Nieuwe Haarlemsche Courant | 1947 | 11 juni 1947 | pagina 2

Uitvinding van „Fabrykant" Soetens
kwam vijftig jaar te laat

„Railroutes"tassen Amsterdam
en de Spaarnestad

Sport uit Haarlem en omgeving

De Beverwijkse plannen van Beijnes

Lagere eisen in Vrij-Nederland-zaak

H. J. L. Klein Schiphorst

AGENDA"

Gewonde militairen
uit Indië

Het wachten is op een bouwvergunning

Voorlopig programma
Haarl. Sportweek

Tegen verdachte B. is nog een derde
zaak aanhangig gemaakt

Brood en haring voor
delinquenten

VRIENDSCHAP TUSSEN
V.S. EN CANADA

Truman over plan tot
hulpverlening

velsen-noord

WOENSDAG 11 JUNI 1947

PAGINA 2

STAD EN OMGEVING

SCHOENENBONNEN

Volksconcert H.O.V.

Zanguitvoering

Van rokers en kleermakers

Burgerlijke Stand

Ridder in de Orde van de
H. Gregorius

K. C. DONSEN t

i

MGR. HENNING'S
ZILVEREN FEEST
Luisterrijke viering

STORK LEVERT DEVIEZEN

CONCURRENTIE VOOR DE „IJZEREN BAAN"

JE JUS

Een succes

T.Y.B.B.O.N.A.

Post tegen telefoon

Haarl. R.K. Dam genootschap

Nat. atletiekwedstrijden
RKSV Velsen

Zware nederlaag H.P.C.

Brandweer-wedstrijd

Waterpolo

Alles tevergeefs

Vreemde practijken in

twee kampen

HALF JAAR VOOR TEXTIEL-
SMOKKEL

Vrijdag in Amsterdam

GRATIE VERLEEND

Loon- en arbeidsvoorwaarden
aan de papierfabrieken

R.K. Fabrieksarbeiders

IJMUlDEll
Kath. Vrouw op excursie

ZANDVOORD

Burgerlijke Stand

LUSTELOZE MARKT

prr

De Beverwijkse plannen van Beij
nes verkeren niet meer in een begin
stadium en zullen, naar de heer
Beijnes op een persconferentie mede
deelde, binnen 3 a 4 jaren verwezen
lijkt worden.

De directie heeft door de bekende ar
chitecten Merkeibach en Karsten te Am
sterdam de nieuwe fabriek, die aan de
Munnikenweg verrijzen zal, laten ont
werpen. In contouren is het plan dus
reeds uitgewerkt. Een bouwbureau door
personeel van Beijnes gevormd, bestu
deert de plaatsing van machinerieën in
het door de architecten ontworpen be
drijf, dat uit twee gescheiden afdelingen
bestaat, één voor de bouw van de trucks
en de wagens zelf en één voor de ver
dere aankleding.

De directie wacht op een bouwvergun
ning van het Rijk om met het werk te
kunnen beginnen.

Met het gemeen tet«éetuur van Bever
wijk en O. W. wordt voortdurend con
tact onderhouden.

Het is de bedoe.mg van het Beverwijk
se bedrijf een modvi-wagonfabriek te
maken, die zeer laj-jem zal zijn uitge-
ïust Ruim 600 man zunen er werk vin
den

Van 12 t/m 21 Juni zullen in „De
Vleeshal'' schoenenbonnen worden uit
gereikt.

In aanmerking komen: Personen,wier
T. D.-nummer eindigt op het cijfer 3
en in het cezit zijn van een inlegvel,
waaraan zich nog de bon 612 bevindt.

Kinderen, geboren in Augustus 1946
komen onmiddellijk voor een schoenen
bon in aanmerking, ongeacht het cijfer
van hun T. D.

In de maand, waarin zij hun eerste
verjaardag vieren, komen zij evenwel
niet opnieuw voor een bon in aanmer
king.

Kinderen, geboren op 1 September
1946 of later, mag geen bon worden ver
strekt.

Kinderen, geboren in Juni van een
der jaren 1932 t/m 1945, komen even
eens volgens onderstaande lettennde-
ling, voor een extra schoenenbon in
aanmerking.

De letterindeling is als volgt:

12 Juni A t/m C, 13 Juni D t/m P,
14 Juni G en H, 16 Juni I t/m K. 17
Juni L t m N, 18 Juni. O t/m R, 19
Juni S t/m V, 20 Juni W t/m Z, 21 Juni
na-uitreiking.

Geopend voor het publiek Maandag
t/m Vrijdag van 8.3012.15 en van 14
16.45 uur, des Zaterdags van 8.30—12.15
uur.

Dit uitgestelde Volksconcert mocht
zich in een bijzonder grote belangstelling
verheugen, en het is bovendien uitmun
tend geslaagd. Kees Hartvelt heeft met
zfjn musici een avond gegeven van ge
zonde en accurate musiceerkunst, waar
van een prachtig gespeelde Vijfde Sym-
phonie de apotheose vormde.'

Met de ouverture Obéron van Carl
Maria von Weber werd geopend: de in
leiding was zeer contrastrijk met het
opgewekte, pittige hoofddeel en slot.
Tineke de Slmidt, de dochter van een
onzer bekende stadgenoten, veroverde
het publiek met haar temperamentvolle
en zeer muzikale voordracht van
Franck's Variations Symphoniquis. Een
zeer knappe prestatie van een veelbelo
vende jeugdige pianiste. Wel was haar
aanslag 'n enkel moment nog wat zwak
tegenover het op volle kracht spelend
orkest, maar voordracht en techniek
vleier. zeer te loven, bij deze werkelijk
pittige en onbevangen interpretatie van
het werk.

