EXTRA-EDITIE
Thans is dit middel
gerechtvaardigd
Gebouwen en nutsbedrijven te Batavia
zonder tegenstand bezet door troepen
MAATREGELEN TEGEN VERSCHROEIDE AARDE
DE REDE VAN Dr. L. J. M. BEEL
Nederland hield zich aan
het bestand
Dringend beroep van N.V.V.
om niet te staken
Zal E.V.C. zich
Partij van de Arbeid erkent
noodzaak militaire actie
Verklaringen van
dr. Van Mook
Gam en Tamzil
onder bewaking
Linggadjati blijft de
ondanks critiek in eigen kring
Indonesië en de V.N.
De week vóór de
actie
Er komt een punt, waarop lank
moedigheid ophoudt een deugd te zijn
verzetten?
Dagorder van
generaal Spoor
Verklaring van de
Britse regering
Ministers aanwezig
bij bespreking
bureaux van redactie en administratie:
«F*
Manifest van de K.V.P.
Nota's aan de mogend
heden
maandag 21 juli 1947
Prijs: 10 cent
69ste JAARGANG No. 23903
De Nederlandse regering heeft de Landvoogd gemach
tigd om, met het oog op de toestand in Indonesië, met de hem
ter beschikking staande strijdmacht tot politioneel optreden
over te gaan, verklaarde de minister-president, dr. L. J. M.
Beel, Zondagavond om acht uur in een radio-rede tot het
Nederlandse volk.
Reuter meldt uit Batavia, dat de inleidende operaties Zon
dagavond om 23 uur Java-tijd door de Nederlandse strijd
krachten zijn ingezet. De openbare nutsbedrijven werden
bezet.
Nader meldt Reuter:
De Nederlandse strijdkrachten zijn om 24 uur van alle
bezette zones op Java begonnen met plaatselijke militaire
acties.
Dr. H. J. van Mook bevestigde, dat de acties te midder
nacht begonnen zijn. Zij zullen worden gelocaliseerd, tenzij
omstandigheden tot een andere koers dwingen.
De voorbereidingen voor de overname van de republi
keinse gebouwen te Batavia begon reeds vroeg op den dag
met aanzienlijke militaire activiteit op straat en in de hoofd
kwartieren van leger en politie. Politietroepen en Neder
landse soldaten arriveerden in motorlorries aan de stations,
de postkantoren, de republikeinse regeringsgebouwen en
openbare nutsbedrijven en namen deze over, zonder dat
tegenstand geboden werd.
Militaire maatregelen
Australische haven
arbeiders gaan weer
staken
Telegram van E.V.G.
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets, p. w., f 3.90 p. kwart
Directeur: J. J. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAAC1EMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
31
Nederlands luchtafweergeschut Is op
het burgervliegveld van Kemajoran bij
Batavia in stelling gebracht als veilig
heidsmaatregel tegen de mogelijkheid
van een poging der Indonesische lucht
macht om een „Pearl-Harbour"-aanval
te doen, aldus werd van Nederlandse
zijde aan A.P. verklaard.
Naar verluidt, beschikken de Indone
siërs op Java over minstens 20 vlieg
tuigen, waaronder acht „Zero's" van de
Japanners, alsmede enige bommenwer
pers. Het is niet bekend welk aantal van
deze toestellen nog gevechtswaardig is.
Dr. Van Mook verklaarde, naar A.P.
beidt dat speciale Nederlandse een
heden op die slcutelpunten een actie
*ïjn begonnen, waar men vreest dat de
Indonesiërs hun bedreiging om de tac
tiek der verschroeide aarde toe te pas
een, zullen uitvoeren.
Op een persconferentie verklaarde dr.
^an Mook:
Er zullen geen maatregelen genomen
borden tegen republikeinse functionaris
sen en de republikeinse pers indien zij
Ich rustig gedragen. Mogelijk zullen zij
voor enige tijd worden beschermd doch
biet worden gearresteerd. Een uitaonde-
Nf-g zal slechts worden gemaakt voor hen,
'daarvan bekend is, dat ZÜ iets van 21113
zÜn, doch het betreft hier, zoals dr. Van
^oók zeide, slechts enige honderden, die
•hogelijk over enige dagen weer zullen
**>rden vrijgelaten.
Voor de leiding van de civiele zaken op
^ost-Java is aangewezen de resident van
®oerabaja mr. Hunger en voor West-Java
he heer Abdóelkadir.
