De maat is vol
NOTA VOLKOMEN ONAANVAARDBAAR
In feite verwerpt de republiek
de basis-overeenkomst
Haast onoverkomenlijke moeilijkheden
voor regering-Ramadier
m
I
Donderdag staan 44 „fascistische
samenzweerders" terecht
Opnieuw stijging
van temperatuur
Tegen politieke stakingen
Ned. kringen te Batavia:
OOK DEN HAAG
TELEURGESTELD
Thans hebben arbeiders in vijftig
electriciteitsbedrijven het
werk neergelegd
Voornaamste beklaagden: leden van
de hleine-boerenpatij
Controle over olie
BEIJNES WEER IN VOLLE GLORIE
Roemeens protest
tegen communisme
1948-jubileumjaar
Manifesten van werkgevers en
vakcentrales
Aanval van extremisten
Mogelijkheid tot gijzeling
uitgebreid
Gediplomeerd op zijn
...102de jaar
velden
Electrische treinen, goederenwagens, autobussen
Dictatuur van een
minderheid
Advocaten van Mgr. Stepinac
gearresteerd
Toi hoofd en hart
Italië vraagt nieuwe
dollarlening
Herdenking 50-jarig
regeringsjubileum
PjNSDAC 10 JUNI 1947
69ste JAARGANG No. 23868
Explosies te Batavia
Naar algemene staking in Frankrijk?
Antara-bericht tegengesproken
TWEEDE MASSAPROCES IN HONGARIJE
Het weer.
Staking opgeheven
*<JREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
^onnementen 20800 - Postgiro 14380
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w„ f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Het is wel een heel slechte beurt,
welke de Indonesische delegatie
met haar gisteren bekend gewor
den antwoord-nota maakt, zowel in ons
latw zelf als in het buitenland, vooral na
de uiterst lankmoedige houding der
Nederlandse regering, nog culminerend in
de nota der Comm.-Generaal, die zelfs
Seen ultimatum genoemd mocht worden.
Qe Oosterling moge dan over het alge-
Qteen een goed diplomaat genoemd wor-
den, van de Westerse psychologie blijkt
hij weinig begrip te hebben. De Indo
nesische delegatie heeft tenminste kans
Bezien de grote goodwill, waarover zij
'tl ons land, Amerika en Engeland be
schikte, in nog geen twee jaar vrijwel
Beheel te verspelen. Op het laatste mo-
dient had de republiek wellicht nog iets
hunnen redden uit de chaos door haar
Self veroorzaakt. Nu probeert zij, door
heftige verwijten tot de Ned. regering
richten, alleen haar eigen gezicht te
redden tegenover het Indonesische volk.
Itl haar zelfoverschatting tracht zij haar
toch reeds, zelfs in de ogen der Indone
siërs, zo geschonden prestige nog hoog
fe houden door op de Nederl. nota niet
toet ja of neen te antwoorden, maar
door opnieuw eisen te stellen, waarop
óns antwoord slechts kan luiden: onaan
vaardbaar.
Misschien heeft de republiek ver
wacht, dat na de „salto mor-
tales" en „volte faces" van
ben Haag en Batavia der laatste
Weken dit antwoord er nog net mede
door kon, maar wij geloven, dat zij
tich thans ernstig vergist. Wij kunnen
ons niet voorstellen, dat de Ned. rege
ling dit antwoord der Ind. delegatie
bevredigend kan achten. De eerste reac
tie in Den Haag is dan ook een gevoel
Van teleurstelling. Blijkbaar heeft de
Indonesische delegatie verwacht haar
holitiek van chicaneren, saboteren en
tiaineren nog zo lang te kunnen voort-
Setten tot de Nederlanders moreel en ma-
Serieel murw waren geslagen. Zij zullen
tich vergissen. Want de Nederlandse
Vegering zal nu de consequentie uit haar
eigen nota moeten trekken. De Raad
Van ministers heeft op 2 Juni immers
het volgende besloten:
„Mocht het antwoord van de republi
keinse regering onverhoopt onbevredi
gend zijn, dan ziet de Nederlandse rege-
ting, in overeenstemming met het gevoe-
'en van de Commissie-Generaal, in
Voortzetting der tot dusver gevoerde on
derhandelingen geen heil en zal zij
"Vereenkomstig haar verantwoordelijk
heid op andere wijze naar een oplossing
Van de thans in Indonesië bestaande
"Ohoudbare toestand streven."
