Mr. Van Kleffens: Veiligheidsraad op
zeer gevaarlijk terrein
Gromyko contra Ver. Staten
India en Pakistan thans
onafhankelijk
Millioenen in Indië leven niet
in vrijheid
Een belangrijk
woord
Ondermijnende campagne van Djokja
moet gestaakt worden
Indië schreeuwt
om hulp
Beschuldiging van interventie in
Griekenland
Plechtigheid te
New Delhi
WERKELIJKE MACHT IN INDONESIË
BIJ TERREURGROEPEN
Wij vieren wèl feest, doch met
pijn in het hart"
PRACHTIG WEER
HOUDT AAN
Tot hoofd en hart
•.Dit is de laatste ure
>>Geen half werk doen"
Ctr
Nederland zal zijn gegeven woord nakomen"
Achtduizend verplaatste
personen naar ons land
Congres P. v. d. Arbeid
over Indië
Verliezen in Indië
Saterdag 16 augustus 1947
69ste JAARGANG No. 23925
De Veiligheidsraad heeft Donderdag met negen tegen nul stem
men zijn goedkeuring gehecht aan de deelname van de Philip-
pijnen aan het debat .,ver Indonesië. Rusland en Polei, ont.ielden
zich van stemming.
Het verzoek om toelating van Oost-lndonesië en West-Borneo
werd met 4 tegen 3 stemmen en 7 onthoudingen verworpen. Enge
land, de V. S. en Australië stemden voor. De Sovjet-vertegen
woordiger verzette zich er tegen, omdat naar zijn mening de
vertegenwoordigers van deze gebieden geen vrije gebieden
vertegenwoordigen.
Het vroegere lid van de Tweede Kamer, de heer L. N. Palar, is
Vrijdagavond per vliegtuig naar New York vertrokken, waarheen
dr. Sjahrir hem verzocht heeft te komen.
De heer Palar zei te verwachten, dat r.r. Sjahrir zijn adviezen
nodig heeft aangaande de verhoudingen in Nederland.
jjiks
V
Adm. Helfr'ch
\n zal Indië zich pais vrij
voelen
Rede van Van Kleffens
mm
Mountbatten gouverneur-
generaal
CHINEZEN VERZOEKEN
OM WAPENS
Voor zelfverdediging
DE HEER J. W. LUCAS
BIJ DE PAUS
TWEE JAAR NA V. J.-DAG
Het weer.
BuREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
Y SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
'®lefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w., f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severln.
E HAARIEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mtlllmeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiön eventueel zonder opgave vei*
redenen te weigeren.
Mr. Van Kleffens
ff
Prof. p s. Gerbrandy heeft in een
j^iorede over de Indische kwestie ge-
jy'd. dat al het praten over een repu-
j*lek dwaasheid is. Nederlandse soldaten
Taaien de halfheid van de regerings
maatregelen met hun leven, zij begin-
,.en hun veïtrouwen in ons beleid te ver
ben. Wij moeten afrekenen met de
^Publiek, dat Japanse maaksel.
De noodzaak, van handelen kent
*an Mook, die noodzaak van han
den kennen ook al zijn medewer
kers, ook de legercommandant, die
*ent heel Batavia, die kennen al
®bze officieren, soldaten, die kent
keel het lijdende volk van Ned.-
Indië dat voor het laatst tot ons
schreeuwt om hulp en uitkomst.
i Die kreet verstaan en daarnaar han_
l^'en betekent opklaring in Indië, op-
ar'r^g ln Nederland, opklaring in een
m00*- deel van de wereld. Dit is de laat-
8a bte voor ons en voor Ned.-Indië
•hen, aldus besloot prof. Gerbrandy.
v **et
l'ster-president gezonden, waarin er
'1 de regering krachtig op wordt aange
hangen onze vertegenwoordiger bij de
op te dragen, na de in laatste in
sprak" i&f te leeg™ verklaring, de be-
dr j nVen in de Veiligheidsraad over
ndotiesische kwestie niet meer bij te
°hen.
®et Nationaal Verbond heeft in een
nationaal dtomité „Handhaving
seenheid" heeft een telegram aan de
tel,
aan de Ministerraad aangedron-
op voortzetting van de politionele
bezetting van Java, Madoera en
^teatra, bevrijding van gijzelaars en
&*V;
angenen en arrestatie van de leiders
de republiek.
Admiraal Helfrich heeft tea- gelegen
heid van de herdenking van het feit,
Japan twee jaar geleden capitu-
h®**de, in een radiorede gezegd, dat
'h* Nederlandse soldaten in Indië
#v«ral door de bevolking met ge.
tdich worden begroet. Zij zullen blij-
juichen en zij zullen zich wer.
kelÜk „vrfl" voelen, mitswij geen
k*lf werk doen.
