Amerikaanse belangstelling
voor Ned.-Indië
WONINGBOUW IN SNEL TEMPO
Oud-minister Jhr. De Geer
staat terecht
Zijn verblijf in Portugal
Continentaal Elftal met
Wilkes als linksbinnen
Merkwaardige
reacties
„Levendige interesse voor de
practijk van Linggadjati"
„VERGEET NIET OAT IK NOG STEEDS
EEN LEGER HEB"
Nieuwe stakingen in de Westelijke
zones te verwachten
Darui onder de lat
Vlissingen in
de nevel
Mededeling aan Ned.
autoriteiten
„Weg met staatsvijand
no. 1"
Generaal Clay:
Ex-burgemeester Voute
in arrest
In negen uur opgezet en in twee
dagen bewoonbaar
m m
Aluminium ophaalbrug
Tol hoofd en hart
VRIJDAG 9 MEI 1947 e
69ste JAARGANG No. 23843
Communistische propaganda
Opschrift tegen Van Mook
op spandoek?
DE AFSCHEIDING
WEST-JAVA
Zijn zaak zal 6 Juni
Ivor den voortgezet
I
■jpv e pre-fabricated woningen, die
J de fa. Bruynzeel te Zaandam
vervaardigt, worden in ne
gen uur omgezet en kunnen binnen
twee dagen bewoonbaar worden
gemaakt. Zij zijn geheel aangepast
aan de specifiek Nederlandse ver
langens: in rode baksteen opgetrok
ken, met grote ramen, een stevige
fundering en een .telder licht inte
rieur. Deze woningen, die uit vier
kamers en een keuken bestaan, zijn
voorzien van gas, electra, warm en
koud stromend water, alsmede een
keurige douchecel. De woning Ifpvat
geen zolder doch wel een vliering;
het geheel is uit steen opgetrokken.
Uit de ervaring die Bruynzeel heeft
ondervonden met de bouw van 800
noodwoningen in Zeeland is een
product ontstaan, waarop bereids
octrooi is aangevraagd en dat een
unicum in de huidige woningbouw
genoemd mag worden. De kosten
bedragen nauwelijks de helft van
de z.g. Unions in Engeland en dit
was toch nog f20.000. Dat niet al
leen Nederland belangstelling voor
deze huizen heeft, bewijst wel de
aanvrage van officiële Amerikaanse
zijde die bij Bruynzeel ontvangen
werd. De snelle bouw kan geschie
den daar de houtconstructies zoals
kozijnen, deuren, wanddelen aan de
lopende band de fabrieken verlaten.
De vloeren zijn van een eenvoudig
soort parket. Reeds is er een plan
gereed van een woning met twee
verdiepingen. Aan particulieren
wordt niet geleverd. Bruynzeel bouwt
de woningen zelf niet, doch besteedt
ze uit aan de aannemers die in het
bezit zijn van een toewijzing van
het Rijk. De maximum-productie
zal dit jaar de 45 niet te boven
gaan, gezien de speciale machines
die voor dit product nodig zijn. De
huizen worden kant en klaar af
geleverd, dus met een betonnen fun
dering en complete keukenalleen
ontbreekt het meubilair.
■f i-
§§§11 §11 gjgl
m
m*
Geen zomertijd
Frankfort hoofdstad
EXPORT VAN BOTER
Op bescheiden voet hervat
„HOLLANDSE NIEUWE"
Overheid Iet op de prijzen
Het weer
(Vervolq op pag. 2)
-NA VIJF KWARTIER OVERLEG:
Als er geen kruipers waren, zou
de hoogmoed der groten spoedig
afstervenj
STAATSLOTERIJ
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w., f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per miliin-eter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt aich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Toen wij de vorige week schreven,
dat de politieke barometer, wat
de samenwerking tussen K.VJP.
en P. v. d. A. betrof, op „veranderlijk"
stond, konden wij nauwelijks verwach
ten, dat van de zijde van de P. v. d. A.
onze mening zo spoedig een bevestiging
zou ontvangen. In „Het Vrtfe Volk"
verscheen n.l. dezer dagen van de hand
van de fractie-voorzitter van de P. v. d.
A. in de Tweede Kamer, jhr. v. d. Goes
van Naters, een wel zeer merkwaardig
artikel onder de titel „Stabiliteit nood
zakelijk". Wij noemen het artikel daar
om zo merkwaardig, omdat het eigen
lijk zonder reden een scherpe aanval
richt op de K.V.P. en in het bijzonder
op de katholieke fractieleider prof. Rom-
me. Er moet wel een zeer verbitterde
stemming in de boezem van de P. v. d.
