Nieuwe Haarlemsche Courant | 1947 | 17 mei 1947 | pagina 5

Belangrijke dag voor de
staartclubs

mi m m

DOKIE DURF in BORIS BAAL DUIKT OP

DAGWACHT

m

de beemster droog

ZEEP HEEFT NIET
ALTIJD BESTAAN

laiÉMa

ff

DE MAN die geen

Eerste punt voor Ned.
Davis-Cup-team

Wij luisteren naar

27 I

1947

Lindbergh

geld kon uitgeven

Heerenveen kampioen?

Qaentemeyer wint te Dublin

m f

Voetbalprogramma

r-

J

over

,5»

ZATERDAG 17 MEI 1947

PAGINA 5

SCHAAKRUBRIEK

W/. lfll§«=*

Van SwolRinkel winnen
in drie sets

<T29otrsnei

sno{essor °n~

Uj9e-

w£ing Ac wc-

Honkbal-Programma

i Jt

(SloO

WORDT

TEKENCURSUS

uil

-1

door A. J. CRONIN

niiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiumiintiHu

Joe zweeg, toen knikte hü' nadenkend.

(Wordt vervolgd)

f 1

fo? J* is Zondag de „Dag der Laagst Ge-
Ijlv Hoewèl Heerenveen een rede-

Va 1Jans lieeft rtch a*s vierde candidaat
Zul? de kamP'oen.scompetitie. te melden,
Van meeste beslissingen ditmaal

Uen aan de staart, waar verschillende
«D e^aate belangrijke wedstrijden' ge
beld worden. In twee gevallen komen
"s de beide laatst geplaatste clubs te-
roiover elkaar in het veld.

district I is na het -kampioenschap
b Ajax alleen de strijd om de laatste
nog van belang. Emma echter
eft juist een vrije dag en aangezien er
b theorie nog vijf clubs door de Qordte-
j?ren gepasseerd kunnen worden, zal
Valf 06 beslissing deze week nog niet
j, en- ADO zal zich in ieder geval vei-
J stellen door een zege op RFC. In
l^tterdam is het óf Sparta óf Hermes,
een belangrijk punt voor één van bei-
EDO heeft maar een heel kleine
'°Ke!ijltheid bij Ajax en 't Gooi een niet
veel grotere tegen Feijenoord.

In II krijgt Excelsior thuis zijn laatste
af>s. Vóór alles moeten de Rotterdam1
®ers deze wedstrijd winnen, heigeen
jb'sschien wel mogelijk is, maar tóch
eter spel van de rood-zwarten zal eisen
an in de laatste weken het geVal was.
^ondanks zónden ze tóch verloren zijn;
hineer DHC erin mocht slagen Blauw
st een puntje te ontfutselen. Nu ziet
®t daar niet Zo hard naai uit, omdat
j/ Amsterdammers nog een redelijke
ans hebben, die Ze in Delft niet hoeven
verspelen. Volewijckers houdt de lei-
big, wanneer het bij Stormvógels wint,
ook nog niet helemaal zeker is,
pidat de IJmuidenaren nu speleh met
„rust der geborgenen." Haarlem blijft
bieder geval paraat door een zege op

In III is VitesseTubantia natuurlijk
Wedstrijd. De'winnaar is veilig; de
J-fliezer moet degradatiewedstrijden
*?elcn. Men zou de Arnhemmers op
'Sen grond iets grotere kansen Willen
f?Ven, maar Tubantia heeft de laatste
,'M een betere indruk gemaakt en annu-
daarmee deze theoretische voer
ing. Ben gelijk spel mét een staartje
behoort zeker tot de grote moge-
Jkheden. NEC wint thuis' zijn achter-
'aUige wedstrijd tegen Wageningen en
?®emt daardoor de leiding van Go Ahead

°ver.

Ih het Noorden kan Heerenveen karn
en worden Het moet dan beginnen,
bij Frisia te winnen, dat de laatste
'■edstrijden nogal redelijke resultaten
Ofieft geboekt en dus vooral niet onder-
at, mag worden. Lukt het, dan zou
- Quick een puntje moeten verspelen

Nederlandse resultaten van de
r^ve eindstrijden der Europese boks-

bipioenschappen amateurs luiden:
s, kliddengewichtThom (Engeland)
Schubart (Groningen) op punten.
CP2*! landgenoot was -ongetwijfeld de

s.rie bokser en na een vrij gelijk op-
strijd léed hij een onverdiende
inlaag op punten.

-^zwaargewichtQuentemeijer (En-
bieder sloeg Wijatt (Engeland) op
"Sten. De sttil van onze landgenoot
V'Ss in vergelijking met de Engelsman
^hitterend Hij plaatste uitstekend, ver-?
^bieide een groot aantal punten en
N reeds in de tweede ronde een be-
a.bgrijke voorsprong.

klassering van de Nederlandse
Vhhers na de vierde etappe Alcoij—
astellon in de Ronde van. Spanje luid-
16. Van der Voorde, 31 u. 29 m. 36 s;
v' ^ooren, 22 u. 56 m. 9 s; 32. Pauwels,
k M m. 40 s.

bij HSC, hetgeen lang niet onwaarschijn
lijk is, omdat de Groningers Zondag ook
op eigen yeld geen sueces tegen de Hoo-
gezanders konden behalen. Velocitas
moet na .zijn 71-zege bij Achilles ook
tot een succesje tegen GVAV'in staat
geacht worden.

