Nieuwe Haarlemsche Courant | 1947 | 12 juli 1947 | pagina 1

Slag op slag afwijkingen
van Linggadjati

Toestand is onhoudbaar geworden

1

Voor processies, zangconcoursen,
congressen en landdagen

Ned. Spoorwegen en dagen
van spanning

Beroepskeuze

Republikeinse nota van 7 Juni vond
haar antwoord in de stap
van generaal Spoor

„Deze republiek kan men niet als
een bona-fide partner beschouwen

V

Tijdig aanvragen

D

THANS BESLISSEND STADIUM

Nederlandse voorstellen behoren
volledig aanvaard te worden

Na „staakt het vuren"

Tot hoofd en hart

Zes zwaar gewonden
bij botsing

1

Slechts noodgedwongen
het uiterste middel

Russisch hulpplan voor
Oost-Europa?

Het weer.

ENIGE STIJGING VAN
TEMPERATUUR

Enig soyabloem in
het brood

BK*

E^ra treinen» op Zondag

Soekarno garandeert

Handhaving van orde
republikeinse zaak

ZATERDAG 12 JULI 1947
bureaux van redactie en administratie:

69ste JAARGANG No. 23896

MINISTER JONKMAN ANTWOORDT

Reis langs randgebieden

SCHOUTEN IN DE TWEEDE KAMER

(Vervolg op pag. 5)

RADIOREDE VAN MOOK

SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21545
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 50 ets, p. w., f 3.90 p. kwart.

Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT

ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mnilmetet
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.

De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.

Xn de avondvergadering der Tweede
Kamer heeft de Minister van Overzeese
Gebiedsdelen, de heer JÓNKMAN, her
haald, dat het accoord van Linggadjati
hiet alleen een overeenkomst is met de
Republiek, maar vooral een staatkundig
beginselprogramOnze beginselverklaring
heeft de wederpartij duidelijk aanvaard,
öe wezenlijke inhoud van de nota der
C -G. van 27 Mei zijn slechts uitwerkin
gen, toepassingen van de overeenkomst
fan Linggadjati. De heer Schouten geeft
Aan het ultimatief karakter een andere
verklaring dan de regering er aan heeft
teegekend. Lankmoedigheid doet aan het
karakter tekort.

Spr. is van oordeel, dat er geen mo
gelijkheid voor arbitrage is. Van onze
rijde kan er geen sprake zijn van te kort
schieten in de toepassing van Lingga-
djatii.

Ten aanzien van de marineblokka-
de merkt spr. op, dat deze geen kwes
tie van niet-nakomen van Lingga
djati s.

Het was een in. en uitvoerregeling
in het belang van Indonesië zelf. Spr.
zet verder uiteen, dat er geen tróe-
Penversterkingen zijn geweest.

Spr. zet dan de bedoeling van de Fe
derale Raad nader uiteen, opmerkend

men met opzet niet spreekt van een
legering. Daarin zou de Lt. Gouver-
heur-Generaal gaan samenwerken met
Vertegenwoordigers der staten.

Het moet de Lt. G.-G. mogelijk
blijven zich te verantwoorden jegens
de Kroon, maar hij trekt tot zich de
Vertegenwoordiging der republiek, tot
dat de wettelijke maatregelen van
lagere orde en daarna de grondwets
herziening het samenstel nadere
vorm schenken. Het is juist, dat de
gendarmerie .niet zonder meer sacra
menteel is, de vorm waarin de politie
gegoten zal worden is dscentabie.
Vast staat, dat er een deugdelijk
machtsapparaat moet zijn.

cn»!^„mcrkt.r-og °P' dat de thans uit-
Rine bestand zijn voor aflos-

f' oerste schip met afgeloste
troepen is zeilende De „Vólendam" kan
hier spoedig worden verwacht.