A. heersen, om op |n dergelijke felle
wijze zo openlijk in *en dagblad daar
aan uiting te geven.
De onmiddellijke aanleiding, blijkbaar
dankbaar aangegrepen door de P. v. d.
A„ was een opmerking van prof Romme
in „De Volkskrant", volkomen terecht
overigens, dat ,.voor een land in nood
passender zou zijn een kabinet op
bredere basis dan wij op het ogen
blik bezitten, een kabinet, dat niet be
perkt zou wezen tot de steun van al
leen de twee grootste groepen in de
Kamer." En enkele dagen geleden ver
duidelijkte de heer Romme zijn stand
punt nogmaals met deze woorden: „Een
zo breed mogelijk steunvlak voor een
progressieve politiek in chris-
telijke richting" (spatiëring van
ons).
En ziehier, hoe de fractievoorzitter
van de P. v. d. A. op dit standpunt rea
geerde:
„Dat prof. Romme speelt, met de ge
dachte van het loslaten van het bestand
en wat Is de aanbeveling van de ver
breding der regeringsbasis thans anders
dan het loslaten van het bestand is
verwonderlijk. Verwonderlijk en gevaarlijk.
De K.V.P. zal dus óf moeten verder re
geren met ons en dan „con amore" en
zonder concessies aan de Welter-groep
óf zij zal deze samenwerking moeten be
ëindigen, zich met de Welter-groep moe
ten verzoenen, haar jongste verleden en
het regeringsprogram moeten verloochenen
èn naar andere bondgenoten moeten uit
zien. Met de communisten samen zal zij
geen meerderheid hebben; zij zal zich dus
moeten wenden tot de rechter partijen,
daaronder begrepen de Partij van de Vrij
heid.
Maar voor het zover zal komen, zullen
vermoedelijk Kamerontbinding en nieuwe
verkiezingen aan het Nederlandse volk de
gelegenheid geven te kiezen tussen de
twee politieken. die in Nederland mogelijk
zijn: een vooruitstrevende politiek met
ons, een behoudende politiek zonder ons.
Dit partij-oogpunt zouden wij die situatie
met vreugde begroeten. Maar in het be
lang van het, land, dat dit Jaar vóór alles
rust en stabiliteit nodig heeft, zal zij ze
ker niet zijn. En wanneer Prof. Romme
deze opvatting deelt, zij stabiliteit in het
hervatten van het bestand en in de voort
zetting der regeringspolitlek, daaronder in
het bijzonder ook begrepen de fiscale po
litiek, hun aanbevolen."
Wij geloven niet to veel te zeggen als
wy -beweren, dat bovenstaande woorden
bedenkelijk veel weg hebben van een
ultimatum. Een ultimatum echter, dat
wel eens als een boemerang zou kunnen
werken.
-p^e laatste tijd valt immers steèds
duidelijker een afglijden van de
P. v. d. A. te constateren in de
richting van de staatssocialistische idee,
terwijl ook, men raadplege slechts het
nieuwe beginselprogram, een verdere
vervaging der christelijke tendenz is te
bespeuren. Het is dan ook geenszins te
verwonderen, dat de K. V. P. op naar
hoede is. En als de heer v. d. Goes v.
Naters bijvoorbeeld meent, dat de In
donesische politiek na Linggadjati a 1-
leen is uit te voeren door de samen
werking van K. V. P. en P. v. d. A„ dan
aarzelt prof. Romme niet de bal terug
te kaatsen en te wijzen op de jongste
uitlatingen in dit opzicht van anti-re-
volutionnaire politici. Wanneer men
bijv. in het tijdschrift „Anti-Revolution-
haire Staatkunde" de woorden leest, die
dr. Rutgers aan het Indonesische vraag
stuk wijdt, dan klinkt daar een geluid
in door, dat niet alleen verrast, maar
ook doet vertrouwen, dat van A. R. zij
de alle medewerking verwacht kan wor
den, dat Linggadjati werkelijk strikt
en loyaal zal worden nagekomen.
