Twaalf doden bij vliegramp
te Gilze-Rijen
Twee lesvliegtuigen tegen
elkaar gebotst
Zware vliegrampen in
Amerika
Waarschijnlijk zes en
slachtoffers
tachtig
Hoog-Commissariaat voor
Indonesië
premier
treedt af
Communistische controle
de regering?
op
Minder papier?
ZONDAG REEDS ANTWOORD
VAN DE REPUBLIEK?
Russische jeugdbeweging een
tweede Hitlerjugend?
Pinkstermarsen door Meisse
„Willem Barendsz" had de hoogste
traanopbrengst
Plannen voor een tweede
walvisvaarder
J>sm
Gemeenschappelijke gendarmerie in
de bezette gebieden
Amerik. gesneuvelden herdacht
te Margraten
Koningin bij plechtigheid aanwezig
Tol Hoofd en hari
Russische beschuldiging
Terreur ïn de
Preanger
ÏÏunitiedump in beslag
genomen
TOEKOMSTIG BESTUUR OVERZEE
Het weer.
VAN M00K ZAL BIJ GUNSTIGE BESLISSING
ONS LAND VERTEGENWOORDIGEN
Uniformen ontbraken
Lovink bij de Koningin
VjlJ DAG 30 MEI 1947
bureaux van redactie en administratie:
69ste JAARGANG No. 23859
Mé
Militaire samenwerking
(Vervolg op vagina 4)
PAPIERFABRICAGE
IN VELSEN HERVAT
Nederland wijst beschuldiging af
(Vervolg op pagina 4)
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
^oonnementen 20800 - Postgiro 143480
^ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w., f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Donderdagmiddag omstreeks 17 nur zijn onder de gemeente Tilburg twee
fliegtuigen in de lucht tegen elkaar gevlogen. Het waren twee tweemotorige
fliegtuigen van het type „Anson", lestoestellen van de L. S. K. van het vliegveld
Gilze Rijen. Beide vliegtuigen stortten na de botsing in de lucht neer.
Er
zijn in totaal 12 doden. Vijf lijken zijn ongeveer gaaf geborgen, zeven lijken
,verden totaal verminkt. Van de slachtoffers is één vermoedelijk officier, terwijl
,e anderen naar verluidt onderofficieren-waarnemers zijn. Onder hen moeten
Zich verschillende bevinden, die deze en afgelopen week hun brevet ontvingen.
De toestellen zijn, neergestort op een
a«tand van vijf kilometer ten Oosten
van de gemeente Rijen, op de grens van
3eze gemeente en Tilburg. Zij zijn te-
fecht gekomen in een weiland, waar
®een huizen in de buurt staan.
Nader vernemen wij, dat de vliegtui-
"en, waarmee het ongeluk gebeurde,
v'iegtuigen zijn voor de waarnemers-
®Meiding. Het zijn tweemotorige Engelse
'°estellen van een ouderwets type, die
ijeel in Engeland voor de opleiding wor
den gebruikt. Zij waren gekocht van de
p-A.P. en men had ze eerst sedert kort
111 gebruik.
De namen der slachtoffers zijn:
A. A. Dobbe, res. 2e luitenant waar
nemer uit Zaandam,
W. j. a. Vis, sergeant-waarnemer uit
vught.
J- A. Mol. sergeant-vlieger Kon. Ma-
Ihe uit Treebeek.
C. w. Nieuwenhuizen, sèrgeant-vlieg-
'yigtelegrafist Kon. Marine uit Amers-
r<>ort.
A. h. Tigchelaar, matroos le kl, leer-
'hg-vlieger uit Zevenbergen.
H. Stienstra, sergeant-zeewaarnemer
Kon. Marine uit Geleen.
A. J. de Groot, sergeant-vliegtuigtele
grafist Kon. Marine uit De11 Haag.
W. J. Kroeger, sergeant-vliegtuigtele
grafist Kon. Landmacht uit Helvoirt.
J, Geertsma, sergeant-majoor-vlieger
Kon. Landmacht uit Deventer.
G. Bakuwel, sergeant-vlieger Kon.
Marine uit Amsterdam.
A. M. M. Weijters, sergeant-vliegtuig
telegrafist Kon. Landmacht uit Tilburg.
Beyers, adjudant-onderofficier uit
Scheveningen.
