Marshall's plan wordt
uitgewerkt
Nederland, België, Luxemburg
zijn het eens
Mgr. Roy, aalmoezenier
van onze bevrijders
Truman tegen belastingwet
NIEUWE ARRESTATIES IN
HONGARIJE
Beroep van Piek verworpen
Opnieuw acht jaar geëist
k
I
Prof. Romme spreekt op
bondsvergadering K.A.B.
Actie eigen huis voor iedere
arbeider
Thans aartsbisschop van Quebec
Banken worden genationaliseerd
Tot hoofd en hart
nj
Engeland zoekt contact
met Rusland
Militaire actie op Java
en Sumatra
Het weer.
VANDAAG ADVIES VAN
COMM.-GEN.
ZEELIEDENSTAKING
IN AMERIKA
Papiervoorziening blijft
op huidig niveau
DINSDAG 17 JUNI 1947
69ste JAARGANG No. 23874
Versterkingen in sector
Semarang
Indexcijfers
ONDERZEEDIENST VEERTIG
JAAR
Viering te Rotterdam
Niets maakt de mensen zo oud
als hun ijver om jong te schijnen
TWEE VLEESLOZE DAGEN
IN RESTAURANTS
Dinsdag en Vrijdag
Grote Amerikaanse gift voor
Rode Kruis
Arbeid door Duitse
particulieren
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets, p. w., f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W, Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
De Belgische premier en minister van
Buitenlandse Zaken, Paul Henri Spaak,
heeft aan de correspondent van Reuter
medegedeeld, dat België, Nederland en
Luxemburg het eens zijn geworden over
een gemeenschappelijke politiek in ver
band met generaal Marshall's beroep
inzake economische samenwerking in
Europa.
De drie regeringen hebben een nota
ontworpen, aan de vooravond van de
vorming van de economische unie
„Benelux", welke aan de minister van
Buitenlandse Zaken der V.S., Marshall,
zal worden overgemaakt.
Op het Britse ministerie van Buiten
landse Zaken verwacht men dat ook
Rusland spoedig in de besprekingen over
Marshalls plan betrokken zal worden.
Men verwacht dat Engeland op dezelfde
wijze als Frankrijk met Rusland contact
op zal nemen.
Inmiddels heeft de Londense Evening
Standard medegedeeld, dat in Parijs
berichten de ronde doen, dat Molotof na
het bezoek van Bevin naar de franse
hoofdstad zou gaan, om het plan van
Marshall te bespreken. Molotof zou daar
gedetailleerde besprekingen met de
Franse minister van Buitenlandse Zaken,
Georges Bidault, voeren. Deze zou op
treden als bemiddelaar tussen Oost en
West.
Het commentaar van de Prawda geeft
echter weinig hoop. Zij schrijft over het
plan-Marshall dat het „een copie is van
liet plan van President Truman om met
behulp van de dollar politieke pressie uit
te oefenen." Het was een plan „van in
menging in de binnenlandse aangelegen
heden van andere landen", aldus de
Prawda. die voortgaat: „Zodra een land,
b.v. Hongarije, zijn regeringslichamen
van samenzweerders zuivert, laat Ame
rika onmiddellijk zijn bazige stem horen.'
Volgens de Prawda was de Sovjet-
Unie vastbesloten „zich tegen inmenging
in binnenlandse aangelegenheden van
kleine landen door grote mogendheden
te verzetten''.
Frankrijk heeft bij de Amerikaanse
regering voorstellen ingediend om 'n aan
tal commissies op te richten ter be
studering van de speciale vraagstukken,
die aan het herstel van Europa in de
weg staan, en van hetgeen nodig is om
tot een oplossing in overeenstemming
met het voorstel van Marshall te komen.
Men neemt aan, dat de Franse rege
ring op het ogenblik gekant is tegen het
bijeenroepen van een algemene Euro
pese conferentie, omdat ter voorkoming
van een Europese catastrophe spoedig
resultaten moeten worden geboekt.
Jefferson Caffery, de Amerikaanse
ambassadeur te Parijs, en Paul Rama-
dier. de Franse premier, hebben Maan
dag het plan van Marshall en de ko
mende Frans-Engelse onderhandelingen
besproken.
Een woordvoerder van het Noorse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken heeft
verklaard, dat Noorwegen bereid zou
zijn deel te nemen aan besprekingen
over Marshall's voorstel, mits dit plan
zodanig zou worden uitgevoerd, dat daar
door de buitenlandse politieke geschil
len niet verder worden toegespitst.
