Hoffelijk
ultimatum
1
Nederlandse stap om eind te maken
aan bestaande impasse
Ernstige twijfel over bereidheid
samenwerking van republiek
tot
LEGER VAN HONDERDDUIZEND
MANNEN EN VROUWEN
Volkstelling algemeen belang van
Nederland
geheel
Triest en verward beeld in Indië
Argentinië levert geen
Nazi-agenten uit
Toi hoofd en hart
Voorstel tot onmiddellijke oprichting
van interim-regering
EXTRA-RANTSOENEN SIGAREN?
Zware taak rast op schouders van
onze strijdkrachten
Grote operatie aanstaande
Het lijkt of de republiek de mensen
van zich afstoot
Tien geboden voor
de volkstelling
S"
Sabotage in Indië?
Schrijven van Van Mook aan Sjahrir
Franse staking
afgelast
t
IEDERS MEDEWERKING
NOODZAKELIJK
Havenstaking geëindigd
woensdag 28 mei 1947
69ste JAARGANG No. 23857
Nd
Nkm;
Het weer.
VERKLARING MIN.-PRESIDENT
Regeringspolitiek en radio
voor onze strijdkrachten
De aankomst «op Schiphol
NIEUWE VOORZITTER 00ST-
INDON. PARLEMENT
Massale executie van nazi's
Rapport over de ramp
in Texas-City
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w., f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Het zou verkeerd zijn de windstilte,
die thans in de politiek schijnt
te heersen, zó uit te leggen, dat,
onweerswolken, welke reeds weken
lang de politieke hemel hebben verduis
terd, zijn overgetrokken. Het tegendeel
15 't geval. Juist de broeiende atmosfeer
doet vermoeden, dat ieder ogenblik de
•jui kan losbarsten. Het gerommel van
bet naderend onweer is steeds duidelij-
jjer te horen, hier zowel als in Indië. Wij
oehoeven slechts de waarschuwende
^oorden van dr. Beel te beluisteren, die
Ksteren nogmaals verklaarde, ernstig te
betwijfelen of de republiek wel bereid is
aan de uitvoering van Linggadjati haar
Medewerking te verlenen. Anderzijds^is
daar het optreden der Soendanezen op
"test-Java, dat aan de hele wereld laat
jjteh, hoe zwak de republiek eigenlijk is.
®et merkwaardige is, dat het de Indo-
b^iërs zelf zijn, die óns mceten aanto-
nen, dat achter de zo schoon schijnende
'a?ade der republiek, waardoor velen ge-
'Mponeerd werden, niets dan wat puin-
"°Pen liggen.
De thans aan de gang zijnde afbrok
keling der republiek is hiervan wel het
beste bewijs. Oost-Indonesië, de Pasoen-
dan-beweging, Oost-Bomeo, West-Bor-
beo, Madoera en nog meer delen van
Indonesië zullen velgen, zij alle weten
2teh gemakkelijk los te maken uit de
M'eep der republiek. Het is zelfs de vraag
of de republiek hen wel ooit w e r k e 1 ij k
'h haar greep gehad heeft. Het ife dui
delijk, datf deze gebeurtenissen niet na
tten hun invloed uit te oefenen op de
bnuding van Nederland en het buiten
band, met name Engeland en Amerika.
De republiek zal heel wat toontjes lager
"ebben te zingen en er genoegen mede
Roeten nemen, dat Nederland hetgeen
b°or de ondertekening van Linggadjati
*ei'd overeengekomen ook inderdaad
steikt nakomt en ook van de republiek
strikte nakoming eist.
nota, een hpffelijk ultimatum, waar
mede Dr. Van Mook zich thans tot de
m'ders van de Indonesische republiek
'eeft gewend en waaraan het bezoek van
«e
minister-president aan Batavia wel
■et vreemd zal zijn, betekent bij aan
aarding in verschillende opzichten voor
,e republiek gen capitulatie. Het verzoek
tot
onmiddellijke oprichting van een ge-
mengde interim-regering, om een begin
•■naken met de vorming van een fede-
regering voor de voorgestelde Ver.
