Electrische hersenen"
de Britse industrie
in
Engeland zal Palestina ontruimen
Conflict van heftig nationalisme
VOEDSELVOORZIENING NOG
NIET OP GEWENST PEIL
Deze zouden economische crisis
kunnen overwinnen
Arabieren wensen Arabisch-Joodse
interim-regeringKwestie
onoplosbaar geacht
Anarchie achter
de deur?
Landbouwproductie dient nog meer
te worden opgevoerd
Instituten en scholen
Piet Hein" weer in ons land
Na twee jaar afwezigheid
Wysjinski contra „oorlogophitsers"
Lonen en prijzen
VERLIEZEN IN NED.-INDIË
Vulkaanuitbarsting
op Java
Slowaakse parlement
overvallen
Nog wachten met aard
appelen inslaan
9S§KM
Terugtrekking der Joden uit Palestina
De salarissen bij het
middelbaar onderwijs
Tot hoofd en hart
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1947
69ste JAARGANG No. 23960
Snelle stijging van productie
Eruptie van de Gedeh
MINISTER NEHER WEER
NAAR BATAVIA?
ELLENDE OP MADOERA
Rapport der speende commissis
Arabisch plan voor intepim-
regering
Londense conferentie begint
25 November
Het weer
Anders volgt süraks
teleur steil 'ng
ONMENSWAARDIGE WOON
TOESTANDEN
„Bron van voortdurende
zorg"
op vragen van het Tweede Kamerlid
Steinmetz betreffende misstanden op het
gebied van behuizing in Limburg heeft
de minister van Wederopbouw en Volks
huisvesting o.m. geantwoord, dat het
voortbestaan van onmenswaardige woon
toestanden een bron van voortdurende
zorg is. Het inhalen van de achterstand
kost jaren en zolang deze achterstand
niet is ingehaald, zullen velen noodge
dwongen op onvoldoende huisvesting
aangewezen blijven. De huidige nieuw
bouw is nog volkomen onvoldoende om
de bevolkingsgroei en de gezinsvorming
op te vangen, te meer dus onvoldoende
om de ontstane achterstand in te halen.
Vol ergernis merkte de Russische afge
Eindhoven s elt een
ultimatum
(Het is een afschuwelijke eigen
schap als men eigen kleinzielig
heid ook bij anderen veronder
J
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT S HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTEN: 30 ets, p. w., f 3.90 p. kwart.
Directeur: 3. 3. W Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
>T
Nidat enige dagen geleden een Ame
rikaans vliegtuig radiografisch de
Oceaan van Amerika naar Engeland
was overgestoken, hebben Britse deskun
digen als hun mening uitgesproken, dat
men door de „electrische hersenen" de
economische crisis kan overwinnen. Vol
gens hen kan de productie een snelle
stijging in twee jaar vertonen, gepaard
met een wezenlijke vermindering van de
arbeidskrachten, indien men de „electri
sche hersenen" in de Britse industrie
in practyk gaat. brengen.
De benodigde instrumenten etc. om
deze productie op deze nieuwe wijze in te
ten grote volksverhuizing voltrekt zich
in het voormalige Brits-Indië. In panische
angst vluchten tienduizenden Hindoes en
Sikhs, die, door de verdeling van de grens,
provincie Pendsjaab, onder de Mohamme
daanse staat Pakistan zijn gevallen, naar
India, terwijl omgekeerd Mohammedanen,
uit vrees voor nieuwe slachtingen, hun
toevlucht zoeken in Pakistan. Dicht op
eengepakt in en op de treinen, vastgeklit
aan elk punt dat houvast biedt, trachten
de vluchtelingen met het weinige, dat zij
kunnen meenemen, zo snel mogelijk weg
te komen uit het gebied, waar hun slechts
onderdrukking en dood wachten. Doch ook
langs de spoorweg dreigt gevaar en als
men bovenstaande toto beziet wordt het
duidelijk, hoe wraakzuchtige benden bij
overvallen op treinen 12Ó0 slachtoffers
kunnen maken, zoals Dinsdag bij Amritsar
gebeurde
West-Java's machtigste vulkaan,
de Gedeh, is vandaag lot eruptie ge
komen. Van Nederlanse zijde wordt
vernomen, dat dc lava langs de
rotsachtige hellingen omlaag stroomt
naar een dicht bevolkt landbouw
gebied.
