Regeringsbeleid nader
onder de loupe
Spanningen tussen lonen en
prijzen nemen toe
D
„Huidige vorm van omzetbelasting
is onrechtvaardig"
ZUID-AMERIKA TREEDT OP TEGEN
COfiMlISTISÖflE INVLOED
Kamerlid Hooy waarschuwt voor
generalisatie
NIEUWE BONNEN
Twaalf gedetineerden
ontsnapt
Herplaatsing politieke
delinquenten
Verbreking diplomatieke betrekkingen
Perzië verwerpt olie
overeenkomst
v&idwyHLHg.
Margarine inplaats van
roomboter
Brandstoffen voor
kantoren
DONDERDAG 23 OCTOBER 1947
PAGINA 3
BUITENLANDS OVERZICHT
(Vervolg van pagina 1)
narij, en door te zware belastingdruk de
uitbreiding van het productie-apparaat
remt en «en algemene moedeloosheid
veroorzaakt. Het regeringsbeleid ver
toont geen inneriyke eenheid. Op menig
punt geeft het biyk van aarzeling, on-
duideiykheid en onbeslistheid.
Samenstelling kabinet
Grondwetsherziening
Buitenlandse politiek
Communisme
Bezitsspreiding
Lonen en prijzen
Zuivering
Financiën
Bewakers in hun plicht
tekort geschoten
Alléén in ondergeschikte
functies
Raadselachtige
(Wordt vervolgd)
NOG MEER VLEES
BEPERKING VAN
BENZINEGEBRUIK
BIJENKORF GAAT IN HOGER
BEROEP
EERSTE KAMER SLECHTS
KORT BIJEEN
Geheel onverwacht is in Zuld-Ame-
rika een storm van anti-commu
nistische gezindheid opgestoken,
die in een aantal belangrijke maatrege-
len zijn sporen heeft nagelaten. Reeds
enige tijd was dit anti-communisme
merkbaar, onder meer in de opheffing
van de communistische partij door de
regering in Brazilië, het uitstoten van
de drie communistische ministers uit
het Chileense kabinet, en het vertrek
van de Russische ambassadeur Sergejef
uit Argentinië, waar voor hem toch
geen zaken meer te doen waren. De
Zuid-Amerikaanse landen gaven hier
door ongetwijfeld gevolg aan een harte-
wens der Verenigde Staten, waar de
zuivering van het ambtenarencorps en
van het ganse openbare leven stevig
onder de rode broeders, of wie daarvoor
werden aangezien, huis gehouden heeft.
Merkwaardigerwijze is de jongste
storm in Chili ontstaan. Merkwaardig,
omdat de Chileense president, Videla,
o.a. door communistische steun aan de
regering was gekomen. Sinds het begin
van dit jaar boog hij. echter af van zijn
Ultra-linkse koers, hetgeen zijn populari
teit in het land blijkbaar geen schade
gedaan heeft. Begin October nu brak er
in de Chileense kolenmijnen een ernstige
staking uit, welke van ingrijpende in
vloed was op het verkeer (de treinen
loop moest met 60 pet. verminderd wor
den), de industrie en het dagelijks le
ven (de electric!teits- en andere bedrij
ven waren gedwongen, de productie te
verlagen).
Het schijnt, dat Joegoslavische
diplomaten, waarvan sommige,
die in Argentinië waren geaccre
diteerd, speciaal naar Chili waren over
gekomen, de hand in deze staking had
den. Sinds Videla zijn sympathie voor
de communisten verloren had, trachtten
dezen hem onmogelijk te maken, door
via stakingen, loonconflicten e.d. het
economisch bestel te verlammen. Vide-
'a heeft, toen de staking het voor Chili
zeer grote aantal van 26.000 arbeiders
omvatte, krachtig geantwoord. Hij zond
Militairen naar de mijnen, en de Joe
goslavische diplomaten werden zonder
veel plichtplegingen over de grens gezet.
Belgrado reageerde door het verbreken
van alle diplomatieke betrekkingen met
de regering in Santiago.
Het is duidelijk, dat het hier niet
slechts een internationaal geschil be
trof, maar dat de redenen, die Videla tot
ingrijpen bewogen, voornamelijk van
binnenlandse aard waren. Het ging niet
tegen Joegoslavië, het ging tegen de
communisten. Geen wonder derhalve,
dat een woordvoerder der Chileense
regering Dinsdag verklaarde, dat ook de
diplomatieke betrekkingen met de Sov
jet-Unie, die reeds op zich genomen had,
de Joegoslavische belangen in Chili te
zullen behartigen, verbroken waren.
Bij dit alles onderhield de Chileense
regering nauw contact met de Argen
tijnse, die grote belangstelling voor het
geval toonde. Desondanks is een recht
streeks ingrijpen van Péron niet te ver
wachten. Wel diende een van zijn aan
hangers, Vlsca, bij Het parlement een
wetsontwerp in, volgens hetwelk aan de
communistische party nog slechts het
bestaan zou zijn toegestaan, terwijl alle
uiterlijk vertoon, propaganda e. d. ver
boden zouden worden. Het parlement is
echter voorlopig op reces, en van be
handeling van het ontwerp kan derhalve
voorlopig niets komen.