Wij hebben reeds eerder geschreven,
dat „deze andere wijze voor een oplos-
tiïig" uiteindelijk waarschijnlijk geen
tiidere zal kunnen zijn dan een militaire
Hie. Reeds te lang heeft de republiek al-
V die het goed menen met de Indonesi-
,\e volken, maar die ook hun Neder-
Mdse plicht kennen tegenover In-
tftè. -°T» de proef gesteld.
De maat is thans vol!
Bevoegde auioriieilen verklaarden vandaag ie Baiavia
aan Uniied Press, dai hei Indonesische aniwoord op hei
Nederlandse memorandum in de hoogsie Nederlandse
kringen als „volkomen onaanvaardbaar'' wordi beschouwd
Bronnen uii de naasie omgeving van de Luiienani-Gouver-
neur-Generaal zeiden, dai hei republikeinse aniwoord in
feiie de overeenkomst van Linggadjaii verwerpt. „In onze
ogen duidt de strekking van hei aniwoord er op, dai de
republiek óf niei bereid óf onmachtig is, de overeenkomst
van Linggadjaii in praktijk ie brengen".
DEN HAAG, 9 Juni. In regeringskringen wordt de nota der republiek thans
bestudeerd met al de ernst, die de toestand vereist. Intussen kan reeds thans wor
den medegedeeld, dat de eerste indruk daar bepaald teleurstellend is. De nota van
de republiek zou een knap stuk werk kunnen worden genoemd, wanneer het een
civiel proces gold. Maar hier geldt het de uitwerking verder te brengen, op een voet
van constructief staatmanschap, van het accoord van Linggadjati. Dat stelt geheel
andere eisen dan een redelijk klinkend antwoord, zoals thans de republiek heeft
gegeven. Bovendien verwijdert dit antwoord zich in letter en geest van Linggadjati.
Blijkbaar wil de republiek een overheersende plaats in Indonesië innemen, ten
koste van de andere delen, die zichzelf willen zijn als gelijkgerechtigde partners in
de te stichten Indonesische federatie.
Betrouwbare bronnen te Batavia
hebben aan U. P. verklaard, dat
verdere onderhandelingen nutteloos
zullen zijn, aangezien het Indonesi
sche antwoord onbruikbaar is. „In
feite verlangt de republiek thans de
volledige macht. Op deze wijze, ter
wijl de wereld ons volledig verant
woordelijk houdt voor de totstand
koming van de souvereine democra
tische Verenigde Staten van Indo
nesië op I Januari 1949, zjjn wij niet
bfj machte onze medewerking te ver
lenen aan een dergelijke ontwikkeling
als gevolg van de voorwaarden van
het Indonesische antwoord".
Terwijl sommige officiële Neder
landse bronnen „verrassing" tot uit
drukking brengen over de krachtige
bewoordingen van het republikein
se antwoord, geven anderen onom
wonden toe: „Het werd verwacht".
In niet-officiële kringen te Batavia
heerst, volgens Aneta, de opvatting, dat
de republikeinse antwoord-nota niet in
alle opzichten beantwoordt aan de in de
Nederlandse nota als uiterste grens van
aanvaardbaarheid gestelde normen. Men
heeft de indruk, dat de republikeinse nota
op verschillende punten rechtstreeks in
stemming met of beantwoording van de
Nederlandse nota ontwijkt, terwijl in
sommige gevallen een aanvankelijk ge
geven principiële instemming later weer
wordt herroepen.
Gezien het ultimatieve karakter
van de Nederlandse nota kan, zo
meent men, deze wijze van beant
woording bezwaarlijk als bevredi
gend aanvaard worden. De zozeer ge.
wenste opheldering van de situatie
is nog niet bereikt.