Naar wij vernemen, heeft de minister
van Oorlog, de heer A. H. J. L. Fiévez,
zich vandaag naar Gilze-Rijen begeven,
om zijn deelneming te betuigen en zich
ter plaatse op de hoogte te stellen van
de oorzaak van de ramp.
Een commissie van hoofdofficieren en
officieren zal onder leiding van kapitein
luitenant ter zee, vlieger-waarnemer W.
J. Reynierse een onderzoek instellen
naar de oorzaken van de botsing.
Alle leden van beide bemanningen
waren van parachutes voorzien, maar
het ongeluk is blijkbaar zo snel ver
lopen, dat niemand van dit laatste red
middel gebruik heeft kunnen maken.
Een
Aii
DC-4-vliegtuig van de United
ffi
dines is na eea botsing bij het opstij-
van het La Guardia-vliegveld bij
Vt York neergestort, waarna het in
tanS gevlojen is.
Er waren 44 personen aan boord,
Older wie een bemanning van vier kop-
'"V, van wie er 39 gedood zouden zijn.
Dit is de zwaarste ramp die dé Ame-
riltaanse burgerluchtvaart heeft getrof
fen.
Den
ooggetuige verklaarde, dat het
®en Nederlandse militaire woordvoer-
te Batavia deelt mede:
fl °P de 15e dezer, des middags 6 uur,
ttorig een vijftigtal TRl-leden door in
j?ee dessa's benoorden Padalarang op
ederlands gebied. Aan de bewoners
erd, volgens hun eigen mededeling,
bder bedreiging aangezegd, dat zü
ar republikeins gebied moesten evacu-
v'eh. Gehoorzaamden zij niet aan dit be-
dan zouden zij worden doodgescho-
11 en hun woningen in brand gestoken.
Dp cje i8e dezer riep de bevolking van
dessa in dit zelfde gebied de hulp
Nederlandse troepen in tegen ram-
benden, waarna een Nederlandse pa-
°uilie werd uitgezonden,
j °p de 14e daaraan voorafgaand ver
fde een Nederlandse patrouille hulp
311 de bevolking van een dessa bezui-
^ch Bandoeng, op Nederlands gebied.
*ar eveneens rampokkende benden hun
.ae sloegen. Op de nadering vluchtten
(ic fampokkers. onder achterlating van
,'n deel van de buit.
De woordvoerder deelde voorts mede:
Ij Dl het door de Nederlandse troepen
J^hermde gebied' van het rayon Soe-
b].^aia werd 16 dezer een grote repu-
'keinse munitieopslagplaats in beslag
hotnen. Er werden daar o.a. aange-
3ü°ffen 540 Japanse vliegtuigbommen,
tankmijnen en 3 kiste» explosieven
h handgranaten.
vliegtuig bij het opstijgen tegen een
obstakel botste en op het platform neer
stortte.
Een toestel van de Amerikaanse lucht
macht, aan boord, waarvan zich 41 per
sonen bevonden. Is Donderdag in de
bergen ten Zuid-Westen van Tokio
neergestort.
Vijf reddingsploegen zijn op weg naar
de plaats waar het ongeluk gebeurd is,
en drie vliegtuigen zijn opgestegen om
hulp te verlenen. Men vreest, dat alle
inzittenden om het leven zijn gekomen.
Een B-29 Super Portress is Donder
dagavond kort na het opstijgen van het
vliegveld Ladd bij Fairbanks in Alaska
neergestort en in brand gevlogen. Drie
leden van de bemanning worden vermist,
terwijl de andere negen leden gewond
naar het ziekenhuis zijn overgebracht
De oorzaak van de ramp is nog niet
bekend.
Een IJslandse Dakota met 25 perso
nen aan boord, welke op weg was naar
Reykjavik, wordt sinds gisteravond ver
mist.
1is K s
SS
S
Transjordanié herdenkt het eerste jaar van zijn onafhankelijkheid. Ter gelegenheid
van de herdenking van het eerste jaar der onafhankelijkheid van Transjordaniè nam
koning Abdoellah een parade af. Voorafgegaan door de rijksvlag trekt het kameelcorps
voorbij de' officiële tribune
Een hoge Hongaarse bron verklaarde
Donderdag, dat de Russen, door middel
van een officiële nota te kennen geven,
dat de eerste minister, Ferenc Nagy, de
minister van Buitenlandse Zaken, Janos
Gyougyosi, en de voorzitter van het par
lement, Bela Varga, betrokken zijn ge
weest bij een recent complot om de Hon.
gaarse democratie omver te werpen. Alle
drie zijn zij lid van de partij der kleine
boeren, die in het parlement de rechtse
meerderheid vormt.