[te
t 'aten van Indonesië, waarin ook ver-
e?enwoordigers van Oost-Indonesië op-
ahomen moeten worden, is wel een heel
t "ere pil, die de republikeinen krijgen
slikken. Weigeren zij of geven zij een
i%oord, dat de Nederlanders onbevre-
agbnd achten, dan zal de gehele kwestie
(u* de Ned. regering ter regeling worden
Ingegeven. De regering spreekt hier een
waar we maandenlang vergeefs op
e 'acht hebben, een toon, die, was hij
j. cier Kehoor(1, waarschijnlijk vele on-
"en had kunnen voorkomen.
Het is echter niet-alleen de afbrok
keling der republiek, die de con-
-flictstof doet toenemen. De econo-
Jbiche besprekingen vlotten evenmin als
Politieke. Men kent het standpunt der
^Publiek: de ondernemingen in het door
?tj
republikeinen bezette gebied wensen
biet terug te geven vóórdat de Neder-
jfpbse troepen worden teruggetrokken.
^■Ierland van zijn kant wenst niet te
b'en over terugtrekking der troepen,
r<Tat de ondernemingen zijn terugge-
5. en- De jongste nota der Ned. regering
t|lt; ook op dit gebied zeer ingrijpende
^eh, waaraan de republiek zal hebben
v'Oldoen. En wie zou de Ned. regering
j, dezen, na alles wat wij reeds van dé
j. Publiek hebben meegemaakt, niet vol-
geven! Of deze vicieuze cir-
v 1 verbroken kan worden zonder geweld
hWapenen? Een correspondent van de
Crt. schreef dezer dagen uit Bata-
V''Th Nederland dient men te weten voor
jfj. opstellen van de prognose, dat in de
-"gen, ook de hoogste regeringskringen,
meenden dat wapengeweld ten kos-
,Van alles vermeden moet worden, sinds
ge tijd anders wordt gedacht."
jj ^at dit alles weldra zün weerslag zal
bet n oo!c op onze binnenlandse poli-
verhoudingen behoeft niet te ver
deren. Nu de ministers Beel en
an van hun oriënteringsreis in ïn-
hesië zijn teruggekeerd, zullen zonder
Ni
spoedig zeer belangrijke beslissin-
t 15 genomen worden. Wij hebben reeds
gder melding gemaakt van ernstige
^óchten, dat prof. Romme in het mi-
tj^Ierle zal worden opgenomen en dat
hPflleer Meyhen naar Batavia zou gaan.
aj aij als Gouverneur-Generaal, hetzij
Wei derde hd der Commissie-Generaal.
l!c instituut de regering blijkbaar
g steeds wil handhaven, ondanks het
ansucces. dat het tot dusver heeft op-
h?everd
teen
Wij geloven te mogen aanne-
w -. dat dit ten dele althans geen ge-
centen meer Zjjn, maar plannen, die
e<Ts in een zeer ver gevorderd stadium
ïj aeren. De mogelijkheid dat prof.
j-te.hie als Gouverneur-Generaal naar
IjJ,zal gaan, is evenmin uitgesloten.
5t,. I 2ai ons alleen benieuwen of men za'
nt 'Nen voor de reacties in de P.v.d-A.
de tegenkanting in Indië. t
V(v, f hier een regeringscrisis uit zal
bip fooien? Van zekere zijde schijnt
bia\Zich reeds vertrouwd te hebben ge-
t hiet deze gedachte. Heel lang
We intussen niet meer op belang-
tva beslissingen behoeven te wachten.
Atiip cle tÜd drihgt- °°k Engeland en
lip-rika beginnen hun geduld te ver-
En als het onweer losbarst
bieJ? We niet vergeten, dat een onweer
tal verfrissend werkt.
Ned. Oost-Indische regering kon.
6 vandaag de ontdekking aan van
bW Sroot aantal pogingen sabotage te
v etl bij de Amerikaans,. Goodyear
and
Dp
0tS,
Rubber Factory in Buiten
aldUs bericht A. P. uit Batavia
tvei.er'andse officiële personen weigerden
aankondiging uit te weiden. De
Niiear fabriek had kort geleden de
Uctie hervat-
Minister-president dr. L. J. M. Beel en de minister van Overzeese gebiedsdelen mr. J.
A. Jonkman, zijn Dinsdag per K.L.M.-vliegtuig van hun reis door Indonesië
op Schiphol teruggekeerd
Verwachting tot Donderdagavond:
Heldere nacht met slechts op enkele
plaatsen vorming van mistbanken, die
na zonsopkomst snel weer oplossen.