^Nederland en Indië zijn historisch tot
Rijk gegroeid, zo vervolgde hij, en
samen blijven, in welke vorm dan
V eist het waarachtig belang van
rv ^land en ook zeker dat van Indië.
t* aller plicht eist, dat de welvaart van
ta. ff millioen mensen gehandhaafd
Ij t of hersteld wordt. Het alternatief
4. "te ondergang. Willen wij deze niet, dan
4^t er op dit uiterst critieke ogenblik
k/ dationaje eenheid zijn, aldus adml.
Helfrich
Mr. Van Kleffens heeft in de Veilig
heidsraad verklaard, dat de Nederlandse
Regering bereid is aan de Republiek het
volgende voor te stellen:
1 Nederland en de Republiek zullen
ieder een staat aanwijzen. Elk van deze
staten zal een derde staat benoemen,
die door de twee eerst genoemde staten
als volkomen gezaghebbend zal worden
beschouwd. Deze derde onpartijdige
staat zal een aantal van zijn onder
danen naar Indonesië zenden om ver
slag over de toestand daar uit te bren
gen en daaraan de grootste publiciteit te
geven. De goede diensten van genoem
de derde staat zouden ook kunnen wor
den gebruikt tot een onmiddellijke
hervatting van de besprekingen tussen
beide partijen en tot het uitbrengen
van een rapport.
2. Alle beroepsconsuls te Batavia zui
len door hu" regeringen worden ge
ïnstrueerd om onmiddellijk een geza
menlijk rapport uit te brengen over de
huidige situatie op Java en Madoera en
Sumatra.
Vrijdagavond heeft mr. Van Kleffens
in de Veiligheidsraad de volgende rede
uitgesproken:
Mijnheer de voorzitter, het is aller
eerst mijn plicht namens mijn regering
een woord van teleurstelling, beklag en
protest te doen horen betreffende de
wijze, waarop de Veiligheidsraad onze
verzoeken, die naar onze mening in alle
opzichten redelijk waren, heeft behan
deld. Niet alle punten, die ik hier op
het oog heb, zijn van even groot be
lang, doch zij hebben alle betrekking
op het zelfde: de tegenzin, om geen
sterker woord te gebruiken, van de kant
van de Veiligheidsraad om onze belan
gen te behartigen.
In het bijzonder beklaag ik mij over,
het feit, dat er leden van de Raad ge
weest zijn, die zonder daarin te worden
tegengesproken, verklaarden, dat de
toelating van vertegenwoordigers van
20 millioen mensen, gekozen op wettige
democratische wijze, de zaken „gecom
pliceerd zou maken" en daarom dan
ook geweigerd moest worden. Het spreekt-
vanzelf, dat bij elke rechtszaak de in
terventie van een derde partij evenais
het horen van getuigen tot op zekere
hoogte de zaken altijd gecompliceerd
maakt. Doch is dat in elk land, waar
de wet wordt gerespecteerd een rede
om interventie te weigeren of getuigen
niet te horen? Ik ben van mening dat
de Veiligheidsraad zich op zeer gevaar
lijk terrein bevindt, wanneer hij deze
richting kiest. Dit kan zijn reputatie
van onpartijdigheid alleen maar scha
den, zo-niet erger.
In verband met deze voorstellen voelde
mr. Van Kleffens zich genoopt om de
nadruk te leggen op de twee volgende
punten:
1. Indien de besprekingen tussen
beide partijen over Indonesië of over
zaken, die de federatie betreffen, weer
zullen worden hervat, dan moeten ook
de andere deelstaten hiertoe worden
uitgenodigd.
2. Het is onvoldoende, dat de Repu
bliek verklaart het wapenstdlstandbevei
te hebben gegeven, maar deze order moet
ook inderdaad worden gehoorzaamd,
hetgeen tot op dit ogenblik niet het ge-
val is geweest. De ondermijnende cam
pagne van de regering te Djokja moet
worden gestaakt.
V-l,sland beschuldigde Donderdag de
>4neni8de Staten van de „ruwste vorm
l6tl interventie" in de Griekse binnen-
tj» se aangelegenheden, en kondigde in
^"niligheidsraad aan, dat de Sovjet-
tiie haar veto zal uitspreken tegen alle
Amerikaanse en Australische
V*Uen. die een grensbewaking in de
atl door de U.N.O. beogen.