Nagy, die met vacantie in Zwitserland
is, is afgetreden en zou van plan zijn
naar Hongarije terug te keren.
De premier deelde zijn aftreden telefo
nisch vanuit Zwitserland mede. enkele
uren nadat de Russische beschuldiging
bekend geworden was.
De inlichtingen welke aan de Hongaar
se regering waren verstrekt, hadden be
staan in een beëedigde verklaring van
Bela Kovacs, de voormalige secretaris
generaal van de partij der kleine boeren,
die volgens kort geleden van Amerikaan
se zijde ontvangen mededelingen door de
Russen is gearresteerd op aanklacht van
spionnage, nadat de communistische
partij tevergeefs had getracht hem door
andere middelen uit het openbare leven
weg te werken.
Volgens een in alle Hongaarse bladen
verschenen communiqué van de Russi
sche luitenant.generaal Sviridof, hadden
de Russen Kovacs ondervraagd en be
sloten, hem niet, zoals beloofd, aan de
Hongaren uit te leveren, doch hem ge
vangen te houden en de Hongaren zijn
beëdigde verklaring te zenden.
Dr. Ferenc Capocs, de particuliere
secretaris van Nagy, is Woensdagavond
gearresteerd. Zijn huis werd doorzocht
en hij wordt volgens zegslieden uit POjf-
tieke kringen door de politieke pojRie
gevangen gehouden.
Men vraagt zich in Hongarije af of de
communisten thans willen trachten, de
volledige controle op de regering te ver
krijgen, vóór de Russische bezettings.
troepen het land verlaten.
In aanwezigheid van Koningin
Wilhelmina zijn hedenmiddag op het
kerkhof Margraten de Amerikaanse
gesneuvelden in de tweede wereld
oorlog herdacht.
Generaal-majoor Ewdin p. Parker
bracht eerbiedige hulde aan de Ameri
kaanse soldaten die hier begraven liggen.
Het is moeilijk te beseffen, aldus spr.,
dat zij hun leven gaven in zo iets ver
schrikkelijks als een oorlog. Het is nog
geen drie jaren geleden, dat zij zich ver
enigden met hun strijdmakkers uit vorige
oorlogen bij een nieuwe poging een
vredige wereld te stichten. Zullen wij de
wereld opnieuw laten zeggen, dat zij
vergeefs gestorven zijn? Zij zijn on.^ voor
gegaan naar een zelfs nog mooiere wereld
en hebben ons achtergelaten, om dat
gene te voltooien waarvoor zij in vol ver
trouwen gevochten hebben vrede en
een betere wereld. Terwijl wij hier ver
enigd zijn om hun hulde te brengen,
laten wij dan niet vergeten, dat hun
Amerikaanse militaire kerkhof te Margraten zijn aan de vooravond van de
aehkmgsplechtighcden kleine Amerikaanse vlaggen op de graven geplaatst
geest ons steeds omringt in een streven
ons het goede pad naar de vrede te
wijzen.
De volbrenging van deze zaak zal
moeilijk zijn, gezier. het egoïsme en de
zelfzucht van het huidige mensdom. Wij
moeten rekening houden met elkander én
samenwerken. Het is onze heilige plicht
voort te gaan teneinde er voor te zorgen,
dat de taak, welke zij begonnen zijn tot
een goed einde gebracht wordt.
De Amerikaanse ambassadeur, dr.
Baruch, wendde zich tot de achterge
blevenen en bedroefde bloedverwanten
van degenen, die er begraven liggen.
Laten wij gezamenlijk hopen en bidden,
aldus spr., dat zij niet vergeefs gestor
ven zijn op ieder van ons hebben zij
een verplichting en een grote taak ge
legd. Het is onze onontkoombare plicht,
om te leven en te werken en dag aan
dag ertoe bij te dragen, ieder op zijn
eigen manier en door zijn eigen taak,
opdat de idealen waarvoor zij vielen nooit
verloren zullen gaan. Wij kunnen geen
woorden vinden, om uw leed te verzach
ten, noch om hun luister te vergroten
het heilige licht hunner daden. Ik zou
wensen, aldus spr., dat ieder uwer, die
onder leed gebukt gaat omwille van de
genen, die hier in deze heilige grond
begraven liggen, deze eerbiedige menigte
kon zien, welke hier vandaag bijeen ge
komen is om hulde te brengen aan de
geest, de ziel en de stoffelijke resten van
uw dierbaren.