Brabantfa gaat een vrijwel hopeloze
strijd voeren om de laatste plaats nog te
ontgaan. De Eindhovenaren spelen tegen
hun stadgenoten Dé Spechten de reste
rende 30 minuten van een wedstrijd,
waarin ze reeds met 20 achterstaan.
Het lijkt vechten tegen de bierkaai en
vermoedelijk zal dit ook in het resul
taat tot uitdrukking komen. Weliswaar
zijn er. wel eens méér doelpunten in een
half uur gemaakt dan de drie die Bra
bantia beslist nodig heeft, maar De
Spechten, die daarvan de dupe zouden
worden, zullen wel alles in het werk stel
len om te zorgen, .dat het zover niet
komt. En zo goed als zeker met succes!

LADDER WEDSTRIJD. Oplossing van de
tweezet no. 785 van .G. Jonsson, Vart-Hem,
1938. 1. Da2 dreigt 2. Kxd4 mat. Konings
batterij. Het paard d4 is het belangrijkste
verdedigingsstuk. De zwarte pion e2 belet

een dual. Op 1PC2 zou kunnen volgen

2. Kd3 en Rd7 mat. Helaas zijn de twee
duals na L Pc2 niet e yerhinderen. De

bijvarianten door 1Tg5 (Txg4), 2. c8D.

mat en 1Td8, 2. cxd8 P. mat, geyen een

aardige afleiding ha al dat gehuppel van
het zwarte paard. 1Tf5/ en Txd4 stranden
op Tf6! Andere, primitieve zetten behoeven
wij niet te bespreken, omdat de weerleggin
gen voor de hand liggen.

Probleem no. 788 van P. J. v. d. Hoeven,
Utrecht. Eerste publicatie.

a b c de' f g h

Wit geelt mat in twee zetten-

Oplossingen binnen drie wéken te zenden
aan Jos Du verg Binnen Brouwersstr. 40,
Amsterdam-C.

UIT EEN INDISCH CONCENTRATIEKAMP

Overgenomen.uit de-rubriek van dr. M. Euwe,
in bet Tijdschrift van de K.N.S.B. April 1947

Prof. dr. W. F. Wertheim stelde ons de
volgende- curieuze blindpartij ter beschik
king,. welke in een der concentratiekampen
op Java per correspondentie wefd gespeeld.
De corsespohdentie bestond hierin, dat dp
witspeler tweemaal per dag ging baden in
de buurt van de cel, waar dé zwartspeler
een eenzame opsluiting onderging en de zet
ten met vingertaai doorgaf, respectievelijk
ontving.

SICILIAANSE VERDEDIGING
Wit: V. Marle. Zwart: prof. dr. w. F. Wertheim

1. e2e4, c7—c5, 2. Pgl—f3, e7—e6, 3. d2—
d4, c5xd4, 4. Pf3xd4, Pg8—f6, 5. Rfl—d3. (Na
deze zet heeft zwart niet met bijzondere

openingsmoeilijkheden te kampen) 5

Pb8c6, 6. Pd4xc6, d7xc6, 7. 00, e<3e5, 8.
Relg5, Rf8c5, 9. c2c3. (Tempoverlies).

9, Dd8e7, 10. Pbld2, h7M, 11. Rg5

h4. (Dit ontketend een geweldige konings-

aanval, slaan op f6 was beter). 11. g7

g5, 12. Rh4—g3. Rc8g4, 13. Rd3e2, h6—ha.

(In aanmerking kwam 13Rxe2, gevolgd

door 14. -b5.)14. Re2xg4, Pf6xg4, 15. h2
h3, 0—00. (Eén aardig offer, waarvan de
correctheid niet vaststaat.) 16. h3xg4', Td8—

d3. (Dreigt zowel 17Txg3 als Thd8.)

17. Rg3xe5? (Wit geeft zich te geihakkelijk
gêwonnen. Hij had verschillende betere
voortzettingen, o.a. 17. Rh2; Th—d8, lö.
gxh5). 17. ....De7xe5, 18. Pd2—f3, De5—g3!
19. Pf3d4, Rc5xd4, 20. c3xd4, Dg3h4! en
wit geeft het op. Op 21. Dxd3, hxg4, 22. f3—
g3. F«en praohtig slót.

(Van onze sportredacteur)

AMSTERDAM, 16 Mei. De Nederland
se Davis-Cup-spelers hebben hun theo
retische kans om de eerste ronde te
overleven behouden. Van Swol en Rin
kel vormden een zo solide dubbel, dat'
Sturgess en Fannin er practisch niet
aan te pas kwamen en in drie sets wer
den verslagen: 63, 61; 6—0. Hoewel
moeilijk is aan te nemen, dat Wilton
en Van Swol ér in, zullen slagen Fannin
en Sturgess ook in de' enkelspelen te
verslaan, blijft de spanning <fus toch
tot de laatste dag bewaard.

