PHILIPS MAAKT EEN HETE-LUCHTMOTOR
Vinding na tien jaren van
ingespannen arbeid
DOKIE DURF in BORIS BAAL DUIKT OP
Sn
WE krijgt weer een kans
ÜSS wint met 8-2
DE MAN die geen
SPORTUITSLAGEN
r
Buitenlanders in de
mijnen
Graannood in
Frankrijk
Wij luisteren naar
Revolutie op gebied van motoren
PAARD OP HOL IN
EEN VLIEGTUIG
Massaal bezoek aan de
Grebbeberg
2-F.C. scoort in laatste
seconde: 2-1
Resultaten afd. Haarlem
MOTORRACES TE
HILVERSUM
J
J
geld kon uitgeven
VRIJDAG 16 MEI 1947
PAGINA 7
Bezwaren van de heer
W. J. Hamers
\i&
„VOLENDAM" AFGEDAAN
ALS TROEPENSCHIP
2300 man naar Indië
fee
KFC—ZW 0—2
Ajax recipieert
Prinses Elizabeth
gaat verhuizen
NIET VOOR VERBETERING
VATBAAR
Inspectie voor demobilisatie
Nog negen processen tegen
oorlogsmisdadigers
V.
door A. J. CRONIN
Wordt vervólgd)
experimenten in de Philipslabo-
■"atoria 1e Eindhoven met de Philips hete-
'"chtmotor zijn thans zover gevorderd,
•kt nadere bijzonderheden kunnen worden
Medegedeeld. Na 10 jaren van ingespan-
n*h arbeid, waarbij men tijdens de Duit-
se bezetting in het grootste geheim door
werkte, zijn de Philipsingenieurs er in
geslaagd een nieuwe motor te ontwikke-
'en, die een nieuwe fase inluidt op het
gebied van motoren.
Ete nieuwe vinding heeft haar ontstaan
te danken aan het dat men bij Phi-
~Ps ging zoeken naar een electriciteits-
"ton, die radiotoestellen zou kunnen
v°eden op plaatsen, waar men niet over
e'ectrische stroom beschikt. Het daar-
v°or fundamenteel opgezette onderzoek,
Waarbij o.a. ook de hete-luchtmachine,
'b 1816 door de Engelse geestelijke
Sterling ontworpen, werd bestudeerd,
heeft uiteindelijk geleid tot de vinding
v&n deze geheel nieuwe motor, die in
tactisch alle vermogens kan worden
bebouwd, en zulk een groot aantal toe
passingsmogelijkheden heeft, dat men
Met recht kan gewagen van een omwen
ding. Hij kan bijv. worden gebruikt zo-
Wal voor automobielen als voor spoor-
Wegtractie, voor het opwekken van
stroom in bedrijven, zowel als in parti
culiere woningen.
Het principe van de hete-luchtmotor
ferust op het feit, dat een in de cylinders
„Jo de motor afgesloten hoeveelheid lucht
?f ander gas bij elke asomwenteling een
Ringloop doormaakt, waaraan men vier
Verschillende etappes kan onderscheiden,
verhitten, uitzetten, afkoelen en sa
ppersen. De arbeid,, die de samenge-
en verhitte lucht bij het uitzetten
verrichten, is groter dan de arbeid,
°le het vliegwiel aan de zuiger moet al
leen om de lucht in de koude ruimte
Jp samen .te persen voor zij opnieuw
®rhit wordt. Daardoor is bij elke cyclus
yen overschot van arbeid, dat bij de hete-
uchtmotor zeer groot is. Bij elke asom-
ïfbteling verricht de motor nuttige ar-
r®'d, hij is daardoor te vergelijken met
h tweetactmotor.
Het nuttig effect van de hete-lucht
motor is groter dan dat van de benzine-
Motor, het ligt ongeveer tussen dat van
"e beste benzinemotor en de Diesel-
Motor in. De belangrijkste waarde ont-
rfet de nieuwe motor eigenlijk aan zijn
Mjzondere eigenschappen. Als brandstof
an bijv. zowel benzine als stookolie,
Methylalcohol als lichtgas worden ge
bruikt. Daardat zuigers en cylinders
*°Ud blijven, is van chemische aantas-
Mg geen sprake. De brandstof ver-
moter. Doordat hij geen periodieke ex
plosie heeft is hij ook veel geruislozer.
Een Philips hete-luchtmotor voor auto's
van ongeveer 15 pk. maakt bijv. niet
meer geluid dan een naaimachine.
Zijn volume en gewicht rijn klein
ten opzichte van zijn vermogen. Het
toerental kan 3000 omwentelingen per
minuut bedragen. Een van de groot
ste voordelen, vooral bij zijn gbruik
m auto's, is, dat hy bij een gering
aantal toeren toch een grote kracht
kan ontwikkelen; daardoor kan in een
auto de versnellingsbak vereenvoudigd
worden of zelfs geheel vervallen.
De philips hete-luchtmotor is, zoals
men reeds zal hebben begrepen, in te
genstelling tot de benzinemotor, waar
de brandstof in de cylinder verbrandt,
een motor met uitwendige verbranding.
In de periode van 14 Mei tot 15 Septem
ber zal Iedere Donderdag en Zaterdag van
9 tot 17 uur de toren van de vermaarde, ge
deeltelijk verwoeste abdij te Middelburg voor
het publiek ter bezichtiging opengesteld zijn.
Ook de gedeeltelijk afgebrande Lange-Jan-
toren zal voor belangstellenden opengesteld
worden.
Foto van een
opengelegde vier-
cylindermotor (la-
boratoriummodel)
Het afgebeelde
proefmodel wordt
met gas als brand
stof verwarmd. Het
gas en de lucht
worden door de
pijp geheel rechts
toegevoegd; de
verbranding heeft
plaats binnen de
kap rechts.
