PINKSTEREN
Staatsgreep" niet het werk
van Nederlanders
AANBOD VAN
CONCESSIES
INDONESISCH
POLITIEKE
Langzaam aan actie van
Franse arbeiders
Regering besluit drastisch
op te treden
Het katholieke Zuiden
Als een angel stak de
kerkelijke invloed
M
H
en de bezetter
H
Eendracht
maakt macht
Naar verdere versobering
K
WISSELEND WEER MET PINKSTEREN
Mits onze strijdkrachten aanzienlijk
verminderd worden
Méér bon-vrije
karnemelk
Sigaren zijn nog
op de bon
Nieuwe consumenten
bonnen
Toewijzingen aan restaurants e.d.
verlaagd; twee vleesloze
dagen per week
r
Tot hoofd en hart
„ACTIE BEDOELD ALS STAP BIJ VORMING VAN
EEN SOENDANESE STAAT"
Het weer.
Vrij veel bewolking met regen en onweer
en lagere temperatuur
^Moderne missie-actie^
J
Met ingang van 25 Mei
Volewijckers-Blauw-Wit
niet in het stadion
ZATERDAG 24 MEI 1947 o
69ste JAARGANG No, 23855
11
DE GEBEURTENISSEN TE BUITENZORG
Het wachten is op Batavia
^andag, Tweede Pinksterdag, zal
<,'®s blad niet verschijnen.
DIRECTIE
NA „STAAKT HET VUREN"
Boerenleider als barometer
Opheffing van distributie
wordt echter overwogen
Volgende week weer een ei
De vrouw die terugkeerde
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w„ f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severirt.
UWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Pinksteren, het feest van de neder-
daling van de Heilige Geest over de
Apostelen, waarbij wij diezelfde Hei
lige Geest smekend afroepen, dat hij ne-
derkome in onze harten, is het feest van
de Liefde als Derde Persoon van de
Heilige Drievuldigheid.
Hierover nadenken betekent: zich ver
diepen in een vergezicht van de Katho
lieke geloofsleer, waar het menselijke
denken zijn grenzen bereikt. Wij kunnen
de omvang van dit geheim op geen wijze
omvatten. Wij kunnen het zelfs op geen
Wijze benaderen met woorden.
God is Liefde, zegt de apostel Johan
nes. Deze liefde deelt zich mede door de
Verlossing van Christus, Die ons de ge
nade bracht. Wat is de genade? Het is
de welwillendheid van God, bijna zou
men kunnen zeggen: de voorkeur van
God.
Die genade is uitwendig niet merk
baar, tenminste niet rechtstreeks. Ze is
zelfs in het innerlijk van de mens iets
2o geheimzinnigs, dat zij alles doordrin
gend haar zelfstandigheid nauwelijks
Waarneembaar maakt. Maar zij is de
Liefde van God. Wat de Vader voelt
voor de Zoon, om het in zeer onvol
maakte, maar enigszins bevattelijke
woorden uit te drukken, is een onein
dige liefde. Die oneindige liefde straalt
haar ons. Door de Heilige Geest krijgen
Wij er deel aan. Het is waarlijk onuitzeg.
baar. Het is zo mooi, zo verrukkelijk, zo
intiem en zo verheven, dat hierdoor al
leen ons geloof reeds tot een rijkdom
wordt van geestelijke verheffing, groter
dan menselijk vernuft ooit zou kunnen
bevroeden. Deze rijkdom is ons bij het
doopsel gegeven.
Door de genade neemt de Heilige
Geest zijn intrek in ons. Om het maar
Weer op deze onvoldragen wijze uit te
drukken: de Liefde van God de Vader
tot God de Zoon komt in ons.
Deze liefde is een scheppend vermo
gen. Creator Spiritus: Scheppende
Geest! Zo noemen wij in de prach
tige Finksterzang van de Kerk de Derde
Persoon van de Heilige Drievuldigheid.
Wij bedoelen dan niet de eigenlijke
schepping van de wereld, die door de
almacht van de Vader tot stand kwam,
maar het scheppende werken van de ge-
hade, onuitputtelijk in haar altijd ver-
hieuwende, verfrissende werkdadigheid.