Financiële en economische deskundi
gen zijn van mening, dat de economische
punten in de republikeinse nota moei
lijk aanvaard kunnen worden als ant.
woord op de concrete uitwerking van de
vraagstukken, welke van Nederlandse
zijde naar voren zijn gebracht. Na de
terugkeer van Schermerhom en Van
Poll zal de Commissie-Generaal zo spoe
dig mogelijk aan de Nederlandse rege
ring advies uitbrengen.
Te Batavia zijn gisteren vier hevige ex
plosies gehoord. Het bleek, dat de Ne
derlanders Japanse munitie-voorraden
opbliezen. Sommige waarnemers meen
den, aldus meldt United Press, hieraan
de conclusie te kunnen vastknopen, dat
deze explosies bedoeld waren als
„machtsvertoon." Zy herinnerden er
aan, dat, toen het Nederlandse memo
randum aan de Indonesiërs werd over
handigd, de Nederlandse luchtmacht
voor het eerst sedert maanden nacht
vluchten ging uitvoeren.
Indonesische troepen vuurden in de
afgelopen week in herhaalde botsingen
regering-Ramadier ziet zich in
•Mik rijk, tengevolge van catastrophale
?Jakingen voor haast onoverkomelijke
/'öcilijkheden geplaatst. Terwijl de al-
^öiene spoorwegstaking nog aan de
?Hg is, hebben Maandagavond de ar-
'tilers in 50 electriciteitsbedrijven, het
.erk volkomen stilgelegd. De leiders van
vakverenigingen der gas- en electri-
Heitsbedrijven hebben medegedeeld,
de compromisvoorstellen der rege-
°g met betrekking tot de lonen „on
aanvaardbaar" zijn. De leiders verklaar-
JS, dat een bevredigende oplossing van
regering uiterlijk Zondag a.s. te mid-
^riiacht tegemoet wordt gezien.
Enige waarnemers zijn van mening,
tenzij er onverwacht een snelle en
jHicale regeling wordt getroffen, er
het eind van deze week een prac-
algemene staking zal zijn.
ïtamadier heeft er in toegestemd, he-
ve,1ochtend een delegatie te ontvangen
H vakbondleiders van de stakende
^oorwegarbeiders, nadat hij de vorige
Vrijdag de onderhandelingen met
vakbond had afgebroken en geëist,
w* de arbeiders eerst weer aan het
zouden gaan. Het initiatief voor de
«Uwe onderhandelingen is echter van
vakbond uitgegaan.
Tïet verzoek van de vakbond kwam na
j.11 conferentie van de leiders met de
je°°fden van de CGT en wordt door ve-
w1 geïnterpreteerd als de uitvoering
n communistische bevelen tot beëin
diging van de staking. De premier zal
vandaag in de nationale vergadering een
rede houden in verband met de stakin
gen.
In een communiqué van het ministerie
van Vervoer is een waarschuwing ge
richt tot degenen, die het verkeer van
door de regering op de weg gebrachte
bussen en vrachtauto's zouden willen
stagneren, zoals door stakers te Cher
bourg geprobeerd is. De regering zou
maatregelen nemen voor patrouillering
van de wegen, waarlangs die bussen en
vrachtauto's rijden. De meeste van die
voertuigen transporteren passagiers van
of voor schepen ui(; of naar Amerika.
Volgens het communiqué worden de
voedselvoorraden nog steeds per spoor
vervoerd. Op zekere punten heeft een
aantal spoorwegarbeiders gepoogd de
voedseltreinen tegen te houden. „Wan
neer iets dergeiyks inderdaad zou ^ge
schieden, of ledige wagons niet zouden
terugkeren, zullen stappen gedaan wor
den om het transport van vitaal belang
te verzekeren," aldus het communiqué.
Radio-Parijs heeft opnieuw gewaar
schuwd tegen zwarte prijzen voor het
vervoer. De regering heeft Maandag
avond bekend gemaakt, dat de auto's
van taxichauffeurs, die gestrande En
gelsen voor fantastische prijzen naar de
havensteden aan het Kanaal brengen,
in beslag genomen kunnen worden.