Om iets van het
drijfwerk, dat zich
binnen een geslo
ten huis bevindt,
te kunnen zien is
het deksel wegge
nomen. Zo ziet
men tussen motor
blok en vliegwiel
nog iets van het
tuimelschijf me
chanisme, waar
mede de bewegin
gen van de vier
horizontaal bewegende zuigers op
de eveneens horizontaal liggende
motoras worden overgebracht.
He motor kan 15 pk. leveren bij
3.000 omwentelingen per minuut.
In het schema van een hete-lucht
motor volgens de zogenaamde V-con
structie, ziet men de warme ruimte
Vw, waarin de samengeperste lucht
wordt verhit, daarna zet zij uit, duwt
ff tt r
bh
ahdt volledig, waardoor men geen
ist heeft van stank of giftige gassen.
Bougie en stroom verdeler ontbreken,
Waardoor hij minder onderhevig is
bwn storingen als bijv. de benzine
de zuiger Zw weg en kan daarbij
arbeid verrichten. Door middel van
het vliegwiel drijft de zuiger Zw de
uitgezette maar nog warme lucht
naar de koude ruimte Vk. De lucht
passeert daarbij de regenerator R,
waaraan zij het grootste deel van
haar warmte afstaat. Vervolgens
ivordt de koude lucht in de ruimte
Vk door de zuiger Zk samengeperst
en tegelijk naar de warme ruimte
gedreven, waarbij de lucht opnieuw
de regenerator passeert en nu de
zoeven in bewaring gegeven warmte
opneemt.
De verhitter H, die zijn warmte van
de brander B ontvangt, en de koeler
K, die zowel door water als door
lucht gekoeld kan worden, zorgen
ervoor dat het gewenste tempera
tuurverschil tussen de warme en
koude ruimte gehandhaafd blijft.
Het drijfwerk, de drijfstangen D met
vaste draaipunten Cl en C2 en de
krukas S, is zo geconstrueerd, dat de
warme zuiger steeds 90 gr. bij de
koude zuiger vóór is in zijn bewe
gingen. G is een contragewicht.
Voordelen: eenvoudig drijfwerk,
gesloten carter (met eventueel ver
hoogde luchtdruk), uitgebalanceerde
zuigers, dus trillingsvrije gang.
Een op hol geslagen paard heeft in
een vliegtuig in Mexico veel conster
natie veroorzaakt. Het dier poogde
een gat te trappen in de wand van
een groot vier-motorig vliegtuig.
Twee uur lang maakte het de beman
ning ongelooflijk lastig. Tenslotte
besloot de piloot een noodlanding te
maken. Het enorme vliegtuig was
onderweg van Mexico-City naar
Long Beach met een lading bestaande
uit acht kostbare renpaarden. Juist
was het vliegtuig gestart, toen het
twee-jarige paard Joselito over zijn
zenuwen heen raakte.
Het kostbare paard sprong en
trapte zich door drie boxen heen,
maar kwam tussen de volgende box
en de wand klem te zitten.
Na de noodlanding heeft een vee
arts het dier met een injectie be
daard. Daarna heeft „Joselito" de
reis rustig voortgezet.
De voorzitter van de Alg. Bond
van Werkers in het Mijnbedrijf, de
heer W. J. Hamers, heeft in ver
band met de tewerkstelling van bui
tenlanders, Polen en Italianen, op de
Staatsmijn Hendrik ontslag geno
men uit de oommissie voor pro
ductieverhoging.
In een brief aan de beheerder der
Ned. Steenkolenmijnen, dr. Groothoff, de
mijnindustrieraad en de voorzitter der
der commissie voor productieverhoging,
ir. Paulen, zet de heer Hamers zijn be
zwaren uiteen. Hij meent, dat er o.a.
middelen zijn om de productie te ver
hogen en wijst er op, dat 7000 Neder
landers in het kolengebied van Duits
land werken. Men had, aldus dit schrij
ven, niet vooruit behoeven te lopen op
het advies van, de commissie waarin hij
zitting heeft.
De heren J. H. Krooshof en W. J. A.
Mulders, resp. voorzitter van de Protes
tants-Christelijke Mijnwerkersbond en
secretaris van de Katholieke Mijnwer
kersbond, verklaarden ons in een onder
houd, dat het circa vijftig man betreft,
terwijl er maximaal ongeveer 200 Polen
in de mijnen zullen worden geplaatst.
Over hun aantal behoeft men zich niet
ongerust te maken, evenmin over de
kwaliteit van deze lieden, aldus deze
heren. Deze Polen zjjn afkomstig uit
Engeland en hebben in geallieerde legers
gestreden. Thans willen zij niet «aar
Polen terugkeren. Ten slotte schreven
beide woordvoerders de noodzakelijk
heid van coüte QUe coüte te komen tot
een productie van 12 millioen ton in '48-
1948.
30. Met een forse
handbeweging
sloot prof, Onsnor
het raam. Hij
hield er niet van,
in zijn werk te
worden gestoord,
zelfs niet door
gordijnen. Niet
minder fors was
de handbeweging
die Mergel toe
paste om de pro
fessor buiten wes
ten te slaan. Onder
die formidabele
klap deed de pro
fessor hetzelfde wat
een minder geleerd
man zou hebben gedaan: Hij zakte in elkaar. Mergel pakte
daarop de geleerde op alsof hij een kind was en tilde hem met
behulp van zijn collega Puntbaard in de auto. „Durf is er al
vandoor" zei hij spijtig. ,JDat is jammer, ik had hem graag ontm
moet", lispelde Anapoulus terwijl beide mannen met hun vangst
wegreden.
