Republiek zou gedachte van
een interim-regering
aanvaarden
m
Sjahrir wil oorlog noch
capitulatie
„Houding Koning Leopold
gerechtvaardigd"
Rapport van commissie
van onderzoek
Londen wil weer bemiddelen
Antal Ban geeft
Icollege in Zwitserland
Wereldomroep
Voorlopig nog los van Nederlandse
voorstellen
Éi
Rede draagt persoonlijk karakter
Zelfs suggestie tot arbitrage van
Britten en Amerikanen
GEEN MOOI WEER
Overwinning op middeleeuwen
Koningin ontvangt min.
Jonkman
Tot hoold en hart
Vrij veel bewolking met
nu en dan regen
NORMALE JULI-MAAND
ZES JAAR VOOR VOUTE
VRIJDAG 20 JUNI 1947
69sfe 'JAARGANG No. 23877
Eerste nota onaanvaardbaar
Commentaar regerings
kringen te Batavia
„Vaag over concrete zaken"
Het weer.
Over zomerse dagen niets
te zeggen
Periode van stilte
zal volgen
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w., f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
rs-GRAVENHAGE, 20 Juni. Officieel wordf medege
deeld, daf de berichten over een mededeling van de woord
voerder van de Commissie-Generaal inzake hei aanvaarden
van de Nederlandse noia van 27 Mei nief juisf zijn en dal
deze woordvoerder een dergelijke verklaring nief heefi
afgelegd.
Wel heefi de republikeinse delegatie een schrijven aan
de Commissie-Generaal doen toekomen, waarin de zake
lijke inhoud van de radiorede is vervai, welke Soeian Sjahrir
gisteren heefi gehouden.
Hierin wordf de gedachte van een inierim-regering
aanvaard, alsmede het scheppen van federale organen
zonder dal daaraan werd toegevoegd, daf deze volgens de
Nederlandse voorstellen zouden moeten zijn ingericht.
Eerder was hei volgende gemeld r
Uit Batavia is van Aneia bevestiging ontvangen van
hei bericht, dat de republikeinse delegatie zich mei een
schrijven tot de Commissie-Generaal heefi gewend. In dit
schrijven, zo meldt Aneia, wordt de zakelijke inhoud weer
gegeven van de politieke verklaring, welke Sjahrir gister
avond heeft afgelegd.
De woordvoerder van de Commissie-Generaal heefi
ook aan Aneia medegedeeld, dat de republiek zich in hei
bedoelde schrijven verenigt met de Nederlandse voorstel
len ten aanzien van de interim-regering. Eveneens worden
de voorstellen omtrent de instelling van federale organen,
blijkens het schrijven, aangenomen.
Men was van Nederlandse zijde echter nog niet bereid
tegenover Aneia enig commentaar te geven.
Hei Franse persbureua A.F.P. wist zelfs mede ie delen,
dat de Indonesische delegatie zich bereid had verklaard
tot hei aanvaarden van alle punten, in de bijlagen van de
Nederlandse nota vervat.
Ass. Press ontleent nog aan een repu
blikeinse woordvoerder:
De nota verenigt zich met h«t voor
stel het niteindelijk beslissingsrecht
aan de Gouverneur-Generaal of de
Hoge Commissaris te laten.
De zegsman voegde er aan toe, dat
de nota, die naar verwacht werd in Den
Haag zou worden overhandigd, voordat
de Nederlandse regering een definitieve
beslissing neemt met betrekking tot
haar toekomstige Indonesische politiek,
een bevestiging vormde van de voor
stellen vervat in een radio-toespraak,
welke Sjahrir Donderdagavond heeft ge
houden.
In ruil voor de aanvaarding van de
in de Nederlandse voorstellen ontwor
pen interim-regering, vraagt de repu
blikeinse nota om een geleidelijke over
dracht van het gezag, nadat eerst de
nieuwe Indonesische regering gevormd
zal rijn.