Dit gebied, zo verklaarde men verder,
eerkeert echter niet in dirct ge
vaar. De bevolking was al enige dagen
tevoren gewaarschuwd om de onmiddel
lijke omgeving van de vulkaan, die ten
Zuid-Oosten van Buitenzorg gelegen is,
te verlaten.
Een ooggetuige, die uit Buitenzorg
telefoneerde zei, dat hij rook zag op
stijgen tot 3 kilometer boven de krater
De Gedeh kwam in 1886 met, ramp
spoedige gevolgen tot uitbarsting. De
laatste keer dat een eruptie plaats vond
was ln 1909.
Aneta verneemt, dat er sprake is,
dat min. Neher naar Batavia te
rugkeert in verband met de te ver
wachten besprekingen met de drie-
landen-commissie. Naar verluidt,
zou minister Neher tezamen vertrek
ken met Jhr. Mr. H. van Vreeden-
burch, chef directie polotieke zaken
van het ministerie van Buitenland
se Zaken, om de aLndvoogd gedu
rende de besprekingen bij te staan.
Uit een nagekomep rapport van Ma-
doera blijkt, dat nabij Om'ben. ten Oos
ten van Sampang. tijdens een patrouil-
letocht verschillende Madoerezen in
volkomen uitgehongerde toestand wer
den aangetroffen. In pakhuizen werden
grote hoeveelheden rijst aangetroffen
die voor het republikeinse leger bestemd
waren. Met de grootste moeite kon wor
den voorkomen, dat de uitgehongerde
bevolking deze opslagplaatsen be
stormde.
Een woordvoerder van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft, aan
sluitend ip een verklaring van de minister van Koloniën Arthur Creech Jones
te Lake Success, meegedeeld, dat Groot-Brittannië het plan koestert onmiddellijk
na beëindiging van de thans plaats hebbende discussie, nog vóór de Algemene
Vergadering van de V. N. te New Vork zal worden gesloten, voorbereidingen te
treffen om uit Palestina weg te trekken.
Het enige, dat «en dergelijk terugtrekken zou tegenhouden, zou zijn het wonder
van een oplossing der kwestie door overeenstemming tussen dc beide betrokken
partijen. Groot-Brittannië is niet van plan het mandaat te blijven uitoefenen
wanneer de Algemene Vergadering dc beslissing over de kwestie uitstelt tot de
volgende zitting'
de algemene gevolgtrekkingen van de
commissie en de grote lijn der Britse
politiek.
Namens dë Britse regering verklaarde
Jones, dat deze zonder enig voorbehoud
het gezichtspunt van de commissie, dat
het mandaat over Palestina nu moet
wdrden beëindigd, steunt. t
1 Hij sprak de ernstige hoop uit, dat de
V. N. meer succes zullen hebben dan En
geland heeft gehad bij het tot elkander
brengen van Joden en Arabieren, opdat
zü door samenwerking tot onafhanke
lijkheid zouden geraken.
Jones beloofde, dat Engeland alle ken.
nis en ervaring, waarover het beschikt,
ten dienste van de commissie zal stel
len.
In de Palestiba-commissie der V. N.
verklaarde Creeck Jones, dat de Britse
regering bereid ia ieder plan uit te voe
ren, dat zowel voor Joden als Arabieren
aanvaardbaar is, doch indien de V. N.
geen dergelijk ói tdid zouden kunnen
aanbevelen, acht Engeland zich niet in
staat de aanbeveling uit te voeren en zou
het noodzakelijk zijn, dat een andere
macht zich hiermede belastte.
„De Britse legering maakt plechtig
bekend," aldus seide Jones, „dat zü bü
het uitblijven van een regeling een spoe
dige ontruiming van Palestina door alle
Britse strijdkrachten en het Britse be.
stuur zal moeter. voorbereiden. De Britse
regering is niel bereid om met geweld
van wapenen een bepaalde politiek aan
Palestina op te eggen_
De Britse regeling steunt de aanbeveling
van de speciale commissie der V. N. voor
Palestina om hei land zo spoedig moge-
lük onafhankelijl te verklaren.
De Britse regeling was het geheel eens
met de aanbeveling van de speciale com
missie voor Palestina, dat de Algemene
Vergadering onmiddellijk moet trachten
tot een internationale overeenkomst te
komen ten aanzim van het probleem der
Europese Joden, die in benarde omstan.
digheden verkejen. Engeland zal ten
dien aanzien bijeen beteregelegenheid
voorstellen indienen.