>fi?r0rri.yko repliceerde op de jongste
St 11 en van de Westelijke landen
ïoct een felle aanval op de Truman-
*W.'ne en de Amerikaanse poging,
tegen reeds het veto werd uitgespro-
*1 h o*11 Permanente waarnemers van de
langs de Griekse grens te instal-
het vervolg van zijn rede zeide
yko, dat de buitenlandse interven-
k\jÏQ het Westen het vuur in Zuid-Oost-
aanwakkert. „De gehele wereld
waar de interventie in de Griekse
Vabdaan komt", aldus de Russi-
'"gevaardigde.
[i? de Verenigde Staten als Austra
al ken resoluties ingediend, waarin
tussen Griekenland, Albanië,
Sv e en Joegoslavië als een bedrei-
Wtan de wereldvrede wordt gebrand-
Dromyko achtte Johnson's (V.S.)
jongste rede vol „frivole taal", welke
slechts geëvenaard werd door die van de
Griekse minister van Buitenlandse Zaken,
Tsaldaris,/ die naar Gromyko's opinie
meer weg heeft van een „handelsreiziger
uit de provincie" dan van een minister
van Buitenlandse Zaken. De Veiligheids
raad heeft de discussie tot Dinsdag a.s.
20 uur (Ned. tijd) opgeschort.
Uit Saloniki wordt gemeld, dat Griek
se geregelde troepen, gesteund door artil
lerie en luchtmacht, een groot offensief
hebben ingezet tegen de guerilla-strijders
nabij de berg Grammos en nabij de Al
banese en Joegoslavische grens. Het doel
is de guerillastrijders hier te verjagen,
daar zij enige grote steden in West- en
Noord-Macedonië bedreigen. De „activi
teit van bandieten" in de provincies Roe-
melië en Boeotië zou naar de mening der
regering dienen om het gros der geregel
de troepen af te leiden naar de operaties
in Noordelijke richting
De Joegoslavische zaakgelastigde is,
zonder het gebruikelijke visum te vragen,
uit Griekenland naar Belgrado vertrok
ken. Hij stelde het Griekse ministerie van
Buitenlandse Zaken op het laatste ogen
blik van zijn vertrek in kennis en zeide,
dat de tweede secretaris van de legatie
hem zou vervangen.
De leden van deze Raad moeten wel
weten, dat zij het onmogelijke vragen,
indien zij verwachten, dat de Neder
landse regering volhardt in haar zo stipt
mogelijke opvolging van de order tot het
staken van het vuren, wanneer tezelf-
der tijd de republikeinse strijdkrachten
doorgaan met hun openlijke oorlogvoe
ring.
Vervolgens verklaarde mr. Van Klef
fens, dat het Amerikaanse aanbod van
goede diensben door de Nederlandse re
gering zonder reserve werd aanvaard,
doch dit had de Republiek niet gdaan.
Indien het Amerikaanse aanbod van
goede diensten door beide partijen werd
geaccepteerd, dan zou op de Nederlandse
voorstellen kunnen worden ingegaan in
overleg met de V. S. Indien het aanbod
niet door beide partijen werd aanvaard,
ook dan wensen wij voort te gaan met
het onderzoek, doch niet met een onder
zoek op bevel van de Veiligheidsraad,
welke ter zake geen competentie bezit.
Wij zijn allen voor een oommissie van
onderzoek, doch wij blijven op het
standpunt staan, dat de Veiligheidsraad
geen recht heeft een dergelijke commis
sie te vormen.
Tenslotte, mijnheer de voorzitter, be
treurde en betreur ik het, dat de Raad
geweigerd heeft mij gisteren op een
geenszins onredelijk laat uur te horen.
Het zfj verre van mij het recht van de
Raad, om mij de gelegenheid om op dat
moment te spreken te ontnemen, in
twijfel te trekken. Waarover ik mij be
klaag is, dat volgens mijn oordeel en
dat van anderen de zaak van mijn re
gering hierdoor benadeeld is. Waarom
dit alles?
(Vervolg op pag. 3
Een overzicht van het debat in de Veiligheidsraad in Lake Success over de Indonesia
sche kwestieDe belangstelling hiervoor was zeer groot
Te middernacht van 14 op 15 Augus
tus werden te Londen in het Ministerie
voor Brits-Indië de laatste belangrijke
stukken getekend, die de overdracht der
macht van Groot-Brittannië aan de
twee nieuwe dominions, de Unie van
Voor-Indië en Pakistan, tot een voldon
gen feit maken. De gebruikte tafels en
stoelen droegen het Wapen der vroegere
Oost-Indische Compagnie.