Naar vanmorgen bekend werd, zou
de Commissie-Generaal gisteren een
missive overhandigen aan de republi
keinse delegatie, waarin zü tot de con
clusie komt, dat het eerste republikein
se antwoord op de Nederlandse nota
Voor haar geen verdere mogelijkheid tot
onderhandelen biedt, zodat zij de Neder
landse regering de vraag zou voorleg
gen, wat er verder moet gebeuren.
In haar brief analyseerde de Commis
sie-Generaal de verschilpunten, die er
bestaan tussen de Nederlandse en de re
publikeinse nota.
A. P. verneemt, dat na beëindiging
vandaag van de voortgezette buiten
gewone Ministerraad, H. M. de Ko
ningin minister mr J. A. Jonkman
in audiëntie zal ontvangen.
Van Hoorn, een voormalige verzets.
man in Nederland, is Donderdag te Lon_
den veroordeeld tot een geldboete van
700 Pond wegens smokkelen van 42.000
gladiolusbollen en 30.000 begoniabollen.
Een bende van 150 gewapende communisten deed Woensdag een inval op een partij-
bijeenkomst van de Hongaarse vrijheidspartij in Szeged. Met stoelen en met spijkers
beslagen knotsen sloegen de communisten op de vergadering in. Een overzicht van
het enorme tumult
Sjahrir heeft gisteravond een radio
rede gehouden, waarin hij zeide:
De republikeinen willen zowel
de oorlog vermijden als capitulatie", zo
zeide hij. Voorts ontkende hij, dat ach
ter het republikeinse antwoord kwade
opzet of catastrophe school.
Het was, volgens hem, niet de be
doeling der republikeinen, te verhin
deren, dat de vertegenwoordiger van de
Nederlandse Kroon een formele de-jure-
positie innam aan het hoofd van de
interim-regering tijdens de beginperiode
van de oprichting van een federale
regering.
Hij zeide, dat het ondanks' de geladen
atmosfeer nog mogelijk was de over
eenkomst van Cheribon te verwezen
lijken en drukte zijn bereidwilligheid uit
samen te werken in een interim-rege
ring, die uiteindelijk opgelost zou wor
den in een souvereine regering voor de
Ver. Staten van Indonesië. Sjahrir
pleitte er echter voor, dat een dergelijke
interim-regering na de beginperiode en
voordat zij de volledige souvereiniteit
verkrijgen zou, een graad van onafhan
kelijkheid zou moeten hebben, die dicht
in de buurt zou zijn van wat in de
tegenvoorstellen verlangd was.
Het onverwachte beroep van Sjahrir
volgde na conferenties met de Britse
Amerikaanse, Australische en Chinese
consuls, welke 48 uur geduurd hebben.
De Indonesische radio-omroep
brak met alle tradities en gaf na de
oorspronkelijke Maleise tekst een
vertaling in het Engels en het Ne
derlands.
Omtrent de radiorede, die Sjahrir ge
houden heeft, is men in regeringskringen
te Batavia niet van mening, dat deze een
nieuw element invoert in het verschil
der gezichtspunten van de Nederlanders
en de republikeinen. Men verheugt zich
over „de vriendschappelijke menselijk-
bewogen toon" van zijn rede, waarin hij
het oprechte verlangen te kennen geeft,
de deur voor nieuwe onderhandelingen
te openen. Men legt er echter de nadruk
op, dat deze rede geen enkel fundamen
teel element bevat, waaruit zou zijn op
te maken, dat de republikeinen vast be
sloten zijn belangrijke concessies te doen.
Voorts merken genoemde Kringen op,
dat Sjahrir plotseling het besluit heeft
genomen deze redevoering voor de radio
te houden en dat hij dit gedaan heeft
zonder voorafgaand overleè met het •ca
binet te Djokjakarta. Dit geeft aan de
rede een persoonlijk karakter.
Ten slotte wordt er m oficiële Neder
landse kringen op gewezen, dat het een
zaak is van de regering te 's-Gravenhage,
om te bepalen hoe de rede van Sjahrir
zal worden opgevat en we;ke de verdere
Nederlandse politiek in Indonesië zal zijn.
