Republikeinse aanval op
Poerwokerto
Waarschijnlijk dinsdag
REGERINGS VER KLARING
Gelijkwaardig deel in Ver.
Staten van Indonesië
Loyale samenwerking met
Nederland
i
Egyptische kwestie blijft
onopgelost
Brazilië wil bemiddelen
Praktisch alleen in Amsterdam duurt
de bakkersstaking nog voort
Wij hebben het verloren
PRIJSBEHEERSING IN
DE DESSA
VLAMMEN OVER DE
LEUSDERHEIDE
Vele granaten ontploffen
Dichte rookwolken
D
Grootste theefabriek ter wereld
in de as gelegd
Bloemen en eieren als geschenk
voor de Nederlandse jongens
Tot hoofd en hart
Am. bezetting blijft
in Italië
Raad van Vakcentrales
adviseertwerken
Donderdag 21 augustus 1947
69ste JAARGANG No. 23929
Deze week bestaat daartoe nog
geen mogelijkheid
de hedenmorgen gehou- men vandaag tot Dinsdag moet wachten,
vergadering der Tweede
^Srner heefi de voorziiier
Medegedeeld, dat de rege-
dïlg voornemens is, in ver
end met de ontwikkeling
Van de toestand ten aanzien
Van Indonesië, op korte ter-
Mijn aan de Kamer inlichiin-
ie verstrekken. Het is
Met onwaarschijnlijk, dat
Mi a.s. Dinsdag zal kunnen
Geschieden.
Het weer.
Tabakskaarten zelf
bewaren
Detaill'sten hebben er
geen recht op
BONNEN VOOR TABAK
LAATSTE ULTIMATUM AAN
JOODSE IMMIGRANTEN
Keuze tussen Frankrijk en
W est-Duitsland
SOENDANEZEN WENSEN:
Naar Djokja?
Toestand nijpender
Griekenland en het
Midden-Oosten
Onderhandelingen beginnen
STAATSLOTERIJ
SJAHRIR BIJ AMERIKAANSE
REGERING
Besprekingen van meer dan
twee uren
I Hart en tpng bepalen de waarde I
l van een mens. J
6UREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets, p. w., 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severln.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
eigens het Nederlands commu
niqué zijn op west-Java ten Noor
den yan Leuwiliang een 50-tal kam-
l^lgs in brand gestoken. Bij Tan-
Serang zijn er twee vernield. In de
bacht van 17 Augustus heeft de
T.N.I. van het Oosten en Westen
"it met mortieren een aanval op
foerwokerto gedaan. De aanval werd
afgeslagen.
Tn Malang deed een bende gedurende
nacht een aanval op Nederlandse
^ten nabij de gevangenis, waarbij ge
neren en automatische wapens werden
^brutkt. Madoera werd een Neder-
•^■ndse patrouille ten Noorden van
®®ngkalan door een republikeinse groep
^an circa 500 man beschoten. De aan-
a'lers waren gewapend met mortieren,
Mitrailleurs en geweren. Ben republi
keinse bende bezuiden Pematang Sian-
tar op Sumatra werd met enige verlie
zen hunnerzijds verdreven. In de om
geving van Rimba Pandjang, ten Noor
den van Padang, werd de bevolking,
onder bedreiging met moord en brand
stichting, aangemaand te evacueren
naar republikeins gebied. De uit deze
omgeving gevluchte bevolking werd in
bescherming genomen en naar Loe-
boekboeaja gebracht.
Blijkens de tot op heden ontvangen
berichten bedragen de Nederlandse ver
liezen 3 gesneuvelden en 6 gewonden.
De grootste theefabriek ter wereld,
„Balim Bangan'', in het gebied van Sian-
tar, is door de republikeinen vernield en
in de as gelegd. Ditzelfde lot onderging
de Palmoliefabriek Sawit Sebrang in het
gebied van Tandjong-Poera.