Wij zullen, zoo besloot spr., ten eeuwi
gen dage blijven denken aan hetgeen zij
voor ons gedaan hebben en ons altijd
de les herinneren, welke zij ons door hun
leven en dood gegeven hebben.
Donderdag hebben schoolkinderen van
Margraten en pupillen van het Voogdij-
gesticht in het naburige Heer Ameri
kaanse vlaggetjes geplaatst op alle
ruim 17.800 graven van Amerikaanse
militairen. Zo werd de uitgestrekte do
denakker op het hoge plateau van Zuid-
Limburg een wijd veld van witte krui
sen op het groene grastapijt met eer.
zee van vlaggetjes daar'tussen in.
Premier Nagy
De ontslagname van de Hongaarse
premier heeft in handelskringen een
zeer ongunstige reactie gehad. Er wordt
druk gesproken over een nieuwe inflatie.
Het gerucht deed de ronde, dat de beurs
vandaag niet open zou zijn. In diploma
tieke kringen werd voorspeld, dat het
ontslag een stormloop 0p het biireau
voor paspoorten teweeg zou brengen. Fi
nanciële deskündigen wezen er op, dat
het heengaan van Nagy betekende, dat
er geen verdere financiële hulp van Ame.
rika verwacht kon worden, in sommige
politieke kringen is men van mening, dat
Nagy door de communisten gedwongen
werd zijn ontslag te némen en dat dit hel
begin betekende van een volledige po
litiestaat in Hongarije.
Bij de nota, welke de Commissie-Gene
raal aan de republikeinse regering heeft
overhandigd, is een vijftal bijlagen ge
voegd. waaraan het volgende is ontleend:
A. Federale en unie-organen.
Door het vormen van gemeenschappe
lijke colleges voor toekomstige federale
aangelegenheden wordt een begin ge
maakt met de opbouw van federale de
partementen.
Boven deze organisaties wordt een
federale raad (overgangsregering) ge
vormd door de vertegenwoordiger van
de Kroon, tezamen met vertegenwoordi
gingen van de staatkundige organisaties
in Indonesië.
In Nederland wordt aan de minis
ter toegevoegd een raad, waarin In
donesië vertegenwoordigd zal zijn. De
de jure bevoegdheden van het opper
bestuur inzake Indonesië worden
uitgeoefend in overleg met deze raad.
Voorts kan in Nederland een com.
missie worden ingesteld tot verdere
voorbereiding van de staatkundige
structuur, inbegrepen de Nederlands-
Indonesische Unie.
In Nederland wordt het bestaande
Commissariaat voor Indische Zaken om.
gebouwd tot een „Hoog Commissariaat
voor Indonesië".
B. Regeling van de buitenlandse be
trekkingen in de overgangsperiode.
De samenstellende staten van Indone
sië zullen worden ingeschakeld bij het
buitenlandse beleid door de instelling
van een Raad voor buitenlandse aan
gelegenheden. Indonesiërs of andere In
donesische staatsburgers zullen reeds nu
tot functies bij een aantal diplomatieke
posten kunnen worden benoemd.
Een gemengde commissie voor de op
leiding en benoeming in de buitenlandse
dienst wordt ingesteld.
C. Militaire samenwerking en de
uitvoering van art. 16 der overeen
komst van Linggadjati.
De uitvoering van art. 16 der over
eenkomst betreft: Volledig staken
van vijandelijkheden en de demili-
tarisatie ter weerszijden van de
grenzen der bezette gebieden op
Java en Sumatra:
Verzekering van de veiligheid van
persoon en goed in geheel Indonesië,
dus ook in het republikeins gebied;
Samenwerking voor de opbouw
van de defensie van Indonesië;
Vermindering van de troepen
sterkte.
Hedenmorgen arriveerde in IJmuiden
het s.s. „Pacific" met een lading hout-
stof, bestemd voor de Papierfabriek Van
Gelder en Zonen te Velsen. Hoewel de
lading niet zo groot is, zal toch direct
met de fabricage begonnen worden. De
directie vertrouwt, dat de aanvoer nu
weer regelmatig zal zijn en dat geen
stagnatie in het bedrijf zal voorkomen.