Het zou ons dan ook niet verwonde
ren, dat er op zeker ogenblik een situa
tie ontstaat,' waarbij de K. V. P. en
haar vertegenwoordigers in de Kamer
gedwongen worden zich af te vragen of
de stipte uitvoering en naleving van het
accoord van Linggadjati, althans naar
onze opvattingen, wel van de P. v. d. A.
te verwachten is. De thans aan de gang
zijnde afbrokkeling van Soekarno's en
Sjahrir's „Repoeblik", waarmee de P. v.
d. A. zulke nauwe relaties onderhoudt,
stelt deze partij immers voor problemen,
bij de oplossing waarvan zij misschien
wat al te gemakkelijk bereid zou kunnen
blijken, het streven van andere Indone
sische staten naar eigen onafhankelijk
heid te remmen.
Intussen bevorderen publicaties als
die in „Het Vrije Volk" over het alge
meen de politieke samenwerking, die
toch al, zonder veel geestdrift verloopt
Vorrink definieerde 't op het congres
van de P. v. d. A. aldus: de partij zoekt
geen conflict zeker niet.
De barometer loopt terug. Daarvan
getuigen ongetwijfeld bovenstaande
..merkwaardige reacties".
Donderdagavond heeft Vlissingen de
fetisatie beleefd van een ongewone nevel
wolk, welke over de stad trok en in som-
5?%e wijken het zicht ernstig belemmerde.
„eel mensen liepen de straat op, maar
«aar werden hun ademhalingsorganen zo
®ePrikkeld dat iedereen weldra liep te
Piesten en te hoesten.
v Tijdens een van de bombardementen
ran Vlissingen is in de omgeving van de
?aven een Duitse neveltank bedolven ge-
askt. Zij was juist dezer dagen door de
'narine opgegraven, waarna men er een
Sei,n gaatje in had gestoten, zodat de
ank zeer langzaam kon leeglopen. Don
ate a® tegen de avond schijnt iemand de
wP van de tank gestoten te hebben,
^aardoor een wijde opening ontstond en
hevel volop gelegenheid kreeg te ont-
dj'appen. Gelukkig was de nevel onschul-
Da Van aard. Drie politieagenten hebben
kanJ'P'se tijd kans gezien het gat met
lij,"0 af te dekken. Het ligt in de bedoe
*Odr nevel verder te laten ontsnappen
Pevte de windrichting zodanig is, dat de
"bflve onm'ddellijk naar zee zullen af-
Een woordvoerder van het Amerikaanse
departement van Buitenlandse Zaken
heeft te Washington verklaard, dht de
Amerikaanse regering haar ambassadeur
te 's-Gravenhage en haar consul-gene
raal te Batavia heeft opgedragen de Ne
derlandse autoriteiten mede te delen,
dat de V. S. levendig belang stellen in
het in practijk brengen van de over
eenkomst van Linggadjati.
De woordvoerder zeide, dat de V. S.
verlangend zijn te zien, dat de handel
met de Indische Archipel zal worden
hervat en tevens wensen de V. S„ dat
artikel 14 van de overeenkomst, waarin
voorzien wordt in de restitutie van bui
tenlandse eigendommen aan de recht
matige eigenaren, in practtfk zal worden
gebracht.
,)Het ligt in de bedceling van de
republikeinse regering te komen tot
vorming van een sterk nationaal
leger, in staat de souvereiniteit van
de republiek te verdédigen. Dit is
echter niet het laatste doel, dat wij
nastreven. Wij moeten thans begin
nen onze aandacht te wijden aan het
probleem van een gemeenschappe
lijk verdedigingssysteem voor Zuid-
Oost-Azië. Wij moeten de grond
slagen leggen voor een systeem van
verdediging, dat verder reikt dan de
grenzen van de Indonesische Archi
pel", aldus verklaarde de republi-
keinse minister van Defensie, Sjari-
foeddin, in een rede voor de repu
blikeinse radio.
Wij dienen ook, zo vervolgde hij, een
begin te maken met besprekingen met
de Nederlanders over de vraag In hoe
verre wij kunnen samenwerken op het
gebied van de defensie. Met het oog op
ai deze doelstellingen is het noodzake
lijk een nationale landmacht te bezit
ten, die tezamen met de zee- en lucht
macht kan ontwikkeld worden tot een
nationaal bolwerk. Wij zijn geheel bereid
samen te werken met alle landen tot
bescherming van de vrede in de ons om
ringende gebieden. Wij zij eveneens be
reid met de Nederlanders in onderhan
deling te treden over ons verdedigings
systeem. Wij zijn bereid tot verminde
ring van onze- troepensterkte over te
gaan op basis van wederzijdse bespre
kingen en op basis van het beginsel, dat
wij een efficiënt verdedigingssysteem
voor ons land dienen te bezitten.