John Mccloy, president van de We
reldbank, heeft te Quebec beloofd, dat
de Wereldbank haar steun zal verlenen
aan elk willekeurig plan, dat de Euro
pese landen in het kader van het voor
stel van Marshall tot het verlenen van
economische hulp zullen uitwerken.
De economische commissie voor Euro
pa der V. N., die in Genève bijeen is,
zou gaarne in de gelegenheid worden
gesteld te helpen het plan van
Marshall ten uitvoer te brengen. Men
wijst er op, dat de omvang van de steun,
die de economische commissie zou kun
nen verlenen, afhangt van de houding
die de landen van Oost-Europa tegen
over het plan aannemen.
In het Nederlandse militaire over
zicht van de afgelopen week wordt mel
ding gemaakt van één Nederlandse dode
en twee gewonden. De Nederlandse mili
taire woordvoerder te Batavia meldt, dat
op Sumatra alleen de toestand in Palem-
bang rustig is. Bij Medan en Padang
werden Nederlandse patrouilles met mor
tieren en automatische wapens bescho
ten, terwijl in Medan de voedselblokkade
gehandhaafd blijft. Op Java geschiedden
ook verschillende beschietingen. In de
Oostelijke sector van Batavia kwamen
de Nederlanders drie maal in gevecht
met de republikeinen, terwijl in de
Westelijke sector de sluizen van het
inundatiekanaal werden opengezet, waar
door de sawahs geïnundeerd werden. In
Soerabaja deden zich wederom ruim
twintig beschietingen voor van Neder
landse patrouilles, waarvan de meeste
binnen de demarcatielijn. In alle secto
ren van Semarang leggen de republikei
nen versterkingen aan. Op Zuid-Borneo
werd een belangrijk verzetsleider gear
resteerd. De republikeinse militaire
woordvoerder maakt melding van Neder
landse acties, waarbij de republikeinse
kustwacht in het gebied van Modjokerto
onder vuur werd genomen. Tevens spreekt
hij van overschrijding door de Nederlan
ders van de demarcatielijn in Oost-Java
en rapporteert een vuurgevecht nabij
Tangerang.
De indexcijfers van lonen waren (op
basis Juni 1938/Juni 1939 100> 31 Mei
1947 in het akkerbouw- en veehouderij
bedrijf 241.0 tegen 240.6 30 April en 31
Maart j.l. en voor nijverheid en land
bouw 175.8 (Mei en April) en 176.1. Voor
24 takken van nijverheid waren deze
cijfers resp. 165.2, 165.3 en 165.6.
(Bijzondere correspondentie)
Juist veertien dagen vóór het grote
Maria-congres in Ottawa, waartoe
de vijf millicen Canadese katholie
ken (drie millioen daarvan in de Frans
talige provincie Quebec) hun geloofs
genoten uitnodigen en waaraan zeven
kardinalen, onder wie Tisserant uit Ro
me, Gerlier uit Lyon, Spellman uit
New York en Frings uit. Keulen zullen
deelnemen (om niet te gewagen van
Bing Orosbey en de Dionne-vij fling)
Juist te voren is als lang-verwachte op-
volger van kardinaal Villeneuve Mgr.
Marice Roy tot aartsbisschop van Que
bec benoemd.
De nieuwe aartsbisschop van Canada s
oudste diocees is 42 jaar oud en werd
nauwelijks een jaar geleden bisschop
gewijd, na ruim vijf jaar als aalmoeze
nier' in het Canadese leger te hebben
gediend.
Hü vertrok met het eerste Canadese
contingent, dat zich in December 1939
in Halifax inscheepte, en werd later
hoofd-aalmoezenier var. de Eerste Cana
dese Divisie. Drie jaar geleden was hij
bij de verovering van Rome en werkte
als verbindingsofficier tussen het le®er
en het Vaticaan. Twee jaar geleden was
hij één van onze bevrijders. Vele gees
telijken en leken in Nederland zullen
zich ongetwijfeld zijn spirituele en effi
ciënte persoonlijkheid met dankbare
sympathie herinneren.