Tschaikowsky's Vijfde boeide na de
pauze van begin tot einde door de
waarlijk effectvolle weergave, welke
Hartvelt en de zijnen er aan gaven. Het
geheel was zeer fraai van stemming en
alle instrumentalisten gaven zich ge
heel aan de niet lichte taak. de veel
vuldige wisseling van stemming soepel
te doen verlopen en Kees Hartvelt wrist
een zeer fraaie klankkleur te bereiken,
met grandioze en indrukwekkende
finale.

Een ovationeel applaus beloonde Hart
velt en zfjn musici voor deze glansrijke
prestatie, wraarin hij het gehele ensem
ble terecht liet delen.

We zijn benieuwd naar het van opzet
moderne volksconcert, dat Vrijdag a.s.
het seizoen zal besluiten.

J. Scheepens.

Met de repetities voor de massale
zanguitvoering van de Haarlemse feest-
week is Dinsdagavond in de Doelen een
begin gemaakt. Gezien de korte tijd van
voorbereiding en het uitgebreide pro
gramma („Zó zong de Gouden Eeuw" en
een reeks Haarlemse bloemenliederen)
wordt een oproep gedaan op de zange
ressen en zangers om hun medewerking
niet uit te stellen en de repetities ge
regeld te bezoeken. De eerstvolgende re
petitie is Donderdagavond 8 uur.

In samenwerking met ambtenaren van
de Invoerrechten en Accijnzen heeft cte
Economische Recherche proces-verbaal op
gemaakt tegen acht personen, diezichlp
Haarlem sinds geruime tijd bezig hiel
den met zwarte handel in Belgische shag,
welke uit Brabant werd aangevoerd. Vier
van deze acht personen zijn voor de Of
ficier van justitie geleid. Ongeveer 3C
k.r. Belgische shag en een bedrag van
f1 360 werden in beslag genomen. Voorts
werd proces-verbaal opgemaakt tegen een
Heemsteedse kleermaker, die herencos-
tuums zonder inlevering van punten af
leverde voor prijzen, variërende van
f325— tot f345,—. Ook de koper3 zijn
geverbaliseerd, terwijl ongeveer 20, cos-
tr.ums in beslag werden genomen.

Getrouwd: W. Dijs en C. Visser; P
Smit en A. J. Vermeer; P- Slagter er»
H. C Brouwer.

Geboren: A. A. Ligtvoet—v. Maas, z;
M. J. Kuiper—v. Twuijver, z; J. J. Smit-
v. Essen, z; M. M. A. Moorer—Mersman,
z; M. VeltmanNijman, z; C. Terol—
Krikke, z, A. v. Barenv. Huis, z; C. F.
Kerkman— v. d. Ham, z;J. P. Belles—
v. d. Genugten, z; H. P. v. Loenen v. d.

Aardweg, d.

Overeden: N. H. Akkerman—Possel,
51 Kamperlaan; H. A. M. Hijmensen,
59 j Rollandstraat; K. C. Donsen, 74 j.,
Emostraat; C. v. Leeuwen, 72 j., Antho-
niestraat; C. Mulder, 5 m., Ripperdapark;
J. E. E. v. BemmelBenit, 63 j-. Klever
laan: H- v. Uiitert. 51 i.. Piinboomstraat.

Het Haarlemse bedrijf, dat geen
mogelijkheden tot uitbreiding biedt
en zeer ongunstig is gelegen, zal na
de overplaatsing naar Beverwijk ge
heel worden opgeheven.

Wat het personeel betreft, is de direc
tie van oordeel, dat zeker de ouderen er
de voorkeur aan zullen geven in Haar
lem te blijven wonen. Dit levert bij nor
male treinenloop geen bezwaar op. Wel
zal Beverwijk bij de woningbouw reke
ning moeten houden met de vestiging
van deze industrie.

Het heeft Z.
H. de Paus be
haagd de heer
H. J. L. Klein
Schiphorst te
Haarlem te be
noemen tot Rid
der in de Orde
van de H. Gre
gorius. Fasitoor
Wennen, advi
seur van de'Ne-
derl. Kath. Bond
van Bouwpa-
troons, heeft
deze verheugende onderscheiding aan de
algemene voorzitter van deze organisatie
medegedeeld.

Naar wij vernemen zal Z. H. Exc. Mgr.
J. P. Huibers de versierselen aan de
nieuwe ridder uitreiken.

De heer Klein Schiphorst heeft voor
de organisatie van de Kath. Bouwpa-
troons, met welke hij zijn zilveren jubi
leum onlangs vierde, grote verdiensten
verwerven.

Na een slepende ziekte is nog plotse
ling overleden de heer K. C. Donsen.
oud-voorzitter van de R.K. Woningbouw
vereniging St. Bavo (Haarlem-Oost).
Het is bekend, dat de heer Donsen zeer
veel voor de volkshuisvesting heeft ge
werkt en de bouwvereniging zijn beste
krachten gaf. Hij was zeer goed bekend
met de noden der bewoners. Zij vonden
een warm vriend in hem, die hen met
woord en daad bijstond. Ook op lief
dadig terrein was de heer Donsen werk
zaam. Hij was lid van de St. Vincentius-
vereniging en van de conferentie van
St Jan. Hij gaf zich aan het werk der
bibliotheek van de Vincentiusvereniging
aan de Hagestraat. Ook de Kath. Arbei
dersbeweging verliest in hem een ijverig
werker. Zijn nagedachtenis zal bij velen
in hoge ere blijven. Morgen wordt in
de parochie van St. Jan om 6.45 en
9.30 uur de gezongen Requiem opgedra
gen. Hedenavond 7.45 uur is er Rozen
kransgebed voor zijn zielerust ook in de
parochie van St. Jan.

De R. K. Handelsreizigersvereniging
„St. Christoffel" kwam dezer dagen in
vergadering bijeen. Nadat de heer Sam
son een kort verslag had gegeven over
de jaarvergadering, hield de voorzitter
een interessante causerie over het on
derwerp: „Machine, vriend of vijand
van de mens".