T-*e heer SCHOUTEN (A.R.) verklaar-
gehoopt te hebben, dat de mede-
'hgen zo niet vandaag, dan toch
l^gen zouden worden gedaan. Nu is in
Uitzicht gesteld, dat wellicht Dins-
3 8 een vergadering der Kamer zal wor-
11 Behouden, waarin een regeringsver-
met betrekking tot Indonesië zal
ifflen afgelegd. In de gegeven omstan-
•Sbeden is spr. bereid zich bij deze gang
b zakon neer te leggen, doch hij drong
ernstig op aan. dat de voorzitter zal
jM'orderen, dat de korte termijn waar-
8,1 hij sprak zo kort mogelijk wordt
8®steld, aangezien het een zaak is, waar-
ö8h het hele Nederlandse volk verwacht,
zo snel mogelijk opening van zaken
ijh.
öt gegeven. Zekerheid, dat de Kamer
^Sidag zai worden ingelicht is niet
Jüeven. ai zou die zekerheid gegeven
Jr>- dan blijft het bezwaar bestaan, dat
Amerikaanse troepen, die nog in
zyn, zullen vermoedelijk daar over-
hteren.
^'®en enkele hoge officier zal met zo-
\..c' woorden zeggen, dat Washington
v 1 opinie is, dat de Russische ratificatie
v het Italiaanse vredesverdrag, waar-
11 het vertrek der overgebleven bezet-
tjngstroepen afhangt, voor onbepaalde
op zich zal laten wachten.
Ser z\jn echter genoeg bewijzen op het
erikaanse militaire hoofdkwartier,
t81' de g.i.'s zich opmaken om nog wat
''lijven.
afdeling bevoorrading van generaal
heeft Italiaanse firma's offerte ge-
X 'aSd voor de aanleg van centrale ver-
.^tntng in 14 vacantie-hotels In Vla-
aan de zeekust, waar getrouwde
''eieren en manschappen met hun ge-
j 'den wonen. Het in het begin van dit
llafgekondigde verbod om geen fami-
'®den van de bezettingssoldaten meer
6r te laten komen, is opgeheven.
Spr. vroeg met de meeste aandrang on
der de aandacht van de minister-prest-
dent te brengen, dat de Kamer van oor
deel is, dat ten spoedigste nadere mede
delingen dienen te worden gegeven.
De VOORZITTER gaf nog te ken
nen, dat hij bij het overleg de moge
lijkheid heeft geopperd deze week
nog de verklaring af te leggen, maar
de Minister-President heeft ver
klaard, dat dit onmogelijk is. Wel
was hij bereid het a.s. Dinsdag te
doen, maar zekerheid daaromtrent
kon spr. niet geven. Alleen is het
hoogst waarschijnlijk..
De heer SCHOUTEN (A.R.) vroeg
nog, of de voorzitter bereid was op
spoed aan te dringen, zodat de Kamer
wellicht op Maandag kan worden inge
licht.
De VOORZITTER verklaarde bereid
te zijn onder de aandacht van de mi
nister-president te brengen, dat de Ka
mer gaarne op de kortst mogelijke ter
mijn zal worden ingelicht.
Verwachting tot Vrijdagavond:
In het Noorden van het land zon
nig. in het Zuiden van het land meer
bewolking doeh vrijwel overal droog
weer. Matige, overdag krachtige wind
uit Oostelijke richtingen. Iets lagere
temperatuur.
Zon 5.33—19.53. Maan 13.07—22.19.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede:
Het komt herhaaldelijk voor, dat
detaillisten in tabak de tabakskaarten
van hun klanten in bewaring nemen.
Deze detaillisten zijn van mening, dat
dit geoorloofd is. Dit is evenwel niet
het geval. De detaillist en de klant ma
ken zich schuldig aan verkopen resp.
kopen, zonder daarbij gelijktijdig bon
nen in ontvangst te nemen resp. af te
geven.
Bovendien moet men er rekening mee
houden, dat, indien de kaarten bij de
detaillist zoek raken, gestoien worden
of op andere wijze in het ongerede ra
ken, onder geen voorwaarde tot vergoe
ding daarvan kan worden overgegaan,
aangezien men in overtreding van bo
vengenoemde bepaling is.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat voor het tijdvak van 24 Au
gustus tot en met 6 September a.s. de
bonnen K31 tabak en K32 tabak der
tabakskaart QA 707 recht geven op een
rantsoen sigaretten of kerftabak.
