Nieuwe Haarlemsche Courant | 1947 | 30 augustus 1947 | pagina 1

Republikeinsgezag wordt
niet langer erkend

Nieuw plan voor de Duitse productie

Verhoging vaii het huidige peil
met 25 tot 30 pet. voorgesteld

Gouden sabel voor generaal
Eisenhower

0n ze verliezen in Indië

Van plichten
en rechten

In de thans door Nederland
bezette gebieden

Kolenproductie moet opgevoerd
worden tot 400.000 ton per dag

Vijftien ton goud naar ons land

IND0N. AANVALLEN NEMEN IN

r

HEVIGHEID TOE

Gisteren 3 doden
en 11 gewonden

Toi hoofd en hart

v.

Mc

SCHOENENBON OP
NUMMER ZES

Consuls-generaal nog
niet bijeen

Gedeelte van in veiligheid gebrachte
goudreserves

Saterdag 30 augustus 1947 s

69ste JAARGANG No. 23937

BEKENDMAKING VAN DR. VAN MOOK

Omvang van het bezette gebied

Het weer

Ban voor jonge kinderen

Alleen V. S. en Frankrijk
Veten wat ze doen moeten

Van Mook Dinsdag
in ons land

DR. BEEL VERVANGT
MIN, JONKMAN

PETKOF TEKENT
CASSATIE AAN

Opperste Sovjet ratificeert
de vredesverdragen

JNDRAPO&RA" IN
ONS LAND

Maandag zal wegens de
viering van de verjaardag van
H. M. de Koningin ons blad
niet verschijnen.

DIRECTIE

Viermogendhedenconferen'tie
over Korea?

Veiligheidsraad verwerpt
Columbiaanse resolutie

*UREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:

SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
|®lefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets. p. w., f 3.90 p. kwart.

Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severliw

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT

ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 18 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.

Gisteren is een bekendmaking van
dr. Van Mook gepubliceerd, waarin
de exacte begrenzing van de gebie
den wordt opgesomd, welke de Neder
landers 4 Augustus hadden bezet.
Verder wordt een aantal maatregelen
Uiteengezet, welke genomen zij»
vo«r het herstel van een ordelijk
bestuur. De republikeinse regering
beeft na het staken van het vuren
door agitatie en intimidatie de repu
blikeinse ambtenaren verboden func
ties in het bezette gebied uit te
oefenen, weshalve de Nederlands-
Indische regering heeft bepaald:

A. in de bezette gebieden wordt NIET
Ahger het republikeins gezag erkend.

B, Alle ingezetenen dezer gebieden
*°rdt verboden de bevolen van dit gezag

te volgen.

O. De republikeinse ambtenaren kun.
b*h hun vroegere functies voortzetten,
^houdens ongeschiktheid of laakbaar
&drag.

D. onwillige ambtenaren worden
Jhtslagen en kunnen naar het republi.
*9lnse gebied worden gezonden.

8. Maatregelen zullen genomen wor.
voor de duurzame veiligheid van de
pgezetenen der bezette gebieden tegen
t9rreur en intimidatie. Voor het herstel
recht en orde zullen alle gewapende
^Kanisaties, welke het gezag van de
^staande overheidsorganen niet erken,
^n, ontwapend en ontbonden worden.
De Nederlands-Indische regering
stelt ®ch verder ten doel herstel van
bet onderwijs, verkeerswezen en de
arbeidsgelegenheid, waarbij rechts,
herstel voor allen, die uit hun beroep
bedreigd warden of die daaruit ver.
breven zijn, zal geschieden. Met
systematische verzorging van ar.
beidsgelegenheid zal voor ieder pas.
Send werk gevonden worden, waarbij
floor sociale maatregelen gewaar,
borgd wordt, dat de belangen van
de werkgevers en werknemers in
harmonie zijn.

Bet toekomstig regeringsbeleid houdt
in vrijhheid van godsdienst, systema-
'sche opbouw van de Indonesische mid-
;®nxtand in samenwerking met de poli-
en maatschappelijke organisaties,
p"<er beginselen hiermede stroken.