Op ons bureau Smedestraat 5 ligt de
passagierslijst ter inzage van het m.s.
„Nieuw Holland", welk schip vermoede
lijk 19 Juni in Amsterdam aan zal
komen.

Sedert Zaterdag 29 Maart 1947 bevindt
zich aan het bureau van politie in de
Smedestraat een herearijwiel, merk Fon-
gers in zeer goede staat verkerend, met
luchtbanden, hetwelk onbeheerd voor
een winkel alhier werd aangetroffen.

Maandag 16 Juni zal de heer E. Ver-
wer, notarisklerk, 25 jaar in deze functie
werkzaam zijn.

Bioscopen: Kembinandt: Carnegie Hall
(alle leeft.). Cinema Palace: Afspraakje
om 5 uur (18 jr.). City: Het recht van
de sterkste (18 jr.). Spaarne-theater: Dak
lozen (volw). Allen 2.30, 7 en 9.15 u.

Apotheken; De avonddiensten worden
tot 14 Juni waargenomen door: fa. Duijm
en Keur, Keizerstraat 6, tel. 10378. Be-
gemann en Sneltjes, Kruisweg 30, telef.
10043. Marnix-Apotheek, Marnixstr. 65,
tel. 23525.

Heemstede: Apotheek Schotsman, Bin
nenweg 206208, tel. 28320.

Ziekenvervoer: fa. Mathot, Gr. Houtstr.
39, tel. 11190 en Margriet, Turfmarkt 10 rd,
tel. 21400. Beide dag en nacht.

Tentoonstellingen

Kunsthandel Leffeiaar; Schilderijen Oor
Dik en Ceramiek Groeneveldt (t.m. 14
Juni). Tekeningen Pierre Samuelson.

DONDERDAG 12 JUNI
Stadsschouwburg: Comedia met
genslyceum", 8 u.

Grote Kerk: Orgelbespeling, 3 u.

„Jon-

Het zilveren priesterfeest van Mgr.
dr. C. J. Henning, regent van „Hageveld",
is. zoals reeds in het kort gemeld, met
alle luister gevierd.

Bij de plechtige Hoogmis, die gister
morgen met pontificale assistentie van
Z. H. Exc. Mgr. J. P. Huibers door de
jubilaris werd opgedragen, waren o.a.
aanwezig het voltallig Kathedraal Ka
pittel, jhr. J. P. W. van Doorn, burge
meester van Heemstede en wethouder
J. van Lent. Het studentenkoor o.l.v. de
weleerw. heer Th. Straathoff zong de
„Missa in honorem Sanctae Caecilia"
van Von Wöss, terwijl na de H. Mis een
der studenten het 3e orgelchoraal
speelde.

Aan het ontbijt heeft de Vicaris-Ge
neraal van het Bisdom, Mgr. N. L. A.
Ammerlaan, uit naam van de geeste
lijkheid ondercouvert een bedrag aan
geboden tot opluistering van de kapel.
Bij de feestelijke receptie in de aula bood
de heer W. A. Simonis uit naam van de
ouders der studenten eenzelfde geschenk
aan. De weleerw. heer C. P. M. Holt-
kamp overhandigde namens het college
van leraren het bedrag voor een Paas
kandelaar.

Tot besluit van de dag voerden stu
denten in de aula „Het leven is een
droom" op, een mysteriespel van Cal-
deron.

Kapel en aula waren fcrachtig versierd
door de firma Van Empelen uit Heem
stede, terwijl de decoratieve aankleding
op artistieke wijze belangeloos was uit
gevoerd door de firma Randoe te Haar
lem, waardoor Hageveld met nog meer
recht de naam van „Porta Coeli" voor
zich kon opeisen.

Naar wij vernemen, heeft Stork's Ap-
paratenfabriek te Amsterdam, dochter
onderneming van de Machinefabriek
Stork te Hengelo, een order ontvangen
voor de bouw en installatie van tien
palmoliefabrieken in West-Afrika. De ge
bouwen zullen geheel van ijzer worden
opgetrokken, terwijl de eerste fabriek na
anderhalf jaar en de laatste na twee en
een half jaar bedrijfsklaar zullen zijn.

Deze order is zeer belangrijk voor de
versterking van de deviezenpositie van
ons land, want de fabrieken worden ge
heel voor buitenlandse rekening gebouwd
in de meest moderne en volledige uit
voering en zullen onder leiding van
Nederlandse werkkrachten worden ge
monteerd.

Op de Zijlweg zat een jongeman in
bewusteloze toestand voor een perceel.
Het bleek oen 17-jarige leerling van het
Lyceum te zijn, die per rijwiel op de
Zijlweg had gereden naast een andere
scholier en toen met het stuur verward
raakte. Met een zware hersenschudding
is hij naar het ziekenhuis vervoerd.

Het programma van de orgelbespeling in
de Grote of St. Bavokerk te Haarlem op
Donderdag 12 Juni des namiddags van 34
uur door George Robert luidt: Balletto del
granduca, J. P. Sweelinck; Toccata, Adagio
et Fuga C gr. t., J. S. Bach; Kleines har-
monisches Labyrinth, J. S. Bach; Suite du
premier ton, L. N. Clérambault, Grand plein
jeu, Fugue, Duo, Trio, Basse et Dessus de
Trompette, Reclts de Cromorne et de Cornet
séparé. Dialogue sur les grands jeux; Ricsr-
care, Andries de Braai; Toccata, C. F. Hen
driks Jr.

Een uitvinding moet precies op tijd
komen. Er zijn uitvindingen, die te
vroeg kwamen, en daardoor geen
succes gehad hebben; en er zijn uit
vindingen, die te Iaat kwamen, en
daardoor in zekere mate belachelijk
zy'n geworden.

Tot de laatste soort behoort de uit
vinding van de heer Soetens. Ware
Soetens vijftig jaar eerder met zijn
denkbeelden gekomen, dan was hij
wellicht een beroemd man geworden,
en dan zou heel Eiiropa vermoedelijk
overdekt zijn met zijn railroutes.

