tl
Beel en Jonkman naar Indië
vertrokken
y,
m
SICHERHEITSDIENST EN
KATHOLIEKE KERK
Bezetter vormde zich een beeld
door „Stimmungsberichte"
Arbeiders
en politiek
NA TWEE JAAR
DOODSAANKONDIGING
„In dit stadium is het niet mogelijk
iets naders te zeggen
bureaux van redactie en administratie:
PRAAG EERT SLACHTOFFERS
VAN LIDICE
De erelijst der
gevallenen
Tot hoofd en hart
S0ENDANEZEN WILLEN
EIGEN STAAT
Na „staakt het vuren
Seyss had de draden
in handen
ZATERDAG 3 MEI 1947 o
69ste JAARGANG No. 23839
^-,^4
SIAMEES STAATSMAN
OP DOORREIS
Wegens de Nationale Feest
dag zal ons blad Maandag niet
verschijnen.
DE DIRECTIE
Het weer.
HERDENKING IN
NED.-INDIË
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w., f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W Severin.
HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Onze vreugde bij de herdenking der
bevrijding wordt ieder jaar ge
temperd door de gedachte aan de
doden. Het is plicht deze gedachte te
cultiveren en door woord en daad le
vendig te houden. Want al te gemak
kelijk worden anders zij. die zich wer
kelijk helden hebben betoond, zij, die
voor het vaderland, hetzij op het slag
veld, hetzij bij het binnenlands verzet
zijn gevallen, vergeten. Zij vormen de
grote tegenstelling tot hen, die eerst
hun positieve houding wisten te bepa
len, toen de nederlaag der Duitsers in
zicht kwam. Maar al te velen van deze
laatsten blazen, thans twee jaar later,
hoog van de toren, dingen naar en zit
ten reeds in de meest lucratieve func
ties, terwijl de nabestaanden der ge
vallen helden vaak van de liefdadigheid
moeten leven. De andere werkelijke ver
zetsmensen, die in gevangenissen of
concentratiekampen hebben gezeten
willen het liefst niet meer praten over
het doorstane leed, zij doen nu weer
rustig -hun plicht, zoals zij tijdens de
oorlog hun plicht deden door de vijand
te weerstaan. Hoogstens walgen zij nu
en dan van de profiteurs.
Vandaag en morgen worden in onze
kerken al die helden, ook al die vreem
delingen, die op onze bodem voor ónze
bevrijding vielen, herdacht. Onze gebe
den stijgen op naar God voor hun zie-
lerust, die hun zeker geschonken wordt,
want God loont de edele deugd der va
derlandsliefde. Eerst als wij onze plicht
gedaan hebben tegenover de doden en
hun nabestaanden, niet alleen met
mooie woorden, maar ook met daden
kunnen wij ons overgeven aan de vreug
de, die telkenjare de gedachte der be
vrijding medebrengt.
Maar ook deze vreugde wordt over
schaduwd door de droeve na
werking van de tweede wereld
oorlog, die nóg dieper het leven van
alle volken heeft aangetast dan wij
aanvankelijk wilden en konden geloven
Wij behoeven niet eens buiten onze
landsgrenzen rond te zien. Met de dag
treedt duidelijker onze armoe aan het
licht en steeds meer blijkt, dat wij tot
dusver in een schijnwelvaart leefden.
Twee jaar na de bevrijding horen wij
van alle kant de leuzen opklinken,
die ons aansporen tot versobering, meer
productie en harder werken.
Het Nederlandse volk, daar zijn wij
Van overtuigd, zal, na de psychische
schok, die het kreeg, toen het herstel
door allerlei oorzaken niet die resulta
ten opleverde welke het volk zich had
gedroomd, aan deze leuzen, die een pro
gram inhouden, zonder aarzelen gehoor
geven, mits de overheid een goede lei
ding en 2*lf het goede voorbeeld geeft.
Immers deze materiële noden zijn te
boven te komen en er is geen reden
aan de toekomst van ons land en ons
volk, dat altijd zo zichtbaar door God
werd gezegend, te wanhopen.
