Maar
mentaliteit
om
P. v.d. Arbeid verzoekt
hernieuwd contact
Weer twee vliegrampen
in Amerika
In totaal één en zestig doden
NATIONALISATIE VAN DE
NEDERL. BANK
Centrale Volksbank bestaat 25 jaar
Rusland beantwoordt
inzake Hongarije
nota
OVEREENSTEMMING TUSSEN C.-G.
EN INDISCHE REGERING
Op alle voorname
punten
Prof. Romme: Maatregelen vragen aan
republiek meer op zijn plaats
Waarschuwing van Kardinaal-Primaat
van Spanje
Wetsontwerp ingediend
Spaarbank van de Kath. arbeiders
Tot hoofd en hart
Nog geen verkiezingen
in Italië
Nederland en de Republiek
FRANS VLIEGTUIG
NEERGESTORT
Referendum van groot belang
MAANDAG 16 JUNI 1947 o
69ste JAARGANG No. 23873
„Batoela" te water gelaten
Congrespartij aanvaardt
Britse plan
Prof. Romme over resolutie
Handelsaccoord met
Bulgarije
„Laatste waarschuwing'
Het weer.
Moordaanslag op
verpleegster
KOOPT NOG GEEN SPIJSOLIE
Aanvullingskaarten bewaren
Kinderen krijgen één ei
MAXIMUMPRIJZEN
VAN EIEREN
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w., f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mlIHmeler
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
Er moet bij millioenen Nederlanders,
die gedwongen waren vijf jaar
onder de harde laars van dé Ge
zetter te leven, wel een gevoel van
verbittering, om niet te zeggen van ver
ontwaardiging ontstaan zijn bij het lezen
van het rapport, dat de Commissie voor
de Rijksuitgaven uit de Tweede Kamer
heeft gepubliceerd over de verslagen
van de Algemene Rekenkamer te Lon
den. Terwijl het levenspeil in ons land
van maand tot maand daalde, het leven
van duizenden goede vaderlanders dage
lijks op het spel stond on de terreur
van de Duitser in het zicht van de
nederlaag geen grenzen meer kende,
„vierde" het ambtenarencorps van onze
regering te Londen, naar herhaaldelijk
uit dit verslag blijkt, de oorlog. Als men
in een dergelijk officieel rapport, waarin
meestal ieder woord wordt gewikt en
gewogen, zelfs uitdrukkingen vindt als
„haak'- en Sinterklaas-mentaliteit, moet
het wei heel erg zijn geweest.
Duidelijk is te Londen het gemis ge
bleken van een Volksvertegenwoordi
ging, die geregeld, aan de hand van het
verslag der Rekenkamer, controle kon
uitoefenen. Evenmin was in de En
gelse hoofdstad een onbelemmerde pu
bliciteit mogelijk over de financiële
gestes der regeringsinstanties, want de
vijand luisterde mee. Toch zal niemand
de preventieve werking van een onbe
lemmerde publiciteit in deze zaken kun
nen ontkennen.
Misschien onbewust, hebben de hon
derden ambtenaren in Londen hiervan
op vaak onbegrijpelijke wijze geprofiteerd.
Zij dansten niet alleen om het gouden
kalf, maar hoog tn laag deden mee het
te slachten, zonder er aan te denken,
dat al het geld, dat aan de overzijde van
de Noordzee werd uitgegeven, eigenlijk
het vermogen vormde van het verarmde
Nederlandse volk. Als men in het ver
slag leest, hoe vele ambtenaren in Lon
den en Amerika door de combinatie van
salaris plus allerlei emolumenten (reis-
en verblijfskosten) inkomens genoten, die
in generlei verhouding stonden tot wat
Zij voor overeenkomstige arbeid in Ne
derland zouden hebben genoten, dan
Wrijft men zich de ogen uit. De staaltjes,
in het rapport vermeld over de gedra
gingen van de regeringsvoorlichtings
dienst en de Netherlands Purchasing
Commission (inkoopcommissie), die in
ongeveer het duurste gebouw te New
Vork, het Rockefeller Centre gevestigd
Was, de persoonlijke toelagen, die velen
Wisten te incasseren, het gebrek aan
efficiency in het overheidsbeheer (op ca.
U00 ambtenaren waren er 723 schrijf
machines; van 99 op één departe
ment verstrekte typewriters kon de aan
wezigheid niet worden vastegesteld)
hebben ons weer heel wat illusies
armer gemaakt. Het toont ons in schrille
kleuren de tegenstellingen in die dagen
tussen Londen en ons volk in het
gebiea, smachtend
radiotoestel
m
achter
zijn
de overzij.
naar wat opbeuring van
Onwillekeurig vraagt men zich af of
het wel zin heeft nog langer over
het Londense beleid na te kaarten.