Juist honderd jaar geleden, in 1847
heeft de uitvinder van deze nieuwigheid
een belangrijke poging gedaan, zijn
ideeën tussen Amsterdam en Haarlem te
verwerkelijken. Wie was Soetens? Soe
tens, geboren in 1800, woonde o.a. in
Amsterdam, Brussel en Den Haag. Hij
noemde zich „Fabrykant". Hij was de
schrijver van vele artikelen in weten
schappelijke tijdschriften en schreef zelfs
een werk van meer algemene aard van
4000 pagina's! Maar het belangrijkste
terrein van zijn werkzaamheden lag op
het gebied van het „tramwezen", zo ver
telt Dr. J. M. Fuehs in „Nieuw Spoor".

Vier en veertig jaar oud kwam hij het
eerst te voorschijn met zijn denkbeelden,
waarvoor hij tot zijn dood zou vechten.
Hij schreef toen een brochure over de
ijzerbanen en het asphaltspoor in de
straatweg tussen Amsterdam en Haar
lem. Tevens vroeg hij een concessie aan
om over te mogen gaan tot de bouw van
dit spoor. De requestrant stelde zich voor,
de afstand van twintig kilometer tussen
beide steden in precies vijf kwartier af
te leggen. Wagens voor achttien passa
giers, getrokken door een paard, zouden
zich bewegen over twee stroken asphalt,
waartussen een schelpen baan lag, waar
op de paarden zoudenv draven. De baan
zou worden aangelegd op de berm van
de straatweg. Het voortbewegen van de
wagens op deze harde weg zou bijkans
geen kracht vorderen. De paarden zouden
onderweg viermaal verwisseld worden.

Aanvankelijk scheen het, of Soetens
succes zou hebben. Hij kreeg dJ beno
digde concessie. En de pers leek hem
welgezind. „Wij kunnen niet anders dan
hulde brengen aan de ontwerper en ver
dediger, die aan deze zaak alles, wat hij
bezat, ten offer bracht," schreef een
blad uit die dagen.

„Jammer is het echter, dat het ge
noegen deze zo wenselijke communicatie
tot stand te zien komen, onmiddellijk
wordt verbitterd door het denkbeeld, dat
door de Hollandse IJzeren baan aan
zienlijke verliezen zullen worden gele
den, want wij doen ons hier de vraag,
welke reiziger vindt zoveel behagen in
de ijzeren baan, dat hij dit middel van
vervoer zal blijven prefereren, wanneer
hij voor 45 cent in 6611 onomvalbaar en
gesloten rijtuig, op elastische kussens
gezeten, niet van poort tot poort, maar
van de Dam te Amsterdam to^ op de
Grote Markt te Haarlem, dagelijks vijf
tien maal heen en terug de overtocht kan
maken, zodat de ijzeren baan het ten
slotte zal moeten opgeven en bewijst
dit des te meer, dat de spoorweg alleen
maar bestaansredenen heeft op lange af
standen."

Ook de gemeenten stonden welwillend
tegenover het plan, want Soetens kreeg
vergunning om in de wegen zijn asphalt
spoor te leggen en de benodigde gebou
wen te plaatsen. Maar één ding man
keerde hem nog: Geld.

Donderdag 3 Juli 1921 u. optocht.
De deelnemers melden zich op het bu
reau Lichamelijke Opvoeding op het
stadhuis; 19—19.30 u. volksdansen op de
Grote Markt.

Vrijdag 4 Juli 19—21 u. tumdemon-
straties op drie pleinen; 1921 u. zwem
wedstrijden.

Zaterdag 5 Juli 13 uur roeiwedstrijden
Z.B. Spaame; 14 uur wandelmarsen; 16
uur stedenkorfwal wedstrijd Haarlem-
Den Haag; 15 uur kaatswedstrijd op het
sportterrein aan de Kleverlaan Vermoe
delijk komen 1ste klas kaatsers uit
Zaandam. Intern, tenniswedstrijden
Haarlem-Derby. Schaakwedstrijden.

Zondag 6 Juli intern, tenniswedstrij
den; 1016 uur kanowedstrijden om de
Nat. kampioenschappen Z.B. Spaame.
Invitatie zeilwedstrijden Mooie Nel. On
derlinge roeiwedstrijden ZB. Spaame;
11 uur Intern, cricketwedstrijden Haar
lem—Derby aan de Spanjaardslaan; 14
uur Intern, wielerwedstrijden m.mw.
van renners uit Derby; 20 uur tafel-
wedstrijden Kleine Houtweg; 20 uur
sportbal in het Gem. Concertgebouw
met medewerking van twee dansorkesten.

Maandag 7 Juli 1921 uur tumde-
monstraties op openbare pleinen; 19 u.
Intern, bokswedstrijden Haarlem-Derby
Gem. Concertgebouw.

Dinsdag 8 Juli 11 u. Intern, cricket-
wedstrijden Donkere laan; 15 uur poli-
tievoetbalwe<jstrijden E.D.O.-terrein; 19
uur propagandazwemfeest Kleverlaan;
19 uur athletiekwedstrjjden.

Woensdag 9 Juli 11 uur Intern, cricket
wedstrijden Spanjaardslaan; 1919.30 u.
krachtsportdemonstraties Kleverlaan;
basketball demonstratie S. C. Haarlem-
A.M.J.V. A'dam; 20.10 u. handbalwed
strijd 19 uur honkbalwedstrijd E.D.O.-
terrein.

Donderdag 10 Juli sluitingavond E.D.
O.-terrein: 19—19 30 athletiek; 19 30—
20.05 uur voetbal; 20.0520 25 athletiek;
20.2521 uur voetbal; 2121.30 uur mas
sale tumdemonstratle.

