusschen de V. S. en Rusland aan
het ontwikkelen is.
Wallace gaf het volgende recept voor
den vrede:
Een wederopbouwprogramma van vijf
tig milliard dollar met een looptijd van
tien jaar, waarvan de Vereenigde Na
ties de leiding zouden hebben, alsmede
internationaal toezicht op d'e atoom
energie en vernietigingswapens; inter -
nationaliseering van de strategische
gebieden met inbegrip van de Dardanel
les het Suez- en het Panamakanaal,
en een actie om te komen tot ontwa
pening van de wereld en de instelling
van een veiligheidssysteem voor de heele
wereld.
Om twee uur Zondagmorgen a.s.
wordt de dubbele Britsche zomertijd in
gevoerd. De klok wordt dan één uur
vooruitgezet. Dit beteekent. dat de klok
in Engeland ten opzichte van Neder
land één uur voor is.
Evenals Schiphol is Kcmajoran, het vliegveld van Batavia, een belangrijk knoop
punt in het internationale luchtverkeer. Het is o.m. het eindpunt van den dienst
Holland.Indië en van den trans-Oceanischen 'dienst op San Francisco via de Philip-
pijnen. Evenals Schiphol was Kemajoran na de bezetting een chaos. Er wordt nu met
man en macht gewerkt om de luchthaven uit te breiden en te moderniseer en
De minister van Financiën heeft
besloten voor de verkoopers van
Amerikaansche effecten de gelegen
heid open te steelen, deel te
nemen in een uit te geven 3 pCt.
Nederlandsche staatsleening 1947,
luidende in dollars van de Ver. St.
van Amerika voorloopig tot een be
drag van 100.000.000 dollars.
~r jref 9e Amerikaan-
sche leger stond
juist aan de Elbe,
de Britten trokken Gos-
lar binnen, U.S.-divisies
stootten door naar Jena
en de Russische troepen
namen Weemn, toen op
12 April 1945 te Warm-
springs plotseling over
leed een van de leiders
van den oorlog: Frank
lin Roosevelt. Een van
de drie mannen, die de
toen plaatsgrijpende
overwinningen in
Duitschland, Italië en
het Verre Oosten had
mogelijk gemaakt door
zijn eigen inspanningen
en die van zijn land.
Vandaag is het twee
jaar geleden dat Roose
velt stierf. Is datgene
vervuld men is ver
plicht het zich af te
vragen waarvoor hij
Amerika naar deelname
aan den strijd in Euro
pa voerde? Zijn zijn
idealen voor een vrije
wereld door zijn oud-
strijdgenooten en op
volgers in werkelijkheid omgezet? De wereld van vandaar/ is geen
afspiegeling, zooals hij haar had gedacht. Ten deele ook door de fouten,
die zijn eigen bewind hebben gemaakt. Yalta, dat nu een van de
zwakke zijden van het Amerikaansche oorlogsbeleid blijkt te zijn,
heeft in ieder geval wel zijn erfenis achtergelaten. Eenige millioenen
Polen, Slaven en anderen ondervinden het nog dagelijksch. Ook in
het eigen land heeft een meerderheid een politiek gekozen die niet
in overeenstemming is met Roosevelt's ideeën. De republikeinsche
Verkiezingsoverwinning heeft het duidelijk getoond-. Mannen verdwij
nen, de wereld draait door. Ook de groote Roosevelt mag achteraf
voor critiek vatbaar zijn, wiens daden zijn dat achteraf niet?
op de eerste plaats blijft hij voor cms toch de bouwer van de over
winning welke de wereld weer de vrijheid heeft gebracht. Indien een
deel van deze ipereld de vrijheid nog moet ontberen, dan is dat op de
eerste plaats te wijten aan de daden van anderen, die persoonlijke
vrijheid niet als een hoogste goed erkennen. Roosevelt kan er geen
verwijt voor gemaakt worden.