Dit is niet zonder belang. Onbevestig
de geruchten beweren namelijk, dat de
centrale der Zuid-Amerikaanse com
munisten zich in Buenc» Aires bevindt,
en dat zij reeds contact heeft opge
nomen met de Europese centrale te
Belgrado.
Hardhandiger dan in Argentinië is
men in Brazilië met de commu
nisten omgegaan. Reeds in Mei
van dit jaar verbood de regering hun
partij, en sinds die dag hebben deze
anti-nationale, aan de bevelen van een
vreemde mogendheid gehoorzamende"
elementen geen rust gekend. President
Dutra heeft nu ook met deze vreemde
mogendheid natuurlijk was Rusland
bedoeld de diplomatieke betrekkingen
opgezegd.
Veel verandert dit overigens niet aan
de bestaande situatie: de Braziliaanse
ambassadeur, Brandao, verliet reeds in
het begin van 1947 ,>om gezondheids
redehen" de Russische hoofdstad, waar
hij werd vervangen door een zaakgelas
tigde, en waar hij niet meer terugkeerde.
Na het verbod van de communistische
partij ging ook de Sovjet-ambassadeur
in Rio de Janeiro „met vacantie", en in
September verklaarde men op het
Kremlin, dat hij zijn functie niet zou
hervatten; een opvolger is in de tussen
tijd niet benoemd.
De oorzaak van het officieel verbre
ken van alle diplomatiek contact is ge
legen in de beledigingen, die de Sovjet-
Unie Brazilië zou hebben aangedaan:
op een nota, waarin de regering zich
beklaagde over de slechte behandeling
van haar vertegenwoordigers in Moskou,
heeft het Kremlin zich niet verwaardigd
te antwoorden; in de Russische pers
werd de Braziliaanse afgezant in de
U.N.O.-vergadering een „lakei van de
Verenigde Staten" genoemd; en derge
lijke uitlatingen Jegens Braziliaanse
functionarissen en het Braziliaanse
leger kwamen vaak voor in Russische
bladen. Het is een zeer gezocht argu
ment. Men begrijpt er uit, dat de re
gering te Rio slechts op een gelegenheid
gewacht heeft, om met de Sovjets, die
pas sinds 1945 officieel met haar in ver
binding stonden, de communicatie weer
te verbreken.
Voegt men hieraan toe, dat in Pa
raguay president Morinigo iedere
communist, die hem in handen
valt, uit het land stuurt of gevangen
zet, omdat hij het communisme houdt(
voor de eigenlijke aanstoker van de zo'
juist uitgevochten burgeroorlog, dan is
de lijst, zij het niet volledig, toch uit
voerig genoeg om als illustratie te die
nen by de bewering, dat in geheel La-
tyns Amerika de actie tegen het com
munisme in volle gang is.
Internationale waarnemers zijn van
opinie, dat de maatregelen, die men ge-
noren heeft, nog slechts een begin vor
men van een volledig uitbannen van alle
communistische invloed op het Westeiyk
Halfrond. Het zuidelijk bloed is op de
Pan-Amerikaanse conferentie van Rio,
die enige tijd geleden gehouden werd,
blijkbaar gaan bruisen. Het vervult de
regeringen niet mlt al te democratische
gedachten. Wel met brandende ijver,
die afdoende de bodem inslaat aan de
Russische speculaties, Zuid-Amerika te
maken tot een flankbedrelglng voor de
Verenigde Staten.
In Meppel is een aardappelstomerij-fabriek in gebruik genomen. Voor
consumptie afgekeurde aardappelen, welke nog wel als veevoeder dienst
kunnen doen, worden hier machinaal gereinigd en gaar gestoomd. De
gare aardappels laat men uit de ketels in de auto's vallen. Dit gaat gepaard
met een geweldige stoomwolk.
Er bestaat by de regering, zo
meenden deze leden, een gebrek aan
regeermacht, dat moeiiykheden op
roept. Vooral l«ek hun dit het geval
te zyn met betrekking tot Indlë.
Deze leden klaagden er voorts over, dat
van de zijde der regering, in het bijzon
der door de socialistische ministers,
mededelingen worden gedaan in open
bare vergaderingen, welke huns inziens
aan de volksvertegenwoordiging gedaan
hadden moeten worden. Anderzijds
meenden zij, dat de regering te weinig
afstand neemt van dat deel van de volks
vertegenwoordiging, waarop het kabinet
steunt, met name doordat zij overleg
pleegt te voeren met de regeringspartijen,
terwijl de overige delen der Kamers
daarbuiten worden gehouden. Het rgge-
ren wordt huns inziens zodoende verlaigd
tot het doorvoeren van eigen partijver
langens.
Sommige andere leden achtten het be
leid van het kabinet eveneens ernstig
teleurstellend, zy het op geheel andere
gronden dan degenen, wier opvatting
zojuist werd weergegeven. Zy meenden,
dat het te weinig democratisch is ge
weest, omdat het enerzyds te weinig
voorlichting en opening van zaken heeft
gegeyen en anderzijds de geleide economie
tot een geheime economie heeft gemaakt.