Mgr. Roy, wiens vader rechter en de
ken van de juridische faculteit van de
Uaval-universiteit in Quebec is, werd in
1927 priester gewijd en studeerde daarna
drie jaar te Rome, waarna hp professor
in de dogmatische theologie werd aan
het groot-seminarie van Quebec. Bij het
uitbreken van de oorlog bood hij dade
lijk zijn diensten als aalmoezenier aan
en diende vijf jaar met even voorbeel
dige moed als toewijding. Na zijn terug
keer op het eind van 1945 ging Mgr. Roy,
kolonel met veie militaire onderschei
dingen en de orde van het British Em
igre, weer naar rijn leerstoel aan het
seminarie terug en werd er op 31 De
cember directeur van, maar een maand
later volgde zijn benoeming tot bisschop
Van Trois Rivières, één van de diocesen
van de provincie Quebec. Ook Trois Ri-
Viéres heeft hem niet kunnen hou-
Karakteristiek zowel voor de nieuwe
aartsbisschop en straks naar alle
waarschijnlijkheid kardinaal als voor
zijn vaderland is de bijzonderheid, dat
hp uit vissen was, toen het bericht van
de benoeming tot aartsbisschop van
Quebec hem bereikte. Quebec is ruim
1200 K.M. in het vierkant en in de
schaars-bevolkte oneindigheid, die zich
noordelijk vsm de steden en dorpen uit
strekt, liggen ontelbare meren en meer
tjes, een ruig paradijs voor hengelaars.
De luxe-toerist uit de V.S. kan zich per
vliegtuig naar een meer laten brengen,
waar hij gegarandeerd de enige is, die
de forellen tegemoet treedt, maar de
Canadese burgers hebben er kampen en
blokhutten en clubhuizen voor hun frisse
vacarvtie. Mgr. Roy was, na het eind van-
het studiejaar, met zijn vader voor
enige dagen naar het kamP van een neef
gekomen en had er juist zijn oude
battle-dress aangetrokken en zijn werp
hengel ter hand genomen, toen een
boodschap van de Apostolische Delegaat
hem naar Ottawa riep.
Overigens is deze bijzonderheid niet
alleen karakteristiek voor zijn persoon
en voor zijn vaderland, maar sedert
Petrus ook voor zijn herdersambt.
Verwachting tot Woensdagavond:
Heldere nacht met weinig wind
Morgen overdag tot matig toenemen
de wind tussen Zuid en Zuid-Oost.
Aanvankelijk overal zonnig weer. La
ter in het Westen van het land toe
nemende bewolking, vooral in de
hogere niveaux. Overwegend droog.
Iets hogere temperatuur dan van
daag.
Zon 4.19—21.02, maan 3.38—21.07
Het advies van de Commissie-Ge.
neraal zal vandaag (er kennis van de
Nederlandse regering worden ge.
bracht, verneemt Aneta van welinge
lichte zijde. Aan de republikeinse dele.
gatie zal mededeling worden gedaan
over het standpunt van de Commis
sie-Generaal ten aanzien van het re.
publikeinse antwoord. Men mag aan
nemen, dat in deze mededeling zal
worden verwezen naar de laats.e
alinea van de Nederlandse nota,
waarin gezegd wordt: „Mocht dit
antwoord afwijzend of onbevredi
gend zijn, dan riet de Commissie.Ge-
neraal tot haar leedwezen geen mo
gelijkheid de besprekingen voort te
zetten en zal zij de vraag, wat verder
moet gebeurer, voorleggen aan de
Nederlandse regering."
De Britse consul-generaal te Batavia,
Mitcheson, is teruggekeerd van zijn be.
zoek aan Djocjakarta en heeft over zijn
reis aan de Britse regering rapport uit
gebracht, zo verklaarde gisteravond een
woordvoerder van het Britse ministerie
van Buitenlandse Zaken.
Naar wordt vernomen, was 't doel van
Mitcheson's reis zich op de hoogte te stel
len omtrent het enigszins critieke sta
dium in de Nederlands-Indonesische on
derhandelingen. Het wordt mogelijk ge
acht, dat Mitcheson zich in verbinding
zal stellen met Sjahrir in Batavia, doch
berichten, dat een van beide partijen om
Britse bemiddeling heeft verzocht, wor
den van gezaghebbende züde te Londen
tegengesproken.
Een officieel republikeins zegsman
heeft, in tegenstelling tot de verklaring
van Gani, aan Aneta medegedeeld, dat
een verzoek om arbitrage in republikein
se kringen slechts als mogelijkheid wordt
gezien en geenszins onderwerp van be.
raadslagingen heeft uitgemaakt.