Spr. verzekert, dat de Rijksconfe
rentie staat in het middelpunt van
de belangstelling van de regering;
het tijdstip is voor bijeenroeping
thans niet geëigend. De Ronde-Ta
fel-Conferentie zal slechts suggesties
hebben te doen hoe de zaak op te
lossen, doch zou .dit niet zelf hebben
Uit te maken

Vervolgens gaat spr. nader in op
de betekenis vam het antwoord der
Republiek van 7 Juni. Hü consta
teert slag op slag duidelijke afwij
kingen van Linggadjati. Het komt
hem voor, dat deze nota haar ant
woord heeft gevonden in de stap van
keneraal Spoor.

De regering is er van overtuigd,
dat het gebruik, politioneel, van de
militaire macht slechts als uiterste
middel mag geschieden en dan moet
het zo beperkt mogelijk zijn.

•Het uiterste middel bedoelt nimmer
°urlog te voeren. Ook technisch zpu, wat
ten oorlog zou heten, moeten worden ver
heden. De bedoeling is nimmer de ver
nietiging van de republiek. Het uiterste
middel zou de partner kunnen doen be
grijpen, dat het de IjTederlandse regering
tens^ is haar verantwoordelijkheid te
*Hlen dragen.

Deze regering was en is bereid
noodgedwongen, ais zij geen andere
Weg meer ziet, het uitersje middel toe
te passen.

Wanneer men
Rritse zijde de
6eeft, -ziet de

van Amerikaanse en
republiek goede .raad
Nederlandse regering

In diplomatieke- kringel in Parijs
hoorde men met grote belangstelling de
berichten uit Moskou, dat de Sovjet-
Unie van plan is binnenkort het initia-
'•ef te nemen tot een hulpprogram voor
he Oost-Europcse staten. Men beschouwe
h't als een bewijs van rechtstreekse con
currentie met plannen van de Verenigde
^•aten, om de wederopbouw In Europa
te steunen.

Dit plan van de Sovjet-Unie nam in
ogen van buitenlandse waarnemers in
Moskou Vrijdag vaster vorm aan. In ieder
Iteval worden enkele kwesties hier dui
delijker: 1. Het vooruitzicht bestaat, dat
Htisland i* de een of andere vorm enige
^Utopese landen hulp zal aanbieden. 2.
De overtuiging wint steeds meer veld bij
de Russen, dat men van meet af aan de
rassen buiten het Marshall-plan heeft
d'Ulen houden en dat men hen in Parijs
Jtever niet dan wel zag. 3. De hoop, die
h>en in sommige kringen koestert, dat
we Sovjet-Unie toch zal meedoen, is ijdel.

Naar Aneta Ve Batavia verneemt, zijn
tetiadjit en enkele hoge republikeinse
Ricieren gisteren uit Djokjakarta ver-
jakken voor een reis langs de republi-
elnse randgebieden.

jTb strjjd met de afspraak hebben de
republikeinen besloten nieuwe en regel-
jjjrige transporten met Oost-Indonesi-
^te évacué's naar Batavia te zenden.

daarin geen inmenging, maar Zij be
schouwt dat als" aanvaardbaar om het
gebruik van het uiterste middel te
voorkomen. Met de heer Romme komt
het spreker voor, dat het niet nuttig is
na te gaan, hoe lang de lankmoedigheid
heeft geduurd. In hoever de lankmoedig
heid in de toekomst moet worden be
tracht, is in de regeringsverklaring ge
zegd.

Daarna komt de minister tot de vra
gen van de heer Romme. De wezenlijke
inhoud van de nota van 27 Mei wordt
onverkort aanvaard.

Allerlei zal nog moeten wachten op
de instelling van de Federale Raad. De
minister verklaart, dat er haar gestreefd
wordt vóór 1 Jan. 1949 het nieuwe staats
bestel tot stand te brengen! Deze datum
ls echter niet sacramenteel.

De regering sluit zich aan. bij de hulde
voor de houding, zelfbeheersing en
plichtsbetrachting .van de Nederlandse
en Nederlands-Indische krijgsmaclit. Als
waar zou zijne dat op Zuid-Celebes gru
welen zijn gepleegd, zullen deze bestraft
moeten worden.

Samenwerking met de regering van
Oost-Indonesië en West-Borneo, zo ver
klaart de minister aan het einde van
zijn rede nog, waardeert dë regering zeer.