Zeer vele leden meenden dat het
Zij kon zelfs haar liefdesbrieven nief lezen Florabella naast
mr. Churchill - Verduistering en criminele statistiek -
Hollywood beleeft een sensatie - Water of petroleum?
Voor de rechtbank van Epsom stond
een dezer dagen een meisje te
recht, dat een ring gestolen had.
Om haar onwetendheid en domheid te
bewijzen /ertelde haar moeder, dat zy
de liefdesbrieven van hét meisje moest
schrijven en voorlezen, omdat deze daar
niet toe in staat was. De rechter had
medelijden en vond het in-droevig, dat
Men iemand anders voor dergelijke per
soonlijke brieven nodig heeft. Hy ver
daagde de kwestie en eiste een nader
onderzoek. Maar tot de vader van het
Meisje, dat in een lange broek in de
beklaagdenbank verscheen, zei de rech
ter: „Waarom sta je je dochter toe, dat
zy zulke verschrikkelijke dingen draagt.
Vrouwen zien er ontzettend uit, als ze
zich als mannen vermommen."
In een plekje van Hyde Park heeft
Florabella een plaatsje gekregen
naast mr. Churchill, Jacob Epstein,
de Markies van Donegal en Sir Simon
Marks. Laat niemand menen, dat de
dragers van deze grote namen naar
Hyde Park verhuisd zyn. Het zyn slechts
bun naamgenoten, koeien, die door trot
se fokkers met deze namen zyn ver
sierd. De -even-jarige Florabella is door
Lady Jones naar Londen gehaald, om
dat zy graag Iedere morgen verse melk
beeft, zy melkt haar melkkoetje zelf.
In de criminele statistiek van het
Britse Ministerie van Binnenlandse
Zaken wordt vermeld, dat in de oor-
'°gsjaren meer dan 900,000 mensen wer-
den beboet wegens overtredingen van de
Vbrdulsteringsvoorsohriften. Hiervan gin-
Sen er 332 achter slot en grendel en
898.330 kregen geldboeten. Meer dan
114.000 personen werden veroordeeld we
gens overtreding van de distributiebe
palingen en 30.550 omdat zy meer dan
35 km per uur tijdens de verduistering
Met een motorvoertuig reden. Byna 1500
Plunderaars werden veroordeeld en 1815
zware zwarte handelaars tot strafarbeid
gedwongen. In het algemeen steeg het
aantai by de politie bekende misdaden
303.771 gevallen ln 1939 tot 478.394
M 1945
Hollywood heeft gisteren een sensa
tie beleefd, welke zelfs voor deze
Amerikaanse stad iets heel
nieuws bracht. Hoewel het moet er
Pnmiddeliyk aan worden toegevoegd
^«or velen de gebeurtenis van minder
Prettige aard was. De oommissie voor
an-Amerikaanse activiteiten hield name-
uk zitting. Adolphe Menjou, die zich
zelf een expert op het gebied van het
oommunisme noemt, vond Hollywood
,een broeinest van on-Amerikaanse,
anti-kapitalistische en anti-vrije-onder-
neming-actlviteit". „Volgen de commu
nisten de door Moskou uitgestippelde
iyn?", vroeg de voorzitter. „Zonder
mankeren", antwoordde Menjou, die in
al hun daden een weerspiegeling van het
Kremlin zag.
Voor het eerst in deze herfst heeft
Londen weer zyn „erwtensoep-
mist" beleefd. Vrywel geheel En
geland zat dicht, zodat ongelukken niet
uitbleven Dinsdagmorgen waren er reeds
22 gewonden by auto-ongelukken te be
treuren, was een schip van 1550 ton in
de Theemsmond door een aanvaring
gezonken en een passagiersvliegtuig by
een landing beschadigd.
Het voorbeeld van Fr&ulein Kr.o
blooch, die onlangs in een kist
naar Amerika 'rachtte te komen,
heeft navolging gevonden. Een 23-Jarig
Roemeens meisje heeft getracht in
een pakkist van Weenen naar München
te komen In een speciale Amerikaanse
trein, de „Mozarf'-expresse, hoorde de
douane aan de grens geklop en geroep.
By onderzoek stootte zy op een kist,
waaruit na opening een naar adem
snakkend meisje kroop! De kist had geen
luchtgaten, zodat zy, zonder deze ty-
dige ontdekking, de reis van tien uren
niet overleefd zou hebben.
e vrouwen, die gisteren met hun
kannen by de fontein van Nerac,
een stadje in Zuid-West-Frankryk',
kwamen, hadden alle reden eerst
verbaasd te kyken en vervolgens een uur
langer te biyven praten dan normaal.
Want die oude pomp, die sinds mensen
heugenis nooit anders dan zuiver water
had gespoten, wist nu niets beters voort
te brengen dan een olieachtige vloei
stof. „Niets beters?" riepen sommigen.
„Wy hebben een olielaag ontdekt 1" En
inderdaad, de vloeistof rook naar petro-
leurti en bleek zelfs brandbaar te zyn.