Zeer bijzonder bracht hij de Nedei-
landers het volgende onder de aandacht:
Wjj hopen, dat de Nederlanders zullen
toestemmen in het beëindigen van de
troepenzendingen naar Indonesië, zodat
ons volk zich wederom veilig zal kunnen
voelen. Wij van onze kant hebben reeus
een begin gemaakt met het reduceren
van onze militaire macht tot vredea-
sterkte. Wij hebben hét volste vertrou
wen, dat de problemen in Indonesië op
vreedzame wijze tot een oplossing kun
nen worden gebracht. Onze Lasjkars
(Volkslegers) en ons leger (T.R.I.) zul
len een nationale eenheid vormen.
LOS ANGELES (A.P.) De ver
tegenwoordiger van de Nederlandse
Voorlichtingsdienst te Batavia,
Charles J. Hasperhoven, heeft me
degedeeld, dat goed gedisciplineerde
en met succes werkende propagan
disten communistische leerstellingen
verbreiden tot in de afgelegenste
dorpen van Indonesië. Hij vertelde
aan journalisten, dat agenten, die
Moskou financieel steunt, in alle
groepen der maatschappij zijn bin
nengedrongen.
„Volken, die niet politiek geschoold
zijn, vormen een gemakkelijke prooi van
de verkondigers van het communisme",
voegde hij hieraan toe. „Portretten van
Lenin en Stalin verschijnen in de ba
rakken van het Indonesische leger in-
plaats van de portretten van de eigen
leiders. Toen de Japanners capituleei-
den, waren de communisten present,
hun wapenen over te nemen. De Engel
sen kwamen pas een maand later."
Het Tweede-Kamerlid Goedhart heeft
aan de minister van Overzeese Gebieds
delen gevraagd of het juist is, dat de
Luitenant-Gouverneur-Generaal bij een
bezoek aan Modjokerto een groot span
doek op straat heeft aangetroffen, dat
daar door mariniers opgehangen zou zijn
en dat de woorden bevatte: „Weg met
staatsvijand no. 1, Van Mook"? Zo deze
vraag bevestigend moet worden beant
woord, aldus de heer Goedhart, welke
maatregelen zijn dan genomen tegen de
betrokken mariniers en hun comman
dant?
Oud-minister De Geer voor het Bijsonder Gerechtshof te Amsterdam
De vocdselcrisis in de Westelijke zones
van Duitsland wordt steeds dreigender
en het ziet er naar uit, dat in verschil
lende gebieden opnieuw protestdemon
straties en stakingen te verwachten zjjn.
Nadat Woensdag de arbeiders van de
grpte scheepswerven van Blohm en Voss
te Hamburg door een korte sit-down-
staking geprotesteerd hadden tegen de
uiterst slechte gang van zaken in de
voedselvoorziening, hebben Donderdag
ook de arbeiders van dq Howaldtswerven
üe^er dagen 's bij de Tweede Kamer
een wetsontwerp ingediend tot bevorde
ring van de plaatsing van minder-valide
arbeidskrachten in productieve arbeid.
8O®
Scrong
PE ACTIE
Botav7y~BAT4K/
U-_tL2°r* -
1275 Jfjyiomp.k 200. ggo
V V 725
ICheribon
BANTAM
iso t, K
PEK ALONGAN
BANJOEMAS
Tillotjop
NEDERLANDSE BEZETTINGS ZONES
DE CIJFERS GEVEN DE BEVOLKINGSDICHTHEID PER km'.
BEVOLKINGSDICHTHEID VAN NEDERLAND 275 PER Km»
4731 V. PELT
Het Amsterdams Bijzonder Gerechts
hof heeft heden bij interlocutaire sen
tentie bepaald, dat de zaak tegen E. J.
Voute, burgemeester van Amsterdam in
bezettingstijd, Vrijdag 6 Juni zal wor
den hervat. Het Hof achtte het onder
zoek niet volledig en wenste met name
nadere opheldering ten aanzien van de
volgende punten:
1. Verdachte's houding als hoofd der
politie inzake de deelneming der politie
aan Jodenvervolging en razzia's voor de
arbeidsinzet.
2. De verklaring van Rost van Ton
ningen dat Voute de eed van trouw op
de „Führer" zou hebben afgelegd.