Goor de liefde kunnen wij wat zonder
haar volstrekt onmogelijk zou zijn. Dit
is de scheppingskracht van de Heilige
Geest.
Wanneer wij bidden om de nederdaling
van de Heilige Geest in onze harten,
dan vragen wij niet om vergaderings-
enthousiasme, dat overigens niet versma-
delijk behoeft geacht te worden, maar
ivij vragen om een geheel andere vurig
heid. Wij vragen om de liefde.
In onze maatschappij is van alles te
v«el, maar van de liefde is er te weinig,
ba ar om komt het te vele niet tot zijn
**cht.' Er is genoeg op de aarde om allen
^dqen genieten van de vruchten der
Schepping, maar slechts de liefde kan dit
genot aan allen verzekeren en er is geen
liefde genoeg.
Staatkundige dwang kan dit vraagstuk
van de liefde niet oplossen. Ook staat
kundig overleg schiet te kort. Zelfs men
selijke wijsheid is onvoldoende om het
Bel uk te verzekeren. Alleen de liefde kan
Volstrekt gelukkig maken.
Wanneer wij bidden om de Heilige
Geest bidden wij om de liefde, die vol
strekt gelukkig maakt. Dit is het geheim
Van Pinksteren, een stralend geheim van
ondoorgrondelijk licht.
Omtrent de „staatsgreep" te Buiten
zorg weet Agence France Presse nog het
volgende te melden:
Enige uren na zijn bevrijding heeft de
republikeinse burgemeester van Buiten
zorg aan drie buitenlandse journalisten
medegedeeld, dat Koestomo, „eerste mi
nister van de staat Pasoendan", gemas
kerd en met een revolver gewapend
rechtstreeks aan zijn ontvoering heeft
deelgenomen. In het gebouw van het
hoofdbestuur der „Partai Rakjat Fasoen-
dan" had de burgemeester de gemaskerde
persoon beduid, dat hij hem herkend had.
Hij verzocht hem zijn masker af te ne
men en inderdaad bleek het Koestomo
te zijn. Dit is wellicht de enige markante
gebeurtenis van de hele dag. In de
vroege ochtenduren bezetten ongeveer
500 leden van de Pasoendanpartij de
voornaamste republikeinsche regerings
gebouwen en om tien uur was de actie
ten einde.
Nederlandse troepen zijn op geen
enkele wijze tussenbeide gekomen en
de Vrijdagochtend vanwege het repu.
blïkeinse ministerie van Voorlichting
uitgegeven verklaring, dat deze
„staatsgreep" het werk van de Ne.
dcrlanders was, is van iedere grond
ontbloot.
De republikeinse burgemeester en resi
dent van Buitenzorg hebben zich eigener
beweging onder bescherming van de
Nederlandse troepen gesteld. Tijdens de
„staatsgreep" is geen schot gelost en
zijn geen slachtoffers gevallen. Kolonel
Thomson, de militaire commandant, is
van mening, dat de toestand tegen Zon
dag weer normaal zal zijn.
Te Buitenzorg was het Vrijdagavond
rustig, daar Nederlandse soldaten de
wacht betrokken hadden bij alle open
bare gebouwen. De stad wacht op de
beslissing van Batavia, wie het bestuur
over de zestigduizend inwoners zal uit
oefenen. In de tussentijd zullen de re-
Verwachting tot 'Zaterdagavond:
Over het algemeen vrij veel bewol
king, met plaatselijk enkele buien, met
kans op onweer. Voornamelijk in he^
Zuiden en midden van het land. Wei
nig verandering van temperatuur.
Aanvankelijk meest matige Oostelijke
wind. Later tijdelijke veranderlijke
wind.
Zondag: 4.3420.40, Maan 9.16
1.20; Maandag: 4.33—20.42, Maan
10.42—1,52; Dinsdag 4.32—20.43, Maan
12.0&—2.14.
Het K.N.M.I. te De Bilt meldt:
Aan het begin van deze week ontwik
kelde zich over Scandinavië een krach
tig gebied van hoge luchtdruk, dat zich
Uitstrekte over de Noordzee en de Britse
Eilanden tot over het zeegebied nabij
de Azoren. Ook in ons land steeg de
luchtdruk tijdelijk. Noord-Oostelijke
binden transporteerden betrekkelijk
droge lucht naar onze omgeving en in
hej, grootste gedeelte van het land kwa-
hien enkele zonnige dagen voor. De
temperatuur werd daarbij elke dag wat
hoger.
