Zittingsjaar van Britse parlement
in teken van economische crisis
iisns
Roemeens boerenleider in beklaagdenbank
NIEUWE BEPERKINGEN IN
ENGELAND
r
r
Autobusondernemers hebben critiek
op houding der Spoorwegen
ynütg. J
Moordaanslag
thans
op verpleegster
berecht
N'
Bezuiniging van 200 millioen op
het bouwprogramma
HONDS
Gevangenisstraf van zes jaar geëist
Russisch graan naar
Italië
Beschuldiging tegen
Maniu onhoudbaar
VERLAAGD
mhdrnjnitiQ.
Nogmaals de „Willem
Barendsz"
Oppositie ligt op de loer
w
Provocatie van beschaafde wereld
RANTSOEN OPNIEUW
L
L
r
Coördinatieplan van autobuswezen
Aardappelmeel in
het brood
VRIJDAG 24 OCTOBER 1947
PAGINA 3
BUITENLANDS OVERZICHT
ijfs
Mr. J. Ie Poole lid der
Tweede Kamer
Raadselachtige
Over vier a vijf weken
Verklaringen van de
scheeps journalist
MGR. MUTSAERTS BIJ
DE PAUS
Het zittingsjaar van het Britse Par
lement, dat koning George VI
Woensdag met het uitspreken van
de Troonrede heeft geopend, zal geheel
in het teken staan van de strijd tegen
de economische gevaren, die Engeiand
bedreigen. Maakt de ernst van deze ge
varen dit alleen noodzakelijk, nog
dringender is bij Labour de behoefte,
met alle kracht het economisch pro
gram ten uitvoer te brengen, omdat
niet slechts het bestaan van het land,
doch ook dat van de regering zelf
daarvan afhankelijk is. De oppositie
ligt op de loer en zal niet aarzelen, Att-
lee en zijn kabinet ten val te brengen,
indien dit door een verkeerd econo
misch beleid mogelijk wordt.
Iedereen weet, dat de armoede, waar
in Groot-Brittannië op het moment
verkeert, waarachtig de schuld van La
bour niet is. Wel echter zijn Churchill,
Eden e.a. er in geslaagd twijfel te wek
ken ten aanzien van de vraag of er niet
al veel eerder en veel krachtiger inge
grepen had moeten worden. Zij hebben
reeds het woord „verkiezingen" uitge
sproken. Zolang Labour over een zo
aanzienlijke meerderheid in het Parle
ment beschikt als nu, is er natuurlijk
niet veel kans, dat er inderdaad verkie
zingen gehouden zullen worden, voordat
de vastgestelde tijd (uiterlijk 1950) is
aangebroken. Indien echter zal blijken
(wat op het ogenblik niet het geval
is), dat het volk achter de parlements
leden het in meerderheid oneens is met
de daden der regering, zouden de Con
servatieven wel eens reden aanwezig
kunnen zien, met alle kracht ver
kiezingen te eisen. Hun overwinning
zou dan nog lang niet zeker zijn, doch
zelfs de kans, gewipt te worden, kan
de regering niet naderbij laten komen.
Zij heeft dan ook haar lot groten
deels in handen gelegd van de
meest bekwame Labourpartijgan-
ger op dit terrein, Sir Stafford Cripps,
die enige weken geleden als bijna on
beperkt economisch dictator werd aan
gesteld. Van zijn daden zal het afhan
gen, hoe de naaste toekomst van En
geland er ook in binnenlands-politiek
opzicht uit zal zien: of het social'stisch
bewind aan bod zal blijven, dan wel
of het zal moeten onderdoen voor de
langzaam maar zeker in kracht en aan
tal toenemende Conservatieven. Het
moet een concessie aan de meer recht
se leden van Labour, aan degenen dus,
die het eerst voor een overlopen naar
de Conservatieven in aanmerking ko
men, geacht worden, dat de regering
voorlopig afziet van een verdere door
voering van de nationalisatie-voorne
mens.
In het partijprogramma staat de na
tionalisatie der metaalindustrie op de
eerste plaats. Toch werd daaromtrent in
de Troonrede geen wet in het vooruit
zicht gesteld. En ofschoon de koning
eindigde met te aeggen, dat er, behalve
wat hy dan wel aangekondigd had, nog
andere wetsontwerpen aan het Pare
ment zouden kunnen worden voorgelegd,
is het niet zeer. waarschijnlijk dat de
regering in het huidige zittingsjaar ver
der zal durven gaan dan tot de alleszins
redelijke nationalisatie van de gasbedrij
ven, waarover George VI Woensdag
sprak.
Waarom Attlee, die hierin toont,
voorzichtig te willen zijn, zich op een
ander gebied tot 0611 wij onbeheerste
aanval heeft laten verleiden, is niet dui
delijk. Men heeft namelijk voorgesteld,
de bevoegdheden van het Hogerhuis,
waaraan in de loop der jaren steeds
meer geknabbeld werd, ook nu weer iets
te verkleinen. He^ Hegerhuis heeft n.l.
het recht, wetten, die niet op financieel
gebied komen, en die door het Lagerhuis
zijn aangenomen, gedurende twee jaar
op te houden. Die termijn moet, volgens
Attlee, tot één jaar teruggebracht wor
den.