Overdenken wij ook, juist in deze
3»gen, hoe licht deze noden zijn in ver
houding tot het grote goed dat wij bij
de bevrijding hebben teruggekregen: on
ze geestelijke vrijheid. En laten wij
er voor waken, dat diè krachten nooit
de overhand krijgen, die bereid zijn,
misbruik makend van onze materiële
boden, onze zo zwaar bevochten gees
telijke vrijheid opnieuw aan banden te
'eggen.
„Voor veertien en een half millioen
Soendanezen is, nu het accoord van
Linggadjati is ondertekend, het ogenblik
Sekomen hun lot in eigen hand te ne
men. Artikel vier van dit accoord stelt
Soendanese volk in de gelegenheid
ben federale staat te vormen binnen het
Ceheel van de Verenigde Staten van In
donesië," zo luidt het manifest, dat door
de Pasoendan-partij wordt verspreid.
Hierin wordt er tevens op gewezen, dat
de Soendanezen geen separatisme wil-
'en, doch het recht opeisen over zich
zelf te beschikken. Alle Soendanezen
w°rden opgeroepen de vrije staat „Pa-
soendan" te stichten.
I
De regering maakt tot haar leedwezen
bekend, dat in de afgelopen week de
volgende verliezen zijn gerapporteerd:
Gesneuveld of overleden tengevolge
van oorlogshandelingen:
Koninklijke Marine: matroos le klasse
L. van Leendert Pieters, afkomstig uit
Nederlands Indië, Meester Cornelis. Ge
sneuveld tengevolge van vijandelijke
actie op 13-4-1947, a.b. van RT 107.
Inheems kwartiermeester J. A. Sia-
haya, afkomstig uit Ned. Indië. Gesneu-
v'e!d tengevolge van vijandelijke actie op
'3-4-1947, a.b. van RT 107.
Koninklijke Landmacht: geen verlie
pen.
Koninklijk Nederlands Indisch leger:
Seen verliezen.
Pit
Eenigen uwer worden doodgeschoten".
Het juist getal verzwijgt de vahsadist.
Met wat ik in mijn hersens altijd wist
Wordt heel mijn inborst plotsling overgoten.
Zij zullen schieten, 't Is hun levenslust
En daartoe hielden zij ons opgesloten.
Maar kan een moord hun zegepraal vergrooten?
Meenen zij, dat ons volk hierbij berust?
Zij zullen schieten! - Doch wanneer? op wien?
Zal ik erbij zijn en de kracht erlangen,
Te sterven voor de waarheid, die ik dien?
En als ik sterven moet (menig soldaat
Moet sterven en de dood loert op de hangen)
Zal ik dan kunnen sterven zonder bhat?
ANTON VAN DUINKERKEN
(Uit „Verzen uit St. Michielsgestel")
Een minuut van plechtige stilte
heerste onder de dichte menigte, die
Vrijdag in Praag getuige was van de
onthulltag der bronzen plaquette, die
de nagedachtenis zal levend houden
der onschuldige kinderen, die in «fe"
tweede wereldoorlog het leven lieten.
Jiri en Alenka Samal, kinderen uit Li
dice, die het bloedbad hebben overleefd,
verrichtten de onthulling voor de prach
tige, in renaissance stijl gebouwde ka
thedraal der Glorierijke Maagd. Naast
hen stond hun- moeder Milena Samal, die
de verschrikkingen van het concentratie
kamp overleefde, maar die haar vader
Premysl Samal, een van TsjecRoslo-
waköe's helden uit twee oorlogen
en haar man prof. Jaromir Samal door
het Duitse vuurpeleton verloor.