Gedane zaken nemen immers geen keer'
Voch geloven wij, dat een nauwkeurig
onderzoek wèl zin heeft. Dit betekent ook
®en waarschuwing voor de toe
komst. Want uit de slotopmerkingen van
öe Commissie blijkt, dat zij vreest, dat
de „haal"- en Sinterklaasmentaliteit ook
hfi nog niet verdwenen zijn. Het rapport
zegt: „De Commissie acht het juist van
de Regering exposé's en overzichten te
ontvangen, speciaal op die gebieden, waar
mogelijk in het heden nog toestanden
Voortbestaan, die in oorlogstijd gegroeid
Zijn en waarin verbetering zou kunnen
Worden gebracht. (Administratie gezant
schappen; regeling reis- en verblijfsver
goedingen; Nederlands Informatie
fellreau te' New York, Scheepvaartfonds,
°m slechts enige te noemen)."
Indien dit inderdaad zo is. dan is
krachtig ingrijpen van de regering ten
Spoedigste noodzakelijk. Wij kunnen
helaas ook niet aan de indruk ontkomen,
dat èn in Nederland zelf èn daarbui
ten tal van personen rondlopen in over
heidsdienst, die uit de staatskas trachten
te halen, wat er uit te halen valt, en
daarbij misschien zelfs elkaar nog de' bal
toespelen.
In het rapport slaakt de voorzitter der
Algemene Rekenkamer de verzuchting;
'.Wie geruime tijd de controle der Rijks
financiën heeft gehad loopt gevaar wat
Eomber te worden over de menselijke
batuur. Want hij leert er de mens niet
van zijn beste kant door kennen."
Het is triest. Zij, die aan dit spel mee
doen, menen op hun manier slim te han
delen. Wij vinden het karakterloos, zeker
hp ons land in zo'n uiterst moeilijke
financiële toestand verkeert.
En zo zal het gehele Nederlandse volk
Or wel over denken.
Een hooggeplaatst Nederlands zegs
man te Batavia heeft tegenover Aneta
verklaard, dat het advies van de Com
missie-Generaal, met de opstelling waar
van Zondagavond een begin is gemaakt,
geen minderheidsadvies zal bevatten.
Ten aanzien van alle voorname punten
van dit advies bestaat thans volledige
overeenstemming tussen de Ned.-Indi-
sche regering en de C.-G. Dit resultaat
is bereikt na uitvoerig overleg met de
regeringen van Indonesia, Timoer en
West-Borneo, welker mening luidde, dat
het republikeinse antwoord geen aankno
pïngspunten biedt voor verder overleg op
korte termijn.
De Indonesische republiek zal een
derde natie om bemiddeling vragen, in
dien de onderhandelingen met de Ne
derlanders mislukken, zo heeft Gani,
minister van Economische Zaken, ver
klaard. Dit besluit, zo zeide hij, zou in
overeenstemming zijn met de slotclau-
sule van Linggadjati.
Het bureau van Lord Killearn te
Singapore heeft officieel ontkend,
enig verzoek tot bemiddeling in de
Indonesische kwestie te hebben ont
vangen.
Zondag zijn de Indonesiërs, vol
gens A. P., gewaarschuwd, dat zij
geweld tegenover geweld zouden
stellen, wanneer de Nederlanders de
republikeinse tegenvoorstellen af
wijzen en tot militaire actie hun
toevlucht zouden nemen. De „waar
schuwing" was afkomstig van Soe-
dirman, de Indonesische opperbe
velhebber. Hij sprak voor radio-
Djokjakarta. Hy aei o.m.„Iedereen
Op het Italiaanse ministerie ran
Buitenlandse Zaken is Zaterdag: een
overeenkomst getekend met betrekking
tot het terugtrekken van Britse troe
pen uit Italië en het bepalen van hun
status gedurende de 90 dagen volgen
de op het van kracht worden van het
vredesverdrag met Italië.
In verband met de nog steeds voort'
durende besprekingen voor de nieuwe
Italiaanse constitutie heeft de Consti
tuante met 279 tegen 155' stemmen uit
gesproken voor uitstel der verkiezingen
tot de komende lente,
Bij de Rotterdamse Droogdokmaat
schappij is met goed gevolg een derde
schip van de serie van acht schepen, der
batavia-klasse, n.l. de „Batoela" te water
gelaten. Deze schepen zijn, zoals men
weet, bestemd voor de KPM-vrachtvaart
in Indië.
moet zich gereed houden. Indien u
geen wapens bezit, kunt u altijd nog
speren van bamboe maken."