Bon K 35 tabak der gecombineerde
kaart geeft gedurende genoemd tijdvak
recht op twee rantsoenen sigaretten of
kerftabak.
De Britse regering heeft, naar The
British Press Information Service mede
deelt, besloten de illegale Joodse immi
granten, die zich op drie Britse schepen
ter hoogte van Port de Bouc aan de
Franse Zuidkust bevinden, naar de Britse
zone van Duitsland te brengen, tenzij
zij. 22 Augustus vóór 18 uur een begin
maken met het aan land gaan. De Britse
zone van Duitsland is het enige gebied
onder Britse jurisdictie, met uitzondering-
van Cyprus, waar zulk een groot aantal
personen op korte termijn kunnen wor
den gehuisvest en gevoed.
*0)Ui MarSaret Rose van Engeland viert
aao haar geuentiende verjaardag
Het uitvoerend eomité van de Pa-
soendan-beweging heeft aan minister
Beel een telegram gezonden, waarin
aan het kabinet wordt verzocht na de
bevrijding van West-Java op korte
termijn uitvoering te geven aan de
artikelen 3 en 4 van de overeenkomst
van Linggadjati inzake de wensen
van zelfbestuur voor het Soendanese
volk, los van de republiek Indonesië
met een gelijkwaardige status als
West-Borneo, en Oost-Indonesië.
Het Soendanese volk wenst: loyale
samenwerking met Nederland en de
Nederlanders, een gelijkwaardig deel
te worden in de Verenigde Staten van
Indonesië, overeenkomstig de ge
dachten van de proclamatie van 4
Juli.
De redevoering, welke dr. Van Mook
Dinsdag voor de radio heeft gehouden,
heeft in regeringskringen een zeer goede
indruk gemaakt. Men wees er ons op.
dat in het bijzonder ook de slotpassage
van deze rede, waarin de Lt. G.-G. van
de laatste kans gewaagt, welke de repu
bliek thans heeft om haar houding van
vijandschap te herzien en die de onverbid
delijke voorwaarden aangeeft, welke zij te
dien einde moet vervullen, het standpunt
van de gehele regering juist vertolkt
Deze commentaar onderstreept
naar het ons wil voorkomen het ka
rakter van dr. Van Mook's rede als
een laatste en dringende waarschu
wing aan de republiek. En in dit ver
band wint de verklaring van Van
Mook, dat Nederland niet langer de
verantwoordelijkheid kan dragen voor
de gevolgen, welke uit de actie dex
republikeinse regering voortvloeien,
aan betekenis.
De mogelijkheid dat de Nederlanders
zullen oprukken naar Djokjakarta wordt
vandaag druk besproken te Batavia, zo
meldt A.P. Aanleiding voor deze gesprek
ken is de aanval van Van Mook op de
republiek in de gisteren gehouden radio
rede.
Inmiddels wordt in de communique's
van het Nederlandse en republikeinse
leger gesproken over botsingen in ver
schillende sectoren van het front. De
republikeinen zeiden, dat de Nederlan
ders dieper doordrongen in het afgesne
den West-Java en dat een aantal dorpen
in het gebied van Soekaboemi bezet was
na felle gevechten. Uit Oost- en West-
Java komen berichten binnen over bot
singen.
Met een fcJompendans en Volendammern costuumst werden
immigranten in Rolland (Michigan) begroet
Als eerste spreker in het algemeen
debat in de Veiligheidsraad over de
Egyptische kwestie heeft de Braziliaan
se afgevaardigde, Carlos Mimiz, Woens
dagavond verklaard, dat Brazilië de
toestand in Egypte niet beschouwde als
betekenend een onmiddellijk gevaar
voor de internationale vrede en dat de
raad niet gerechtigd was op te treden.
Muniz stelde voor, dat de Raad een
hervatting van de rechtstreekse onder
handelingen tussen Gr.-Brittannië en
Egypte zou aanbevelen. Wanneer het
onmogelijk zou blijken door rechtstreek
se onderhandelingen tot een regeling te
komen, zouden beide partijen, volgens
het Braziliaanse voorstel, andere mo
gelijkheden van onderhandeling moe
ten zoeken. De Raad zou van de gang
van zaken op de hoogte gesteld moeten
blijven.