Met nadruk volaarde Jones, dat er
geen wezenlijk verschil bestaat tussen
De productie van de landbouw zal nog
altijd zo hoog mogelijk moeten worden
opgevoerd, wil onze export onze devie-
i.enpositie versterken. Teeltoppervlakte
kan momenteel moeilijk worden uitge
breid. Wij zijn dus aangewezen op de
grond, die reeds in cultuur werd ge
bracht. In de begroting van Landbouw
is met deze factoren dan ook terdege
rekening gehouden. Naast mechanisatie,
zal ook betere verkaveling en grondver
betering noodzakelük zijn. Het onderwijs
wordt uitgebreid.
Op het terrein van de akkerbouw wordt
thans de oprichting voorbereid van een
landbouwtechnisch instituut ter bestude
ring van de vraagstukken op het gebied
van arbeidsmethoden en mechanisatie.
Voor de tuinbouw is het aantal proefboer-
derijen uitgebreid. Voorts zijn onderzoe
kingen begonnen naar betere bewaar
methoden van poot- en consumptie-aard
appelen en naar meer doelmatige metho
den van verzending van groenten. fruit
en snijbloemen. Men wil komen tot het
vormen van associaties voor het bestu
deren van vraagstukken ten aanzien van
aardappelen en granen. Met kracht wordt
de oprichting van een instituut voor zui-
velonderzoek in samenwerking met net
bedrijfsleven ter hand genomen. De be
strijding van bet mond- en klauwzeer ver
loopt gunstig.
In dc loop van 1947 zal een nieuwe
middelbare landbouwschool en een zui-
relschool, beide in liet Zuiden des lands,
worden geopend. Het ligt voorts in de be
doeling tot oprichting van een middelbare
tuinbouwschool over te gaan. De grote
toeloop van leerlingen maakt de oprich
ting van enige nieuwe landbouwwinter-
scholcn en van een aantal lagere land- en
tuinbouwscholen noodzakelijk.
Waar vis momenteel ip grote mate te
gemoet komt aa' de behoefte aan eiwit
voeding. verdierf deze tak van produc'ie
alle belangstelling-
De minister heeft het wenselijk ge
acht om in hJ bijzonder voor de ver
kaveling en cP mechanisatie een sche
ma op te stelP11 voor de eerstvolgende
zes jaren. Dit schema met bijbehorende
toelichting za, eerlang aan de Staten-
Generaal woi-Ien aangeboden.
I 2.000.000 is litgetrokken ter bevorde
ring van de metallisatie en rationalisatie
van de kleine )oerenbedrijven
Iri ye.rbaficl riet het feit, dat somtijds
in het buitenland ongunstige ervaringen
zijn opgedaan net Nederlands poolgoed.
is het bewarincjvraagstuk.van poters zeer
urgent geworflji. Er zijn allerlei nieuwe
gezichtspunten, die onderzocht moeten
worden, spec ia" met betrekking tot de
bewaring in di koelhuizen. Ook moeten
proeven genohpn worden op het gebied
van het drogen en het bewaren van zaad.
Voor de afdping weide- en voederbouw
is het noodzafelijk tc beschikken over
een 'eigen pro''boerderij. Het in de be
zettingstijd gehuurde proefbedrijf in
Friesland is oi£eschikt. Dit bedrijf wordt
zo spoedig mofelijk van dc hand gedaan,
terwijl een nijiw bedrijf zal moeten wor
den ingericht. Er is een instituut voor
landbouwtechniek ontworpen.
Ofschot» v<or uitvoering van cultuur
technische' wj" ken, uit te voeren in z."
..vrij werk", jeehts 10.000.000 is uitge
trokken. ligt net in dc bedoeling deze
werken-onveiminderd voortgang te doen
vinden.
Bij de begrftmg is er rekening mede
gehouden, da' een belangri jke inkrimping
van de maatpselen. v/elke zijn genomen
om een rechtvaardige en doelmatige ver
deling der b-schikbare producten te be
vorderen, ni<t kan worden verwacht en
dientengevol^ ook de organen, belast
met de uitvoering daarvan, vrijwel in de
huidige omving zullen moeten worden
gehandhaafd. De voedselvoorziening kan
nog niet op iet meest gewenste peil wor-
den gebracht
Na de rede van Jones diende Emil
Sandström, de Zweedse voorzitter van de
speciale commissie der V. N. voor Pa.
lestina, het rapport dezer commissie in.