'iorts spoedig herstel van de monetair©
hl economische toestand door uitgebreide

samenwerking op ieder gebied. De Ne
derlands-Indische regering beoogt ten
slotte spoedige samenwerking in alle
delen van Indonesië, waar orde heerst in
het kader van de opbouw der Verenigde
Staten van Indonesië.

In grote trekken samengevat bevon
den zich 4 Augustus j.l. de volgende
delen van het gebied der republiek we
derom onder Nederlands gezag:

Het deel van West- en Midden-Java,
dat in het Westen begrensd wordt door
de lijn, lopend van Kramat, ongeveer
30 K.M. N.-W. van Batavia, Zuidwaarts
naar de Wijnkoopsbaai aar de Zuid
kust (de provincie Bantam staat dus
nog onder republikeins gezag) en in het
Oosten door de lijn, lopend van Peka-
longan aan de Noordkust naar het dis
trict Keboemen, 70 KM. N.-O. van
Tjilatjap. Op Midden-Java in het re
gentschap Semarang de districten Sala-
tiga, Ambarawa en Demak, N.-O. van
Semarang.

Oost-Java tussen Straat Bali en de
lijn Malang-Djombang-Grissee.

Op Madoera zijn de gehele Zuid- en
Westkust onder controle.

Op Noord-Sumatra een gebied met een
straal van 150 KM. rondom Medan.

Op Midden-Sumatra de vlakte van
Padang en op Zuid-Sumatra een ge
bied, dat zich 150 K.M. N.-W. en Z.-W.
van Palembang uitstrekt.

orgen viert H.M.
de Koningin Haar ^fven en
zestigste verjaardag. Wegens
het vele leed en de angstige
bezorgdheid over het lot van
dierbaren, waardoor dè harten
van duizenden in ons land
diep worden geschokt, als
mede om de kommervolle om
standigheden, waarin even
zovelen nog dagelijks leven,
zal op Haar uitdrukkelijk ver
zoek de feestelijke viering op
Maandag 1 September zo
sober mogelijk worden gehou
den. Moge God Haar in het
nieuwe levensjaar, dat be
kroond zal worden met Haar
gouden regeringsjubileum,
zegenen met een goede ge
zondheid en moge Haar bij
dit jubileum worden gegeven
als kostbaar geschenk een
zich economisch weer ophef
fend Vaderland en de terugkeer van de vrede in ons
mooie Insulinde, opdat de basis gelegd, kan worden
voor de vorming van een verjongd Rijksverband. Dan
zal het komend jaar nieuwe luister geven aan Haar
gouden kroon.

Verwachting tot Zaterdagavond.-

Enkele overdrijvende wolkenvelden,
doch vrijwel overal droog weer. Weinig
verandering van temperatuur. Zwakke
tot matige wind uit richtingen tussen
Noord, en Noord-Oost.

Zondag; zon 5.4813.32. maan
20.015.01. Maandag: zon 5.5013.30,
maan 20.15—6.14.

Op plaatselijk door de distributiedienst
bekend te maken dagen in het tijdvak
van 2 tot en met 27 September zal een
schoenenbon naar keuze worden verstrekt
aan hen, wier stamkaartnummer eindigt
op het cijfer zes, voor zover de bon 612
zich nog aan hun inlegvel bevindt. De
tweede distributiestamkaart moet worden
overgelegd, evenals 't inlegvel, waarvan
bon 612 zal worden verwijderd. Tevens zal
in genoemd tijdvak aan kinderen, gebo
ren in de maand September van een der
jaren 1932 tot en met 1945. alsmede aan
kinderen, geboren in de maand Novem
ber van het jaar 1946. een schoenenbon
worden verstrekt van de soort en maat
als overeenkomt met leeftijd en geslacht
van het kind. Bij laatstgenoemde uitrei
king zal bon 604 van het inlegvel worden
verwijderd

9

De Amerikaanse consul-generaal
*e Batavia Foote heeft Vrijdag-
avond gezegd, dat de bijeenkomst van
de

zes consuls-generaal, die hjj des
•hiddags in Batavia wilde bijeen
roepen, tot vandaag is uitgesteld.
Slechts de Ver. Staten en Frankrijk
hebben 1|ot nog toe hun diplomaten
'h Batavia laten weten, wat zij
oeten doen, aldus deelde Foote
'bede.