Het is uiteraard begrijpelijk, da^ een
socialistische regering graag een einde
wil maken aan de macht van een instel
ling als het Hogerhuis, welke in haar
ogen een overblijfsel is van de vroegere,
al lang uit de tijd geraakte, overheer
sing van een adellijke1 klasse. Dat zij in
de benarde omstandigheden van 1947
daartoe overgaat, is evenwel een on
voorzichtigheid, die haar een aanzienlijk
deel van de tot dusverre door het Hoger
huis betrachte gematigdheid kan kosten.
De Lords hebben; zolang Labour aan
het roer is, van hun voorrecht geen ge
bruik gemaakt; zij hebben dus de re
gering geen enkele reden gegeven het
nu plotseling te willen afschaffen. Nu
echter ontbrandt de strijd eerst recht.
Mogelijk dat het kabinet er op mikt, de
aandacht van het staathuishoudeiijke
terrein eenzijdig naar het staatsrechte
lijke te verplaatsen. Mogelijk ook, dat
dit gelukken zal. Mogelijk echter even
zeer, dat zij haar m'oeilijkheden slechts
vergroot, de oppositie een nieuw wapen
in de handgevende, waarmee de strijd
tegen het socialisme gevoerd kan wor
den, en dat een voorspoedige economi
sche politiek van Cripps haar waarde
voor de positie van Labour zou verlie
zen, door wat Attlee, Morrison e.a. in
het Hogerhuis afin goodwill verspelen.
In Amerikaanse kringen in Rome
voorspelde men Donderdag, dat Rusland
Italië een aanbod zou doen van onge
veer twee millioen ton tarw®. (De voor
raad broodgraan in Italië zal zo goed
als zeker vóór de aanstaande verkiezin
gen in het voorjaar van I948 uitgeput
zijn.)
in Amerikaanse kringen is men er van
overtuigd, dat elke reductie van het
broodrantsoen gevaarlijker zal zijn voor
de Amerikaanse politiek op lange ter
mijn in Italië, dan de beste verkiezings
propaganda? die de Italiaanse commu
nisten kunnen halen uit Russische
graanzendingen.
Een nieuw Frans tweepersoonswagentje. Het loopt 100 km., op 4 liter benzine.
maximum-snelheid is 70 km. per uur. Het autootje weegt nog geen 300 kilo en heeft
een cylinder-inhoud van 325 cm3
Sir Stafford Cripps, de nieuw benoem.
de Britse minister van Economische za
ken, heeft Donderdag in het Lagerhuis
bdkend gemaakt dat Groot-Britlannlë
onmiddellijk 200 millioen pond sterling
per jaar moet bezuinigen op de uitgaven
voor huisvesting, de bouw van fabrieken
en nieuwe machine-installaties. Men is
van plan je bezuinigen op het gebruik
van staal, brandstoffen en sommige im
porten waarvoor dollars nodig zijn zoals
hout, om deze grondstoffen alsmede de
vrijkomende arbeiders, dienstbaar te ma
ken aan het exportprogramma van de
regering.
Zowel de regerings- als de particuliere
uitgaven zullen door de nieuwe bepalin
gen getroffen worden. De bouw van som
mige fabrieken zal, naar Cripps ver
klaarde, geheel stopgezet moeten wor
den, tenzij zij voor de export of som
mige andere noodzakelijke behoeften
zouden gaan werken.
Minister Cripps deelde verder
mede dat de aankopen van grond
stoffen in het komende jaar met
25 millioen pond zullen worden be
perkt. De invoer van eindproducten
uit de V.S. zal met 10 millioen pond
beperkt worden. Het suikerrantsoen
in Groot-Brittannië. dat in Juli
was verhoogd tot 10 ounces per per
soon per week, zal worden verlaagd
to 8 ounces per persoon per week,
en alle aankopen van Amerikaanse
tabak zijn tot nader order gestaakt.
Het doel van al deze maatregelen is
de posities van- Groot-Brittannië zoda
nig te verbeteren, dat het dollardeficit
Op Corsica won een andere generaal Istvan Sator, na tien jaar
in de boeien De drie zusters: niet gewenst Als geschenk
honderd extra-punten Ook 'n kamelenmaag heeft haar grenzen
Generaal De Gaulle mag de over
winnaar van de Franse verkiezin
gen op het Franse vasteland zijn,
de partij van een nog beroemder gene
raal, die reeds 130 jaar dood is, zorgde
voor een tegenwicht tegen de commu
nisten in de hoofdstad van Corsica, in
Ajaccio, de geboorteplaats van Napoleon,
zijn dertien Bonapartisten gekozen, die
zich verplicht hebben te ijveren voor de
terugkeer op de Franse troon van een
nakomeling van Napoleon. Zij henben
veertien communisten en vier radicaien
tegenover zich.
