In Velsen wordt gebouwd
VAN DE PIJPENLA NAAR DE
GEMEENSCHAPSFLAT
ARNHEM ROND 1970
Walcheren, weer de tuin van
ons geteisterd land
Getroffen gebieden zijn geen
puin land meer
N
De
zwaarste vliegtuigen zullen er
kunnen landen
Derde op de ranglijst van zwaar
getroffen steden
Zinvolle afwisseling van hoge en
lage bebouwing
Dubbelstad met 130.000 inwoners
Een der grootste luchthavens
ter wereld
GEEN ETAGE-CULTUS
4
Stadswoning Tan gisteren en morgen
-NOODZAKELIjk IS:
$Am
Schiphol groeit met de dag
ni|IIMllllllllllllill||||||||||inillllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!lllllillllltlllll!lllllillin (Minister L. Zefier)
(Van een bijzondere medewerker)
7T\ r is veel veranderd in onze woning de laatste honderd jaar. Bed-
stee, alcoof en pothuis zijn verdwenen. De pomp maakte plaats voor
de waterleidingGas en electrisch licht zijn een onmisbare outillage
"Worden. En weldra zullen ook centrale verwarming en warmwatervoor-
*jzning daartoe behoren. Maar de woning zelf werd niet aangepast aan
fze en andere eisen van woonbeschavingIn strijd met de veranderde
"Chnische mogelijkheden handhaafde zich een cliché-woning met de
ff*1vermijdelijke suite, onpractische keuken en kabinet, beter bekend onder
e naam „pijpenlaatje".
mmm
Hoe het wèl moet!
Zeeuws-Vlaanderen
n
pa»
Camouflage
Ondanks
ff ®v
Wij zullen méér moeien doen, veel méér"
De afmetingen van alle vertrekken
in het gros onzer stadswoningen
kan men van te voren al voor-
Pellen als men de minimum-voorschrif-
'en der plaatselijke bouwvereniging
*etlt. De bouw en exploitatie van deze
*°hingen was meestal in nanden van
gelijk geleide bedrijven. Voor zover
ethische en aestetische overwegin-
aanwezig waren, werden deze door
concurrentie-dwang wel geëlimineerd.
Mwerp en uitvoering kwam veelal in
len van aannemers zonder voldoen-
scholing. Waar dat voorgeschreven
werd alleen de gevel door een ar-
'tect ontworpen. Het waren meer de
Pgezonde verhoudingen in de bouwwe-
j d en 't gebrek aan originaliteit dan de
J&ditie, die onze eenheidswoning cre-
,.rden, waarin de minimumeisen tevens
14 maximum fungeerden.
v gebreken van deze woning behoe-
wij haast niet meer te noemen,
'echt verlichte, ongezellige kamers, die
verhouding tot de breedte veel te diep
zijn. In de keuken staat meestal de goot
steen in de hoek, wat voor de pomp zin
had, maar nu niet meer nodig is. Voor
ruimtebesparing is de glazen kast soms
nog boven de aanrecht geplaatst. Het
aantal kasten en stopcontacten is streng
gerantsoeneerd. Was- en drooggelegen-
heid, bergplaats voor fietsen en kinder
wagens zijn er niet. Dat er kleine en
grote gezinnen zijn en mensen met en
zonder saloncomplex, mocht niet hinde
ren. Zij moeten zich maar aan het een
heidsmodel aanpassen.
Ieder een landhuisje gaat niet. Aan
één ding werd echter bij al dit verval
vastgehouden: de schijn-zelfstandig-
heid van de in lagen opgestapelde en in
rijen aaneengeregen étages werd een hei
lig voorschrift. Maar wie toevallig twist-,
hoorspel- of jitterbug-zieke buren heeft
weet wel beter, omdat men met zijn me
demensen meer meeleeft dan in een flat,
waarin aan geluidsisolatie meer aan
dacht besteed is.
Vrij is men slechts in een land
huisje met een hectare tuin. Zo kan
men echter geen steden bouwen.