De laatste dagen echter begon de
luchtdruk over Frankrijk en de Britse
Eilanden regelmatig te dalen, terwijl ook
ten Noorden van de Alpen de barometers
baar beneden gingen. Er vormde zich
tangzamerhand een vlak lagedrukgebied
°ver Midden-Frankrijk, dat zich gelei
delijk naar onze omgeving uitbreidt.
Tevens naderden op de Atlantische Oce-
®un enkele storingen, waardoor de
luchtdruk in het zeegebied ten Zuid
westen van Ierland nog verder naar
beneden gaat.
Het zonnige weer kwam reeds in
de loop van Vrijdag ten einde. In
Noord-Fnankrijk ontwikkelden zich
Verspreide buien hier en daar, ver
gezeld van onweer, die langzaam in
Noordelijke richting trokken. We
kunnen over het weer met de Pink
sterdagen niet optimistisch zijn.
Ge afbraak van het hogedrukgebied
Baaj. in onze omgeving nog steeds voort
de frontensystemen van de Oceaan-
uepressies dringen op naar het conti-
bent, gevolgd door wat koelere lucht.
e weg van deze Oceaan-depressies is
bi de richting van IJsland en Scandina-
versperd door de daar nog steeds
Aanwezige brug van hoge luchtdruk, die
v'er Scandinavië aan verzwakking on-
urhevig is, maar die bij IJsland nog
'ge versterking ondergaat. De depres-
Jfs moeten zich rechtstreeks naar het
jasten bewegen in de richting van
est-Frankrijk en Zuid-Engeland.
berekend mag worden op vrij veel be-
wolking met nu en dan regenbuien,
plaatselijk vergezeld van onweer, afge
wisseld weliswaar met tijdelijke opkla
ringen. De wind wordt daarbij variabel,
zowel van kracht als van richting. De
temperatuur gaat niet verder meer naar
boven, zal integendeel later wat lager
worden, vooral aan de kust. We zouden
het weer dus het beste kunnen karak
teriseren mej, de term: wisselend.
publikeinse functionarissen en de
Soendanezen zich neerleggen bij de
maatregelen, die de Nederlandse com
mandant ter handhaving van orde en
rust heeft genomen.
Koestomo heeft verklaard, dat de ac
tie te Buitenzorg bedoeld was als stap
bij de vorming van een Soendanese
staat, die geheel West-Java omvat.
Over het aantal leden van de Pasoen.
danpartij, dat aan de „staatsgreep"
heeft deelgenomen, variëren de schattin,
gen van 250 tot 1500.
De politieke adviseur van Van Mook,
Raden Abdoelkadir, is naar Buitenzorg
vertrokken om contact te zoeken met
allen, die bij de jongste gebeurtenissen
betrekken zijn, en daarover bij de Ned.-
Indische regering rapport uit te brengen.
De regering maakt tot haar leedwe
zen bekend, dat in de afgelopen week
het navolgende verlies is gerapporteerd:
Kon. Ned.-Indisch leger: soldaat J.
Minggoas, afkomstig uit Ned.-Indië, ge
sneuveld tengevolge van extremistische
actie op 13 Mei 1947.
M Korea proberen dagelijks vele Koreanen uit de Russische naar de
Amerikaanse zone te ontsnappen. Een groep vluchtelingen onder de hoede
van de Amerikanen
A. P. meldt uit Batavia, dat de mi
nisters Beel en Jonkman bij hun
vertrek naar Nederland een Indo
nesisch aanbod van Sjahrir hebben
medegenomen voor het doen van
verdere politieke concessies, wan
neer de Nederlanders bereid zijn de
Nederlandse strijdkrachten in Indië
te verminderen tot een omvang, die
niet meer beschouwd kan worden
als een potentieel offensieve strijd
macht.
Sjahrir verklaarde aan A. P. dat in
twee vergaderingen met dr. Beel, die
in totaal veertig minuten duurden, en
in drie conferenties met mr. Jonkman
„wij elkaar onze fundamentele stand
punten zeer openhartig uiteenzetten en
dat deze ons beiden nu duidelijk zijn".