De radiorede van Sjahrir bleek heden
morgen aan Nederlandse zijde te Batavia
met gematigde belangstelling te zijn
ontvangen. Een officieel commentaar
werd hierover niet gegeven. De per
soonlijke opvatting van een goed
ingelicht zegsman is, dat de rede
naar haar toon gewaardeerd kan
worden als een poging om een verzoe
nende gezindheid uit te drukken. Ovfi
de concrete zaken, die de Nederlandse
nota aan de orde heeft gesteld, liet
Sjahrir zich vager uit en hij roerde
slechts een enkel punt daaruit aan.
Ir.or dc sloop. Op liet schepenkerkhofte Hendrik Ido Ambacht, heerst thans grote
drukte. Aan het bestaan van vele oude en ook soms nieuwe schepen wordt daar een
einde gemaakt. Zo zien wc op de foto het Amerikaanse marine-escortevaartuig „Da-
kins". dat in 1944 werd gebouwd. Daar de zijwand enigszins beschadigd is, hetgeen
invloed zou kunnen hebben op de snelheid van het schipwerd het afgekeurd
Professor Jacques Pirenne, secretaris
van koning Leopold III van België, heeft
Donderdag, in officiële kledij gestoken,
®en reeks bezoeken afgelegd bij de hoog-
ste Belgische autoriteiten om deze ieder
Wonderlijk een gedrukt exemplaar van
«en „Witboek" te overhandigen, dat door
®en commissie van acht is samengesteld
°ver het optreden van koning Leopold
Voor en tijdens de tweede wereldoorlog
eh tijdens dc Duitse bezetting van Bel
gië
De zeven belangrijke punten, die door
hpt rapport behandeld worden, gaan
Over: De neutraliteitspolitiek van Octo-
W ]936 af: De verdedigingsvoorberei-
^ingen; De militaire operaties tijdens
18-daagse strijd in 1940; De houding
van de Koning ten tijde van de Belgi
sche capitulatie- De houding van de
honing tijdens de Duitse bezetting en
omstandigheden, die zijn bezoek aan
®erchtesgaden omhullen; Zijn tweede
huwelijk; De omstandigheden, waaron-
hij voor de Belgische bevrijding naar
^itsiand werd gevoerd.
In het rapport wordt er op gewezen,
dat de neutraliteitspolitiek van België
voor de oorlog door Paul Spaak, de so
cialistische minister van Buitenlandse
Zaken, was goedgekeurd en door het
Belgische Parlement slechts drie we
ken voor de invasie in 1940 werd be
krachtigd.
Het rapport verklaart, dat de bewe
ringen, als zou Koning Leopold zich.
zonder de Britse en Franse bondgeno
ten gewaarschuwd te hebben, overgege
ven hebben, „volkomen vals" zijn. Ko
ning Leopold weigerde, aldus het rap
port, zich te verenigen met het stand
punt van de Belgische regering, toen
deze zich in Frankrijk bevond en met
de Duitsers poogde te onderhandelen
over een wapenstilstand. in Juni 1940
deelde de regering van Pierlot de ko
ning mede, dat de tijd voor België
scheen te zijn gekomen om openlijk
met Duitsland te onderhandelen, doch
deze weigerde daarop in te gaan. Ver
der zegt het rapport, dat koning Leo
pold tijdens de bezetting verzoeken van
zekere politici en hoge functionarissen,
die in Brussel een nieuwe regering wil
den vormen ter vervanging van de re
gering van Pierlot in Londen, van de
hand had gewezen.
Ten aanzien van het bezoek van de
Koning aan Hitler te Berchtesgaden zegt
het rapport dat de Koning na tweemaal
geweigerd te hebben tenslotte in een be
zoek toestemde om represailles te voor
komen, die de Duitsers tegen de Belgische
bevolking zouden hebben genomen, indien
hij in zijn weigering had volhard. Ko
ning Leopold vroeg tijdens 7.S>jn onderhoud
met Hitler: vrijlating van de Belgische
krijgsgevangenen en verhoging van het
broodrantsoen.
Over het morganatische tweede huwe
lijk van de Koning zegt het rapport dat
dit geen politieke gevolgen kon hebben,
daar zijn tweede vrouw niet koningin kon
worden en de kinderen uit dit huwelijk
geboren geen aanspraak op de troon zou
den kunnen maken.