Voor Amsterdam alleen al zou het
1. dat in de kortst mogelijke tijd wordt voorzien in de woningnood, die
zowel het gevolg is van vernielingen in de oorlog als van de achterstand
in de normale toevoeging van woningen (nodig om het bevolkingsaccres
op te vangen en ter vervanging van door de tijd onbewoonbaar gewor
den huisvestingen)
2. dat in de kortst mogelijke tijd ook andere bouwwerken, die in de volks
huishouding niet gemist kunnen worden en die door de oorlog verloren
gingen, of waaraan afgezien daarvan behoefte mocht zijn ontstaan,
worden gebouwd;
2. dat de schaarse materialen dkar worden gebezigd, waar zü het meest
nodig zijn;
dat de arbeiders-vaklieden, waaraan een tekort is, daar zullen werken,
waar zij het nuttigst zijn;
5- üat zo rationeel mogelijk wordt gebouwd, zodat geen materialen worden
verspil^ en ook geen materialen worden gebruikt, waarvoor beter andere
zouden kunnen worden gebezigd, in aanmerking genomen de daarmede
te bereiken deviezenbespanng en de besparing van schaarse grond
stoffen;
6. dat geen schaarse materialen worden gereserveerd voor bouwwerken,
welke niet onmiddellijk tot uitvoering komen;
1. dat geen kwaad geld naar goed geld wordt geworpen door op te bouwen
op een wijze, waarvan nu reeds te overzien is, dat zij binnen afzienbare
tijd onhoudbaar zal zijn, doordat onvoldoende rekening wordt gehouden
met de eisen van de toekomst.
8- dat elk wederopbouwplan op zichzelf stedebouwkundig verantwoord is;
8- dat elke bouw, zowel op zichzelf, als in harmonie met de belendende
bouw en de omgeving aren :tettonisch verantwoord is.
(Van onze speciale verslaggever)
Wie in de toekomst in Arnhem naar
jjet station gaat, zal niet meer be
hoeven te klimmen. Het stationsge-
i uw wordt naar voren gebouwd, de
t°eëangsweg verlegd, de heuvel ge-
?eeltelijk afgegraven en men zal vol
komen a niveau de tunnels kunnen
-etreden. Bovendien zal het station
i^hhem twee perrons rijker worden.
andere ingrijpende wijziging in
■^hern's stadsbeeld, zal de toekom-
*li8e verdwijning betekenen van Musis
sacrum. Musis zal zijn klassieke
rla&ts aan het Velperplein om ver
pers-technische redenen moeten ver
aten. Het zal een plaats krijgen in
Pet gebied van de oude Haven,
rjaar door de aanbouw van hotels en
'ats een geheel nieuw recreatie-
Wntrum zal verrijzen.
beide wijzigingen zijn vastgelegd
Vm Arnhem's nieuwe stadsplan, dat 66
Vo£fn<ie maand de gemeenteraad zal
n aangeboden. Dit stadsplan het
dat Arnhem schoner uit zijn ver-
(|3'ug zal doen herrijzen dan het voor
Was bestaat uit een nieuw uit-
Jihgspian en wederopbouwplan.
bu!aillem.'s uitbreidingsplan houdt reke-
met een stad, die rond 1970 haar
l3o'male inwonersaantal zal bereiken:
Wuo°- Daarvan wil het 80.000 bergen in
'l nu Arnhem noemt, 15 tot 20.0C0
to- n nieuwe wijk, die in het Zuid-Oosten
Ar-v^tand moet komen, 30.000 in een
nem-üubbelstad', een grootse wijk, die
e sabelpoort te Arnhem, de enige
V°°rt d,ie gespaard bleef
gehele Rijnland geannexeerd moeten
worden. En onze steden breiden zich
toch al veel te veel uit ten koste van
het omringende natuurschoon.
Het inzicht begint echter baan te bre
ken. Reeds vóór de oorlog ging men in
Amsterdam over tot het scheppen van
gemeenschappelijke voorzieningen. Het
binnenterrein werd niet meer door schut
tingen in hokjes verdeeld. Het tergend
schouwspel voor de bovenhuisbewoner op
de bloementuin, kippenfokkerij of vuil
nisbelt beneden hem behoorde daarmee
tot het verleden. Ook van hem eri zijn
kroost was de tuin en het speelterrein.
In de onderbouw van het huizenblok zijn
gemeenschappelijke bergplaatsen, speel
ruimten en was- en drooginrichtingen on -
dergebracht. In Rotterdam bouwde men
twee volksflatgebouwen in hoogbouw
eveneens met gemeenschappelijke voor
zieningen. Noch over de bergplaats, noch
over de wasmachine ontstonden conflic
ten. De huisvrouwen, die eerst de Vrijdag
als wasdag toegewezen kregen, wilden
aan het eind van de maand niet eens
veranderen. Alleen het ontbreken van een
schoorsteenmantel in de centraal ver
warmde woningen was voor velen een
bezwaar. Maar die dragers van pendules
en vazen werden dan wel door de bewo
ners zelf getimmerd of gemetseld. Ook
met gedifferentieerde bewoning werd
rekening gehouden. Het aantal slaap
kamers der Woningen varieerde.