Nadat de politie hem tien jaar ge
zocht had en zestien landen we
gens oplichterspractijken etc zijn
uitlevering hadden verzocht, is Istvan
Sator, een Hongaarse multi-millionnair,
door de Tsjechoslowaakse politie gegre
pen. Hjj passeerde met zijn „lijfwacht"
de Tsjechische grens. In zijn gezelschap
bevonden zich veie „autoriteiten", uit
gedost in uniformen van hooggeplaatste
officieren van buitenlandse legers. In een
lange stoet luxe auto's reden de officie
ren over de grens. Maar toen dè politie
de heren eens wat nader onderzocht,
bleek pas hoe kleren de man maken.
Stuk voor stuk werden de langgezoch-
te boeven van onder de tressen en plat
te kepi's gehaald. De papieren waren
zo uitstekend nagemaakt, dat de hou
ders door de douane, met de grootste
onderscheiding waren behandeld. Sator
kon deze royaal bedelen, want achteraf
bleek, dat hij twee millioen Amerikaan
se sigaretten en een fortuin van vreem
de valuta bij zich had. Bij een van de
andere heren werd bij een huiszoeking
een partij van 20.000 sigaretten gevon
den. De Tsjechische politie is in haar
schik met deze vangst. Zij is nu op
zoek naar Ilona, de „schone, charmante
vrouw" van onbekende nationaliteit, die
het een en ander in de melk te brok
ken heeft gehad in de organisatie.
De drie zusters van luitenant Philip
Mountbatten zullen de plechtigheid
van het huwelijk van hun broer
in de Westminster Abbey niet mogen
bijwonen, omdat zij met Duitsers ge
huwd zijn. In hofkringen noemt men
dit een „vriendelijke schikking", die,
hoewel te betreuren, toch begrijpelijk is.
Een bijzonderheid is nog, dat de zus
ters achter-achter-kleindochters zijn
van Koningin Victoria, dus dezelfde
verwantschap tot deze koningin hebben
als kroonprinses Elizabeth. Deze heeft
voor haar bruidsschat honderd extra
textielpunten gekregen. Zó royaal was
het ministerie van Handel van het gro
te Britse Imperium, blijkens een ont
hulling van een van de huwelijksgehei-
men, die de secretaris generaal van het
ministerie persoonlijk deed.
De Prinses mag niet klagen, want zij
heeft extra gehad, waarmee an
deren normaal twee jaar moeten
doen. Wie nog interesse heeft voor de
wijze waarop de punten gebruikt wor
den: het bruidstoilet kost zeven, een
nieuw reiscostuum 18 punten. De reste
rende mag de Prinses naar eigen zeuze
besteden. Misschien dat de nieuw be
noemde chef van haar huishouding hier
een woordje mee zal spreken. Sir Fre
derick Browning is voor deze post aan
gewezen. Hij is een veteraan uit twee
oorlogen en onderscheidde zich bij Arn
hem als lid van de 1ste Luchtlandings
divisie.
Jules Moch moet Woensdag de meest
verbaasde man van Frankrijk zijn
geweest. Toen hij in New York
als lid van de Franse delegatie bij de
UNO in het vliegtuig stapte, werd hij
nog aangesproken met „Exoeilentie",
omdat hy minister in het Franse kabi
net was. Nauwelijks had hij echtei in
Parijs het toestel verlaten, of men zei
heel gewoon „mijnheer" tegen hem. Het
kabinet was intussen afgetreden en Ju
les Moch zat zonder werk!
In Cordon, een Frans dorpje in Op-
per-Savoye, is zelden zo koortsachtig
propaganda voor verkiezingen ge
maakt als in deze dagen. De gemeente
raadsverkiezingen van Zondag j.l. mis
lukten namelijk, doordat van de 180
stemgerechtigden van het dorp zich
103 personen candidaat hadden gesteld
voor de veertien zetels. Cordon gaat
het nu nog eens proberen. Hopelijk met
meer succes.
De strijd tegen de smokkelarij in
verdovende middelen duurt in het
Midden-Oosten dag en nacht voort.
Nadat de douane-beambten in Kantar
enige tijd geleden vijf kamelen hadden
laten slachten en in de magen van de
ze beesten 135 flesjes met opium aan
getroffen hadden, is men nu overge
gaan tot een iets minder riskant middel
tot ontmaskering, n.l. het electrisehe
oog. Met behulp van dit apparaat kan
men feilloos de vreemde contrabande
in de magen van kamelen etc. van de
voedselresten onderscheiden. De ka
meeldrijvers stonden eerst met stom
heid geslagen. Zij waren echter ver
standig genoeg spoedig de. grenzen
van het apparaat te ontdekken. Zij heb
ben dienovereenkomstig hun methoden
gewijzigd. De douane is hier achter ge
komen, toen onlangs bij een onderzoek
een der kamelen «onder verklaarbare re
den plotseling dood neerviel. Na een
sectie op het cadaver, vond men in de
maag een aantal rubberzakjes met ver
dovende middelen, waarvan er een was
kapot gegaan. Ook een kamelenmaag
heeft haar grenzen!
einde 1948 niet groter dan 250 millioen
pond per jaar zal zijn.