De Aartsbisschop van Praag, Mgr. F. Be-
ran, sprak de onthullingsrede uit: „Het
is passend da t deze kinderen het gedenk
teken onthullen, want zijzelf ondergingen
de verschrikkingen, die het leven kostten
aan zovele onschuldige kinderen", zo
zeide de bisschop. „Het is even passend
dat deze plechtigheid geschiedt voor de
kerk van Praag's Kindeke Jezus. Al de
oorlogsjaren lang bad Jiri en Alenka's
grootmoeder in deze kerk om de terug
keer van haar kleinkinderen. Haar gebed
is verhoord."
Na de geschiedenis van deze kinderen
te hebben verteld, vervolgde Mgr. Be-
ran: „In deze 20ste eeuw, aanvankelijk
onderscheiden door zijn idealen van kin-
derzorg, kwam de barbaarse nazi-filoso
fie, wier aanhangers niet aarzelden hun
wreedheden zelfs uit te strekken tot klei
ne kinderen, waar zij ieder menselijk ge
voel als een uitdrukking van zwakte be
schouwden. Tijdens de oorlog werden de
woorden van Christus vergeten, doch het
offer der kinderen is niet vergeefs ge
weest. De vreselijke tijden zijn voorbij en
zullen, hopen wij, nimmer terugkeren. Dit
monument staat hier ais een blijvende
herinnering aan wat kan gebeuren als de
mensen de christelijke liefde verzaken.
Het herinnere ons eraan dat de grootste
zonde, die de mens kan begaan, de bele
diging van onschuldige kinderen is."
De plaquette, vervaardigd door de 26-
jarige Arno Guido Adamek, toont een
altaar, waar een man en een vrouw treu
ren om een gestorven kind. Terzijde
staat een engel met het herrezen kind in
de armen. In het altaar is in een kistje
ingewerkt het vingerbeentje van epn der
Lidice-kinderen, die gedurende het Ge-
stapo-transport in Praag het leven lieten.
De plaquette draagt de inscriptie:
„Want hunner is het rijk der hemelen.
Toegewijd aan alle onschuldige kinderen-
slachtoffers van de oorlog 19391945."
Vrijdagmiddag arriveerde de ex-
premier van Siam, Pridi Banomyong.
met een Indië-toestel van de K.L.M. op
Schiphol. Onder de naam Luang P.adith
was de ex-premier leider van de Siamese
verzetsbeweging gedurende de tijd dat
Siam door de Japanners bezet was. Hij
is thans op doorreis naar New York,
waarheen hij 8 Mei a.s. per K.L M. ver
trekt en waar hij de functie zal vervul
len van adviseur der Siamese delegatie
bij de UNO
Nederland "bevrijd! Op geen plaats in
ons land werd deze tijding met groter
vreugde ontvangen dan in de con
centratiekampen. Toen een Canadese
tank het concentratiekamp Amers
foort binnenrolde wisten de gevan
genen, dat voor hen een einde aan
het lijden was gekomen.
(Van onze speciale verslaggever)
Schiphol was hedenmorgen in de och
tendstilte een klein „regeringscentrum".
Een niet gerir.g aantal kopstukken uit
het politieke leven was er samengekomen
om de minister-president, dr. L. J. M.
Beel en de minister van Overzeese Ge
biedsdelen, mr. J. A. Jonkman, op hun
reis naar Indië uitgeleide te doen. Daar
waren o m. de ministers L. Neher van
Wederopbouw en Volkshuisvesting, it-
kolonel A. H. J. L. Fiévez, van Oorlog,
en kapitein luit. ter zee J. J. A. Schagen
van Leeuwen, van Marine, de voorzitter
van de Tweede-Kamerfractie, prof. mr. C.
Z. P. M. Romme en de secretaris
generaal van Binnenlandse Zaken, dr. M.
J. Prinsen.
Het aantal journalisten, dat om het
hoge gezelschap, dat in alle rust in het
restaurant op Schiphol de komende din
gen afwachtte, heenzwermde, was nog
groter. De minister-president, die aan
vankelijk verklaard had: „Ze mogen mü
wel zien, maar ik zeg niets", bleek later
toch bereid, enkele woorden tot de
pers te richten.