De Russische afgevaardigde Gromyko
verklaarde, dat de Veiligheidsraad wel
degelijk competent was tot behandeling
van de Egyptische kwestie en zei, dat
de Egyptische premier Nokrasji Pasja ge
lijk had met te zeggen, dat de aanwe
zigheid van vreemde troepen niet ver
enigbaar was met de onafhankelijkheid,
zoals deze gedefiniëerd was in het char
ter der V. N.
Het comité van actie heeft Woensdag op
een persconferentie medegedeeld, dat
op zijn advies in het gehele land weer
gewerkt zou worden. Alleen in Amster
dam wordt de staking voortgezet.
Voorts heeft het drie grieven gefor
muleerd tegen minister Mansholt.
Ten eerste dat zonder voorafgegaan
overleg de toeslag op het brood was ver
minderd (de minister was op vacantie
gegaan toen het accountantsrapport zou
worden behandeld; ten tweede, dat de
politiek hier het grootste woord heeft
en dit ten nadele van de bakkers, op
wie de regering de verantwoordelijkheid
afschuift; en ten derde dat de winst op
het kleine brood medebepaalt de prijs
van het grootbrood, hetgeen in geen
enkele bedrijfstak gebruikelijk is.
„Ik het nog nooit zoveel beledigingen,
scheidwoorden en dreigementen gehoord
als in deze tijd", aldus een der staken
de bakkers op de vergadering, die d£
Amsterdamse bakkers gisteren in „Krds-
napolsky" hebben gehouden. „Onze eni
ge bondgenoot is het communistische
blad De Waarheid," ging deze bakker
verder, en hij had er dan ook schoon
genoeg van, temeer omdat zijn bakkerij
gevorderd zal worden. De meeste bak
kers, die het woord voerden, spraken
echter anders, al zei er een ronduit:
„We hebben de staking verloren, laten
we er maar mee ophouden". Het comité
van actie, dat de vergadering leidde, gaf
drie mogelijkheden op: ,.We staken on
beperkt verder, we aanvaarden bemid
deling (vragen zullen we dit nooit doenl)
of we bepalen de duur der staking." Het
actiecomité was voor onbeperkt door
strijden en het frenetiek applaus, dat
hierop volgde, bewees, dat de aller-
Bij de Nederlandse soldaten in In-
dië, in de eerste dagen van de poli
tionele actie (A.P.) De Nederland
se militairen gaven opdracht, dat de
winkels heropend moesten worden.
Sommige van de winkeliers, die in
zéér goede welstand schenen te ver
keren, vertelden, dat hun voorraden
uitverkocht waren. Eerst werden zij
geloofd en de blinden bleven voor
hun uitstalkasten. Iemand uit de
kampong vertelde dc militairen ech
ter in vertrouwen, dat diezelfde win
kelier grote voorraden moest hebben.
De voorraad werd onder .het bed van
dc winkelier gevonden en hij werd
gedwongen zijn winkel te openen,
zeer tot het genoegen van de men
sen, die zich voor de winkel verza
meld hadden.
Er wordt onmiddellijk een delegatie
van de kampong tezamen geroepen en
de prijzen voor alle artikelen worden
vastgesteld. Er wordt een lijst in drievoud
opgemaakt: één exemplaar wordt aan de
winkel opgehangen, een tweede lijst is
bestemd voor de kampong en de derde
voor de Nederlanders. Als de voorraad
verkocht is, kijkt de winkelier sip, maar
diezelfde avond krijgen de Nederlandse
jongens van de kampongbewoners bloe
men en eieren.
Die avond krijgt een van de dienst
plichtigen een brief van thuis, waar
bij een communistisch pamflet is in
gesloten. Dit veroorzaakt veel deining.