•Paarna wordt gerepliceerd, waarna de
minister nog verklaart, dat de regering
niet meer kan toezeggen dan dat zij d#
Kamer, al dan niet op reces, zal inlich
ten wanneer zij meent, dat daarvoor aan
leiding is.

De regering maakt tot haar leedwezen
oekënd, dat in de afgelopen week de
volgende verliezen zijn gerapporteerd:
Koninklijke Marine: geen vérliezen.

Koninklijke Landmacht: Soldaat W.
P. de Leeuw, van 10 R.Iafkomstig uit
Teteringen. Gesneuveld 4 Juli nabij Ge-
banggebang; sergeant A. Rajh. afkom
stig uit Waubach (Limburg). Gesneuveld
5 Juli te Gempollampah.

Koninklijk -Nederlands-Indisch leger:
Geen ♦erliezen.

Verwachting tot Zondagavond:

Iets warmer, geleidelijke opklarin.
gen met meest matige wind uit Wes
telijke richtingen. In de kuststreken
weinig verandering. In het overige
gedeelte van het land iets hogere tem.
peratuur.

Zondag: zon 4.3420.56, maan 0.43
15.43. Maandag: zon 4.3520.55, maan
1.03—17.10.

De afgelopen dagen hebben weer
gebracht, dat sterk aan de herfst,
doét denken, zo somber en koud was
het. De maximum-temperatuur van
de laatste dagen lag ongeveer 4 gr.
Cels. beneden normaalen de neer
slag was op sommige plaatsen nogal
overvloedig. Zo viel Donderdag. eh
Vrijdagnacht in De Bilt ongeveer
38 mil. regen; dit is iets meer dan
de helft van het maandgemiddeldë.

Alles bij elkaar genomen kunnen wij
zfeggen, dat de laatste dagen ons vrijwel
het ongunstigste zomerweer hebben ge
bracht, dat zich maar laat denken. Hoe
zal nü de verdere ontwikkèiing zijn? Van
daag was 't weer aangenamer en men is
in zo'n geval al gauw geneigd te den
ken, dat nu* wel een algehele verbetering
zal intreden- De situatie is echter nog
moeilijk te overzien. Zonder twijfel is
de circulatie, zoals de meteoroloog de
algemene luchtstroming noemt, bezig te
veranderen.

Deze ommekeer is i^og gering en het
best te karakteriseren met de verkla
ring, dat de Westelijke stroming lang.
zaam bezig is in een Zuid.Westelijke om
te slaan, hetgeen toch minstens aanlei.
ding zal zijn tot enige stijging van tem-
peratuur. Het gaat echter heel lang.
zaam, zodat het nog best enige dagen
kan duren voordat de veralndering dui-
deiijk merkbaar wordt.

Ingaande Maandag zal een geringe
hoeveelheid soyabloem in de broodb oem
worden opgenomen, namelijk 3 pCt.
Daar soyabloem een uitstellende voe
dingswaarde heeft, gaat ook de voedings
waarde van het brood iets omhoog. De
bijmenging van 10 pCt. maisbloem blijft
'gehandhaafd.

15 Juli gaat het Amerikaanse embargo op uitvoer van brandstoffen naar Rusland in. Een
Russische tankers laadt een voorraad olie in de haven van Long Beach, Cali ornïé.

der laatste

Ter voorkoming van lekkage wordt van tijd tot tijd het dak van de
Ridderzaal te Den Haag nagezien en zo nodig, gerepareerd. Leidekkers
bezig met het aanbrengen van nieuwe bedekkingen.

De Tweede Kamer heeft Vrijdagmid
dag haar beraadslagingen over de re
geringsverklaring over Indië voortgezet.

De heer De Groot (C.P.N.) vraagt,
wat de regering sinds December gedaan
heeft, om zich op de hoogte te stellen
van het optreden van militairen, en
wat wordt er tegen gedaan?

Waar de wetgevende, uitvoerende en
militaire macht uiteindelijk In handen
van het Nederlandse gezag zouden ko
men, vraagt spr. zich af wat er over
blijft van het gelijkwaardig deelgenoot
schap.