Door het bouwprogramma van fabrie
ken in te krimpen hoopt de regering de
beschikking te krygen over 30.000 ton
staal per kwartaal, een van de mate
rialen, waarom de oplossing van de
Engelse econmische crisis draait. De re
gering wil zorgen voor staal om in 1948
de bouw mogelijk te maken van 600 lo-
oomotieven en 48.000 goederenwagens en
verder rijtuigen en rails, omdat het
gebrek aan verkeersmiddelen in even
grote mate als de te lage steenkoolpro
ductie aansprakelijk is geweest voor de
brandstoffencrisis in de afgelopen win
ter.
Cripps wees verder op de noodzake
lijkheid de kolenexport te verhogen.
Zoals is vastgelegd in het rapport voor
het plan-Marshall zal Engeland te be
ginnen na April a.s. zes millioen ton
naar Europa exporteren. Dit cijfer moet
volgens Cripps echter nog verhoogd
worden en hij gaf uiting aan de hoop
dat de mijnbouwwereld zich dit zou
realiseren en zich zou inspannen het
volgende jaar 10 millioen ton voor export
te produceren.
Op het vliegveld Kastrup hij
Kopenhagen arriveerde dezer
dagen per K. L. M-toestel een
hond uit Amsterdam, die naar
Gothenburg moest worden ver
voerd. Bij het overladen in een
ander vliegtuig zag hij kans alle
vier z'nbenen te nemen. Dat was
het sein voor een algemene klop
jacht, waaraan met veel animo
werd deelgenomen. Met worsten
aan bezemstelen en vangnetten
trachtte men de vluchteling weer
in bezit te krijgen, tot, na 2 dagen
ijverig speuren, het bericht kwam,
dat iemand, die van deze „vlie
gende hond" geen kwaad wist, het
dier allang had gevonden.
Onder strenge bewaking werd hij
naar het toestel voor Gothenburg
gebracht en het cordon werd pas
opgeheven, toen de weerbarstige
passagier weer naar hoger sferen
was vertrokken-
(Van onze correspondent)
•a de aansluiting van Zevenburgen
bij Roemenië kreeg de leider der
boerenpartij Maniu te kampen
met die elementen, die de strijd der
nationalistische leiders in de Oosten
rijks-Hongaarse monarchie snel vergeten
hadden en zich beschouwden als bond
genoten van de grote overwinnaars, die
alleen het recht hadden de nieuwe ver
houdingen te ordenen. Hij verzette zich
tegen de mateloze corruptie in Groot-
Roemenië en spande zich in om van het
land een democratische rechtsstaat te
maken. Eerst in 1928 kwam Maniu aan
het hoofd te staan van een regering in
Roemenië, doch ook als premier slaagde
hij er niet in de corruptie meester te
worden. Integendeel, Roemenië zonk nog
dieper in de politieke modder.
Diepgaand onderzoek
en de anti-fascisten in de gevangenissen
geworpen hebben. De aanklacht bekom
mert zich er niet om, dat er in die tijd
in Roemenië, en zelfs in Italië, geen fas-
i cistische beweging bestond.
De aanklacht gaat verder met de be
schuldiging, dat Maniu de minderheden
in Roemenië onderdrukte en dat hij een
dienaar werd van het buitenlandse mo
nopolie-kapitaal. Stuk voor stuk worden
de gevallen van corruptie tijdens het re
giem van de nationale boerenpartij opge
somd en Maniu wordt verder verweten,
dat hij de beweging der „IJzeren Garde"
het Roemeense volk op om zich achter
Mania te stellen en de trouwe vriend
van de Sovjet-Unie, de Tsjechische presi
dent dr. Benesj kan getuigen, dat Maniu
met hart en ziel de zaak der geallieer
den, waartoe ook de Sovjet.Unie behoor
de, was toegedaan. Overigens is Maniu
het geweest, die het aangaan van diplo.
matieke betrekkingen met Rusland heeft
voorgesteld en in daden heeft omgezet
Geen enkel der talrijke punten van de
aanklacht kan men staande houden en
Julius Maniu zit nu op de beklaagden
bank als verrader. De aanklacht is zeer
omvangrijk en gaat ver terug in het ver
leden; tot in de tijd, dat Maniu en zijn
medebeklaagden nog Hongaarse staats
burgers waren, de actie-tijd der Zeviga-
burgse nationalistische partij, toen Maniu
lid was van de Hongaarse Rijksdag. De
aanklacht houdt zich bezig met de ge- Roemenie. Hij zou geageerd hebben tegen
- 1 het terugtrekken van Roemenie uit de
T_Tet proces tegen de Roemeense boerenleider Maniu, dat, wegens
J[ niet nader bekend gemaakte redenen, voorlopig is uitgesteld,
gaat tegen één van die mannen, die in de laatste twee jaar
door de volksdemocratieën van Oost-Europa voor de zogenaamde
volksrechtbanken of bijzondere gerechtshoven werden gebracht.