Of de Zuid-Afrikanen zich spaarden,
omdat zij aan een overwinning in het
dubbelspel onder deze omstandigheden
niet zoveel betekenis hechtten, is moei
lijk te zeggen. In ieder geval kreeg men
de indruk, dat het Zuid-Afrikaanse dub-
bei zeker geen verdubbeling betekende
van hetgeen deze. spelers de vorige dag
in hun singles hadden laten zien. De
Nederlanders' wareh ze in alle opzich
ten volkomen de baas, hadden vrijwel
steeds het -initiatief en maakten nog
niet eens gebruik van allé kansen, die
de Zuid-Afrikanen ze boden om te
scoren. Spanning is er eigenlijk alleen
in ..de eerste set geweest., In een mini
mum van tijd hadden de Nederlanders
2 games gewonnen, waarbij de Zuid-
Afrikanen in totaal slechts eenmaal
hadden gescoord. Zij verkleinden daarbij
de achterstand tot. 21 en liepen ver
volgens een 31 voorsprong van de, Ne
derlanders geheel in. De befaamde ze
vende game leverde felle strijd, waarbij
de gastheren tenslotte wonnen, nadat
zij verschillende kansen gemist hadden
om dé strijd eefder in'hun voordeel te
beëindigen. Daarna ging het van een
leien dakje tot 63. De tegenstand van
de Afrikanen in tweede en derde set,
die ze met 61 en 60 verloren, was
miniem! Zo bracht Nederland^ met zijn
eerste matchpunt de stand op 21.

District I: ADORFC, SpartaHermes,
Ajax—EDO. DWSVSV, 't Goel—Feyen-
oord'.

District II: DHCBlauw Wit, stormvo
gelsVolewijckers, DOSNeptunus, Ex
celsiorHBS, HaarlemDFC.

District III: Bnsch. B.Quick, Bte Quick
AGOVV. VitesseTubantia, NEC'Hera
cles, 'Wageningen—Enschede.

District IV: Helmond—NAC.

District V: VelocitasGVAV, Frisia
Keerenveen.EmmenAchilles, HSCBe
Quick.

District VI: JulianaSc. Emma.

District I. Tweede klas A: RCHHil
versum, KennemersSpartaan, WFCZee-
burgia, ZFCWestfrisia.Alkm. B—HVC.
B: TOGZVV, DWVKFC. OSVVolen-
dam.

Derde klas A: Bloemendaal—Succes: B:-
DTS—Rapiditas. D: HollanA'iaOVVO,
Schagen—Zaandijk.

Vierde klas A: TexelWier.w., JVC
Watervog., Gra-shopSchoorl, MFCN.
Niedorp. LSVVBKC. B: EVC—VVW,
ZcuavenSijbékarspel, SEW—Rijp, ,An-
dijk-—Monnikend., Westfr.George. C:
VitesseAlkmaar,' ZeevogelsUSVU, As-
sendeift—HSV, Randers—WSV, Uitgeest
Vrone. D AbimDSS, ZRCBSM, Am-
Stel—PRC, DCO—VIC, ADW—VVD. E:
Olympus—CNF, RODI—The Unity, Or.
zw.—NAS, LOC—DIO, Wilh. V—Spaarnev.,
F' THB-VVB, FokkeSCA, O. -Gez.—
WE, IEVOntwaakt; VI. VogA-ASR. Gi
RKAVTDO, MadjoeLijnden, TrW
DVAV, Meerv.—ZSGO, ETO—J. H. Kw.;
JOSSloterd. H: Ne tri an diaSNA, DCO
OFO, CjDIZ—Schinkel h.. Za ani.DJ'K.
RivalenSchellingw., RCZHEDW. I:
PionierWilskracht, BPCElectra, SAVM
Zilverm., UithoornHeémsk., ADE
RAP, HerthaDDK. J; SECKampong,
Zebra's—Gravel., OlympiaVictory, Actif
—LVV, 'RKBVV—Quick. K: Maurik—Ams-
vorde, St. B'oysNijenr., L: MSVEn
Avant, RUC—JSV.

.Reserves derde klas: VVZ 2-Alkm. B.;
2. Volendam 2—Zeeburgia 3; SNA 2—Vel-
sen 2. Haarlem 3—HBC 2. WA 2—DCG 2,
Rapiditas 3—DCG 3, De Meer 2—RODI 2.

fnmiiiiiiiiiiniHiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiu
1 1ste JAARGANG 1

h

'it De grote
d® van Baal's

K^naeeraedc
pjjehterbuurt.

9-,r Werd uit-

lin? t en étade.
fi,. r°°r Boris
geleid. „Ik
tqj-" behoefte
i,? y-ennen van
h. .genschap"

knikte Baal.