Het succes van de eerste pogingen heeft
tot nieuwe plannen geleid. Zowel in Am
sterdam als Rotterdam zijn nieuwe woon
gebouwen van dit type ontworpen. In een
nieuwe flat in Amsterdam wordt voor
werkende echtparen desgewenst de wo
ningen schoongehouden en een „toko"
op de parterre voorziet in de dagelijkse
levensbehoeften.
Door toepassing op groter schaal van
de flatbouw zal er in een stad meer plaats
komen voor recreatieve doeleinden, wat
vooral in het centrum hard nodig is. Daar
zal het individuele huis als bouw-eenheid
op de duur verdwijnen.
Dit wil nog niet zeggen, dat de gehele
stad uit louter torenhuizen moet bestaan.
Dat zou hem even karakterloos en onop
recht doen zijn als de huidige étage-
cultus. Juist een eerlijk bekennen van de
in de bewoners levende uiteenlopende
wensen: een zinvolle afwisseling van hoge
en lage bebouwing en van individuele en
gemeenschapswoningen, zal de stad weer
styt geven!
Zuidelijk van de rivier moet komen, een
wijk met eigen diensten en eigen winkel
stand, waaruit de huisvrouwen niet dan
hoogst zelden voor inkopen naar ue wer
kelijke kern van Arnhem behoeven te
komen.
Teneinde dit Arnhem-Zuid wezenlijk
leven In te blazen, teneinde de Rijn
in Arnhem werkelijk een rivier te doen
zijn, die door de stad snijdt, zullen er
aan de oevers van deze rivier grote ver
anderingen plaats grijpen. Niet alleen,
dat de oude Rijnkade in ere wordt her
steld, maar ook aan de Zuidkant van
de rivier zal een Rijnkade verrijzen. De
uiterwaarden aan deze zijde de zgn.
groene rivier, waar de Rijn 's winters
zijn overtollg water in loost zuilen
verdwijnen en de groene rivier zal veel
Zuidelijker achter de stadswijk worden
omgeleid.
Arnhem zelf het Arnhem zoals wij
het nu kennen zal van karakter ver
anderen. Arnhem-werkstad is het plan
van de ingenieurs J. A v. d. Laan en
P. A. Leuken.
De oude binnenstad zal worden gesa
neerd, dat betekent minder bewoners
op dezelfde hoeveelheid grond. Ze zal
bovendien uiteenvallen in drie overi
gens harmonisch in elkaar overgaande
delen: het Noordelijke, het winkelcen
trum', het Zuidelijke het handelscen
trum en het Zuid-Oostelijke heit be-
stuurs- en marktcentrum.
Nog dit jaar begint 111611 met de her
bouw van de eerste der drie delen, het
winkelcentrum, waarvoor als eerste de
Steenstraat aan bod komt. Het bestuurs
en marktcentrum zal met de beide ver
woeste kerken, de St. Eusebius en de
St. Walburgis, In oude vorm verrijzen
Het verkeer, waarvan men aanneemt,
dat het ook in de toekomst dóór Arnhem
zal blijven gaan, zal men er echter om-
heen leiden. Ter ontsluiting van het ge-
bied bij de oude Haven, waar het nieuws
Musis komt, zal dwars door de binnen
stad", n.l. via <je Oeverstraat een doorbraak
worden geforceerd voor het verkeer.
De kleine Industrie, welke in de bin
nenstad in nieuwe vorm geen plaats meer
zal kunnen vinden, wordt overgebracht
naar een terrein in het verlengde van de
Johan de Wittlaan, dat goede weg- en wa
terverbindingen zal krijgen. Bovendien
wordt ook aan de nieuwe Oostelijke woon
wijk, waar een gemengde bebouwing wordt
aangebracht, een eigen industrie-terrein
verbonden.
Dat is in grote lijnen het plan voor
Arnhem's toekomstige ontwikkeling.