Uit Semboeloeng op Oost-Java is
van Indonesische zijde bericht, dat een
Nederlands oorlogsschip getracht neeft
de kust-artillerie uit te schakelen. Van
officiële Nederlandse zijde werd mede
gedeeld, dat de Nederlandse marine tij
dens geregelde patrouilles van tijd tot
tijd door kust-artillerie beschoten werd.
Hierbij werd, waar noodzakelijk, het
vuur beantwoord.
Nederlandse militaire autoriteiten heb
ben een Indonesisch bericht, „dat troe
pen, die met verlof waren, met tanks
op Bali zijn geland", tegengesproken. Zij
voegden hieraan toe, dat Bali een ver
lofscentrum is, alwaar geregeld troepen
komen en gaan. ®r worden geen tanks
meegenomen.
In de Ridderzaal te Den Haag is de tweede conferentie van de Belgisch-N ederlands-
Luxemburgse interparlementaire Unie officieel geopend. Tijdens het openingswoord
van de voorzitter der Nederlandse afgevaardigden, de heer Serrarens (rechts). Verder
links graaf Carton de Wiart, mr. van Schaiic, voorzitter der Tweede Kamer, minis
ter F' gsmans, fhr. Beelaerts van Blokland, vice.pres. van de Raad van State en de
leider der Luxemburgse delegatie, de heer Reuter
In Krasnapolsky te Amsterdam heeft
Zaterdag de Partijraad van de Partij van
de Arbeid vergaderd onder voorzitterschap
van de heer Vorrink. Aan het einde van
deze vergadering Werd een resolutie met
algemene stemmen aangenomen, waarin
o.m. vastgesteld wordt, dat de antwoord
nota van de republiek-ïndonesia voor on
middellijke verwezenlijking voorstelt een
staatsrechtelijke constructie, die niet te
rijmen valt met hetgeen de overeenkomst
van Linggadjati voor de overgangstoe.
stand naar de souvereine Verenigde Sta
ten van Indonesië bepaalt. De Neder
landse regering zal daaraan niet zonder
grondwetsherziening kunnen medewerken.
Anderzijds, aldus de resolutie, nog steeds
overtuigd, dat een gewapend conclift heil
loos zou zijn voor beide naties en dat na
het tot stand komen van Linggadjati
geen andere grondslag voor een juist be
leid aanvaardbaar is dan een loyale uit
voering door beide partijen van dit ac-
coord, doet de P. v. d. A. een hartstochte
lijk beroep op de regeringen van Neder
land en van de republiek bereid te zijn
tot een uiterste inspanning om een ca
tastrophe te voorkomen.
In het bijzonder wordt van de Neder,
landse regering gevraagd:
a. Hernieuwd contact, teneinde te
pogen omtrent de meest dringende
punten alsnog op korte termijn tot
een resultaat te geraken.
b. Het onderwerpen van de daar.
voor vatbare punten van het geschil
aan een uitspraak overeenkomstig
het accoord van Linggadjati;
c. Duidelijke maatregelen, geschikt
Twee zware vliegrampen hebben de
Amerikaanse luchtvaart in de afgelopen
dagen weer getroffen. Een D.C. 4 Sky-
mastcr van de U.S. Capital Airlines, die
van Chicago op weg was naar Washing
ton, is met vijftig inzittenden aan boord
bij Leesburg tegen een berg gevlogen.
Alle inzittenden kwamen hierbij om het
leven.
Zaterdagmorgen werd het wrak van
het toestel vanuit de lucht waargeno
men, doch het duurde verscheidene uren
voor de reddingsbrigades de plaats van
«r
De Primaat van Spanje, Kardinaal
®hrique Pla Y Deniel, heeft in een her
derlijk schrijven de Spaanse katholie
ken gewaarschuwd, dat de stemming in
^et referendum over generaal Franco's
"Pvolgingswet, die 6 Juli gehouden zal
^°rden, niet vervalst moet worden, noch
?°or degenen, die stemmen, noch door
en, die belast zijn met de organisatie
van. „De Kerk," aldus de Primaat,
"Mist op het grote belang, dat aan deze
s'emming is verbonden, maar wil geen
kevies geven in de kwestie, hoe men
I °et stemmen. De Kerk roept alle ge"
/*vigen op naar hun geweten te werk
jO gaan. De Kerk wil geen stelling
9°men, maar voelt zich geroepen om een
''roep te doen op de gelovigen in ogen-
'!kken, die even beslissend kunnen zijn
,s die van 1936 (toen de burgeroorlog
''brak), daar velen buiten Spanje be-
efen, dat het martelaarschap van zo
*le duizenden, die voor hun geloof,
°d en Spanje stierven, van geen nut
geweest."