Het elftal van Haarlem gaat Zondag
de reis naar Helmond ondernemen om er
te spelen tegen een plaatselijke combina
tie. De roodbroeken zullen in deze wed
strijd enkele nieuwe spelers tetsen.

Voor de promotie-wedstrijd TYBB
ONA, welke a.s. Zondag op het EDO-
terrein wordt gespeeld, is het elftal van
TYBB als volgt samengesteld: Huch-
tenburg, De Wildt, Huneker, v. d. Vlugt,
Smit, v. Leeuwen, v. Berkel, Snoeks,
v. Riel, Vessies, v. Turnhout.

Het medespelen van Smit, die Zater
dag j.l. tegen Musschen een knie-bles
sure opliep, is echter nog onzeker.

Jaarlijks wordt tussen elftallen van
de Haarlemse Post en Telefoon een
voetbalwedstrijd gespeeld om een wis
selbeker. Ditmaal staat deze wedstrijd
in het teken der liefdadigheid en wel
ten bate van de oorlogsslachtoffers der
P.T.T. De wedstrijd wordt a.s. Vrijdag
avond gespeeld op het EDO-terrein, dat
belangeloos voor dit doel beschikbaar is
gesteld. De directeur der P.T.T. te Haar
lem, de heer Smit, zal de aftrap doen
er de Haarlemse Postfanfare verleent
haar medewerking.

Met vliegende vaandels en slaande
trom vertrekt de Postfanfare tegen
zeven uur van het Frans Halsplein naar
het EDO-terrein.

De uitslagen van de gespeelde wed
strijden luidden: J. KoopmanC. Stijn-
man 02i A. Masteling—A. Galama
o.f.m. afg.' Th. van WortG. Kraak
20, G. HesselmanC Mul 11, J.
GroenA. J. Joosten 02, M. Herben—
J Koopman afg.

In het kader van het 25-jarig bestaan
van de R- K. Sportver. „Velsen" zal de
afdeling athletiek op Zondag 22 Juni op
het sportterrein aan de Kweekerslaan
nationale athletiekwedstrijden houden
voor dames en heren.

Aan de dameswedstrijden nemen deel:
De Bataven (Leiden), A.L.O. (Rotter
dam), Ambon (Amsterdam) en I.E.V.
(Velsen).

Vrouwelijke deelnemers kunnen zich
opgeven bij mej. G. Schouten, v. d. Von-
dellaan 41; mej. R. Heynen, Hofdijkiaan
23; G. Hof, Platanenstraat 2; mevr. A.
M. Winkel—v. d. Berg, v. Dalenlaan 23.

Het programma voor de herenwedstrij -

den omvat o.m. kogelstoten en discuswer
pen, hoog- en verspringen, speerwerpen
en hardloopwedstrijden. Voor de invita
tienummers zijn verschillende bekende
athleten uitgenodigd, o.a. van A.A.C.
(Amsterdam), Suomi (Velsen), H.A.V.
(Haarlem) en Blauw-Wit (Amsterdam).

Het was waterpolo van klasse, dat
men gisteravond van het SVH-team te
zien kreeg. In de eerste helft kon HPC
zich tegen het zo perfect gespeelde en
listige combinatie-spel staande houden,
had zelfs kans gezien uit een straf-
worp van Mauritz de leiding te nemen,
doch van Dommelen maakte gelijk. Na
de hervatting bleek eerst wat Tordoir
cs. wel in hun mars hadden. Flitsend
spel bracht, door van Dommelen en
Snoeks (2x) de stand op 14, waarna
de debacle zich voltrok uit doelpunten
van Charles Toirdoir, Snoeks en Polfliet:

1—7. Het was de grootste nederlaag,
welke HPC ooit als hoofdklasser leed.

In de eerste klasse won DWR met
5—2 van Nereus en DWR 2 met 3—2
van DJK 2. De dames-reserves verloren
met 21 van ADZ 2.

Zaterdag 21 Juni a.s. organiseert de
kring Haarlem der Nederlandse vereni
ging van brandweercommandanten een
brandweerwedstrijd op 't sportveld aan
de Nic. Beetslaan te Zandvoort. Aan deze
wedstrijd zullen deelnemen alle brand
weercorpsen uit Haarlem en omgeving.
De winnaar zal uitkomen in de geweste
lijke wedstrijden welke later in Zaandam
zullen worden gehouden.

Uitslagen van de in de waterpolocom-
petitie van kring Haarlem gespeelde wed
strijden: D.W.T. 3—H.PC. 2 (dames)
0—0, D.W.R.—H.V.G.B. (meisjes) 2—4,
D.W.R.—H.V.G B. (jongens) 1—2, Haar
lem 2—H.V.G.B. -2 (dames) 0—5, H.Z.V.

2D.W T. 3 uitgesteld, H.P.C.—Haarlem
(jongens) 0—11, H.P.C. 4—Haarlem 4

3—1, H.P.C. 5—HVG.B. 5 1—0, D.W.T.—
D.W.R. (jongens) uitgesteld. V.ZV.—
H.V.G.B. (jongens) 0—7, V Z.V. 3—
H.V.G.B. 4 1—4, HP.C. 2Haarlem 2
(dames) 1—3, H.Z.V. 1—V.Z V. 2 (dames)
04. Opnieuw vastgestelde wedstrijden:

Zeshonderdduizend gulden waren er
benodigd, en Soetens begon nu zijn po
gingen, dit bedrag bij elkaar te krijgen.
In de eerste plaats hield hij tentoon
stelling met zÜn model. Talloze Amster
dammers en Haarlemmers kwamen een
zeer verkleind ontwerp van zijn wagen
in ogenschouw nemen. Brochures wer
den alom rondgezonden; besprekingen
met bankiers volgden en tenslotte ging
Soetens zich tot het publiek wenden door
middel van voordrachten. Hij moest wel
spoed achter de zaak zetten, want vol
gens zijn concessie moest he^ spoor op 1
September 1847 in volle werking zijn.

