OOK OOSTENRIJK LEVERDE MOSKOU
SLECHTS DISTELS OP
r
Wij luisteren naar
i 1947
Fabrikant van veertig millioen auto's
'i
H. Petrus
Canisius
Jj/LoAhd
TOOVERTRAP
VERMOGEN VAN MUSSOLINI
BLIJFT GEGONFISKEERD
op de heide
idei
vervaardigd
Hoe ze worden
J
ZATERDAG 26 APRIL 1947
PAGINA 4
BUITENLANDSCH OVERZICHT
En Grubei^s geduld werd niet beloond
Conferentie op het
Witte Huis
SCHAAKPROBLEEM
Él mwk
^0
Als kleine jongen
liefst aan
TEKENCURSUS
Het inirvkken van rellëlif
(verkojuvp*)
prutste Ford het
horloges
/EN I
(Wordt vervolgd)
6
8
9
10
8
10
11
13
13
U
P
12
13
DulTiLAN p
OOSTENRux
Italië
Wine
Wrtauw
stelbetalingen, omdat deze, gezien Oos
tenrijks armoede, in feite zullen moeten
worden verricht met uit het Westen ver
strekte gelden.
Rusland staat ook achter de Joego
slavische aanspraken op een deel van
Karinthië, die zijn gebaseerd op de om
standigheid, dat er in deze provincie
vele Slovenen wonen. Toen echter Ka
rinthië in 1S20 aan Oostenrijk werd toe
gekend, koos. bij de desbetreffende
"volksstemming 59 pet. voor Oostenrijk,
■en 41 pet. voor Joegoslavië. Sinds dien
tijdis het volledig opgenomen in de
Oostenrijksche économie, en het zou
niet zonder groote schade daarvoor
weer uit .dat verband Runnen worden
weggehaald. .Afstand van deze. land-
De Oostenrijksche afgevaardigden,
aangevoerd door den minister van
Buitenlandsche Zaken Gruber,
hebben in Moskou geduldig gewacht tot
men over hun zaak zou gaan spreken.
Zij hebben al hun geduld wel noodig ge
had, want pas toen de conferentie al
naar het einde liep, heeft men het vre
desverdrag met Oostenrijk aangesneden.
Molotof voelde er niet heel veel voor,
maar Marshall drong er op aan, dat
men de behandeling van deze kwestie
zou aanvatten, er op wijzend, dat zij nu
eenmaal op de agenda stond; en hij
kreeg zün zin.
Successen heeft hij echter niet ge
koekt. Toen men dan eindelijk aandacht
schonk aan Gruber en zijn mannen, wa
ren er een paar weken van ruzie achter
den rug, en de onverzoenlijkheid die zich
in het geval-Duitschland had geopen
baard, duurde nu nog voort. Oostenrijk
werd daar min of meer het slachtoffer
van: fiet bleek al even vol van moeilijk
heden te zitten, en men heeft ook hier
geen eindpaal bereikt.
De oogst van ruim zeven weken ge-
confereer is dus schraal: het viel te ver
wachten dat er ten aanzien van Duitsch-
lajid geen overeenstemming zou tot stand
komen, maar het is een teleurstelling,
dat men het zelfs over Oostenrijk niet
tot een accooré kon brengen. De resul
taten van de Moskousche bijeenkomst
zijn nu hoofdzakelijk onopgeloste,
schier onoplosbare twistpunten: inplaats
van met den palmtak 'van den defini-
tieven vrede komen de vier ministers
slechts met een tuiltje distels in hun
hoofdsteden terug.
Tijdens de voorbereidende vergadering
van de plaatsvervangende ministers
kwamen wel enkele punten vast te
staan, waarvan het voornaamste 'was,
dat het Geallieerd gezag zou ophouden
zoodra de vrede geteekend was. Ten
aanzien van meer, en moeilijker, punten
liad men echter géén beslissing kunnen
nemen; zij kwamen te Moskou weer aan
de orde: zij betroffen vooral de her
stelbetalingen en Karinthië.
Te Potsdam hadden de Big Three af
gesproken, geen herstelbetalinger!
yan Oostenrijk te zullen eischen,
maar Rusland was weinig enthousiast
over deze afspraak en probeert er nu op
twee manieren toch nog aan te ontko
men. Het is namelijk gerechtigd, in zijn
zone alle Duitsehe bezit te confisqueeréh,
maar verschilt met de Westersche mo
gendheden en -Oostenrijk zelf van mee
ning, wat onder Duitsch bezit moét
worden verstaan. Het rekent daarbij all
les wat bij den intocht van de bezetters
in Duitsehe handen werd aangetrof
fen, en wil niets hooren van vertoogen,
dat de Duitschers na den Anschluss
heel wat ingepalmd hebben dat rech
tens aan Oostenrijk toebehoorde. Onder
die bezittingen bevinden zich ook de
oliebronnen-van Zistersdorf, die een be
langrijk deel van den Oostenrijkschen
nationalen rijkdom uitmaken.' Deze
oliebronnen en andere in beslag geno
men bedrijven zijn aan het Oostenrijk
sche gezag onttrokken, en de Sovjet-
Unie is niet van plan, ze na den vrede
daar weer onder te brengen.