Hij zeide verder, dat de voornaamste
moeilijkheid bij de onderhandelingen
was, dat de Nederlanders niet wensten,
dat de republiek „vrijheid van hande
len heeft, wat zaken doen betreft''. „Wij
houden vast aan het controleren van
onze eigen invoer en uitvoer en onze
eigen buitenlandse valuta," aldus
Sjahrir.
Hij zei nog: „De Nederlanders heb
ben buitenlandse financiële hulp en
buitenlandse credieten in hoge mate
nodig. Om hun eigen positie met toe
komstige crediteuren te versterken,
moeten zij eerst zeker weten, wat er
met Indonesië gaat gebeuren."
Vrijdagavond zijn de ministers Beel
en Jonkman per vliegtuig uit Batavia
te Singapore gearriveerd. Zij waren de
gast van de gouverneur-generaal Mal
colm Macdonald.
De ministers zijn vanmorgen op weg
naar Nederland- uit Singapore naar
Bangkok, de hoofdstad van Siam, ver
trokken.
Campbell, „tijdelijk" handelscommis
saris voor Indonesië in Australië, die door
Australië als onaanvaardbaar werd ge
desavoueerd op grond van het feit, dat
hij lid was van de Australische ooili-
munistische partij, is met een Dakota
te Djokjakarta aangekomen. Hij heeft
tegenover Reuter verklaard, dat hij nog
steeds handelscommissaris voor Indo
nesië in Australië was. Hij wist, zo zeide
hij, niet van enig voorstel tot oprichting
van een communistische handelmaat
schappij, die het monopolie zou hebben
in de handel tussen Indonesië en Au
stralië. Hij had zelfs niet gehoord, dat
oen dergelijk pl&n besproken was.
Venezolaanse Indianen van de
stam der Montilons, welke berucht
zijn cm hun haat tegen vreemdelin
gen, werden enige dagen geleden ver
rast door een merkwaardige regen.
Vanuit een vliegtuig werden n.l. spie
geltjes, bedrukte katoenen stoffen,
kralen en foto's in hun gebied neer
gelaten. De milde gever was een ka
tholiek priester Cesareo de Armella-
da,die het plan heeft een expeditie
door de jungle te maken teneinde het
vertrouwen van de Indianen te win
nen.
Zijn vlucht, op een hoogte van de
boomtoppen, was de eerste van een
serie welke hij beven dit gebied zal
maken en waarbij hij foto's van zich
zelf zal „afwerpen" teneinde de In
dianen reeds een beetje vertrouwd te
maken met zijn verschijning.
In antwoord op een besluit van de bond van arbeiders bij gas- en electriciteits-
bedrijven om een „langzaam-aan-actie" te beginnen om de regering tot concessies
te dwingen, heeft het Franse kabinet Vrijdag kort voor middernacht besloten tot
requirering van alle gas- en electrieiteitsfabrieken in het land. wanneer de aange
kondigde actie tot uitvoering woidt gebracht. De regering is besloten zo nodig
gebruik te maken van het leger ter waarborging van de gas- en electriciteits-
levering. De arbeiders hebben gedreigd de gas- en electriciteitslevering voor een
geheimgehouden duur met 15 tot 25 procent te verminderen.
De minister van Voorlichting, Pierre
Bourdan, zeide na de bijeenkomst van
het kabinet: „De regering heeft een
waar ultimatum gesteld gekregen, zowel
wat de vorm als wat de inhoud betreft.
Wij zullen alle noodzakelijke maatregelen
nemen om de bevoegdheden van de re
gering gerespecteerd te doen worden.
Deze maatregelen zullen requirering van
de arbeiders zelve omvatten."
eer dan enig ander vaderlands gebied trok het Katholieke Zuiden de aandacht
van de bezetter. In de dossiers van de Sichcrheitsdicnst met betrekking tot
de gedragingen van de Kerken treedt deze uitspraak meermalen sterk naar
voren. En daarbij is de bedrijvigheid in de Zuidelijke gebieden in een bepaald
rapport duidelijk op de voorgrond geschoven.
et gaat meer in Let bijzonder over
de Katholieke Actie: „In de pro
vincies Noord-brabant en Zeeland,
in de diocesen Breda en Den Bosch
dringt die actie zich sterk op," zo verta
len wij uit het in het Duits gestelde
stuk. „Vooral in het westelijk deel van
Brabant en Zeeland zijn, naar het voor
beeld van de Katholieke Actie in Duits
land, de vier grondzuilen: mannen-,
vrouwen-, jonge mannen- en jonge vrou
wen-actie opgericht. Er ontbreken nog
slechts twee zuilen, die van de acade
misch gevormde jonge mannen en van de
meisjesstudenten".