Duclos, vice-president van de Nationale
Vergadering en secretaris van de com
munistische party, heeft een verklaring
M
Spoorwegstaking in Parijs. Reizigers voor het Gare de l'Est, wachtend op het einde
staking, om. ten spoedigste naar hun plaats van bestemming te vertrekken
uitgegeven, waarin hij ontkent, dat de
staking door zijn partij werd opgezet. De
oorzaak van de staking is volgens Du
clos gelegen in de ellendige toestand
van de arbeiders en in hun ongerustheid
over de rechtse richting, die de Franse
politiek langzamerhand uitgaat.
met machinegeweren en mortieren op
Nederlandse troepen nabij de demarca
tie-lijn, zo deelde een Nederlandse mi
litaire woordvoerder te Batavia vandaag
mede.
Iiy zeide, dat de Indonesische repu-
blikeinen rond Bandoeng defensieve for.
tificaties en wegblokkades oprichten en
dat Nederlandse patrouilles te Soerabaja
meer dan 200 bommen, granaten, land
mijnen en andere stuks munitie hebben
ontdekt.
De militaire woordvoerder te Batavia
heeft vandaag Antara het be
richt betwist, dat de Nederlandse troe
pen in de afgelopen week zeer actief zijn
geweest in het gebied tussen Tjiandjoer
en Buitenzorg, waarbij rij wel iedere dag
de demarcatielijn werd overschreden en
te Buitenzorg granaatvuur burgerslacht
offers eiste. De woordvoerder zegt, dat
dit bericht „van a tot z onjuist" is
Eerst nu is bekend geworden, dat
een vijftigtal extremisten in de
nacht van 5 Juni een aanval ge
pleegd hebben op Alloe AJloe, 64 ki
lometer van Makassar. De aanval
lers hebben het bestuurs'kantoor en
vijf huizen in brand gestoken, waar
bij twee personen gedood werden en
het bestuurskantoor geplunderd.
De daders zijn nog niet opgespoord.
Pauselijk Internuntius Z.H. Exc. Mgr. P. Giobbe, temidden der Don Bosco-jongens
wier instituut Zondag het 10de lustrum vierde. Mgr. Giobbe droeg in de
O.L. Vrouwekerk te Amersfoort een Pontificale H. Mis op
Naar het A.N.P. verneemt, is in
de loop van deze maand de indiening
bij de Tweede Kamer te verwachten
van een wetsontwerp tot wijziging
van het wetboek van burgerlijke
rechtsvordering, met de bedoeling
de gijzeling mogelijk te maken by
het niet nakomen van de alimenta
tie-verplichting.
Robert Rownd, wiens universitaire
studies onderbroken werden door een
oorlog, heeft eindelijk zijn diploma voor
letteren van de universiteit in Macville
(U.S.A.) ontvangen.
Dit zou op zichzelf niets verbazing
wekkends zijn, ware het niet, dat de
gediplomeerde 102 jaar telt en zijn stu
dies niet heeft kunnen voortzetten
omdat hij zich gemeld had voor de oor
log in 1864!
De Hongaarse communisten hebben,
naar Maandag door een Amerikaan
se zegsman tegenover A. P. verklaard
werd, aan de Hongaars-Amerikaanse
petroleummaatschappij Maori, die
het grootste olieveld in Zuid-West
Hongarije exploiteert, een aanbod ge
daan om de aandelen op te kopen en
tevens te kennen gegeven dat het
Amerikaanse personeel van de maat
schappij Hongarije binnenkort zal
moeten verlaten. De communisten
worden echter in hun nationalisatie-
plannen gehandicapt door het feit
dat de Russen de helft van de Hon
gaarse aandelen in de Maortmaat-
schappij in handen hebben.