3. Het detacheren door Voute van
tientallen agenten bij de Duitse politie.
Het Hof achtte met het oog op
Voüte's houding tijdens het voor
onderzoek en #ter zitting en reke
ning houdend met een eventuele
ontvluchtingspoging en ddhrbij be
horende verduistering van bewijs
materiaal, hel niet raadzaam, ver
dachte langer in vrijheid te laten
en gelastte zijn onmiddellijke ge
vangenneming. Voute, die bij de uit
spraak aanwezig was, werd gevanke
lijk weggevoerd.
Voüte was reeds van Mei 1945 tot 5
October 1946, toen bij werd vrijgelaten,
in arrest.
all
'A--
Over de rivier de Wear in Noord-
Oost Engeland wordt een aluminium
ophaalbrug gebouwd, die, naar men
zegt, de eerste ter wereld is.
Volgens de ontwerpers zal zij 60 pet.
lichter zijn dan een stalen brug van
gelijke grootte, zodat zijn dienten
gevolge, als door een of andere oor
zaak het eleetirsch gedreven mecha
nisme niet zou werken, met de hand
zal kunnen worden bediend.
Er zal een enkel spoor over de brug
komen naast een ruimte ter breedte
van ongeveer 6 M. voor verkeer met
andere voertuigen.
De zomertijd zal ook dit jaar niet
worden ingevoerd; de Middel-Europese
tijd blijft dus gehandhaafd.
De burgemeester van Frankfort. Waiter
Kolb, heeft medegedeeld, dat Franktoit
gekozen Is als de hoofdstad voor de Brits-
Amerikaanse bezettingszones.
het werk voor een korte tijd neergelegd.
Een voorstel van de communisten om
vandaag de algemene staking uit te
roepen, werd echter door de vakbond-
leiders verworpen.
In Düsseldorf is de toestand even
eens zeer gespannen en er worden in de
komende dagen, evenals in andere ste
den, nieuwe grote hongerdemonstraties
verwacht.
De Britse en Amerikaanse autoriteiten
doen intussen al het mogelijke om de
crisis het hoofd te bieden. Met spoed
wordt zoveel mogelijk voedsel naar de
noodgebieden gezonden en generaal
Lucius Clay verklaarde Donderdag
avond, dht, indien het noodzakelijk
mocht zijn, de hulp van Amerikaanse
troepen zou worden ingeroepen ten einde
de inzameling van voedsel bij de Duitse
boeren met kracht door te voeren.
In een poging een einde te maken
aan de voedselcrisis in Westelijk Duits
land, zeide Clay, dat hij bereid was de
Duitse autoriteiten van de voedselraad
in de Westelijke zones grotere zeggen
schap te geven.
„Als het noodzakelijk mocht blijken
drastische maatregelen te nemen, dan
zullen wij dat doen. Wij kunnen de
voorraden van de boeren eenvoudig
weg confiskeren. Ik zal daar zeker toe
overgaan als het nodig blijkt te zijn.
Vergeet niet, dat ik hier nog steeds
een leger heb," aldus generaal Clay.
Clay zeide verder, dat hij bezorgd
was over de mogelijkheid dat de tarwe-
invoer uit Amerika verlaagd zou wor
den. Zowel het departement van Oorlog
als het State-Department geven ech
ter hun volle medewerking om het be
nodigde voedsel naar Duitsland te
krijgen.
Clay zeide niet op de hoogte te zijn
van de mnte waarin zich de crisis in
het Ruhrgebied bevond, daar de Britten
elke publicatie hierover verboden heb
ben.
Boter was voor de oorlog een belang
rijk Nederlands exportproduct. De moei
lijke positie var.- onze binnenlandse vet-
voorziening maakte, dat na de oorlog
deze export niet kon worden hervat. Daar
het echter wenselijk is op de wereld
markt de herinnering aan de Neder
landse boter te doen blijven voortduren,
heeft de regering toegestaan, dat dit jaar
een zeer bescheiden hoeveelheid, n.l. 1000
ton (hetgeen zou neerkomen op nog geen
ons boter per persoon, indien deze hoe
veelheid in de binnenlandse consumptie
zou worden gebracht), naar tropische
landen en Griekenland en Turkije wordt
uitgevoerd. Van deze 1000 ton is voor
lopig 500 ton vrijgekomen. Als voorwaar
de is gesteld, dat de betaling zal ge
schieden in dollars en ponden sterling,
tenzij de uitvoer naar West-Ir.dië plaats
heeft, in welk geval de betaling in Su
rinaamse of Nederlandse guldens kan
geschieden. Het is de bedoeling de boter
in blikverpakking en als z.g. vrieskamer-
boter in kleinverpakking te leveren, om
dat op deze wijze de Nederlandse naam
het best tot ziin recht komt. Voorts
wordt de mogelijkheid var.- export van
boter naar Indië onderzocht.