En in dezen geest herdenken wij vandaag Franklin Delano Roosevelt,
de oorlogspresident van Amerika en een van de organisators van de
Victorie-
Aan de beide Kamers der Staten-Ge-
neraal is overgelegd het verslag van de
parlementaire commissie, welke een be
zoek heeft gebracht aan Suriname en
de Ned. Antillen. Hieruit blijkt, dat de
commissie van oordeel is, dat de poli-
lieke partijen in Suriname alsook in de
Nederlandsche Antillen nog in haar
Gcnemuiden, de stad van de biezen, heeft zich thans met energie toegelegd op de
/abHcage van cocosloopers, deurmatten enz. Deze producten waren vroeger veelal
handwerk, doch in verband met de groote vraag is men er toe overgegaan ze semi-
machinaal te weven. In verband met onze deviezen-positie is de geheele productie
bestemd voor export. Een kijkje in een der fabrieken
eerste ontwikkeling zijn. Aan vele ge
dachten en plannen moet nog een con
crete vorm gegeven worden. Nadere
vormgeving en uitgroei mogen, maar
kunnen ook eerst worden verwacht, na
dat deze partijen politieke verantwoor
delijkheid zullen gaan dragen.
De commissie ziet in deze om
standigheden geen redenen, die
zouden kunnen pleiten tegen de
spoedige verwezenlijking van de
toegezegde hervormingen, die Suri
name en de Nederlandsche Antillen
zullen verheffen tot volledige deel-
genooten in het Koninkrijk.
Op sociaal gebied zullen in Suriname
zeer ingrijpende maatregelen behooren
te worden getroffen. Allereerst de ge
leidelijke invoering eener sociale wet
geving, voorts verbetering van de wo
ningtoestanden, en daaraan aansluitend
een goede gezondheidszorg waarbij
de medische voorlichting niet mag wor
den vergeten aanleg eener behoorlij
ke stadsrioleering in Paramaribo, uit
breiding der waterleiding, meer en goed-
kooper water, evenals betere en goed-
koopere verlichting, uitbreiding der ge
neeskundige voorzieningen in de dis
tricten, bouw van een nieuw ziekenhuis
en uitbreiding van het sanatorium te
Paramaribo, aanleg van speel- en sport
terreinen zoo dicht mogelijk bij Para
maribo, instelling eener arbeidsbeurs
en van een arbeidsinspectie, en oprich
ting van jeugdtehuizen.
Zij, die nu besluiten tot verkoop van
Amerikaansche fondsen over te gaan,
alsmede diegenen, die reeds tusschen
19 Sept. 1946 en 16 April 1947 hier te
lande berustende Amerikaansche effec
ten verkochten, zullen in de gelegenheid
worden gesteld een aanvrage tot deel
neming in te dienen. De laatsten dienen
vóór of op 7 Mei 1947 in te schrijven,
de eersten binnen een termijn van veer
tien dagen na verkoop.
De leening, welke tegen den koers
van 100 pCt. zal worden uitgegeven,
heeft een looptijd van ten hoogste
40 jaar. Gedurende 10 jaar, d. w. z.
tot 1 Mei 1957, zal jaarlijks 1 pCt.
a pari worden afgelost en niet tot ver
sterkte aflossing of conversie warden
overgegaan. Daarna zal met ingang
van 1 Mei 1958, behoudens versterkte
of algeheele aflossing, ieder jaar 3
pCt. der leening a. pari worden afge
lost. De terugbetaling der hoofdsom,
alsmede de uitbetaling der rente, zal
uitsluitend geschieden in guldens.
De storting kan dagelijks geschieden
van 1 Mei a.s. af. De dollar wordt hier
bij berekend tegen den koers van 2.65.
Het prospectus zal 16 April a.s. ver
schijnen.
Jean B. P. Lelaux, een Nederlander, is
te Londen tot 2.500 pond sterling boete
en twee jaar gevangenisstraf veroor
deeld wegens het, smokkelen van bijna
elf millioen bloembollen naar Engeland.
De bloembollen waren uit Nederland
afkomstig. Lelaux ikocht in Engeland
autobanden, cigaretten en andert ar
tikelen, die hij naar Nederland smokkel
de. Twee jachten, waarmede het vervoer
geschiedde, zijn in beslag genomen.
De verdediger van Lelaux voerde aan,
dat zijn cliënt gedurende den oorlog
diensten aan Engeland heeft bewezen
als ondergrondsch agent in- Nederland,
waarbij hij groot persoonlijk risico liep.
Lelaux kan de boete niet betalen.
De hevige regenval van de laatste da
gen heeft in Engeland het water weer
doen stijgen. De breuk in den dijk van
de rivier de Conbit, die eenige weken
geleden is gedicht met 16 Neptunus-
tanks van 17 ton, is, als gevolg van den
sterken was van het water, weer openge
broken. Benige tanks werden door de
kracht van het water weggespoeld. Het
reeds drooggelegde gebied is weer op
nieuw onder water geloopen.