Daarnaast hebben twee afzonderlijke
ceremoniën in Londen plaats gehad:
Pakistan en de Unie van Vpcr-Indië
(India) hebben de vlag gehesen. Er wa
ren duizenden toeschouwers. Talrijke
leden van het corps diplomatique waren
tegenwoordig. Van Britse zijde werd het
woord gevoerd door de minister van
Landsverdediging Alexander.
De Unie van Voor-Indië vierde de
plechtigheid in het vroegere „India
House'", de Mohammedanen in Lancas
ter House.
Met koninklijke pracht en Oosterse
praal heeft Viscount Mountbatten Vrij-'
dag te New Delhi de eed ais gouverneur-
generaal van India afgelegd.
tf
's-GRAVENHAGE, 15 Aug. Een woord
voerder van het departement van Bui
tenlandse Zaken verklaarde in antwoord
op de verklaringen van Sjahrir:
De Nederlandse regeringen hebben
in hun daden steeds meer tot uitdruk
king gebracht, dat zij het Indonesische
volk zijn rechten wilden geven. Dit
culmineerde in de rede van H. M. de
Koningin van 7 December 1942.
De Japanse bezetting bracht het Ne
derlandse streven tot stilstand.
Wanneer de Nederlandse regering
er in langdurige en moeizame on
derhandelingen naar heeft ge
streefd op vreedzame wijze met de
regering der republiek tot overeen
stemming -te komen, dan is dit om
dat zfj zich diep bewust was van de
ernstige gevolgen, die aan een an
dere oplossing verbonden zouden
kunnen zijn.
Overeenstemming was bereikt op
slechts één punt na, n.l. de voorziening
in de handhaving van orde en veilig
heid, welke Nederland toevertrouwd
wenste te zien aan een fffcmeenschappe-
lijke politionele organisatie. De republiek
heeft echter geweigerd de Nederlandse
samenwerking te aanvaarden, doch Ne
derland kon op dit punt onmogelijk
toegeven, daar de toestanden, welke
heersten in gebieden, waar geen Neder
landse troepen aanwezig waren, onom
stotelijk hadden aangetoond, dat de re
publiek niet in staat was aldaar de
veiligheid te verzekeren. De oorzaak
van het conflict was dus niet het ver
schil in interpretatie van de overeen
komst van Linggadjati, maar de geble
ken onmacht der republiek, zelfstandig
en zonder hulp de veiligheid en de or
de op eigen territoir te handhaven
De republiek heeft ten slotte er niet
toe durven over gaan, het bevel' to
geven tot staking van vijandelijkheden,
in welke vorm ook, aangezien zij zich
bewust was van het feit, geen daad
werkelijk gezag uit te oefenen over haar
militaire bevelhebbers.
Allerlei factoren hebben in de
republiek geleid tot desorganisatie
van het bestuursapparaat, economi-
Nederlandse officiële brannen te
Batavia hebben medegedeeld, dat
vijf;ig Chinese organisaties in Me-
dan gezamenlijk een verzoek heb
ben gericht aan Tsjang Kai Tsjek,
om de Nederlandse regering te ver
zoeken de Chinezen in Indonesië te
bewapenen, bü wijze van maatregel
van zelfverdediging.
sche ontwrichting, terrorisatie van
de bevolking en van minderheids
groepen, vooral de Chinezen, ver
nietiging van economische objecten,
enz. enz., hetgeen bewijst, dat de
werkelijke macht sedert geruime tijd
niet langer berust bij deze repu
blikeinse regering, namens welke
Sjahrir spreekt, doch bij terreur
groepen.
Nederland wil de met de Indone
siërs gesloten overeenkomst nako
men. Daartoe is voorwaarde herstel
van orde en rust en Nederland zal
als verantwoordelijk voor Indone
sië optreden, waar men daartoe on
willig. of onmachtig is. Nederland
deed dit immer, ook tijdens de jong
ste wereldoorlog, waarvan zijn bond
genoten kunnen getuigen. Neder
land' zal zijn gegeven woord nako
men.
,In de beroemde Durbar Hall van het
regeringsgebouw, dat tot nog toe het
paleis van de Onderkoning was, stond
Mountbatten voor de nieuwe opperste
rechter van India en kuste de bijbel om
zijn eed te bezegelen.
De Regeringen van China en Pakis
tan hebben besloten diplomatieke ver
tegenwoordigers met de rang van am
bassadeur uit te wisselen. De Egyptische
Regering heeft bekend gemaakt, dat de
ambassadeurs voor de Unie van Voor-
Indië en Pakistan zullen worden be
noemd. Uit Washington wordt bericht,
dat de V.S. de volledige diplomatieke er
kenning van Pakistan hebben verleend.