Een korporaal richt meteen ter plaat
se een Bureau voor Oorlogsvrijwil
ligers op, die na Indië in Nederland
opruiming zullen houden. Zij geven
zich allen zonder uitzondering hier
voor op, Sietske Broekenma, een
landbouwer uit Bellingwolde, zegt
rustig: „Ik denk niet, dat het nodig
zal zijn. Ik heb nog altijd een vader
thuis, die nooit de communisten kans
zal geven erg lastig te worden."
De loodgieter Max Rollingswier stemt
er mee in: „Mijn vader is vijftig jaar
oud, maar als er iets gebeurt in Neder
land, zal hij niet stil blijven zitten en
hij zal me schrijven: „Jongen, wees maar
niet bang, jullie hebben nog allemaai
jullie vaders."
Het is prachtig het grote vertrouwen,
dat ze hier hebben in het thuisfront.
Om de stemming te tekenen tot slot
de opmerking, die de monteur Kees Buist
uit Ten Boer maakte, toen hij zijn duim
opstak tegen een oude kampongvrouw
die de jongens stond toe te wuiven.
„De gedachte, dat je mensen van tets
bevrijdt, dat je zelf hebt moeten mee
maken tijdens de bezetting, maakt weer
al'.es goed, waar je die twee jaar als vrij
williger tegen hebt moeten vechten: ver
keerd begrip, teleurstellingen en verlan
gen naar huis."
grootste meerderheid der aanwezige
bakkers er net zo over dacht. Daarom
wordt er in Amsterdam verder gestaakt
in tegenstelling met de rest van Neder
land, waar dank zij de bemiddeling van
vele burgemeesters (o.a. die van Utrecht,
Zwolle, Eindhoven, Enschede) de hak
kersstaking vrijwel is opgeheven, al
wordt hier en daar nog een dag uit
sympathie gestaakt of dreigt zulk een
staking.
Scherpe critiek werd ook geleverd op
het pas opgerichte anti-stakingscomité
in Amsterdam, dat gedreigd heeft bij de
stakende bakkers de boel kort en klein
te slaan. De voorzitter wees vierkant de
adviezen van hen, die meenden dat er
nu genoeg geprotesteerd wasjfef (dat
waren vooral die bakkers, wier zaken
zijn gevorderd). Merkwaardig Is het ge
val van de R. K. wethouder voor de be
drijven van de gemeente Ouder- en
Nieuwer-Amstel die zef bakker ifc en
over enige, dagen, als de burgemeester
van zijn gemeente met vacantie gaat, als
loco-burgemeester zijn eigen bakkerij
moet vorderen. Hij deelde dan ook mede
dat de omgeving van Amsterdam sta
kingsmoe is en niet meer mee kan doen.
,Het idee werd geopperd om voorlopig
alleen maar kleinbrood te gaan bakken
en dus.de staking op te heffen, hetgeen
de voorzitter de moeite van het overwe
gen waard achtte. Een ander stelde voor
de cent meer op de broodprijs voor d||
helft te geven aan het personeel, dan
wordt dit zo medestander. De vergade
ring moest tenslotte verdaagd worden.
De toestand in Amsterdam wordt met
de dag erger. Vooral Woensdag was een
eritieke dag omdat de voorraden bij het
publiek opraakten. De politie moest
veelvuldiger optreden bij relletjes in de
lange rij wachtenden bij de doorwerken
de bakkerijen. En ook de broodbezorgers
moeten meer beschermd worden. Meel is
er echter genoeg te krijgen (o.a. in de
warenhuizen!) alleen gist niet. Daarom
zal het gemeentebestuur overgaan tot
verkoop van meel met gist. Ook zijn
enige grote bakkerijen gevorderd, maar
te verwachten is dat de exploitanten of
directeuren hiervan vrijwillig het werk
zullen hervatten als hun bakkerij gevor
derd wordt.
Met burgemeester mr. d'Ailly van
Amsterdam is reeds indirect contact
verkregen om hem tot bemiddeling te
bewegen. Gebeurt dit, dan lijkt ons de
bakkersstaking ook in Amsterdam spoe-
Sidarouss Pasha, de voormalige Egyp
tische gezant in Griekenland, heeft aan
Associated Press medegedeeld, dat het
zeer wel mogelijk was, dat onderhande
lingen begonnen zullen worden, om de
betrekkingen tussen Griekenland en de
Arabische wereld te versterken
In het blad Vadyni, dat beschouwd
wordt als de krant van de Griekse mi
nister van Buitenlandse Zaken Tsaldaris,
werd verklaard, dat onderhandelingen op
het punt staan te beginnen, om de be
trekkingen tussen Griekenland en de
traditioneel bevriende landen van het
Midden-Oosten te verste'Ttcn.