Hemelvaartsdag brachten duizenden
Nederlanders uit alle delen van het
land een bezoek aan de militaire graven
op de Grebbeberg. Reeds vroeg in de
ochtend stroomden de bezoekers Rhenen
binnen. In de middaguren waren er op
de Grebbeberg, in tegenwoordigheid van
het gemeentebestuur van Rhenen,
plechtigheden. Eén hiervan was de bij
eenkomst van 800 zangers van de „Bond
van Amsterdamse Christelijke Zang
en Muziekverenigingen, kring Amster
dam van de Koninklijke Bond van
Christelijke Zang- en Oratoriumvereni-
gingen", in samenwerking met het
„Arnhems Zangersveiibond", die met
extra bus- en treindiensten werden aan
gevoerd.
De „Volendam" vertrok Woensdag
middag voor de derde maal na de be
vrijding en tevens voor de laatste maal
als troepenschip naar Ir.dië, ditmaal met
2300 man aan boord, samengesteld uit
een regiment stoottroepen, een bataljon
van het tweede regiment infanterie,
twee veldhospitalen, twee hulpverband-
plaatsen en de staf van de zesde infan
teriebrigade. De manschappen werden
uitgeleide gedaan door generaal W. K. J.
Baay, commandant van de tweede divi
sie, en generaal A. H. Nyhoff. De tam
boers, pijpers en trompetters van de
tweede divisie,in de wandeling „drum
band" genoemd, verhoogden met pittige
marsen de toch reeds goede stemming
van de manschappen. De „Volendam"
zal na haar terugkeer in Nederland weer
als passagiersschip worden ingericht.
Dinsdagavond trok een grote bidstoet van
Maastrichtenaren naar de z.g. St. Servatius-
bron aan de Cannerweg bij de Belgische
grens, die met enige plechtigheid weer in
gebruik genomen werd. Vóór de oorlog was
de bron wegens de aanleg van het Albert-
kanaal uitgedroogd. De put is nu flink uit
gediept en geeft weer ruim water. I
Blijkens recente uitlatingen van mi
nister van Acker bedraagt de tonnage van
de Belgische handelsvloot thans 75 pCt
ven voor de oorlog, n.l. 300.000 ton te
gen 400.000 ton. De regering zal een cre-
diet van frs. 1.500 millioen ter beschik
king stellen voor uitbreiding van de vloot.
17 28
16 22
15 19
18 18
17 16
18 16
Or. Zwart
LOC
Spaarnev.
Olympus
The Unity
15 15
17 14
17 13
17 11
13 8
18
27
Ontwaakt
18
16
18
27
ASR
16
14
18
26
THB
18
14
18
20
Fokke
17
10
17
19
SCA
17
8
17
17
17
29
VIC
18
12
17
26
ADW
17
11
18
24
Amstel
16
10
16
23
DCO
17
10
18
18
BSM
17
7
17
17
Be r.k. elftallen in de vierde klasse
J^agen nog onze aandacht en gisteren
jjtoft B. S. M. weer eens teleurgesteld
j.°°r thuis van ABIM met 21 te ver
aten en de toestand ziet er weinig
°opyol meer nit. DSS deed het beter
JM vierde z'n jubileum met een klinkende
2-zege op ADW.
ff AS is niet meer te kloppen in zijn
*ffleling. De Halfwegse club kon het
,chter ditmaal niet tot een overwinning
'fengen, maar hield tegen RODI toch
puntje thuis.
V.
We heeft zijn kans weer geheel in
®%en hand gekregen, omdat het zelf
jMfdienstelijk van Fokke won en ook
Wdat de ernstigste concurrenten EHS
Vliegende Vogels tegien elkaar gelijk
Malden. WE en EHS staan nu precies
~^Ük en VI. Vogels volgt op één punt.
V^ze Gezellen deed zeer goed werk
°°r van Ontwaakt met 31 te winnen.
Maar iev was minder gelukkig en ver-
°°r met 32 van ASR.
VvB°gels
Gezellen
Be teleurstelling lag reeds op de ge-
trÜ n van de ZPC.aanhang te lezen
n het er naar uitzag, dat hun favo-
öb er biet ib zouden slagen tij.
feM het langdurige offensief, hetwelk
- ,reet na de hervatting was ingezet, het
Hhende doelpunt te scoren. Eerst in de
'plaatste seconde werd deze teleur-
eiling in een uitbundige jubel omge.
Uh doordat bij een hevige schermutse-
js S spil Kuiper tenslotte succes had.
5.., öit juist op het nippertje nog ge-
e "ledde bleek uit het feit, dat er niet
s meer afgetrapt werd.
fle eerste drie kwartier ging de
beèi vrijwel gelijk op. Na een aanvallend
7 van de thuisclub, kwam reeds na
Bin nuten de snelle WFC-rechtsbuiten
te Pus alleen voor doelman Dijkstra
ladoch wonder boven wonder be-
bep het schot tegen het uitgestoken
Vol» Van de Zaandamse keeper om ver.
kast s corner te gaan. Dit was van de
ïQo?n een beleefde waarschuwing. De
Yoi^e defensie sloeg er echter geen
hUj. de acht op, want ha een half
Verv^fVenkte Hillenius langs Vink om
MSens Dijkstra te passeren (0—1).
Moert- isclub liet zich echter niet ont-
hutP„ n en de gelijkmaker kwam 9 mi-
Wit voor de thee, doordat invaller De
met een fraai schot profiteerde van
(fe^traP van de stopperspil Smit
W0'ect ba de hervatting werden de
«te yVfM^erders geheel teruggedrongen
G verslaDte geen moment om de
tegenpartij gelegenheid te geven aan de
greep te ontkomen- Nadat de deklat 9
minuten voor het einde bij de gasten de
helpende hand had geboden, kwam ten
slotte in de allerlaatste seconde het ener.
verende* moment.
Aan het aloude Z.V.V. komt de eer toe
de kampioensploeg KFC de eerste neder
laag toegebracht te hebben. Dit is dan
ook de enige verdienste, want beide clubs
hadden geen enkel belang meer by deze
strijd.