Bovendien steunt Molotof de Joego
slavische vordering op herstelbeta
lingen tot een bedrag van 150 mil-
lioen dollar. Hij beroept zich daarbij op
het feit, dat wel de Groote Drie, maar
niet Joegoslavië zich heeft verbonden,
af te zien van herstelbetalingen. De
Westersche mogendheden, vooral Ame
rika. zijn tegenstanders van-alle her-
streek zou Oostenrijk practisch dwingen
tot het aapgaan van eenr economischen
bond met Joegoslavië. Gruber nu heeft
met nadruk verklaard, dat zijn land geen
enkele wijziging der grenzen zal aan
vaarden. En betoogingen in Karinthië,
waaraan zelfs de Oostenrijksche com
munisten deelnamen, bewijzen, dat hij
daarmee den wensch van een zeer groot
deel van de bevolking uitsprak. Hij be
loofde bovendien, dat aan de 'Sloveen-
sche minderheid een maximum aan vrij
heid zou worden toegestaan. Maar het
optreden van Britsche soldaten tegen
deze Slovenen, blijkbaar ruw, is voor de
regeering te Belgrado aanleiding ge
weest tot een protestnota aan Engeland
en tot twijfel aan Gruber's belofte.
D e ondergrond van de Russische
houding ten aanzien van Oosten
rijk is er een die ten nauwste
verband houdt met den Sovjet-invloed
in den Balkan, Polen en Tsjechoslowa-
kije. Verarming van het land, bezit van
een groot deel van de bedrijven waarop
de nationale economie rust, dat betee-
kent: eeu gunstig klimaat voor den groei
der communistische partij, ep beheer-
sching van het economisch leven. En dat
zijn op hun beurt twee voorwaarden die,
indien vervuld, den Moskouschen greep
op Weenen zeer kunnen versterken.
Oostenrijk- zou dan eigenlijk niet meer
zoo heel veer verschillen van Polen, Roe
menië en de andere landen, die tezamen
den Russischen „verdedigingsgordel"
naar het Westen vormen, en wellicht zou
het zelfs in een soort Oost-Europeesch
blok kunnen worden opgenomen.
Geen wonder dat Amerika, Engeland
en Frankrijk tegen de Russische wen-
schen onverzettelijk zijn gebleken!
uiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiitiiiiiiiimiimg
1ste JAARGANG 1
Het Romeinsche hof van cassatie
heeft Vrijdag net beroep van Mussolini's
weduwe tegen de beslissing van een la
gere gerechtelijke instantie,' strekkende
tot confiscatie van de bezittingen van
haar echtgenoot, verworpen. Hetzelfde
hof heeft de beslissing inzake een beroep
tegen confiscatie van wijlen Ciano's ver
mogen, aangehouden en terugverwezen
r.aar het lagere hof voor het instellen
van een nieuw onderzoek.
Met betrekking tot het beroep van
Rachel Mussolini, dat gedaan werd ten
behoeve van de minderjarige kinderen, de
16-jarige Anna Maria en de 14-jarige Ro
mano, overwoog het hof,dat Mussolini
een landverrader is geweest, daar hij zijn
iand in den oorlog gestort heeft, als ge
volg waarvan hij de burgerlijke rechten
voor zichzelf en zijn erfgenamen verloren
heeft.
Het is niet hekend hoeveel Mussolini
heeft nagelaten, maar men neemt aan,
dat het hier geen al te groot bedrag be
treft. De zg. schat van Mussolini, die op
twintig milliard lire geschat werd, en
dien Mussolini in veiligheid heeft willen
brengen toen hij de vlucht nam, is ten
tijde van zijn gevangenneming verdwe
nen en langzamerhand tot een soort na
tionaal mysterie geworden
Rachel Mussolini, haar beide minder
jarige kinderen en Eddg Ciano—Musso
lini, leven thans in afzondering in de
buurt van Florence en de eenige, nog
levende volwassen zoon van den Duce,
Vittorio, zou zich in Argentinië op-
houdenl
President Truman heeft de leiders van
beide partijen in het Congres uitgenoo-
digd voor een.conferentie op het Witte
Huis op Zondagavond, tezamen met den
minister van Buitenlandsche Zaken,
Marshall, voor een overzicht van de
ontwikkelingen in de buitenlandsche po
litiek. Men verwacht, dat Marshall een
gedetailleerd rapport zal uitbrengen over
de Amerikaansche betrekkingen met de
Sovjet-Unie, 1
Ladderwedstrijd. Oplossing van den
driezet no. 782 van A H. L. Gilhuys,
Bussum, eerste publicatie, x. Ra8Onvol
ledig tempo met belangrijke aanwinst van
varianten en eenige matverarfderingen.
Slechts in één variant blijkt de noodza
kelijkheid van 1- Ra8, Dd5; 2- Td5, Kb6;
3. es' paard, mat. Zij, die geen rekening
hielden met de minorpromotie, konden
het probleem niet begrijpen. Uit de tal
rijke varianten kunnen wij slechts een
greep doen. Op 1'- Kb4; 2. Dd2 enz.