%Iet ingang van 1 Juni zal, bij besluit
van de minister van Economische Za
ken, de maandelijkse papiertoewijzang
voor de dagbladen van 2300 tot 2000 ton
verminderd worden. Een verdere verla
ging acht de minister niet uitgesloten.
In verband hiermede had „De Ned.
Dagbladpers 1945" gistermiddag te Am
sterdam een bijeenkomst belegd, waar
200 directieleden en hoofdredacteuren
aanwezig waren.
Mr. W. G. J. Veenhoven, secretaris der
N.D.P., gaf een uiteenzetting van de
toestand, waarbij hij o.m. opmerkte, dat
het voor de dagbladen onmogelijk is,
„terug" te gaan, nu het politieke, econo
mische, sociale en culturele leven zoveel
intensiever is geworden. Ook deelde hij
mede. dat Van Gelder's Papierfabrieken
binnen 3 maanden zullen moeten slui
ten, indien er niet voldoende houtaan-
voer komt.
Mr. M. Rooy. voorzitter van de Ned.
Journalistenkring, hield een betoog voor
ruimer papiertoewijzing en uitte be
zwaren tegen de vele persconferenties
van regeringswege, omdat het publiek
daardoor de indruk krijgt, dat de pers
van boven af gedirigeerd wordt.
In de komende week zullen de bla
den teren op eigen papiervoorraad.
9 Juni wordt opnieuw vergaderd. Het
zal dan van de minister afhangen
of directies £n hoofdredacties zich
genoodzaakt zien de beslissing te ne
men h»n bladen één dag in de week
niet te laten verschijnen.
Verwachting tot Zaterdagavond:
Langzaam naar Zuid vormende
meest matige wind. Vrijwel nergens
belangrijke bewolking. Opnieuw warm
weer.
Zon 4.28—20.48, maan 17.18—3.14.
Betrouwbare kringen te Batavia
verwachten dat Zondag het Indone
sische antwoord op het Nedertandse
voorstel gegeven zal worden. Indien
dit positief is, dan zal Van Mook,
naar United Press verneemt, de Ne
derlandse regering vertegenwoordi
gen. Het Indonesische kabinet komt,
zoals bekend. Zondag te Djokjakarta
bijeen.
Bij bevestigend antwoord zal onmiddel
lijk een interim-regering worden inge
steld met executieve volmachten om de
militaire en financiële kwesties en die
der economische blokkade te behandelen,
ever welke kwesties de Commissie-Gene
raal en de Indonesische delegatie in een
impasse zijn geraakt sedert de onderte
kening van de overeenkomst van Ling
gadjati.
Dezelfde kringen geloven, dat de Ne
derlanders van gevoelen zijn dat de
huidige twee maanden oude on
derhandelingen niet' veel langer voort
kunnen duren. Daarom, zo voegde men
te Batavia hieraan toe, hebben de Ne
derlanders aan het laatste voorstel de
„neem het of laat het"-preambule vast
geknoopt. Indien de Indonesiërs het
Tweeduizend jongens en meisjes
marcheerden tijdens de Pinkster
dagen in militaire formaties en met
banieren en vlaggen door de Duitse
Elbe-stad Meissen tijdens het tweede
„parlement" van de „Vrije Duitse
Jeugdbeweging". De weinige Ameri
kanen, die bij deze betoging aanwe
zig waren, werden getroffen door de
gelijkenis van deze organisatie met
die van de Hitier-jeugd.
„Slechts muziekcorpsen en uniformen
ontbraken", verklaarden de Amerikanen
na hun terugkeer in Berlijn. Zij spra
ken hun verbazing uit over het feit dat
d« Russen deze demonstratie hebben
toegestaan, daar het in de Amerikaanse
zone verboden is te marcheren en de
in Meissen gehouden marsen beschouwd
kunnen worden als een schending
van de dcor de vier mogendheden over
eengekomen maatregelen tegen Duitse
semi-militaire formaties. Uit alles blijkt
dat de „Vrije Duitse Jeugd-beweging"
de organisaties van de vroegere Hitler-
jeugd heeft overgenomen en de metho
des van vroeger weer in practijk brengt,
nu alleen onder de dekmantel van de
mocratie en vrede.
De Vrije Duitse Jeugdbeweging af
gekort F. D. J. is de enige in Oost-
Duitsland toegestane beweging voor
jongeren. In de Westelijke zones zijn
verschillende' organisaties volgens reli
gieuze en politieke opvattingen. In het
H.M. de Koningin heeft in het paleis
Het Loo de heer A. H. J. Lovink, Neder
lands ambassadeur in Moscou, in audi
ëntie ontvangen.