De vorige week zou de plaatsvervan
gende minister-president Matyas Ra-
kosi, in Lipse, in het gebied van de
Maort-olievelden, besprekingen gevoerd
hebben met Paul Rudemann, plaatselijk
vertegenwoordiger van de Standard Oil
Door dc N.V. Beijnes Kon. Fabriek van Rijtuigen en Spoorwagens te Haarlem werd
Maandag de eerste van een serie van 95 autobussen, bestemd voor de Nederlandse
Spoorwegen, afgeleverd. Deze bussen, welke bijna 11 meter lang zijn, bieden plaats aan
46 personen
O reeds in het kort gemeld, de direc
tie van de N.V. J. J. Beijnes, Kon.
Fabriek van Rijtuigen en Spoorwagens
te Haarlem mede, dat thans een myipaal
in haar geschiedenis is bereikt. Immers,
tengevolge van de plundering van dit
bedrijf in de winter 1944'45, kon slechts
gedacht worden aan het uitvoeren van
de noodzakelijkste herstellingswerkzaam
heden aan het transportwezen; maar nu
kan het haar naam fabriek van rytui-
gen en spoorwegen alle eer aandoen.
Een autobus van een serie van 95 stuks
voor de Ned. Spoorwegen,gebouwd op
uit Engeland afkomstige Crossley-chassis,
is thans afgeleverd.
Dit is tevens een van een serie van
25 stuks voor de Haagse Tramweg Maat
schappij. Ook zullen ruim 200 goederen
wagens voor de N. S., gebouwd worden.
Verder wordt met de nieuwbouw van ge
stroomlijnde electrische rijtuigen een be
gin gemaakt; hiervan zullen dan een
honderdtal vervaardigd worden. Voorts
worden nog 400 gesloten goederenwagons
op stapel gezet. Inderdaad een hele
vooruitgang, die niet alleen de N.S.. maar
ook het reizend publiek ten goede zal
komen Een vooruitgang, die des te op
merkelijker is, wanneer men bedenkt, dat
na de bevrijding het bedrijf in een chao
tische toestand verkeerde. Practisch de
gehele inventaris, kostbare gereedschap
pen, werktuigen en machines waren weg
gevoerd of met de beruchte „gründlich-
keit" vernield. Zo kon men na de be
vrijding met handkracht bescheiden re
paraties voor de N. S. uitvoeren.
Ir. G. van Ditzhuyzen, bedrijfs
leider sprak waarderende woorden
over het G. E. B. te Haarlem, dat
in de korts mogeiyke tijd steun ver
leende. Dank zij de medewerking der
verschillende ministeries en Rijksbu
reaus, kon men weer de beschikking
over de machines krygen en sinds
- dien is het fortissimo gegaan. Afge
leverd werden 86 gerepareerde ry-
tuigen, waarin 10.000 en meer ar
beidsuren verwerkt werden en tevens
75 herstelde autobussen. Voor 90 pet.
is thans het machinepark intact,
terwijl in de loop der volgende 3
maanden enkele grote machines ver
wacht worden, zodat de outillage dan
weer op vooroorlogs peil staat.
In de montagehallen hebben wy onder
leiding van leden van de bedrijfsleiding
de autobus, welke 'n lengte heeft van 11
meter, uitgerust is met een motor van
125 pk. en plaats kan bieden aan 46 per
sonen, kunnen bewonderen. Op de Cros
sley-chassis wordt de carosserie gebouwd,
geheel Vervaardigd door dit bedrijf en
de tekenkamer zorgt er voor dat alles op
de milimeter klopt. De bus, die met de
passagiers een totaal gewicht heeft van
12.300 kg., is van alle gemakken voor
zien; zo is een vernuftig apparaat aan
gebracht, waarmede men in staat is om
bij gevaar de ruiten geheel te doen ver
splinteren, zodat men de autobus kan
verlaten. De eerste bus is Maandag door
de Spoorwegen op haar deugdeiykheid
getest en het zal niet lang meer duren
oi men kan deze wagens voomameiyk
op de langere trajecten langs Neder
lands dreven zien snellen. En ook hier
is het devies van kracht: Vlug, veilig en
voordelig!
en deze het dubbele van de oorspronke
lijke investering van de Standard Oil
hebben aangeboden, als de Amerikanen
wilden uittreden. Het aanbod van om
streeks 5.000.000 dollar werd geweigerd
en Rakosi kreeg de mededeling, dat een
Duits aanbod van 25.000.000 dollar voor
hetzelfde object aan het begin van de
oorlog was afgeslagen.