Verder worden de suggesties, als zou de
deportatie van de Koning naar Duitsland
in 1944 een met de Duitsers voorbereide
comedie zijn geweest, van de hand ge
wezen.
Men weet, dat minister-president
Spaak bij -de totstandkoming van de te
genwoordige regering heeft medegedeeld,
dat het gouvernement zou trachten een
oplossing van de koningskwestie te vin
den. Het is zeer waarschijnlijk dat het
thans gepubliceerde rapport het voor
naamste element zal zijn in de houding,
die de regering weldra zal innemen.
I Een berisping, waaruit geen nut
valt te trekken, is bitter j
LONDEN, 19 Juni. (Un. Press).
Een welingelichte diplomatieke br«n
zeide vandaag, dat op het ogenblik
tussen Londen en Washington over
leg wordt gepleegd over de situatie
in Indonesië, met inbegrip van een
mogelijk nieuwe bemiddeling in de
kwestie tussen Nederlanders en In
donesiërs.
De Nederlandse regering heeft tot nu
toe de Britse legering niet over bemid
deling gepolst, maar men is in Londen
de mening toegedaan, dat de Neder
lands-Indonesische betrekkingen wel
licht spoedig een punt zou bereiken,
waarop een nieuwe bemiddeling het
enige middel zou zijn om uit de impasse
te geraken. Deze overtuiging, aldus deze
bron, heeft zich in het bijzonder geves
tigd na de berichten, die de speciale
Britse commissaris in Zuid-Oost Azië,
Lord Killearn, in de afgelopen dagen
naar Londen gestuurd heeft.
Het is bekend, dat de Nederlandsche
Partij van de Arbeid voorstander is van
nieuwe arbitrage op enkele concrete
punten, voortvloeiende uit de verschil
lende interpretaties, die de Nederlanders
en Indonesiërs van de overeenkomst van
Cheribon geven. De katholieken hebben
hieromtrent tot. dusver nog geen mening
te kennen gegeven. In diplomatieke krin
gen in Londen overheerst de overtui
ging, dat de Nederlanders, wanneer zij
met de gedachte van een nieuwe bemid
deling verzoend zouden raken, de voor
keur zouden geven aan Britse bemidde
ling. Daar de Indonesiërs meer vom
Amerikaanse arbitrage voelen, zou een
gemeenschappelijke Brits-Amerikaanse
arbitrage een compromis kunnen vor
men, aanvaardbaar voor beide partijen.
Men verwacht, dat de Britse regering
spoedig over meer informatie inzake de
Indonesische toestand en de mogelijke
militaire verwikkelingen ten tijde van
het bezoek, dat Montgomery aan Zuid-
Oost Azië zal brengen.
Op zijn reis van India naar Au
stralië, waar hij tegen het einde van
de maand verwacht wordt, zal hij
enige tijd te Singapore vertoeven
voor een ontmoeting met Lord Kil
learn, en volgens diplomatieke waar
nemers zal daarbij de Indonesische
toestand een der belangrijkste pun
ten van bespreking uitmaken.
Verwachting tot Zaterdagavond:
Meest matige wind tussen Zuid en
West. Aanvankelijk zwaar bewolkt
met enige regen. Later brekende
bewolking. Iets lagere temperaturen
dan vandaag.
Zon 4.19—21.04, maan 6.52—23.40.
De weersomslag, die gisteren ge
schiedde, was zeer markant. Woensdag
nog heldere hemel en tot bijna 28 gr.
opgelopen temperatuur, Donderdag be
wolkt en nu en dan regen en veel koe
ler. Wij kunnen dit verschil karakteri
seren door te zeggen, dat Woensdag bij
Oostelijke wind continentale lucht werd
aangevoerd, terwijl gisteren en vandaag
de wind uit Westelijke richtingen waait,
waardoor thans z.g, maritieme lucht ons
land binnenstroomt. Wanneer wij het
weer voor de komende dagen willen om
schrijven, doen wij het best met vast te
stellen, dat de aangevoerde lucht van
maritieme oorsprong zal blijven. Dit be
tekent ongeveer het .olgcnde, natuurlijk
zeer globale, voorbeeld.