Maniu. dé Zevenbergse politicus en leider der Roemeense boerenpartij
is wel de meest markante persoonlijkheid. Zijn voorouders heetten
Man, en waren uit Duitsland naar Hongarije geëmigreerd. Hijzelf
voelde reeds in zijn jeugd noch Hongaars, noch Duits, doch Roemeens
en als universiteitsstudent was hij leider der Roemeense studenten,
die droomden van een autonoom Roemeens Zevenbergen. Ook in de
Hongaarse Rijksdag behoorde hij tot die politieke groep, welke de
rechten der Zevenbergse Roemenen verdedigde.
zou hebben gesteund, eefi anti-Russische
politiek zou hebben gevoerd en aange
stuurd zou hebben op oorlog. Hij zou met
de Duitsers hebben samengewerkt en me
de schuldig zijn aan de plundering van
beurtenissen van 1918, toen Zevenburgen
in Roemenië werd opgenomen. Maniu
wordt ervan beschuldigd, dat hij zich zou
hebben verzet tegen de aanhechting van
Zevenburgen bij Roemenië en dat hij,
toen deze een feit was geworden, als pre
sident van de regentenraad de burgerlij
ke vrijheidsrechten met voeten getreden
heeft en de arbeidsorganisaties van hun
rechten heeft beroofd. Maniu en zijn
handlangers zouden terreur uitgeoefend
Dr. Julius Maniu
Nu de heer J. E. Stokvis zijn benoe
ming tot lid der Tweede Kamer in de
vacature-prof. dr. J. Logemann (Arb.)
niet heeft aangenomen, heeft de voor
zitter van het Centraal Stembureau, de
heer mr. J. ie Poole te Noordwijk aan
Zee benoemd verklaard tot lid van de
Tweede Kamer. Naar wij vernemen ligt
het in de bedoeling van mr. ie Poole
deze benoeming te aanvaarden.
pe schrijver Herman Divendal blijft
adjunct-secretaris van de Kath. Actie,
deelt men ons van bevoegde zijde mede.
In de bedrijven van de autobusonder
nemers bestaan nog altijd grote moeilijk
heden. Het was de voorzitter van de
Landelijke Bond van Autobusonderne
mers, de heer T. van Maanen, die onder
het uiten van critiek op de houding der
Nederlandse Spoorwegen hierop wees
tijdens de algemene vergadering van de
bond te Utrecht. De secretaris, de heer
Hagenouw, zette het coördinatieplan van
het autobuswezen in Nederland uiteen.
Hij constateerde, dat de Commissie Ver
gunning Personenvervoer de in de
W.A.P. aangekondigde coördinatie ter
hand heeft genomen, doch dat daardoor
rechtsonzekerheid is ontstaan. Bovendien
wordt volgens de heer Hagenouw een
grote groep van particuliere autobuson
dernemers ernstig benadeeld. De L.A.B.
heeft een plan ontworpen, waarbij de
provincies worden ingedeeld in geogra
fisch juist afgebakende gebieden, die
men het best als streekvervoersgebieden
kan betitelen. Voor Friesland is reeds
een totaal uitgewerkt plan in kaart ge
bracht. De Ged. Staten van Friesland
hebben zich behoudens enkele kleme
wijzigingen voor dit project geïnteres
seerd. Hoewel het de bedoeling is, voor
geheel Nederland soortgelijke plannen te
ontwerpen, zijn nog slechts in Limburg
en Drente belangrijke voorbereidingen
getroffen. Ofschoon men heeft gemerkt,
dat de C.V.P. weinig enthousiasme heeft
getoond voor dit denkbeeld, heeft de
bond alle hoop, dat de volksvertegen
woordiging het zal willen accepteren als
de enige vorm voor het verkrijgen van
rechtsherstel voor de gedupeerden, zon
der dat •daarbij de zo beruchte coördina
tie van het personenvervoer uit hét oog
wordt verloren. De exploitatie der lijn
diensten in de streekvervoersgebieden
geschiedt door een onderneming, welke
is samengesteld uit ondernemers, die in
het betrokken gebied op 10 Mei 1940 het
bedrijf uitoefenden. De participanten
kiezen een directeur, terzijde gestaan
door een raad van toezicht uit de deel
nemers. Bij de ingebruikstelling van de
W.A.P. zal dé L.B.A. overgaan tot net
aanvragen van vergunningen voor alle
autobuslijndiensten en ten behoeve der
te vormen streekvervoersondernemingen.