Ilr, Ms. fregat ..Johan Maurits" is van Amsterdam naar Den Helder vertrokken. Hoe
wel het niet de geu-oonte is, dat een oorlogsbodem passagiers medenccmt, werd een
uitzondering gemaakt voor een tiental leerlingen van een Amsterdamse school, welke
de „Maurits" geadopteerd heeft. Tevens maakten tien Marva's voor het eerst deze reis
mede. Dat de schooljongens dit reisje buitengewoon apprecieerden
behoeft geen betoog
President Truman heeft gisteren zijn
ecrs'e veto uitgesproken tegen een
wetsvoorstel, dat door het door de Re
publikeinen beheerste congres was
goedgekeurd. Het wetsvoorstel beoogde
een verlaging der belastingen met 4
milliard dollar.
Truman meende dat het wetsvoorstel
dubieuze voordelen bood ten koste van
een gezonde belastingpolitiek. „Wij siaan
bovendien nog steeds voor het feit", al
dus de President, „dat wü grote verant-
woordelpkheden hebben t.a.v. de inter
nationale hulpverlening en opbouw, die
ten nauwste samenhangen met onze po
gingen om 'n duurzame vrede te verzeke
ren. Wij bevinden ons nog steeds in een
overgangsperiode, waarin nog' veel onze
ker is. Een tijd van ruime werkgelegen
heid, hoge prijzen, lonen en winsten, zo
als wij die nu beleven, moet een surplus
opleveren van de staatsinkomsten t.o.v.
de uitgaven. Dit surplus moet groten,
deels of geheel benut worden om de
staatsschuld (welke geraamd wordt op
265 milliard dollar) te verminderen.
Truman is de eerste President in de
geschiedenis üer V. s. die zijn veto uit
spreekt over een wet voor belastingver
laging. Slechts eenmaal eerder werd over
een belastingwet het veto uitgesproken,
namelijk door President Roosevelt in
1944.
Harold Knutson, voorzitter van de
commissie van het Huis van Afgevaar
digden voor de geldmiddelen, die oor
spronkelijk de wet voorstelde, noemde
dc daad van Truman „ongevoelige poli
tiek" en deed een beroep op het Congres
om het veto te niet te doen. Men acht
het echter niet waarsch'jniijK. dat 'n
de Senaat de vereiste twee derde meer
derheid hiervoor zal behaald worden.
„Hongarije is bereid alle materiaal
over de jongste crisis aan een commissie
van onderzoek der V. N. voor te leggen,
als de grote mogendheden hiermee ac-
coord gaan," aldus verklaarde de Hon
gaarse sociaal-democratische minister
van Justitie, Istrvan Ris, tijdens een in
terview. „Indien een dergelijk onderzot
zou plaats hebben, zal Amerika, daar
ben ik zeker van, onmiddellijk Ferenc
Nagy en Tibor Eckhardt (leider der
Boerenpartij voor dc oorlog) tengevolge
van wat het over hen zou vernemen, uit
het land zetten."
De sociaal-democratische partij, die
69 der 420 zetels in de Nationale Ver
gadering heeft, zal niet aan nieuwe ver
kiezingen deelnemen, indien zij geen
eigen onafhankelijke lijst heeft, aldus
de minister.
Ben andere woordvoerder van deze
partij gaf uiting aan rijn bezorgdheid
over de rol, die de V. S. thans in Europa
spelen. ,,Wil Amerika de rol van Duits
land overnemen en een nieuwe ramp
veroorzaken? De Hongaarse socialisten
zijn bang, dat de kapitaalsbelangen voor
de Amerikaanse regering belangrijker
rijn dan de vrede der wereld," aldus
deze woordvoerder.
De politieke toestand ln Hongarije is
nog niet geheel tot oplossing gebracht.
Volgens onbevestigde berichten is kolo
nel Stefan Szemes, die de Hongaarse
militaire missie op de vredesconferentie
te Parijs leidde, gearresteerd. Men ver
wacht ook, dat de partij der kieine boe
ren vandaag minstens nog zes van haar
afgevaardigden uit de partij zal stoten.