Overdag over het algemeen zonnig
weer met temperatuur oplopend tot
zeer hoge waarden.
In de namiddag kans op enkele
verspreide onweersbuien, voornamelijk
in het Zuiden van het land. Meest
matige wind tussen Oost en Zuid.
Zon 4.3020.45, maan 14.432.46.
Op vragen van het lid van de Tweede Ka
mer. de heer Thomassen, betreffende het
indruisen van de radio-uitzendingen voor de
strijdkrachten tegen de geest van de re
geringspolitiek, heeft de minister van Oorlog,
de heer Fiévez. o.m. geantwoord, dat hij
niet van mening is, dat de radio-uitzendin
gen voor de Nederlandse strijdkrachten in
druisen tegen de geest, van de regerings
politiek. Hij acht het. derhalve niet nodig
bijzondere maatregelen te treffen.
Van Mook heeft Dinsdag Sjahrir een schriftelijke verklaring overhandigd inzake
het definitieve Nederlandse standpunt betreffende alle aangelegenheden, waarover
met de Indonesische republiek onderhandeld wordt. Volgens goed ingelichte
bronnen hield deze verklaring o.a. een verzoek in tot onmiddellijke oprichting van
een interim-regering, om een begin te maken met de vorming van een federale
legering voor de voorgestelde Ver. Staten van Indonesië. Volgens een hooggeplaatst
persoon is deze beslissende Nederlandse stap, om een eind te maken aan de
Indonesische impasse, geen ultimatum, maar indien de republikeinen weigeren of
een antwoord geven, dat de Nederlanders onbevredigend achten, zal de gehele
kwestie inzake de pogingen, om zich met de republiek te verstaan aan de
Nederlandse regering ter regeling worden doorgegeven. Sjahrir zal dezer dagen
naar Djokjakarta vertrekken, waar Soekarno en het republikeinse kabinet zullen
beslissen, welk antwoord Indonesië zal geven.
Volgens betrouwbare bronnen houdt
het definitieve Nederlandse voorstel het
volgende in:
1. Een gemengde interim-regering,
waarin ook vertegenwoordigers van Oost-
Indonesië opgenomen zouden zijn.
2. De vaststelling van een universele
valuta met een gecombineerd orgaan
ter bepaling van de buitenlandse wissel
koers.
3. Een eis tot onmiddellijke versche
ping van rjjS), uit de republiek, naar de
overige delen van Indonesië, die van
een acute voedselschaarste te lijden
hebben.
4. Het vestigen van wet en orde in
geheel Indonesië, en zulks voor de re
publikeinse gebieden, waar dit nodig is,
mej. behulp van de Nederlanders. Dit
zou een inleidende poging zijn, om bui
tenlandse eigenaars van ondernemingen
in de republiek tO) terugkeer te bewe
gen.
5. Een gemeenschappelijke controle op
de in- en uitvoer, me) inbegrip van het
onmiddellijk in een pool onderbrengen
van de zich in het bezit van de repu
blikeinen bevindende grondstoffen, be
stemd voor de uitvoer.
Tegelijkertijd besloot Van Mook na
een conferentie van drie uur met
leidende Nederl.-Oost-Indische auto
riteiten, stappen te nemen tegen de
Soendanese Volkspartij op grond van
een staatsgreep, waarbij men zich
van het bestuursapparaat van Bui
tenzorg had meester gemaakt.
Volgens welingelichte bronnen over
wegen de Nederlanders strafrechtelijke
stappen tegen de Soendanezen, die zich
•,Wy hebben aan onze verplichtin
gen onderhand voldaan", verklaarde
de Argentijnse minister van Buiten
landse Zaken, Bramuglia, op een
persconferentie in Buenos Aires,
waar hij bekend maakte, dat zijn re.
gering van plan is de uitlevering van
eventueel nog in Argentinië verblij
vende nazi-agenten stop te zetten.
Hij deed deze verklaring na de samen,
komst van de Argentijnse president Pe-
ron en zijn Braziliaanse collega Dutra,
welke aanleiding gaf tot berichten, dat
een inter-Amerikaanse conferentie voor
verdediging spoedig in Rio de Janeiro
bijeengeroepen zou worden.