Wind tussen Zuid-West en Noord-
West. Vrij veel b.wolking en nu en
dan wat regen. Niet overdadig warm,
maar toch in het algemeen ook niet
erg koud.
Belangrijk is, dat de windkracht ver
moedelijk niet al te groot zal zijn. De
depressie-activiteit op de Oceaan en ook
in Amerika is n.l, nog gering en het laat
zich nog niet aanzien, dat deze activi
teit in de eerste uagen sterk zal toe
nemen.
Tomaten en aardbeien worden op de
markten in Polen tegen fantastisch hoge
prijzen verkocht. Een enkele tomaat kwam
Donderdag op 240 Zloys (f 6) en een
doosje aardbeien op 300 Zloys (f 7.50).
De Afdeling klimatologie van het
KNMI te De Bilt heeft enige bere
keningen gemaakt omtrent de ge
middelde overdag-temperatuur voor
de komende Juli-maand. De becijfe
ringen leren, dat Juli 0.7 graad be
neden normaal zal worden. Aange
zien de normale overdagtempera-
tuur 18.4 graden Celsius bedraagt,
wil dit dus zeggen, dat we in JuU
op 17.7 graden Celsius mogen reke
nen.
Men moet zich natuurlijk bij het be
kijken van zo'n cijfer afvragen: Wat wil
dit zeggen voor land- en tuinbouw en
wat betekent tiet voor .de vacantie-
gangers?
Laten we in de lange reeks gegevens
(1849heden) van het K.N.M.I. eens
kijken hoe het met de temperaturen
van de verschillende Juli-maanden ge
steld is geweest. Het blijkt dan. dat die
onderling nogal variëren. Men zou kun
nen zeggen, dat in een gewone Juli
maand de temperatuur tussen 17 en 20
graden Celsius ligt. Dergelijke Juli
maanden komen 2 op de 3 keer voor. De
aanstaande Julimaand zal dus. wat de
temperatuur betreft, een gewone maand
zijn.
Een verdere vraag is onder andere:
hoeveel zomerse dagen imaximum tem
peratuur boven 25 graden Celsius) zal
Juli tellen? Daarop is zeker niet zo
gemakkelijk een antwoord te geven. Een
gewone Julimaand telt gemiddeld vijf
zomerse dagen. Er komen echter gewone
Julimaanden voor met slechts twee
zomerse dagen, doch ook met dertien.
De lezer kan hieruit dus wel de con
clusie trekken, dat het K.N.M.I. zich
over het aantal zomerse dagen niet po
sitief kan uitlaten. Hoe voorzichtig we
moeten zijn blijkt wel bij het bekijken
van gegevens van Julimaanden, die on
geveer dezelfde temperatuur hadden als
die nu wordt verwacht. Juli 1882 had
een gemiddelde temperatuur van 18.0 gr.
Celsius en slechts één zomerse dag; Juli
1923 met een gemiddelde temperatuur
van 17.9 gr. Celsius had elf zomerse
dagen.
(Van onze correspondent)
De party van de Hongaarse
Volks-democraten was op het
onlangs in Ziirich gehouden
congres van de sociaal-democraten
door een grote delegatie vertegen
woordigd.. Het. bezoek van Hongaar
se autoriteiten en ministers aan
Zwitserland behoort niet tot de
zeldzaamheden, daar zij er allen de
voorkeur aan geven om hun zenu
wen af en toe eens in het pluto
cratische en Westelijk georiënteerde
Zwitserland tot rust te brengen in
plaats van in Rusland. Evenals de
handelsbetrekkingen niet in het
Oosten maar in het Westen worden
gezocht.