Deszo Sulyok, leider van de Hongaar
se Vrijheidspartij, heeft aan Laszlo Rajk,
minister van Binnenlandse Zaken, be
loofd niet meer in het openbaar te zul
len spreken, voordat de minister de hou
ding van zichzelf en van zün commu
nistische politie t.o.v. de bijeenkomsten
en de organisatie der vrijheidspartij
heeft bepaald
Maandag is het op een bijeenkomst
van de Vrijheidspartij te S2eged tot bot
singen gekomen. De politie moest tussen
beide komen. Verscheidene personen
werden gewond.
Te Boedapest werden de leden der
Vrijheiöspartü op een bijeenkomst met
rotte eieren bekogeld tijdens de rede
van de vise-president der partij. Er
ontstond een schermutseling van man
tegen man. Stoelen werden als wapens
gebruikt en binnen vijf minuten was
er in de zaal een ravage. De ruiten wa
ren kapot en de zaal lag bezaaid met
kapotte stoelen en gewonden. Na aan
komst van de politie werd de strijd bui
ten voortgezet en werd het balkon van
het hoofdkwartier der Vrijheidspartij
het mikpunt voor de rotte eieren. Eerst
na een uur slaagde de politie er in het
plein te ontruimen.
Maandagavond is bekend gemaakt,
dat 13 der belangrijkste banken van
Hongarije onmiddellijk aan commissaris
sen zullen overgaan. De drie voornaamste
banken van Boedapest zullen worden
toegewezen aan drie commissarissen,
die resp. door de communistische, de
socialistische en de kleine boerenpartij
zullen worden benoemd. In Augustus
zulle» de banken genationaliseerd wor
den.
(Van onze Haagse redacteur)
Carel Piek, wiens cassatie-beroep
Maandag in behandeling kwam,
heeft het klaargespeeld reeds in
de allereerste tijd van de bezet
ting zich bij brede lagen van de be
volking een zeldzaam ongunstige repu
tatie te verwerven en dit was dan ook
wel de innerlijke weerstand, waarop rijn
verdediger, mr. C. H. Telders, haast
voelbaar stuitte, toen hij het eerste kwar
tier van rijn pleidooi besteedde om aan
te tonen, dat de nood der tijden dwong
tot het in het leven roepen van een or
ganisatie als de Winterhulp. In deze
geest ging de verdediging verder, wij
hoorden de raadsman zijn cliënt meer
dere malen vertrouwelijk tutoyeren er.
het bleef niet bij een aanvoeren van
verzachtende omstandigheden, doch op
een gegeven moment klonk onomwon
den: Niemand heeft van Piek kwaad
ondervonden. Het is interessant bü "ulk
een uitspraak de reacties bij het gewone
uubliek, dat de zitting bijwoonde, gade
te slaan: men schudt verontwaardigd
het hoofd en er gaat een afkeurend ge
mompel door de rijen.
Men moet gehoord hebben hoe dit
heer in een stortvloed van woorden
vertelde, dat hü zich toch altüd zo
voor sociale vraagstukken geïnteres
seerd had, hoe hij nu nog met een
stalen gezicht beweerde, dat het ge
hele Winterhulp-apparaat gebaseerd
was op vrijwilligheid (en uit die vnen-
delü'ke giften trok hü een inkomen
van f 12.400!) en hoe hü „mijnheer
dc voorzitter" aansprak, als was hü
gelükgerechtigd medebestuurslid van
een door hem zelf uitgeschreven ver
gadering, om zich een beeld te kunnen
vormen van de arrogantie van Carel
Piek, voormalig leider van de W. H
N., adspirant-lid van de Germaanse
SS (om „onder te duiken" voor de
Duitsers, naar het heette)gegadigde
voor het burgemeestersambt te Gro
ningen,. sollicitant, naar de leiding
van afdeling 7 op het ministerie van
Justitie, zogenaamd consul-generaal
van het Nederlandse Rode Kruis.
De Raad van Cassatie liet zich door
de vele mooie woorden van de requi-
rant en de verdediger, die zijn cliënt
meer dan het volle pond heeft gegeven,
niet intimideren. Piek staat zün rnan-
Meer dan 500 Nederlandse kinderen, die in concentratiekampen in Indonesië heb
ben gebeten, brengen drie maanden in Denemarken door om op verhaal te komen. De
aankomst der kinderen in Kopenhagen
netje, maar een president als prof.
Verrijl blijft toch altijd rijn meerdere.