Experts uit Parys en Bordeaux zyn in
alleryl naar de pomp geroepen, zy zul
len nu uit moeten maken, wat lucra
tiever voor het stadje is: een waterpomp
of een oliebron op het marktplein.
kabinet, zoals het thans is samen
gesteld,' niet alleen biyk heeft gege
ven van een grote werkkracht, doch
tot nog toe ook van een aanmerke-
ïyke daadkracht in de tenuitvoerleg
ging van zyn program. En omdat dit
program hun uit het oogpunt van
het algemeen welzijn doeltreffend
voorkwam, zagen zij derhalve met
genoegen het kabinet aan het werk.
Een woord van bijzondere hulde
wensten zy daarbij te brengen aan
de minister-president voor diens on
vermoeide coördinerende arbeid.
Verscheidene andere leden waren van
oordeel, dat in deze uiterst moeilijke
tijden de vorming van een waarlyk na
tionaal kabinet de voorkeur zou verdie
nen boven een, dat slechts op twee par
tyen rust.
Andere leden gaven als hun mening
te kennen, dat de uitzonderlijke nood der
tijdén op zichzelf een kabinet van de
breedst mogelijke samenstelling wense-
lyk maakt en wel zó breed als met de
geest van het program van het kabinet-
Beel verenigbaar is.
Verscheidene leden meenden, dat er
belangryke verschillen in opvatting be
staan tussen de partyen, waarop het
kabinet steunt, hetgeen niet zonder uit
werking biyft op de daden van het ka
binet.
Algemeen had men met belangstelling
kennis genomen van de aankondiging in
de Troonrede, dat een voorstel, ten
doel hebbende de mogeiykheid te ope
nen de nieuwe staatkundige structuur
van het Koninkrijk spoedig een wette
lijke grondslag te geven, wordt voorbe
reid. Dat de hiermee aangekondigde
grondwetsherziening slechts negatief be
doeld is, n.l. alleen zal moeten dienen
tot het wegnemen van belemmeringen,
houdt naar de mening van vele leden
een gevaar in. wanneer althans de posi
tieve rechtsvorming de Regering niet
reeds voor ogen staat. Wanneer men ter-
wille van zulk een negatieve herziening
de Kamers moet ontbinden en een be
roep op de kiezers moet doen, bestaat de
kans. dat men een volstrekt niet zuivere
uitspraak van de kiezers krijgt. Sommige
andere leden juichten de voorgenomen
grondwetsherziening juist om de daar
mee gepaard gaande Kamerontbindingen
verkiezing van nieuwe kamers toe.
Naar de mening van vele leden
heeft de voorzitter der Kamer een
verlossend woord gesproken ten
aanzien van de hervorming van het
parlement. In een Kamer van 150 of
200 leden zou het immers mogelijk
zijn. voor ieder departement een des-
kundige vaste commissie samen te
stellen, wat de controle van de Ka
mer op de daden der Regering doel
treffender zou maken.
Vele leden achtten de wijze, waarop
van Nederlandse zyde de besprekingen
over het plan-Marshall gevoerd zyn,
weinig bevredigend. Zover hun bekend
was, zijn hierbij uitsluitend ambtenaren
betrokken geweest, terwijl zy de rege
ringsvoorlichting omtrent de verschil
lende aspecten van dit vraagstuk geheel
onvoldoende achten. Zij meenden, dat
een zo belangryk onderwerp niet bin
nenskamers door enkele personen be
hoort te worden afgedaan, doch dat
vooral de Staten-Generaal doorlopend
van de stand van zaken op de hoogte
gehouden dienen te wordei).
Van verschillende zyden werd ern
stige critiek geoefend op het beleid
der regering t.a.v. Indonesië. Som
mige leden spraken als hun oordeel
uit dat het Indische beleid der re
gering vooral in de aanvang in hoge
mate te kort gesohoten is.
(Van onze speciale verslaggever)
Nadat op de 68ste oentrale raadsver
gadering te Rotterdam aan de heer H.
E. v. d. Brule, voorzitter van de cen
trale raad van de Diocesane R. K. Mid
denstandsbond, wegens zyn verdiensten
voor de katholieke middenstand, de on
derscheiding „Pro Ecclesia" was uitge
reikt en by acclalmatie besloten was
tot een landelijke reclame-actie voor de
middenstand, spoorde de geestelijk ad
viseur, rector Kraakman, de winkeliers
aan tot viering van Allerheiligen als
Zondag, waarby werd medegedeeld, dat
men doende is een vervroegde bomaan-
wyzing voor 30 October te verkrijgen.
Het hoofdbestuurslid van de N.R.K.M.,
dis heer Th. S. J. Hooy, lid van de
Tweede Kamer-fractie, behandelde in
een uitvoerige rede verschillende voor de
middenstand actuele vraagstukken.