Spr. vraagt, of de regering kan ver
klaren, of er een bedreiging van Indo
nesië bestaat, gezien de defensie, welke
men nodig acht. Vervolgens betoogt spr.
dat de arbeiders van Nederland zich
zullen keren tegen een optreden zoals
de regering overwogen heeft. Een der
gelijk optreden zou ook zeer zwaar we
gende internationale gevolgen hebben.
Hij merkt op, dat het enige wat beréikt
is door de houding der regering is, dat
derden de kans hebben gekregen zich in
onze zaken te mengen.

Hij bepleit bestraffing binnen een
maand van degenen, die op Celebes ge
welddaden hebben bedreven en voorts
vermindering, van de troepensterkte in
Indonesië en de' aanstelling van pro
gressieve figuren in bestuursfuncties.

De heer Tilanus (C.-H.) vraagt zich
af wat er nu in de laatste 3 a 4 maan-
.der/is bereikt. Zijn we nu een stap
verder gekomen? Wat is er van de moti
vering van destijds terecht gekomen?
Wat is er van de bespoediging en vol
tooiing van het bevrijden der geïnter
neerden gekomen? Sinds 25 ^faart is er
z. i. niet veel gebeurd.

t

Vervolgens geeft de heer Tilanus
te jennen, dat z. i- de tijd daar is
om een einde te maken aan de
werkzaamheid van de Commissie-
Generaal. Het overleg heeft niet
meer plaats tussen de C.-G. en de
republikeinse delegatie. Er is direct
overleg tussen de regering hier en

anJuli af zal in verband met het. te verwachten drukke reizigersvervoer
op Zaterdagen een extra trein lopen. Èen groot aantal van deze berichtjes
is de laatste tijd in de dagbladen verschenen. Duizenden en nog eens dui
zenden reizigers hebben ze gelezen. Voor verscheidene mensen is zo'n extra trein
een groot gerief. Doch wie van de" lezers zal zich hebben gerealiseerd, hoeveel
moeilijkheden moesten werden overwonnen, voordat de spoorwegen een extra
trein konden inleggen?

rijden de treinen volgens de dienstrege
ling en toch worden de militairen naar
hun woonplaats vervoerd.

e materieelpositie van de N. S. is
bekend. Toch moeten voor iedere
extra trein een locomotief en een
bepaald aantal rijtuigen beschikbaar
zijn. Slechts door met het materieel te
woekeren is het mogelijk deze extra trei
nen te laten rijden. Behalve deze trei
nen, die de treinen van de dienstregeling
van 4 Met moeten ontlasten, lopen er
echter ook' nog treinen om deelnemers
aan congressen, landdagen, bondsdagen,
processies enz. enz. op de plaats van be
stemming te brengen. Bovendien hebben
de N. S. op Zaterdagen, Zondagen en
Maandageneen groot militair verlof-
gangersvervoer te verwerken.

In totaal beschikken de,N. S. over 767
volledig bruikbare stoomtrein-rijtuigen
Voor de pormale dienstuitvoering op
Zaterdagen zijn echter 777 rijtuigen no
dig. Voor de militaire verlofgangers
moeten de N. S. <Jes Zaterdags over on
geveer 110. rijtuigen extra kunnen be
schikken.

Iedere Zaterdag komen de N. S. dus
meer dan 100 rijtuigen tekort. En toch

Om in dit tekort 1e voorzien wordt in
de werkplaatsen waar rijtuigen worden
hersteld onder hoogspanning gewérkt.
Eeh zo groot mogelijk aantal rijtuigen
moet worden afgeleverd vóór de Zater
dag. Doch ook met dit juistv herstelde
materieel is het tekort nog niet aan te
vulleji en noodgedwongen worden rijui-
gen, die voor het herstel van kleine ge
breken naar d<^ werkplaats werden ge
zonden. zonder de, reparaties te hebben
ondergaan, weer in diensf gesteld.

Om de zorilerdrukte op te vangen lo
pen zaterdag, Zondag en Maartdag op
de grote baanvakken zoals bijvoorbeeld
GroningenLeeuwarden via Meppel,
Zwolle, Amersfoort, Utrecht en Gouda
tot Den Haag S.S., Rotterdam-Maas in
totaal tien extra treinen.