„Waarschijnlijk", zo zeide dr. Beel,
„zal een bezoek aan Pontianak en
Makassar gebracht worden, maar dat
zal geheel van de omstandigheden af-
Vijf jaren leed cn ontbering hadden op millioenen Nederlanders een
stempel gedruktVooral de vrouwen hadden veel zielepijn om gefusilleerde
cn weggevoerde mannen en kinderen of om dierbaren) die zij, ondanks hun
zorgen om iets op tafel te kunnen zetten, langzaam van honger zagen
wegteren. En toen de bevrijding kwam, aanvaardden zij deze met vreugde
in het hart, maar het duurde nog lange tijd eer hun ogen weer konden
schitteren en een glimlach kon glijden over het vermoeide gelaat.
Belangrijke documenten, die de Sicherheitsdienst over de Katholieke Kerk
in Nederland had verzameld, zijn kort voor de bevrijding, in September
1944, naar Duitsland overgebracht. Maar dank zij de opsporingsijver van
het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, zijn belangrijke dossiers achter
haald en naar ons land teruggebracht. Zij staan nn ter beschikking van de
Nederlandse autoriteiten. Drs. L. de Jong, chef van het Rijksinstituut, was zo
vriendelijk, o»ws deze stukken ter inzage te geven en ons toestemming te ver
lenen daaruit een en ander te publiceren.
herinnert u zich de hongerwinter nog en de spanning, die in ons met de dag groter werd, omdat de bevrijding
Vaderde? Waren niet de vliegtuigen, die voedsel afwierpen en de vrachtauto's die kisten met Meat en
)!eSetables over de wegen voor hongerend West-Neder land aanvoerden het bewijs, dat de Geallieerden op
iumachtig waren en hun wil aan de gehate bezetters konden opleggen? Met vreugde schaarden ivij ons in
rij voor de winkels, waar al, was het dan nog in bescheiden mate op de bon toch weer iets te
verkrijgen was!
Op wat men zou kunnen noemen
„tüchtige" wijze heeft het Reichs-
ministerium te Berlijn zich laten
voorlichten over de gedragingen van de
Kerken in Nederland. Bij Seyss-Inquart
kwamen alle draden samen. De commis
saris-generaal voor bestuur en justitie,
dr. Wimmer, stond hem ter zijde. Onder
diens departement stond een afdeling
„Erziehung und Kirchen", waarvan Ober-
regierungsrat dr. H. Schwarz de leider
was. Op zijn beurt was de S.D.'er Heinz
Till, uit Kassei, meer ir. het bijzonder
belast met het toezicht op de Kerken.
Ook hier was het een kwestie van amb
telijke verhoudingen.
Hoe belanrijker een bepaalde kwestie
was, en dat was die van de Kerken on
getwijfeld, hoe „hoger" de beslissing werd
genomen. Desnoods werd een beslissing
voorgelegd aan Hitier zelf. Merkwaardig
in deze zaak van de Kerken is wel, dat
alle, tot het nemen van beslissingen be
voegde personen, leden van de S.S. wa
ren, hetgeen betekent: een anti-kerkelij
ke tendentie, meer bepaald een anti
katholieke.
Het gevonden feiten-materiaal is daar
van een juiste afspiegeling, want een
belangrijk deel van de inhoud der ge
vonden dossiers over de Kerker, betreft
de Rooms-Katholieke.
Kennelijk om zich beter te kunnen
oriënteren, had men een uitgebreide
voor-studie gemaakt over de organisatie
van de Kath. Kerk en over haar ver
houding tot de Staat. Daartoe had men
de Pius-almanak van 1941 en 1942 ais
handleiding genomen en daaruit letterlijk
vertaald wat geschreven was over de
verhouding van Kerk en Staat in Neder'
land en de Overzeese gebiedsdelen.