De S D. meende goed te zijn ingelicht:
„In elke pastorie bestaat een uitvoerend
orgaan onder de aanduiding „Pfarrat",
dat uit vertegenwoordigers van de vier
eerstgenoemde grondzuilen bestaat. Het
rapport, dat wij hierover konden inzien,
gaat op dit punt uitvoerig door.
De activiteit in het bisdom Breda moest
ook blijken uit een ander document. Er
wordt namelijk aan herinnerd „in dem
westlichen Teil der Provinz die gesamte
Bevoelkerung für die katholische Aktion
zu gewinnen".
Blijkbaar heeft men alle uitgaande
stukken van de K. A. in het bisdom
Breda achterhaald. Uit een er van, een
rondschrijven van Z. H. EXc. mgr. P.
Hopmans, aan alle pastoors van het dio
cees, trekt men de conclusie, dat de
Kerk juist in deze tijd de biechtstoel
gebruikt „als Mittel der Einzel-Beeinflüs-
sung von der Kirche".
In zijn maandbericht over November
1941 met betrekking tot de provincie
Noord-Brabant schreef de Duitse politie,
leider Thiel over de Landstand, waarbij
hij burgemeester Jansen „dem zukünfti-
gen Bauernführer" schetste als „das beste
Barometer für die Stimmung".
Over de districtsleider Leeuwenberg
heet het: „Katholiek zijnde, is hij anti-
clericaal; hij gelooft openlijk aan een
„Reinigung des Klerus"; nij gaat bijna
elke Zondag in uniform naar de kerk".
Verder ontdekken wij in dit rapport,
dat Leeuwenberg zowel het staats- als
het kerkabsolutisme veroordeelde.
De invloed van de Kerk in de Zuide
lijke provincies nam volgens de bezetter
vaak opdringende (aufdringliche) vormen
aan, niet alleen ten aanzien van de ge
zinnen, maar vooral in het openbare
leven „in wijdere zin", zoals het heet. In
de Stimmungsberichte, waarover wij
reeds schreven, illustreert men dat met
verschillende voorbeelden, onder andere
neemt men stelling tegen de fabrieks-
retraiten en men somt verschillende
acties °P> zoals die werden genoemd in
een bijzonder rondschrijven vanwege het
bisdom Den Bosch, gedateerd 30 Maart
1942.
Vooral het welslagen van de Vormings-
weken zinde „de heren" niet. Dat werd
in een in het Duits gestelde oekase aan
de S.D. meegedeeld; evenzo de actie
voor de Missie-Zondagen en het Leken-
apostolaat.
De vertaling van het bisschoppelijk
rondschrijven leidde intussen tot een
geestige noot. Een bepaalde passage gaf
men vertaald aldus weer; „erteilt unser
Führer, der Pabst, der stellvertreter
unseres Königs 1st". Deze zinsnede werd
zodanig opgevat, als zou met König onze
Koningin zijn bedoeld. In werkelijkheid
schreef de bisschop over geestelijk werk,
onder verwijzing naar Christus Ko
ning.
elaas moeten wij ons beperken tot
deze kleine bloemlezing. Want het
is verder kleingoed wat de terug
gevonden dossiers opleverden. De meer
belangrijke documenten, die een kijk ge
ven op de strijd tegen de Katholieke
Kerk in het Zuiden, een kijk ook op
het verraad waarvan de bezetter dank
baar wist te profiteren, bevinden zich
nog in Duits gebied, waarheen ze om
streeks „Dolle Dinsdag" werden overge
bracht. Nochtans hebben wij goede hoop,
dat dit meer bezwarend materiaal zal
worden teruggevoerd, nu ambtenaren
van het Rijksinstituut voor Oorlogs
documentatie over de landsgrens „op
strooptocht" zijn.