Senoi- Miguel de Rivera, zoon van de
(Wanse dictator uit het begin van de
''tiger jaren, is uit Estorial (Portugal)
v Madrid teruggekeerd. Naar verluidt
e*t Primo de Rivera gepoogd Don
Juan, de Spaanse troonpretendent, te
overreden geen opdracht aan zyn vol
gelingen te geven om het referendum
te boycotten. Volgens de vrienden van
de Rivera is de laatste optimistisch over
Don Juan's houding t. a. v. het refe
rendum. De monarchisten, die reeds ge
neigd zijn om ten gunste van de nieuwe
wet te stemmen, zien hun positie zeer
versterkt door het herderlijk schrijven
van de Primaat.
Het comité van de Voor-Indische
Congresparty heeft een resolutie, waar
bij het Britse plan voor de machtsover
dracht aan de Voor-Indiers wordt goed
gekeurd, met 157 tegen 29 stemmen en
32 onthoudingen aanvaard.
Door de uitslag van deze stemming
is het Britse plan van 3 Juni voor de
verdeling van Voor-Indië door de noog-
ste autoriteiten van Voor-Indië's voor
naamste partijen het Congres en de
Mohammedaanse Liga die samen on
geveer 300 millioen Voor-Indiërs verte
genwoordigen, uiteindelijk goedgekeurd.
de ramp konden bereiken.
Een vreselijk toneel openbaarde zich
aan de reddingsploeg, die het eerst het
wrak bereikte. Slechts het staartstuk
van de machine was intact gebleven. Op
een kleine afstand lag de uitgebrande
romp. De lijken van de meeste inzitten
den bevonden zich in de romp of vlak
er by. Vijftien inzittenden moeten uit
het vliegtuig geslingerd zijn voordat dit
in brand vloog.
Binnen een tijdvak van 15 dagen zijn
er nu drie zware ongelukken gebeurd
met hetzelfde type vliegtuig, welke in
totaal aan 146 mensen het leven hebben
gekost.
De piloot van het toestel, de 46-jarige
kapitein Horace Stark, was een van de
bekwaamste vliegtuigbestuurders der
V. S. en had reeds meer dan 3 millioen
kilometer gevlogen. Verscheidene uitvin
dingen op luchtvaartgebied zün door
hem gedaan, die door de meeste maat
schappijen worden toegepast. Kortgele
den ontving hy nog een onderscheiding
voor een uitvinding die het piloten on
der alle omstandigheden mogelijk maakt
nauwkeurig hun positie te bepalen.
Het tweede ongeluk gebeurde Zondag
morgen toen een B29 Superfort leger
vliegtuig met 11 inzittenden aan boord
bij Springfield in de staat Vermont
eveneens tegen een berghelling vloog.
Alle inzittenden werden gedood.
President Truman heeft naar aanlei
ding van deze rampen een uit vijf le
den bestaande raad van deskundigen
benoemd, die een onderzoek moet in
stellen naar de veiligheid bij het vlieg-
wezen. Dinsdag zal de eerste bijeenkomst
worden gehouden.
De Republikeinse senator Owen Brew
ster, voorzitter van de Handels-subcom
missie voor de luchtvaart van de Ame
rikaanse Senaat, acht het niet uitgeslo
ten, dat er in de Skymasters een con
structiefout zit. In minder dan drie we
ken tijd zijn in de V. S. drie en in Ja
pan is één Skymaster verongelukt. Brew
ster verklaarde, dat hy motorstoornis
hier onwaarschijniyk vond.
72 K.M. van Dalat In Frans ïndo-
China is een Frans vliegtuig neergestort
waardoor 10 personen, o.w. vier kinde
ren, zijn gedood. Het vliegtuig onder
hield een geregelde verbinding tussen
Saigon en Dalat.
om de ernstig verstoorde vertrou.
wenssfeer te herstellen en met name:
I. In verband met de aankomst
van de Tweede divisie in Indone
sië, onmiddellijke aflossing van troepen
en zo spoedig mogelijk verdere vermin
dering van de troepenmacht;
H. Algeheel herstel van de toestand
in Buitenzorg, zoals die was vóór de
aanslag van de PRP, tenminste met ver.
wijdering uit Buitenzorg van de voor het
gebeurde mede-verantwoordelijke Neder
landse autoriteiten;
III. Beëindiging van de campagne als
thans de Regeringsvoorlichtingsdienst te
Batavia voert, die ontaard is in een
psychologische oorlogsvoorbereiding;
IV. Benoeming van progressieve figu-
ren op leidende posten in Indonesië.