Sandström verklaarde, dat de Pales
tijnse kwestie onoplosbaar genoemd kon
worden, daar er geen oplossing was te
vinden, die belde partijen kan bevredi
gen. „Het conflict is er een van jong en
heftig nationalisme," aldus Sandström,
„flat wordt aangewakkerd door buiten
landse invloeden. Voor de Joden is dit de
pressie der verplaatste personen, die
zich in Palestina willen vestigen en de
Arabieren ontvangen steun van de Ara-
bische staten."
„De tragedie is des te -heviger door
het feit, dat al deze aanspraken als gel
dig moeten worden beschouwd. Het voor
naamste doel van de oplossing, die de
V. N. willen vinden, moet zijn: een ver.
zoening te weeg te brengen en zoveel
mogelijk de gegeven beloften nakomen.
De commissie voor Palestina heeft ge
tracht een dergelijke oplossing te vin-
den."
Naar het gevoelen vai* gewoonlijk
welingelichte kringen te Londen zal de
volgorde der gebeurtenissen thans waar
schijnlijk als volgt zijn: 1 Groot-Brit
tannië gaat voorbereidingen treffen om
Palestina te verlaten zodra de bespre
king in de Algemene Vergadering be
ëindigd is. 2 Daarna terugtrekking zo
spoedig als technisch mogelijk is. 3 Groot
Brittannië zal zich niet bekommeren
over de overdracht van de macht aan
enige volksgroep in Palestina, zodat er-
een periode van anarchie zou kunnen
aanbreken.
De nadruk werd er op gelegd, dat
het besluit om Palestina te verlaten niel
betekent, dat Groot-Brittannië zich uü
geheel het Midden-Oosten terugtrekt.
De terugtrekking uit Palestina zal, naar
verluidt, deel uitmaken van een alge
mene hergroepering van de Britse strijd
krachten in dat gebied. Volgens gewoon
lijk welingelichte kringen zal dit om
vatten een ontwikkeling van bases in
Oost-Afrika terwijl dc komende bespre
kingen tussen de Grote Vier over de
toekomst van dc voormalige Italiaanse
koloniën met critische belangstelling ge
volgd zullen worden.
Dr. Hoessein Chalidi, secretaris van de
Palestijnse hoge executieve te Jeruzalem,
Volgens de Praagse bladen heeft een
groep van meer dan 400 partisanen een
overval gedaan op het Slowaakse parle
ment te Bratislava.
Voordat zü rich t-oegang tot het ge
bouw verschaften, hielden zij een ver
gadering. waarop zy een radicale zuive
ring van de Slowaakse regering eisten.
Er werden geen arrestaties verricht.
Volgens het Praagse blad „Svobodne
Novlny" zochten de partisanen, die zich
tot een semi-militaire groep aaneenge
sloten hadden, in he^ parlementsgebouw
naar Josef Lettrich, de president van de
Slowaakse nationale vergadering en lei
der van de democratische party.
heeft gisteravond te Jeruzalem een uit
vijf punten bestaand plan voor overbrug
ging van dc periode tussen het terugtrek
ken van het Brits bestuur en het berei
ken van 's lands onafhankelijkheid ont
vouwen. Het plan voorziet in een Ara
bisch-Joodse interim-regering., bestaande
uit vijf Palestijnse Arabieren en twee
Palestijnse Joden, een „hoge commissa
ris", benoemd door de V. N„ en een
„plaatsvervangend hoge commissaris", be
noemd door de Arabische Liga.
Deze interim-regering zou: toezicht
houden op het terugtrekken van de Brit
se burgerlijke en militaire autoriteiten;
onmiddellijk een volkstelling houden, het
geen in het bijzonder ten doel zou hebben
tc bepalen, wie burger van Palestina is
en wie niet; verkiezingen moeten organi
seren voor een algemene vergadering, die
de Palestijnse constitutie zal opstellen en
een kieswet voor fle samenstelling yan
een parlement.
Volgens het plan zou Palestina uitein
delijk het achtste hd van de Arabische
Liga worden.
De Engelse pers heeft over het alge
meen de uiteenzetting van Creech Jo
nes met grote instemming begroet.