Denk in dit stadsbeeld nog hoofdzake
lijk ééngezinswoningen en geen trams,
maar Trolleybussen en het beeld is ten
naaste bij compleet-
Een historisch moment: Op Donderdag 24 Januari 1946, des namiddags ongeveer 5 uur,
werd het laatste der vier grote gaten in de zeedijken van Walcheren, nabij Fort
Rammekens, westelijk van Vlissingen, gedicht. In het gat. dat ongeveer 35 meter diep
was. werd eerst 50.000 ton steen gestort. Een overzichtsfoto op het moment, dat het
groote betonnen sluitstuk op zijn plaats gebracht werd.
zee heroverd!
Walcheren was weer op de
Het Bureau van de Wederopbouw, dis
trict Haarlem, dat zich uitstrekt langs de
Noordhollandsc Kuststrook tot en met
Den Helder en tevens de Haarlemmer
meer omvat, heeft reeds zeer veel ge
daan. Het was een droeve lijst, die na
de bevrijding opgemaakt werd: ruim
16.600 huizen werden door oorlogshande
lingen en Duitse slopershanden bescha
digd en 10.900 woningen min of meer
ernstig. De schade, toegebracht aan deze
laatste groep huizen, kan geschat worden
op 7.8 millioen. Sedert de bevrijding is
hier echter voor 7.1 millioen hersteld; de
totale schade in deze streek bedraagt
f 58.000.000.—
De herstelwerkzaamheden, vaak be
moeilijkt door schaarste aan materialen,
begonnen eerst toen men met de puin-
fuiming klaar was; er werd n.l. een half
millioen M3. puin geruimd, hetgeen
f 2.200.000.kostte. Rotterdam met
28.000 en Den Haag met 7.800 verwoeste
woningen, nemen wel de eerste plaatsen
(Van onze speciale verslaggever)
Praten over oorlogsverwoestingen, twee jaar en langer na de bevrijding, dat
ligt ons volk niet. Nederland is bezig aan zijn opbouw en de getroffen gebieden
tonen een heel andere aanblik, dan kort na de tijd, waarin het oorlogsgeweld,
alles verpulverend, over het land ging. De bevolking keerde terug, de herbouw
begon en al is heden ten dage de stemming nog niet rooskleurig, al moesten zij,
van wie zoveel werd geëist, een aanpassingsvermogen tonen, als zelden van een
mens wordt gevergd, de vooruitgang is groot!
u we dit neerschrijven gaan onze
gedachten allereerst naar mis
schien het allerzwaarst van alle
steden en dorpen getroffen Westkapelle.
Hier vernielde de Royal Air Force de
zware zeedijk, zodat Walcheren onhoud
baar werd voor de vijand. Maar met de
dijk verdween gans het dorp. Het werd
verwoest nog voor de zee in zware vloed
golf alles overspoelde. Nagenoeg geen
huis stond meer overeind, toen Nederland
na de overwinning op de mof ook de zege
op de zee had behaald.
Ga er eens kijken, nu de voorjaarszon
het land wekt tot nieuw leven. Een dorp
is het met kleine huisjes, vriendelijke
rode daken, een nijvere bevolking en
Rotterdam, na het misdadig bombardement van de Duitse vliegtuigen,
in de Mei-dagen van 1940
gezonde kinderen. De noodwoningen zijn
kleiner dan de huizen vroeger waren,
maar het aantal inwoners is weer even
e-'oot ais voor de ramp. Er wordt hard
gewerkt en de honderden arbeiders, die
in een barakkenkamp zijn onderge
bracht, werken even hard mede. Het
omliggende land ligt open voor zon en
zomer. Het lijkt of de ellende al jaren
en jaren achter de rug is. Alleen liggen
bij de dijk die hersteld werd nog enkele
tanks; de zee omspoelt die en spoelt et
overheen, als de storm de golven op
jaagt. Maar het land achter de dijk
is onaantastbaar, precies als vroeger.
En het boomloze Walcheren,
boomloos omdat het zeewater de
bomen doodbeet, herleeft tot zijn
oude glorie, tot de tuin van ons land.