Toch mag de Zaandamse overwinning
niet onverdiend genoemd worden, want
door sterk verdedigen werd de Koogse
voorhoede in bedwang gehouden, terwijl
de blauw-zwarte voorhoede er in slaagde
het tot 2 doelpunten te brengen en dat
nog wel by de altyd hechte K.F.C.-de
fensie. By de bezoekers viel vooral het
uitstekende werk van Feenstra op, die
ditmaal de spilplaats bezette.
Nadat de thuisclub het meest aanval
lend was geweest, opebde P. Kok na een
half uur uit een voorzet van W. Kok
de score (01), met welke stand tevens
de rust aanbrak.
Ook na de hervatting voerden de gast
heren de boventoon. Het succes kwam
echter weer aan de andere zyde, doordat
Penning bij een vrye schop doelman
Schaap wist te passeren- (02).
IA: RCH 4—Halfweg 2 3—3, WB 2—
Beverwijk 2 31, Hoofddorp BoysDEM
2 30, Zandvoortmeeuwen 4OG 2
3—O, Geel-WitHPC 3 A—4, Spaarn-
damHaarlem 3A 42. IB: DSK
Schoten 2 07, WaterlooHillimen 2
42, Haarlem 4RGH 5 00, Concor
diaTYBÉ 2 24. 2A: Haarlem'5
Stormvogels 4 21, EDO 4Kinheim 3
6—3, Schoten 3HBC 3 0—5. 2B: Haar
lem 6—HFC 5 2—1, Kennemers 4TYBB
3 2—3, SVY—Halfweg 3 2—3, Terrasvo
gels 2—WD 2 6—0. 2C: Schoten 4—DSS
2 5—1, Bloemendaal 3—VSV 4 1—9, DCO
2Kennemers 5 52, Velsen 3WH
05. 2D: SpaamestadRCH 7 11. 3A:
OG 3Waterloo 2 04, DEM 4Haar
lem 7 21. 3B: Velsen 4Bloemendaal
4 0—1. 3C: THB 4—Concordia 2 3—2,
RCH 8—DCO 3 2—2, Hillegom 3—DSK 2
33. 3D: Zandvoortmeeuwen 6Geel-
Wit 2 3—3, BSM 2—HBC 4 8—2, 3E: ETO
2—EDO 5 3—2, HFC 6—DSOV 4—1. 3F:
THB 3Spaarnevogels 3 01 RCH 9
Heemstede 2 014. 4B: VSV 5Kenne
mers 7 13—0. 4C: NAS 3—EDO 7 4—0,
Waterloo 4Spaarnestad 2 31. 4E:
Schoten 6HFC 7 14 Halfweg 4OG 4
1—9, Haarlem 11—THB 5 6—0. 4F: Rip-
perda 7DSK 3 44.
Junioren: B: TYBB aHBC a 11,
IEV a—Velsen a 0—10, WE a—DEM a
4—1 D: HBC c—TYBB b 0—3, OG b—
DEM C 4—3, HBC b—DEM b 4—2, TYBB
c—BSM a 0—5. F: Vogelenzang a—Geel-
Wit a 12—2, OG c—Concordia a C. n. o.,
Velsen b—HBC d V. n. o., Velsen c—
HBC e 5—3. G: RCH c—WH a 5—1. H:
Haarlem d—Stormvogels c 2—1, Haar
lem e—HFC d 3—13, DIO b—Hillegom b
34, Zandvoortmeeuwen bRCH d 51.
Op 31 Mei zullen in de Apollohal te
Amsterdam tegen elkaar uitkomen: Willy
Quentemeier—G. Posno; L. van DamG.
Lefebre; Jan Schoen—H. de Wolff en Rle-
gerSchneider.
DISTRICT I. Tweede klasse A. Spartaan
RCH 11, ZeeburgiaKennemers 50,
ZFCWFC 21, HVCAFC 05, Hilver
sumAlkm. B. 10; B. Watergraafsm.
Velsen 13, TOGVr.schaar 31, KFC
ZW 02, VolendamDWV 20, HBC
OSV 2—5.
DISTRICT n. Tweede klasse A. Velox
Unitas 2—1, Coal—Hercules 5—0, BMT
HW 1—1, Gouda—VFC 1—1, ODS—
VUC 24; B. VIOS—Overmaas 09, For-
tunaScheveningen 20, QuickSW
0—2, SliedreehtUVS 0—2.
DISTRICT m. Tweede klasse A. Olden-
zaalPhenix 21, AchillesEilerm. 2—3,
VostaBorne 41, NEOHengelo 10,
Rigtersbl.—Quick 30; B. ZAC—WVC
10, ZutphaniaSallandia 12, AZC
Zwolsche Boys 04 (Zwolsche B. kamp.);
C WAW-SCH O—l, Theole—TEC 1—1,
RhedenDier. B'. 52, Doetinchem
Veenend. 21, VarsseveldWSN 25.
DISTRICT IV. Tweede klasse A. RBC—
Middelburg 55, DoskoBreskens 61,
ZeeuwenBiervliet 11, GoesHero 11.
B. ValkSchijndel 30 (Valk kampioen),
TivoliW.mina 12, TOPConcordia
32, DeskZwaluw 22, WoenselRAC
5—1.
DISTRICT V. Tweede klasse A. Nicator
—BI. B. 00. De KooiLSC 2—1, Friesl.
Drachten 20, MSC—Oosterparkers 2-3:
B. Zwartemeer—WW 12. BATONoord
ster 00, HelpmanAppingedam 20,
GRC—Hoogezand I2.
DISTRICT VI. Tweede klasse A. Heer
Willem I 12, HeerlenWaub Boys 2O,
Laura—Kolonia 11; B. KimbriaTeg.
Herten 40, Geleen—Wit Zwart 12.
DISTRICT I. Derde klasse A Meer
Bloemendaal 62, GermaanSLTO 11,
GVO—Halfweg 3—1; B. NEA—QSC 1—3.