De hoofdaanklager William Denson
heeft Vrijdag de doodstraf geëischt te
gen 31 functionnarissen van het con
centratiekamp Buchenwald. Denson
heeft alle 31 beklaagden beschulcV
van het dooden, uithongeren en mis
handelen van duizenden gevangenen,
onder wie Amerikaansche en Geallieerde
krijgsgevangenen, slavenarbeiders en „de
intelligentia van Europa, die tegen Hit-
Ier was opgestaan."
„De gekwelde zielen van letterlijk
duizenden slachtoffers eischen recht,'
zei de Amerikaansche hoofdaanklager.
De verdedigers vroegen om de namen
van Amerikaansche krijgsgevangenen
die in Buchenwald gevangen hadden
gezeten, „opdat wij hen zoo mogelijk als
getuigen kunnen oproepen."
Denson antwoordde dat dit onmoge
lijk was. „Die Amerikanen heeft men
het laatst gezien, toen zij het creato-
rium werden binnengebracht, vanwaar
zjj door den schoorsteen in rook opgin
gen."
e regeering heeft het Nederland
sche volk een nieuwe beperking
opgelegd. De maatkleermakers
kregen n.l. bericht, dat hun toewijzing
voor stoffen gehalveerd wordt. Deze
toewijzing was al zéér klein, omdat de
confectie-industrie het leeuwendeel van
de beschikbare inlandsche stoffen op
slokte. Nu, na den nieuwsten maatregel
van de regeering, is de toestand zóó, dat
de maatkleeding-industrie vrijwel geen
stof meer krijgt.
De lieer H. W. Veenstra, secretaris
van den Bond van Kleermakerspatroons
in Nederland, deelde ons mede, dat het
Rijksbureau voor Textiel den grossiers
maar 17 van de beschikbare stoffen
toewees. De grossiers leveren van de
genoemde 17 efen klein deel aan de
maatkleermakers, terwijl de rest naar
de winkels in stoffen gaat. In de practijk
bleek, dat het grootste deel van de Ne
derlandsche maatkleermakers sinds
1 Januari 1947 nog geen draadje stof
ontvangen had.
De regeering besloot n.l. óók de maat-
kleeding als voor dezen tijd overbodige
luxe te beschouwen en schakelde door
de sterke vermindering van stoffentoe-
wijzing aan de maatkleeding-industrie
deze vrijwel uit. Het zal er dus op uit-
loopen, dat ons volk binnenkort uit
sluitend confectie zal moeten dragen,
aldus de heer Veenstra.
Is het landsbelang hiermede gediend?
zoo vervolgde hij. Wanneer het lands
belang hiermede gediend was, zouden
wij ons hierbij moeten neerleggen, maar
is ons volk er mede gediend wanneer
tienduizend Nederlandsche maatkleerma
kers, tienduizend bekwame en nijvere
handwerkslieden, met volkomen broode
loosheid bedreigd worden? En afgezien
daarvan.... is het waar, dat maatklee-
Naar Aneta van officieele zijde ver
neemt, is na de onderteekening van
Linggadjati ter sprake gekomen, dat
Soekarno een officieel bezoek aan Van
Mook zou brengen en dat de Commis
sie-Generaal vervolgens een tegenbezoek
bij Soekarno zou afleggen.
Het ligt thans in de bedoeling bin
nenkort op uitnoodiging van de repu
bliek een Nederlandsche afvaardiging
onder leiding van dr. P. J. A. Idenburg
naar Djokjakarta to zenden, teneinde
de uitnoodiging aan Soekarno officieel
over te brengen.
Als opvolger van den vroegeren pre
mier Camille Huysmans is tot burge
meester van Antwerpen benoemd Louis
Craeybeek, socialistisch kamerlid.
Craeybeek, advocaat en journalist, is
50 jaar oud. Voor den oorlog was hij
burgemeester van de grootste voorstad
van Antwerpen en vorig jaar was hij
minister van Koloniën in het kabinet
van één week onder eersten minister
Paul-Henri Spaak.
ding „luxe" is?
De heer H. W. Veenstra ontkende
vervolgens pertinent, dat in het alge
meen maatkleeding méér stof kost dan
confectie. Tevens deelde hij mede, dat de
levertijd van een costuum of een japon
niet meer dan drie weken is en dat het
publiek de weinige textielpunten waar
over het beschikt liefst zoo goed moge
lijk wil besteden door er kleeding naar
maat voor aan te schaffen. Maatklee
ding slijt immers veel minder snel,
doordat het veel beter om het figuur
past.