De nieuwe heren in Hongarije hebben
echter wel geleerd, dat men geen ver
tegenwoordigers naar het democratische
Zwitserland moet sturen, die men de
Oostelijke oriëntering van het gezicht
kan lezen. Aldus lieten de sociaal-demo
craten uit Hongarije zich door een
christelijke delegatie vertegenwoordigen:
de vice-premier Szakazits stond aan het
hoofd. Leden waren Antal Ban, minis
ter van Industrie, die vele jaren in Rus
land woonde, de vice-presidente van
het Huis van Afgevaardigden, mevrouw
Anna Kéthly en Zoltan Horvath.
De Hongaarse gezant in Londen, Ste-
phan Bede, die drie jaar geleden nog
met een monocle en witte glacé hand
schoenen in Zwitserland zijn tijd door
bracht en zich graag als het tyPe van
een aristocraat voordeed, zag kans zich
tijdig een sociaal-democratisch partij-
boek aan te schaffen, waarin de datum
van intrede heel wat vroeger dan de
werkelijke gesteld is. De Hongaarse de
legatie in Ziirich was uiterlijk Westers,
innerlijk was zij Oostelijk georiënteerd.
Na het congres organiseerde de Hon
gaarse Vereniging een voordrachtsavond,
waarop Antal Ban het woord voerde over
„Plannen en problemen in Hongarije".
Het kon niet anders of hij kwam over de
jongste gebeurtenissen te spreken, waar
bij hij natuurlijk alles schilderde volgens
de officiële kleur en ontkende, dat er
in Hongarije arrestaties hadden plaats
gevonden. Hij noemde het aantal „sa
menzweerders" 4000 en zeide, dat zy uit
de kringen van de Party van de Kleine
Boeren voortkwamen. Dat de premier
Nagy van deze samenzwering op de
hoogte was, heeft men eerst uit de door
de Russen bekend gemaakte documenten
geleerd. Bén voegde er ironisch aan toe,
dat Nagy het blijkbaar plezieriger vond
om in Zwitserland te verblijven, dan in
Hongarije voor de sociale verworvenheden
te strijden. Men kan hier slechts de op
merking aan toevoegen, dat het niet de
eerste keer was, dat kameraad Ban in
Zwitserland verbleef en dat hij het leven
er eveneens aangenamer vindt dan op de
Krim of in Boedapest. Minister Bén
achtte het natuurlijk noodzakelijk, om er
de nadruk op te leggen, dat Nagy langs
wettige weg een opvolger had gevonden.
Hoe alles zich werkelijk heeft afgespeeld,
is onderhand genoegzaam bekend, maar
het is interessant op te merken, hoe men
in Boedapest waarde hecht aan het
woord „legaliteit".
„Wat nu in Hongarije gebeurt"
zeide Bén, „betekent een omwenteling
met de kracht van het Russische
leger, de overwinning op de Middel
eeuwen. Dit is een revolutie, een
liquidering van het oude regiem."
De spreker verklaarde, dat de „groot
grondbezitters, de voorname bourgoisie,
de officieren en de middenstand, die voor
de partij der Kleine Boeren hebben ge
stemd, collectief als „oorlogsmisdadigers"
moeten worden bestempeld. „In 1945
heeft men het kiesrecht té vergaand
toegekend. Dit moet nu veranderd wor
den", zeide Bén. die er geen enkel be
zwaar in zag dergeiyke anti-democrati
sche ideeën in het by uitstek democrati
sche Zwitserland te verkondigen.
Hy propageerde communistische ge
dachten, terwijl de Zwitserse autoritei
ten het omvangrijke manuscript van de
oud-premier Nagy, waarin deze de we
reld uitvoerig over de omstandigheden
van zijn ontslag wilde inlichten, grondig
censureerden en Nagy hoffelijk de raad
iaven slechts dat te zeggen, wat in het
manuscript overgebleven is.
Nagy gaf ook de geallieerde controle
commissie in Hongarije een veeg uit de
pan en verklaarde, dat het ingrijpen
van de Rusjssche bezettingsmacht in
het proces tegen dc samenzweerders op
de verantwoordelijkheid kwam van de
controle-commissie, met wier onderlinge
twisten de Hongaren niets te maken
hadden.