Reeds werd gepubliceerd, dat naast de
verkrijgbare karnemeld, een hoeveel
heid van dit product, gelijk aan
tien procent van de hoeveelheid ge
kochte gestandaardiseerde melk zon
der bon kunnen worden betrok
ken. In verband met de stijging van de
melkproductie kan met ingang van 25
Mei a.s. de hoeveelheid bonvrije karne
melk tijdelijk nog iets worden verhoogd.
Van die datum af zal de consu
ment recht hebben op het betrekken
van een hoeveelheid karnemelk, of
uit karnemelk of taptemelk bereide
producten, welk gelijk is aan 15 pro
cent van zijn verbruik aan gestan
daardiseerde melk en hieruit be
reide producten.
Hieruit moet echter niet werden ge
concludeerd. dat de beschikbaar te stel
len hoeveelheid karnemelk geleidelijk
groter zal werden.
Integendeel, men zal er rekening mede
moeten houden, dat deze zomer de hoe
veelheid bonvrije karnemelk aanzienlijk
minder zal zijn dan het vorig jaar, aan
gezien het noodzakelijk is de voor ons
land zo belangrijke export va n zuivel -
en melkproducten (kaas, condens, melk
poeder) zo spoedig mogelijk weer enigs
zins op gang te brengen, aldus de afd.
voorlichting van het ministerie van
Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie
ning.
Het ministerie van Economische Za
ken waarschuwt uitdrukkelijk tegen het
verkopen van sigaren zonder de distri
butievoorschriften in acht te nemen.
Weliswaar wordt overwogen de distribu
tie van sigaren op te heffen, doch in
dien zulks onmogelijk zou blijken, komen
betrokkenen in grote moeilijkheden. In
verband hiermede is de Centrale Dienst
voor de Economische Controle „CE|DEC"
geïnstrueerd de controle in belangrijke
mate te verscherpen.
Bij beschikking van de Minister
van Financiën zijn met ingang van
26 Mei 1947 wederom waardebonnen
van het Consumentencrediet geldig
verklaard, te weten de bonnen 13,
17 en 21.
29 Mei zal voor alle leeftijdsgroepen
een bon voor één ei bekend worden ge
maakt.
De 60-jarige leider der Japanse sociaal
democraten, Tetsoe Katayama, is Vrij
dag met vrijwel algemene stemmen in
het huis van afgevaardigden tot pre
mier gekozen.
Woensdag aanstaande zal geheel ge
staakt worden op de levering van een
veiligheidskwantum na. Voorts is besloten
tot een eventuele latere algehele staking
voor onbepaalde tijd „naar gelang de
ontwikkeling van de situatie in andere
industriën."
Dit is het eerste grote conflict over het
loonpeil tussen regering' en vakvereni
ging sedert de aankondiging van het
besluit der regering om de politiek van
bevroren prijzen en lonen te handhaven.
Na het doen van zekere beperkte con
cessies aan de C. G. T., had de regering
verklaard, niet bereid te zijn tot het in
overweging nemen van enige algemene
loonsverhoging vóór December aanstaan
de. In overeenstemming daarmede wer
den de eisen van de arbeiders bij de
gas- en electriciteitsbedrijven om een
loonsverhoging van vijftien procent van
üe hand gewezen.
In het betreffende communiqué van de
vakbond wordt de regering ervan be
schuldigd het conflict uitgelokt te heb
ben. „De bond is vastbesloten zich door
niemand een wijze van optreden te la
ten voorschrijven", aldus het communi
qué.
Wanneer de langzaamaan-actie zal
beginnen is nog niet bekend. Nadere or
ders hieromtrent worden per post rond
gezonden.
Men vreest, da^ deze actie zal leiden
tot stillegging van andere industrieën of
tot een algemene actie van de C.G.T.
Een woordvoerder van de arbeiders
verklaarde naar aanleiding van de be
slissing van de regering tot require
ring in geval van staking: Het be
sluit van de regering maakt voor ons
geen verschil. Wij hebben op alles ge
rekend en wij zullen doorgaan volgens
ons plan tot het bittere einde."