Griekenland zal waarschijnlijk een
zaakgelastigde in Syrië, Transjordanië en
Irak benoemen.
Voorts werd er in verklaard, dat de
onderhandelingen ook Egypte. Palestina,
de Libanon en Saudi-Arabië zouden om
vatten.
f 10008407.
f 400.— 9337, 13867, 16663, 19397.
f 200.— 2104, 6098. 10328, 20301.
f 100.—: 4296. 6718, 9427, 9407, 10715,
11629, 18126, 2009, 21329, 21604.
dig tot het verleden te behoren.
De Raad van Vakcentraien heeft zich
uitgesproken tegen de bakkerspatroons-
staking.
Van de werknemers is na de bevrij
ding de uiterste zelfbeperking bij het
stellen van looneisen verlangd. De in de
drie centralen georganiseerde werk
nemers hebben zich in 's lands belang
steeds, zij het vaak met moeite, bij de
overheidsbesiissing in zake hun lonen
neergelegd, niettegenstaande de tekor
ten, welke in de arbeidersgezinnen nog
altijd bestaan.
Gegeven dit op het algemene belang
afgestemde standpunt mocht ook *-».n de
bakkerspa troonsorganisatie verwacht
worden, dat rij zich, om haar verlangen
tot gelding te brengen, beperkt zou heb-
hen tot overleg. De Raad van Vakcen
traien acht het onverantwoord dat een
groep producenten eigenmachtig de pro
ductie van een zo belangrijk volksvoed-
sel stop zet om de overheid te dwingen
terug te komen op een na uitvoerige
voorbereiding genomen prijsbeslissing.
De Raad vraagt daarom de bakkerspa
troonsorganisatie (het landelijk comité
van actie) in het belang van de voedsel
voorziening, dringend aanstonds een
einde aan de staking te maken.
Tenslotte sloot de Britse afgevaardig
de Sir Alexander Cadogan zich aan
bij de Braziliaanse resolutie, maar zeide
gaarne te zien, dat het geschil aan het
Internationale Gerechtshof zou voorge
legd worden.
Vrijdag zal Nokrasji Pasja het woord
voeren.
Indonesische leiders hebben Woensdag
rechtstreeks met de Amerikaanse rege
ring besprekingen gevoerd.
Dr. Sjahrir en de minister van Buiten
landse Zaken van de Republiek, Hadji
Agoes Salim, hadden een bespreking van
meer dan twee uur met Penfield, de
plaatsvervangende directeur van de af
deling het Verre Oosten van het State
Department.
Blijkbaar somber gestemd wilde Salim
na afloop van de conferentie slechts zeg
gen, dat er een uitwisseling van gedach
ten over de toestand in Indonesië had
plaatsgevonden
Sjahrir vertelde aan journalisten, dat
de Republiek nog steeds arbitrage door
de Verenigde Naties verlangt. Sjahrir
merkte op: „Er zijn massa's voorstellen
geweest voor de bemiddeling. De moei
lijkheid is echter het over deze eens te
worden."
Hedenmorgen is de Leusderheide
aan dé Doornse Grindweg bij
Amersfoort in brand gestoken
omdat het terrein nog vol munitie
ligt. De foto werd genomen op het
ogenblik dat ir. H. W. Schenken-
berg van Mierop de heide in brand
steekt.
(Van onze speciale verslaggever)
e Leusderheide brandt. Maar het
is niet dat schouwspel, dat uw
verslaggever verbeidde. Geen re
den om te spreken van loeiende vlammen
of laaiend voortjagend vuur. Te negen
uur is de brand ontstoken en waar de
fantasten droomden van vlammenwer
pers en vaten benzine, bleek één lucifer
voldoende om de brand te steken in 100
H A. heidegrond, gelegen aan de Doorn-
se Grindweg, even buiten Amersfoort.