Te Eonden is officieel bekend gemaakt,
dat Arthur Henderson, de Britse onder
minister voor Voor-Indië en Birma, is
benoemd tot Minister van Staat voor
de betrekkingen met het Gemenebest,
Henderson is tevens afgetreden als
onder-Minister voor Birma. Voorts is
aan de nieuw-benoemde Gouverneur-
Generaal van de, Unje van Voor-Indië,
burggraaf Mounftjatten, de titel van
Graaf (Earl) verleend.
Nederland heeft er in toegestemd 8000
verdreven pysonen uit de Amerikaanse
zone ln Duitsland toe te laten als ar
beiders in de Nederlandse industrieën.
Dit werd Donderdag bekend gemaakt
door de drielandencommissie voor het
vluchtelingenprobleem.
Nederland vraagt 3500 mannen tus
sen 18 en 40 jaar: kleermakers, spinners,
wevers, timmerlieden, metselaars, me
taalarbeiders en mijnwerkers.
De 4500 vrouwen, 18 tot 35 jaar, zul
len werk krijgen in textiel- en kleding
industrie, ziekenhuizen en als hdlp in
de huishouding.
Voor deze werkkrachten zullen de
zelfde arbeids-voorwaarden en lonen
gelden als voor de Nederlandse arbei
ders. Na vijf jaar zullen zij, ingevolge
de overeenkomst, het Nederlanderschap
kunnen aanvragen.
(Van onze Romeinse correspondent)
De heer J. W. Lucas, die in verband
met het, onderzoek en de reorganisatie
van de Italiaanse pers zich in'Rome be
vindt, is Vrijdagmorgen door Z. H. de
Paus op Castel Gandolfo in particuliere
audiëntie ontvangen. De Paus had ui
terst waarderende woorden voor de Ne
derlandse Katholieke Pers, welke hij
een voorbeeld noemde. De heer Lucas
zou heden (Zaterdag) per vliegtuig naar
Nederland terugkeren.
Ter gelegenheid van de herdenking
van het feit, da-t Japan zich twee jaar
geleden overgaf, heeft mr. W. C. G. H.
baron van Boetzelaer van Oostenhout,
minister van Buitenlandse Zaken, voor
de American Broadcasting Company een
rede gehouden, waarin hij o.m. zeide:
Het is een ironie van het lot, dat
Nederland thans, twee jaar na VJ-
dag, nog het hoofd moet bieden aan
de gevolgen van de Japanse bezet
ting. Er bestaan aanwijzingen dat
deze invloeden nog millioenen per
sonen op Java, Sumatra en Madoera
verhinderen in vrijheid te leven.
Elementen, die gedeeltelijk onder
invloed staan van de voormalige
vijand, belemmeren op dit ogenblik
de politieke en economische voor
uitgang in een deel van dat grote
gebied, waar Nederland verantwoor
delijk is voor vrede en orde.
Terwijl de ontwikkelingen in de Indone
sische republiek nog reden tot grote be
zorgdheid geven, geven de beide andere
staten van de toekomstige Verenigde
Staten van Indonesië (Oost-lndonesië
en West-Borneo) een voorbeeld van wat
samenwerking en welwillendheid bereikt
hebben.
Ik vertrouw da^ de vestiging van een
souvereir.e en democratische „Verenigde
Staten van Indonesië" overeenkomstig
de beginselen van de overeenkomst van
Linggadjati zal bijdragen tot het hand-
harven van de vrede in het Oosten en tot
de voorspoed van de bevolking in In
donesië en daarmee van de gehele we
reld.
Eerst op de dag, waarop dit bereikt is,
kunnen wij de oorlog igi het gebied van
de Stille Oceaan als werkelijk beëindigd
beschouwen. Tot aan die datum vieren
wij wèl feest, doch met pijn in het hart.
Men vreest, dat honderd en elf mijn
werkers te Whitehaven (Cumberland)
zijn Ingesloten in de steenkoolmijn
„William", de oudste onderzeese mijn
in Engeland, tengevolge van een lievige
explosie, die Vrijdag kort voor 19 uur
Ned. tijd plaats vond.
Op ieder onzer rust de plicht zijn
krachten te geven voor een sociale
orde, waarin het aanmerkelijk,
moeilijker is rijk te worden en de
massa gemakkelijker tot een be
scheiden bezit kan komen.
Verwachting tot hedenavond:
Zonnig droog weer met opnieuw
iets hogere temperaturen en matige
Oostelijke wind.
17 Aug.: Zon op 5.25, onder 20.02;
maan op 6.16, onder 21.01. 18 Aug.:
Zon op 5.27, onder 20.00; maan op 7.45,
onder 21.18.