Daarby stelde hy op eerste plaats vast,
dat de middenstand in zyn geheel op
organisatorisch gebied verre by arbei
ders en landbouwers ten achter loopt,
al dient erkend, dat de katholieke mid
denstand ln deze achterhoede aan de
kop ligt, en vervolgens, dat op staat
kundig gebied, bijv. in de gemeentepoli
tiek, de middenstand zelfs bezig is ter
rein te verliezen, daar jonge krachten
voor de bezetting van lege plaatsen ont
breken. Na met sprekende cyfers de fi
nanciële noodtoestand, waarin ons land
verkeert, te hebben ontleed, wijdde de
heer Hooy speciale aandacht aan de si
tuatie, waarin de middenstand thans is
gekomen. Dit beeld wordt ongunstig
vertroebeld door de verkeerde manier,
waarop de middenstand aan de weg
timmert: consumptieve uitgaven, dure
verbouwingen e.d., door enkele winke
liers gedaan, doen de buitenstaander en
ook het Directoraat-Generaal voor de
Prijzen snel generaliseren. Dit is dan ook
een van de oorzaken, waaraan men de
huidige vorm van omzetbelasting te
danken heeft, die spreker pertinent on
rechtvaardig noemde. Ook de midden
stand wil haar offer brengen by de
spreiding van onze nationale armoede,
doch dan dient zy volwaardig medezeg
genschap te hebben als de ryksbemidde-
laars met werkgevers en arbeiders aan
tafel gaan zitten. Het ïykt soms of aan
dit verzoek voldaan wordt, doch naar
sprekers mening is maar al te vaak van
te voren uitgemaakt, hoe de prijzen
zullen worden. Er zyn groepen midden
standers, die het stellig goed gaat, doch
er zijn er ook, van wie het tegendeel
geldt. Van de vele andere punten, die
door de heer Hooy werden aangevoerd,
noemen wij nog de kwestie van het
mogen doorberekenen van de omzetbe
lasting, hetgeen hy een aperte onrecht
vaardigheid noemde. Bij de behandeling
van de begroting van Economische Za
ken zal van vele zyden aan de minister
over deze aangelegenheid rekenschap
worden gevraagd.
De op initiatief van de Commissie-
Generaal gesloten overeenkomst van
Linggadjati heeft naar hun mening
kwade gevolgen gehad. Zy achten het
gelukkig, dat in de laatste tijd een iet
wat beter beleid, meer gaande in de door
hen zelf voorgestane richting, gevolgd is,
hoewel dit door de vroeger begane mis
slagen moeilijker uitvoerbaar is gewor
den. Verscheidene andere leden sloten
zich bij deze gedachtengang aan.
Vele leden achtten het noodzakelijk te
waarschuwen voor het communistische
gevaar, dat zich ook in ons land doet
gevoelen. Voorts werd opgemerkt, dat de
oprichting van de „Cominform" waarin
men een herleving van de „Komintern"
zag, het gevaar van internationale be-
invloeding van het politieke leven in
ons land nog vergroot. Dit noopt tot
extra waakzaamheid.
Vele leden, die uit de pers hadden ver
nomen, dat een commissie zal worden
Ingesteld om de vraagstukken van be
zitsspreiding en redelyke inkomensver
deling te onderzoeken, hadden een
mededeling hieromtrent in de Troon
rede node gemist, omdat deze vraag
stukken naar hun oordeel wel tot de
belangrijkste van deze tyd gerekend mo
gen worden. Indien het persbericht juist
is, wordt dan, zo werd gevraagd, de taak
van deze commissie niet wat erg veel
omvattend? Kan de instelling der com
missie spoedig tegemoet gezien worden?
Vele leden waren van oordeel, dat de
regering de politiek van lonen en pryzen,
zoals die verleden jaar ig aangekondigd,
niet heeft kunnen realiseren, omdat de
prysverlaging, waarvan daarby werd
uitgegaan, nipt een feit geworden is.
Dientengevolge zijn spanningen gegroeid,
niet alleen bij de loontrekkenden, maar
ook elders, in het byzondey bij het agra
rische deel van de ondernemersstand,
spanningen, die de regering in de opzet
van har Ir politiek noch heeft gewild,
noch heeft verdisconteerd.
Wil men komen tot een algemene
reële verhoging van het levenspeil, dan
is deze, naar de overtuiging van deze
leden, slechts te verwachten van een
verhoging der arbeidsproductiviteit.
Met pynlijke verbazing hadden vele
leden kennis genomen van de uitspraken
van de Centrale Ereraad voor de Kun
sten, welke met een begrip „opzet"
pleegt te'werken, waaraan zelfs notoire
nationaal-socialisten maar nauwelijks
schynen te voldoen. Het was dezelfde
leden voorts opgevallen, dat de kort ge
leden aangenomen Perswet nog in het
geheel niet wordt gehanteerd.
Men was het er algemeen over eens,
dat de financiële toestand niet alleen
zéér zorgelyk, doch ook zéér onzeker is.
Het is zeer teleurstellend, dat de gehele
dienst een saldo-tekort van 1566 mil-
lioen oplevert, te meer, nu zoveel fac
toren dit resultaat nog in hoge mate
onzeker maken. Van verschillende zyden
voegde men hieraan echter dadeiyk toe,
dat men er de regering geen verwijt van
mag maken, dat de begroting niet sluit..
Niemand had immers voor dit begro
tingsjaar reeds een enigermate sluitende
begroting mogen verwachten.