Want ook Middelburg en Vlissingen,
hoe zwaar ook geteisterd, hébben
de ban van het noodlot dat deze
steden trof verbroken. Noodwonin
gen aan alle kanten, opgeruimd puin,
noodbruggen over het kanaal en
verstrekkende plannen om het on
heil om te zetten voor een nieuwe
toekomst,
Gelat hetzelfde niet voor West-
Zeeuws-Vlaanderen, waar m vijftien
plaatsen tussen de 89 en 100 procent
van alle huizen werd vernield? Bres-
kenis, dat ten dode leek opgeschreven
toen het centrum rond de haven was
platgebombardeerd en de belangrijkste
arbeidsmogelijkeid voor zijn inwoners
verdween, krijgt nu een grotere binnen
haven, waardoor de industrie nieuwe
kansen zal hebben
De armoede, die dit rijke land trof,
wordt langzaam maar zeker overwonnen,
Evenals het vorig jaar zullen ook
in de a.s. zomer weer duizen
den belangstellenden uit bin
nen- en buitenland onze nationale
luchthaven Schiphol komen bezoe
ken, als het kan om te vliegen, an
ders alléén om eens rond te neuzen.
En zij zullen ontdekken, dat Schip
hol alweer gegroeid is, al is het er
nog even rommelig als het vorig
jaar. Nog steeds vindt men er een
verzameling barakken als in een
concentratiekamp, waarin zelfs
een ingewijde nauwelijks de weg
weet. Nog ziet men er het stations
gebouw alleen maar in wording met
ijzeren staketsels en erg veel rom
mel er omheen. Men hoopt dat het
nu spoedig klaar zal komen, maar
zelfs als het zover is, dan dient het
alleen maar om in dc toekomst weer
te worden afgebroken, want het is
nu al te klein.
Schiphol groeit sneller dan de inge
nieurs kunnen bijhouden en die inge
nieurs zijn toch niet voor een kleintje
vervaard. Ze maken Schiphol thans tot
een der grootste luchthavens der we
reld, waar zelfs de zwaarste vliegtuigen
die in Amerika in aanbouw zijn en Eu
ropa nog niet hebben bezocht, kunnen
landen. Ter vergelijking diene, dat op
het Engelse vliegveld Croydon bij Lon
den alleen maar lichtere vliegtuigen
kunnen landen van een soort, waarvoor
men op Schiphol bijkans de neus
ophaalt. Ofschoon men ook op onze
nationale luchthaven vliegende vogels
van allerlei slag kan zien, een dóód
simpele eenmotorige, welke men als het
Herinnering aan het voormalige door
de Duitsers verwoeste Schiphol: Het
stationsgebouw met de verkeerstoren.
ware in de zak kan steken, naast een
reus met vier of zes motoren.. Hoog
boven het gewemel van mensen en vlieg,
tuigen uit steken de reusachtige han
gars, 40 bij 110 meter groot en tien
meter hoog, met hun electrisch bewo
gen opvouwbare deuren, die gemakke
lijker opengaan dan de deurkast van
uw slaapkamer, maar alleen een beetje
groter zijn.
In feite is men op Schiphol nog steeds
bezig de Duitse vernielingen goed te
maken. De Duitsers hadden Schiphol al
vergroot tot een oppervlakte van 340.000
vierkante meter. Thans is nog 150.000
vierkante meter in aanleg, zodat de
luchthaven in de toekomst 50 H.A.
groot zal zijn. De startbanen worden
2Vz KAL lang en hun totale oppervlakte
zal het vijftiende deel van het ge
hele straatoppervlakte van de hoofd
stad bedragen.
Er zijn nogal een paar hoopjes aan
materiaal nodig. Men rijdt met een auto
langs kilometers Belgisch natuursteen,
puin (o. a. van de vroegere Duitse bun
kers in de hoofdstad), afval van de
cementfabricage en rioolbuizen, die ge
deeltelijk nog door de Duitsers in de
startbanen werden gebruikt en aan de
algemene vernieling ontkwamen, zodat
ze, zij het elders, weer dienst kunnen
doen. Dat is bij elkaar zo'n 120.000 ton
materiaal. Men verwondert zich dan
ook niet, als men hoort dat er een dui
zend man werken, behoudens dan nog
4500 man van de K.L.M. zelf.
De Duitsers hebben in 1944 het hele
vliegveld verwoest, de kostbare riolering,
zonder welke de startbanen niets waard
zijn, laten ontploffen en de gebouwen
in as gelegd. Maar er is alweer 10 H.A.
gerepareerd en 51 K.M. riolering. De
startbanen worden nu zó sterk ge
maakt, dat ze de nieuwste 150 ton zware
Amerikaanse machines kunnen dragen.
De rest wordt in overeenstemming hier
mede: een fietsenstalling voor 1500 a
2000 fietsen, een parkeerterrein voor
200 auto's, een entrée van 15 meter
breedte, een stationsgebouw van 220
meter lengte en 45 meter breedte, enz.