Zoals wij enkele dagen geleder
reeds aankondigden, heeft het
mooie zomerweer zich gehandhaafd
en nog steeds zijn er op de weer
kaart geen essentiële wijzigingen te
bespeuren, die een spoedig einde van
de zomer zullen betekenen.
Het gebied van hoge luchtdruk over
Scandinavië neemt nog voortdurend in
betekenis toe en breidt zich bovendien
in Zuid-Oostelijke richting naar de
Balkan uit. Ook in de hogere luchtlagen
groeit dit gebied nog steeds verder aan
en het vertoont daardoor een enorme
stabiliteit. Intussen is er .van een enigs
zins behoorlijk ontwikkelde depressie
activiteit op de Oceaan niets te bemer
ken.
Onder deze omstandigheden moet
bij ons hetzelfde weer aanhouden.
De wand blijft Oostelijk en gaat tij
delijk iets afnemen. Door het ont
breken van bijna elke bewolking zal
de zon onbarmhartig schijnen en een
verdere uitdroging van de toch al
droge bodem bewerkstelligen. De
kans op onweer, die wel iets groter
wordt, blijft zelfs in het Zuiden van
het land voorlopig nog gering. En
tenslotte: de temperatuur wordt nóg
hoger, al zal dit niet bijzonder hin
derlijk zijn, zolang de atmosfeer nog
zo droog is.
De Partjj van de Arbeid houdt dezer
dagen een huishoudelijk congres over de
te volgen politieke gedragslijn ten op
zichte van Indonesië.
Ongeveer 600 afdelingen hebben ver
tegenwoordigers afgevaardigd. Voorts
woonden gisteravond verscheidene minis
ters en oud-ministers, tevens leden der
partij, de avondzitting bij. -die eerst te
gen he middernachtelijk uur werd ge
sloten.
Mogelijk zullen tot besluit van dit
huishoudelijk congres in een resolutie
de richtlijnen worden vastgelegd, die de
Partij van de Arbeid in de toekomst ten
aanzien van het beleid in de Indonesi
sche kwestie zal volgen.
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen in de "afgelopen week
de navolgende verliezen zijn gerappor
teerd:
Koninklijke Marine: Mar. lste kl. O.
V.W. E. G. Huying, afkomstig uit Z.
Horn (Gr.) Gesneuveld op 5 Aug. 1947.
Korp. Mar. O.V.W. J. Bruggink, af
komstig uit Gorsel. Gesneuveld op 5
Aug. 1947. Korp. Mar. O.V.W. A. J.
Wanders, afkomstig uit 's-GravenhageF
Gesneuveld op 7 Aug. 1947. Matroos lste
kl. O.V.W. P. van Westen, afkomstig uit
Dordrecht. Gesneuveld op 8 Aug. 1947
te Tandjoeng Tiran (S.O.K.).
Koninklijke Nederlandse Landmacht:
Sold, lste kl. w. van Zandbeek van 4
R. S„ afkomstig uit St. Michielsgestel.
Gesneuveld 21 Juli 1947 bij Medan. Sold.
H. Meursing van 1-4 R. >1., afkomstig uit
's-Gravenhage. Gesneuveld op 2 Aug.
1947 te Tjomal. Vaandrig G. P. H. Jans-
sens van 1-4 R. 1., afkomstig uit Til
burg. Gesneuveld op 3 Aug. 1947 te
Tjomal. Serg. p. g. van der Veen van
1-4'R. I., afkomstig uit 's-Gravenhage.
Gesneuveld op 3 Aug. 1947 e Tjomal.
Sold. A. van Dam van 4 R. I., afkom
stig uit Sommelsdijk. Gesneuveld op 4
Aug. 1947 te Brastagi. Sold, lste kl. W.
Godschalk van W-Brig„ afkomstig uit
gem. Bergh. Gesneuveld op 4 Aijg. .947
bij Margasari Bandjaranjar. Sold. H. v.
d. Molen van 11 r. i., afkomstig uit
Assen. Gesneuveld op 5 Aug. 1947 te
Tandjong* Balai. Sold. J. J. de Boef van
11 R. I* afkomstig uit Leiden. Gesneu
veld op 5 Aug. 1947 te Tandjong Balai.
Serg. Maj. M. Thepass van 3-2 R. I., af
komstig uit Leiden. Gesneuveld op 5
Aug. 1947 (plaats niet vermeld). Lt. G.
M. Sinke van 3-2 -R. I., afkomstig uit
Vlissingen. Gesneuveld op 5 Aug. 1947
(plaats niet vermeld). Sold. L. M. A..