De treinen op de Zondagen leveren
ovqr het algemeen niet zoveel moeite
op otndat de normale dienstregeling dan
met minder treinen rijdt, waardoor een
aantal rijtuigen vrijkomt. Hiertegenover
staa^ echter, dat zeer veel verenigingen

juist op een Zondag, wanneer het groot
ste gedeelte van haar leden vrij heeft,
een landsdag, bondsdag enz, organise
ren. Juist omdat het Militaire vervoer
op Zaterdagen een zeer groot aantal rij
tuigen naar de grote steden in het Wes
ten "van het land brengt, ontstaan extra
•moeilijkheden. Het spreekt welhaast
vanzelf, dat deze moeilijkheden in vele
gevallen worden overwonnen, zodat ook
aan de aanvragen van treinen op Zondag
kan worden voldaan.

Zo staan tot nu toe voor Zondag 13
Juli op het programma: een trein van
Rotterdam-D.P. naar Breda met on
geveer 525 zangers naar het zangcon
cours in Breda. Voor het zangconcours
te Groningen lopen een extra trein uit
Winschoten met TOO en één uit Delfzijl
met 300 reizigers naar Groningen.

400 processiegangers reizen van Eind
hoven naar Roermond en van Amster-
dam-C.S. gaan 700 reizigers naar de
bedevaartplaats Runxputte bij Heiloo.

Uit het bovenstaande blijkt dus, dat
er op 't gebied van extra-treinen al weer
vrij veel mogelijk is. Het spreekt wel
vanzelf, dat. extra-treinen zeer tijdig
aangevraagd dienen te worden, omdat
de mogelijkheden slechts door con^bina-
tie kunnen worden vergroot. Verenigin
gen moet met klem worden aangeraden
vroegtijdig met hun plannen bij de N. Sj.
aan te komen, daar anders teleurstellin
gen niet te vermijden zullen zijn.

Het beste is, indien mogelijk, overleg
te plegen voordat de datum van de bij
eenkomst waarvoor extra-treinen wor
den verlangd, is bepaald. De moeilijk
heden zijn nog groot, doch zoals uit het
bovenstaande wel is gebleken, kan bij

samenwerking' tussen de organiserende
vereniging en de N. S. zeer veel woorden
bereikt.

de republiek Indonesië.

Hij is verder van oordeel, dat het
nieuwe republikeinse kabinet er toe
dringt voorzichtigheid te betrachten bij
de beoordeling van wat er uit handen
van deze 34-koppige wederpartij komt.

Als het machtemiddel moet gebruikt
worden, als ingegrepen moet worden,
dan zo humaan mogelijk, maar doortas
ten. Dit doortasten is geen oorlogvoe
ring, maar onze plicht om te zorgen
voor handhaving van gezag, orde en
veiligheid, zoals een burgemeester dat
ook moet doen, als er onlusten in zijn
gemeente zijp.

De regering heeft Jobsgeduld gehad.
Met de heer Romme wil spr. zeggen,
dat grote lankmoedigheid is betracht.

Wanneer dat zo doorgaat, dan zal
politioneel moeten worden opgetreden.
Spr. hoopt dat het dan kort maar
krachtig zal zijn. Blijven de heren van
de republiek traineren, dan hebben zij
Linggadjati ter zijde gesteld en zijn wij
vrij óm te handelen. En dat zal tenslotte
zijn tot zegen van ons land en van
Indiij.

De heer Schouten (A.R.) herinnert
aan de debatten voor en na de onderte
kening van het accoord van Linggadjati.
Men móet bedenken, dat vermindering
van onze troepensterkte met zich zou
brqngen een zich zelf overgeven aan on
macht om in bepaalde omstandigheden
dat te doen wat onze souvereiniteit als
verplichting oplegt.

Spr. betoogt, dat de toestand op vrij.
wel alle punten onbevredigend is. Het
bestand is honderden en honderden
malen geschonden door de republiek,
daarover kan niemand in twijfel verke
ren. Men weet niet wat dat van onze
militairen gevergd heeft, die zich steeds
bedreigd wisten.