8 Januari van dit l887 ontsnapten uit
een transport van 42 politieke delinquen
ten die van Hoènsbroek naar Den Hel
der werden gebracht, 12 der gedetineer
den. Elf mannen ontsnapten uit de
vrachtauto, toen het transport halt had
gemaakt voor een café te Renswoude by
Amsterdam, terwijl de twaalfde in Am
sterdam zelf er tussenuit ging.
By het Ingestelde onderzoek bleek,
dat de bewaking ran de vier begeleiden
de bewakers te wensen had overgelaten,
en dat by name te Renswoude, op een
ogenblik slechts één bewaker het trans
port moest overzien, terwyl het op de
weg geheel donker was.
Wegens deze nalatigheid hadden zich
voor de Maastrichtse rechtbank te ver
antwoorden de hoofdbewaker H. J. W.
uit Hoensbroek en de bewakers Chr. H.
W. en J. H. A R., beiden uit Sittard.
Het O.M., waargenomen door mr. H. v.
d. Hoeven, onderstreept, da^ het aantal
bewakers en de soort bewapening onvol
doende waren, maar de mannen hadden
toch hun plicht moeten doen. Ze zyn
daarin schromelijk te kort geschoten. De
eis tegen de ex-hoofdbewaker W. was
f200.of 2 maanden hechtenis; tegen
de twee ontslagen bewakers f 100.of
I maand hechtenis.
Uitspraak Dinsdag 4 November.
De regering heeft richtlijnen vastge
steld omtrent de herplaatsing van poli
tieke delinqenten in overheidsdienst. Dit
zal slechts in zeer beperkte mate moge
lijk zyn en alléén als arbeidscontractant
in ondergeschikte en niet verantwoorde-
iyke functies. Voorts alleen indien daar
door de aanspraken van byvobrbeeld
oud-strijders, dienstplichtigen of vrij
willig dienende militairen op een burger
betrekking niet worden aangetast. Bo
vendien zal voor elke herplaatsing zowel
by het Rijk als by provinciën, gemeen
ten en waterschappen tevoren het advies
worden ingewonnen van een door de mi
nister van Binnenlandse Zaken Ingestel
de commissie.
Het Iraans parlement heeft een wet
aangenomen, waarin nieuwe onderhan
delingen met de Sovjet-Unie worden
voorgesteld en de olie-overeenkomst tus
sen Iran en de Sovjet-Unie van 1946
practisch te niet wordt gedaan. 102 leden
stemden vcor, 2 tegen. Intussen had
de Iraanse premier, Ghavam es Sul-
taneh, verklaard, dat hij «Un woord ten
opzichte van de U.S.S.R. gestand wenste
te doen. Een wet, volgens welke de
Iraanse olie uitsluitend met Iraans ka
pitaal geëxploiteerd zou worden, werd
verworpen.
door BRAM VERSCHOOR
5)
„Ik dank u. Als u me nu nog het
adres zoudt willen geven van'mynheer
Ferdinand, of liever van mevrouw Van
Bemmelen, dan zullen wy u niet langer
ophouden," zei hy.
HOOFDSTUK III
Herboren sterfhuis
„Is het ver?'' vroeg ik.
„Speculeer je nu al op een trammetje?"
antwoordde Arie.
„Och," zei ik. Hy kende myn afkeer
van lopen even goed als ik de zyne
voor publieke voertuigen.
„We zyn er zó," stelde hij me gerust.
„We hebben dan tevens de gelegenheid,
te constateren dat een vief heer, zoals
de heer Van Bemmelen vermioedeiyk
was, niet veel gevaar liep van zyn huis
naar dat van zyn neef per ongeluk in
het water te belanden. Hoe klinkt dat?
Waarschijnlijk volgen wij dezelfde weg,
die hy ging of heeft willen gaan."
De gedachte, dat we de verdwyning
van Van Bemmelen min of meer aan
het reconstrueren waren, kortte my de
weg aanzieniyk. zodat ik pas voor het
huis van de nicht met enige verrassing
opmerkte, er byna een half uur over
te hebben gelopen. Inderdaad waren
we, behalve een enkele singel, die weers-
zyden door een breed gazon werd in
gesloten, geen water voorby gekomen.
Wel enige keren een zeer druk ver
keerspunt. Doch een verkeersongeluk
geschiedt nu eenmaal nooit volkomen
onopgemerkt en in het allerongunstig
ste £eval moet men dan toch minstens
het slachtoffer vinden.
Behalve door de reeds genoemde over
weging betreffende de oppervlakkige
reconstructie, was de wandeling- trou
wens gekort door het gesprek, dat ik
met myn vriend voerde.
„Waarom spreek Je zo hardnekkig over
je cliënt ln de verleden tyd?" vroeg ik,
„terwyi zyn huishoudster, je zou haast
zeggen éven hardnekkig in de tegen
woordige bleef? Ben je er zo zeker van,
dat hij het tydeiyke, enzovoort?"
„Zeker kan je pas van iets zyn, wan
neer je een bewijs kunt leveren," ant
woordde Arie. „En dat kan ik tot dus
ver niet. Misschien deed lk het, om te
zien, hoe hard de nek van mevrouw
Groenewegen is."