Er is een geweldig gebrek aan admini
stratie-ruimte, ondanks het feit dat er
steeds maatr barakken bijkomen, en
daarom worden langs de hangars ook
kantoorgebouwen opgericht. De weer
kundige dienst zal uiteraard uitgebreid
zfjn en de douane vergt meer ruimte
dan vroeger.
Er staan een paar zonderlinge ge
bouwen op het vliegveld, welke op boer
derijen lijken, maar in werkelijkheid
gecamoufleerde hangars van het vlieg
veld Deelen blijken te zijn; herinnerin-
nu de strijd om de bunkers ontvolkt te
krijgen langzaam maar zeker ten einde
loopt. Want elke landbouwstreek her
wint de welvaart door de noeste ijver en
het taaie doorzetten, dat in dit deel van
ons land de mensen eigen is.
Brabant en Limburg hebben het
moeilijker dan het kleiland in het
Westen, vooral omdat de woningtoe
standen reeds dringend verbetering
behoefden, toen de oorlog op tal van
punten zijn vernielingen aanbracht.
Men zou overal in de dorpen langs
de Maas de klok een paar jaar
vooruit willen zetten, om de getrof
fen bewoners te helpen. Noodscholen
van karton, noodstallen van stro zijn
niet ideaal, als de oorlog twee jaar
voorbij is- Maar toch is de barre
winter draaglijk geweest, omdat de
herbouw aan de ergste misère een
eind had kunnen maken.
Arnhem, Nijmegen, de Betuwe, we zul
len geen cijfers geven ditmaal, die van
het herstel getuigen. Want meer dan
cijfers zeggen het drukke verkeer en
vooral ook het uiterlijk van deze geha
vende steden en dorpen.
En de plannen, die ten uitvoer
worden gelegd? Nijmegen wordt her.
boren als een stad met ruime plei
nen; Arnhem herleefde tot het oude
centrum van welvaart, dat het eer
tijds was. De Veluwezoom met de
rust van zijn bossen is weer het uit
verkoren plekje voor vacantiegan-
gers nu talloze woningen hersteld
zijn.
Dit alles is bereikt ondanks tekort aan
materialen en schaarste aan arbeids
kracht. Wie dit voor ogen houdt ziet
de wederopbouw als een bewijs van on
gebroken kracht van geheel ons volk.
Nooit heeft het ontbroken aan wils-
in, waar het de verwoestingen betreft,
maar Velsen, omvattende de gemeenten
IJmuiden, IJmuiden-Oost, Driehuis,
Santpoort, Velsen-Noord en Velsen,
neemt met zijn 13.000 beschadigde huizen,
waarvan 3700 totaal onbruikbaar, de
derde plaats in op de ranglijst van de
verwoeste steden in den lande; de in
dustriële schade alleen bedroeg ruim
f 4.000.000.—.
De uitbreiding van Velsen als industrie
centrum, industrieën, die in hoge mate
belangrijk zijn voor onze export en dus
voor onze deviezen-positie, maakt de
thans heersende woning-ellende beklem
mender dan ooit. Vooral de Hoogovens
trekken vele arbeiders tot zich en het is
niet doenlijk al deze mensen in Velsen
of naaste omgeving aan woonruimten te
helpen.
De woningbouw kon niet ter hand
worden genomen, vooraleer het wederop
bouwplan gereed was. Immers, de struc
tuur van Velsen van vóór de oorlog was
niet geschikt om in de toekomst de meest
rationele veldeling van de woon-, werk
en recreatie-gebieden te omvatten. Dit
weder-opbouwplan, waarvan de heren
Dudok, ir. Van Tijen en Maaskant de
geestelijke vaders zijn, maakt van Velsen
een moderne stad. De industrie komt te
liggen in een strook langs het Noordzee
kanaal, ten Zuiden daarvan komen de
woningcomplexen, terwijl de scholen,
zwembaden, wandel- en sportparken zul
len verrijzen meer tegen de duinkant
aan.
Met de wederopbouw is reeds begon
nen; in Velsen-Noord zijn 100 woningen
in uitvoering; helaas is de bouw gestag
neerd, daar men niet meer de beschik
king heeft over voldoende hoeveelheden
ijzer, voorts zijn de plannen van 200
woningen goedgekeurd.