Het A. N P. heeft zich naar aanlei
ding van deze resolutie tot de voorzitter
van de Tweede Kamerfractie van de
Katholieke Volkspartij gericht met het
verzoek daarop enig commentaar te le
veren.
„Ik kan mij levendig begrijpen," aldus
prof. Romme, „dat in de deadlock waar
in het antwoord van de republiek-
Indonesië de zaak van de wederopbouw
van het Ryk in het algemeen en van
Indonesië in het bijzonder heeft gebracht,
men ook een hartstochtelijke poging
overweegt om de vreedzame gang van
de ontwikkeling liefst geen ogenblik te
doen onderbreken. Met bijzondere be
langstelling heb ik er kennis van ge
nomen, dat de Partijraad van de P. van
de A. zich in zijn resolutie duidelijk
conformeert aan het Kamervotum van
20 December J.I., waarbij de Kamer de
motie-RommeVan der Goes van Naters
aanvaardde. Terecht spreekt immers de
resolutie uit, dat zo diepe principiële
verschillen, als waarvan het republi
keinse antwoord blijk geeft, niet moch
ten worden verwacht, waar uit de corres
pondentie, die voor de ondertekening
van Linggadjati is gevoerd, de republiek
Indonesië volledig op de hoogte was van
de Nederlandse interpretatie. Dat de
partyraad als officieel orgaan van de
P. v. d. A. er toe is overgegaan dit uit
drukkelijk te stellen, acht ik wel van
belang, gelet op de soms wel zeer zon
derlinge beweringen, die over de Indo
nesische politiek van de P, v d. A. de
ronde doen."
„Intussen vind ik het niet juist",
zo vervolgde mr. Romme, „om zoals
de resolutie het noemt, zich met con
crete vragen eenzijdig tot de Neder
landse regering te wenden. Dit kan
alléén de schijn wekken al is dit
ongetwijfeld niet bedoeld als zou
de Nederlandse regering in gebreke
zijn met de loyale uitvoering van
Linggadjati terwijl de gehele reso
lutie van de partijraad terecht de
geest ademt, dat niet de Nederlandse
regering, maar de republiek terzake
in gebreke is en schromelijk in ge
breke is".
Prof. Romme's commentaar op deze
concrete vragen kan men het best aldus
weergeven. Hij was van mening:
A) Dat met „hernieuwd contact over
de meest dringende punten" als waarom
de resolutie vraagt, alléén bedoeld kan
zijn een contact, dat verenigbaar is met
wat de partijraad sub 8 als zijn over
tuiging uitspreekt, n.l-: „Dat een oplos
sing niet langer meer kan worden uit
gesteld, daar anders een onhoudbare
toestand zou ontstaan". Of zodanig con
tact die naam mag dragen, kan volgens
mr. Romme verschillend worden beoor
deeld;
B) Dat de gedachte om arbitrage in
te roepen over minder dringende pun
ten, die daarvoor vatbaar zijn, onjuist
is: Over voorstellen, die apert in strijd
zijn met Linggadjati en die ons daaren
boven in botsing zouden brengen met de
grondwet, kan arbitrage niet aan de orde
komen;
C) Dat naar het bereiken van een
vertrouwenssfeer zeker steeds moet
worden gestreefd, maar dat z.i. de on
partijdigheid in partijdigheid zou ont
aarden, wanneer men de gedachte zou
wekken als zou deze vertrouwenssfeer
vooral van Nederlandse zyde geschaad
zijn.
„Het jongste antwoord van de repu-
Als resultaat van besprekingen is een
handelsaccoord met Bulgarije gepara
feerd. Het betreft een impor^ uit Bul-
garye van ongeveer 6 mill, gulden en eén
export van ruim 534 mill, gulden.
bliek, zo zeer afwijkend van het over-
eengekomene te Linggadjati (zoals de
resolutie van de partijraad in alle dui
delijkheid stelt)", zo vervolgde mr.
Romme, „levert naast 'n ganse reeks van
andere feiten, een jammerlijke proef op
de som, dat beschadiging van de ver
trouwenssfeer een euvel is, waarover men
zich vóór alles tot de republiek moet
richten. Daarom ware het vragen van
maatregelen aan de republiek hier naar
mijn gevoel meer op zijn plaats geweest."