Deo, 2. Tbc4 enz. Dxe5, 2. Dxe5 enz.
Dcöl Txc6 enz. D anders, 2. Rc3 mat
enz., enz.
De deskundige Th. C. van Rossum,
Heerlen, zond ons den diepgaande ana
lyse. Hij wijst ook op het feit, dat een
beginneling met weinig theoretische ken
nis en zonder routine een der voor
driezetten moeilijkste thema's op
g^ootsche wijze heeft uitgewerkt. Zóó
is het. Gilhuys moet een bijzonderen
aanleg voor het componeeren van
schaakproblemeh hebben.
PROBLEEM NO. 785
Zaterdag
HILVBRSUM H 415 M. 14.05
Gram. 14.35 Sportreportage
16.20 Lezing 17.00 Jeugd 18 00
Gram. 18.15 Journalistiek weekover
zicht 18.30 Buffalo Bilf 19.00
Nieuws 19.15 Vaudeville-ork. -
19.45 Banden die binden 20.00
Nieuws 20.05 Gewone man 20.12
Act. 20.30 Lichtbaken 22.00 Tom
bola —v 22.45 Avondgeb. 23.00
Nieuws 23125 Grepen uit opera's.
HILVERSUM I 301 M. 14.00
Sport 14.15 Concert 15.30 Boeken
15.45 Huismuz. 16.10 Lezing
16.25 Miller sextet 18.00 Nieuws
18.15 Disco nieuws 18.30 Nederl.
Strijdkr. 19.00, Gram. 19.30 Jeugd
20.00 Nieuws 20.05 K. N'. M. I.
20.08 Dingen van den dag -20.15
Metropole ork. 20.45 Hoorspel Doo-
denhuis, achtste deel 21.15 En nu
oké 22.30 Lezing 22.45 Zang
23.00 Nieuws 23.15 Hobby Hoekje
23.30 Nachtvoorstelling.
Zondag
HILVERSUM II 415 M. 8.00
Nieuws 8.15 Van man tot man
8.30 Kerkd. 9.30 Waterst, 9 45
Hooginis 12.03 Lew White orgel. gr.
12.15 Boekenhuis 12.30 Lunch
concert 13 00* Nieuws 13.45 Apo
logie 14.05 Nederl. kamerkoor
14.45 Lezing over atoomenergie 15.00
Pianoduo 15.30 Peter Pears zingt
15.45 Lezing nieuwe spelling
16.00 Operamuz. 16.20 Lezing
16.30 Ziekenlof 17.00 Kerfcd.
18.30 Orgelspel 19.15 Lezing
19.30 Nieuws 19.45 Sport 20.00
Gewone man 20.08 Act. 20.j 5
Zilvervloot 21.00 Gram.muz.
21.15 Hoorspel „De zwarte tulp" 1 deel
22.00 Nieuws 22.20 Avondgeb.
22.35 Vader's dagboek 22.40 Ka-
reol septet 23-15 Rad. Philh. ork.'
HILVERSUM I 301 M. 8.00
Nieuws 8.15- Gram. 8.18 BBC
Symphie ork. 8.30 Lezing 8.45
Ensemble Intermezzo 9.15 Lezing
10.30 - Kerkd. 11-45 Lezing
12.00 Gram. muz. 12.30 Zondagclub
12.40 Vrouwenkoor 13.00 Nieuws
13.15 Pierre. Palla 13.50 Lezing
14.00 Gram.muz. 14.05 Boeken
14.30 ,Ork. 15.45 Filmpraatje
16.00 TheSkymasters 16.30 Lesing
16.40 Sport 17.00 Lezing 17.10
Gesprekken met luisteraars 17.30
Gome Keesje 18.00 Nieuws 18 15
Sport 18-30 Ned. Strijdkr. 19.00
Kadiolumpus 19.30 Wim lbo
20.00 Nieuws 2O.O5 Act. 20.15
Metropole ork. 20.45 Hoorspel Paul
Vlaanderen contra de Mfcrkies, 4 epi
sode 21.15 opera muz. 22.05 Ca
baret 22.30 Muziek mozaiek 23.00
Nieuws 23.15 Gram.muz.
Maandag
HILVERSUM II 415 7.00
Nieuws 7.15 Cchtendgym. 7.30
Gram. 7.45 Woord van den dag
8.00 Nieuws 8.15 Koor 8.30 Mor
genconcert 9 15 Ziekenbez. 9.30
Waterst. 9.50 Gram. 10.30 Mor-
gend. 11.00 Gram. 11.15 Lezing
11.35 Pianorecital 12.00 Stafmuz.
corps 12.25 Orgelspel '13.00 Nieuws
13.15 Holanda Sextet 14.00 Vrouw
14.20 Non stop progr. 15.00 Kwar
tet 15.45 ,Gram. muz. 16.00 Lez.