De bond vertrouwt dat de Staten-Gene-
raal de restauratie der bedrijven gunstig
zullen ontvangen en er bij de minister
op zullen aandringen deze plannen door
te zetten.
door BRAM VERSCHOOR
6)
„Ik weet niet, in hoeverre mijn oom
verwacht of gevreesd heeft, te zullen
verdwijnen. Ik weet wèl, dat ik blij zal
zijn, wanneer hij weer terecht is. De on
verwachte dood van mijn man en het op
orde brengen van zijn zaken, en daarbij
dan nog dit met oom, het wordt bijna
te veel om te dragen. Als ik iets kan
doen, om u te helpen, zal iij dat zeker
doen met het grootste genoegen en in
dien u oom zoudt kunnen opsporen, zal
ik u daarvoor zeer erkentelijk zijn. Wa
wilt u van mij weten?"
„Ik geloof niet in de mogelijkheid van
een niet op te helderen verdwijning,"
zei mijn vriend. „Maar wat wij nodig
hebben, is een punt vsn uitgang. Uw
oom was rijk, nietwaar?"
„Was?" herhaalde ze. „Waarom zegt
u dat zó?"
„Om me te wapenen tegen teleurstel
lende ontdekkingen," antwoordde Ar ie.
„Ik weet nog volstrekt niets bepaalds.
Uw oom was dus of, als u dit minder
pijnlijk in de oren klinkt, uw oom is
rijk, nietwaar?"
„Rijk, och, dat is een relatief begrip."
„Hij moet in elk geval een zeker ver
mogen bezeten hebben. Weet u wel
licht, op welke wijze hy dat heeft be
legd? Dreef hij nog zaken?"
„Als ik het niet geweten had, zou het
me de laatste dagen wel duidelijk zyn
geworden, dat ik op zaken in 't geheel
geen kijk heb," zei ze, ietwat spijtig. „Ik
weet alleen, dat oom zich hield aan de
veilige kant. Want dat heb lk mijn
man vaak genoeg tegen hem horen zeg
gen."
„Staatsleningen bijgeval?"
„Ja, nu u het zegtHet klonk zeer
aarzelend; het kon stellig ook al het an
dere zijn.
„Weet u dan misschien, welkfe bank
relatie uw oom had? Men zou dan dtór
eens kunnen informeren."
„Neen, dat weet ik niet."
„We waren wellicht een stap verder,
wanneer we tasten, of hij kort voor zijn
verdwijning geld heeft opgenomen."
Arie beklauwde zijn baard, terwijl hij
mevrouw Van Bemmelen aankeek, alsof
hij hoopte, öat ze zich iets zou herin
neren. Zij maakte echter slechts een
handgebaar van ontkenning.
„Deed uw oom wel eens zaken met
uw man?"
„Ik zou het u niet kunnen zeggen."
„Maar dat moet thans zijn na te
gaan," drong Arie aan.
„Ja, dat zou uit onze boekhouding
moeten blijken. Maar ik heb daarin de
naam van mijn oom niet gevonden.
Waldhof zal het wel weten."
„Waldhof?"
„Onze boekhouder. Of liever gezegd:
onze bediende."
„Wie we er dan aanstonds eens naar
zouden kunnen vragen. Maar u hebt
niets gevonden, zegt u. U hebt dus- ook
reeds in de bescheiden gezocht?"
„Tja, mijnheer, bepaald gezocht heb
ik niet. Maar ons kantoor staat nu al
een week stil en de cliënten van mijn
man vragen dingen, waar ik niet mee
weg kan. Ik heb dus geprobeerd een
beetje inzicht te krygen. Zoals ik reeds
zei: de laatste dagen hebben me doen
begrijpen, dat ik er absoluut buiten sta.
Ik ben sedert eergisteren bezig, het kan
toor over te doen."
„Aan wie?"
„Een relatie van myn man, een col
lega."
„U moet u niet verwonderen over mijn
vragen," zei Arie, „ook niet, al zouden
ze niet met elkaar in verband staan.
Uw man stierf onverwachts?"
„Mijn hemel. U denkt toch niet, dat
er verband bestaat tussen
„Ik maak zeker geen voorbarige ver
onderstellingen. Maar ik erken moge
lijkheden. En indien we voor een ogen
blik de mogelijkheid van een misdrijf
onder het oog zien, dat is het zeker niet
gezocht, wanneer we aan een verband
denken. In dit geval is het waarschijn
lijk ook van belang, te weten, wie van
de dood van uw oom voordeel zou heb
ben. Wie zouden zijn erfgenamen zijn?"
„Oom heeft, al was het dan ook
schertsend, vaak gezegd: ik zal nooit
iemand tekort doen, zelfs niet door mijn
dood, zodat men zou mogen aannemen,
dat hy niemand in het bijzonder bevoor
delen zou. ^2ijn bezit zou dus naar alle
waarschijnlijkheid worden verdeeld on
der zijn naaste bloedverwanten, met
misschien eeö legaat aan de huishoud
ster en enkele vrienden, een instelling
of zo. Dat wéét ik niet. Maar laat me
toch om 's hemelswil niet denken aan
iets dergelijks.