Later werd bericht, dat vertegenwoor
digers van de bond verzocht hadden om
een onderhoud met minister-president
Ramadier. Deze had echter geweigerd
en doen antwoorden, dat zti> wanneer zij
iets te zeggen hadden, een onderhoud
met Lacoste, de minister van industriële
productie, konden aanvragen.
De minister-president heeft de chefs
der staven van leger, vloot en lucht
macht uitgenodigd bij een kabinetsverga
dering, waarop maatregelen in verband
met de toestand in het gas- en electri-
citeitsbedrijf besproken zullen worden.
Het feuilleton, dat van Dinsdag
af in onze krant wordt opgeno
men, is er een met vele verrassin
gen. Om aan de waarde daarvan
zo min mogelijk afbreuk te doen.
moeten wij concrete mededelingen
over de inhoud achterwege laten.
Slechts dit zij er van gezegd: het
verhaal roept enkele problemen in
de herinnering terug, die eigenlijk
nog maar kort achter ons liggen,
maar het geeft er een frisse, dik
wijls humoristische en soms ironi
sche kijk op. Het zal ook voort
durend boeien, omdat het een
avontuurlijke inslag heeft en om
dat het onderhoudend geschreven
is. Om deze eigenschappen en om
de rustige stemming, die om de
gebeurtenissen is geweven, is het
een feuilleton, dat de aandacht
verdient.
(Van een bijzondere medewerker)
Reeds eerder is op deze plaats de
aandacht gevestigd op het ver
schijnsel, dat. indien njet-katho-
lieke bladen en tijdschriften over de
georganiseerde arbeiders spreken, zij
doorgaans alleen de bij N.V.V. of
E.V.C. aangeslotenen bedoelen. Dit ver
schijnsel is niet nieuw. In zijn „Prac-
tische sociologie", verschenen in 1925,
wijdde prof. J. H. F. Kohlbrugge een
tiental pagina's aan de zelfopvoeding
van de arbeider, waarin hij o.a. vast
stelde: ik zou er mij over verheugd
hebben, als ik hier een lange lijst had
kunnen laten volgen van al hetgeen
werklieden voor onderling belang doen,
geheel afgescheiden van politieke doel
einden en vrij van de ondersteuning van
de andere klassen. Helaas heb ik hier
slechts één voorbeeld gevonden, n.l. het
..Koperen Stelenfonds" der Amsterdam
se diamantbewerkers tot bestrijding
der tuberculose....'» Ook van de
RK. Vereniging „Herwonnen Levens
kracht" moet gezegd worden dat slechts
een klein gedeelte der middelen door
werklieden wordt bijeengebracht
Het heeft uiteraard zin noch beteke
nis. na 22 jaar op zulke feitelijke on
juistheden in te gaan. Er zij alleen aan
herinr.eid. omdat reeds in 1923 het uit
stekende informatieve boek van Jos.
Veldman was verschenen, dat verschei
dene hoofdstukken over de zelfwerk
zaamheid der katholieke arbeiders be
vat. Dit was Kohlbrugge waarschijnlijk
onbekend. Waarmee naar het punt van
uitgang is teruggekeerd: Aan de katho
lieken en hun organisaties werd weinig
of geen aandacht geschonken, omdat zij
in het oog van de buitenwacht niet mee
telden.
Gezien de houding van de katholieken
tijdens de bezetting en onder dezen
vooral die van de arbeiders, was het
riet onredelijk, dat ten aanzien van de
katholieken een andere houding ver
vracht had mogen worden. Erkend zij
inmiddels, dat de oorzaak van deze
miskenning ook moet worden gezocht
tij ons katholieken zelf- Voor zover deze
schuld onze levenshouding aangaat, wil
len we er vooralsnog hier het zwijgen
toedoen. We hebben hier trouwens reeds
meer keren de aandacht op gevestigd.
Voor het ogenblik wiilen we er ons toe
beperken de aandacht te vestigen op het
verschijnsel, dat katholieke hoofd- en
handarbeiders organisatorisch nog steeds
niet één zijn, in de mate zoals dit zou
kunnen. Onlangs publiceerde de Kath.