16.45 Kameror. 17.25 Jeugd
17.45 Kinderkoor 18.00 Spo.1t
18.30 Metropole ork. 19.00 Nieuws
19.15 Gram. muz. 19.20 Onder
de N- C. R- V. leeslamp 19.40 Piano
spel 19.50 Lezing 20.00 Nieuws
20.15 Concert 21.10 Nieuwe spel
ling 21.25 harmonie muz. 22.00
Nieuws 22.15 Actueel geluid 22.30
Gram. 22.45 Avondoverd. 23.00
Gram. muz.
HILVERSUM I 301 M. 7.C0
Nieuws 7.15 Ochtendgym. 7.30
Gram.muz. 8-00 Nieuws 8.15 The
Masqueraders 8.45 Symphonie
9.15 Morgenw. 9.30 Concerto grosso
9.45 Gram.muz. - 10.30 VrouW
I,0.35 Fluttrecital '11.00 Lezing
II.45 Familieber. 12.00 Gram.muz.
13.00 Nieuws 13.15 Renova Sep
tet 13.50 Pierre Palla 14.20 Afri-
kaansche poëzie 14.40 Concert
15.00 Bonbonnierre 16-30 Grepen uit
de opera 17.00 The Skymasfeers
17.30 Hoort zegt het voort 17.45
Jeugd 18.00 Nieuws 18.15 Gram.
muz. 18.30 Ned. Strijdkr. 19.00
en nu naar beq 19.05 Gram.
muz. 19.30 Lez. 20.00 Nieuws
20.05 Radioscoop 21.30 Hoorspel De
geboorte van de. saxophoon 22.15
Concert 22.45 Lezing 23.00 Nieuws
23.15 Dutch swing College 23.45
Moontime.
rilllllllllillllllllllllllllllllllflllllllltilis
flllllllIlllllllllllHIIIHIIlItllllllllllllllë
üniiiiiiiiniiiiiiiiiiiKiiinnniiiiHiniri*
In onze Jeugdkrant No. 2
hebben wij iets over sigarenband
jes verteld en sindsdien zagen
we heel mooie, die onze school
vriendjes hadden verzameld.
Maar van een lezeresje kregen
we dezer dagen een verzame
ling bandjes te zien met uit
sluitend afbeeldingen van por
tretten. Koningen, kunstenaars,
geleerden, krijgslieden enz. De
Tsaar van Rusland was er zelfs
bij! En grote --L zeker zulke
prachtige en grote als Churchill
onlangs aan Nellie van Echeld
in Den Bosch stuurde. We
drukken er hierbij 'twee af op
ware grootte; natuurlijk zonder
kleur of goud er op, want dat
gaat niet in de krant. Op een
staat een jeugdportret van Ko
ningin Wilhelmina en op het
ander Koning Eduard VII van
Engeland.
Hoe maken ze nu eigenlijk 'die
prachtig gekleurde sigaren
bandjes en hSe krijgen ze die
zo bobbelig, dus al die verho
gingen en verdikkingen re
liëf er op?
Allereerst moet een tekenaar
een ontwerp maken en reke
ning houden met voorname
dingen: de naam van de sigaar
en (of) van de fabriek. Veelal
wordt er 'n portret van 'n be
kend persoon op gezet. Het
ontwerp van de tekenaar gaat
naar een steendrukkerij en daar
wordt het sigarenbandje met al
de kleuren en goud door een
speciale tekenaar, die lithograaf
wordt genoemd (zie ook Jeugd
krant No. 1, sénefelder), op een
"Steen overgebracht Dat is
vanzelfsprekend geen straat
steen! Maar een speciale steen
soort, d|e een spiegelglad op
pervlak heeft en van te voren
„geprepareerd" is. Dat betekent
gereed gemaakt om met vet
krijt bestreken te worden. Pre
cies als het oorspronkelijk ont
werp wordt dat bandje daD
daarop getekend en gekleurd.
Op die steen legt men een pa
piertje en doordat het geteken
de vettig ië, drukt dat eender
op'het papier af. Met een tege
lijk schiet dat natuurlijk niet
hard op en daarom drukt men
er bijvoorbeeld eerst honderd
af. Die worden dan weer op één
vel by elkaar geplakt in rijen
van tien. En nu drukt men al
die bandjes bijeen op één grote
steen af. Net als „plakplaatjes"
dus. Ze worden stuk voor stuk
netjes bijgewerkt, zodat men nn
van die grote steen telkens
honderd bandjes tegelijk op een
vel papier kan afdrukken. Dat
kan ook gebeuren met een ma
chinale snelpers. De steen of
„offset-plaat" wordt daarop ge
legd, daar over' heeö gaat door
een op- en neergaande bewe
ging een zware rubberrol. De
kleuren komen daarop en ver
volgens worden de .kleuren van
die rol op het papier overge
bracht; de bandjes worden dan
afgedrukt. Het* goud wordt er
apart opgebracht. (Het is niet
gemakkelijk om dat zo te begrij
pen. Te Amsterdam is op het
ogenblik een tentoonstelling
„De stenen spreken", daar kun
je zien hoe dat gaat).