.Volgens het te Batavia verschijnende
j^htendblad „Nieuwsgier" staat het
i^t, dat de consulaten-generaal te Ba-
|5^ia met het oog op de uitvoering der
gissing van de Veiligheidsraad een
f^fsoneelsversterking zullen ondergaan,
a. door militaire experts.

u^aar het A.N.P. verneemt zal dr. Van
?°ok Zondag 5 urn- 's morgens met een
?®ciaal toestel, een C 54 onder com-
L^hdo van Viruly, uit Batavia vetrek-
"1- Men zal zonder nightstops recht
er,

®eks naar Schiphol vliegen. Van

u°ok wordt tezamen met minister
cher Dinsdag 14.30 uur in Nederland
erivacht.

De bevelhebber van de Britse zone van Duitsland, luchtmaarsehaik sir Iholto
Douglas, en zijn Amerikaanse ambtgenoot generaal Clay hebben op jeen pers
conferentie te Berlijn het nieuwe plan voor de Duitse productie bekend gemaakt.
Het nieuwe Engels-Amerikaanse plan stelt een verhoging voor van het huidige
peil met 25 tot 30 pet. tot het cijfer van 1936. Dit jaar werd gekozen, omdat de
bedrijvigheid noch buitengewoon groot noch buitengewoon klein was. De staal-
productic zal verhoogd worden tot 10.7 millioen, terwijl de kolenproductie moet
worden opgevoerd tot 400.000 ton per dag. Met Frankrijk zuilen op 2 September
iniBerlijo besprekingen worden gevoerd over de levering van cokes naar Frankrijk.

Doug'as verklaarde, dat het thans bekend gemaakte plan hetzelfde was waarover
enkele maanden geleden reeds door hem en Clay overeenstemming was bereikt,
dccli dat het door de protesten van Frankrijk enige tijd was vertraagd.

Volgens de preambule kan noch het
gebied der Engelse en Amerikaanse
zone, noch geheel Duitsland in het ka
der van het plan van 1946 economisch
gezond worden, daar dit plan gebaseerd
was op bepaalde veronderstellingen, die
niet verwezenlijkt zijn. Onder de huidige
omstandigheden kan Duitsland niet zijn
onmisbare aandeel bijdragen in het eco
nomisch herstel van Europa in zijn ge
heel. In de preambule wordt de uitno
diging aan de andere zones herhaald,
toe te treden tot de Engels-Amerikaan
se fusie-overeenkomst, en verklaard, dat
het herziene plan zodanig is opgesteld,
dat het aangepast kan worden aan het
plan voor Duitsland in zijn geheel

Men wijst er op, dat de thans, vast
gestelde cijfers 55 tot 60 pet. minder
zfjn dan wat tijdens de oorlog werd ge
produceerd.

Een tweede belangrijke factor tij de
herziening is de kwestie der bevolking.
De gemeenschappelijke zone heeft reeas
een bevolking van minstens 6 millioen
meer dan in 1936 en tegen 1952 worden
nog 2 tot 4 millioen mensen meer ver
wacht. De bevolking zou dan over 5
jaar 40 tot 44 millioen zielen tellen.

Om „self-supporting" te kunnen zijn,
moet de gemeenschappelijke zone wat
zij tekort komt verkrijgen door invoer
uit het buitenland of door handel met
de rest van Duitsland. Behalve dat de
vooroorlogse buitenlandse handel moet
hervat worden, moet de zone ook boven
de interne behoeften produceren dat
gene wat bestemd is voor de handel met
het overige Duitsland. Als reden voor
de verhoging van het productiepeü
wordt genoemd de wijziging der wereld-

prijzen voor voedsel en grondstoffen
met betrekking tot die der fabrikaten.'