Op de vraag wat de Nederlandse rege-
ftn.g aou doen, indien een derde mogend,
heid de kwestie voor de veiligheidsraad
tou brengen, antwoordde dr. Van Mook
hiervan r.iet het minste idee te hebben.
Telefoonverbindingen verbroken
Toen de actie te Batavia begon waren
bile telefoonverbindingen verbroken. Door
ben verkeerde uitleg van een militaire
order heeft ook het centraal telegraaf
kantoor bevel gekregen de werkzaamhe
den te staken, doch niet totdat de oor-
ibspondenten hun eerste verslagen over
de ontwikkeling hadden geseind.
De republikeinse autoriteiten hadden
hun personeel geïnstrueerd geen tegen
stand te bieden. Zy hebben aan iedere
employé twee maanden salaris uitbe
taald en zoveel mogelijk levensmiddelen
uitgereikt als beschikbaar waren en
hen tevens bevolen van Maandag
ochtend af de non-coöperatie-cam
pagne te beginnen.
Radio-Djakarta bezet
Het gebouw van de Indonesische
radio-omroep Djakarta op het Konings
tem in het centrum van de stad was
het eerst kan de beurt bij de politionele
actie.
Uit andere delen van de stad kwamen
intussen berichten binnen dat overal
Nederlandse soldaten onverwacht *e
doorschijn kwamen om bezit te nemen
van de republikeinse gebouwen. Voor
^over was na te gaan werden er geen
®ehoten gelost en werd er geen bloed
vergoten, meldt A.P.
Waarnemers zijn van mening dat het
minste twee dagen in beslag zal
hemen om mijnen en obstakels op te
duimen voordat de Nederlanders in de
dichting van het binnenland kunnen
betrekken, meldt Beuter uit Batavia.
Door de Nederlandse autoriteiten is
militaire veüigheidsoensuur inge
steld, die echter niet van Politieke aard
251 zijn, meldt Beuter.
De mate, waarin de republikeinen
djoerstand zullen bieden blijft, volgens
^uter, een vraag. Met tenmintse twee
?ivisies in Oost-Java, welke hun basis
hebben in Malang, een divisie in Mid-
hen.java en twee in West-Java zullen
republikeinen, naar men verwacht,
r^erp tegenstand bieden aan de Neder-
^-dse openingsaanvallen om zich ver-
J^gens terug te trekken in het beboste
/Tgland, waar zij een zéér lastige
'heriiia zouden kunnen voeren.
De ministers Gani en Tamzil zijn on
der Nederlandse militaire bewaking ge
steld. Kort na hun wegvoering zijn zij
wederom teruggebracht naar hun ambts
woning, waar zij onder Nederlandse mi
litaire bewaking kunnen verblijven. An
dere republikeinen, onder wie burge
meester Soewirjo, zijn tijdelijk onderge
bracht in het republikeinse ministerie
van Buitenlandse Zaken.
Te middernacht is dr. Gani door de
straten van Batavia, die door Ambonne-
zen waren afgezet, naar het door de
Nederlanders bezette republikeinse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken geleid,
waar de onder verdenking staande re
publikeinen bijeen zijn gebracht. Er
werd geen weerstand geboden. Dr. Gani
had zich blijkbaar in alle haast ge
kleed. Hij droeg burgerkleding over zijn
pyama.
Om 23 uur arriveerde zes Nederlandse
soldaten voor het gebouw van het
nieuwsbureau „Antara". Twee Neder
landse soldaten bleven voor het gebouw
de wacht houden. De deur was als ge
woonlijk op deze tijd gesloten, terwijl
binnen geen licht brandde en geen enkel
persoon te zien was.
De secretaris van de Commissie-Gene
raal, mr. P. Sanders, vertrekt Woensdag
naar Nederland voor het uitbrengen van
rapport.