Nu die bobbeltjes! Een dui
delijk voorbeeld ie het volgende
(dat je zeker zelf wel eens ge
daan zult I hebben)Op een
pllit Met ve»t>o$i»\$e»v
een rondfe machinale pers er in
gedrukt."
Later worden dan alle band
jes machinaal afgesneden, zo
dat de lopse bandjes ontstaan,
dietenslotte in jullie ver
zameling tezecht komen!
n&m m
cent of ander muntstuk een pa
piertje leggen en met je vinger
of. nagel op gaan drukken, zo
dat er een afdrukje ontstaat,
dat weliswaar niet duidelijk
zichtbaar is, maar waar wel die
„bobbeltjes" op staan. Op die
manier doet men dat ook met
sigarenbandjes., Men heeft de
versieringsvormen, die er „dik"
op moeten staan, in metaal
(koper) uitgeëtst, dat wil zeg
gen die als verhoging op het
metaal blijven staan en de,rest
er omheen wordt .weggestoken.
Precies op dézelfde afstanden
van elkaar ais die op de be
drukte vellen.
Het papier komt daar over
heen en een machine drukt dan
het vel papier (met de honderd
bandjes er op) op die metalen
plaat van dezelfde grootte. De
„bobbeltjes", om het zo nu maar
te blijven noemen, worden er
dus ingedrukt. (Denkt aan die
cent!). Men kan ook langs fo
tografische en scheikundige
weg de bandjes op een zinken
plaat op een. rónde pers over*
brengen. Het drukken gaat dan
veel sneller (een uur 4000x
100 bandjes) en ook de verho
gingen (bobbeltjes) 'worden niet
t
Henri Ford, de 83 jaar oude
directeur van de grootste auto
mobielfabriek van de wereld, is
onlangs overleden.
Hij was ongetwijfeld ook een
der rijkste mensen van de we
reld, want zijn jaarlijks inkomen
bedroeg 100 millioen dollar!
In 1863 werd Ford, als zoon
van een welgestelde landbou-
,wer, in Amerika geboren in de
staat Michigan. Hij bezocht
een kleine dorpsschool en hielp
tegelijkertijd zijn vader met
het gewone werk op de boer
derij.
Reeds als jongen had hij
er slag van met werktui
gen te knutselen en gébruikte
hij grove gereedschappen, om
aan onderdelen van machines
te prutsen. Toen hij 12 jaar oud
was,, gebeurden er twee dingens
die zijn leven beslissend be
ïnvloedden: hij kreeg een hor
loge en zag voor het eerst een
voertuig zonder paard een
locomobiel (machine) voor de
PvWler
rel
Windmolens zijn er veel in
Nederland, allerlei soorten zelfs.
Maar er zijn korenmolens, die
dus het graan malen, en hout
zaagmolens, die bomen zagen.
Deze week tekenen we een hout
zaagmolen. Die staan ér nog
verscheidene in onze waterrijke
streken, vooral in de Zaan
streek. Wie dus daar woont, kan
zeker zo'n molen goed tekenen.
Voor degenen, die nog nooit een
houtzaagmolen gezien-- hebben,
geven wij bijgaand voorbeeld.
Zo'n windmolen is (om zo te
zien) vrijwel gelijk aan een ge
wone windmolen, alleen is er
een klein fabriekje onder of
tegen aan gebouwd. Op de af
beelding Zie je, dat een van de
poorten open staat en daar
wordt 'een bopm uit jiet water
naar binnen getrokken. Als je
een molen gaat tekenen, moet
je vooral goed naar de verhou
dingen kijken. Dat wil zeggen:
niet te kort maken of te lang.
Let op de omloop, even boven
het dak yan de loods of fabriek,
die is flink breed.
Maar de wieken! Daar wor
den geregeld fouten mee ge
maakt.' Het voorbeeld is juist.
De zeilen aan de wieken, die
moet je eens héél goed bekij
ken, die gaan van rechts naar
links net als de wijzers van een
klok. En denk er aan: niet een
molenwiek rechts van de balk
tekenen en een 'ander links,
maar allemaal rechts van de
balk. Pas op, want ongemerkt
gaat het fout, hoor!
Alweer een Nederlandse hei
lige! Maar een heilige, van wie
de meeste mensen niet veel we
ten. En toch staat in Nijmegen,
vlak bij de Universiteit, een
groot standbeeld voor hem en
heeft één van de belangrijkste
verenigingen in ons land, die
werken voor de verdediging en
verspreiding van de katholieke
leer, de naam: Petrus Canisius.
En daarom, jongens en meis
jes, even aandacht voor Petrus
Canisius.
Het is dit jaar juist 350 jaar
geleden, dat hij stierf, n.l. in
1597. En pas 22 jaar geleden
dat hij door Paus Pius XI hei
lig verklaard werd: met als
feestdag de 27ste April!