,,U hoeft daar ook niet aan te den
ken," troostte mijn vriend. „Want zolang
uw oom niet is teruggevonden, zal ook
zijn dood niet worden aangenomen en
is er dus geen sprake van een erfenis-
deling." Hij zweeg een korte poos. Toen
hij verder ging, klonk er deelneming in
zijn stem. Deelneming, die als vanzelf
mededeelzaamheid opriep. „Uw man was
oorlog en tegen het sluiten van de wapen
stilstand in 1944. Daarbij komt nog, dat
Maniu de plannen voor de wederopbouw
der regering dwarsboomde en zich ver
zette tegen de economische hervormingen.
Onhoudbaar
Ook degene, die de verhoudingen In
Roemenië slechts kent uit dagbladbe-
richten, zal een lach niet kunnen onder,
drukken als hy hoort, welke aanklacht
tegen Maniu is ingebracht.
Niemand minder dan Stalin nU riep
Maniu is juist het tegendeel van de man,
die de aanklager op hoger bevel afschil
dert
Iedereen moet zich nog de memoranda
herinneren, die Maniu gedurende de oor
log richtte aan maarschalk Antonescu
en koning Michaël, waarin hjj er tegen
waarschuwde om Roemeense troepeD
Rusland te laten binnentrekken.
Het gehele proces is dan ook slechts
comedie en men kan zich niet aan het
gevoel onttrekken, dat het slechts dient
om de wereld te tonen, dat er ook in de
volksdemocratieën nog rechters zyn,
want dit proces kan slechts eindigen met
een volledige vrijspraak, indien men
tenminste niet van plan is bewust de
beschaafde wereld te provoceren.
„Het komt gelukkig in ons land
niet zoveel voor, dat de rechtbank
een „crime passionnei" te berechten
krijgt." Deze woorden van de Offi
cier van de Haarlemse rechtbank
tekenen wei de ernst van het mis
drijf, waaraatn de 26-jarige spoor
wegarbeider K. C. de B. uit Amster
dam zich had schuldig gemaakt.
Deze Amsterdammer maakte op een
reis naar Emmen kennis met een ver
pleegster uit het Provinciaal Zieken
huis te Santpoort, mej. A. T. Na enkele
ontmoetingen wilde de verpleegster niet
veel van De B. meer hebben, en wees
daarna diens verzoek, met hem te trou
wen af.
Over deze afwijzing verbitterd, maak
te De B. het plan mej. T. van het
leven te beroven en daarna de hand aan
zichzelf te slaan. Zaterdagmiddag 14
Juni j.l. vertrok hjj, gewapend met een
revolver, uit Amsterdam en wachtte de
verpleegster bij het Ziekenhuis op. Toen
deze met haar vriendin het Ziekenhuis
verliet, ging hy naar haar toe, doch de
verpleegster liep door en zeide geen tijd
te hebben.
De B. volgde echter beide meisjes, en
toen deze een bospad waren ingeslagen
loste hij op drie meter afstand een schot
in de richting van mej. T. Het schot
miste echter doel, waarna hij de ver
pleegster bij de schouder greep en tot
tweemaal toe een kogel door haar hoofd
wilde schieten. Beide keren ketste het
schot, waarna hij het meisje met de
revolver op het hoofd sloeg. Zij wist weg
te komen en vluchtte achterin het huis
van een dokter binnen. De B. liep snel
weg en meldde zich even later bij de
politie.
Verdachte gaf gisteren voor de Haar
lemse Rechtbank, waar hij zich te ver
antwoorden had, zijn poging tot moord
geheel toe. By het verhoor van een
politie-deskundige bleek, dat het alleen
maar te wijten was geweest aan ruw
schieten, dat de revolver had geketst.
De president las een rapport over ver
dachte voor, waarin vermeld werd, dat
De B. een debiele persoonlijkheid was
en vanwege zijn zeer geringe ontwik
keling niec geheel toerekeningsvatbaar.
Volgens dit rapport was eventuele her
haling van een soortgelijk geval bij ver
dachte niet uitgesloten.
Alvorens tot het bepalen van de straf
maat over te gaan, meende de Officier
het slachtoffer wel te mogen feliciteren,
omdat het maar zelden voorkwam, dat
iemand op die manier aan een aanslag
ontkomen was.
Volgens de Officier diende men zich
niet af te vragen, of hier sprake was
van wraakzucht of een z.g. „bezits-
neiging". De ernst van het feit werd er
niet minder om. Hij meende, dat men
in een dergelijk geval niet moest oor-
niet ziek, toen hij overleed, mevrouw
Van Bemmelen?"
„Dat is het juist," antwoordde ze.