13 Mei zullen, zoals men weet, de eer
ste schepen tef haringvangst mogen ver
trekken, terwijl vóór 16 Mei geen gezou
ten haring in Nederland mag worden
aangevoerd. Uitsluitend voor de nieuwe
Hollandse maatjesharing gezouten al
dan niet gekaakt zal tot en met 28
Juni de prijs vrijgelaten worden. Na 28
Juni zal voor maatjesharing weer een
prijsregeling gelden, welke vrijwel over
eenkomt met die van het seizoen 1946.
In het tijdvak vóór 28 Juni stuit, blij
kens de ervaring, ten regeling met ma
ximumprijzen tengevolge van de grote
kwaliteitsverschillen op moeilijkheden, zo
deelt men ons van bevoegde zijde mede.
Volgens de normale gang van zaken Is
de prijs van de eerste haring hoger dan
die, welke later in het seizoen geldt.
Aangezien echter de vangstcapaciteit van
de vloot belangrijk groter zal zijn dan
die in 1946 er varen 120 loggers uit
kan worden verwacht, dat dé hoge prijs
voor de primeurs spoedig zal dalen, te
meer, omdat het °°k niet in het voor
nemen van de overheid ligt het aantal
netten aan boord der schepen te beper
ken. Het ministerie van Landbouw, Vis
serij en Voedselvoorziening voegt aan
deze mededeling toe. dat de overheid het
orijsverloop nauwlettend zal gadeslaan en
zo nodig maatregelen treffen om de prijs
op een redelijk peil te brengen.
Vandaag is voor het Amsterdamse
Bijzondere Gerechtshof het proces be
gonnen tegen jhr. mr. D. J. de Geer.
De gewezen minister-president, die in
Mei 1940 met de Nederlandse regering
naar Londen uitweek, is ter verant
woording geroepen voor zijn terugkeer
naar het bezette Nederland in 1940 en
voor de publicatie van zijn brochure
„Synthese in den oorlog" in 1942.
De dagvaarding legt oud-minister De
Geer ten laste:
ten eerste dat hij na zijn vertrek
uit Londen in November 1940 in strijd
met opdracht van de Nederlandse
regering om zich naar Ned.-Indië te be
geven, naar het bezette gebied van Ne
derland is vertrokken, daartoe de toe
stemming van de Duitsche regering
heeft gevraagd en verkregen en daardoor
het Nederlandse volk in de waan moest
brengen, dat hij in de verdere strijd te
gen de vijand geen heil meer zag;
ten tweede, dat hij in April 1942 met
toestemming van de Duitse overheid en
van het nationaal-socialistisch geleide
Departement van Volksvoorlichting en
Kunsten in Nederland de brochure „De
synthese in den oorlog", heeft doen ver
schijnen, waarvan de tekst door de Duit
sers was goedgekeurd.
De dagvaarding geef voorts citaten uit
de brochure „Synthese in den oorlog",
waarin jhr. De Geer aandrong op sa-
menspreking en overleg en als een van
de momenten, waarop hiertoe aanleiding
had bestaan, noemt hij „met name na
de rede van den Führer van het Duit
se Rijk op 19 Juli 1940" Alhoewel
hem bekend was, dat de Nederlandse
regering overleg en samenspreking op
grond van deze rede had afgewezen.
Met dergelijke en andere feiten wordt
dé strafbaarheid van jhr. De Geer ge
construeerd op grond van art. 102 van
het Wetboek van Strafrecht, waarbij
zowel benadeling van de Staat tegenover
de vijand als opzettelijke hulpverlening
aan de vijand strafbaar wordt gesteld.
Als getuigen zijn gedagvaard de oud
ministers Bolkestein, Gerbrandy en Wei
ter, het Tweede Kamerlid Scheps, de
publicisten dr. M. van Blankenstein en
H. M. van Randwijk, mr. Van Harinxma
thoe Slooten, de heren L. J. Bakker, J.