Daar komt bij, dat' de toestand in
meer dan een opzicht onhoudbaar is
gewordeh. Daarin moet wijziging worden
gebracht. Als de republiek weigert, dan
is de regering geroepen die wijzigingen
aan te brengen die nodig zijn, opdat zij
haar verantwoording voor degenen, die
daar verblijven, kan dragen.

Het aftreden van het kabinet-Sjahrir
is spr. een mystèrie: „Het nieuwe kabi
net geeft geen aanleiding tot enige opti
mistische verwachting. Wie kan de ga
rantie geven, dat dit kabinet er over
14 dagen of over een maand nog is? Er
is meer reden, aan te nemen, dat dit

kabinet met 34 ministers en onderminis
ters is een groot lichaam op een onsolide
basis, dan dat het is een lichaam op
solide basis."

Volgens spr. is de republiek onwillig en
onmachtig om te doen wat zij op zich
heeft genomen. Deze republiek staat in
de weg aan wat moet geschieden en
wat de bevolking van Indië terecht
vraagt. Als de republiek de facto het
gezag niet in handen heeft, dan moet
er iets geschieden. Deze republiek kan
men niet als een bona fide partner be
schouwen.

Voor spr. is het een vraag of de ge
meenschappelijke gendarmerie een ge
lukkige vondst is. Zolangde regering
de souvereiniteit en de verantwoordelijk
heid heeft, moeten haar de middelen ter
beschikking staan om die souvereiniteit
en verantwoordelijkheid te dragen. De
besliste toon in de regeringsverklaring
waardeert spr., maar vraagt hij zal
de daad oolj zo beslist zijn? Het moet nu
uit zijn nr.et verder onderhandelen. De re.
gering draagt de verantwoordelijkheid
voor het gehele gebied van Indië. Hoe is
het te verstaan, dat de regering ener
zijds zegt: Wij dragen de verantwoor
ding voor het levenslot dezer mensen,
maar anderzijds zo gelaten is.In dit
verband verwijst hij o.m. naar het lot
van de geïnterneerden. De volken van
Indië hebben er recht op, dat de rege
ring op de kortst mogelijke termijn zorgt
voor orde, rust en veiligheid, welke het
minimum zijn in een menselijke samen
leving. De regering trekke daaruit de
onontkoombare consequentie, aldus de
heer Schouten.

De heer Logeman (Arb.) meent,
dat het weinig zin heeft te pogen nu een
overzicht te geven van de moeilijkheden
na de ondertekening van het accoord.

Spr. brengt hulde en dank aan de
betrokken bewindslieden voor hun stand
vastigheid. Het gevaar voor gewapend
ingrijpen is z.i. thans voorbij. De verant
woordelijkheid blijft gróót, niet slechts
voor de levens, maar ook voor de duur
zame samenwerking. Blijvende waak
zaamheid is aan de zijde der regering
geboden.

Spr. meent, dat het de taak van Ne-,
derlanders en Indonesiërs is het nu ver
der samen te vinden. Een goed gebaar
zou wezen verbetering van transport
naar de republiek, zending van genees
middelen en een duidelijke uitspraak
over de troepenzendingen. Een paar we
ken hebben we langs de afgrond gewan
deld, nu is het gevaarlijke punt voorbij;
wij hebben er voor te zorgen, dat door
onze kleinmoedigheid het gevaar niet
weerkeert. Spoedige oplossing van het
politievraagstük is gewenst.