Arie is soms zeer banaal in zyn uit
drukkingen, maar daardoor ook zeer
duidelyk. inderdaad, indien de huis
houdster wist, dat Van Bemmelen
niet meer leefde, zou zy zich stellig ver-
sproken hebben, door óók eens de te
genwoordigs tyd te laten vallen.
„Dus je bent nu wèl zeker, dat zy
„Och, zéker. Hebben we d&érvan dan
soms het bewys?" vroeg hy.
Het huls, waarin Ferdinand gewoond
had, stond aan het einde van de Velper-
weg. Het was een vrijstaand buitenhuis,
met rondom een kleine tuin. Een wit
geëmailleerd bord op een paal ln die
tuin verried, dat men hier een effecten
kantoor kon vinden. Een tweede aanwy.
zing hiertoe, van de weg af echter on
zichtbaar, bevond zich onder een extra
drukbel aan de buitendeur. Arie aarzelde
even by de keuze tussen de twee bel
letjes, drukte dan op dat voor het woon
huis. Een jong dienstmeisje deed ons
open.
„Is mevrouw thuis?" vroeg myn
vriend.
„Ik zal even vragen," antwoordde het
meisje.
„Düs ls ze thuis," zei Arie. Het dedu
ceren niet kunnende laten, voegde hy
er aan toe: „Indien je twijfelde, zou je
gezegd hebben: lk zal even kyken. Want
je kunt het niemand anders dan me
vrouw zélf yragen, beste kind. Zeg haar
dan by die vraag, dat mynheer Arends
haar graag even zou willen spreken."
De gedienstige, die zyn tirade met een
nauwelyks merkbaar schouderophalen
gekleineerd had, ging een déur door,
die een opschrift „kantoor" droeg. Ze
keerde al spoedig weer terug, doch ging,
zonder zich te verwaardigen ons het re
sultaat van haar aanmelding mede te
delen, de gang door naar ergens achter
in het huis. Wij wachtten. Het duurde
wel vyf minuten, voordat opnieuw de
kantoordeur geopend werd.
Ik herkende haar dadelijk van de foto:
een dertigjarige, zeer zelfbewuste jonge
vrouw. In de 'vragende blik, waarmee ze
ons opnam, lag iets hooghartigs. Ze Was
stellig niet iemand, die ongevraagd hulp
zou accepteren. De uitdrukking hiervan
ln haar houding was eigenlyk het enige,
wat duidde op het verlies van haar
echtgenoot. Ongetwyfeld was haar reeds
meerdere malen hulp aangeboden,
„Ik wilde u gaarne over een zeer be
langryke zaak een ogenblik spreken,
mevrouw," begon myn vriend.
„Een belangryke zaak?" herhaalde ze.
„In verband met uw oom," verklaar
de hy.
„Wie bent u?" vroeg ze.
„Uw oom heeft my geschreven, Zon
dag, om een onderhoud met my te heb
ben op Maandag, de dag, dat hy van
huis ging en niet meer terugkeerde. Ik
ben detective, myn naam is Arends. Uit
het feit, dat uw oom my één dag voor
zyn verdwyning om raad wilde vragen,
leid ik af, dat hy iets, zy het ook niet
bepaald zijn verdwyning, verwachtte. Of
iets vreesde wellicht."
Ze trok haar wenkbrauwen op; ze
wilde blijkbaar haar verbazing laten' be
merken. Myn vriend merkte die echter
niet op. Hy heeft de gave, iets wat hy
niet zien wil, te negeren.
„Op de dag," ging hy voort, „dat uw
oom my schreef, stierf zyn neef, zon
der ziek te zijn geweest. Ik lyk ln uw
ogen wellicht onbescheiden doch lk voel
me, alsof ik een opdracht van de ver
dwenen oom heb, al weet lk ook' ln de
verte niet, hoe die zou hebben geluid. Ik
wilde dit Juist trachten uit te vinden
en vervolgens proberen, er lets van te
recht te brengen. Nogal vaag, nietwaar?
Maar u kunt misschien een kleine op
heldering geven, door me iets naders
omtrent uw oom te vertellen. Hebt u
een ogenblikje voor my?*'
„Mag lk u dan even voorgaan?" zei ze.
Ze liet ons plaats nemen in een ruime
kamer, die uitzicht gaf op de voortuin
en door deze heen op de weg.
Voor het tijdvak van 26 October tot
en met 8 November 1947 geeft elk der
volgende bonnen recht op het kopen
van:
BONKAARTEN KA, KB, KC 711
(Serie Q)
800 gr. brood
125 gr. boter
125 gr. margarine of 100 gr.
Q-01 Brood
Q-0I Boter
Q-02 Boter
vet
Q-03 Boter
vet
Q-01 Vlees
Q-02 Vlees
Q-01 Melk
Q-03 Melk
Q-05 Melk
250 gr. margarine of 200 gr.
100 gr. vlees
400 gr. vlees
4 liter melk
6 liter melk
6y, liter melk
Q-01 Diversen 100 gr. kaas of 125 gr.
korstl. kaas
Q-02 Diversen 50 gr. cacao.