De „Manchester Guardian", die even
als de „Times_ zich eens verklaart met
de bereidheid Van Engeland om het
Palestijnse mandaat op te geven, is eeh-
ter van mening, ,je minister van Ko
loniën de grens sen behoedzaamheid
en lafheid overschrijdt in de passage
waarin' hij Engeland niet in staat ver
klaart om hulp te beloven bij het door
voeren van een oplossing voor de Pa-
lestijnse kwestie.
Volgens de conservatieve „Daily Te
legraph" kan er geen sprake van zijn
dat de publieke opinie in Engeland al
gemene steun verleent aan de rege-
ringspoliliek.
De V.S. en Engeland zijn overeenge
komen 25 November als voorlopige da
tum te stellen voor de bijeenkomst van
de Raad van Ministers van Buitenland
se Zaken te Londen over de opstelling
van het vredesverdrag met Duitsland.
Frankrijk heeft ^eze datum eveneens
goedgekeurd en men verwacht niet, dat
de Sovjet-Unie bezwaren zai maken.
Een zeer lang bijeenblijven van de Al
gemene Vergadering der V. N. kan wel
licht verder uitstel veroorzaken.
richten zouden weinig kosten en gemak
kelijk kunnen worden aangebracht. Dr.
H. Thomas, een der yoornaamste Engelse
deskundigen op radiografisch gebied,
heeft zijn plannen voor deze grote ver
anderingen aan een reporter van de
„Daily Mail" uiteengezet. Achttien maan
den geleden ontwikkelde -hij de eerste
„radiografische radar meteorologische
ballon", terwijl hij nu een team vormt,
dat de machines zal metten inrichten
om met de nieuwe werkwijze de econo
mische crisis te helpen oplossen.
Acht grote Engelse firma's hebben dr.
Thomas, reeds geraadpleegd, maar.
zei deze, willen wij werkelyke resultaten
bereiken, dan moeten wij het op natio
nale schaal doen. Indien de mogelijk
heden van de wetenschap werden uitge
buit als bijv. voor radar tijdens de oorlog
en indien de regering zich evenals toen
volledig achter de plannen zou scharen,
dan zouden de tekorten aan werkkrach
ten en materialen kunnen worden opge
lost. Massaproductie door op een knop te
-drukken is in zicht, aldus dr. Thomas.
Er is geen industriëel proces, dat wij niet
automatisch zouden kunnen laten ver
lopen. In vijf jaar zouden de resultaten
verbazingwekkend zijn.
Laat ieder maar eens bedenken,
hoe onze industriële moeilijkheden
zouden worden verlicht, indien de
katoen-spinnerijen hun productie
met 10 pet. en de schoenfabrieken
hun prestaties met 20 pet. zouden
kunnen opvoeren. Er zijn drie wijzen,
waarop een toepassing van de elec
trische hersenen mogelijk is! Om
slechts enige voorbeelden te noemen:
Machines kunnen electrisch gecontro
leerd worden, bij massa-productie kun
nen de producten electrisch worden ge
meten, gesorteerd en verpakt. Ook de
veiligheidsmaatregelen in de mijnen
kunnen worden verbeterd door1 deuren
en schotten, die men zó kan controleren,
dat gas, rook en stof onmiddellijk worden
ontdekt en de nodige maatregelen wor
den genomen.
Verwachting tot Zaterdagavond:
Afnemende wind uit Noord-Ooste
lijke richting. Overddrijvende wolken
velden'. Droog weer, iets warmer.
Zondag: Zon 6.3418.27. Maan
18.23—3.59.
Maandag: Z<m 6.3618.25. Maan
18.36—5.13.
Reeds tlians zijn ve'e consumenten
bezig een wintervoorraad aardappelen
aan tc leggen. De tijd is echter daarvoor
nog niet geschikt, zodat het gevaar be
staat, dat zij. die thans reeds aardappe
len voor langere tijd opslaan, de teleur
stellende ervaring zullen opdoen, dat er
belangrijke verliezen aan gewicht en
kwaliteit op deze voorraden worden ge
leden. Een wintervoorraad kan op zijn
vroegst in de tweede helft van October
worden betrokken. Hoewel men reeds
thans kan bestellen en kopen, wachte men
nog minstens tot de he ft van de volgen
de maand aIvoren# aardappelen af te
nemen.
De minister streeft er uiteraard naar,
om die middelen te bezigen, welke er
toe kunnen biidragen de meeste misstan
d-en zo spoedig mogelük op te ruimen.