Verder had men als vertrouwensman
ingeschakeld Pfarrer W. Muller, die in
ons land de zielzorg van de katholieke
Duitse soldaten op zich had genomen, en
die zijn brieven eindigde met „Heil
Hitier". Hij stond in geregeld contact met
de „Leiter der Reichsverbar.des für das
katholische Deutschtum im Ausland",
waarvan A. Buttner Vorstand was.
Aan de zielzorg werd de eerste tijd niet
veel geld ten koste gelegd. Over één
kwartaal vonden wij slechts 5750 Mark
uitgetrokken, waarvan een priester in
Rotterdam 1500 Mark kreeg, maar een in
Haarlem bijv. slechts 400.
Viijwel alles, wat de Kerk raakte,
had de belangstelling dei Duit
sers. Zo berichtte de Sicherheits-
Polizei 5 Mei 1942 aan Berlijn, dat in
hangen. Ik sluit mij overigens geheel
aan by de verklaring, die minister
Jonkman kortgeleden heeft afgelegd
Ik heb daar niets aan toe te voegen
In dit stadium is het niet mogelijk
iets naders van de kwestie te zeggen,
maar ik hoop dat te doen, wanneer
wij terugkeeren."
Minister Jonkman betuigde zwijgend
zijn instemming met deze woorden.
Tegen vertrektijd begaven de minis
ters zich in gezelschap van dr. H. M.
Hirschfeld en mr. H. Albarda naar het
vliegtuig en om zes uur taxiede de
N.L. 314, die onder bevel staat van ge
zagvoerder Bax, de startbaan af. Wei
nige ogenblikken later cirkelde het toe
stel boven het vliegveld, om daarna
resoluut de in dit geval ongetwijfeld
Indische koers in te slaan.
Door een betreurenswaardige type
fout is in het bericht over de 30.000 Ne
derlanders op de erelijst van gevallenen,
waarin door het Ryksinstituut voor
oorlogsdocumentatie verstrekte cijfers
van Nederlandse verliezen van de oor
log werden gepubTceerd. een gehele zin
weggevallen. Daardoor wordt in dit ver
slag met geen enkel woord gerept over
de verliezen onder de manschappen van
de Nederlandse koopvaardy en boven
dien is een verkeerd aantal gesneuvel
den opgegeven voor de Koninkiyke Ma
rine.
De juiste opgave luidt: gesneuvelden
en vermisten Koninklijke Marine: 3000;
gesneruvelden en vermisten Nederlandse
Koopvaardij: 2600.
Belgisch secretaris-generaal
veroordeeld
Schuind, die tijdens de bezetting se
cretaris-generaal van justitie in België
was, is veroordeeld tot 5 jaar gevange
nisstraf en 1 millioen francs schadever
goeding aan de staat.
Verwachting tot Zaterdagavond:
In het Noorden van het land tijde,
lijk harde en in het Zuiden van het
tand krachtige, later afnemende wind
tussen Noord en Oost. Meest zwaar
bewolkt met vooral aanvank/lijk zo
nu en dan enige regen. Vrij koud.
Zondag: zon 5.0720.08, maan
19.265.0S. Maandag: zon 5.0520.10,
maan 20.42—5.21. Dinsdag: zon 5.03—
20,11, maan 21.555.40.
het Bisdom Den Bosch een coadjutor
zou worden benoemd, in de persoon van
Mgr. W. P. A. M. Mutsaerts. Een uit
voerige biografie werd daarbij overge
legd.
Haast maakte men echter niet. 14
Juni 1941 schreef de Aartsbisschop aan
het Reichsministerium in Berlijn over
de gebrekkige zielzorg ten behoeve van
de geïnterneerde Nederlandse katholie
ken in het kamp Buchenwalde Het ant
woord kwam ruim acht maanden later,
namelijk 4 Maart 1942. Toegestaan werd
dat een geïnterneerd priester daar de
H. Mis mocht lezen; het houden van
predicaties was hem nochtans verboden.