H. Heyink, J. L. Posthuma, dr. J. G. Sil-
lem, J. A. van Sijn, de vroegere „Ge-
sandter" Otto Bene, de vroegere secre
taris-generaal van het Departement van
Volksvoorlichting T. Goedewaagen, en
de vroegere secretaris van de NSB. C.
van Geelkerken.
Verwachting tot Zaterdagavond:
In het Noord.Oosten van het land
aanhouden van het warme droge voor.
jaarsweer met over het algemeen
weinig bewolking en matige wind uit
Oostelijke richtingen. In het overige
gedeelte van het land aanvankelijk
eveneens warm voorjaarsweer, later
tijdelijk toenemende bewolking met in
de namiddag kans op enkele versprei,
de onweersbuien eij enige daling van
temperatuur. Meest matige wind, over.
wegend tussen Oost en Zuid.
Zon 4.5620.18, maan 1.038.04.
Aandachtig luistert de oud-minister
president naar de stem van de procu
reur-fiscaal, mr. W- P. Bakhoven, als
deze de lange dagvaarding voorleest.
De president, prof. dr. J. A. van Ha.
mei, vraagt dan aan verdachte: „Het
is dus volgens uw eigen wens, dat gij
niet door een verdediger wordt bijge
staan?"
„Jawel, mijnheer de president".
Als eerste getuige treedt de oud.
hoofd commissaris van politie te Am
sterdam, J. L. Posthuma, voor het ge.
tuigenhekje- Hij verklaart, dat hy in het
voor-onderzoek 54 getuigen gehoord
heeft in Frankrijk, Engeland, België en
Nederland. Ook Seyss Inquart en Von
Ribbentrop hebben bij dit vooronderzoek
verklaringen afgelegd. De president
leest de namen voor van hen, die bij
dit onderzoek betrokken waren en hij
vraagt de hoofdcommissaris of deze van
de getuigen de vereiste medewerking
heeft gehad en of hij de gelegenheid
heeft gehad het onderzoek zó te ver
richten, dat het Hof zich uit de verza.
melde gegevens een juist beeld kan vor
men. De getuige beantwoordt deze vraag
bevestigend en vertelt, dat hij ook van
de zijde van jhr. De Geer alle medewer-
king heeft ondervonden.
Vervolgens wordt als getuige gehoord
dr. J. G. van Sillem, tijdens de oorlog
Nederlands gezant in Portugal.
Pres.: „Was de komst van jhr. De
Geer naar Portugal u bekend? Wist u
van te voren, dat hij in Portugal zou
komen op weg naar indië?"
Get.: „Dat was mij van te voren aan
gekondigd".
Pres.: „Verkeerde u In de mening,
dat hij naar Indië zou doorreizen, toen
hy u in Lissabon bezocht?"
Get.: „Inderdaad. Toen het aan de
ambassade bekend werd, dat hij van
plan was naar Nederland te reizen, heeft
mijn plaatsvervanger, de heer Van Pal-
landt, hem dit ontraden. Kort voor hij
naar Nederland vertrok waren wij bij
hem in het hotel te gast. Er werd toen
niet over zijn reis naar Nederland ge
sproken en ook niet over Indië. Wij kre
gen de indruk, dat jhr. De Geer zich
verzoend had met de gedachte niet naar
Nederland te gaan."
Pres.: „Waarom werd niet gesproken
over de missie naar Indië?"
Get.: „U moet mij goed begrijpen.
Wij meenden allen, dat jhr. De Geer
te oud was voor een verantwoordelijke
zending in Indië en dachten, dat het
eigenlijk meer een opdracht was om
hem bezigheden te verschaffen."
De president vroeg getuige ver
volgens of hem bekend was, dat
verdachte tijdens zijn verblijf
in Portugal contact heeft ge
had met de Duitse gezant aldaar.
De heer Van Sillem moest dit ont
kennend beantwoorden, doch voeg
de er aan, toe, dat aangenomen moet
worden, dat zulk een contact er wel
geweest is, omdat verdachte een
Duits visum nodig had om naar Ne
derland te reizen.
„Ik vermoedde enigszins", zo vervolg
de getuige, „dat jhr. De Geer niet naar
Indië zou gaan. 't Was toch geen seri
euze opdracht. Ik dacht eigenlijk, dat
hij in Portugal zou blijven."