„Zestig nazi.agenten zijn nu in totaal
Argentinië uitgezet sinds de vorige week
acht van spionnage beschuldigde perso
nen op de boot van Rio Teuco naar Ant
werpen zijn geplaatst", zei de minister.
De Argentijnse regering heeft inder
tijd zes decreten opgesteld, volgens welke
personen, die gevaar kunnen vormen voor
het Westelijk halfrond, zouden kunnen
worden gedeporteerd. Op de opgestelde
lijsten stonden 125 namen. Hiervan zijn
er 60 het land uitgezet, 40 nog voort
vluchtig en enige zijn nog onder arrest
of om gezondheidsredenen met toestem
ming van de U.N.O. vrijgelaten.
Onder de personen, die 21 Mei op een
schip naar Europa zijn gezet, bevindt zich
Hans Harnlseh, de sleutel-persoon van
de Duitse militaire inlichtingendienst in
Zuid-Amerika. De hoofd-nazispion in Ar.
gentinië en andere Zuid-Amerikaanse
landen, Johannes Becker, is nog steeds
niet door de politie gevonden.
Echte humor komt voort uit het
hootd en het hart. Hij voert de
ziel over afgronden heen leert
haar met het leed spelen en maakt
in het loven veel draaglijk j
met geweld toegang tot huizen verschaf
ten en zes republikeinse leiders arres
teerden. Koestomo is g-ewaarschuwd, dat
verdere schendingen van orde en gezag
stappen tenge-
drastische Nederlandse
volge zouden hebben.
Van Mook heeft het plan de republi
keinen en de Soendanezen tot elkaar te
brengen en zal trachten een gezamenlijk
compromis met Buitenzorg tot stand te
brengen, dat aan Sjahrir ter goedkeuring
zal worden voorgelegd.
Aneta verneem) officieel uit Batavia'.
Heden zal de missie-Idenburg naar
Djokjakarta vertrekken om Soekarno
een exemplaar aan te bieden van de
nota, die dezer dagen de Commissie-
Generaal aan de Indonesische delegatie
heeft overhandigd. Men verwacht, dat
de inhoud van deze nota morgen 29 Mei
te Batavia bekend zal worden gemaakt.
Over de inhoud van de nota zijn reeds
verscheidene berichten gepubliceerd, be
trekking hebbend op enkele punten,
welke door onvolledigheid verwarrend
kunnen werken. Inzake het Reuter-be-
richt betreffende een op handen zijnde
..interim-regering" verneemt Aneta, dat
de voorstellen hieromtrent deel uitma
ken van de nota en niet kunnen
worden gezien los van de andere punten,
die daarin zÜn vervat.
Naar wij vernemen is het onwaar
schijnlijk, dat de grote sigaren-voorraad,
die op het ogenblik bij de Ned. industrie
aanwezig is, aanleiding zal worden tot
officiële sigarenverkoop zonder bon.
De sigaren.fabrikanten is n.l. reeds
aangezegd, dat zij volgende maand het
gebruik van ruwe tabak met 10 pet. zullen
moeten besnoeien in verband met devie-
zenmoeilijkheden.
Uit dien hoofde is het waarschijnlijker
te achten, dat men zal trachten nog
deze week via enige extra-rantsoenen uit
de huidige impasse te geraken.
Welke deze impasse is blijkt uit een ver
gadering, die Twentse kleinfabrikanten in
sigaren hebben gehouden. Daar werd ge
zegd, dat er op het ogenblik in ons land
De Franse regering is na langdurige
besprekingen omstreeks middernacht tot
overeenstemming gekomen met de arbei
ders in de gas- en electriciteitsbedrijven
Een half uur van 12 uur tot haif 1
•s nachts is Parijs in donker gehuld ge
weest. De staking werd echter afgelast,
toen bekend werd, dat de minister van
Arbeid', Daniel Mayer, bereid was een
loonsverhoging van 8.5 pCt. toe te ken
nen. De arbeiders hadden een minimum
gesteld van 15 pCt.
millioenen sigaren gereed liggen, waarvoor
geen afnemers te vinden zjja.
Grote en kleine fabrikanten zien overi
gens de toekomst met. bjsprgdheid tege
moet en dat niet alleen voor de onverkoop
bare voorraden. De toekomstige tabaks
positie laat zich niet zeer rooskleurig aan
zien. Bovendien is een deel van de aange
kochte tabak niet bruikbaar voor omblad.