Maatkleeding is geen overbodige luxe,
die door Utility-goed vervangen kan
worden! Integendeel, juist in dezen tijd
is maatkleeding onmisbaar voor ons
volk! De 10.000 Nederlandsche maat
kleermakers zijn overtuigd van hun be
staansrechten en voelen er zeer weinig
voor dezen nieuwen regeeringsmaatregel
te aanvaarden, aldus besloot de heer
Vefenstra.
Naar Reuter uit Gainsborough meldt,
is de eerste drijvende kraan uit Neder
land Vrijdag in Oost-Engeland den Hum-
bermond op gevaren tusschen de graaf
schappen York en Lincoln. De eerste
kraan wordl Zaterdagmiddag omstreeks
16.30 uur te Moreton, het dorpje aan de
Trent, ongeveer 2,5 kilometer van Gains
borough verwijderd, waar een gat van
ongeveer 30 meter moet worden gedicht,
verwacht. Kilometers in den omtrek ziet
men slechts ondergeloopen land en door
het water ingesloten boerderijen.
Het leger heeft langs den Oostelijken
oever, waar het gat zich bevindt, een
noodweg aangelegd, een netwerk van be
ton en staaldraad, waarover vrachtwa
gens steenen en kalk naar het gat bren
gen, terwijl booten uit de omgeving van
Huil eveneens materiaal aanvoeren. De
herstelwerkzaamheden zullen niet een
voudig zijn, zoolang de waterbouwkun
dige ingenieurs geen Sodem als stevig#
basis hebben gevonden. Ter hoogte van
het gat in den oever bevindt zich na
melijk in de rivier juist een van de vol
gens de plaatselijke traditie „bodemlooze"
putten, waarvan er tusschen Gainsbo
rough en den Humbermond vier zijn.
Naar schatting zal ruim 10 millioen
kiiogram kalk en steenen met matte*
en rijs er tusschen voor het dichten van
het gat benoodigd zijn.
De boeren ter plaatse hebben al hun
hoop op de Nederlandsche deskundigen
gevestigd. Zondag te middernacht zullen
de Nederlandsche werkkrachten het we'*
van de plaatselijke arbeiders overnemen
(Van een bijzonderen medewerker)
ti de zonlooze sloppen van onze
I grootsteedsche achterbuurten liet het
arbeiderskind uit de negentiger jaren
zijn klompje drijven in een modderigen
plas en fantaseerde er de groote zeilen
bij van een driemaster en het blauwe
gewelf boven oceanen. Het mocht dat
doen tot zijn 8ste of 9de jaar en vei-
dween daarna in den gapenden muil van
den draak, die fabriek heette, waardoor
het voor de rest van zijn leven werd
verzwolgen. De Kath. Arbeidersbeweging,
toen nog in de kinderschoenen, had di
rect reeds deze verdienste, dat zfj
trachtte in den arbeidsslaaf weer den
mensch te ontdekken.
De Arbeidersbeweging heeft allereerst
een strijd gevoerd om uit den ellendi-
gen. onontwikkelden en verpauperden ar
beider den mensch naar voren te bren
gen met zijn zelfrespect en zelfbewust
zijn, ontleend aan de natuurlijke men-
schelijke waarde, maar vooral aan het
bewustzijn van zijn koninklijke afkomst
door het H. Doopsel als kind van God.
Vanzelfsprekend moest de strijd aller
eerst gaan om verbetering van de ma-
terieele positie. Hoe zou het mogelijk
zijn dat een mensch vreugde vindt in
zijn werk, vreugde om het leven, wan-
ueer dat leven hem niet anders brengt
dan zon'.oozen arbeidsdwang welke hem
ternauwernood in staat stelt het leven
te behouden. Strijd voor den materie»-
len welstand beteekende, en beteekent
neg, strijd voor het verkrijgen van de
voorwaarden waarop een leven in vreug
de mogelijk is. De diepe tragiek van de
hedendaagsche gemeenschap is het rm.
dat hier strijd noodig is. De wereld met
haar ongemeten rijkdommen is gegeven
voor allen, maar het egoïsme deed den
eenen mensch niet meer de vriend van
den anderen zijn. Reeds 700 jaar voor
Christus treurde hierover de Grieksehe^
dichter-wijsgeer Hesiodos in zijn zangen,
waarin hij terug verlangde naar den goe
den ouden tijd, waarin Goden en men-
schen in zoete eendracht leefden.