Na een afwezigheid van bijna twee
jaar is Hr. Ms. torpedojager ..Piet
Hein", onder commando van kap. It.
ter zee A. Molenaar, in het vaderland
teruggekeerd. Voor het uitbreken van
de politionele actie werden in Austra
lië levensmiddelen en medicamenten
ingeslagen, welke onder de noodlij
dende Indonesische bevolking werden
verdeeld. In de grote Oost werd een
bezoek gebracht aan gebiedsdelen,
waar zich nog nimmer na de bevrij
ding van Japanse overheersing een
Nederlands oorlogsschip had ver
toond. Bij het verrichten der politio
nele actie verleende de „Piet Hein"
assistentie.
In samenwerking met vliegtuigen wer
den gecombineerde acties uitgevoerd. De
torpedojager is in het bezit van „De
blauwe wimpel", door de commandant
van het zusterschip „Kortenaer" uitge
loofd voor het marinevaartuig, dat de
reis naar Indië in de kortste tijd zou
volbrengen. De „Piet Hein" voer in 1945
binnen 1514 dag van Chatham naar Java.
26 Augustus j.l- vertrok de „Piet Hein"
Na een verblijf mn {wee jaar in Indië is de torpedoboot jager Piet Hein"
teruggekomen. Onder geweldige belang stelling, vooral van familieleden van
de bemanning, komt de jager in de haven van Den Helder aan.
Andrei Wysjinski, de Russische alge-
vaardigde bij de Algemene Vergadering
der V.N., heeft gisteren in de zaal van
de Veiligheidsraad een persconfeientie
gehouden, waarop zeshonderd personen,
journalisten en diplomaten aanwezig
waren.
Wysjinski leverde eritiek. Op de eer
ste plaats op de Britse afgevaardigde Mc
Neill. doch de Britse permanente afge
vaardigde Sir Alexander Cadogan, die
eveneens aanwezig was, fronste, toen dit
Onderwerp werd aangesneden, zijn* wenk
brauwen en ging heen. „Rijtend en sar
castisch" noemde Wysjinski McNeill's
rede en „vol pogingen grappig te zijn".
Opnieuw legde hij vervolgens de zweep
op de „oorlogsophitsers", waarbij vooral
John Foster Dulles, dc Amerikaanse re
publikeinse deskundige in buitenlandse
aangelegenheden, de vroegere diplo
maat George Earle, de radio-comnven-
tator Walter Winchell en de voormalige
Amerikaanse ambassadeur in de Sovjet-
Unie, William- Bullitt, het moesten ont
gelden.
vaardigde op dat hij na zijn rede in de
Algemene Vergadering vele brieven had
ontvangen welke uiting gaven aan on-
vriendelijkheid en kwaadwilligheid, doch
zijn ergernis groeide nog aan, toen tegen
het einde van de voorlezing van zijn
verklaring een vijftigtal journalisten
aanstalten maakte heen te gaan.
Er werden heftige woorden gewisseld
tussen Wysjinski en journalisten van
de Hearst-pers. Toen een der journalis
ten vroeg, of ook sommige uitlatingen
van Stalin als oorlogsophitsing aange
merkt moesten worden, wond Wysjinski
zich zeer op. „Deze vraag kan ik niet
beantwoorden," aldus zeide hij. ..Mijn
antwoord zou de vraagsteller niet aan
staan."
Gevraagd naar zijn mening omtrent
het Britse plan uit Pales,ina terug te
trekken, antwoordde Wysjinski „Ik ben
bang, dat 't Britse plan voor uiteindelijke
terugtrekking uit Palestina begrepen
moet worden als een voors.el tot uitein.
delijke terugtrekking van de Joden uit
Palestina. In dat geval zal onze reactie
zeker negatief zijn."
van Priok en na een zeer voorspoedige
reis kwam de Nederlandse kust in zicht.
Vrijdagmorgen begaf schout bij nacht J-
J. L. Willinge zich te IJmuiden aan
boord, waar hij schip en bemanning in
specteerde. Op de recle van Den Helder
las hij een telegram voor van Prins Bern.
hard, waarin de opvarenden welkom wer
den geheten in het vaderland.
Om pl.m. 12.30 uur liep de ..Piet Hein"
de haven van Den Helder binnen.