1847 was een spannend jaar voor Soe
tens. Er deden dreigende geruchten de
ronde. De spoorweg was reeds doorge
trokken tot Rotterdam, en de lijn Am
sterdamUtrechtArnhem was alreeds
in exploitatie. Zouden zijn rails nog een
kans maken? Zouden er geldschieters
genoeg zijn. die hem vertrouwen gaven?
Soetens zelf bleef vol optimisme, tenmin
ste in zijn uitingen! Als er verschillende
aanvallen op hem worden gedaan,
plaatst hij een ingezonden mededeling
in de couranten, die hij eindigt met de
opmerking: „Wij gaan dus met onwan
kelbare moed verder voort, deze zaak
met overtuiging ten spoedigste in exploi
tatie te brengen."

De datum van 1 September verstreek
en er lag nog geen stuk van zijn rail
route in der weg. Maar Soetens zette
door. Hij trok naar Haarlem en beiegde
daar een openbare vergadering om zijn
plannen uiteen te zetten. Volgens zijn
mededelingen heeft deze voordracht, ge
houden in tegenwoordigheid van een
talrijk en uitgelezen publiek, de unanie
me en ondubbelzinnigste goedkeuring
weggedragen.

„Een eenvoudige rekensom leert, dat
een enkele reis per trein tachtig cent
zal kosten, maar per asphaltspoor zal
men voor tachtig cent heen en terug
kunnen reizen! En wie zal er nog aan
denken, het reisje per spoor te manen?

De financiële uitkomsten zullen enorm
zijn. Het asphaltspoor zal niet alleen
stellig 13 pet., maar vermoedelijk meer
dan 25 pet. renderen.

De spoorweg is gedoemd te verdwij
nen. Wie gaat er bovendien tot uitspan
ning of vermaak in de IJzerbaanwagens
zitten hotsen, waar men, behalve de an
nexe voet- of omnibusreizen eri verdere
onaangenaamheden, gedurende ganse
overtocht geen enkel hartelijk woord
met zijn reisgenoten kan wisselen, door

het oorverdovende geraas der wagens
op het ijzer", roept de spreker uit. „Er
gaat niets boven het gemakkelijke, het
aangename van het zachtrijdende as
phaltspoor!"

Nu is, zo vervolgt de voorvechter van
het nieuwe vervoermiddel, hem van de
zijde van het publiek een verzoek ge
daan. De aanleg zal zo iets bijzonders
zijn, dat hem verzocht is, aan ieder,
die aan deze proefneming een bedrag
van duizend gulden bijdraagt, een ge
denkpenning uit te reiken. „De tijd die
alles vernielt, zou ook hun nagedachte
nis verslinden, en toch zou Nederland
aan hun verlichte ondernemingsgeest
dat heerlijke middel van vervoer schul
dig zijn".

Het lukte in 1847 niet. Het geld kwam
niet bij elkaar. Maar Soetens zat niet
stil. Hij was als het ware bezeten van
zijn railroutes. Dus trachtte hij door te
zetten.

Hij wierp zich nu meer op het stede
lijke vervoer en begon in Den Haag een
actie om daar een soort tram aan te
leggen. Jarenlang zond. hij requesten, be
legde vergaderingen, maar ook hier volg
de geen resultaat.

In 1861 komt hij met een geheel nieuw
plan. Hij stelt nu voor de 900 mijlen
Staatsstoomspoorwegen te veranderen in
1800 mijlen Soetens-railroutes. Dan zou,
alweer volgens een eenvoudig rekensom
metje, honderd millioen gulden bespaard
kunnen worden. En dit bedrag verdeelt
Soetens maar meteen. De meest be
dreigde zeedijken zullen versterkt wor
den; er zal een doorgraving komen tot
betere afwatering van de Rijn; er zul
len talrijke ijsbrekers worden gebouwd;
in Scheveningen zal een vluchthaver

worden aangelegd. En danja dan

blijft er toch nog altijd veertig millioen
gulden over „tot aanmoediging van de
nijverheid en doelmatige ontginning van
heidevelden en duingronden".

„Spoorwegen zijn goed in uitgestrekte
berglanden; Nederland kan die spoorwe
gen best ontberen. Het geld. dat daar
op uitgespaard kan en moet worden, zal
aan tal van andere zaken ten goede ko
men." zo blijft Soetens koppig betogen

Soetens heeft voor zijn uitvinding
gevochten tot aan zijn dood. En
eigenlijk heeft hij geen succes gezien.
Het is een tragische bijzonderheid,
dat twee dagen voor zijn dood de
gemeente Amsterdam hem een ver
gunning gaf voor een lijn, die nim
mer is uitgevoerd.

De patentwagens van de man. die
juiist honderd jaar geleden in zo felle
bewoordingen te keer ging tegen de
Spoorwegen en slechts heil verwacht
te van zijn uitvinding, hebben op de
weg tussen Amsterdam en Haarlem
niet gelopen. Pas in 1904 kwam op
de plaats, waar Soetens zijn rails
had willen leggen, de electrische
tram te rijden.

De verdachte in de Vrij Nederland
zaak, die in de middagzitfcing terecht
stond, was E. M., de man die onder pres
sie het adres van de familie L. verraden
had. Twee jaar had mr. Besier tegen M
geëist in October van verleden jaar. Hij
achtte dit thans een te hoge straf en
verlaagde zijn eis tot 1 jaar voorwaar
delijk met een proeftijd van drie jaar.

Als vierde verdachte verscheen de 41-
jarige J. B., ex-N.S.B.-er, die lid was
van de Wach- und Schutadienst en de
hoofdschuldige was van het verraad. Hij
was het, die de Inlichtingendienst aan
het eerste spoor hielp.