Petrus canisius was Nijmege-
naar. Z'n vader was burge
meester van de stad. Petrus
mocht en kon studeren.'Hij
leefde in de tijd, toen de Her
vorming overal aanhangers
won, maar ook in de tijd, dat
de H. Ignatius van Loyola z'n
beroemde orde' van de Jezuïeten
stichtte (in 1543). Petïus kwam
in aanraking met één van de
beste vrienden van Ignatius en
in hetzelfde jaar 1543 trad Pe
trus Canisius 'ook in de orde
van de Jezuïeten. Hij was nau
welijks 22 jaar en werd zo de
eerste Nederlandse Jezuïet.
aandrijving van dorsmachines.
Hij bestudeerde het mecha
niek vari zijn horloge en na
verloop van een jaar was hij in
staat elk willekeurig horloge in
elkaar te zetten. De locomobiel
had een geweldige indruk op
hem gemaakt en na een jaar
knutselen had hij een werkmo
del gebouwd.
Op zijn zeventiende jaar ver
liet hij de school en moest 14
K.M. lopen naar een fabriek in
Detroit. En om wat extra geld
te verdienen herstelde hij
's avonds horloges.
Ford had plannen beraamd
om horloges te maken tegen
een verkoopprijs van een dol
lar, doch hij liet deze gedachten
varen toen zijn vader er op
aan drong d%t hij thuis kwam
om hem met het werk op de
boerderij te helpen. Maar na
enige maanden werd hij machi
nist en in een klein schuurtje
achter zijn huis werkte hij in
zijn vrije tijd aan een benzine
motor. Deze motor werd in 1893
geprobeerd én..., de motor
liep!
Het was nu zijn wil de motor
te gebruiken als krachtbron
voor een vierwielige wagen. (Er
werden nog geen auto's voor da
handel gebruikt).
IM 1896 reed Ford eindelijk
zün eerste auto uit het schuur
tje,' na eerst nog een gat in de
muur gemaakt te hebben om de
wagep door te kunnen laten.
De 4 p k. tweecylinder motor
deed het lichte wagentje, ge'
monteerd op vier fietswielen,
schudden. Enige weken later
legde Ford In zijn Fordje da
afstand naar zün ouderlijke wo
ning af.
Inmiddels had, hü de aan
dacht getrokken van verschil
lende zakenlui. In samenwer-
Ford ia zijn Fordje
uit 1896
king met een groep werd Ford
in 1901 directeur van de Ford
maatschappij om goedkops
auto's të vervaardigen.
De „wagen zonder paard" had
zich inmiddels ontwikkeld tot
de automobiel.
De wagens waren eenvoudig
(en goed gebouwd. Nadat binnen
vijf jaar 500.000 Fordjes .op de
wegen verschenen, waren, werd
de Fordauto het' mikpunt van
grappen en spotprenten, welk»
Ford echter als een goede recla
me voor zijn maaksel b»
schouwde.
Door de grote vraag werd in
-1913 de vervaardiging aan de
lópende hand in dienst gesteld
eii er werden millioenen auto's
gemaakt.
Tijdens de oorlog stelde hij
zich geheel in dienst van de
oorlogsinspanning. Een gewel
dige fabriek werd gebouwd om
Liberatorvliegtuigen te bouwen.'
De fabrieken van Ford bouwden
ook tanks, vliegtuigmotoren,
pantserwagens en jeeps.
Behalve fabrieken, bezitten
Ford en zijn familie een spoor
weg, schepen, staalovens, ijzer
en kolenmijnen, bossen en rub
ber- en sojabonen-aanplantin.
gen.
Op een Zondag kwamen eni
ge baldadige dorpsjongens het
zo juist leeggelopen dorpskerk
je binnen met de duidelijk#
bedoeling daar nu eens even
de boel op stelten te zetten.
Het spreekt vanzelf, dat deze
jongens niét katholiek waren.
Veel beleefdheid en fatsoen
Ontzaglijk veel heeft deze vu
rige en geleerde priester gedaan
om het Katholieke geloof te
verdedigen tegen de Hervorming.
Dat wij in ons land daar niet zo
heel veel van af wetfen, komt,
'omdat Petrus Canisius het
grootste deel van z'n leven niet
in ons land heeft doorgebracht.
Hij werkte op het eiland Sicilië,
studeerde in Rome, Werd naar
Wenen verplaatst, om tenslótte
z'n vóórnaamste arbeid in
Duitsland'te gaan verrichten.
Ontzettend heeft hü geleraard
en geschreven. Alleen over Ma-
ria b.v. schreef hü een boek
van meer dan 800 bladzijden.
Een van zün bekendste ge
schriften is de katechismus
voor de jeugd, die in verschil
lende talen vertaald werd en
een zegen Voor de mensheid ge
worden is.
Zün laatste levensjaren
bracht hij door in Freiburg in
Zwitserland, waar hij ook 21
December 1597 overleed.
hadden ze helaas ook niet,
want 't duurde niet lang, of ze
stonden hardop te praten en
één van de brutaalste begon
zelfs te zingen. Ze schenen
zelfs voor de pastoor, die wel
dra kwam küken, niet bang te
zijn. De zanger had zelfs de
moed óe pastoor te naderen én
hem spottend 'te vragen: „Is 't
waar; meneer pastoor, wat we
gehoord hebben? Men zégt, dat
u wonderen kunt doen! En nu
komen wij eens kijken of dat
waar is!"