„Uw vragen doen me pijn." Haar zelf
verzekerdheid zonk in- het niet bij het
zich op haar gelaat aftekenende ver
driet. „Mjjji man stierf aan hartver
lamming. Onze huisarts heeft dit zeer
pertinent geconstateerd. Maarde
avond, dat hij stierf, heeft hij een
slaapmiddel ingenomen en ik kan soms
de gedachte niet van me afzetten, dat
dit te zwaar was. O, hy nam vaker
iette om te kunnen slapen. Als hij dat
niet deed, lag hij gewoonlijk hele nach
ten over kantoorzaken te denken en dan
was hij overdag geen oent waard. Onze
arts schreef hem de poeders voor. Als ik
nu maar beter had opgelet, als ik maar
zeker wast, hoeveel poeders er neg: in het
doosje moesten zijn! Maar dat weet ik
niet. Hij nam ook niet altijd dezelfde.
,,Ik zou me maar aan de uitspraak
van de dokter houden," zei Arie. „Had
uw man ergens lasj, van?"
„Een zenuwhoestje, na een slapeloze
nacht. Anders nooit iets."
,,En toen hebt u 's avonds laat uw
oom opgebeld?"
„Dadelyk Direct nadat ik de dokter
gewaarschuwd had. Oom zei, dat hij
's morgens vroeg zou komen."
(Wordt vervolgd
delen, zoals dat in Frankrijk nog al
gebruikelijk is, d. w. z. meer met gevoel
dgn met recht. Hij eiste tegen De B.
een gevangenisstraf van zes jaar met
aftrek
In een kort pleidooi verzocht de ver
dediger, mr. Veenhoven, de rechtbank
een reclasseringsvereniging voor zijn
cliënt te willen zoeken, die later toe
zicht zou kunnen uitoefenen, waaraan
hij het verzoek toevoegde, de straf
dan ten dele in een voorwaardelijke om
te zetten.
Uitspraak 6 November.
De minister van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening heeft in zijn
radio-rede van 22 September j.l. aange
kondigd, dat er binnenkort 5 procent
aardappelmeel in het brood verwerkt zal
worden.
In de broodbloemmelange, zoals die
met ingang van 26 October aa. zal wor
den samengesteld, wordt voor het eerst
5 procent aardappelmeel gemengd. Ver
der bevat deze melange 10 procent mais-
bloem, terwijl de rest bestaat uit een
mengsel van 10 procent inlandse tarwe,
15 procent inlandse rogge en 75 procent
buitenlandse tarwe. Over vier a vijf we
ken zal deze bloemmelange aan de bak
kerijen zijn afgeleverd en dus in het
brood komen.
Nadat dr. Melchior het zijne gezegd
heeft over de toestanden op de walvis
vaarder „Willem Barendsz heeft de
journalist Jaap Kolkman uit IJmuiden,
die de gehele reis meemaakte voor de
afdeling Voorlichting van het departe
ment voor Landbouw en Visserij, giste
ren een en ander verteld over de cen
suur. die de directie van de Mij.
voor de Walvisvaart op zijn boek:
„Walvis aan stuurboord" geheten,
heeft uitgeoefend. In zijn boek komen
geen passages voor zoals in het boek
van dr. Melchior, omdat ze, toen al ruim
100 pagina's en alle foto's afgedrukt wa
ren. op „hoog bevel" geschrapt moesten
worden. De ambtenaar van het departe
ment. want dat was hij, had n.l. ook de
verklaring getekend, dat niets zonder
voorkennis en toestemming van dé di
rectie der Maatschappij zou worden ge
publiceerd. Eerst weigerde hij wijzigin
gen in de drukproef aan te brengen, maar
na ingewonnen advies van juristen bleek
zijn zaak niet te verdedigen. Daar de
uitgever het boek tóch wilde doen ver
schijnen ondanks de amputering. zijn de
inzichten van dr. Melchior niet onder
streept. De heer Kolkman verklaarde
letterlijk, dat hij het- slachtoffer is ge
worden van een censuur, die Goebbels
versteld zou hebben doen staan, dat de
Maatschappij tijdelijk gewonnen heeft,
maar dat zij eenmaal met rente in het
openbaar zal terugontvangen, wat haar
nu moest worden onthouden.
De heer Kolkman was de journalist,
die de persberichten op de Willem Ba
rendsz verzorgde. We vroegen hem. of
zijn verzonden telegrammen klopten
met de publicaties in de bladen. Hij
moest daarop het antwoord schuldig
blijven. Dr. Melchior had bovendien de
opmerking gemaakt, dat die telegram
men eerst rechtstreeks naar het ministe
rie gingen, maar later verzonden moes
ten worden naar Geldersekade 10 thet
adres van de rederij), die dan voor
doorzending naar Den Haag zorg droeg.
Ten departemente bevestigde men ons
deze gang van zaken, die gekozen was,
omdat de kosten van de telegrammen
dan de helft minder bedroegen. Van
censuur of wijziging door de Maatschap
pij voor de Walvisvaart had men nooit
iets kunnen ontdekken. Deze kwestie is
echter ook nog niet volledig onderzocht
Z. H. de Paus heeft Z. H. Exc. Mgr
W. Mutsaerts, Bisschop van 's-Herto-
genbo&ch, in audiëntie ontvangen.