A.P. meldt uit Sydney: De vice-secve-
taris van de federatie van Australische
halenarbeiders, E. Roach, heeft ver
klaard: „Wanneer de Nederlanders vol
harden in hun houding ten opzichte van
Indonesië, zal de federatie haar recente
beslissing, schepen te laden voor Indië,
herzien."
,,De federatie zal geen schepen laden,
waardoor de Nederlandse oorlogsplan
nen tegen de Indonesiërs geholpen zullen
worden."
Gisteravond is een manifest uitgege
ven door de Katholieke Volkspartij. Hei
is getekend door het praesidium dei
K. V. P. en door de voorzitter van de
Tweede Kamerfractie der K. V. P. Hel
is gericht aan de volkeren van Neder
land en Indonesië. Het luidt;
„Op het ogenblik, dat ons meer dan
ooit moet samenbinden, willen wy een
kort en duideiyk woord tot u richten.
Gij kent de politiek der Katholieke
Volksparty. Wij willen de verwezenlij
king van de Koninklijke gedachte van
7 December 1942, met haar drie grote
beginselen van: vrijheid, gelijkheid en
eenheid. Daarom heeft de Tweede Ka
merfractie der Partij in December 1.1
meegewerkt aan Linggadjati waar
mee zowel hier te lande het hoogste or
gaan der party, de partijraad, als in
Indonesië de I. K. V. P. en de Pomaket
hun volledige instemming hebben be
tuigd.
Wij hebben, ook uit katholieke kring
in de loop der maanden tegenwerking
afbrekende critiek en verdachtmaking
tegen deze politiek ondervonden. On
danks dat hebben wü ons standpunt on
verkort gehandhaafd, omdat wij daarin
de enige mogelijkheid zagen en zien
tot de vervulling van onze roeping.
Deze roeping is: de erkenning van de
volkeren over zee als aan ons gelijk
waardige volkeren en, op de grondslag
dezer erkenning, het smeden van een
duurzame politieke band tussen deze ge
bieden uit drie werelddelen. Deze poli
tiek was en blijft nodig: tot de nood
zakelijke verheffing van het welzyn van
al onze volkeren, en als onze noodzake-
lyke verheffing tot de wereldvrede.
Dc redding van dit grootse werk
noopt thans de regering, om politionele
maatregelen te nemen met alle haai
ten dienste staande middelen. Na alles
wat de regering voor de naleving der
over en weer aanvaarde overeenkomst
tot het alleruiterste vreedzaam heeft be
proefd, is thans dit middel gerechtvaar
digd, het gebruik ervan plicht. Om
een blijvende onvrijheid van Indonesi
sche volkeren binnen de republiek tc
voorkomen, om een onduldbare ongelijk
heid ten laste van millioenen Indone
siërs buiten de republiek te verhinderen
om het grote gevaar van verwijdering
kiem van stügende tweespalt en da
lende welvaart tussen blank en bruin
tc ontgaan.
Met de regeringen van Oost-Innonc
sië en West-Borneo blijven wij ook than-
ons achter de regering scharen, en wij
doen dat met onveranderde doelstelling
Ook nu willen wij niets weten van
acties, die optornen tegen de hier en in
Indonesië aanvaarde grondslag. Ook nu
willen wij, op de grondslag van Ling
gadjati en alleen op de grondslag van
Linggadjati, verder werken aan onze po
litiek van gelijkwaardigheid en duurzaam
samengaan.
wy roepen u daarom op: bidt en
werkt tot verlichting van de regering
tot ondersteuning van onze jongens
opdat de vreedzame ontwikkeling van
het gezamenlijke opbouw-werk haar
loop kan hernemen, spoedig en met
gezuiverde kracht."
ff
Naar Reuter uit betrouwbare republi
keinse bron te Batavia verneemt, heeft
de republiek Voor-Indië verzocht voor
bereidingen te treffen om de kwestie aan
de veiligheidsraad der V.N. voor te leg
gen op grond van het feit dat de toe
stand in Indonesië een bedreiging vormt
voor de vrede in Azië.