Mr. Besier verlaagde ook tegen B. zijn
eis van 20 jaar tot 15 jaar, mede In
verband met het feit, dat B. verleden
jaar voor een ander, verraad (waarvan
de verzekeringsagent Bronkhorst de dupe
werd) reeds tot 7 jaar is veroordeeld.

B. ondergaat wel een uitzonderlijks
berechting. Er is n.l. intussen een

In de kampen voor politieke delin
quenten te Laren en Naarden zijn auto
werkplaatsen gevestigd van de firma
J„ te Utrecht, die hoofdzakelijk met
gedetineerden werken. Deze gedetineer
den hadden klachten over de voeding, die
niet toereikend zou zijn, zodat de firma
besloot clandestiene aanvulling te ver
schaffen, zulks met medeweten van de
kampleiding. Op aanwijzing van de mo
lenaar H. te Eemnes, kwam men in een
plaatsje bij Nijmegen, waar' tarwe te
koop was. Met een militaire vrachtauto
werd de tarwe naar de bakker W. te
Laren vervoerd, waar brood werd gebak
ken, dat met haring en sigaretten aan
de delinquenten werd uitgereikt. Dezer
dagen is de auto met 1200 kg. tarwe
aangehouden en kon de C. C. D. te
Utrecht de zaak verder uitzoeken. Be
halve de molenaar, die weer op vrije
voeten is gesteld, zijn .gearresteerd de
bakker W„ alsmede een tweetal bazen
van de werkplaatsen m het kamp Naar
den alsmede een baas uit het kamp
Laren, A. G., die naar Amsterdam zijn
overgebracht voor verder onderzoek.

Temidden van de veesmokkelzaken, die
de Bijz. Politierechter te Breda Dinsdag
behandelde, verschenen plotseling een
zestal verdachten van een textielsmok-
kel. Zij hadden 1250 knotten breika
toen, 1360 klossen garen en 8640 schoen
veters de grens willen overbrengen, doch
werden Woensdag 1.1. gearresteerd.
Thans werden zij onmiddellijk voor
geleid en veroordeeld. Mr. Kneepkens
zei, dat een snelle berechting de enig
goede manier is om de smokkel uit te
.roeien. Hij bracht hulde aan de politie
en eiste tegen ieder der verdachten zes
maanden gevangensstraf. Mr. Hamer
D.W.T.—DW.R. (jongens) 3 Juli, H.Z.V.4 veroordeelde deze Tilburgse smokkelaars

2—D.W.T. 3, 8 Juli

conform de eis.

derde zaak tegen hem aanhangig ge
maakt. De bijzondere omstandigheden
zijn er de oorzaak van, dat hij voor
iedere zaak apart terecht staat en niet
zoals gebruikelijk éénmaal voor
zijn rechters verschijnt en dan één straf
krijgt voor alle bewezen misdaden sa
men. De raadsman van B. bracht het
punt van de verantwoordelijkheid voor
de gevolgen van het verraad ter sprake
Hij was van mening, dat men B. niet
verantwoordelijk kon stellen voor de ar
restaties van de 36 Haarlemmers, omdat
deze zijn opgepakt aan hand van de bij
de fam. L. gevonden lijsten en het niet
B., maar M. is geweest, die de Inlich
tingendienst het adres van L. heeft ver
strekt. De Procureur-Fiscaal persisteer
de bij zijn vroegere eis tegen de laatste
verdachte. Mej. K., de vriendin van B.,
die vandaag verklaarde, dat B. haar ge
dwongen had hem te vertellen, van wie
zij de blaadjes, die hij bij haar thuis op
tafel had aangetroffen, had ontvangen.
Mr. Besier nam het deze verdachte kwa
lijk, dat zij na de bevrijding opnieuw de
uit een interneringskamp ontsnapte B.
in haar huis verborgen had gehouden en
eiste juist als in October 1946: 8 Jaar.

President Truman heeft in een rede.
uitgesproken voor het Canadese parle
ment, verklaard, dat de Verenigde Sta
ten van plan zijn het herstel van de we
reld te bevorderen door die landen te
helpen, die zichzelf helpen.

De president zei: „Wij zijn van plan
ons in te spannen voor en gelden te ste
ken in het wereldherstel door diegenen
te helpen, die in staat en bereid zijn
daarvoor in gelijke mate bij te dragen.
Wij zijn van plan diegenen te helpen,
die ongedwongen in vrede ruet hun bu
ren leven, zonder anderen te intimideren
of geïntimideerd te worden."

Truman noemde de volgende doelstel
lingen van de Amerikaanse wereldpoli
tiek

„Wij zijn van plan, diegenen te steunen,
die dé waardigheid van het Individu res
pecteren. dat individu wettelijk een ge
lijke behandeling garanderen en het de
grootst mogelijke vrijheid toestaan, om
aan zijn eigen toekomst te bouwen en een
zo groot mogelijk succes te behalen.

Het is ons doel de landbouw en in
dustrie van de wereld uit te breiden, ter
wijl op makkelijker wijze toegang tot de
grondstof fengebieden en markten ver
leend zal dienen te worden. Verder zullen
de producten van alle gebieden en fabrie
ken ter aarde op groter schaal verspreid
worden."

De president verwees herhaaldelijk naar
fle grote vriendschap tussen de Verenigde
Staten en Canada. Op een gegeven ogen-
Wik merkte lijj op, dat het woord „bui
tenlands" misplaatst-Jeek, wat betreft de
betrekkingen tussen beide landen.

Hij verklaarde, dat de V.S. en Canada
niet beweren, dat zij het monopolie "an
een vriendschapsformule bezitten, maar dat
dat deze formule gaarne met anderen zou-
zij deze formule gaarne met anderen zou-
wantrouwen en verdenking af ten be
hoeve van het gezonde verstand, weder
zijdse eerbied en gelijkgerechtigheid met
de andere leden van de U.N.O.

Hij stelde voor deze principes op gro-e
I schaal toe te passen.