De deskundigen ramen de kosten van
de invoer uit het buitenland' tegen de
huidige prijzen op ongeveer 2.5 milliard
dollar, tot het tijdstip, dat de7 zone we
derom „self-suppocrting"' zal zijn. Daar
de export der beide zones in 1936 ge
raamd werd op ongeveer 1% milliard
dollar, acht men het noodzakelijk, dat
de export uit deze gebieden 15 pet. gro
ter in omvang zal zijn dan in dat jaar,
hetwelk men als norm heeft aange
nomen.

(Vervolg op pag. 5)

Daar minister Jonkman opnieuw ziek
is, zal de minister-president de porte
feuille van Overzeese Gebiedsdelen ad in
terim waarnemen.

De leider der Bulgaarse oppositie,
Nicola Petkof, heeft Vrijdag cassatie
tegen het over hem uitgesproken dood
vonnis aangetekend.

Naar Radio-Moskou Vrijdagavond heeft
medegedeeld, heeft de opperste Sovjet de
vredesverdragen met Italië, Roemenië,
Hongarjje, Bulgarije en Finland geratifi
ceerd.

's-GRAVENHAGE, 29 Aug. In
dankbare herinnering aan de be-
^jding yan ons vaderland zal na-
de Koningin en de Nederland"
bevolking een gouden herinne-
Ihgssabej worden aangeboden aan
ïeneraal Dwight D. Eisenhower. Dit
huldeblijk, een voortbrengsel van
Nederlandse edelsmeedkunst, werd
dezer dagen voltooid en zal ge
durende twee weken worden tentoon-
fresteld in het Gemeentemuseum te
*"Gravenhage.

vphtwerpers en makers van het kunst-
zjjn de edelsmeden Jan Eloy T.jem
Leo Brom uit Utrecht.
lyT9 sabel herinnert wat de licht ge-
hoofdvorm betreft, aan de Oos-
isj zwaarden, die in Europa, vooral
jds de tijd van Napoleon, de tot dan
w te zwang zijnde rechte zwaarden
'drongen.

het ontwerp en de uitvoering
h deze opdracht werd in de Utrechtse
Iko plaats gedurende ruim anderhalf
j, r gewerktDe grootste afmeting van
W Keheel bedraagt 102 C.M., terwijl
ck' totaal gewicht bijna 2.5 K.G. be-

0 herinneringssabel zal over enige
fc Per speciale koerier naar de Ver.
h. eh worden gezonden. De Nederlandse
eur mr. E. van. Kleffer*» zal

dit „wapen der ere" tezamen met een
oerkonde op perkament, welke door de
Koningin persoonlijk is ondertekend,
aan generaal Eisenhower overhandigen.

Merkwaardig is dat Engeland meer
weet, wie eigenlijk het initiatief tot dit
huldeblijk heeft genome# Reeds voor
de bevrijding van westelijk Nederland
leefde onder de bevolking de wens om
de geallieerde opperbevelhebber een blijk
van dankbaarheid te doen geworden,

Gisteravond 10 uur is de „Indrapoera"
uit Zuid-Afrika te Rotterdam aangeko
men. Aan boord bevonden zich onge
veer 200 passagiers, meest Z.-Afrikaners
van Nederlandse afkomst, die na een
verblijf van 15 tot 20 jaar in het nieuwe
vaderland een vacantietripje naar Ne
derland auflirnemen.

Als bewijs van dankbaarheid voor de bevrijding van ons vaderland zal
namens H. M. de Koningin en het gehele Nederlandse volk aan generaal
Eisenhower een gouden herinneringszwaard worden aangeboden. Het is
gemaakt door de edelsmeden Jan-Eloy Brom en Leo Brom te Utrecht,
terwijl het staalsmeedwerk is uitgevoerd op de Artillerie-inrichting,

Hembrug.