Te Djokjakarta verluidt, dat de re
publikeinse regering een boodschap
heeft ontvangen van de vice-voorzitter
der Voor-Indische interim-regering,
Pandit Jawaharlal Nehroe, waarin deze
geheel op eigen verantwoordelijkheid
het streven van de republiek om haar
de facto status te handhaven, steunt.
Republikeinse bronnen geloofden in
de mogelykheid, dat Voor-Indië de
scherpste maatregelen tegen Nederland
LEGER EN POLITIE IN INDIE INGEZET
zou nemen, indien in Indonesië oorlog
zou uitbreken voordat de kwestie voor
de veiligheidsraad der V.N. zou zyn ge
komen.
Nederlandse regeringskringen gaven te
keiwien, dat zij zich sterk zouden ver
zetten tegen een behandeling van de In
donesische kwestie in de veiligheidsraad,
meldt Reuter. Bedoelde kringen ver
klaarden tevens, dat voorlopige regelin
gen getroffen zijn betreffende vliegvel
den, buiten Voor-Indië, welke door de
K.L.M. op de route AmsterdamBatavia
zullen moeten worden gebruikt. Zij
achtten echter de mogelykheid dat de
Voor-Indische regering de oorlog zou
verklaren uiterst gering.
Uit welingelichte bron verneemt A.P.
te Den Haag, dat de Nederlandse rege
ring heden aan de Amerikaanse am
bassadeur een nota zou overhandigen,
waarin de positie van Nederland ten op
zichte van de Ver. Staten in verband
met het conflict in Indonesië zal worden
uiteengezet.
Wellicht zullen soortgelyke verklarin
gen aan de regeringen van andere
mogendheden worden afgelegd.
De Nederlandse militaire woordvoer
der te Batavia heeft Zaterdag het va
gende weekoverzicht over de militaire
toestand gegeven:
In de week van 11 tot en met Juli
vielen aan Nederlandse zijde twee doden
en werden negen personen gewond. De
beschietingen in de sectoren van Medan
en Socrabaja duurden voort. Nabij Soe-
rabaja werden Nederlandse posten en
patrouilles tot twintigmaal toe bescho
ten.
Te Batavia, Buitenzorg en Tjiandjoer
hadden gevechtshandelingen plaats. In
het gebied van Bandoeng werden de
vernielingen van bruggen en wegen op
republikeins gebied voortgezet. De bouw
van stellingen in het gebied van Sema-
rang werd van alle zijden voortgezet,
hoewel de algemene toestand rustig is,
Op het ieland Riouw heeft opruiing en
aansporing tot sabotage van de zijde
van extremisten uit Sumatra piaats ge
vonden.
De radio-rede van de minister-president dr. L. J. M. Beel luidt als volgt;
De gebeurtenissen in Indonesië nemen een zo ernstige loop, dat ik meen u geen
ogenblik langer dan strikt noodzakelijk is, in het onzekere te mogen laten.
In dit onzekere immers hebben wy nu lang genoeg verkeerd. U, zowel als ik.
En met mij al degenen in het kabinet zowel als daarbuiten, die in dè laatste
maanden dag aan dag, om niet te zeggen dag en nacht, al hun krachten hebben
tot een vredelievende oplossing der gerezen moeilükheden te
ingespannen
geraken.
Ik zal U een opsomming besparen van dc pogingen daartoe aangewend,
enkele feiten moge ik in uw herinnering terugroepen.
^,-v
doch
Op 27 Mei 1.1. voleindigde de Com
missie-Generaal het moeizaam om de
ronde tafel onderhandelen met de re
publiek over de uitvoering van enkele
onderdelen der Linggadjati-overeen-
komst, zulks omdat zij de overtuiging
had opgedaan, dat verdere besprekin
gen tot geen aannemelijk resultaat
zouden leiden. De wederparty immers
gaf blijk te steunen op beginselen, die
in lynrechte strijd waren met de over
eenkomst van Linggadjati, door die
zelfde wederparty geparafeerd en ge
tekend en bovendien ging zy blijkbaar
er van uit, dat de toestand eindeloze
onderhandelingen zou gedogen.