In Boedapest zal Donderdag voor het
volksgereeht het proces tegen 44 fas
cistische samenzweerders" beginnen
Dit zal het tweede massaproces zijn van
betrokkenen bij de „samenzwering" die
de kabinetscrisis van verleden week
verhaastte. Bij het eerste proces werden
drie doodstraffen uitgesproken en twaalf
gevangenisstraffen van een jaar tot le
venslang.
De voornaamste beklaagden in hel
komende proces zijn allen leden van
de party der kleine boeren, o.a. An
dre Misteth, minister van wederopbouw
in het kabinet Nagy, Paul Jaczko, Pi-
por Ham, Sandor Kiss, leider van de
boerenbond, en Easzlo Vatay, hoofdre
dacteur van een weekblad in Boedapest
Maandag is aartshertog Joseph van
Habsburg door het volksgerecht schuldig
bevonden aan collaboratie en het aan
dringen op het voortzetten van de oor
log tegen de geallieerden tijdens zijn
lidmaatschap van de Eerste Kamer in
October 1944. Het hof deed slechts een
gedeeltelijke uitspraak en verklaarde
alle bezittingen van de Aartshertog ver
beurd. Gehele uitspraak zal pas volgen
als de geallieerde autoriteiten hem uit
Oostenrijk hebben uitgewezen.
Hector McNeil, de Engelse minister
van Staat, heeft Maandag in het La-
In een door de Roemeense nationale
boerenpartij uitgegeven communiqué
wordt „ten overstaan van de publieke
opinie der wereld geprotesteerd tegen het
optreden van de regering, die zich
staande houdt door de dictatuur van een
minderheid, welke voortgaat het land
communistisch te maken tegen de uit-
drukkeiyke uitspraak van de volkswil
In." Het communiqué verlangt toepas
sing van artikel 3 van het vredesverdrag
en nakoming van de bepalingen van
Potsdam, Jalta en Moskou. Tenslotte
wordt er in het communiqué op aan
gedrongen, dat de koning ten volle uit
oefening van zijn bevoegdheden gegeven
zal worden door uitschakeling van de
macht der huidige regering. Anderzijds
wordt in het communiqué geprotesteerd
tegen de arrestaties, die zonder ophouden
doorgang vinden en tegen de terreur
methoden en vervolgingen van de rege
ring.
Volgens de Romeinse correspondent
van de New York Times heeft de Joego
slavische regering de advocaten, die
Mgr. Stepinac in zijn proces verdedigd
hebben, doen arresteren. Een van hen
kon naar Italië ontvluchten en leeft
daar thans onder de naam Blaekowitz.
Gestrengheid jegens zichzelf, ge
paard aan zachtheid jegens an-
i^deren, vormt een goed karakter.
gerhuis medegedeeld, dat de Engelse
ambassadeur in Moskou instructies neeft
gekregen opheldering te vragen over de
Russische politiek in Hongarye.
Groot-Brittannië heeft aan Was
hington bemerkingen doen toekomen op
het ontwerp van de nota, welke de Ver
enigde Staten aan Moskou willen zen
den in verband met de regeringswijzi
ging in Hongarije. In welingelichte krin
gen te Londen neemt men aan, dat som
mige wijzigingen in de Amerikaanse
tekst zijn voorgesteld.
De woordvoerder van het Britse de
partement van Buitenlandse Zaken wei
gerde mede te delen, of het door Dimi-
trof, de Bulgaarse minister-president,
gegeven antwoord op de Britse vragen
naar aanleiding van de arrestatie van
Petkof als bevredigend beschouwd werd.