Uin,.?ddp moord-

ktulgen uitvindt", ging hij voort, ,,en handige jongens in de
h '^Senhcid stelt, ervan te profiteren, vind k het goed. Zodra de
ooïen- geleerden' mij gaan tegenwerken, verlies ik mijn geduld en
jjfrnik geweld." Dit was te veel voor de warmbloedige professor.
eWel hij n0g niet zo vast op zijn benen stond, ging hij Baal

dadelijk te lijf. Maar de vierkante'Boris moest nog harder lachen.
Hij green de professor ruétig bij/zijn uitdagende snor. „Nou is
het uit,'vrind"r zet hij kort. „Jij gaat voor Baal werken in het
vervolg.^ Leidt hem weg, mannen!"

t

Zaterdag

-.Hilversum ii 415 m. 1430

?Um 14.45 Gram.pauZ. 15 00

veugd 15,15 DebutantenConccrt
,5.45 Kiosk f 1600 Gram.muz.
J6-20 Lezing 17.00 Wigwam 18.00
*4etroppie ork. 18.15 Journalistiek

Jverzieht 18.30-Buffalo BUI 19-00

Nieuws 19.45 Lezing 20.00 Nieuws
20.05 Gewone man 20.12 Act.
°-20 Gram.muz. 20.30 Lichtbaken
21.00 Negen helt de klok 22-00
Xtanumuz. 22.15 Reportage 22.45
Avondgeb. 23.00 Nieuws 23.20
■^Btaermuz.

Zaterdag

- HILVERSUM I 301 M. 14-45
^portage 15.30 Boeken 15.4o
iab Vogel 16.15 Lezing 17.00, The
gamblers 17.30 Jeugd 18.00
jl^Uws 18.15 Gram.muz. 18.30
-gQed. Strljdkr. 19.00 Gram.muz.
19.30 Jeugd 20.00 Nieuws 20.05
'dgen van de dag 20.15 Orkest-
20.45 Lezing 21.30 Hoorspel Do-
'®bhuls Xe deel 22.00 Gevarieerd
lr°gr, 23.30 Nachtvoorstelllng.

Zondag

jji^HLVERSUM II 415 M- 8.00
ieuv,'s 9,30 Nieuws 9.45 Hoog-
-r 11.30 Pianokwartet 12.03
t, ai- 12.15 Boekenhuis 12.30
uiichconcert 13.00 'Nieuws 13.45
uPdlogie 14,05 Goolse kring
Hoorspel 15.50 Lezing 16.00
16.15 Missielof. 18.30 Gram.
2nri0-15 Lezing 19.30 Nieuws
viaS Cewono man 20.15 De Zilver-
eïic-2* 21.00 Causerie. 21,10 Ge
lui». 21.15 Hoorspel de Zwarte
AvóS 1it 22.00 Gram.muz. 22.15
"bdgeb- 22.30 Nieuws 22.50
Ha»?', 22.55 Vaders, dagboek 23.00
01 Septet 23.30 Gram.

- Zondag

^iCiUwVERSXJM I' *01 M' 8'00
8.18Giram. 8.30 Lezing
Ensemble Barcarole 9.15
ll 0^8 9.30 Gram.pl.verz.progr.
ioo?d- PhUh- ork. 12.05 Liederen
80 Zondagclub 12.40 Koor

13.00 Nieuws 13.15 The Romancers.

13.50 Lezing 14.00 Gram. 14.05

Boeken 14.30 Gram.muz. 15.30
Foim. 15.45 The Skymasters16.30
Vrouw 16.40 Sport 17.00 G» G.
Cabaret 17.30 Ome Keesje 18.00
Nieuws 18.30 Ned. Strijdkr. 20 00
Nieuws 20.05 Act. 20.15 Waltz-
time 20.45 I-Ioorspel Paul Vlaande
ren contra de ^darkies VII 21.10
Avro allerlei 21.15 Koor 21.30
Hfersengymn. 22.00 Gram. 22.15
Kamerork. 23.00 Nieuws 53.15
Gevarieerd progr.

v. Maandag
'HILVERSUM II 415 M- 7.00
Nieuws 7.15 Ochtendgymn. 7.30
Gram. 8.00 Nieuws 8.30 Morgen
concert 9.15 Ziekenbez. 10.30
Moo-gend. 11.00 Gram. 11,15 Lez.

11.35 Disco klanken 12.00 Mari-

nierskapel 12.20 pianoduo De Kaait
Schütte 13.00 Nieuws 13.15' Or-
gêlccmcert 44.OO Moeders 14.20

Friese liederen14.45 Concert

15.15 Reportage 15.30 Gram.
16.00 Lezing 16.45 Kamermuz. r~

17.45 Orgelspel 18.30 Celesta en
semble 19.00 Nieuws 19.15 Gram.

19.20 N. C. R. V. leeslamp 19.40
Gram. 20.00 Nieuws 20.15 Con
cert 21.15 Lezing 22.'45 Avond-

overd. 23.00 Nieuws 23.10 Avond1
concert.