Purmerst.DTS 12, Alw. Forw.WZ
01: C. RKWABeverwijk 5—0, Meteoor
—WA 22; D. Zaand.—ADO 31, APGS
Hollandia
Vierde klasse A. JVCTexel 23, Grass
hoppersWatervogels 2—2, MFCSchoorl
2—2. LSWN. Niedorp 23, Oudesluls
BKC 24; B. Sijbek.—EVC 0—1, Rijp—
Zouaven 02, MonnikendamSEW 32,
GeorgeAndljk 2—1; C. USVU—Vitesse
21, AssendelftZeev. 21, WSV—BSV
3-1, VroneRanders 40, CSVUitgeest
1—1; D. BSMABIM 1—2, DRCZRC
3—1, DCO—ASV 1—2, WD—VIC 2—0,
DSSADW 82: E. The UnityOlympus
3—3, NAS—RODI 1—2, DIO—Oranje Zw.
2l, Spaamv.SWZ 23, CNF—Wllh.
V. 0—1; F. SCA—THB 1—2, WE—Fokke
3—0, OntwaaktO. Gezellen 25, EHS
VI. Vogels 1—1; G. LijndenRKAV 10,
DVAV—Madjoe 2-2, MeervogelsTIW 0-2,
ZSGOJ. H. Kw. 21, Sloterdijk—ETO
2—1, JOS—TDO 1—0; H. OFC—Neer-
landia 14, Schinkelh.DCG 15, DJK
RCZ 24, SchélllngwoudeZaanlandia
12, SNARivalen 03, HEDWODIZ
2—4; I. Electrar—Pionier 23, Zilverm.
BPC 30 HeemskerkSAVM I2, RAP
—Uithoorn 0—3, BDK—ADE 24, Hertha
—Wilskracht 1—2; J. Gravel.SEC 73,
OlymplaZebra's 11. LVVRKBW 0-0,
Actlf—APWC 0—5, Quick A—victory 4—2.
K. MaurlkNijenr. 15, Amersf. B.-Amsv.
3—1; L. VoorwaartsMSV 33, YFC
Brederodes 20, En AvantRUC 20,
JSV—GW 2—3.
Res. 3e kl. F. DCG 3—JHK 2 1—2, DWS
4De Meer 2 30.
DISTRICT II. Derde klasse A: Lugdunum
VCS 2—3. B: Woerden—Tonegido 0—3, ASC
Concordia 01. C: H. v. Holl.Musschen
02, PostduivenBEC 21, LeonidasEx
celsior 1—1. D: Zwijndr.Poortugaal 3—1.
F: Spartaan—Olympia 0—2, DHZGEV 3—3,
ArchipelCromvl. 13.
Vierde klasse A: DOSR—DOCOS 0—1, LD
WS—Teylingen 3—3. B: ZLC—Wilhelmus
1—4, Zwart BI.—Rijsw. 1—3. L en Sn—BTC
3—7. C: SMV—DSO 3—0, RAVA—Gouderak
82. D: Haastr.Full Sp. 51, Satumus
HDV 2—2. E: KRVC—Ollveo 2—2, Pos tal ia-
Stolwijk 14, Delfia—Ooievaars 2—0, SFC—
GDS 4—2. F; Noorden—WIK 2—2, VDS—SOA
33, MoordrechtPretoria 12, Spoorw.
Oudew. 02. G: Maasstr.DVC 34, DUNO
Gravez. 61, TerlaakNaaldwijk 30. H:
DRZ—Schoonh. 1—2, SIOD-DDC 3—1, Pech
vogels—Celeritas 1—4. I: NHS—W. Rood W
1—2, PFC—DRL 1—2, EunriseHillegersberg
1—2. J: Lodewijk—Hermandad 1—4, Hillesl.
RCD 1—2, FlakkeeDEH 0—2. K; St. Ho
gerDlndua 01, AeolusHellev.sl. 03.
Een duizendkoppige menigte was op
het Hilversumse sportpark getuige van
de eerste in de ry motorraces, welke dit
seizoen in Hilversum zullen worden ver
reden. Van heinde en ver was men met
motoren en auto's naar hier gekomen.
Hoewel er uitstekend werd gereden, was
de spanning echter niet zo groot. Dit is
voor een groot deel te wijten aan het
feit, dat de Hilversummer Jaap lesberts,
die met zijn nieuwe Triumph de blauwe
wimpel voor de snelste motor van de dag
wist te behalen, door een defect aan de
motor reeds in de eerste ronde werd uit
geschakeld. Ook de „bochtenduivel" Piet
v- Aartsen had in de langebaan.wedstrij-
den met pech te kampen, waardoor deze
wedstrijden, zowel in de 350 cc als in de
500 cc gemakkelijk door A. Hartman
konden' worden gewonnen. De uitslagen
luiden als volgt:
Junioren 250 cc: D. Scheffer, Hilver
sum, 2.95.2 sec.; M. J. Vermeulen. Hil
versum, 2.95-4 sec.; N. Kroes, Den Haag,
3.13.4 sec.
Junioren 350 cc, 1ste serie: H. de Rijk,
Nieuwer Amstel, 216.2 sec.; J. de Laat,
Haarlem, 216.4 sec.; E. Gielliet, Utrecht,
2.26.1 sec. 2e Serie: D. Scheffer, Hilver.
sum, 2.22 sec.; J. A. v. d. Hooft, Sant
poort, 2.34 sec.; A. J. Spronsen, Den
Haag, 2.34.1 sec.
Finale: H- de Rijk, 2.18 sec.; J. de
Laat, 2.18.2 sec.; D. Scheffer, 218.3 sec.
Senioren 350 cc: (Deze wedstrijd werd
in 3 manches met punten verreden.) P-
v. Aartsen, A'dam, 3 p.; A. Hartman,
A'dam, (snelste tijd) 8 p.; G. Thysse,
Rotterdam, 8 p.
Junioren 500 cc (2 manches): A. de
Goederen, Linschoten, 2 p.; H. de Rijk,
4 p.; K. Lorté, Den Haag, 6 p.