Zn wordt dan ook niet geaccepteerd.
Minister-president dr. L. J- M. Beel
heeft gistermiddag bij zijn aankomst op
Schiphol de volgende verklaring af.
gelegd:
„Het voornaamste doel van onze reis
naar Indonesië was: ons nader ter plaat
se te oriënteren omtrent verschillende
dringende vraagstukken, Nederland en
Indonesië betreffende, in het bijzonder
omtrent de uitvoering van de basisover
eenkomst van Linggadjati. Aan dat doel
heeft onze reis in belangrijke mate vol.
daan, in de eerste plaats dank zij talrijke
besprekingen, zowel van onze adviseurs
als van ons met de Luit.-Gouverneur-
Generaal en de Commissie-Generaal en
hun medewerkers. Voorts droegen onze
bezoeken aan West.Borneo en Oost-In
donesië, waarbij wij in Pontianak ook
vertegenwoordigers van Oost-Borneo,
Banka, Billiton en Riouw hebben gespro
ken, aan onze oriëntering bij. Ook waren
in dit opzicht onze ontmoetingen met de
republikeinse delegatie en inNiet bijzon
der met Sjahrir van waarde. Verder ont
vingen wij inlichtingen van vele ingeze
tenen van onderscheiden landaarden en
werkkring. Gedurende ons bezoek aan
Soerabaja kregen wij een indruk van de
arbeid van zee. en landmacht. Wij zijn
er van overtuigd, dat men in de M'alino-
Staten op de goede weg is. Hoe gecompli
ceerd ook de verhoudingen daar mogen
zijn en met welke moeilijkheden men
daar te kampen moge hebben, toch is in
die staten de samenwerking een feit ge
worden en wordt daar op constructieve
wijze gedacht en gewerkt.
Op de schouders van het Neder
lands-Indische ambtenarenapparaat
en de strijdkrachten rust een zeer
zware taak, terwijl op het aanpas.
singsvermogen van de Nederlandse en
Chinese samenleving in het algemeen
een zware wissel wordt getrokken.
Wij betreuren het, dat wij ten aanzien
van de houding van de republiek met be
trekking tot de uitvoering van Lingga
djati een onbevredigende stand van zaken
hebben aangetroffen. Ter gelegenheid
van ons bezoek aan Makassar en in ant
woord op de critiek, die Soekawati uit
bracht op woorden en daden der repu
bliek, heb ik mij dan ook genoopt ge.
voeld ernstige twijfel uit te spreken over
de bereidheid tot samenwerking van de
republiek met de andere gedeelten van
Indonesië en Nederland. Aan deze twij
fel moet spoedigst een einde komen.
Te dien einde heeft dezer dagen de
Commissie-Generaal aan de republi.
keinse delegatie een nota overhan
digd, welke niet alleen economisch en
West-Kapelle op Walcheren, waar de dijkdoorbraak plaats vond, is een der zwaarst
getrojfen gemeenten van het eiland. Met de wederopbouw van twee en dertig huizen
is mén inmiddels begonnen. Op de voorgrond een Engelse tank, die daar nog staat
sinds de landing der Engelsen
Een leger van honderdduizend mannen en vrouwen zal op het eind van deze
én in het begwi van de volgende week in Nederland opereren. Dit corps,
overeenkomende met vijf divisies, zal een zeer vreedzame operatie uitvoeren.
En wanneer we zeggen, dat de leden voldoende zijn voor een défilé van drie en
een half uur in marstempo en met rijen van vier, dan is dat alleen om een indruk
te geven van wat dit onderdeel der technische uitvoering van de komende volks
telling alleen al een moeilijkheden heeft veroorzaakt. Maar de directeur-generaal
van de statistiek, dr. Ph. J. Idenburg, die met het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek, zich gesteld ziet voor de taak om deze twaalfde volkstelling tot een goed
einde te brengen, is vol goede moed.
De volkstelling moet gezien worden
als een algemeen belang van het
gehele Nederlandse, volk. De aan
ieder lid der bevolking gevraagde indivi
duele gegevens dienen om daarmede een
totaal beeld van de bevolking te kunnen
samenstellen.