Tot nog toe zijn geen verdere berichten
meer ontvangen over arrestaties in Po
len of Slowakije. De gebeurtenissen in
Oost-Europa en de Balkan worden ech
ter te Londen met scherpe aandacht ga
de geslagen.
Onder vele intermpties van de linkse
partijen heeft de nieuwe Italiaanse pre
mier, De Gasperi, Maandag zijn rege
ringsprogram aan de Nationale Verga
dering voorgelegd.
De premier verklaarde, dat he^ groot
ste gevaar, dat Italië thans bedreigt, in
flatie is en hij deed opnieuw een beroep
op de V.S. om een lening van 200.000.000
dollar.
Verwachting tot Woensdagavond:
Overwegend zonnig weer met wei
nig wind. Warmer.
Zon 4.2020-58. Maan 1.26—11.34.
Een Westeiyke circulatie is in het be
gin van Juni meestal niet erg bestendig.
En inderdaad, na het koele, winderige
weer van de laatste week is de circulatie
thans opnieuw bezig van karakter te ver
anderen. De laatste van een reeks depres
sies, die over de Oceaan trok, is thans
ten Westen van Ierland blijven steken
en zal zich ook niet verder naar ons
land kunnen verplaatsen. Bovendien
heeft het hoge.drukgebied, dat gewoon
lijk bij de Azoren ligt, zich in onze rich
ting uitgebreid.
Op het ogenblik stijgt de luchtdruk
over Noord-Duitsland en Scandinavië
sterk, terwyi de stijgingen in Frank
rijk minder groot zijn. De toevoer van
koele Oceaanlucht zal daardoor wor
den afgesneden en de wind zal in ons
land geleidelijk naar Oostelijke rich
ting draaien. En dit betekent dan op.
nieuw een stijging van temperatuur.
Maandag werd te Amsterdam de
eerste bijeenkomst gehouden van
het landelijk initiatief-comité 1948,
dat zich ten doel stelt de herden.
king van het 50-jarig regeringsjubi
leum van H. M. de Koningin en
van de 300-jarige onafhankelijkheid
van Nederland op waardige wijze te
doen vieren. Het comité wil niet
grootse nationale manifestaties, die
de herdenking opvoeren tot een ni
veau, dat de historische betekenis
van het bijzondere jaar 1948 tot
haar recht doet komen en die te
vens in staat zijn ruime intematio.
nale belangstelling voor ons land te
wekken.
Bovendien wil het comité coördinerend
optreden ten opzichte van plaatselijke
en regionale plannen. Dit geldt in het
bijzonder ter voorkoming van een ver.
snippering van krachten ten aanzien van
het nationale geschenk, dat H. M. de
Koningin namens het gehele Neder,
landse volk zal worden aangeboden.
Het comité is als volgt samengesteld:
Jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland
(erevoorzitter), mr. Am. J. d'Ailly
(voorzitter), mr. A. J. M. van Dal (se
cretaris), Karei F. Overhof (pfenning-
meester), mevr. A. M. Boissevainvan
Lennep, H. v. d. Eerenbeemt, J. Engel
man, prof. dr. P. S. Gerbrandy Henri de
Greeve, ltadm. C. E L. Helfrich, lt-gen.
mr. H. J. Kruis, E. Kupers, mr. K. P.
van der Mandele, prof. mr. E M. Mijers,
lt.-kol. C. F. Pahud de Mortanges, ir. P.
A. Philips, prof. dr. J. Romein, mr. M.
Rooy, mr. D. U. Stikker en irW. L.
Utermaker, terwijl nog enige represen
tatieve figuren üajn uitgenodigd tot het
comité toe te reden.
Het werk by de kabelfabriek te Delft,
alwaar de arbeiders sir.ds Donderdag
staakten in verband met een geschil over
de toekenning van een prestatietoeslag,
is hedenmorgen hervat.