Van het Londense vliegveld Croy.
don uit is gisteren vijftien ton goud,
in tweehonderd zeven en zestig
kratten verpakt, in vijf Nederlandse
vliegtuigen naar Amsterdam ver.
stuurd. Het goud vertegenwoordigt een
waarde van f" 42.506.000.Het be.
treft hier een gedeelte van de goud.
reserves, welke kort na de Duitse
invasie in Nederland door de toenma
lige Nederlandse regering zjjn overge
bracht naar Groot.Brittannië. Sinds
1930 heeft geen goudlading van een
zodanige omvang Groot.Brittannië
verlaten.

De vijf K. L. M.-vlieg tuigen landden

Vrijdagmiddag vijf uur op een speciaal
afgebakende hoek van het platform van
Schiphol, Direct werd een politie-cordon
rond de machines getrokken, om de
nieuwsgierigen op een afstand te hou
den. De zware bewaking en de grote
stilzwijgendheid, die met dit transport
werden betracht, deden op het vliegveld
allerlei geruchten ontstaan. Zo wist men
al spoedig te vertellen, dat er een belang,
rijke staatsman was aangekomen. Onop
gemerkt verliet later een vrachtauto van
de K. L. M., die de 267 kratten vervoerde,
het terrein, op weg naar de Nederlandse
Bank te Amsterdam, waar het goud in de
kluis is opgeborgen.

Het Nederlandse communiqué van
vandaag zegt, dat de Indonesische
aanvallen in intensiteit toenemen
en dat de republikeinen nog geen en
kele maatregel hebben getroffen om
een effectief einde te maken aan de
vijandelijkheden. De republikeinen
boden weerstand aan Nederlandse
zuiveringsacties in het gebied van
Soekaboemi (West-Java) dat deel
uitmaakt van het gebied hetwelk de
Nederlanders, naar zij gisteravond
reeds mededeelden, onder hun gezag
hebben gebracht. Tien bruggen wer
den door sabotagegroepen vernield.

In Zuid-West Tegal bevond zich een
Japanse officier onder de Indonesiërs
die gedood werden, toen zij pp een Ne
derlandse patrouille vuurclen.

Bij Pasirian in hetg ebied van Loe-
madjong (Oost-Java) werden 200 Indo-

De V.S. hebben verzocht om een vier-
mogentlheden-conferentie, ter bespoedi
ging van de onafhankelijkheid van Korea.

Het verzoek werd gedaan in een nieuwe
nota aan Moskou, waarin gezegd wordt,
dat de huidige impasse, waarin de ge
mengde Sovjet-Amerikaanse commissie is
geraakt bij de voorbereiding van een voor
lopige regering,- volgens de mening der
V.S. niet kan voortduren.

„De Amerikaanse regering", aldusde
nota, „kan de nakoming van haar ver
plichtingen jegens de Koreaanse onaf
hankelijkheid niet langer uitstellen en
stelt voor, dat de vier mogendheden, die
de overeenkomst van Moskou zijn aan
gegaan, de V.S., Groot-Brittannië, de
Sovjet-Unie en China 8 September bij
eenkomen om te overwegen, hoe deze
overeenkomst zo spoedig mogelijk kan
worden *uitgevoerd".

nesiërs verjaagd door een plaatselijke
politie -strijdmacht.

De Indonesiërs maakten gebruik van
mortieren bij hun aanvallen op de Ne
derlanders op Madoera en verschillende
punten, op Java, o. a. 'de sector van
Salatiga in. Zuid-Semarang.

In het communiqué worden 39 af
zonderlijke Indonesische aanvallen
opgesomd. De Nederlandse verlie
zen bedroegen Vrijdag 3 doden, 11
gewonden en 5 vermisten. De Ne
derlanders hebben 33 gevangenen op
Java en Sumatra gemaakt.

Op de olievelden van Talang Akar
bij Palembang (Sumatra) trachtten de
Indonesiërs een pompstation in brand
te steken, maar zij werden verdreven.

Ir.' het communiqué wordt verder ge
zegd, dat de nieuw gevormde inheemse
politi es tr ij dkr ach ten effectief werk ver
richten in vele streken van Java, maar
desondanks werden 30 Chinezen uit Koe-
ripan (Oost-Java) ontvoerd.