Teneinde mogeiyk misverstand te voor
komen, voegde mr. Romme hieraan uit
drukkelijk toe, dat hij zich met de ook
in de overeenkomst van Linggadjati ver
vatte gedachte van zo spoedig mogelijke
vermindering van de troepenmacht na
tuurlijk verenigde. „Zo lang dit nog niet
mogelijk is," zo besloot Romme zijn
commentaar, „moet de aflossing m.i.
aldus geschieden, dat evenmin van een
vermeerdering als van een vermindering
van gevechtswaardige troepen kan wor
den gesproken. Voor wie zich stelt op de
basis van Linggadjati, spreekt dit van
zelf en dat, in tegenstelling tot de repu
bliek, de regering zich op deze basis stelt,
biykt, naar overigens niet anders te ver
wachten viel, ook de vierkante mening
te zijn van de partijraad van de
P. v. d. A."
De resolutie van de P. v. d. A. stond
hedenmorgen in het middelpunt van de
belangstelling, seint Aneta uit Batavia.
Socialistisch georiënteerde zegslieden
verklaarden tegenover Aneta, dat de
resolutie opgevat moet worden als een
laatste ernstige waarschuwing aan de
republiek inzake de houding van de P.
v. d. A. Indien onverhoopt dit laatste
beroep aan republikleinse zijde niet be
grepen zou worden en van Nederlandse
zijde tot uiterste middelen overgegaan
zou moeten worden, verklaarde de con
tactpersoon van de party te Batavia, dat
de partijraad in deze resolutie te kennen
geeft, dat zij zich vooralsnog zeker niet
afzijdig wil plaatsen van de politieke
koers van de Nederlandse regering.
Tijdens de viering van het 300-jarig ver
blijf der zusters Norbertinessen te Oos.
terhout, werd de proost van het klooster,
de hoogwaardige heer H. v. Reeth,
koninklijk onderscheiden. De nieuwe
Officier van Oranje Nassau naast
Mgr. P. Hopmans
De minister van Financiën heeft aan de Tweede Kamer
aangeboden hei ontwerp van wet inzake de nieuwe bepa
lingen van het statuut van de Nederlandsche Bank N.V.
Gelijktijdig is ingediend het hiermede samenhangende
wetsontwerp ter regeling van de eigendomsovergang op
de Staat van de aandelen in hei maatschappelijk kapitaal
van de bank, m.a.w, inzake dc nationalisatie van de Ne
derlandsche Bank N.V., welk ontwerp mede ondertekend
is door de minister van Justitie.
Het doel, dat de minister van Finan
ciën met de invoering van fen nieuwe
Banbwet ter vervanging van de Bar.k-
wet 1937 beoogt, is uiteengezet tn de
begeleidende Memorie van Toelichting.
Daaruit blijkt, dat in verband met bo
venbedoelde overgang van de aandelen
van de Ned. Bank de wenselijkheid naar
voren is gekomen, de in de Bankwet 1937
en in het Koninklijk Besluit van 1 Oct.
1945 vervatte voorzieningen te herzien en
waar nodig aan de nieuwere denkbeel
den omtrent geld- en circulatiebank
wezen aan te passen. Bovendien stelt de
minister voor de destijds op grond van
vorengenoemd Koninklijk Besluit inge
stelde Bankraad te vervangen door een
gelijknamig college van breder opzet. De
bepalingen omtrent de samenstelling en
de taak van deze Bankraad zullen
in de nieuwe Bankwet worden opgeno
men.
De bankbiljetten, uitgegeven door de
Nederlandse bank, hebben de hoeda
nigheid van wettig betaalmiddel. Sinds
18 Juli 1904 was dit bij eer. afzonderlijke
wet geregeld, doch de bepaling werd ook
naderhand niet >n de bankwet zelf opge
nomen. Reeds sedert het loslaten van de
gouden standaard is de verplichting vail
de Nederlandse Bank. om ter betaling
van haar biljetten deze in te wisselen in
tekenmunt tot ongelimiteerde bedragen,
opgeschort. De minister acht thans het
ogenblik gekomen cm deze bepaling de
finitief op te heffen.
Het bovenstaande vormt naar bet
ooideel van de minister van financiën
geen beletsel om te gelegener tijd even
tueel de gouden standaard te herstel-
len. Voor dit stelsel is n.l. van belang,
dat een vast verband wordt gelegd tus
sen de waarde van de geldeenlieid en
die van een bepaalde hoeveelheid ii)n
goud. Hiervoor behoeft de verplichting
van de circulatiebank, om haar bil et-
ten in goud te betalen, niet te worden
gehandhaafd.