De Commissie-Generaal heeft in
haar nota van die 27ste Mei een laatste
poging ingezet om de republiek tot an
dere gedachten te brengen. Zij meen
de, dat dit niet beter kon geschieden
dan door alle kaarten open op tafel te
leggen. De Commissie-Generaal ont
vouwde aan de republiek een nauw
keurig uitgewerkt program voor de uit
voering der overeenkomst van Ling
gadjati over de hele lijn.
Eerlijke wil
Zij deed dit in de hoop, dat de repu
bliek hierdoor zou worden overtuigd
van de eeiiyke wil der Nederlandse re
gering, niet slechts naar de letter,
maar ook naar de geest de overeen
komst van Linggadjati uit te voeren
en dat de republiek in die overtuiging
aanleiding zou vinden om ook harer
zijds de beginselen dezer overeenkomst
tot richtsnoer te nemen, zodat deze
weer als gemeenschappelijk uitgangs
punt by de verdere uitwerking kon
dienen.
Uit de sindsdien van de zyde der re
publiek geproduceerde documenten en
afgelegde verklaringen, zomede uit de
daden harer gezagsdragers, treedt naar
voren, hoezieer de republiek vast houdt
aan grondgedachten, die in stryc. zyn
met uitdrukkelijke bepalingen der door
haar vrijwillig aangegane overeen
komst.
Hoofdbestuur richt zich tot de arbeiders
Nadat het hoofdbestuur van het N.V.V.
gistermorgen twee telegrammen verzon
den had aan de republikeinse en de Ne
derlandse regering met een dringend be
roep alsnog alles ln het werk te stellen
een gewapend conflict te voorkomen, is
het gisteravond naar aanleiding van de
rede van minister-president Beel opnieuw
in vergadering bijeen gekomen.
De secretaris van het hoofdbestuur, de
he»r C. van der Lende, deelde tijdens
de besprekingen het A. N. P. mede, dat
het bestuur besloten heeft Maandagmid
dag de hoofdbesturen van de bij het
N.V.V. aangesloten organisaties bijeen
te roepen.
In verband hiermede doet het bestum
van het N.V.V. een dringend beroep op
de arbeiders noch op eigen initiatief
noch in gevolge oproepen van welke or
ganisatie of groep van personen dar
ook, het werk neer te leggen of onbera
den stappen van welke aard ook te doen
Maandagavond zal via de radio het re
sultaat van de beraadslagingen in de
hoofdbestuursvergadering bekend worder
gemaakt.
Nederlands souvereiniteit
Dit spreekt ln het byzonder ten
aanzien van het feit, dat de republiek
vasthoudt aan de miskenning van de
aan Nederlands souvereiniteit ver
bonden verantwoordelijkheid voor de
handhaving van veiligheid en recht
in geheel Indonesië gedurende de
overgangstijd, alsmede opeist de er
kenning van een souvereiniteit harer-
züds, die haar noch ln de overgangs
tijd, noch daarna toekomt, doch die
slechts bedoeld is voor de Verenigde
Staten van Indonesië in hun geheel,
binnen het kader der overeengekomen
Koninklijke Unie.
Ruim anderhalve maand heeft eerst de
Commissie-Generaal en heeft vervolgens
de Nederlandse regering gepoogd de rege
ring van de republiek weer te brengen op
de grondslag van het vrüwillig bij de on
dertekening van Linggadjati aanvaarde.
Tevergeefs:
Landgenoten, daar is meer.
Op 14 October van verleden jaar
werd tussen Nederland en de repuoliek
een militair bestand gesloten, krachtens
hetwelk alle daden van wapengeweld
wederzijds achterwege zouden worden
gelaten.
Nederland heeft aanstonds officieel
gevolg gegeven aan de verplichting, bij
dit bestand aanvaard. Nog diezelfde dag
14 October 1946, werden de Nederlandse
strydkrachten telegrafisch in kennis
gesteld van het gesloten bestand onder
toevoeging van de instructie, dat zü
zich van dit ogenblik af, van iedere vy-
andeiykheid hadden te onthouden.
De republiek echter van haar kant
heeft eenzelfde verklaring eerst maan
den nadien afgelegd en is vervolgens
daarop weer gedeeltelijk teruggekomen
Zij heeft nimmer opgehouden daden te
stellen in lijnrechte strijd met dit be
stand, en ontkent dit ook niet.