Senioren 500 cc (3 manches): P. v.
Aartsen, 3 p.; A. Hartman, 7 p.; H- 3.
Coumans, Geleen, 13 p.
Lange baanwedstrijden. Senioren 350
cc: A. Hartman, 3.22.6 sec-; G. Thysse,
3.30.8 sec.; P. Cordang, 3.33 sec-
Senioren 500 cc: A. Hartman, 3.21.2
sec-; H. J. Coumans, 3.31.6 sec.; P. Bouf,
3.37 sec.
Zijspanwedstryd (3 manches): C. v.
Rijssel, Den Haag, 4 p.; H. Dammers,
Den Haag, 5 p.; H. Zuur, Voorburg, 9 p.
Ajax. dat voor de 15e maal het kam
pioenschap van zijn afdeling behaalde
en hiermede het trotse record van HW,
dat 14 maai het afdelingskampioenschap
van de eerste klasse behaalde, heeft ge
slagen, recipieerde in Krasnapolsky te
Amsterdam onder voorzitterschap van
Marius Koolhaas.
Er trad een lange rij sprekers voor
het voetlicht, vertegenwoordigers van
DWS, Blauw Wit, de Volewijckers,
Haarlem, VSV en talrijke tweede en
derde klassers. Hoezeer Ajax de sym
pathie der zusterverenigingen wegdraagt
bewees wel de bloemenschat, die na de
rij sprekers het podium tot een bloemen
tuin en een grootse hulde maakte.
De onverbiddelijke weg, die de erf
gename van de Engelse trooo moet
afleggen wil, dat Prinses Elizabeth
van nu af aan niet meer bij haar
ouders zal wonen. Verwacht wordt
dat het besluit om de Prinses apart
te laten wonen, volgende maand be
kend zal worden gemaakt, tel hof
kringen vraagt men zich reeds af of
deze bekendmaking zal voorafgaan
aan of zal volgen na de bekendma
king van haar engagement met Phi
lip Mountbatten.
Haar Londense woning zal Clarence
House zijn, dat voor de hertog van
Clarence gebouwd werd, die in 1825
William IV werd. Haar landhuis zal
het oude Bagshot Park in Surrey zijn.
Waarschijnlijk zal zij ook nog een
huis hebben in Schotland nabij Bal
moral.
Het personeel van de huisrecherche
van een der grote modemagazynen te
Den Haag volgde een oude dame, die
zich op verdachte wijze ophield bij een
der verschillende stands. Zij werd be
leefd uitgenodigd een ogenblikje uit te
rusten van de vermoeienissen van het
kijken, waarna de recherche werd ge
waarschuwd. In haar handtasje werden
diverse textielkaarten aangetroffen. De
dame, de 75-jarige C. G. van de V., werd
overgebracht naar het recherchebureau
aan het Buitenhof, waar zy bekende ge
durende de laatste maanden diverse por
tefeuilles, portemonnaies etc. met inhoud
te hebben gerold uit damestassen. Tevo
ren was reeds in 22 gevallen prooes-ver-
baal tegen deze vrouw opgemaakt ter
zake van verschillende vermogensdelic
ten.
Ingesteld is by ministeriële beschik
king een inspectie voor demobilisatiein
Nederland, opgenomen in de staf van de
adjudant-generaal der Kon. Landmacht.
Deze inspectie heeft tot taak alle maat.
regelen te bestuderen, stimuleren en
coördineren, welke nodig zyn voor en
verband houden met de demobilisatie en
het terugbrengen in de burgermaat
schappij van oorlogsvrijwilligers, dienst
plichtigen en reserve-personeel. Zij be.
oogt contact te zoeken en overleg te ple
gen met civiele overheids- en particulie.
re Instanties, die er mede belast zijn de
demobilisatie en het terugbrengen in de
burgermaatschappij door te voeren en uit
te werken.
Tot inspecteur voor de demobilisatie in
Nederland, die zyn werkzaamheden ver
richt in nauw overleg met de inspec
teur voor de demobilisatie in Ned. In
dië, is benoemd kol. J. M. A. Goede-
waagen.
De twee hoogslgeplaatste functiona
rissen der Franse republiek hebben
Woensdag een dramatische oproep tot
de Franse boeren gericht om on-
middellijk alle neg voorradig graan
af te leveren om een broodcrisis in
Frankrijk té voorkomen.
De president van de republiek, Vin
cent Auriol. zeide in een radiorede:
„Wij hebben onmiddellyk drie millioen
centenaar graan nodig can een leemte
in de voorziening aan te vullen. Lever
daarom onverwijld graan, lever al het
graan, waarover gij beschikt". Auriol
wees ekop, dat de aanvoer uit het bui"
tenland slechts beperkt kon zijn. ener
zijds wegens een algemeen graantekort,
anderzijds omdat Frankrijk geen devie
zen heeft.
Ramadier, de Frarise minister-presi
dent, verklaarde in een radiorede tot de
boeren, dat iedere dag zonder brood een
stap dichter naar de ellende is. „Het is
uw eigen belang tarwe af te leveren. De
burgers zijn hongerig en honger leidt
tot onrust. Wie zijn tarwe achterhoudt,
riskeert al zyn bezittingen te verliezen".
Volgens Ramadier heeft Frankrijk nog
56 millioen centenaren tarwe nodig om
dit jaar van een voldoende brood distri
butie verzekerd te zijn.
Generaal Taylor, de procureur-
generaal van de V. S. by het tribu
naal te Neurenberg, heeft op een
persconferentie verklaard, dat naast
de zeven processen tegen grote oor
logsmisdadigers, die reeds aan de
gang zijn negen andere processen
tegemoet gezien kunnen worden,
waarschijnlijk voor Februari van het
volgend jaar.