De Centrale Volksbank van de Ka
tholieke Arbeidersbeweging, die Zater
dag in Utrecht haar 25-jarlg bestaan
met een grote herdenkings-bijeenkomst
vierde, had alle reden dit op feestelijke
wijze te doen geschieden. Gedurende de
ze kwart eeuw is langzamerhand een
eenheid tot stand gekomen op het ge
bied van het sparen in de K. A. B.. een
eenheid, die eerst goed tot haar recht
kwam toen tijdens de oorlog tussen de
verschillende in de K. A. B. bestaande
spaarbanken een fusie ontstond en de
Centrale Volksbank een landelijke in
stelling werd, waarvan thans de neer
B. Koppelman de directeur is. Uit alle
delen van het land waren nu functio
narissen van de Centrale Bank naar de
Domstad gekomen om tevens het on
derlinge contact te verstevigen en
zich te bezinnen op de toekomst. Boven
dien ontving op die dag een groot
aantal kassiers, die eveneens hun zil
veren feest vierden, uit handen van de
voorzitter van de K. A. B., de heer A.
C. de Bruyn. als blijvende herinnering
voor hun activiteit een oorkonde.
De plechtigheden begonnen des mor
gens met een ontvangst in de hal van
het stadhuis, waar burgemeester mr.
dr. G. A. W. ter Pelkwijk een toespraak
hield.
Na de receptie des middags in de
foyer van de Stadsschouwburg, waar
honderden bezoekers, o.w. afgevaardig
den van de zusterafdelingen van de K.
A. B. en vertegenwoordigers van tal van
andere organisaties, de Raad van Com
missarissen en de directie hun geluk
wensen kwamen aanbieden, was het de
heer J. A. Kolkman, voorzitter van de
Raad van Commissarissen, die in de
grote Schouwburgzaal het openings
woord sprak. Hij memoreerde de ge
schiedenis van de Centrale Bank, die
thans een der grootste Nederlandse
spaarbanken Is geworden.
Verwachting tot Dinsdagavond:
Heldere windstille nacht. Morgen
overdag tot matig toenemende wind
tussen Zuid-West en Zuid. Gedeelte
lijk bewolkt. Overwegend droog. Iets
hogere temperaturen dan vandaag.
Zon 4.19—21.02, maan 3.04—20.42.
De Sovjet-voorzitter van de geallieer
de bestuursraad in Hongarije, generaal
Zwiridof, heeft in een Zondag gepubli
ceerde nota het Amerikaanse protest
inzaJke de politieke crisis in Hongarije
van de hand gewezen.
Zwiridof bestrijdt de Amerikaanse op
vatting, dat de wijzigingen in de Hon
gaarse regering tegen de wil van de
meerderheid van het Hongaarse volk
tot stand zouden zijn gekomen. De ka
binetscrisis, aldus Zwiridof, is veroor
zaakt, doordat Ferenc Nagy geweigerd
heeft op een verzoek van de regering en
van zijn partij naar Hongarije terug te
keren.
In Moskou is terzelfder tijd een com
muniqué uitgegeven over het onderhoud
tussen Molotof en de Britse ambassa
deur Peterson, waarin de beschuldi
gingen aan het adres van Engeland
worden herhaald. Geruchten doen de
ronde dat Peterson opnieuw een onder
houd gehad zou hebben met Molotof,
By zyn aankomst uit Zwitserland in
New York werd de voormalige Hongaarse
premier Nagy verwelkomd door Aladar
Szegedy-Maszak, de voormalige Hongaar
se gezant te Washington, en Lazlo Med-
gesy, die voorheen als consul-generaal te
New York optrad. Nagy's zoon Ferenc
die attaché was bij de Hongaarse legatie
te Washington, was wegens ziekte afwe
zig. Op een persconferentie op het vlieg
veld gevraagd naar wat hij van de grote
mogendheden verwachtte in verband met
Hongarije, antwoordde Nagy: „Toen de
grote mogendheden de oorlog hadden
gewonnen, werd door alle kleinere mo
gendheden verwacht, dat er geen obsta
kels in de weg gelegd zouden worden aan
een vrij geloof in de democratie".
Nagy ontkende op het vliegveld Shan
non in Ierland gezegd te hebben dat de
V.N. weinig zouden kunnen doen in deze
kwestie. Hij voegde er met nadruk aan
toe: „Het is de hoge plicht der V.N. een
onderzoek in te stellen wanneer zij be
merken, dat de souvereiniteit van enig
volk bedreigd wordt. Ik ben er zeker van.
dat de Veiligheidsraad een onderzoek zal
bevelen in de Hongaarse kwestie evenals
in de kwestie van enig ander Oost-
Europees land." Nagy zeide geen mede
delingen te kunnen doen over zijn ver
dere plannen.