(Van een bijzondere medewerker)

Onder de aangelegenheden, die voor
de verdere emancipatie van de
arbeidersstand van grote betekenis
moeten worden geacht, behoort zonder
twijfel die van de keuze van een be
roep. Het einde van het schooljaar
nadert weer en met dit einde komen
vele jongelui voor de keuze van hun
levensrichting te staan. We bezigen hier
met opzet niet het woord „vak", omdat
dit toch eigenlijk te weinig zegt. Onder
beroep of vak verstaat „men", doorgaans
alleen het middel van de arbeider, waar
door hij iedere Zaterdag over een hoe
veelheid guldens kan beschikken, vol
doende om er de volgende Zaterdag
schuldvrij mee te halen. Deze opvatting
is veel te eng. Nog afgezien van de
grote betekenis, welke ,de factor arbeid
nu eenmaal voor het leven van de mens
heeft arbeid is een natuurbehoeftei
reageert de soort van arbeid, die een
mens verricht, zeer verschillend op zijn
karakter, is zelfs vaak van doorslag
gevende betekenis voor zijn levensgeluk.
Wanneer het er nog maar zó mee ge
steld was, dat iedere jonge man met
trots „ik ga een vak leren" uitsprak,
dan was reeds veel bereikt; nog beter
zou het zijn, wanneer hij verklaarde een
„beroep te hebben gekozen'". In het
woord „beroep" leeft nog de herinne
ring aan roeping, welk woord op zijn
beurt „uitverkiezing" suggereert. Is men
uitverkozen iets te mogen doen, dan
vervult dit met trots, dan verricht Men
dat met alle toewijding, welke men op
kan brengen. We weten hiermede een
der moeilijkste kanten van het huidige
arbeidsvraagstuk te hebben aangeraakt.
De fabriekmatige arbeidsmethoden im
mers bergen in zich het grote gevaar
van hgt doden der arbeiderspersoonlijk
heid, omdat het zo eentonig, zo geest
dodend is. Hiertegenover moet een com
pensatie gesteld worden buiten de fa
briek, die het verloren evenwicht in de
persoonlijkheid herstelt. Dit is evenwel
een kant van de zaak, dje we voor het
ogenblik buiten beschouwing zoudeli
willen laten, ten eipde ons te beperken
tot de mogelijkheden, welke er nog' wel
zijn voor de toch nog altijd beduidende
groep niet-fabrieKsarbeiders.

Zoals gezegd, sluit het kiezen van een
beroep in, het volgen van een levens
roeping, het vinden van een levenstaak.
En een levenstaak is een van de voor
waarden "oor het vinden van het le
vensgeluk, waarop elke mens recht
heeft. Zeer talrijk zijn de voorbeelden,
waaruit blijkt, dat een onjuiste keuze
de individuele mens ongelukkig maakte,
evenals met voorbeelden is aan te tonen,
dat het kunnen volgen van de eigen
wensen, beïnvloed door natuurlijke aan-
leg en begaafdheid, een grote voldoe
ning werd voor het individu, een grote
zege voor de gemeenschap.

Groeide zó niet uit het touwslagers
maatje de bekwame vlootvoogd Michiel
de Ruyter. We hoorden dezer dagen
van een dokterszoon, die hardnekkig
had vastgehouden aan zün wens boer
te worden en zich daarmee het verwijt
op de hals haalde, de „schandvlek" van
de familie te zijn. Deze „schandvlek" is
inmiddels uitgegroeid tot een boer van
formaat, die door wetenschappelijke
leiding aan ziin modelboerderij zichzelf
vreugde en voldoening, en de gemeen
schap ontzaglijk grote diensten bewijst.

In de rede, welke Van Mook Vrij
dag voor Radio-Batavia heeft uit
gesproken, zei hij, dat de regerings
verklaring. in de Tweede Kamer af
gelegd, dit ene duidelijk maakt:
naar het inzicht van de Nederland
se regering is het ogenblik voor be
slissende daden i„ de ontwikkeling
in Indië bereikt.

Dit inzicht wefd, naar gebleken is,
in belangrijke centra in het buitenland
gedeeld. Het is de taak van hen, die
voor het regeringsbeleid de verantwoor
delijkheid dragen, er voor te zorgen,
dat. onvermijdelijke beslissingen goed en
snel genomen en uitgevoerd worden.
Het komt op snelle uitvoering evenzeer
aan als op juist besluit.