Van de ondertekening van het bestand
af tot vandaag toe zyn van republikeins
grondgebied uit overschrijdingen der de
marcatielijmen, schermutselingen, aan
gebonden door regelmatige of onregel
matige troepenonderdelen, beschietingen
van Nederlandse patrouilles, brandstich
tingen in de kampongs, intimidatie, mis
handeling, ontvoering en doodslag, op
treden van sluipschutters en artillerie
aanleg van stellingen, storing van tele
foon en spoorwegverbindingen, vernie
ling van wegen en bruggen enzovoort
aan de orde van de dag geweest.
Linggadjati zou een tijdperk van eer
lijke samenwerking inluiden. Niettemin
is het aantal schendingen sinds de on
dertekening van Linggadjati de duizend
gepasseerd.
Bij ons bezoek aan Indonesië hebben
mijn ambtsgenoot van Overzeese Ge
biedsdelen en ikzelf de toestand in ogen
schouw genomen, wy zijn diep onder
de indruk gekomen van het welhaast
Dr. L. J. M. Beel
bovenmenselijk geduld, dat van onze Ne
derlandse soldaten werd gevergd.
Onderzoeken en rapporten
Zeker: ook onzerzijds hebben schen
dingen van het bestand plaats gevon
den. De republiek heeft er enkele tien
tallen medegedeeld. Al deze gevallen
zijn onderzocht en over elk hunner is
een rapport opgemaakt en toegezonden
aan de republiek. Nimmer heeft de re
publiek ons enig rapport doen toekomen
aangaande door ons opgegeven schen
dingen.
Herhaaldelijk, hebben wy van de re
publiek geëist, dat zy een einde zou
maken aan deze onhoudbare toestand
In de documenten, gewisseld na 27 Mei
waarover ik u zo juist sprak, is telkens
opnieuw de eis gesteld opdracht te ge
ven tot staking van de vijandelykhèden.
De republiek heeft deze eis zolang mo-
geiyk genegeerd en tenslotte afgewezen
omdat zy een eenzijdig gestelde voor
waarde zou Inhouden. In werkelijkheid
heeft Nederland van de eerste dag af
het bestand nageleefd en bovendien voor
gesteld om wederzijds de troepen terug
te trekken en te verminderen, mits zü
door ene deugdelüke politie-organ.satie
zou worden vervangen.
(Vervola op pag. 2)
jr-v e Opperbevelhebber der Ne-
J derlandse strijdkrachten in
N ederlands-Indië luite
nant-generaal Spoor, heeft in een
dagorder ontkend, dat de Neder
landers de oorlog zijn begonnen
tegen het Indonesische volk. „Be
ginselen van rechtvaardigheid en
gerechtigheid en van plicht en
verantwoordelijkheid tegenover de
millioenen inwoners van Indonesië
en van Nederland hebben onze re
gering ertoe doen besluiten de
republiek te dioingen om uit te
voeren, wat zij vrijwillig op zich
heeft genomen." „Onze vijanden
zijn zij, die trachten de eerlijke
uitvoering van de overeenkomst,
welke is aangegaan, te saboteren.
Ofschoon momenteel de kracht
der ivapens het voornaamste
woord zal spreken, toch blijft het
beginsel van vrijheid voor de In
donesische volken, dat in onze
overeenkomst is neergelegd, on
verminderd richtsnoer onzer toe
komstige politiek."
„Zijne Majesteits Regering heeft so
juist kennis genomen van het beslnit van
de Nederlandse Regering om machtiging
te geven tot militaire actie tegen de
Indonesische strijdkrachten te begin
nen bij de dageraad van 21 Juli. Deze
actie wordt officieel beschreven als een
politionele actie van beperkt karakter
Het is met de grootste teleurstelling
dat Zöne Majesteits Regering getuige is
van de mislukking van haar onophoude
lijke pogingen gedurende de laatste acht
tien maanden om een vreedzame rege
ling van de byzonder moeilijke situatie
welke vanaf de Japanse overgave op Ja
va en Sumatra heeft voortbestaan, te
bevorderen.