In het hijzonder zullen de gegevens
worden toegespitst op het gebruik in de
practijk. Die over de leeftijdsopbouw bij
voorbeeld voor vragen betreffende de be
hoefte aan onderwijskrachten, aanvoer
van jeugdige krachten op de arbeids
markt, distributie, ouderdomsvoorzienin
gen sterftetabels enz. Die van de gezins
telling ten behoeve van berekeningen
over ons nationaal inkomen, gezinsinko
men e.d. Die van de woningtelling ter
fundering van een weloverwogen woning-
politiek en een goed doordacht bouwpro
gramma.
Het is een onderneming, welke geen
uitstel meèr duldt en onmisbaar is voor
de verdere wederopbouw van ons land
en volk als grondslag voor een nieuwe
ontplooiing van ons volksbestaan onder
de door de oorlog zo zeer gewijzigde na
tionale en internationale verhoudingen
en bij onze strijd om een plaats in de
wereldhuishouding.
Deze twaalfde volkstelling wordt ge
houden naar de toestand op 31 Me.
te middernacht.
Voor het welslagen der telling is
medewerking der bevolking nodig,
die de gegevens nauwkeurig moet
verstrekken, waartoe men overigens
ingevolge wettelijke bepalingen ver
plicht is.
Voor de psychologische voorberei
ding zijn of worden alle beschik
bare middelen gebruikt. O. a. zal
tot en met Zaterdag de radio als
het ware geïnfiltreerd zijn met de
volkstelling. 31 Mei tussen kwart
voor en kwart over acht zal over
beide zenders een gemeenschappelijk
invullen der formulieren geschie
den onder leiding van Koos Koen.
De verzekering wordt gegeven, dat
geen ambtenaar van belasting, woning
vordering, inkwartiering, dienstplicht in
de papieren zal neuzen. De ingevulde
formulieren gaan onmiddellijk door naar
het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Daar zullen dan rond 15 millioen for
mulieren met pl m. 150 millioen beant
woorde vragen binnenstromen. Het
spreekt vanzelf, dat de verwerking daar
van het bureau voor bijzondere eisen
stelt. Men zal 300 man extra personeel
nodig hebben.
Verder zal meer dan ooit gebruik
gemaakt worden van mechanische
hulpmiddelen. Deze zijn voor de tijd
van de telling gehuurd in de Ver.
Staten. Het zijn ingenieuze appa
raten, die met ontstellende snelheid
en zekerheid werken. Zo zal het
mogelijk zijn voor elke gemeente en
voor onderdelen van gemeenten on
geveer twee maanden na afloop der
telling voorlopige cijfers gereed te
nebben over het aantal woningen en
andere bewoonde ruimten en de
daarin wonende bevolking. In de
verdere loop van het jaar zullen
financieel, maar o.m. ook staatkundig
van karakter is. Hierin is n.l. verdere
vorm gegeven aan de federatieve op.
zet in het accoord van Linggadjati
belichaamd. In deze nota wordt de
nakoming van de hierin, in overeen
stemming met het accoord van Ling,
gadjati, gestelde voorwaarden over de
gehele linie voorgesteld en verlangd.
Over de inhoud van deze nota zullen
zo spoedig mogelijk mededelingen
worden gedaan.
Wie in de huidige omstandigheden de ge.
schiktste personen zijn om in de hoogste
functies aan de oplossing van deze vraag
stukken mede te werken heeft destijds
naar voor de aanvang van deze reis reeds
bekend werd gemaakt een punt van
bespreking uitgemaakt. Hierover hebben
wij in dit stadium zonder voorafgaand
overleg met onze ambtgenoten niets mede
te delen".
Precies half vijf Dinsdagmiddag zette
gezagvoerder Rupplin op het platform
van Schiphol zijn toestel, de P.H.-TA..H.,
neer, dat de minister-president, dr. L.
J. M. Beel, en de minister van Overzeese
Gebiedsdelen, mr. J. A. Jonkman, van
hun Indische reis in het vaderland te
rugbracht. Ter verwelkoming waren
aanwezig de ministers mr. C. G. W. H.
Baron van Boetzelaer van Oosterhout,
dr. Jos Gielen, luit.-kol. A. H. J. L. Fié
vez, ir. L. Neher, W. Drees en prof. mr. P.