Zandkuyl van 3-2 R. I., afkomstig uit
Zuilen (U.). Gesneuveld op 5 Aug. 1947
(plaats niet vermeld). Sold. W. J. van
Bremen van 3-2 R. 1., afkomstig uit Eist
(Gld.). Gesneuveld op 6 Aug. 1947 te
Tasikmalaja. Serg. p c. Gijzen van 3-3
R. I„ afkomstig uit Halsteren. Gesneu
veld op 6 Aug. 1947 te Medan. Majoor
jhf. C. Röell van 3-1 Reg. Huzaren van
Boreel, afkomstig uit Laren (N.-H.).
Gesneuveld op 8 Aug. 1947 te Cheribon.
Sold. A. J. Wigmans van 3e Reg. Ja
gers, afkomstig uit Maarssen. Gesneu
veld op 8 Aug. 1947 te Leuwillia. Opper
wachtmeester L. M. Andeweg van 8
R. V. A., afkomstig uit 's-Gravennage.
Gesneuveld op 9 Aug. 1947 bij Soebang.
Sold. G. Lamie van 2-7 R. I„ afkomstig
uit Leiden. Gesneuveld op 10 Aug. 1947
te Semarang.
Koninklijk Nederlands-Indisch leger;
Korp. Art. P. M. Mosies, afkomstig uit
Ned.-Indië. Gesneuveld op 21 Juli 1947
te Paiembang. Mil. Sold, lste kl. J. P.
Lammers, afkomstig uit Ned.-Indië. Ge
sneuveld op 21 Juli 1947 te Paiembang.
Mil. Serg. vl. wnr. M. L.: C. H. Verbon
afkomstig uit Ned.-Indië. Gesneuveld op
23 Juli 1947 te Medan. Soenda'nees Fus.
Sarga, afkomstig uit Ned.-Indië. Ge
sneuveld op 2 Aug. 1947 (plaats niet
vermeld). Mil. Wachtmeester P. F.
Schönherr, afkomstig uit Ned.-Indië.
Gesneuveld op 3 Aug. 1947 (plaats niet
vermeld). Ambonnees sold, lste kl. W.
L. Pfesiwaris'a. Gesneuveld op 6 Aug.
1947 (plaats niet vermeld). Ambonnees
Pus. K. Samaniri. Gesneuveld op 7
(Van een bijzondere medewerker)
Studiedagen en congressen kan men
verslaan dóór middel van een
journalistieke inventarisatie met
grote koppen, maar ook, en dit heeft
vaak groter waarde, door een enkel ge
sproken woord wat nader te bezien.
Vorige week constateerden we reeds op
deze plaats, dat studiedagen wel de
hoofdschotel vormen op het culturele
menu, dat deze zomer Katholiek Neder
land wordt geboden. De K.AB. in het
Aartsbisdom had tot besluit van haar
studiedagen in Apeldoorn een bijeen
komst belegd voor geestelijke adviseurs.
Kardinaal de Jong heeft op deze samen
komst van arbeiders-priesters een toe
spraak gehouden die van grote beteke
nis moet worden geacht voor bestaande
verhoudingen in het Katholieke ver
enigingsleven. Het was een adviseurs
dag en derhalve ligt het voor de hand.
dat op de eerste plaats Zijne Eminentie
de belangrijke taak van de adviseur nog
eens onderstreepte. Als uitgangspunt
hierbij nam hij, dat de Katholieken zich
bij hun sociale werkzaamheid moeten
richten overeenkomstig het magisterium
en imperium der H. Kerk, overeenkom
stig haar leer en haar leiding. Daarom
heeft de Kerkelijke Overheid een ver
tegenwoordiger aangesteld bij de sociale
organisaties, de geestelijke adviseur. In
deze toespraak is een nadere interpreta
tie gegeven van het Bisschoppelijk Com
muniqué van 1909, waarin, aldus de
Kardinaal, van de adviseur wordt 6e"
vraagd voorlichting omtrent de dwalin
gen, principiële vorming en scholing van
de arbeiders, waakzaamheid voor het
blijven volgen van de juiste koers van
de vereniging, onderricht in godsdien-
étig-zedelijke vragen. Hun werk beperkt
zich niet alleen tot het beïnvloeden van
bestuursleden, maar moet zich op de
massa der arbeiders richten door posi
tieve medewerking aan het algemene
ontwikkelingswerk ln zijn verschillende
vormen. Meer speciaal geldt deze taak
evenwel ten aanzien van dié uitgekozen
mannen, die, naar Schaepman's devies
„Credo-Pugno", apostelen onder de ar
beiders willen zijn. „De geestelijke zorg
voor die kernen behoort wel zeer bij
zonder tot he priesterlijke taak van de
adviseur."