Maandag

HILVERSUM I 301 M. 7.00
Nieuws 7.15 Ochtendgymn. 7.30
Melodieën romantiek 8.0O 'Njeuws
8.15 Gram. 10.00 Morgehw. io.2ff
Gram. 10.30 Vrouw 10.35 Klimop

12.35 Pierre Palla 13.00 NieuWs -

13.15 The Skymasters 13.45 Gram.

14.40 Vrouw 15.00 Bonbonnièrre

16.30 Grepen uit de opera 17.00

Gram. 17.45 Jeugd 18.00 Nieuws

18.15 Gram. 19.00 En ml

naar bed 19.05 De'Papavers 19.30
Lezing 20.00 Nieuws 20.05 Bp-
dioscoop 21.35 Luister en Huiver
22.15 strijktrio 22.'

Nieuws 23.15 Dutch

23.45 Gram.muz.

45 Lezing 213.0!)
swing coWege

le klas: Blauw-WitAjax; Schoten
EDO; VVGA—SC Haarlem; HHC—
OVVOv,

Overgang A: ABCHFC IJaarTem;
DWSDe Spartaan; RCH—Celefitas;
SC Haarlem 2HHG 2.

Overgang B: Watergraafsmeer
TYBBr. Ajax 2—Zeeburgia; EDO 2—
Hilversum;' HCKQuick.

EiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiititiiiiKiHnit?

fliHiininiMimiiiHiuiiuuuimiimntt

nmnimmiiiiimni.rmmimmtmiir:

De hoofdfiguur van de „Nacht-
wacht": Kapitein Banning Cocq

In het jaar 1748 heettg het
beroemde schilderstuk „Schut-
tersgezelschap in 't optrekken",
in 1797 „AmsfcerdamSe gewa
pende -burgerij" en in 1808
„Nachtpatrouille van Rem
brandt".

Men ziet ook kinderen in de
stoet meelopen en het geheel
sneelt zich waarschijnlijk af aan,
de buitenkant van een stads
poort. Volgens de mening van
kenners is het een parade
optocht; in elk géval niet een
gewone aflossing van de'wacht.

Als schuttersstuk voor Rem
brandt's tijdgenotenr was- het
schilderij echter „mislukt" en
grote bestellingen ontving de
schilder zoveel niet meer. De
dieperg wending in zijn werk
werd niet gewaardeerd, trou
wens er is nog meer gebeurd
met dit schilderij. Toen Napo
leon naar Amsterdam zou ko
men vreesde men, dat hij het
stuk'naar Parijs 'zpu laten over
brengen. 'Het doek werd uit de
lijst gésneden en.... onder een
groot vloerkleed in een zaal van
het Paleis op de Dam gelegd.
Nu liep men dus over het Kor
poraalschip van Kapitein Ban
ning Cóc^!.

bracht na»r een schuilkelder bij
Castricum.

In-November werd/het op
nieuw verplaatst in een beton
nen schuilkelder te Heemstede
en toen men aan de ;Atlantic-
wal" begon, ging het personeel
van het Rijksmuseum' het doek
-uit deze gevaarlijke streek weg
halen en werd het schilderstuk
naar Maastricht getransporteerd
en in de onderaardse gewelven
van de St Pietersberg' onderge
bracht.

Na de oorlog is het schilder
stuk ongeschonden naar het
Rijksmuseum teruggebracht en
zo is de Nachtwacht dus ook vijf
jaar „ondergedoken" geweest.
Nadat hét kunstwerk zoveel
heeft meegemaakt, is het onder
handert genomen; de dikke ver
nislaag heeft men verwijderd en
alléén, een dunne laag laten
staan. Het geheel is natuurlijk
veel helderder van kleur gewor
den en sommige' figuren, die
altijd slecht té zien waren, zijn
thans goed zichtbaar.

Volgens de kenners is het nu,
alsof Rembrandt het pas heeft
geschilderd.

Wij zijn er ook naar gaan kij
ken en vinden het prachtig en
jullie moeten maar eens aan je
puders ytagen om het eens te
mogen gaan zien, want iedereen
moet toch eenmaal in zijn le
ven de „Nachtwacht" gaan be
zichtigen, die nu weer echt
„Dagwacht"- is geworden.

m

Een oude boerderij in de Beemster

Een poes tekenen is niet
moeilijk. Je begint met een ëïx
vormig rondje te tekenen. Flink
groot en een klein cirkeltje
daar boven op, een beetje dpor
het grote rondje been. Het ge
makkelijkst is een poes in ach
teraanzicht' te maken (2V Je
maakt oren en staart er aan en
klaar is de poes, zoals je die
op zijn rug ziet.

Wil je nu de kat in vooraan
zicht tekenen (3), dan moét je
de voorpoten- er bij maken; de
staart laat je over zijn poten
vallen. De kop vrij gemak
kelijk zo je ziet. Toch zal het
enige moeite kosten om het dier
geheel goed te tekenen. Maar
wie thuis een kat heeft, kan al-
lep eens goed bekijken, vooral
de kleinigheden, hoe de nagels
zitten bijv.

De Beemster is een mooi land
en elk jaar opnieuw horen we
niét alleen spreken van de
bloeiende Betuwe, maar ook van
de bloeiende Beemster.

Misschien bent ge wél eens
op de fiets, naar
de Beemster ge
weest en hebben
jullie de vrucht
bare akkers ge
zien waar aard
appelen, kool,
suikerbieten en
graan groeien,
maar ook boomgaarden, waar
appels, peren en pruimen in de
zomer te rijpen hangen.