De docenten bij het Voorbereidend
Hoger en Middelbaar Onderwijs te
Eindhoven hebben aan de hoofdbesturen
hunner organisaties de eis gesteld, bin
nen drie weken een positieve stap tc
doen ten behoeve van de salarisverbete
ring. hij gebreke waarvan zij.,na ver
loop van deze termijn, unaniem hun
lidmaatschap van dc organisaies zui
len opzeggen on hun vrijheid zullen
hernemen om die maatregelen tc tref
fen, die hun noodzakelijk schijnen.
Deze eis werd vastgelegd in een motie,
welke niet overweldigende meerderheid
van stemmen werd aangenomen.
De Franse afgevaardigde in de be
grotingscommissie van de Algemene
Vergadering der V. N., Mayei', heeft
de commissie medegedeeld, dat Frank
rijk zal voorstellen, dat de zitting der
Algemene Vergadering in 1948 in Euro
pa zal worden gehouden om de uitga
ven in dollars van de leden-staten te
verminderen.
iVan een bijzondere medewerker)
Een merkwaardige „verjaardag", wel
ke aan de meeste mensen wel
voorbij zal gaan zonder dat zij
daaraan zullen terugdenken, vieren we
4 October. Het is dan nj. een jaar ge
leden. dat de minister-president dr. L.
Beel. de bekende verklaring der rege
ring aflegde inzake haar beleid ten aan
zien van de lonen en prijzen. In een
neger-tiental punten heeft de regering
toén vastgelegd, dat verdere loonsverho
ging funest zou zijn en dat veeleer een
verlaging van het prijspeil het verstoor
de evenwicht tussen lonen en prijzen
diende te herstellen. Hiertoe werd een
gehele seriè maatregelen aangekondigd,
samengevat in punt .13 der verklaring.
Hierbij ging de regering uit van de ver
onderstelling, dat op de duur ..door een
waarschijnlijke prijsdaling op de wereld
markt en het opvoeren van de binnen
landse productie" het makkelijker zou
worden, de verkoopsprijzen meer in
overeenstemming te brengen met de kost
prijzen. zonder dat dit voor het consu
merend publiek al te nadelige gevolgen
zou hebben. Op grond van deze toe-
komst-speculaie 'kondigde de regering
toen aan verlaging van de subsidie cp
broodgraan, verhoging van de melkprijs,
vesrhoging van de boterp-rys Daartegen
over stonden verlaging var. de prijs van
aardappelen en groenten en meer keu
zebonnen in het distributiepakket, waar
door de besteding van het inkomen mak
kelijker zou gaan.
Dit „alles" evenwel op voor-waarde,
aldus punt 15 van de verklaring, dat een
verdere verhoging der loonnormen in dit
stadium niet toelaatbaar is. Deze ver
klaring heeft toen onrust gewekt in de
arbeidersbeweging. Zowel de katholieke
arbeidersbeweging als de socialistische,
kwamen 15 October met hun eerste ver
tegenwoordigers bijeen, om zich op deze
uitermate belangrijke verklaring van de
regering te bezinnen.
In een uitvoerig schrijven van fa No
vember 1946 heeft dc Raad van Vakcen
trales zich toen gericht tot de minister
president, in welk schrijven de Raad aan
de grote ongerustheid onder de arbei
ders uiting heeft gegeven. Het gedocu
menteerd betoog besloot met de opsom
ming van een aantal voorwaarden, waar-
ain naai- het oordeel van de Raad van
Vakcentrales, moest worden voldaan,
'wilde hij rich met genoemd regerings
stuk kunnen verenigen.
Dat dit stuk wel de bijzondere aan
dacht van de minister-president heeft
gehad, bleek uit het antwoord, dat s
Januari binnenkwam en waartoe de mi
nister-president 4 (getypte) foliovellen
gebruikte om zijn antwoord te argumen
teren. In zijn daarin gegeven verdedv-
srine van de regerings-pryzen-pohtiek
zest hij o.a. letterlijk: „Voor zover even
wel winsten gemaakt worden van met
t-e gedogen omvang wordt er met kiacht
aan gewerkt, dit door verbeterde Prijs
vaststelling tegen te gaar.