Uitvoerig liet het Hof zich door de
heer Van Sillem voorlichten over het
vertrek van jhr. De Geer uit Portugal
De keuzecotnmissie van de F.I.F.A.
heeft het elftal, dat Zaterdagmiddag in
Hampden Park tegen Groot-Britannië zal
spelen, samengesteld. De ploeg is/leze lfde
welke Dinsdagavond een oefenwedstrijd
speelde in het Feyenoordstadion, met
uitzondering van één speler, n.l. Gyger
(Zwitserl.). Hij is vervangen door de
snel startende en trapvaste Deense back
Petersen, die momenteel in uitstekende
vorm is. Onze landgenoot Wilkes is als
linksbinnen gekozen, een keuze, welke
wel verwacht kon worden na zijn spel te
Rotterdam. Carey fungeert als aanvoer
der. De ploeg ziet er als volgt uit:
Doel. Da Rui (Frankrijk)
Achter: Petersen (Denemarken) en
Steffen (Zwitserl.)
Midden: Carey (Ierse Vrijstaat), Parola
(Italië) en Ludl (Tsjechoslowakije)
Voor: Lemberechts (België), Gren
(Zweden), Nordahl (Zweden), Wilkes
(Nederland) en Prest Denemarken).
De keuzecommissie
heeft vijf kwartier
beraadslaagd over de
samenstelling van
het elftal. Het las
tigste probleem was
dat van de doelmar
Da Rui werd maar
op het nippertje bo
ven de Deen Jensen
verkozen; Steffen
was (je aangewezen
man als linksback
maar over de bezet
ting van de rechts
back-plaats moet
lang gedelibereerd
zijn.
Ook de keuze van
de Tsjech Ludl als
linkshalf in plaats
Prouff. heeft heel wat voeten in de aarde
gehad in verband met het feit dat de
linkshalf tegenover Matthews komt te
staan.
De samenstelling van de ploeg wijst er
Wilkes
van de Fransman
op, dat de samenstellers tot een verde
digende taktiek tegen Engeland besloten
hebben en de ploeg opdracht zullen ge
ven zijn normaal aanvallend spel niet te
spelen.
De beide gekozen backs hebben in de
proefwedstrfjd in Rotterdam gedemon
streerd, dat zij de voetballers waren, die
het meest van verdedigings-taktiek wis
ten.
De keuzecommissie redeneert vermoe
delijk zio, dat deze twee, samen met John
Carey, de Ierse half, in staat zijn het
middenveld te blokkeren, indien de Ita
liaanse spil, Parola, die van nature een
aanvallend speler ls. uit positie wordt ge
speeld.
Parola, die ln Rotterdam licht gebles
seerd raakte, zal Zaterdag fit aantreden
voor de grote wedstrijd, waarvoor onder
de Engelse voetballiefhebbers enorme be
langstelling bestaat.
Er is de laatste tijd in dit deel van
Schotland veel regen gevallen en het veld
in Hampden park zal waarschijnlijk aan
de zware kant zijn. wat in het voordeel
zal zijn van de Engelse ploeg, die men
goed acht voor een overwinning met min.
stens 3 doelpunten.
De hotels in Glasgow zijn vol en men
verwacht, dat 140.000 toeschouwers de
match zullen bijwonen.
Noch de continentale, noch de Britse
spelers hebben in hun respectievelijke
hoofdkwartieren. 45 of 60 kilometer van
het centrum van Glasgow, ernstig ge
traind. Met ieder stel spelers ls echter
over taktische kwesties gesproken en zijn
de kracht en de zwakke zijden van de te
genstanders onder de loupe genomen.
George Harwick. aanvoerder van het
Britsche team, zeide in zijn commentaar:
..Wij zullen ze niet onderschatten. Ik
heb er verscheidene van zien spelen, h«t
ziin individueel uitstekende voetballers.
Wat voor figuur ze als Dloeg zullen riaar.
moeten we afwachten. Maar we zullen ons
best o'oen."
De manager van het Britse team vond
dt „Rest" een goede ploeg, die er ge
vaarlijk uit zag. in de voorhoede zater.
spelers die wisten wat schieten was.
1500 6359.
1000 3286 8826 9477 13231 14P7S 21215.
400 7950 10377 15049 18913
ƒ200 3615 11346 14199 17553 17675
17758.
ƒ100 4143 8803 9231 9570 12585 14637
16169 16809 20762
De eigenaars der Franse renpaarden
dreigen in staking te gaan, tenzij het
Ministerie van Financiën het plan om
het totale bedrag aan prijzen te verhogen
tot 400 millioen francs, goedkeurt.