Lieftinck; ook luit.-generaal H. J. Kruis,
chef van de Generale Staf, was op
Schiphol. In de douaneloods las de mi
nister-president aan de talrijke journa
listen met duidelijke stem een zorgvuldig
tijdens de reis in het vliegtuig opgestelde
verklaring voor, die wij elders publiceren.
Daarna voegden de ministers Beel
en Jonkman zich bij hun ambtgenoten,
familieleden en kennissen. Zij drukten
talloee handen en gaven hun eerste
prille indrukken van de verre reis. Maar
niets aan het onbekommerd tea-ende en
converserende gezelschap zou kunnen
doen vermoeden, dat hier een goed deel
van 's lands hoogste bestuurscollege, dat
wellicht in de naaste toekomst besluiten
van voor het Koninkrijk beslissende
betekenis zal moeten nemen, bijeen was.
Tenslotte begaven alle ministers zich in
hun auto's Residentiewaarts.
Gisteren heeft het Oost-Indonesische
parlement een motie van afkeuring voor
het beleid van de voorzitter, Noor, aan
genomen en als voorzitter Kaharoedin,
sultan van Soembawa gekozen. Tevoren
had Noor de vergadering verlaten, waar
na de plaatsvervangend voorzitter Binol
de vergadering sloot. Vele leden weiger
den daarop terug te keren, uit protest
tegen di) huns inziens dictatoriale
optreden. De vergadering werd her
opend zonder dat het vereiste quo
rum, n.l. 37 van de 70 leden, aan
wezig was. Na verkiezing van de nieuwe
voorzitter werd de vergadering geschorst
en verklaarde de regering bij monde van
de minister-president de beslissing van
het parlement te aanvaarden, constate
rend. dat de nieuwe voorzitter inmiddels
was beëdigd en dat nieuwe plaatsver
vangende voorzitters moesten worden
gekozen, daar Binol dictatoriaal was op
getreden, terwijl dé tweede vice-voorzit-
ber zijn plicht had verzaakt door de ver.
gadering te verlaten.
Een woordvoerder van de Rege
ringsvoorlichtingsdienst heeft giste
ren voor radio-Batavia, sprekend
over Modjokertoen de situatie op
Madoera o.m. verklaard, dat de repu
bliek verantwoordelijk isvoordehon-
gertoestand op Madoera. Om redenen
van prestige exporteert de republiek
liever rijst naar Vóór-Indië, dan deze
ter beschikking van de eigen onder
danen te stellqp. De woordvoerder
herhaalde, dat elke republikeinse
zending van voedsel naar Madoera,
mits gedekt door behoorlijke papieren
en niet gebruikt als camouflage voor
munitie en dergelijk oorlogsmateriaal,
de Nederlandse patrouilles ongehin
derd kan passeeren.
De republiek heeft *Tle kans gehad
de Madoerezen voor zich te winnen.
Het lijkt echter, alsof zij deze men
sen bewust van zich afstoot.
Wanneer de republiek zich aan deze
volksgroep niets gelegen laat liggen, is
afscheiding de enige consequentie. De
Met het oog op de 12e volkstelling,
welke op het eind van deze week
wordt gehouden, wordt de aandacht
gevraagd voor de volgende aanwij
zingen:
1. Ontvangt de teller welwillend.
Hij komt niet voor zichzelf, doch in
het algemeen belang.
2. Verstrekt de door de teller over
uw woning gevraagde inlichtingen zo
nauwkeurig mogelijk. Deze inlichtin
gen zijn niet bestemd voor woning
vordering of inkwartiering, doch als
grondslag voor algemene verbetering
der volkshuisvesting in ons land.
3. Bewaart de door de teller voor
u en uw gezinsleden afgegeven telfor-
mulieren zorgvuldig en laat ze niet
vuil worden.
4. Vult de formulieren duidelijk
leesbaar in.
5. Raadpleegt bij de invulling de
toelichting, welke op de binnenzijde
van de gezinsomslag bjj iedere vraag
is gegeven.
6. Verzuimt vooral niet de aard
van uw beroep nauwkeurig te vermel
den, alsmede de aard, naam en adres
van het bedrijf, waarin gij werkzaam
zijt.
7. Zorgt, dat de ingevulde formu
lieren gereed liggen, zodat de teller
niet behoeft te wachten, wanneer hij
ze terug komt halen.