Minister Ban sprak ook over de dage
lijkse moeilykheden van de regering;
„Zonder geld. zonder telephoons en zon
der auto's heeft de coalitie na de ver
drijving van de Duitsers de macht op
zich genomen." Maar hy zei niet, dat
voor de communistische gezant in Bel
grado, in Zwitserland voor bijna 10.000
gulden een auto gekocht werd; dat pre
sident Tildy behalve zijn twee grote luxe
wagens, via Antwerpen twee elegante
auto's uit Amerika liet komen en dat
de nu verdwenen minister van Buiten
landse Zaken Gyöngyösi op staatskosten
een auto van 10.000 dollar in Amerika
kocht. Hij heeft hem niet meer kunnen
gebruiken, maar zyn nog niet gevon
den opvolger zal er de wegen van het
straatarme Hongarye mee kunnen be
rijden.
Minister Ban sprak ook over de eco
nomische ontplooiing, de opbloei, de
grond-hervormingen en de munt-sta-
bilisatie, welke sinds 1945 werden door
gevoerd, maar hij sprak met geen woord
over meVrouw Tildy, die bij haar terug
keer uit Amerika eerst na zeer veel
moeite door haar man overreed kon
worden naar Boedapest terug te
keren. De communistische bladen heb
ben reeds een campagne tegen haar
geopend, doch het grote schandaal zal
eerst komen, wanneer het dossier van
president Tildy geopend wordt.
Voorlopig zal er in Hongarije een
periode van stilte komen om de oplet
tendheid van de wereld af te leiden,
maar verkregen inlichtingen uit de beste
en betrouwbaarste bronnen van linkse
zijde, zouden reeds nu voldoende zijn,
een omvangrijke artikelenreeks over het
„stomme Hongarije" te schrijven.
(Van een bijzondere medewerker)
Na de voortreffelyke pioniersarbeid
van de Kath. Radio-omroep op
het gebied van de werelduitzen
ding heeft de nieuwe organisatie van
de Wereldomroep concrete vorm geven-
den en zijn verantwoordelijkheid ge
deeld met de Rijksoverheid, onder wie
hy staat en die hem financiert. Dit wil
echter niet zeggen, dat de overheid de
Wereldomroep tot haar spreekbuis heeft
gemaakt, of in bepaalde richting invloed
uitoefent.
Over de bekende P.CJ.-zender kan
men thans horen de Nederlandse pro-
grammadienst, die uitzendingen verzorgt
ten behoeve van landgenoten over de
gehele wereld en Nederlands sprekende
belangstellenden, verder de internatio
nale programmadienst. die zich slechts
tot de buitenlanders richt en ten slotte
de ontspanningsdienst in het populaire
„Happy station".
Uit de vele papieren, die ons werden
voorgelegd tijdens een bezcek aan het
studio-gebouw aan de Bothalaan te
Hilversum, is wel gebleken, hoezeer de
P.C.J.-uitzendingen beantwoorden aan
een wezenlijke behoefte van talrijke,
ever de gehele wereld verspreide, land
genoten. Door het geven van ooggetuige-
verslagen, bij voorkeur niet uit de stu
dio, opdat de uitzending zo levendig
mogelijk zij, tracht men de geestelijke
afstand tussen de luisteraars elders en
het moederland zoveel mogelijk te
verkleinen. Zowel de Oost-Indische
als de West-Indische afdeling hébben
reeds grete luisteraars-groepen gevormd,
waaronder onze Nederlandse missiona
rissen, ook die elders in de wereld, een
belangrijk aandeel hebben.
Hier raken wij de rubriek van de
godsdienstige uitzendingen, welke wy
nochtans gaarne onder de K.R.O. had
den zien ondergebracht. Doch zcals Kees
Middelhoff het katholieke deel van deze
rubriek met liefde en kennis verzorgt,
kan men vrede hebben met de thans
gevolgde methode. Wij denken aan de
reportage van de Stille Omgang, die
rechtstreeks van Amsterdam naar de West
werd uitgezonden en waarin het aan
schildering niet ontbrak. Verder aan het
devote klankbeeld ever klooster- en
priesterleven en aan het Kerstverhaal
uit geteisterd Nederland, dat Middelhoff
zelf geschreven en in klank gebracht
heeft.