Q-03 Reserve 1600 gr. brood
Q-04 Reserve 200 gr. kaas of 250 gr.
korstl. kaas
Q-06 Reserve 800 gr. brood
BONKAARTEN KD, KE 711 (serie Q)
Q-ll brood 800 gr. brood
Q-ll boter 250 gr. boter
Q-12 boter 125 gr. margarine of 100 gr.
vet
Q-ll, Q-12 vlees 100 gr. vlees
Q-13, Q-15 melk 10 liter melk
Q-ll div. 100 gr. kaas of 125 gr. korstL
kaas
Q-12 div. 50 gr. cacao
Q-13 reserve 800 gr. brood
Q-14 reserve 100 gr. rozijnen (VoOilnle-
vering)
BONKAARTEN MA, MB, MC, MD. ME
MF, MG, MH 712 (by*, arbeid, a.s. moe
ders en zieken) (serie Q)
Q-21 brood 800 gr. brood
Q-21 boter 250 gr. boter
Q-22 boter 250 gr. margarine of 200 gr.
vet
Q-21 melk 5 liter melk
Q-21 vlees 300 gr. vlees
Q-22 vlees 100 gr. vlees
Q-21 kaas 200 gr. kaas of 250 gr. korstL
kaas
Q-21 eieren 5 'eieren
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
Vrydag 24 Oct. a.s. worden gebruikt,
met uitzondering van de bonnen voor
melk, waarop eerst op Maandag 27 Oct
mag worden gekocht.
De bonnen Q-14 reserve" voor rozynen
moeten ulteriyk Zaterdag 8 Nov. bij een
detaillist worden 'ingeleverd.
De voor deze winter gereserveerde
botervoorraad geeft niet de mogelijkheid
het aandeel boter ln het totale vetrant-
soen onge.7ijzigd te handhaven. Een
aantal keren zal voor personen van 5
jaar en ouder 125 gram boter in het
veertiendaagse rantsoen vervangen moe
ten worden door 125 gram margarine,
zodat voor deze groep het rantsoen dan
geheel uit margarine en/of vet bestaat.
Deze omwisseling zal voor de eerste maal
geschieden in het rantsoen, dat in de
bonnenlijst van 6 November aa. bekend
wordt gemaakt. Het rantsoen boter voor
kinderen van 05 jaar wordt niet
gewijzigd.
De paar koudere dagen ln het begin
van deze week hebben het aanbod van
slachtvee plotseling doen toenemen. Ten
einde het aangevoerde vlees te fcor.nen
verwerken, is het nodig, boven het
rantsoen van 500 gram, dat in de ton-
neniyst van 23 October is opgenomen,
nog een rantsoen van 100 gram besrmk-
baar te stellen voor personen van 5 Jaar
en ouder. In verband hiermede deelt
het Centraal Distributiekantoor mede,
dat voor het tydvak van 24 OctoDer tot
en met 8 November a.s. op bon Q-03
vlees 100 gram vlees of vleeswaren ver
krijgbaar is.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat de bonnen ,,een eenheid 7e
periode" tot en met „«en eenheid 12e
periode" van de brandstoffenkaarten
WA 707 elk geldig zijn verklaard voor
het kopen van één eenheid vaste brand
stoffen. Voorts zyn de bonnen „vijf een
heden 7e periode" tot en met „vyf een
heden 12e periode" van de brandstoffen-
kaarten WB 707 elk geldig verklaard
voor het kopen van vyf eenheden vaste
brandstoffen. De aandacht wordt er op
gevestigd, dat de brandstoffenkaarten
gemerkt WA en WB zyn uitgereikt aan
niet-partlculiere huisbrandverbruikers,
die daarvoor in aanmerking komen
(kantoren, werkplaatsen e. d.).
Naar wy vernemen hebben de geza
menlijke verkeers- en vervoersDorden
aan de minister van Economische Za
ken een constructief voorstel gedaan,
dat beoogt met alle beschikbare midde
len een vrijwillige rationalisatie van ben
zine tot stand te brengen. Men verwacht
hiervan een gróter effect dan van restric
tie of distributie van deze belangrijke
brandstof.
De directie van de N.V. Magazyn De
Byenkorf te Amsterdam heeft hoger be
roep aangetekend van het 14 October 1947
gewezen vonnis van de tuchtrechter.
De Eerste Kamer is gistermiddag in
vergadering byeengekomen onder voor
zitterschap van prof. mr. R Kranen
burg. O.m. was ingekomen de geloofs
brief van het nieuw benoemd verklaarde
lid der Kamer, mr. G. J. van Heuven
Goedhart.
Nadat de heer Van Heuven Goedhart
(Arb.) was binnengeleid, legde hy in
handen van de voorzitter de voorge
schreven eden af.
Vervolgens werd zonder beraadslaging
of stemming goedgekeurd het wetsont
werp tot beëindiging van financiële
tegemoetkomingen aan rechthebbenden
op een inschryving in het Grootboek
voor de Ryn- en binnenvloot
Eveneens zonder beraadslaging ot
stemming werd goedgekeurd het wets
ontwerp tot afwikkeling van de geblok
keerde Markenbelasting.
De vergadering werd daarna gesloten.