Het zullen namelijk zyn processen
tegen: hoge functionarissen van het
ministerie van Buitenlandse Zaken, om
vattende 12 a 15 beschuldigden, onder
wie Bohle, leider van de Duitse orga
nisaties in het buitenland; de Rijkskan
selarij, waarbij o. a, dr. Hans Lammers
en dr. Otto Dietrich, perschef van het
Derde Rijk; de directeuren van de Her
mann Goering-Werke, onder wie Walter
Darre, oud-minister van Landbouw, en
Paul Koerner, Goering's medewerker
voor het vierjarenplan; Alfred Krupp
en anderen; de Dresdener Bank; vijftien
SB.-ere, betrokken bij het bureau voor
rassenkwesties van de S.S.; de hoofd
verantwoordelijken van de Gestapo en
de veiligheidsdienst van het Derde Rijk,
schuldig aan de massa-uitroeiing van
Joden in Europa; de generaals Reinecke
en Burg, als verantwoordelyk voor
slechte behandeling van krijgsgevange
nen; militairen, op grond van soortge
lijke aanklachten als tegen Keitel, Jodl,
Doenitz en Raeder zijn uitgebracht.
Vrijdag
HILVERSUM II 415 M. 14 00
Klanken uit Indonesië 14.30 Orkest-
mua. 15.10 Kamermuz. 16.05
Gram.muz. 16.30 Na schooltijd
16.45 Radiocockta.il 17.30 Gram.
muz. 17.45 Lezing 18.00 Kl. van
Beeck 18.25 Jeugd' 18.55 Gedich
ten 19.00 Nieuws 19.15 Lezing
19.30 Duo De Raalf en Schutte
19.55 Hulpactie 20.00 Nieuws
20.05 Gewone man 20.12 Act.
20.20 Orkest zonder naam 20.45
Hoorspel ,JDe laatste zon" 21.15
Opera 22.00 Walsen van Waldteufel
22.15 Avondgeb. 22.30 Nieuws
22.50 Militaire Mars 22.55 Vaders
dagboek 23.00 Componistenrevue.
HILVERSUM I 301 M. 14.20
Concert 15.00 Reportage 1520
Operaconcert 16.00 Johan Jong
16.30 Jeugd 17.00 Miller Sextet
17.30 Lezing 18.00 Nieuws 18.15
Vara feliciteert 18.20 Ned. Strijdkr.
19 00 Denk om de bocht 19.15
Jan Corduwener19.30 Lezing 20.00
Nieuws 20.05 Concert 20.30 Le
zing 21.00 Gram.pl. verz.progr.
21.30 Lezing 21.45 Stradiva Sextet
22.15 Jazz 22.45 Avondw. 23.00
Nieuws 23.15 Concert.
Zaterdag
HILVERSUM n 415 M. 7 00
Nieuws 7.15 Ochtendgymn. 7.30
Morgengöb. 7.45 Gram.muz. 8.00
Nieuws 8.15 Pluk de dag 9.65
Concert 9.30 Waterst. 9.50 Gram.
muz. 10.00 Kleutertje luister
10.15 Balletmuz. 10.30 Jong en oud
zingt 11.00 Zonnebloem 1145
Gra.rn.muz. 12.30 Lunchconcert
13.00 Nieuws 13.45 Toneelkijker
14.00 Dansmuz. 14.30 Film 14 45
Gmm.muz. 15.00 Jeugd 15.15
Debutantenconcert 15 45 Kiosk
16.00 Gram.muz. 16.20 Lezing
17.00 Wigwam 18.00 Metropole-ork.
18.15 Journalistiek overzicht
18.30 Buffalo Bill 19.00 Nieuws
19.45 Lezing 20.00 Nieuws 20.05
Gewone man 20.12 Act. 20.20
Gram.muz. 20.30 Lichtbaken
21.00 Megen heit de klok 22.00
Gram.muz. 22.15 Reportage 22 45
Avondgeb. 23.00 Nieuws 23 20
Kamermuz.
HILVERSUM II 301 M. 7.00
Nieuws 7.15 Ochtendgymn. 7.30
Gram.muz. 8.00 Nieuws 818
Gram.muz. 10.00 Morgenw. 10.20
Radiofeuilleton 10.35 Pianomuz.
11.00 Radiolumpus 11.45 Fa.milie-
ber. 12.00 Dansprogr. 12.35 Vau
deville-ark. 13.00 Ned. Strijdlèr.
14.00 Sport 14.15 Gram.muz.
14.45 Reportage 15.30 Boeken
15.45 Jan Vogel 16.15 Lesing
17.00 The Ramblers 17.30 Jeugd
18.00 Nieuws 18.15 Grantmtz.
18.30 Ned. Strijdkr. 19.00 Gram.muz.
19.30 Jeugd 20.00 Nieuws
20.05 Lezing 21.30 Hoorspel Dooden-
huis Xe deel 22.00 Ge var. progr.
23.30 Nachtvooretelling.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiu
7)
In deelgenootschap met Sab Nèt-
ley ontwierp hij tekeningen, kocht
een hectare grond en begon met de bouw
van drie huizen langs een nieuwe hoofd
verkeersweg. Joe bezat een minimale
kennis van het bouwvak maar zó lag het
welslagen hem aan het hart, dat hij zijn
jas uittrok en met Netley en zyn man
nen meewerkte, kalk mengde, stenen
reed en zelfs cement aansjouwde als een
gewoon arbeider.
Binnen negen maanden waren de hui
zen voltooid, binnen negen dagen waren
ze verkocht en Joe en Netley boekten
een winst van meer dan drieduizend
pond. Hiervan behield Joe, die het kapi
taal had geleverd, er tweeduizend, terwijl
Netley, die alleen zijn ervaring had in
gebracht, duizend pond ontving. Sam
Netley was opgetogen, vol bewondering
voor Joe's ondernemingsgeest en be
gerig het experiment te herhalen, zy
kochten weer een strook grond langs de
zelfde weg en begonnen aan drie nieuwe
woningen
Intussen bleef Joe in pension Floyd
wonen hy beweerde dat hy het er
goedkoop en geriefelijk vond. Toch was
er misschien nog een andere drijfveer.