In vele gebieden verlaten de dorpelin
gen hun huizen en graven schuilkelders
als gevolg van de geruchten, dat krach
tige tegenaanvallen van het republi
keinse leger in de naaste toekomst te
verwachten zijn.

Vrijdagavond is het debat in de Veilig
heidsraad over de Egyptische kwestie, en
in het bijzonder over de Donderdag on
verwachts ingediende Columbiaanse reso
lutie, voortgezet. Nadat door verschillende
afgevaardigden het woord'was gevoerd,
waarbij Gromyko zich tegen de resolutie
verklaarde en sir Alexander Cadogan zich
verzette tegen aparte stemming over de
onderdelen van de resolutie en zijn- voor
keur voor de oorspronkelijke Braziliaanse
resolutie uitsprak, werd tot stemming
overgegaan. De preambule van de reso
lutie werd verworpen; vijf stemmen voor,
nul tegen en vijf onthoudingen. Het ge
deelte betreffende de Soedan werd ver
worpen met vier stemmen voor en zes
onthoudingen. Het gedeelte betreffende
het Suez-kanaal werd eveneens verwor
pen, bij tien onthoudingen. De gehele re
solutie is aldus van de hand gewezen.

De regering maakt tot haar leedwezen
bekend, dat in de afgelopen week de
navolgende verliezen zijn gerapporteerd;

Kon. Marine: Mar. 3e kl. D. de Haan
uit Leeuwarden, aan bekomen verwon
dingen overleden 198'47.

Korp. mar. A. J. v. d. Moesdijk uit
Eindhoven, gesneuveld 238'47.

Mar. 3e kl. G. Paskamp uit Dalfsen,
overleden door noodlottig ongeval 22
8'47

Mar. 3e kl. H. W. de Wilde uit Dieren,
aan bekomen verwondingen overleden
26—8—'47.

Korp. mar. C. de Jager uit Arnemuiden
14—8—'47.

Kon. Landmacht: 2de Lt. A. A. Brand
uit Nijmegen, gesneuveld 7—8'47 te
Tassikmalaja.

Sold. J. Bronshorst uit Leidsendam,
gesneuveld 98'47 op weg Soemedang-
Tomo.

Sold. P. A. M. van Rooy uit Loon op
Zand (gem. Kaatsheuvel), gesneuveld
118'47 bij Soemedang.

Sold. M. N. Scheepers uit Roosendaal
(Nispen), gesneuveld 118'47 bij Soe
medang.

Sold. P.oj. Willems uit Oirschot, ge
sneuveld 118'47 bij Soemedang.

Sold. J. te Paske uit Amsterdam, ge
sneuveld 14—8—'47 bij Legok.

Serg. B. P. Corsten uit Rotterdam,
gesneuveld 15—8—'47 bij Ambarawa.

Korp. L. van Strien uit Rotterdam,
gesneuveld 16—8—'47 bij Semdrang.

Sold. 1ste kl. H. Derkei uit Den Haag,
gesneuveld 198'47 bij Medan.

Sold. M. L. Boesohoten uit Amster
dam, gesneuveld 198'47 bij Medan.

Sold. 1ste kl. M. Hoep uit Zijpe
(N.-H.), gesneuveld 198'47.bij Medan.

Serg. W. Kool uit Eliekom (gem. Rhe-
den), gesneuveld 198'47 bjj Kwali.

Sold. J. v. d. Brink uit Veenendaal,

gesneuveld 20-^8— '47 bij Madelief.

Sold. 1ste kl. A. G. Polman uit Eist,
gesneuveld 20—8—'47 te Soerabaja.

Serg.-maj. G. Volbers uit Enschede,
gesneuveld 208'47 bij Arnhemia.

Jager H. Wolswijk uit Alphen a. d.
Rijn, gesneuveld 20—8—'47 te Bangkalan.

Sold. A. Bijl uit Zeist, gesneuveld
21—8—'47 te Soerabaja.

Sold. D. Damsteeg uit Willeskop (Utr.)
gesneuveld 218*47 te Buitenzorg.