De pastoor bleef heel kalm en
sprak zelfs vriendelijk: „Je ver
gist je al. heel erg, beste Vriend.
Wonderen kunnen wij niet
doen! Maar wat we wR kun
nenis..., düivels uitdrij
ven." Voor de belhamel goed
wist wat er gebeurde, vóelde hij
zich bij de kraag grijpen. Een
der anderen werd ook tegelijk
dobr de pastoor gegrepen; de
koster, die onraad bespeurd
had, hielp een handje ert in
minder dan geen tijd stond 't
hele stelletje herriemakers op 't
dorpsplein.
Wit geeft mat in twee Zetten.
Oplossingen binnen drie weken te zen
den aan Jos. Duvergé, Binnen Brou
wersstraat 40, Amsterdam-C.
WINA WA WER-VARIANT VAN HET
SLAVISCH KONINGINNEGAMBIET
Wit; Klaassen.
Zwart: Van Dongen.
1. d2—d4, d7—d5; 2. c2—c4. c7—cfi;
3. pblc3. e7e5: 4. d4xe5. dó—d4; 5.
Fc3—e4, Dd8a5t; 6. Rel—d2, Da5xe5;
7. g3, K08g4; 8- h2h3, Rf8d6.
(Een aardig, maar incorrect offer).
9. h3xg4, De5xg3; 10. e2e3. d4d3; 11.
Ddl—b3. Dg3xg4; 12. Db3xb7, Dg4xc4;
13. Db7xa8, Dc4—a6; 14. Tal—cl, Pg8—
e7; 15. Rflxd3, Da6xd3; 16. Da8xa7, 0—0;
17. Pgl—f3, Tf8e8; 18. Tel—dl. (Met
18. Dd4! kon wit den zwarten opzet
weerleggen.). 18Pe7dö; 19. Pf3
gS, Te8e7; 20. De.7a5, Rd6c7; 21.
Da5c5, Pd5—f4 en wit geeft het op.
Tijdschrift K. N. S. B. April 1947.
door HANS VERHOEVEN
43)
.Een intelligente knaap, Ruig,- dat heb
ik je al eens eerder gezegd. Maar wat
voor zin deze aanslag heeft
fenfin, misschien kon Barkhof er wat
meer van vertellen. Jammer dat het zoo
lang moest duren voordat hü kon wor
den ve/hoord, doch er zat in de gegeven
omstandigheden niets anders op dan
geduld te oefenen.
„Blijf nog even hier, tot de anderen
er zün", beval hij.
Hij trof juffrouw Klassen bü Mien in
de keuken. Zü bad haar kop koffie wel
verdiend, want ondanks haar' uiterlijke
flinkheid was haar goed aan te zien, dat
deze nieuwe geheimzinnige gebeurtenis
haar sterk had getroffen.
Een voor een liet hij de vrouwen bü
zich komen. Nadat hij juffrouw Klassen
een kwartier lang had ondervraagd,
was hü niet veel wijzer geworden. De
jonge Barkhof was, op weg van de ga
rage naar de voordeur, op het donkere
pad tusschen het huis en het berken-
boschje aangevallen. Gelukkig had hij
nog om hulp kunnen roepén, tenminste,
.zü was wakker geworden van een rau-
wen kreet „het ging me door merg
I en been", griezelde ze nog na erv zü
was haar bed uit gekomen en had het
raam geopend. De aanvaller was toen
gevlucht, zij had zijn haastige voet
stappen over het grind gehoord
„In welke richting is hij vertrokken?"
vroeg Lankman.
.Tot zün verwondering verklaarde zü,
dat hü dat het een „hü" was ge
weest, nam zü klakkeloos aan, ofschoon
zij dit niet had kunen constateeren
achter het huis om de heide op was ge
rend, doch vesder had zij hem niet
kunnen volgen. Snel had zij een kamer
japon aangeschoten en •as onvervaard
naar benederi geioopen, had* Barkhof ge
vonden eri had hem, door hem onder de
oksels beet te pakken, moeizaam naar
de hal gesleept. Het was geen oogen-
blik in haar opgekomen bang te zijn,
het was. alsof zij er geen tüd voor had
gehad. Doch nadat zü den jongen man
veilig in huis had, had de vtees haar
bevangen en zjj had minutenlang naast
den bewustelooze op. den grond gezeten,
niet in staat logisch te denken of iets
te doen.
Op dat punt van haar verhaal werd
het juffrouw Klassen nog even te mach
tig. Zü barstte in een zenuwachtig
snikken uit en Lankman zweeg tactisch,
tot zij zich weer,had hersteld.
„En toen bent u aan het telefoneeren
gegaan," hielp hij haar verder.
Ja, maar eerst had zü een kussen van
de slaapkamer gehaald om zijn hoofd
te ondersteunen. Daarna had zij den
dokter en de politie gebeld. O ja, en
Mien gewekt. Nou, de rest wist mijnheer
Lankman.