Het werkcomité van de commissie voor
de atoomenergie der V. N. heeft Don
derdag met algemene stemmen een door
de Russen gesteunde resolutie aangeno
men, die volgens sommige gedelegeerden
ten doel had de Veiligheidsraad de
definitieve zeggenschap dus ook het
recht van veto inzake de atoomcon-
tröle toe te kennen
Wacht nooit op inspiratie. Deze
slechts tot hen. die werkenj
Oosten zijn alle groepen in één organi
satie ondergebracht, welke dcor een
communistische invloed wordt over
heerst.
Dit „parlement" een door de bewe
ging gebruikt woord voor een jaarlijkse
landdag, was het tweede sinds de cor-
log. Vorig jaar was Brandenburg de
plaats van samenkomst. Sindsdien is
het ledental van 300.000 tot 500.000 ge
stegen.
De Russen besteden grote aandacht
aan de beweging. De sprekers bewijzen
het: het woord werd gevoerd door kolo
nel Sergei Tulpanov, hoofd van de poli
tieke afdeling van het Sovjet-militair
bestuur, en voorts door de communisti
sche leiders Pieck en Grothewohl en de
in Moskou opgeleide President voor
„Educatie in
Wendel.
de Russische Zone", Paul
Afgevaardigden uit de Russische sa-
telliet-staten Polen, Joegoslavië en Bul
garije waren aanwezig, evenals vertegen
woordigers van „Wereld Federatie van
de democratische Jeugd", een commu
nistische organisatie met als hoofd
zetel Parijs.
De Amerikanen, die deze berichten
aan de„New York Herald Tribune" mee
deelden viel het bijzonder op dat tijdens
het congres geen discussies werden ge
houden. Alleen adressen, voorstellen etc.
werden in eindeloze redevoeringen ge
houden.
voorstel verwerpen wordt het toneel
naar Den Haag verplaatst, waar de Ne.
derlanders zich gesteld zouden zien voor
een uiteindelijk besluit ter zake van een
schikking van het Indonesische probleem,
Een Nederlandse bron zeide: „Dit
voorstel kan de laatste stroohalm ge
noemd worden na maanden van twisten
over de ten uitvoer legging van de over
eenkomst van Cheribon".
De vooruitzichten op een aanvaarding
door de Indonesische leiders van de Ne
derlandse voorwaarden, gesteld in de
nota die aandringt op onmiddellijke
maatregelen ter verwezenlijking van Ling-
gadjati, worden in Batavia nogal pessi
mistisch beoordeeld, bericht U. P De
voornaamste aanleiding tot dit pessimis
me -s de redevoering, die Hatta Che-
ribon heeft gehouden. Hij beschuldigde
de Nederlanders er van geen blijken
van goede wil te hebben gegeven tijdens
de jongste onderhandelingen.
De Indonesische pers noemt de Ne-
derlandse nota „de laatste troef van de
Nederlanders in hun pogingen om hun
wil op te leggen aan de republiek". Som-
mige Indonesische kringen zeggen, dat
de nota „handig en zorgvuldig is samen
gesteld en op de lange duur alleen gun.
stig kan zijn voor Nederland."
Van Nederlandse zijde te Batavia wor.
den de beschuldigingen van de hand ge.
wezen. In die kringen betoogt men, dat
de nota volkomen overeenstemt me: let.
ter en geest van Linggadjati
In Buitenzorg was vandaag alles
rustig. Nederlandse troepen bewaken
de bruggen en voornaamste gebou
wen en zenden voortdurend pa
trouilles uit.
21 maanden nadat de Japanners zich
overgaven, werden Donderdag 335 Neder
landers uit de interneringskampen vrij
gelaten en naar de Nederlandse bezet
tingszone overgebracht. Dit was de laat
ste groep van de 377.000 Nederlanders,
die de Indonesische republiek had geïn
terneerd na de Japanse capitulatie. In
een Nederlands-Indisch communiqué
wordt verklaard, dat het lot van nog
2.000 personen op de lijst van geïnter
neerden een raadsel blijft, daar de repu
bliek beweert, dat de repatriëring thans
compleet is.