Voor het auditorium was dit flitsend
vraag- en antwoordspel ongemeen inte
ressant en een nieuw hoogtepunt werd
bereikt, toen halverwege zijn verdedi
ging, die twee en een half uur duurde,
mr. Telders de Germaanse SS een vol
komen onbelangrijke studieclub noemde,
waarop de raadsheer, mr. Tollenaar, re
pliceerde, dat hij het eerder als een
moordenaarsorganisatie zag, waarbij hij
dacht aan namen als Feldmeyer en het
Silbertanne-commando.
Een haast amusant moment was het
toen de raad speculerend op Piek's con
tacten met de SD in Frankrijk, de mo
gelijkheid opperde van andere, niet
In het Nederlandse gasthuis voor ooglijders te Utrecht heeft Prinses Marijke Maandag
eeji oogoperatie ondergaan. De operatieve behandeling werd verricht door prof.
dr. H. J. M. Weve (2de van links) in aanwezigheid van dr. J. H. G. Carstens (links);
dr, de Groot (2de van rechts) en dr. Roberts, een Engelse oogspecialist (rechts)
meer te bewijzen, misdragingen en de
requirant theatraal uitriep: „Ik schrik
van de gedachte, dat u mij van zoiets
beticht
Alle edele verontwaardiging mocht nem
echter weinig baten; in een vrij kort,
maar zeer helder requisitoir conclu
deerde de procureur-fiscaal tot verwer
ping van Piek's beroep, hetgeen bete
kent, dat hij rijn gevangenisstraf van
acht jaren, met aftrek van voorarrest,
dient te behouden.
Over vier weken zal de Ra«d zijn uit
spraak doen.
Het voornaamste punt op de agenda
voor de bondsvergadering van de K.A.B.
was gistermiddag ongetwijfeld de inlei
ding van prof. mr. C. P. M. Romme
over de onderneming als gemeenschap
in het recht. Tijdens deze vergadering
werd besloten, dat een studiecommissie
zich zal bezighouden met dit onder
werp, ontleend aan het gelijknamige
boek van prof. Romme, en de resultaten
hiervan te zijner tijd bekend zal ma
ken. Ook werd die middag een aantal
voorstellen van verschillende bonden
behandeld en aangenomen.
In zijn nogal academische rede betoog
de prof. Romme, dat de publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie thans een onderwerp is
van grote actualiteit, hetgeen overigens
tot tevredenheid stemt. Prof. Romme
hoopte, dat zij, die de reorganisatie van
de onderneming vooraf willen zien gaan
aan publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie,
niet hun zin krijgen, daar wellicht de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie zon
der meer van de practische politiek zou
worden afgevoerd. De eenheid van de
bedrijfstak is nodig als toetssteen voor
de opbouw van het sociale en economi
sche gemeenschapsleven. Een afzonderlijke
onderneming kan niet in de totale be
hoefte van de bevolking voorzien. Daar
voor is een hogere eenheid als de be
drijfstak onontbeerlijk.
Voor het particuliere welzijn van de
massa is de ombouw van de onderneming
een noodzakelijke aanvulling voor de op
bouw van de bedrijfstak. De gebruikelijke
kijk op de onderneming heeft echter tot
gevolg, dat men onderscheid pleegt te
maken tussen arbeiders in organisatorisch-
technische zin en kapitaalverstrekkers in
economisch-organisatorische zin. Deze vi
sie betekent echter als het ware een ach
teruitstelling van de factor arbeid in de
onderneming. De instelling, die het tech
nisch doel beoogt, is zodoende het middel
Hieruit volgt, dat de medezeggenschap
voor de onderneming in economische zin.
van de arbeider buiten de onderneming
staat.
Verder ging Prof. Romme uitvoerig in
op het doel van de onderneming, die óf
streeft naar het middel „om te halen wat
er te halen valt" óf een objectief doel
heeft, het particuliere welzijn van allen,
die bij de onderneming betrokken z(jn
Voor de christen is het niet moeilijk hier
in zqn keuze te bepalen.
Het begrip gezagsdrager moet men vol
gens de heer Romme zien in het kader
van de gemeenschapsgedachte; de gezags
drager is de" dienaar van het doelgoed van
de gemeenschap. Prof. Romme zeide ver
der, dat bij de totstandkoming van de lei
ding in de N.V. een onmiskenbare een
zijdigheid bestaat ten gunste van het ka
pitaalselement in de onderneming.