Hsus, we weten in Haarlem, dat we
met onze draaiorgels niet kunnen
wedijveren met Amsterdam. De
pierementen, die we hier hebben mo
gen er wel zijn, de muziekstukken, dis
in de gaatjesrollen verscholen liggen
gaan met de tijd mee, de bediening is
volkomen naar de eisen van het am
bacht, maar tochhet Amsterdamse

orgel is niet te evenaren, omdat het een
onderdeel van de stad is en bij de grach
ten hoort, als Coster op onze Grote
Markt.

Een bewijs daarvoor levert ons het
Studentencorps van de hoofdstedelijke
Universiteit, dat het 315-jarig bestaan
van deze hogeschool o.a. gaat vieren
met een draaiorgelwedstrijd op het Fre-
deriksplein. Woensdag 25 Juni zullen
daar wedstrijden in „schoon-spelen"
en „stijldraaien" worden gehouden met
behulp van niet minder dan 14 draai
orgels. Dat moet een groot festijn wor
den. De man achter het wiel zal door
artistieke uitbarstingen de geest van
Leopold Stokowski of Eduard van Bei-
num oproepen, hij zal door een bepaal
de manier van draaien b.v. handover
hand, lento of forto de mooie blauwe
Donau op het Frederiksplein doen stro
men of een schone Violetta in een kost
bare gondel voorbij laten peddelen. Het
boemeltje van Purmerend zal langzaam
overgaan in de Traviata en Lang zullen
ze leven zal de luisteraar in volkomen
bruiloftstemming brengen. En wanneer
de orgelman talent heeft zal hij eigen
arrangementen dat doe je tegenwoor
dig als je mee wilt praten in de muzi
kale wereld maken door het wiel
plotseling te remmen of met een Diesel-
electrische vaart rond te draaien. Och.
wat zal dat schoon worden! Zo schoon,
dat het comité tot voorbereiding van de
Haarlemse feestweek in Augustus eens
moet gaan kijken of we die 14 orgels in
clusief stijldraaiers en schoonspelers
niet zullen uitnodigen om hier hun ta
lenten aan de bevolking te tonen. Gaan
we kijken?

Het m.s. „Maetsuycker" met aan boord
ruim 200 gewonde- en afgekeurde mili
tairen uit Indië zal vermoedelijk Vrijdag
13 Juni in Amsterdam binnenlopen.
Direct na de debarkatie worden de mili
tairen naar huis of naar een hospitaal
vervoerd, zodat het voor familieleden geen
zin heeft naar Amsterdam te komen,
omdat' met het oog op een vlot verloop
van de ontscheping niemand toi het
terrein wordt toegelaten.

Bij K. B. is gratie verleend aan C. A
Kooijmans tot de doodstraf veroordeeld
bij sententie van het Bijzonder Gereont®-
hof te Arnhem en aan J. van Baméveld*
tot de doodstraf veroordeeld bij sententie
van het Bijzonder Gerechtshof te Am
sterdam. De doodstraf is ten aanzien van
Kooijmans veranderd in levenslange ge
vangenisstraf en .ten aanzien van Van
Bameveld in een gevangenisstraf voor
de tijd van 15 jaren.

Dat het bij het in werking treden
der nieuwe loon- en arbeidsvoorwaar
den aan de papierfabrieken anders ge
lopen is, dan men dacht, bewees gister
avond de lange rij sprekers, die allen op
hun manier hun bezwaren naar voren
brachten over onjuiste indeling in groep
of functie. Het waren in hoofdzaak be
sprekingen voor het personeel, werk
zaam in de cellulosefabrieken, mede in
verband met de conferentie, welke de
hoofdbestuurders der Unie a.s. Zaterdag
met de hoofddirectie van de V. G. P te
Amsterdam zullen houden,

De heren Albers, Cornelisse en Nooy
hebben goede nota van de diverse klach
ten en opmerkingen genomen. De ar
beiders, aan wie werd verzekerd, dat het
uiterste beproefd zal worden om aan de
redelijke wensen tegemoet te komen,
wachten nu het resultaat af.

De R. K. fabrieksarbeiders van de af
deling Velsen-Beverwijk worden Vrijdag
13 Juni des avonds half acht in Con
cordia ter vergadering verwacht, waar
een zeer belangrijke agenda zal worden
afgewerkt.

De Kath. Vrouw maakte Dinsdagmid
dag met een 30-tal leden een zeer Se'
slaagde excursie naar de bijenstan
„Mellona" te Santpoort. Onder deskun
dige leiding werden de vele kasten «h
korven bezichtigd en het leven der nU'
vere bijen gadegeslagen.

Geboren: J. C. Sprenkeling en W. deb
Hartog, d; J. Moll en D. Keur, z;
Drommel en H. Th. Roest, z., H-
Halewijn en C. J, Dees, d; J. J. Casti
en V. A. Goudriaan, d. g.

Ondertrouwd: H. Drommel en S.
ter Wolbeek, J. H, Keer en A. van

Gehuwd: P. A. W. Wlngerder en
J. Bol, Swaluëstraat 26.

Overleden: E. J. Brandenburg, 50
A Stolte, 31 j.

Amsterdam, lo Juni 10i7'bjj

De stemming ter beurze was vandaag
opening algemeen iets zwakker. Een e B)j
stige uitzondering viel te constater de
de aand. Ned.-lnd Handels Bk.. ge-

laatste dagen regelmatig oplopen. Jt ct\eS
rucht wil dat voordelige
de hervatting der dividenduitkering^^-
toelaten. Volgens anderen zouden der
kingen omtrent een fusie met Jftar»w
grote Bankinstellingen gaande zijn, ge-
de naam der Ned. Handel Mij. w
noemd.

Aand. Werkspoor konden een 2» ond«
koers bedingen op 161%, b „enwerK'f.f
invloed der berichten over samen
met Philips in verband met de i
der hete luchtmotor.