Bij de beoordeling der mensen
moet gij ook zien naar hun kleine
daden. In het kleine letten zij
minder op zichzelf dan in grote
dingen J
Hierna betrad de heer Jos Veldman,
tweede voorzitter van de K. A. B., het
spreekgestoelte om te spreken over een
halve eeuw sparen in de Katholieke Ar
beidersbeweging.
De heer A. C. de Bruyn sprak nog en
kele woorden van waardering voor het
prachtige werk dat de functionarissen
van de Centrale Volksbank hebben ver
richt en reikte vervolgens persoonlijk de
oorkonden uit
Namens alle agenten bood de heer
Koopmeinders een ameublement aan
voor de directeurskamer.
Des avonds werd in de Philipszaal van
het Jaarbeursgebouw nog een gezellige
avond voor alle genodigden gehouden.
Zaterdagmiddag heeft de 27.jarige
D. uit Amsterdam een moordaanslag
gepleegd op de verpleegster T-, in de
omgeving van het Provinciaal Zie
kenhuis te Santpoort, waar mej. T.
werkzaam is.
Het tweetal ontmoette elkaar, waarna
een woordenwisseling is gevolgd. De Am
sterdammer trok een revolver en loste
een schot, dat echter geen doel trof. Nog
tweemaal schoot hij, maar beide keren
ketste het wapen. Tenslotte sloeg D. de
verpleegster met de revolver op het
hoofd, waardoor zij ernstig gewond raak-
te.Spoedig was de politie van Bloemen.
daal aanwezig, die de Amsterdammer
aanhield en naar het bureau van politie
overbracht. De verpleegster is in een zie
kenhuis te Haarlem opgenomen.
Er is onlangs een vóór-inleveringsbon
bekend gemaakt voor spijsolie. Dit zal
tot gevolg hebben, dat de detaillisten
binnenkort weer met deze olie zullen
worden bevoorraad. Thans is dit nog
niet het geval. Daar er kortgeleden een
soort paraffine-olie zonder bon in de
handel bleek te zijn gekomen, die bij
nader onderzoek een voor menselijke
consumptie niet eens onschuldig en ze
ker waardeloos product bleek te zijn. be
staat het gevaar, dat deze olie als
..Bonspijsolie" te koop zal worden aan
geboden. Men is alleen zeker van de
aflevering van goede spijsolie, zo deelt
men ons van bevoegde zijde tnede. in
dien men deze op de bon by zijn sona
fide winkelier betrekt. Het tijdstip, waar
op de aflevering kan beginnen, zal nog
worden bekend gemaakt.
In het stedelijk gebied van ons land
zijn in April z.g. aanvullingsbonkaarten
uitgereikt, die voor het geval er in de
laatste maanden vóór de nieuwe oogst
zich tijdelijk noodzakeiyke verschutvin-
gen zouden voordoen in de voedselvoor
ziening, dienst zouden moeten doen. Nu
het waarschijnlijker wordt, dat zulke
moeilijkheden zullen uitblijven, zal men
geneigd zijn de kaart als waardeloos te
beschouwen. Deze opvatting is a i e t
juist. Men beware de kaart zorgvuldig.
In de bonnenlpst, die 19 Juni zal
worden gepubliceerd, wordt een bon aan
gewezen voor één ei voor de leeftijds
groepen C. D en E.
Het blijkt, dat het publiek er nog nie^
voldoende van op de hoogte is, dat er ma
ximumprijzen voor kippeneieren bestaan,
welke afhankelijk zijn van de klasse,
waarin een ei volgens zijn gewicht is in
gedeeld. Van de grootste naar de klei
nere eieren is die verdeling in zes klas
sen genummerd 1 tun. 6. Het nummer
staat met een stempel op het ei aange
geven. De prijzen, die voor eieren van de
onderscheidene klassen ten hoogste mo
gen worden berekend zijn: klasse 1
(meer dan 65 gram)16 cent; klasse 2
(boven 60 t.m. 65 gram) 15 cent: klasse
3 (boven 55 t.m. 60 gram) 14 cent; klasse
4 (boven 50 t.m. 55 gram) 13 cent: klas
se 5 (boven 45 t.m. 50 gram) 12 cent en
klasse 6 (minder dan 45 gram) 11 cent.