Gedurende de laatste drie jaar was Jen
ny Floyd als verpleegster in Londen
werkzaam geweest; ze was nu hoofdzus
ter in het St. Thomas Hospitaal; en
toen zij in de zomer van 1924 met verlof
naar huis kwam, zag Joe er uit als
iemand, wiens geduld ten langen leste
beloond wordt. Hij bloeide op, kocht
zichzelf een nieuw costuum en werd
zelfs met een sigaar gezien. Een paar
dagen lang was hij vriendelijk beschei
den, maar 's Zaterdagsavonds vroeg hij
haar een eindje met hem te gaan wan
delen en toen zy voorby café Castle
kwamen, stelde hij, tamelyk schaapach
tig, voor, even wat te gebruiken.
Dit was een belangryk ogenblik voor
Joe, een ongeëvenaarde gebeurtenis, die
in zyn geschiedenis vermelding verdient
hy deed werkelyk iets, wat hij wilde
doen; iets, dat niet zijn voorzichtigheid
of overleg of de nachtmerrie uit zijn
kinderjaren hem voorschreef. In het
café vroeg hy Jenny ten huwelijk.
Jenny sloeg haar ogen neer, richtte ze
toen weer op Joe. Hij was even dertig
jaar en leek jonger; hy was niet knap
maar zag er, wat men in Tynecastle
noemde: „voordelig" uit; met een gave,
blanke huid en vol, kastanjebruin hadr.
Doordat hy nooit veel at, was zijn figuur
nog slank en jongensachtig. Vooral zyn
ogen, met hun beschroomde, bezorgde
uitdrukking waren aantrekkelyk.
Er was even stilte, toen schudde ze
langzaam haar hoofd.
,,'t Spijt me, Joe; je komt er een beetje
laat mee."
Eens was ze verliefd geweest op Joe,
maar nu restte daarvan nog slechts een
flauwe genegenheid, op onverklaarbare
wyze vermengd met medelijden. Rustig
vertelde zij hem dat ze ging trouwen
met een dokter, met wien zij in het St.
Thomas Hospitaal had samengewerkt. Ze
zouden naar Kaapstad vertrekken, waar
zyn vader een praktyk voor hem had
gekocht. Ze kon niet nalaten, er met
een fyn lachje aan toe te voegen: „Het
is heerlijk te reizen met iemand, die je
graag mag."
Hierna bleef Joe niet lang in pension
Floyd het was er minder geriefelyk
dan hy gedacht had. Hij keerde echter
niet terug naar de Union Club, maar
ging samenwonen met zijn compagnon,
Sam Netley, die er al wekenlang op had
aangedrongen dat Joe gebruik zou ma
ken van de logeerkamer en de nooit be
treden „mooie kamer". Dit betekende,
by Laurel Avenue vergeleken, een stap
achteruit het salon-meubilair was met
rood pluche bekleed, er stonden was-
bloemen op de schoorsteenmantel en
een clivia in de vensterbank; maar het
beviel Joe, hy voelde zich thuis en op
zijn gemak.
Feitelijk was Joe erg onder de indruk
van het beleid waarmede Belle Netley,
Sams zuster, de huishouding bestierde.
Belle was een klein, eenvoudig, zwyg-
zaam, energiek vrouwspersoontje van 24
jaar. Ze zag er precies uit, zoals ze was
een meisje uit de werkende stand
en ze bracht het grootste deel van de
dag door in een blauw bedrukt huis-
schort en met een rode zakdoek om
haar haren geknoopt; kookte, waste,
zorgde voor haar bedlegerige moeder en
hield het huis brandschoon.
Sam dit dient gezegd had haar
al dikwijls bezworen, een hulp te nemen,
maar Belle, met haar rustige, effen blik,
schudde steeds weer verachtelyk het
hoofd. Ze was sterk, kerngezond en, zo
ver men kon nagaan, trots op haar huis-
vrouwelijke eigenschappen. Haar maal-
tyden waren verreweg de beste die Joe
ooit geproefd had geen liflafjes, wel
te verstaan maar degelyke werkmans-
kost, zoals runderlappen en nierpastei,
of paling in gelei, of ossehaas met knoe
dels, gerechten waarvan de geur alleen
al Joe en Sam een lachje van verstand
houding deed wisselen en hen de lip
pen deed smakken wanneer ze in hun
hemdsmouwen aan tafel plaats namen,
terwyl Belle wachtte om hen te bedie
nen, benieuwd naar hun waardering,
maar toch rustig-verzekerd. Wanneer
Joe dan, achteroverleunend; uitriep:
„Gossiemyne, Belle, dat was nog eens
een ragoüt," dan gleed er een nauw
merkbare glimlach over haar alledaags,
ongekunsteld gezicht met de blozende
wangen en de even geopende lippen;
daarna ging ze, na een zelfbewust knikje,
naar de bijkeuken om het dessert te ha
len.
Wat haar wyze van huishouden te op
merkelijker maakte, was de volslagen
zuinigheid waarmede ze te werk ging.
Ze kreeg niet alleen voor haar geld het
allerbeste in de plaatselyke winkel
geen winkelier kon haar ooit beetnemen
maar met een mergpijp van twee
stuivers en een handvol gemengde groen
ten toverde zy een soep, zoals je by Ritz
niet at.
Ofschoon Joe's blik af en toe wel eens
afwezig, op mannenmanier, over Belle's
stevige heupen en ferme enkels gleed,
moet toch toegegeven worden dat hij
nooit enige aandacht schonk aan haar
vrouw-zyn. Ze was te gewoon, te zeer
wars van behaagzucht. Maar toen acht
maanden later de oude mevrouw Net'ey
op de bovenverdieping vredig ontsliep,
had er een vreemde reactie in J<*
plaats.