Als uitgangspunt voor de positieve rege
ling wilde de heer Romme, dat de aan
deelhoudersvergadering werd omgezet
een ondemeinersvergadering, waarin ar
beiders, ondernemers en kapitaalverstrek
kers zouden zijn vertegenwoordigd. Ook
ltij de prlvé-onderneming van een bepaalde
minimum-grootte achtte Prof. Romme een
ondemeinersvergadering juist. prof. Rom
me zou tenslotte als toezichthouder ln de
ondemeinersvergadering van de N.V, een
arbeidercommissaris willen zien aangewe
zen, die behalve het belang van dc arbei
der ook dat van de gehele onderneming in
het oog dient te houden.
Naar aanleiding van de opmerking van
de heer Steinmetz, dat meer contact met
de leden gezocht moest worden, verklaarde
de heer De Bruyn, dat de verantwoorde
lijkheid hiervoor hoofdzakelijk ligt bij de
afdelingsbesturen. Verder deelde hij mede,
dat er aandacht zal worden besteed aan
de te hoge dividend-uitkeringen. Wat ne
Stichting van de Arbeid betrof, was uit de
nota met adviezen, gericht aan het College
van Rijksbemiddelaars gebleken, dat c.e
activiteit van deze stichting niets te wen
sen overliet, maar dat het College \an
Rijksbemiddelaars zich weinig of niets van
deze adviezen aantrok. Op het ogenblik is
een commissie Ingesteld, waarin ook de
heer Andriessen zitting heeft, die de wen
selijkheid zal onderzoeken of de stichting
een verandering' zal moeten ondergaan.
Het voorstel van de Houtbewerkersbond
en de Utrechtse Diocesane Bond om te
komen tot een vrijwillige ondernemings
spaaractie. gericht op het verkrijgen van
een eigen huis door de arbeiders, met dien
verstande, dat de werkgevers evenveel bij
dragen als de arbeider spaart, werd door
de vergadering aangenomen en het ver-
bondsbestuur zal in deze richting stap
pen ondernemen. Betreffende het voorstel
om te komen tot de oprichting van een
K.A.B. in Indië zeide de heer De Bruyn,
dat er in Oost en West geen prijs op ge
steld wordt, dat van Nederlandse züde
hierin het initiatief wordt genomen. Wel
zal de mogelijkheid geopend worden, dat
mensen uit deze gebieden de opleidings
school in Nederland zullen kunnen volgen
en als competente krachten zullen kun
nen terugkeren.
Tweehonderdduizend zeelieden en ha
renarbeiders in de Verenigde Staten,
die bij de CIO zijn aangesloten, hebben
gisteren de schepen veriaten, waardoor
de scheepvaart in alle grote Ameri
kaanse havens lam kwam te liggen, na
dat de onderhandelingen, di«. op het
laatste ogenblik nog gevoerd werden,
niet tot een oplossing der impasse met
de scheepseigenaren hadden kunnen lei
den. Door deze staking werd het werk
op 700 schepen stilgelegd. De boot
werkers werkten in New York door.
De minister van Arbeid heeft order
gegeven, dat de staking zo snel mogelük
tot een oplossing moet worden gebracht,
daar anders een uitbreiding moeilijk te
voorkomen zal zijn. Wanneer de onder
handelingen met de tankmaatschap
pijen mislukken, vreest men zelfs, dat
in totaal 2000 schepen zullen komen
stil te liggen.
Het 40-jarig bestaan van de On
derzeedienst der Koninklijke Ma
rine zal worden gevierd met een
driedaagse jubileumreünie 19, 20 en
21 Juni. De plaats van samenkomst
is de onderzeebootbasis aan de
Waalhaven te Rotterdam. Al het
..personeel, dat vroeger bij de Onder
zeedienst geplaatst is geweest (o.w.
een groot deel der huidige vlag
officieren) is uitgenodigd de bijeen
komst geheel, hetzü gedeeltelik bü
te wonen.