Dan staat nog een plan van 280 huizen
op stapel, welke ten Zuiden van het
Noordzeekanaal gebouwd zullen worden
en de gemeente wil met de bouw van
een 200-tal woningen niet achterblijven.
Het is nog maar een druppel op een
gloeiende plaat, maar de vele klachten
van de mensen van „of-ze-nu-nog-nooit-
opschieten" ten spijt, wordt er hard ge
werkt, opdat ook Velesen weer eens zal
herrijzen.
kracht- Men heeft vaak moeten leven
en werken als pioniers in een vreemd
land om zich er doorheen te slaan, doch
niemand ging bij de pakken neerzitten.
Dat maakte snelle verbetering mogelijk.
Het normale leven is hervat, zjj het dan
vaak op een lager niveau dan vóór de
oorlog.
De getroffen gebieden zijn geen puin.
land meer, al wordt de opbouw ver
traagd door het algemeen gebrek aan
materialen. Kijk waar ge wilt. Rotter
dam. Den Haag, de Amsterdamse ha
ven, Zutfen of de open vlakte rond Gro-
ningen's Martinitoren. Alles is gereed
voor herstel.
Dit is het lichtpunt, al zal er nog heel
wat moeten gebeuren, voor ons land te
rug is op het punt, waar 10 Mei 1940
ons vond!
Amrierd
-./o»
Htr
S£S?- -
&C5S4
Ptitinqen zijn ouqnetisch
gen aan de oorlog! Maar zo zijn er nog
meer herinneringen, al noemen we
slechts de grauwe kleur van het beton-
dek, dat tijdens de oorlog werd beschil
derd met verf, waarin grasdeeltjes wa
ren verwerkt om zo een soort camou
flerende groene kleur te krijgen. En als
men 't uitgestrekte terrein oprijdt, waar
alles een rood vlaggetje draagt, dan ziet
men nog de restanten van de kleine
Duitse hangars, door hen zelf tenslotte
opgeblazen, en de wallen die, toen er
geen bouwmateriaal meer beschikbaar
was, voor de bescherming der vliegtui
gen moesten dienen. Tientallen drag-
liners ziet men er zand graven, vracht
auto's rijden af en aan, een heimachine
is er aan het werk, schepen worden ge
lost, bet is één en al bedrijf, al lijkt er
zo weinig tekening in te zitten.
Maar de ingenieurs weten wat ze
doen en ze hebben van de oorlog
ook wat geleerd, al is het maar....
camoufleren. Langs het vliegveld
wordt immers een dichte beplanting
aangebracht, om de nieuwsgierige
blikken tegen te gaan van de velen,
die op de weg langs Schiphol pas
seren en daar blijven stilstaan, het
geen telkens tot verkeersopstoppin
gen aanleiding geeft.
De weg naar Schiphol zal in de toe
komst ook beter worden. Men weet, dat
men daarovor nog steeds "de toegangs
weg naar de Rijksweg Amsterdam-
Den Haag moet nemen (tenzij men
over Amstelveen rijdt). Deze toegangs
weg nu zal binnenkort verbreed wor
den tot twee rijbanen van ieder acht
meter, met een rijwielpad en een voet
pad aan weerszijden. Er komt een
boombeplanting langs de weg, die om
een dijk komt te liggen vanwege de zeer
slappe bodem.
De aanleg is trouwens een technisch
kunststukje, want men wil alle huizen
en boerderijen sparen.
Tegen de herfst zal een begin ge
maakt worden, en men moet met veel
overleg te werk gaan, omdat het ver
keer langs de huidige weg niet gehin
derd mag worden en de vele telefoon
kabels enz. een voorzichtige behande
ling eisen. Het werk zal anderhalf jaar
in beslag nemen. Het Rijk betaalt de
helft der kosten. Er komt een zonder"
linge knik hij het Luchtvaartlaborato
rium, alsof de weg eigenlijk niet naar
Amsterdam wil buigen. Het is in de toe
komst de bedoeling dat de weg verder
rechtuit gaat, over de Schinkel langs
het Haarlemmermeerstation naar de
Com. K ruse manstraat. Tot het zover is,
zal men echter nog de Aalsmeerweg
moeten nemen, de Haarlemmermeer-
straat en het SurinamepJein naar de
Overtoom, aam het einde waarvan een
nieuwe brug naar het Surinameplein zal
worden gebouwd. Er is dus werk genoeg
aan de winkel!