Langzamerhand is de erkenning ge
groeid, ook buiten de kringen der arbei
ders, dat inderdaad de verrichter van
den handenarbeid een mensch is en der
halve recht heeft op zoodanige vruch
ten van zijn arbeid, dat-hij als zoodanig
kan leven. Daarmede alléén evenwel -S
niet de vreugde om het leven terugge
keerd en zeker niet de vreugde om den
arbeid.
In haar beginselverklaring vordert de
Kath. Arbeidersbeweging voor alle ar
beiders het recht op een behoorlijk aan
deel in de cultuurgoederen dezer we
reld. Is dat er soo maar ingezet, omdat
het woord „cultuur" in de mode is? Of
leeft in die beweging het- diepe besef,
dat menschwaardigheid in het bestasin,
dus in het leven, meer vordert dan het
verzorgd weten van de boterham? Zoo
wel de arbeiders zelf, als de werkgevers,
zoomede allen, die op eenigerlei wijze
le'ding geven in het openbare leven, die
nen te beseffen, waar het om gaat.
Altijd weer moet de koninklijke
mensch, dien God geschapen heeft en
wiens eindbestemming God weer is, in
het middelpunt van aller denken staan.
Het is de denk- en redeneerfout van
velen in onze dagen, die omwille van
het bedrijf, omwille van een verhoogde
productie, pleiten voor een behoorlijke
verzorging van den lichamelijken en
geestelijken mensch.
E enigen tijd geleden hield een con
sulent van het Departement van
Onderwijs een inleiding voor de
ingenieurs van de Staatsmijnen, waar
in hij de lichamelijke vorming van de
arbeiders in de bedrijven bepleitte. Zijn
argumentatie was geheel gericht op den
economischen kant van de zaak. Na
tuurlijk juichen wij het toe, vorderen
we zelfs, volkomen terecht, dat in het
bedrijf de grootste zorg wordt besteed
aan de veiligheid en gezondheid der
arbeiders. Maar het Amerikanisme in
het bedrijfsleven organiseert onder den
naam Welfare Works allerlei acties, die
zoogenaamd compensatie moeten geven
voor verloren arbeidsvreugde en arbeids-
fierheid, maar die in feite de fabriek
trachten te verheffen tot het levens
centrum van den arbeider en zijn fa
milie. De pas overleden auto-koning
Henry Ford liet studie maken van de
voeding van zijn arbeiders. Elke afdee-
ling van zijn bedrijf vorderde andere
vitaminen. „Laat de boterham met spek
maar thuis, arbeider, hier krijg je ei
witten en vetten en vitaminen, die
waarborgen, dat je je werk in de fa
briek zoo efficient mogelijk kunt ver
richten.»' De laatste vorm, die in dat
opzicht wordt bereikt, is wel in de z.g.
company forms, waar straten, huizen,
winkels, scholen, zielfs de kerk van de
fabriek zijn. Dat alles om den arbeider
meer dienstbaar te kunnen maken aan
het ideaal van een nieuwe „industrieele
orde". In Amerika groeien thans in-
stede van de labor unions de shop com
mittees of conference board. Met groote
bitterheid bestrijden de Amerikaansche
vakbonden deze shop committees, aan
gezien deze immers niet de verheffing
van den mensch tot de hem toekomen
de waardigheid beoogen, maar naar niets
anders streven dan naar versteviging
van de bedrijfseconomie. In een van
onze voorgaande beschouwingen hebben
wij er den nadruk op gelegd, dat cultu-
reele verzorging meer beteekent dan
..besteden van den vrijen tijd". Het gaat
om het kostbaarste, wat de mensch be
zit: de ontplooiing van zijn geestelijke
vermogens, het volledig en geoorloofd
genieten van het leven, zooals God het
bedoeld heeft. Laten onze vrije stands
organisaties, die getoond hebben den
mensch en zijn hooge waarde te be
grijpen, haar concrete taak in dezen goed
zien en ten uitvoer leggen.
IEr zijn menschen, die hun eigen
tegenspoed lichter kunnen ver
dragen dan den voorspoed van
anderen
Naar het A.N.P. van officieele
zijde verneemt, zijn gedurende de
afgeloopen week geen verliezen on
der de strijdkrachten der Konink
lijke Marine, der Koninklijke Land
macht en van het KoninkHffc
Nederlandsch-Indisch leger in Ned.-
Indië gerapporteerd.