8. Vraagt de teller raad, indien u
twijfelt of uw beantwoording van be
paalde vragen wei juist is.
9. Luistert Zaterdagavond 31 Mei
naar de radio-uitzending van kwart
voor acht tot kwart over acht over
beide zenders. Dan zullen formulieren
gemeenschappelijk worden ingevuld.
10. Beseft, dat deze 12de volkstel
ling een lands- en volksbelang is van
de eerste orde. Werkt dus allen mede
^om haar te doen slagen. j
dan de uitkomsten der woningtel
ling grotendeels gereed komen, ter
wijl in 1948 de bewerking der volks-
en bedrijfstelling in grote lijnen
haar beslag zal verkrijgen. Zo zullen
d?m b.v. ook de omstreeks 10.000
beroepen geclasseerd zijn.
Thans zal de telling 1.750.000 kos-
tan. Het zou twee millioen meer hebben
edragen, ais betaalde krachten ge
bruikt werden. De volkstelling in 1930
heeft een bedrag van ƒ1.250.000 ge
vergd.
Madoerezen zijn werkelijk wel slim ge
noeg dit zelf te bedenken, maar wanneer
een dergelijke stem weerklinkt, zijn het
opeens de Nederlanders weer, die separa
tistische acties stimuleren. De woord
voerder zeide voorts, dat <ie eerste massa-
vergadering reeds is gehouden en dat het
precies dezelfde richtini uitgaat als de
„Partai Rak'jat Pasoendan" had verko
zen.
Over de situatie bij Modjokerto
sprekend, zeide de woordvoerder o.m.,
dat deze aangelegenheid met veel
hoop en goede verwachting was be
gonnen, maar dat de zaak ook hier
vrijwel mislukt is. Het republikeins
bestuur is verantwoordelijk voor het
handhaven van de rust en de vei
ligheid. maar er zijn infiltraties door
subversieve elementen op grote
schaal. Er wordt geschoten met
geweren en mortieren terwijl het
spelletje van de inundaties weer
wordt gespeeld.
„Het is een vrij triest beeld, dat eigen
lijk karakteristiek is voor alle gebieden
waar Nederlanders en republikeinen met
elkaar kn verbinding staan, hetzij in het
open veld, hetzij achter de conferentie
tafel. De toestand van het ogenblik bied)
een verward beeld. Linggadjati is twee
maanden oud. Er moet iets gebeuren."
Op de hedenmorgen in „Odeon" te
Rotterdam vanwege de E.V.C. gehouden
vergadering, is met grote meerderheid
van stemmen besloten, dat de havenar
beiders zich hedenmiddag weer zouden
melden om het *erk te hervatten.
Rechts van de gevangenis in Lands
berg, waarin Hitier zijn „Mein Kampf"
schreef, zijn hedenmorgen 26 beulen van
de concentratiekampen terechtgesteld,
nadat gisteren reeds 22 veroordeelden
aan de galgen hun leven hadden beëin
digd. De executie was van een omvang,
zoals tot dusverre nog niet ln bezet-
Duitsland had plaats gehad.
De terechtgestelden slechts één
kreeg uitstel van de uitvoering van het
doodvonnis waren doktoren en func
tionarissen, die in het kamp Mauthau
sen honderdduizenden systematisch heb
ben gedood.
De hoofd-persoon onder hen was SS-
generaal Eigruber, wiens laatste woor
den waren: „Ik beschouw het als een
eer
De Amerikaanse kustwachtautoriteiten
hebben in een rapport de verantwoorde
lijkheid voor de ontploffingsramp in
Texas-City op 16 April jJ. gelegd op de
Franse Raad voor de bevoorrading en de
Franse maatschappij van de „Grand-
champ", het schip, waarop de ontploffin
gen begonnen. Het is vast komen te
staan, dat er bij de gevaarlijke lading
in ruim vier is gerookt. Voorts is ook een
absolute negering en onwetendheid ge
bleken voor een veilige behandeling van
de lading. De havenarbeiders waren niet
op de hoogte gebracht van de speciale
instructies, die ten aanzien van de vrach
ten als ammonium nitraat vereist zijn.
De Amerikaanse luchtvaartmaatschap
pij „Transwald Airlines" heeft in het
eerste kwartaal van 1947 een nette-
verlies var. 5J23.523 dollar geleden.
I