Onder het stempel „geheim" wer
den in een afzonderlijk dossier op
genomen uittreksels uit de meeste
herderlijke brieven van het Hoog
waardig Episcopaat. De perschef van
het Rykscommissariaat, Janke had
ze vertaald en verspreid. In Berlijn
constateerde men dan de nodige
a invallen op het nationaal-socialis-
me en rapporteerde daarvoor aan
Seyss-Inquart.
(Vervolg op pag. 3)
Van officiële zijde wordt o.m. het vol
gende medegedeeld:
Waar in Indië het begin van de oorlog
tegen het Koninkrijk is verbonden aan
de datum van 10 Mei, zullen in Indië op
die dag de doden worden herdacht, ter
wijl de herdenking van de bevrijding van
het moederland in Indië, evenals in Ne
derland, 5 Mei geschiedt.
Beide herdenkingen zullen sober van
karakter zijn.
Het is de grootste roem van een I
vrij geboren volk die vrijheid on
gerept aan zijn kinderen na te
laten J
(Van een bijzondere medewerker)
Zo onrustig als het, nationaal bezien,
in de „grote" politiek is, zo vustig,
we zouden bijna zeggen a? doods,
is het in het plaatselijke politieke ieven.
Het zijn kleine groepjes, die hier en dakr
discussie-avonden houden of zich deftig1
in een sociëteit verenigen, maar van
werkeiyke politieke belangstelling by de
massa van het Nederlandse, op zyn tyd
kiezende, publiek, is welhaast geen
sprake. Of het speciaal de arbeiders
geldt, mag niet zonder meer worden
beweerd. Maar men kan toch niet aan
de indruk ontkomen, dat vooral in ar
beiderskringen van een zekere politieke
apathie moet worden gesproken. Dit
wekt bevreemding.
Men hoeft immers helemaal geen des
kundige te zijn om te weten, dat het
slotstuk van sociale en economische ac
tiviteit toch veelal speelt in de politieke
sector. Wanneer de oorzaak van de
geringe belangstelling onzer arbeidersin
het politiek gebeuren zou moeten wor
den verklaard door het feit, dat we in
de „stille tijd" leven, dat wil dus zeg
gen de periode, die nog ver verwijderd
is van periodieke verkiezingen, dan is
hier toch sprake van een gevaarlyk
verschijnsel.
Dat het vroeger óók zo was. dat men
de verkiezingen met Sinterklaas kon
vergelijken (ook daarbij begint men pas
actief te worden en verlanglijstjes te
formeren enige weken voor het gebeu
ren), is zeker geen excuus.
Zoals gezegd, dient er aan gedacht
te worden, dat het bereiken van be
paalde sociaal-economische doelstellin
gen zoals deze, beredeneerd uit de indi
viduele noden en het algemeen welzyn,
geformuleerd op ledenvergaderingen van
plaatselijke afd. der KAB. en vakaf
delingen, critisch gezeefd dcor deskun
digen ter Verbondsvergadering, met
medewerking van specialisten, door
gaans slechts mogelijk zal zijn met
medewerking van de politieke lichamen.
Zelfs ligt daar meestentijds de eindbe
slissing. Nemen we het belangrijke
vraagstuk van de bedrijfsorganisatie.
Hierin spelen tal van uiterst belangrijke
principiële kwesties een rol. We denken
hierbij zowel aan de kwestie van het
eigendomsrecht als aan het beginsel
van de zedelijke gelijkheid tussen de
mensen, bezitsspreiding en winstdeling.
Ook de regeling van het ontslagrecht,
voorzieningen by werkloosheid en inva
liditeit zijn belangensferen, waarin elke
arbeider onmiddellijk zijn eigen belan
gen terugvindt.
Wie, al is het slechts oppervlakkig,
de discussies in de Tweede Kamer rond
al deze levenskwesties voor de arbei
ders volgt, weet, dat zéér dikwijls, ter
wijl aan de ene kant wel voor de ar
beidersbelangen wordt opgekomen, an
derzijds geen rekening gehouden wordt
met de praktijk, eenvoudig omdat men
die praktyk niet voldoende (meer) kent.