De heide brandt, maar het is een brand,
die door de mens wordt geleid.
Men is begonnen met perceel na per
ceel kleine stukken heidegrond tegen de
sterke Noord-Noordoostenwind in aan
te steken. Zo maakt men op het hoogst
gelegen gedeelte een zeer brede brand
gang, die als vuurkering moet dienen,
als later op de dag de laag gelegen heide
in brand wordt gestoken en de vlammen
met de wind mee waarschijnlijk wel een
grote snelheid zullen bereiken en het
fantastische schouwspel van een bran
dende heide eerst goed werkelijkheid zal
worden.
Reeds heeft men op de Leusder
heide enige lichte explosies gehoord,
want, zoals bekend, wordt daarom
deze heide weggebrand, omdat het
terrein nog zo vol munitie ligt, dat
herhaaldelijk in de laatste tijd vrij
ernstige ongelukken zijn voorgeko-
men. Het gevaar van grote explosies
tijdens de brand is dan ook niet
denkbeeldig.
De journalisten, die erbij zijn toegela
ten, werden dan ook verplicht een ver
klaring te tekenen, dat zij tevoren waren
gewaarschuwd en hun werk voor eigen
risico verrichtten. De voorzorgsmaatrege
len zijn velerlei. Het verkeer is omgelegd,
400 man troepen van het Achtste Reg.
Inf., bewapend met schoppen en vuur-
zwepen, hebben het terrein afgezet en de
hele brandstichting staat onder leiding
van de houtvester van Staatsbosbeheer,
tevens commandant van de Utrechtse
Bosbrandweer, ir. H. W. Schenkenberg
van Mierop.
In de richting van Soesterberg trek
ken reeds dichte rookwolken. Zo nu en
dan spuit een rookkolom omhoog, die
even later wordt gevolgd door het geluid
van een lichte explosie. Het bewijs, hoe
nodig en hoe noodzakelijk deze actie is
op een heide, die zo als recreatie-oord bij
het publiek in trek is. Helaas ligt achter
het nu te verbranden deel nog een ter
rein, waar nog meer en nog gevaarlijker
munitie ligt verborgen. De Leusderheide
was immers voor de Duitsers een afwerp-
terrein voor bommen en voor de geal
lieerden een plaats, waar op grote schaal
ongebruikte munitie werd achtergelaten.
Donderdagmiddag. Nu brandt de Leus
derheide zoals een heide betaamt te
doen. Laag hangt dikke smoor over het
heuvelend terrein en daaronder jaagt de
rode gloed, die nu met de wind mee de
heide vervreet. Dit is het schouwspel,
waarop Amersfoort drie weken tevergeefs
gewacht heeft. Deze dikke walm, waarin
telkens weer de gestalten opduiken van
de manschappen, die de brand stichtten
en leidden.
Nog vele uren van de dag zal deze
brand voortduren, dan weer op een plot
selinge rukwind oplaaiend en dan weer
nabij de brandgangen langzaam wegster
vend als het voedsel verteerd is.
Morgen is de paarse heide een zwart
geblakerde vlakte, klaar voor de man
nen van de Mijnopruimingsdienst, die op
de geblakerde grond dan hun gevaar
volle arbeid zullen hervatten. Een deel
van de Leusderheide zal dan voortaan
geen gevaar meer opleveren.
In samenwerking met de Vereniging ter
Behartiging der Belangen van de Neder
landse Longlijders In het sanatorium te
Davog (Zw.) zal Radio Nederland Wereld
omroep op Maandagavond 1 Sept. a.s. van
21.3022 uur (Nederl ttld) In het PCJ-
programma over de bekende golflengten
een speciale uitzending verzorgen, be
stemd voor patiënten to <jit sanatorium.
Familieleden van patiënten zullen 's Maan
dagsmiddags in de K.R.O.-studio samen
komen voor het uitspreken van een per
soonlijke groet aan hun verwanten in Da.
vos welke laatsten die dag het 50-jarig
jubileum van het sanatorium zullen
vieren.