In het voorjaar van 1946 werd Lord
Inverchapel (toen nog Sir Archibald
Clark Kerr) door Zijne Majesteits Re
gering naar Batavia gezonden en hü
slaagde erin een grote mate van overeen
stemming tussen de Nederlandse auto
riteiten, met aan het hoofd de Luite
nant-Gouverneur dr. Van Mook, en de
Indonesische autoriteiten met aan het
hoofd de eerste minister der republiek,
Soetan Sjahrir, te bereiken met betrek
king tot bepaalde voorstellen, welke
voorzagen in een Indonesische autono
mie binnen het kader ,van het Neder
landse Koninkrijk. Deze stand van za
ken was reeds in grote lijnen uitgestip
peld in de rede van Hare Majesteit Ko
ningin Wilhelmina van December 1942".
De voorstellen werden daarna aan het
oordeel van de Nederlandse regering in
Den Haag 'onderworpen, doch werden
door haar niet aanvaardbaar geacht, in
Augustus 1946 werd vervolgens Z. M.'s
bijzondere gevolmachtigde in Zuid-Oost-
Azië naar Batavia uitgenodigd om op
zijn verzoek aan beide partüen goede
diensten te verlenen. Het resultaat van
de onderhandelingen, waarbij Z. M.'s
regering de rol van bemiddelaar vervul
de, was de overeenkomst van Ling
gadjati.
Na de ondertekening van deze over
eenkomst in Maart 1947 werden de be
sprekingen tussen de Nederlandse en
Indonesische autoriteiten betreffende de
practische procedure om de overeen
komst tot uitvoering te brengen, voort
gezet.
Z. M.'s Regering heeft van haar kant
aan de Nederlandse regering de moge
lykheid in overweging gegeven om een
„police commissioner" van een neutrale
mogendheid aan te stellen Indien dit
zou kunnen bijdragen tot het bereiken
van een overeenstemming. Dit bleek ech
ter niet aanvaardbaar. Tenslotte heeft
Z. M.'s Regering het de Nederlandse
regering duidelijk gemaakt, dat zy altyd
bereid is haar diensten ter beschikking
der partyen te stellen. Dit aanbod van
beide partyen is opnieuw herhaald. De
hulp in dit verband door Züne Majes
teits consul-generaal, de heer Mitche-
son, verleend om de verschillen tussen
beide partijen t>e overbruggen, heeft gro
te waardering gevonden. De stappen zyn
door Zijne Majesteits Regering onder
nomen in volledig overleg met de rege
ring van de Verenigde Staten."
In verband met de snelle ontwikke
ling der gebeurtenissen in Indonesië
hebben verschillende Instanties van de
„Partij van de Arbeid" langdurig ver
gaderd.
Zaterdag kwam het hoofdbestuur bü-
een in „Krasnapolsky" te Amsterdam.
Daar waren de ministers Jonkman, Vos
en Drees aanwezig.
Naar het A.N.P verneemt kwam deze
vergadering t«t de conclusie, dat men
het onvermüdelijke van een militaire
actie moet erkennen, waarbij de hoop
werd uitgesproken, dat deze militaire
actie zo beperkt mogelijk zou moeten
zyn.
Men is zich echter wel bewust, hoe
moeiiyk dit beperkte wapengeweld in
een lopend conflict is vol te honden.
Het hoofdbestuur van he^ N.V.V. had
er door bemiddeling van het Sobsi-
bestuur by de Republiek en bij de Ne
derlandse regering telegrafisch op aan
gedrongen door bemiddeling of arbitrage
van in onderling overleg aan te wijzen
derden een gewapend conflict in Indo
nesië te voorkomen.
Het hoofdbestuur der E.V.C. heeft
naar aanleiding van de gespannen situ
atie in Indonesië het volgende telegram
aan de minister-president gezonden:
„Het hoofdbestuur der E.V.C. herhaalt
in dit ogenblik van hoogste spanning
tussen Nederland en de Republiek In
donesië, dat bet onverzwakt het stand
punt. bluft innemen dat oplossing der
geschillen tussen de regeringen dezer
beide landen slechts met vreedzame
middelen mag worden nagestreefd."