Miens relaas was uit den aard van de
zaak soberder. Zij kon nog ter aanvul
ling mededeelen, dat- zü en juffrouw
Klassen den gewonde naar boven had
den gedragen en hem op zijn bed had
den gelegd. Een prestatie van belang
voor de twéé vrouwen.
Eerst nadat dit alles was gebeurd, was
de reactie gekomen- Samen hadden zü
in de slaapkamer zitten huilen. Om
beurten hadden zü het voorhoofd van
den jongen Barkhof met koude oom-
pressen gebet, aan de wond, boven het
linkeroor, waagden zij zich niet.
Terwijl Lankman met Mien in de
kamer zat, arriveerden de agenten,
Jansen en Bos II- Hü verwees hen
naar Ruigeflesch, die hun respectievelijk
opdracht gaf bü voor- en achterdeur
post te vatten.
Geen van beide vrouwen was te be
wegen- nagr bed te gaan, zij stonden er
op bü het slachtoffer te blüven waken.
Lankman stelde een rouleering voor,
doch zij wezen Zün voorstel beslist van
de hand.
Voordat hij vertrok, ging hij no^even
op zijn teenen het slaapvertrek van
Barkhof binnen. Het was er half duis
ter, een klein lampje met afgeschermde
kap verlichtte .slechts het midden van
de kamer en liet het bed in de scha
duw. Barkhof was dotrr dokter Van Dijk
bij kennis gebracht en verbonden, ver
volgens was 'hü in een onrustigen slaap
gevallen. Af en toe kreunde hij en be
woog zijn handen over de dekens, dan
veerden de vrouwen, die elk aan een
kant zaten, op en -hielden zich gei eed te
helpen, als dat noodig mocht zün.
Het viel Lankman moeilijk zün ge
duld zoo lang op de proef te moeten
stellen, doch hij hield zich aan het ver
bod van dokter Van Dijk en liet den ge
wonde met rust. Maar wel drukte hij
juffrouw Klassen op het hart onmid-
dellük de politie te waarschuwen, wan
neer de toestand van het slachtoffer
dusdanig zou rijn, dat hij zou kunnen
worden ondervraagd.
Hü ging nog even met Ruigeflesch
langs het bureau om den inspecteur
van dienst nader omtrent het geval in
te lichten. Zij bleven een sigaret zitten
rooken en tegen de gewoonte in deed
Ruigeflesóh het meest het woord. Lank
man was zoozeer in zün gedachten
verdiept, dat hü Veelvuldig een .verkeerd
antwoord gaf op een goede vraag of
omgekeerd.
Ruigeflesch was op zün' manier een
philosoof.
„De menschelijke natuur heeft toch
merkwaardige kanten'4, zei hij. .,Hier
hebben we nou twee vrouwen, die den
laatsten tijd al het een en ander hebben
meegemaakt. Een er van gaat doodleuk
midden in den nacht naar buiten en
sleept den heer des huizes den halven
tuin door zonder ér zelfs een oogenblik
aan te denken, dat degene, die den aan
slag h£ft gepleegd, nog wel eens achter
een boom zou kunnen staan. In het be
gin handelde zü impulsief, maar het
heele 'karwei duurde zekér twee of drie
minuten> als het niet meer is en in dat
tijdsverloop kunnen je hersens heel wat
verwerken. Toch sleept ze door, ik heb
het spoor geheel kunnen volgen en ze
heeft geen moment gerust. En als dan
alles achter den rug is en zü binnen de
betrekkelüke veiligheid van het huis is
gekomen, krijgt ze het te kwaad en kan
bijna niet meer telefoneeren."
Oplossing 12 April:
A N
M R
K
0 R
E L
E N
K -
T- 0
Jr n
Cl
A I
t P
R
0
F
E
C A
S
G 0
E -
N A
I T
E
0
E
T,.E
Plaats in elK
vakje van deze
figuur één letter,
zoodat horizon
taal zoowel ais
verticaal dezelf
de woorden ont
staan, welke de
volgende be tee
kenis hebben:
rivier in Noord-
Brabant; 2. ko
raaleiland; 3*
kerkelijke recht
bank; 4. muziek
instrument; 5.
vruchtbare
plaats; 6. boorü'
7. zandige tong
voor den ingahS
van een haf;
verbond; 9.
lichaamsdeel; i®'
mare; 11. glanspunt; 12. veevoeder; I3'
bloeiwüze.
Inzendingen tot en met Dinsdag 6 M
op open briefkaart aan 't Kasteel V»
Aemstel (afd. Prijsraadsel), N.Z. Voo
C burgwal-65—73, Amsterdam. d
R Na loting werden de prijzen toegekeh
A aan: H. Sweerman, Keizer Ottostraat
Bussum; J. Cornelissen, Da Costastra
23. Amsterdam; A. v. Gaale, Z.B. SPa-
ne 108, Haarlem; L. Driiïkenburg. Pjc'
Kiesstraat 58, Haarlem; M. Geril**
Sarphatipark 40, Amsterdam; Joh. M
ren, san. Berg en Boech, Bilthoven.