De Raad van Vakcentralen, bestaande
uit Ned. Verbond van Vakverenigingen,
Ned. Kath. Arbeidersbeweging en Chris
telijk Nationaal Vakverbond heeft zich
met een manifest gericht tot de Neder
landse arbeiders. Daarin zegt de Raad
o.m.:
Er zpn lieden, wier geesteiyke en poli
tieke voedingsbron buiten Nederland
moet worden gezocht, lieden, die de soci
ale en economische chaos nastreven met
het doel, middels die chaos, politieke
winst te maken.
Daarbij wordt gespeculeerd op de on
wetendheid, de goede trouw van de ar.
helders, wordt misbruik gemaakt van de
nood, waarin ons land, door vijf jaren
toegepaste roof, momenteel verkeert.
Wat deert die lieden de nood van ons
volk? Zij voeren bevelen uit, stellen in
het wilde weg eisen, proclameren, waar
zy de kans hebben, stakipgqn.
Nieuw is dat niet; het is de spinrag
methode van de communisten en de syn
dicalisten van vóór de oorlog.
Nu hebben de heren meer kans dan
toen, nü heeft men de gelegenheid ons
als gevolg van de oorlog in nood verke.
rend volk te bespringen, zyn nood te mis
bruiken.
De nood van ons volk.
Een kind kent die. Wij zijn sterk ver
armd; wij hebben geen grondstoffen-
geen machines; wy moeten een en ander
elders kopen. Om dat te kunnen doen
moeten wy in het buitenland lenen, dat
wil zeggen, dat onze schuld steeds gro
ter wordt.
Hier gaat de verantwoordelykheid van
de Nederlandse arbeiders spreken. Voor
namelijk hün arbeid kan en zal cms volk
op de duur uit het moeras van de ar
moede redden.
Het is geen kunst onverantwoorde
loon-eisen te stellen en stakingen te
proclameren; daarvoor behoeft men
niet over een groot verstand te be
schikken, zelfs niet over een organi
satie. Brutaliteit en onverantwoorde
lijkheid zijn daarvoor voldoende. Wat
schieten de arbeiders ermede op vyf
gulden meer loon te ontvangen, in
dien huren en pryzen met meer dan
ƒ5.worden verhoogd?
En dat gebeurt, indien lonen en
pryzen worden vrijgelaten, indien
willekeurig door het gebruik van
machtsmiddelen, veranderingen in de
lonen worden aangebracht-
Er is onder deze abnormale omstan.
digheden slechts één orgaan, hetwelk
verantwoordelijk kan zyn, en dat is
de regering.
Men Iran van mening verschillen over
de politiek, die de regering ten deze
heeft gevolgd en nog volgt. Maar elk Ne
derlander, die de nood beseft, waarin cms
land en volk zich bevinden, zal zich mo
reel verplicht gevoelen de regering by
haar zware opbouw.arbeid zoveel moge
lijk behulpzaam te zijn.
Het streven onzer Centralen blyft op
het volgende gericht:
De lonen zo hoog mogelijk;
de pryzen zo laag mogelijk;
de sociale positie zo doeltreffend mo
gelijk;
de toekomst zo ideaal mogelyk.
De Raad van Vakcentralen en zijn
vakbonden spreken, zij het geheel ten
overvloede, nog eens heel nadrukkelijk
uit, dat zij voortdurend al het redelijke
zullen doen om de waarachtige belangen
van de arbeiders doelmatig te behartigen.
Verstaat nn uw taak en uw plicht: on
der geen omstandigheid meedoen aan
stakingen en acties, die niet uitgaan van
of gevoerd worden door uw eigen vak
bond. Niet alleen niet meegaan, doch gij
dient u, en met alle u ten dienste staan
de geoorloofde middelen, tegen zulke ac
ties te verzetten.
Dan dient gij uw belangen en die van
nw gezinnen, dan dient ge een lands- en
volksbelang van de allergrootste orde.
De raad van bestuur in arbeidsza
ken, het gemeenschappelijk orgaan
van alle centrale werkgeversorgani
saties in Nederland, heeft in verband
met de thans zich voordoende ar
beidsconflicten een communiqué ge
publiceerd, waaraan net volgende is
ontleend;
(Vervolg op pagina 3)