Ik wijs in dit opdicht bijzonder op de
aan de gang zijnde verlaging van de
handelsmarge van vele inaustnele ge
bruiksartikelen en op de voorbereiding
om tot invoering van een utility-systeem
voor een aantal belangrijke volksgoederen
tc komen." Direct evenwel waarschuwde
hij tegen al te grote verwachtingen, welke
ten aanzien van .liet prijspeil door deze
maatregelen zouden kunnen worden be
reikt. Opvoering van de productie, zo
herhaalde dit schrijven de regeringsver
klaring, moet de voornaamste factor blij
ven. Overigens werd wel opengelaten de
mogelijkheid, looncorrlgerende bepalin
gen incidenteel alsnog toe te laten.
En nu gaan we van deze regeringsver
klaring en het daarop gevoerde schrifte
lijke overleg' fwe mogen aannemen, dat
in deze ook het nodige mondelinge over
leg is gepleegd) de „verjaardag" vieren.
Men heeft zo de gewoonte om bij zulke
gedenkdata zich dc vraag te stellen: Wat
is er van terecht gekomen? Een moeilijke
vraag, althans de beantwoording er van,
sinds het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek zo karig is met het verstrekken
van cyfers. Maar naarstig speuren in
wetenschappelijke tijdschriften, meer nog
een veelvuldig contact met de realiteit
van het arbeidersleven, hebben toch wel
een indruk gevestigd, die, naar we me
nen, op een verantwoorde wyze de wer
kelijkheid weergeeft.
Om op het ogenblik de vraag te kun
nen beoordelen, of de verhouding tussen
lonen en prijzen gunstiger is dan op het
moment van de bedoelde regeringsver
klaring. moet niet alleen rekening wor
den gehouden met de vraag of de lonen
procentueel zijn gestegen en of de prijzen
procentueel zijn gedaald, maar ook of de
koopkracht van het publiek gelijkelijk
steeg met de stijgende goederenvoorraad.
(Vervolg op pag. 3)
De regering maakt tot haar leed
wezen bekend, dat. in de afgelopen
week de volgende verliezen zijn ge
rapporteerd:
Kon. Marine:
2de Lt. mar. N. A MUL; uit Den
Haag, gesneuveld 19 September 1947.
2e Lt. mar. P. J. L. DE GREEF, u;t
Hilversum, overleden 19 September
1947 tengevolge van bekomen ver
wondingen.
Ie Lt. mar, H. W. F. BONGERS, uit
Maastricht, gesneuveld 19 September
1947.
Mar. 1ste kl. J. M. POST. uit Leek,
gesneuveld 19 September 1947.
Kon. Ned. Landmacht:
Sold. J. VELDHUIS, uit Ambt-
Delden, gesneuveld 22 Juli 1947, om
geving Modong. (Na vermissing).
Korp. C. DE GRAAF, uit Amster
dam, gesneuveld 16 September 1947
te Djat'obanang.
Serg. J. H. M. BYVOETS, uit Rot
terdam, gesneuveld 17 September
1947 te Tjibatoe.
Sold. 1ste kl. W. KOENES, uit Ma-
rium (Gr.), gesneuveld 17 September
1947 te Belik.
Sold. G. VERPLAK, uit Amster
dam, gesneuveld 17 September 1947
omgeving Tasikmalaja.
Sold. G. J. ANNELINK. uit Apel
doorn, gesneuveld 18 September 1947.
(Plaats niet vermeld).
Korp. A. HUISMAN, uit Leiden,
gesneuveld 18 September 1947 te
Bandoeng.
Korp. A. J. H. TULLEMANS, uit
Weert, gesneuveld 19 September 1947
omgeving Kesambi.
2de Luit. L. A. M. REYMER, uit
Rotterdam, gesneuveld 21 September
1947 te Garoet.
SolqL 1ste kl. J. VAN DER WAL,
uit Tietjerksteradeel, gesneuveld 21
September 1947 te Bandjarsari.
Sold. A. VAN DER WERVE. uit
Noordgouwe (Zld.), gesneuveld 21
September te Bandjarsari.
Kon. Ned.-Indische Leger:
Serg. inf. L. LEVASIER, uit Ned.-
Indië, gesneuveld 18 September 1947
omgeving Soemdaedang.
Kapt. inf. J. H. E. KUSTERS, uit
Utrecht, gesneuveld 20 September
1947 te Bandjarasem (N.-Bali).
Landstorm korp. inf. J. P. REY-
TENBEEK, uit Ned.-Indië, gesneu
veld 16 September 1947. (Plaats niet
vermeld),
Jav. sold. 2de kl. inf. SAGIMAN,
gesneuveld 18 September 1947.
(Plaats niet vermeld).