Maar bovendien ziet ge er op
de uitgestrekte weilanden vee)
koeien en paarden. En de
grote boerderijen natuurlijk niet
te vergeten. Het is bijna onge-

10 Mei 1612 werd na ja
ren harde arbeid „de
Beemster van water le
dig bevonden", dat is
335 jaar geleden.

- In vroeger eeuwen
waste men zich met lauw of
koud water, of helemaal niet.
De vuile was weid nat van wa
ter tussen twee stenen geperst,
'r tot het vuil verwijderd was.

Daarna werd het doeik lange
tijd vergeten en toen het einde
lijk werd teruggevonden (het
was er natuurlijk niet beter op
geworden), vuil en zwart, werd
het om zijn donkere kleur
„Nachtwacht" genoemd. Nadat
het schilderij was ^ereiriigd,
wjlde men het'weer in-de lijst
zetten, doch toen bleek de oor.
spronkelijke lijst niet meer te
^vinden en het grote schilderij
werd in een andere lijst gezet,
kleiner dan de echte. Van dé
linker, en van de onderkant
werd van het doek een strook
van ongeveer dertig centimeter
afgesneden. En in het begin var)
deze eeuw gaf een militair er
een kras met een mes door,
doch dat kon worden hersteld.

In de oorlogsdagen van 1940
heeft het schilderij een gevaar
volle tocht gemaakt, eerst naar
Medemblik. Daar werd „De
Nachtwacht" in liet oude kasteel
„Kadboud" geborgen. Doch in
Mei 1940 reeds werd het overge-

In de eerste eeuwen van onze
jaartelling gebruikte men soms

men twee
maakte
en

eeuwen .geleden
uit planten-as
olie

Moderne zeepvervadrdiging. Gekoelde zeep in grote plakken

de wortel van een plant, die in
warm water schuim ei gaf.

De meest gebruikelijke wijze
in vroeger jaren, om zelf zeep
te maken, was de samenstelling
van planten; as met vet. Later
werd olijfolie gebruikt. Zeepfa
brieken echter waren er niet.
Men kookte in een oven de brei
en naafkoeling werd ze enigs
zins hard en werd de aldus ont-
stape zeep. in plakken gesneden.

m de zeventiende eeuw ont
stonden hier en daar zeepziede-
rijen (fabrieken), maar de zeep
industrie, zoals wij die kennen,
ls eerst -in het midden van de
vorige eeuw ontstaan na ont
dekkingen op chemisch gebied
(scheikundige samenstellingen).

Het valt dé begrijpen,* dat men
vroeger niet bepaald zindelijk
was. De Fransen bekennen,
dat hun voorvaderen „vuil"
waren, echte smeerpoetsen. En
in de ^zestiende en zeventiende
eeuw zag het'er, zelfs in de pa
leizen, sohandelijk uit. Toen Lo
de wijk XIV, de Zonnekoning, in
de pronkzaal van zijn paleis
in koninklijke praal verscheen,
beladen met vele diamanten,
zodat hij ze nauwelijks kan dra»
gen, had hij zich 's morgens
niet gewassen.

In de achttiende eeuw nog
liet de reinheid alles te wensen
over en men kan,zich voorstel
len. hoe het er uitzag in de
paleizen van'de Koning, te Ver
sailles (bij Parijs), waarin on
geveer tweeduizend personen
leefden, die zelden of nooit met
water en zeep kerneis maakten.
Men was door pracht omringd,
maar de onontbeerlijkste mid
delen voor een min of
1 meer grondige reiniging ont
braken. Als men al een waskom
gebruikte, was deze van het
kleinste formaat.

De Nederlanders echter staan
tot ver buiten de grenzen be
kend om hun reinheid. Maar de
laatste tijd, door het zeepge.
brek. geleken wij veel op Moria
nen! Enfin, wij wassen ons nu
's morgens weer, vóór wij naar
school gaan.

De zeepindustrie is tot voor
de oorlog tot grote bloei geko
men. In modem ingerichte fa
brieken wordt de zeep machi
naal-gemaakt. Laten we hopen,
dat wij weer spoedig regeltnatig
zeep ontvangen.

looflijk, dat driehonderd jaar
geleden dit gedeelte van Noord-
Holland bijna uitsluitend uit
meren bestond.

Twee namen van doortasten
de mannen uit het voorgeslacht
zullen altijd met
dé geschiedenis
van de wijde
PQlder boven.
Purmerend ver
bonden blijven:
Dirck van Oss.
die het besluit

r—nam tot de

droogmaking en Jan Adriaans-
zoon Leèghwater uit De Rijp,
onder wiens leiding de plannen
ten Uitvoer werden gebracht.