Prins Bemhard. inspecteur-generaal
der Kon. Marine, zal op de eerste dag
aanwezig zijn. De volgende dag. nadat
autoriteiten en genodigden de basis be
zichtigd hebben zal H. M. de Koningin
een monument onthullen ter nage
dachtenis van het in de tweede wereld
oorlog gevallen Onderzeedienstpersoneel
Deze bijeenkomst zal het hoogtepunt
van het jubileum vormen aangezien
H. M. terstond daarna de Militaire
Willémsorde aan de gehele Onderzee-
dienst zal verleenen, op grond van de
voorbeeldige wijze, waarop deze zich in
de oorlog heeft gedragen. Deze hoogste
militaire onderscheiding zal aan de
commandant van de Onderzeedienst,
de luitenant ter zee der eerste klasse
J. F. van Duim, ter hand worden ge
steld.
De laatste dag. Zaterdag, zal gewijd
zün aan sportwedstrijden voor de be
manning van de onderzeediensten.
\ai
Op vragen van het Tweede-Kamerlid
Vorrink betreffende de papiervoorziening
van de dagbladpers heeft minister-presi
dent Beel geantwoord, dat hü vanzelf
sprekend van oordeel is dat aan een zo
ruim mogelijke voorlichting van de bur
gers door middel van de dagbladpers een
grote betekenis moet worden toegekend
en dat de noodgedwongen beperkte om
vang der dagbladen sinds de bevrüding
aan de pers bü de juiste vervulling van
haar voorlichtende taak zware eisen
stelt.
Onder volledige erkenning van de
taak der dagbladpers met betrekking tot
de geestelijke volksgezondheid en de
verdediging van de democratische be
ginselen, alsmede van de bijzondere plaats
welke dienovereenkomstig de papier-
voorziening van de dagbladpers in het
be hoef tensch erna van ons volk verdient,
moet opgemerkt worden, dat nochtans
ook bij de materiële behoef ten voorzie
ning van ons volk bepaalde minima gel
den, die in acht genomen dienen te wor
den, zelfs indien in verband hiermede
de papiervoorriening van de dagbladpers
enige vermindering zou moeten onder
gaan.
De regering is er in geslaagd, rij het
met belangrijke opofferingen op het ge
bied der voorziening met niet tot da
luxe-klasse behorende stoffelijke goede
ren, een oplossing te vinden, waardoor,
althans vooDopig en onder voorbehoud
van een regelmatige aanvoe1", de papier-
voorziening der dagbladpers op het hui
dige niveau kan worden gehandhaafd.
In de Staatscourant is thans een
beschikking van de minister van
Landbouw, Visaerjj en Voedselvoor
ziening gepubiioeerd, waarin voor het
hotel- en restaurantbedrijf, zomede
voor de z.g. broodjeswinkels, twee
vleesloze dagen per week worden
ingesteld, fcw. de Dinsdag en d«
Vrijdag.
Dit houdt in, dat het voor het publiek
op deze dagen niet mogelijk zal rijn
maaltijden en broodjes te bestellen met
vlees, omdat het de eigenaar van een
hotel, restaurant of broodjeswinkel ver
boden is op die dagen vlees e.a. te ser
veren. Deze maatregel houdt verband
met het streven bij de huidige moeilijk
heden in de vleesvoorziening het ge
bruik, waar mogelijk, zoveel als het kan
te beperken.
De directeur-generaal van het Rode
Kruis, de heer H. Ketwich Verschuur,
heeft op een persconferentie medege
deeld, dat in Indië ruim 1100 medici,
verpleegsters en hulpkrachten van het
Rode Kruis werkzaam rijn. Over hun
werk bij de voorposten zal binnenkort
een film worden uitgebracht.
Van het Amerikaanse Rode Kruis, dat
zün werkzaamheden in West Europa
heeft gestaakt, ontving het Ned. Rode
Kruis de complete inrichting voor een
orthopaedisch ziekenhuis ten geschenke.
Tezamen met andere instanties, zal
hieraan een bestemming worden gege
ven
De Byzondere Raad van Cassatie heeft
zijn beslissing gegeven op de vraag of
Duitsers, die hier te lande tüdens de
bezetting arbeid hebben verricht, welke
in hun eigen land als normale arbeid
zou zün te beschouwen geweest, naar
Nederlandse rechtsorde al of niet straf
baar zijn. De procureur-fiscaal, prof. mr.
Langemeyer. was bü öe behandeling van
een zaak in cassatie in het belang der
wet 19 Mei 1.1. tot de conclusie gekomen,
dat dergelijke personen niet strafbaar te
achten zün. De Bijzondere Raad heeft,
o.m. overwegende, dat de vraag van
strafbaarheid afhankelijk is van de fei
telijke waardering der daden, het be
roep verworpen.