Thans, zo zeide Van Mook, is het
ogenblik gekomen, waanjp wij de mist,
die het uitzicht belemmerde, moeten en
kunnen wegvagen. Het is duidelijk ge
worden, dat in deze wereld geen enkel

IWat men liefde en vriendschap
noemt, is dikwijls een mooie naam.
waarmede men de eigenliefde
bedekt.

volk meer op zichzelf kan staan en' los
van andere volken. Het is duidelijk ge
worden, dat geen enkel volk zich de
weelde kan veroorloven het nationaal
erfdeel te verkwisten of aan de wereld
gemeenschap te onthouden.

Van Mook ging vervolgens in op de
verbintenis van Linggadjati en zei, dat
deze alleen vrucht kan dragen, wanneer
ook de wederpartij haar eerlijk en trouw
nakomt. Daartoe staat de mogelijkheid
nog ten volle open. De jongste gebeur
tenissen hebben de hoop doen herleven,
dat deze mogelijkheid op dit uiterste
ogenblik nog met beide handen wordt
gegrepen. Hij vervolgde, dat de Neder
landers beseffen, dat tijd en overlqg
noodzakelijk zijn om de beginselen van
de nieuwe samenwerking te doen door
dringen.

De Nederlandse regering heJXt op
een aalntal belangrijke punten haar
voorstellen tot uitvoering van Ling
gadjati duidelijk geformuleerd. Deze
voorstellen zijn ontstaan uit over
leg met de Republiek en met ande
ren en zij vormen als zodanig een
samenhangend en onverbreekbaar
geheel. Aanvaarding is een nood
zakelijke voorwaarde voor wederop
richting van dit land.

Het ogenblik is gekomen, zo be
sloot Van Mook, waarop deze aan
vaarding volledig behoort te ge
schieden.

Soekarno heeft Vrijdag een radio
rede gehouden. Hij besprak daarin,
voornamelijk de gemeenschappelijke
gendafmerie en herhaalde, dat de
middelen tot handhaving van de
orde in het binnenland een Republi
keinse zaak is.

Ik garandeer, zo zei Soekarno. dat de
bezittingen van vreemdelingen gelegen
zijn in gebied waar orde en rust heerst.

Ik garandeer, dat iedere vreemdeling,
die hier werkt, zijn kapitaal in de Indo
nesische .republiek kan plaatsen, zonder
dat hij angst behoeft te hebben. Alle
maatregelen ter handhaving van orde en
rust zal de Republiek nemen als de Re
publikeinse voorstellen zullen zijn aan
genomen.

Soekarno verklaarde voorts, dat de
Republiek bereid is de demarcatielijnen
te openen en de voedselblokkade op te
heffen.

Speciale politie-eenheden worden ge
vormd, welke onder de leiding van de
federale interim-regering haar werk zul
len moeten doen.

Soekarno vroeg verder het vertrouwen
van de wereld en van de Nederlanders
in het bijzónder, dat de republiek haar
geloften zou nakomen in overeenstem
ming met de internationale normen.

Een zware autobus, waarin vele mi
litairen gezeten waren, is in een bocl\t
onder de gemeente Schijndel nabij
's-HertogcnboSch in botsing gekomen
met een lijnautobus van de N.V. Bra
bantse Butirtspoor- en Autodiensten. De
gevolgen waren zeer ernstig. De linker
zijde van de lijnbus werd totaal open-
gescheurd, terwijl de militaire wagen
omsloeg.

Van de vele inzittende soldaten .wer
den er vier zeer zwaar gewond err vijf
lichter gekwetst, terwijl de lijnbus twee
zwaar gewonden en verschillende lichter
gekwetsten onder de passagiers telde.'
Gelukkig was er spoedig medische en
geestelijke hulp aanwezig. De slacht
offers zijn overgebracht naar het zie
kenhuis van St. Joannes de Deo te
's-Hertogenbosch, waar in enkele ge
vallen chirurgisch ingrijpen noodzakelijk
was. Omtrent -de oorzaak van het on
geval vernemen wij, dat de militaire
auto geheel links van de weg reed en
de chauffeur vermoedelijk in een aan-i
val van oververmoeidheid In slaap
drefgde te geraken. TP laat ontdekte hij
het grote gevaar en kon de aanrijding
niet meer voorkomen.