Leeghwater is, de meest be
kende zeventiende eeuwse wa
terbouwkundige. Maar hij kende
ook nog andere vakken. Hij was
timmerman, bouwde watermo-
lens en kon onder water duiken
(„ónder water cons te naar"
noemde mén hem) en Was ook
uurwerkmaker. Te Amsterdam
heeft Leeghwater het klokken
spel in de Zuiderkerktoren én
in de Wèsterkerktoren gebouwd.
Zo zie je dat deze eenvoudige
timmermanszoon heel wat tot
stand heeft gebracht. ïjaar als
waterbouwkundige, om moeras
sen, plassen en'meren droog te
leggen, wag hij het meest be
kend.

In het jaar 1606 begon men
met de droogmaking van de
Beemster. Toen men reeds ver
was gevorderd, ontstond bij een
hevige storm in Januari 1610
een-dijkdoorbraak en een .groot
gedeelte kwam weer onder wa
ter te staan. x

„Daar dreef geld en zweet en

een paar jaren
m brokken dijks, in stukken
molens pp de baren."

Doch het wenk werd opnieuw
met ijver hervat. Zes en twin
tig watermolens zorgden voor

de bemaling en-het water werd
via afvoerkanalen naar zee ge
voerd. Duizenden vonden er
werk en in Mei 1612 was dé
Beemster droog. De oppervlakte
bedraagt 7200 H.A.

Prachtige Boerderijen en hul
zen werden gebouwd langs de
dijken en in de polder, en wegen
werden aangelegd. Landbouw,
veeteelt en zuivelbereiding zijn
er de voornaamste middelen van
bestaan. Water in land veran
derd, zoals wij nu van Wierin-
germeer- en Noord-Oosterpolder
spreken. Misschien worden dit
ook zulke bloeiende streken als
thans de Béémster.

Adriaanszcon Leeghwater. water
bouwkundige en molenbouwer

Twintig jaar geleden, op Mei
1927, vloog Charles Lindbergh
over de Atlantische Oceaan met
zijn vliegtuig „Spirit of St.
Louis", na een vlucht van drie
en dertig en een half uur.

Twintig jaar geleden werd het
vliegen over de Oceaan als een
gewaagde onderneming be
schouwd, tegenwoordig is het
al gewooii. dat men over de
Oceaan vliegt.

Iyindbergh was echter niet de
eerste man, die het Waagstuk
ondernam. Til Juni van het jaar
1919 hadden ook twee Engelsen*
die poging ondernamen, maar zij
moesten een noodlanding maken
en bereikten hun doel niet.

Vrijdag 20 Mei vertrok de vlie
ger van het vliegveld bij
New York. Zijn één-mntorig
vliegtuig had 2700 liter benzine
aan boord. Door het slechte weer
vloog hij soms enkele meters bo
ven de zee, dan' weer 3 a 4000
meter hoog, om de storm te
ontwijken. In de nacht van 21
Mei landde hij op het vliegveld
bij Parijs. Hij had 5809 K M.
afgelegd!

Het regende gelukwensen; in
de eerste week na zijn vliegtocht
kwamen zelfs 300.000 telegram
men binnen. Amerika bereidde
hem een* geweldige ontvangst.

In 1932 ondernamen Lindbergh
en zijn echtgenote een reis om
de wereld, welke 40.000 K M.
lang was.

„Lucky T.indey" is zijn alge-
mene benaming.

8)

Misschien bad hij met Belle te
doen ofschoon er niet veel reden tot
medelijden bestond, aangezien de plaat
selijke opinie het voorval eenstemmig tot
een „welkom afscheid" verklaarde
misschien was het haar nieuwe, nauw
sluitende zwarte japon,waaronder haar
zuivere lijnen sierlijker uitkwamen, die
haar in zijn ogen een ongewoon, niet
onaantrekkelijk voorkomen verleende.

Hoe het ook zij, op 'n avond, ongeveer
tien dagen na de begrafenis Sam was
naar een bijeenkomst der Odd 'Fellows 1)
stond Joe in de achterdeur te genie
ten van de milde lente-avond. In de
schuur, aan de' andere zijde van het elf,
was Belle bezig met een flaal hooi die
's middags gebracht was voor Sams be
faamde Bantaih-hoenders. Gehoor ge
vend aan een opwelling kuierde Joe het;
erf ovey om haar te helpen. .Hoe het
kwam, begreep hij zelf niet, maar het
volgende ogenblik hield hij haar in zijn
armen. Toen hij tot zichzelf kwam, was

Joe uitermate verlegen en ontdaan
hij durfde -nauwelijks spreken of zich
Verroeren. Toen hoorde hij, in het don
ker Belle's kalme en zakelijke stem:
„Ik moest nu naar binnen gaan, anders
brandt de soep op de kachel aan." Jofe
bleefeen hele tijd op het achtererf
dralen; toen keek hij omhoog naar de
sterren, sloeg zichzelf op zijn dij en
mompelde, half opgelucht, half bewon
derend; „Wat een yrouw!"

Indien er nog enige vrees in hem was
achtergebleven, dat hij zijn vredig be
staan ten. gronde had gericht, dan werd
hij al spoedig van die twijfél verlost.
Belle's houding bleef onverstoorbaar een
der. Sam vermoedde natuurlijk niets. Zo
nu en dan gaf Joe aan Belle kleine ge
schenken een zijden shawl, een leren
handtas, een rieten werkmandje maar
hoewel zij hem bedankte, scheen ze er
geen prijs, op te stellen.