Sold. P. C. Overmeer uit Voorburg,
gesneuveld 21—8—'47 te Medan.

Sold. Ie kl. L. Benne uit St. Maarten
(N. H.), gesneuveld 22—8—'47 bij Palem
bang.

Sold. C. W. Eggenkamp uit Leusden,
gesneuveld 228'47 te Tjiwidej.

Sold. Ie kl. A. J. Foudraine uit Goes,
gesneuveld 2j!8'47 bij Bendjei.

Sold. A. Francke uitZoutelande, gesneu
veld 22—8—'47 by Kampoeng Karoeng
Samboeng.

Sold. J. C. Leegwater uit Broek op
Langendijk, gesneuveld 228'47 bij
Palembang.

Sold. Ie kl. C. Verhagen uit Haarlem
mermeer, gesn. 228'47 te Salatiga.

Serg. H. van der El uit Rotterdam,
gesneuveld 23—8—'47 te Tjidiwej.

2e It. L. C. Haanen uit Maastricht,
gesneuveld 238'47 te Semarang.

Kon. Ned.-Indisch Leger:

lste Lt. L. P. van Aaren, overleden
fc.g.v. bekomen verwondingen bij Batoe-

Het oordeel, dat wij over anderen
uitspreken, tekent veelal meer
onszelve dan hen, die wij beoor
delen.

(Van een bijzondere medewerker)

Reeds enige weken liggen op ons bu
reau een aantal brieven en aante
keningen, die om verwerking in
een artikel vragen en iedere keer schui
ven we het maar op: het is niet aange
naam onprettige dingen van zijn
medemensen te moeten zeggen, maar
het moet een keer. Langer zwijgen zou
niet verantwoord zijn. En we troos
ten ons maar met de gedachte, dat het
„een vriend is, die mij m'n feilen wijst."

Uitgangspunt voor een min of meer
dieper gaand onderzoek was een brief,
die geruime tijd geleden van beslist on
verdachte zijde ons bereikte en waarin
het volgende werd gezegd: „Ook onder
arbeiders heerst een mentaliteit? die niet
goed is! Het is voorgekomen, dat voor
het afwerken van een bepaald product,
waar 50 arbeidsuren normaliter werden
gecalculeerd, de arbeiders plotseling 60
tot 70 uur bleken nodig te hebben."

Op een vergadering van werkgevers
beluisterden we talrijke klachten, waar
van de hoofdstrekking neerkwam op een.
gemis aan verantwoordelijkheidszin bij
de arbeiders. Een van de aanwezige
bouwarbeiderspatroons, die ongeveer 80
man aan het werk had, verklaarde ter
vergadering: „de uitvoerders van de
werken, die ik onder handen heb, dur
ven practisch niet meer tegen hun ar
beiders te zeggen, dat ze 's morgens
niet zonder geldige reden een half uur
te laat op het werk mogen komen. Ze
worden dan onmiddellijk uitgemaakt
voor slavendrijvers en nog erger." Het
komt herhaaldelijk voor, dat arbeiders
bij een werkgever, waar ze twintig en
nog meer jaren werkzaam zijn, plotse
ling weggaan, omdat ze bi) een ander
bedrijf enkele guldens meer kunnen ver
dienen. Vaak moeten werkgevers consta
teren, dat hun arbeiders 's Zaterdags
plotseling hun dienstbetrekking opzeg
gen, dus zonder inachtneming van de
wettelijke opzeggingstermijn, en zonder
toestemming van het Gewestelijk Ar
beidsbureau, eenvoudig, omdat men bij
een andere werkgever een hoger Icton
geniet, hetgeen dan natuurlijk zwart
wordt uitbetaald. Geen der aanwezige
werkgevers wilde over deze en soortge
lijke aangelegenheden zijn beklag indie
nen bij officiële instanties, omdat ze
ófwel zelf niet vrijuit gaan, daar ze vaak
zelf dergelijke practijken mede in de
hand hebben gewerkt, ófwel, omdat
ze vrezen een zodanig slechte naam
onder de arbeiders te krijgen, dat voor
hen helemaal geen personeel meer be
schikbaar blijkt. Wanneer het noodza
kelijk is, dat in een bepaald bedrijf eens
bij wijze van uitzondering enkele uren
moet worden overgewerkt, zijn er meer
malen arbeiders, die dit eenvoudig wei
geren met hun beroep op het collectief
arbeidscontract, waaraan ze zich, voor
wat deze bepalingen betreft, wensen te
houden.