„Er zijn walvissen meer dan genoeg",
zo verklaarde kapitein Visser van de
„Willem Barendsz" op een door de Ne
derlandse Maatschappij voor de Walvis
vaart N,V. gearrangeerde persconferen
tie. „Wij konden er 15 of 16 per dag ver
werken, maar wij hadden dagen dat wij
er wel 100 op één dag zagen. De wal
visstand is de eerste 5 jaar althans «gun-
stig".
Dat waren bemoedigende woorden
voor een Nederlandse walvisvaartmij.,
die nog in haar kinderschoenen staat.
En al even bemoedigend was de open
hartige uiteenzetting waarmee de direc
teur van de Walvisvaartmij., de heer
A. Warnderink Vinke. de sluier van
geheimzinnigheid die om de tocht van
de „Willem Barendsz" hing, wegnam.
Want, in tegenstelling tot de geruchten,
die anders wilden doen geloven, is de
expeditie, in commercieel opzicht al
thans, een succes geweest. Dat de „Wil
lem Barendsz" in vergelijking met de
walvisvaarders van alle andere landen
de hoogste traan-opbrengst had, illus
treert zulks duidelijk. En als dit nog niet
overtuigend genoeg is, dan moge het
feit, dat plannen voor de inrichting van
gaf met de Nederlanders,
de buitenlanders ondergeschikt waren.
Dat ondanks alles toch 13,000 ton
een tweede walvisvaarder in voorberei
ding zijn, alle twijfels dienaangaande
wegnemen.
Natuurlijk, er waren moeilijkheden te
over; moeilijkheden die jvooral het gevolg
waren van gebrek aan ervaring en rou
tine. Daar was op de eerste plaats het
onaangename feit dat de „Willem Ba
rendsz" te laat op de vangstgronden
10 dagen later dan de officiële opening
van het seizoen was aangekomen,
waardoor een kostbare gelegenheid om
zich „in te werken" verloren ging. De
traanfabriek had nog niet eens proef ge
draaid en de jagers waren niet alle op
tijd bij het schip, enkele konden zelfs
pas een maand later aan de vangst deel
nemen, zulks in verband met techniscnc
storingen. En ook organisatorisch de
heer Warnderink Vinke gaf dat ruiterliik
toe had aan boord niet alles geklopt
Men was met name niet erg gelukkig ge
weest met de keuze van de buitenlandse
medewerkers, waarbij men gebruik had
gemaakt van z.g. „clandestiene Noren",
die ondanks de bij de Noorse wet verbo
den deelneming aan de buitenlandse
walvisvaart, bjj de „Willem Barendsz"
gemonsterd hadden. Deze mensen, de
goeden niet te na gesproken, gaven zich
niet met hart en ziel aan hun werk. Het
geen nogal eens aanleidrng^muvrnj ---^handf„n? van dokter 30Uden
traan en wat meer zegt deviezen-
vrije traan werd thuisgebracht, is dan
ook vooral te danken aan de kranige
prestaties van de Nederlandse chemici
en technici, onder wier leiding de fa
briek werkte, maar ook aan de beman
ning, die in de vangsttijd werktijden
van 12 uul per dag maakte.
Buiten de traan bracht de „Willem
Barendsz" ook walvisvlees mee, dat ver
kocht is aan Albert Heyn, en dat deze
firma binnenkort* geblikt en wel in de
handel zal brengen. Een novum waar
door vele Nederlandse huisvrouwen
waarschijnlijk lange tijd stof tot praten
zullen hebben
Veel. en meestal in ongunstige zin.
is er gepraat over de hygiënische toestan
den aan boord. Er waren lichte gevallen
van scheurbuik voorgekomen en vooral
infectie-ziekten waren talrijk. Aan maat
regelen op dit gebied had het nochtans
niet ontbroken. Maar als men weet dat
de zeelleden en daar zijn het zeelieden
voor weigerden vitamine C-tabletten
te slikken en bovendien liefst zo ver
mogelijk uit de buurt van de scheepsdok
ter bleven, ook als een bezoek aan '.iet
spreekuur dringend gewenst was. dan kan
men zich voorstellen dat er aan de pby-
sieke welstand van de bemanning op dit
uiteraard toch al niet al te schone schip
een en ander mankeerde. Ter nadere ver
klaring van de „angst" die de zeelieden
blijkbaar voor de scheepsarts koesterden
moet hier echter vermeld worden, dat deze
in civielvrouwenspecialist was. Men
kan zich indenken dat zelfs mannen-geen
zeelieden zich niet zonder schroom
toevertrouwen