Gedurende de volgende twee jaren
bleef het compagnonschap tussen joe -cn
Netley winsten afwèrpen. Toen op een
dag, terwijl zè aan he salontafel zaten
om over een nieuw terrein, dat rijp voor
bebouwing soheen, te praten, zei Sam
opeens: - „Nee." t

Hij pafte aan zijn pijp en ging' voort:
,,'t Vet is van de ketel, Joe. D'r zijn
huizen te kust en te keur. Wie door
blijft speculeren, brandt z'n vingers."

„ik geloof, dat je 't bij T rechte eind
hebt, Sam. We scheiden er uit met hurt
zan en' gaan wat anders bouwen. De
Empire wil een nieuw variété-theater
zetten in 'de Tynestraat. Inschrijvingen
tot eind volgende maand. Daaraan zon
den we kunnen meedoen, Sam."

Sam schudde zijn hoofd. „Jij kunt
doen wat je wilt, Joe. Maar ik laat 't
er bij. Ik heb achtduizend pond yer-
diend en dat is genoeg. Als ik meer had,
zou ik niet weten wat ik ermee moest
doen.Ik heb een kippenfarm gekocht
bi) Alwich Moor en daar wil ik, voor ik
dood ga, berst wat plezier aan beleven."

Joe staarde Netley aan, perplex. Hü
kon; eenvoudig niet vatten dat een man
van* nog geen. vijftig, die zo gezond was
als een vis, zich op een boerderij wilde
begraven, terwijl hij geld als water ver
diende. Achtduizend pond was zeker niet
veel. Hü zelf was er wel dertig duizend
waard en dat was nog maar het begin.
Hij gaf zijn compagnon nog een laatste
kans. „Ik wou dat je van gedachten
veranderde, Sam."

„Nee,* Joe. Het is een uitgemaakte
zaak. Jij schrijft op je eentje voor dat
theater in. En veel geluk d'r mee, ke
rel."

De vólgende weken werden In beslag
genomen door de toebereidselen voor
Sams vertrek. Joe nam de loodsen, de
steigers, alle voorraden en de gereed

schappen tegen een redelijke taxatieprijs
over. Het huis zou aan het eind van het
kwartaal verhuurd worden, want. Belle
vergezelde haar broer natuurlijk naar
de boerderij.

In zekere zin was Joe blij, er zo
gemakkelijk van af te komen. Hij had
zijn raming voor het ontworpen thea-
tej? ingediend, m'aar de uitslag zou eerst
een maand later bekend wórden. Hij
voelde zich vrij, maar ongedurig en nut
teloos. -

Het was Belle, die met het kalme voor
stel kwam, dat hij eens vacantie moest
nemen een zeereis naar de Middel
landse Zee zou hem goed doen. Joe ver
keerde in een stemming om dadelijk
accoord te gaan. Waarom ook niet? Hij
had een kleine ontspanning wel ver
diend. Uit de afvaartlijsten bleek dat er
de volgende week een boot vertrc1- -
niet een der beste vaartuigen 'van de
lijn: een tamelijk klein en weinig ge
riefelijk Schip, maar dat betekende dat
de vrachtprijs ook naar' verhouding min
der werd. Dertig pond voor een retour
biljet naar het eiland dat hij had uit
gekozen een besparing van bijna tien
pond. Joe. betaalde zijn kaartje en op
de dagydat Sam en Belle naar him boer
derij vertrokken, nam hij de trein naar
Liverpool en ging aan boord. Tijdens de
treinreis voelde hij zich lichtelijk ge
griefd. omdat Belle niet de minste aan

doening had getoond toen hij haaf
vaarwel zei.

De zeereis viel niet naar zijn verwach
ting uit. De passagiers waren meren
deels weinig interessante touristen,, dié
zich met luidruchtige dekspelen bezig
hielden, en Joe -bleef teleurgesteld, op
een afstand. In deze teruggetrokkenheid
werd zijn voorbeeld gevolgd door een
dame die alleen met haar kamenier
reisde. Haar naazn kwam niet op de pas
sagierslijst "voor. Ze lag-Sn een dekstoel,
gehuld in een grijze reisdeken, in een
hoekje bij de ventilators, vanwaar ze
af en toe over de rand van haar boek
heen haar lichtende ogen op hem ves
tigde, met een, naar hij aanvoelde,
enigszins luimige sympathie. Zij was
even dertig jaar, rijzig en slank, met
fijne polsen en handen, vrij bleek, het
geen misschien aan haar gezicht die
■droeve trek verleende, en mooie, ironi
sche, maar toch bezielde ogen.

Gedreven door zijnN eenzaamheid,
lichtte hij"-zijn pet en sprak haar aan.
Zij glimlachte in ongeveinsde vriend
schappelijkheid.

„Wij schijnen de twee paria's van dit
schip te zijn. Wilt u mij niet gezelschap
houden?"

1) Vereniging tot verbrc;"ering der
mensheid door onderlinge steunver
lening.