We hebben -.ons een paar maal ge
mengd in het gesprek van arbeiders en
werkgevers op een bouwwerk, omdat
daar beter nog dan op een vergadering
de mentaliteit van de arbeiders het
duidelijkst spreekt. Bij een van deze ge
legenheden werd het onderwerp „Pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie" be
sproken Zeer ostentatief verklaarde een
Katholiek werknemer daarbij: „als het
zover maar eenmaal is, dan hebben jul
lie „bazen" helemaal niets meer te zeg.
gen."

Het behoeft wel geen betoog, dat de
stemming van werkgevers ten opzichte
van zulke werknemers niet bepaald de
meest prettige is. Op de zo juist' gesig
naleerde bijeenkomst, waar ook bepaalde
sociale maatregelen in het belang van de
arbeiders werden besproken, bezigden
enkele werkge»*rs uitdrukkingen, die in
een dagblad niet kunnen worden her
haald. Er bleek echter duidelijk uit, dat
men van een mentaliteit, die er op wijst,
dat er een groot gebrek bestaat aan ver
antwoordelijkheidsgevoel bij verschei
dene arbeiders natuurlijk niet gediend is.

Sinds een grote reeks van jaren
strijdt met name de K. A. B. voor
medezeggenschap van de arbeiders.
Maar men vergisse zich niet en luistere
goed naar wat zich hun verantwoorde
lijkheid bewuste arbeidsleiders, manne»
als De Bruyn, bij herhaling hun
mensen voorhouden: medezeggen-
schap betekent medeverantwoordelijk
heid, medeverantwoordelijkheid nader
omschreven, betekent, dat het van het in
dividuele gedrag van elke arbeider mede
afhangt, of het bedrijf aan zijn doelstel
ling zal beantwoorden. Meent men dan
met zulke verantwoordelijkheid in over
eenstemming te brengen het geconsta
teerde feit, dat een groep bouwarbeiders
b v. de middagsChaft van een uur, om 12
uur aanvangende, om 3 uur eerst beëin.
digde, dan is het toch wel zonneklaar,
dat hier van een onjuiste mentaliteit
moet worden gesproken.

(Vervolg op pag. 3)

radja op 178'17.

Tim. sold, lste kl. S. Patinasarany,
gesneuveld 138'47.

Ambon sold, lste kl. Chr. Risampessy,
gesneuveld 158'47.

Men. sold. 2de kl. C. Kalawo. gesneu
veld 168'47.

Sold! 2de kl. Barisan Madoera: MaU
soepi, gesneuveld 168'47.

Sold. 2de kl. Barisan Madoera: Moh.
Salim, gesneuveld 168'47.

Sold. 2de kl. Barisan Madoera: Na-
kam, gesneuveld 168—'47.

Korp. Barisan Madoera: etnal, ge
sneuveld 168'47.

Ambon sold. 2de kl. S. M. Malawan,
overleden t.g.v. bekomen verwondingen

16—8—'47

Men. tsold. lste' kl. E. Soerentoe, over
leden t.g.v. bekomen verwondingen 6—8
—1947.

Korp. Para 1: S. Trapman, gesneu
veld 218'47 bjj Djenkeal.

Sold, lste kl. G. Simon, gesneuveld

17—8—'47 bij Banjoemas.

Sold. 2de kl. H. E. Rabe, gesneuveld
19—8—'47.

Sold, lste kl. H. Persijn. gesneuveld
21—8—'47.

Ambon, sold. 2de kl. H M. V. Watti-
mury, gesneuveld 158'47.

Ambon. Isold. 2de kl. C. Gerdinandus,
gesneuveld 15—8'47