Een van de moeilijkste opgaven voor de
politieke vertegenwoordiger in Over
heidslichamen is: nooit te vergeten op
welke practische gronden hy zyn idea
lisme in zich heeft weten groeien. Hier-
by moeten hem vooral helpen zijn
vrienden, die midden in het leven
staan. Vandaar dat het gebiedende eis
is, dat arbeiders deelnemen aan het
politieke leven, niet alleen, zelfs niet
op de eerste plaats, tijdens de verkie
zing, maar juist wanneer de parlemen
taire arbeid volop aan de gang is.
Hst is niet de taak van de K.A.B. aan
politiek te doen in de enge zin
van dat woord. Dat is haar zelfs
bij Bisschoppelyk Communiqué verboden.
Hierbij heeft men het oog gehad op aan
gelegenheden van personen-politieke
aard. Dat het inmiddels noodzakelijk is,
volop politieke belangstelling te tonen,
blykt o.a. wel uit de cijfers, die vorige
week op deze p'aats werden gepubliceerd.
In 160 plaatsen, waar een afd. van de
K.A.B. is gevestigd, bleken de arbeiders
te beschikken over 150 zetels in de ge
meenteraad. In 6 provincies hebben zy
5 van hun manr.en kunnen afvaardigen
naar de Prov. Staten. De Eerste Kamer
telt 3 katholieke arbeiders-senatoren (De
Bruijn, Nijkamp en Van Lieshout). By
de Tweede Kamer evenwel heeft men
moeite de 5 vingers van één hand uit te
tellen op de arbeidersvertegenwoordigers
(Andriessen, Steinmetz, v. Vliet en Jos
Maenen, waarnaast Serrarens, die even
wel geen kwaliteitszetel bezet). Dit duidt
er op, dat aan deze vertegenwoordiging
nog iets ontbreekt. Nu heeft onlangs „De
Nieuwe Eeuw" gewaarschuwd tegen een
slandenvertegenwoordiging zonder meer.
Men moet vooral specialisten hebben
voor de grote politieke lijn, betoogde het
weekblad, waarbij vooral werd genoemd
de buitenlandse politiek. Men moet het
er natuurlijk mee eens zijn, wanneer
specialisten worden geëist. Maar in alle
politieke onschuld menen we toch te
mogen zeggen, dat politiek vooral is de
kunst van het voor MENSEN bereikbare.
Ook in het middelpunt van de politieke
activiteit dient de MENS te staan. Om
de mens gaat tenslotte alles in het
leven. De gemeenschap is geen doel op
zich, maar is er omwille van de mens.
Laat het woord nu aan de arbeiders zyn.
Niet als zouden zij hun star.denbeiangen
in ieder opzicht moeten laten praevale-
ren, maar zij hebben de specialisten te
leveren, die de arbeidersbelangen goed
kunnen en zullen behartigen. Misschien
is dit laatste onjuist gezegd. Zij moeten
er voor zorgen, dat bij het behartigen
van het algemeen welzijn volledig reke
ning wordt gehouden met de byzondere
noden en verlangens van de arbeiders.
Anderzijds moet door het formuleren en
doorvoeren van bepaalde, voor de arbei
ders van belang zijnde, eisen, het alge
meen welzijn niet worden geschaad. Hier
toe is staatkundige vorming nodig. De
plaatselijke afdelingen der K.A.B. dienen
hieraan volledig aandacht te schenken.
Voorts dienen de afdelingen der K.V.P.
■te zorgen, dat zij uitgroeien boven het
verfoeilijk peil van kiesvereniging zonder
meer. Zy dienen te zijn, of mirstens op
korte termyn te worden, organen van ge
zonde critiek, studie-centra, waarin de
politieke wilsvorming niet een fraai woord
is maar een levende werkelijkheid. De
arbeiders dienen aan dit staatkundig
dispuut volledig deel te nemen, in hun
welbegrepen eigenbelang, in het belang
ook van een goed staatkundig bestuur
van ons land.