Het was een uitermate belangrijk
woord dat Zijne Eminentie hier heeft
gesproken: „Het zal voor ieder duidelijk
zijn. dat bij die geestelijke werkzaamheid
in de sociale .organisaties gestreefd moet
worden naar nauwe samenwerking met
de Katholieke Actie, met name ook naar
samenwerking tussen Credo-Pugno en
Katholieke Actie. Onjuist evenwel zou de
opvatting zijn, dat Credo-Pugno over
bodig is vanwege de Katholieke Actie, of
dat Katholieke Actie overbodig zou zijn
vanwege Credo-Pugno.
Niet een- van beide, maar beide teza
men zullen veel kunnen bereiken tot
versterking en verdieping van het gods
dienstig leven onder de arbeiders." Het
is op deze duidelijke en onomwonden
uitspraak, dat wij een ogenblik willen
voortborduren. Meermalen immers wordt
de mening geuit, als zou het onjuist zijn,
dat de Credo-Pugno-clubs der Katho
lieke Arbeidersbeweging nog Immer
voortgaan met bepaalde godsdienstige
activiteiten, nu sinds een reeks van jaren
de K.A. haar intrede in het apostolaats-
leven der Kerk heeft gedaan.
Uit de bezettingstijd herinneren we ons
rapporten en verhandelingen over de
wenselijkheid tot reorganisatie van het
sociale verenigingsleven in Nederland,
waarbij steeds weer opnieuw eenheid,
zowel van actie als van organisatie
vorm, onder de arbeiders werd bepleit.
Voor de meer principiële taak der Ar
beidersbeweging verwees men dan naar
de standsorganisatie, die voor een juiste
vorming der arbeiders zorg zou moeten
dragen. Anderzijds waren er ook heel
wat mensen, die he standsorganisatori-
sche activiteit zo sterk mogelijk wilden
Inperken. Hierbij redeneerde men aldus:
De godsdienstige vorming, welke de men
sen behoeven, is voor allen gelijk, de
godsdienstige instelling dus eveneens.
Dc Katholieke Actie is het aangewezen
lichaam, om deze uniforme godsdienstige
vorming te verzorgen. De godsdienstige
activiteiten zijn wel het zeer specifieke
terrein van de K.A. Daar heeft zich dus
een sociale organisatie niet meer mee in
te laten, nu de Katholieke Actie als nieu
we vorm van lekenapostolaat gekomen is.
Pater Colsen heeft op de studiedagen
van de Utrechtse Bond zeer beslist stel
ling genomen tegen deze mening, en op
de Adviseursdag, waar de Kardinaal
bovenaangehaalde woorden sprak, was
het de 2de voorzitter van de K.A.B., de
heer Veldman, die zeer duidelijk het on
derscheid stelde tussen de Kerkelijke en
de sociale zielzorg. De Katholieke Arbei
dersbeweging is een vorm van sociale
zielzorg, en daardoor een hulptroep in
de grote apostolaatstaak der Kerk, zoals
er weinig worden gevonden. Wanneer
men de godsdienstige taak uit de K.A.B.
zou halen, welk onderscheid is er dan
nog met een neutrale vakbeweging?
Waarom zou men de arbeidefs zo drin
gend aansporen lid te worden van een
katholieke beweging, ware het niet dat
deze ook een speciaal katholieke taak
heeft te vervullen.
Deze speciale katholieke taak is het
apostolaat der katholieke leken
in een organisatie, die, naar het
woord van dr. Poels, wel katholiek is,
n.aar niet kerkelijk. Elke handeling, wel
ke zulk een organisatie stelt, hetzij een
actie om loonsverhoging of een streven
naar medezeggenschap ln het bedrijfs
leven, hetzij het bevorderen van goede
arbeiderswoningbouw of het behartigen
van de belangen der volksgezondheid, of
welke andere vorm van arbeiders-activi
teit men uitkiest, elke daad wordt be
gonnen, om de arbeider te helpen op
zijn weg naar God.
(Vervolg op pag. 3)
Aug. 1947 (plaats niet vermeld). Sold. Ie
kl. Art. I. van der Ley. Gesneuveld op
7 Aug. 1947 te Brastagi, Jav. Sold, lste
kl. Armad. Gesneuveld op 8 Aug. 1947
(plaats niet vermeld). Menadonees sold.
2de kl. P. Paada. Gesneuveld op 8 Aug.
1947 (plaats niet vermeld). Jav. Sold 2e
kl. Paiman. Gesneuveld op 8 Aug. 1947.