Arbeidersbeweging de ledencijfers per 1
Januari, waaruit bleek, dat dit ledental
224.910 bedroeg, verdeeld over 24 vak
bonden. De nieuwe telling per 1 April
vertoont weer een beduidende stijging tot
ver boven de 230.000. Hierbij komen nog
ongeveer een 10.000 leden van de K.A.B..
die niet bij enige vakbond kunnen zijn
aangesloten, maar zogenaamd alleen lid
zijn voor zover de beweging te hunnen
opzichte de z.g. standsorgunisatorische
taak kan vervullen. Hiermede bereikt dus
de K.A.B. een ledencijfer van rond een
kwart millioen. Het ledencijfer van de
E.V.C. is nog steeds niet bekend. Men
neemt aan, aat dit zich beweegt rond de
160.000. Ook het N.V.V heeft nog nim
mer na de oorlog het juiste cijfer ge
publiceerd, maar beweert, dat dit rond
350.000 zou bedragen. Nadrukkelijk moet
worden vastgesteld dat de E.V.C. nog
immer behoort tot de niet-bona-fide
vakcentrales zodat we in feite alleen een
vergelijking hebben te treffen tussen Let
N.V.V. en de K.A.B.
Wanneer we nu terugkeeren tot
onze bewering, dat de katholieken nog
geen gesloten eenheid vertonen in hun
sociale organisaties, dan hebben tve
voornamelijk het oog op het feit. dat
belangrijke groepen, die deel zouden kun
nen uitmaken van de K A.B., dit tot op
heden hebben nagelaten. Hierbij wordt
voornamelijk gedacht aan de A.R.KJV. en
de R.K. Onderwijzers. Maar er zijn ook
nog andere groepen, zij het dan klei
nere, die, alhoewel georganiseerd, naast
de grote Kath Arbeidersbeweging een
zaam blijven staan. We hebben hierbij
het oog op het verplegend personeel,
huispersoneel, beroepsmilitairen en de
R. K. Politiemannen. Wanneer we het
gezamenlijke ledental van deze groepen
tellen bij de 250.000 in de K.A.B. ge-
organiseerden, zou blijken, dat Let aantal
ka tholiek-georganiseerde hoofd- en
handarbeiders met veel geringer is dan
het aantal „modern" georganiseerden.
misschien zelfs hoger.
(Vervolg op pagina 3)
Met ingang van Augustus zullen,
naar de afdeling voorlichting van
het ministerie van Landbouw, Vis
serij en Voedselvoorziening mede
deelt, de toewijzingen voor voedings-
vetten en of vlees aan hotels en
restaurants, broodjeswinkels e. d.
met resp. 16 tot 20 pCt. worden ver
laagd. In het kader van algemene
versobering voor deze bedrijfstak
zullen zo spoedig mogelijk twee
vleesloze dagen per we;k ingesteld
worden.
De koffie- en theetoewijzingen voor
restaurants, cantines enz. zullen even
eens een verandering ondergaan met
dien verstande, dat voor koffie de helft
in moutkoffie het beste inlandse pro
duct ter vervanging van koffie, dat wij
in Nederland kennen zal moeten wor-
De grondtoon van de jeugd be
paalt vaak de dominant van het
leven j
den opgenomen. Horeca-bedrijven met
vacantie-omzet zullen er rekening mee
moeten houden, dat hun extra vacantie-
toewijzingen zeker niet vergroot wor
den. Dit geldt eveneens voor als pen
sions ingeschreven bedrijven.
Vacantiegangers zullen met deze om
standigheden eveneens rekening moeten
houden. Zij dienen niet méér te ver
langen dan de hotel- en pensionhouder
hun kan verstrekken en zullen er goed
aan doen hun distributiebonnen mee te
nemen.
Naar wij vernemen heeft het bestuur
van de K.N.V.B. aan Volcwijckers de
toestemming onthouden, om de belang
rijke, waarschijnlijk beslissende compe
titiewedstrijd VolewijckersBlauw-Wit
in het stadion te doen spelen. Noodge
dwongen moeten De Volewijckers deze
ontmoeting nu organiseren op het Mos-
veld, waar slechts 10.000 toeschouwers
de wedstrijd kunnen volgen. De 1450
beschikbare plaatsen van de zittribune
zijn alle in het bezit van Volewijckers-
leden en -donateurs zodat er geen zit
plaatsen in verkoop kunnen komen.