Zonen van ons volk, verspreid over de
gehele aardbol, genieten van deze by-
zondere en natuurlijk ook van meer al
gemene uitzendingen.
Wars van slaafse navolging, heeft de
Wereldomroep vaste series uitzendingen
in allerlei talen georganiseerd ten dien
ste van het buitenland. Daarbij maakt
men gebruik van de gramofoonplaat.
De programma's, op deze platen vast
gelegd, worden aan buitenlandse om
roepen ter uitzending aangeboden in
hun binnenlandse programma's Daarbij
overweegt men, platen-programma's van
voor Nederland representatieve musici
en ook composities samen te stellen,
zodanig, dat ze een afgerond geheel
vormen en van een toelichtende tekst
in enkele vreemde talen kunnen wor
den voorzien. Buitenlandse omroep-
stations, die deze programma's in
bruikleen krijgen aangeboden, kunnen
aldus Nederlands cultureel vlagvertoon
in den vreemde bevorderen.
Ook aan onze zeelieden heeft de
Wereldomroep gedacht. Met hen
wil men een band weven door
middel van het nationale programma.
Juist in den vreemde, op eenzame pos
ten en cp de wereldzeeën, put de zee
man een stimulans uit het onmiddellyke
contact met het land van herkomst.
Voor die zeeman, maar ook voor de Ne
derlandse zakenman in New York of de
geëmigreerde jonge boer in Canada,
maakt de Wereldomroep vrolijke en
ernstige muziek, iaat kunstenaars aan
het woord, behandelt eigen vaderlandse
vraagstukken en veel meer.
Het programma ..PCJ reept het Schip
van de week" is bestemd voor de offi
cieren en manschappen ter Nederlandse
koopvaardij. Elke Woensdag wordt het
de wereld ingestuurd, nadat het schip,
dat die week voor oproepen in aan
merking komt, telegrafisch op de hoogte
is gesteld en het verzoek heeft gekregen,
over de ontvangfet van de uitzending te
rapporteren.
Dit programma-deel vormt voor een
half uur een onzichtbare, vriendschap
pelijke gemeenschap van zeelieden aan
boord en hun familieleden thuis. In de
Hilversumse studio's kan men herhaal
delijk tegenkomen de vrouwen en ver
loofden, de moeders en kinderen, de
vaders en broers van onze koopvaardij-
vaarders, gewapend met een op schrift
gestelde „groet voor hem", welke groet
op de plaat wordt vastgelegd om daarna
te worden uitgezonden. Zo kunnen de
familieleden hier hun stemmen ver op
een schip laten horen. De meeste rede
rijen werken graag mee. zodat in de
loop van een jaar tal van Nederlandse
schepen kunnen worden opgeroepen, m
de eerste plaats de schepen van de
lange vaart.
Het rechtstreeks contact maakt ook
deze uitzending dus niet tot een dode
studie-vertoning Dit kan niet anders
dan welkom zijn voor hen. die ver weg
zyn en zo graag rechtstreeks klanken
van thuis en vertrouwde omgeving
willen opvangen.
Het Bijzonder Gerechtshof te Amster
dam, onder presidium van prof. mr. J.
A van Hamel, veroordeelde hedenmorgen
Edward Voute, ex-burgemeester en rege
ringscommissaris van Amsterdam, tot een
gevangenisstraf voor de tijd van 6 jaar
mef aftrek en ontzetting uit de diverse
rechten voor het leven. Bovendien ver
klaarde het Hof dat Voute de versierselen
van de Orde van Oranje-Nassau heeft
verloren. Op Vrijdag 6 Juni j.l. was door
de procureur-fiscaal, mr. N. T. Sikkel, 8
jaar tegen Voute geëist.
In Helsinki ls gisteren een proces be
gonnen tegen een groep Finse officieren,
waaronder enige leden van de staf, die
ervan beschuldigd worden een onder
grondse organisatie cm touw gezet te heb
ben met het doel een gewapende actie
tegen de Sovjet-Unie te beginnen.
