DOKIE DURF EN DE TIJD.STOEL
Van Meegeren overtuigde niet van
zijn kunstenaarschap
Hij heeft reputaties geschokt
Een zonderling hoogtepunt in de
carrière van een kunstschilder
DE MOEILIJKE MIDDENWEG VAN DE
DEENSE POLITIEK
Vooral technicus
onder de loupe
Wij luisteren naar
NIEUWE BONNEN
Extra suiker
Extra brandstoffen
Verkiezingen brachten geen uitsluitsel
K.L.M. staat op de
tweede plaats
J
Met St. Nico laas
en Kerstmis
DONDERDAG 30 OCTOBER 1947
PAGINA 3
BUITENLANDS OVERZICHT
Jw.K
Fabrieken van Bruynzeel in
Suriname en op Borneo
James Ferguson krijgt na 45 jaar eindelijk rust Relletjes-
organisator staat terecht „Gij toont minachting voor de wet,"
maar de... juichten hem toe NewYorkisde grootste stadnet meer.
Vervoer over de Oceaan
(Van onze speciale verslaggever)
Hei is feitelijk een zonderling hoogiepuni in zijn carrière
geweest, dat de kunstschilder Han van Meegeren Woensdag
in de rechtzaal ie Amsterdam heeft beleefdr maar een
hoogtepunt was hel ongetwijfeld: een expositie van zijn
„meester''werken in, een rechtszaal, met de pers van heel
een wereld als aandachtig toeschouwster. Is hij werkelijk
een ijdel man, dan moet hij hei naar waarde genoten heb
ben, voelt hij zich een miskend genie, dan kan hij de ironie
van deze gang van zaken niet voorbij gezien hebben. De
kunstschilder Van Meegeren kwam er feitelijk niet aan ie
pas, slechts zijn technische handigheid werd zeer nauw
keurig bestudeerd.
De eis: 2 jaar
Het pleidooi
CONGRES KATH. NED.
PUBLICITEIT
Prof. dr. A. E. H. Swaen
overleden
Veertigjarig jubileum
Raadselachtige
door BRAM VERSCHOOR
id
(Wordt vervolgd)
Bij inkwar iering en
bevalling
BENZINE WORDT
DUURDER
Officiële publicatie
Terwijl in Zuidelijker landen, voor
al in Frankrijk, de publieke opinie
de neiging vertoont, zich ten aan
zien van de politiek te „polariseren",
zich naar uiterst rechts of uiterst links
te richten, blijven de Noordelijke landen
trouw aan de middenkoers, die men van
rustige volkeren kan verwachten. Noor
wegen gat daarvan kort geleden een be
wijs met de verkiezingssuccessen: der
socialisten. En.Denemarken, dat Dinsdag
ook zijn stembusstrijd beslechtte, lever
de andermaal een bewijs. De communis
tische aanhang, toch al niet groot, ver
minderde sterk, en de socialisten en
agrariërs (Vensfcre-partij) namen toe in
aantal; een ultra-rechtse groepering van
enige omvang bestaat niet. Hoezeer dit
echter ook mag. gelden als een teken van
politieke bezonnenheid en kalmte, een
oplossing voor de Deense moeilijkheden
brengt het niet naderbij.
Deze moeilijkheden zijn van drieër
lei aard. Op de eerste plaats
staan daarbij eoonomische proble
men. Denemarken was vanouds groten
deels aangewezen op export van zuivel,
bacon e.d. Ook op het ogenblik wil het
graag deze producten uitvoeren, terwijl
Engeland ze graag wil importexen. De
besprekingen, die in de afgelopen weken
tussen Honden en Kopenhagen zijn ge
houden, hebben echter geen succes op
geleverd: de Denen vroegen een hogere
prijs dan de Britten wensten te betalen.
Het gevolg hiervan is niet slechts, dat
Denemarken met zijn goederen blijft
zitten, doch ook, dat het geen Engelse
kolen zal kunnen betrekken, dat daar
door dg industrie ten zeerste beknot zal
moeten worden, en dat het gevaar van
werkloosheid, voor het eerst sir.ds de
oorïog, de kop opsteekt
Zijn dus de consequenties voor het
kleine land in het Noorden uiterst ern
stig, het meende toch, geen genoegen te
mogen nemen met te lage prijzen, die
een regeringssubsidie aan de producen
ten noodzakelijk zouden maken. Het ziet
nu, met spijt doch door de omstandig
heden gedwongen, naar andere zijden
uit: naar Rusland, Tsjechoslowakije en
Polen. Bij de Russen kunnen de Denen
wèl de prijzen krijgen die Engeland wei
gert te betalen, en een handelsovereen
komst ter grootte van 3.000.000 pond st.
schijnt dan ook aanstaande. Ook met
Praag en Warschau zijn besprekingen
gaande, o.a. inzake een overeenkomst,
volgens welke Polen voor ongeveer
9.000.000 p.st. aan steenkolen zou ruilen
tegen boter, spek, zaad en vee.
Het is niet onmogelijk, dat Engeland
hu een weinig van zijn te laag bod
zal terugkomen. Een artikel in de Times
van enkele dagen geleden suggereerde
tenminste reeds, dat men in Engeland
misschien nog wel eens over de zaak
Wenste na t>e denken, al was het geheel
een netelige kwestie, omdat de Britten
bij het Empire wèl voor lagere prijzen
kunnen kopen dan de Denen vroegen.
Een andere moeilijkheid ligt op het
terrein van de buitenlandse poli
tiek en wordt geschapen door de
Amerikaanse pogingen om Groenland,
dat onder Deense souvereiniteit staat j
met een beroep op een tijdens de oorlog
tegen Duitsland gesloten verdrag,
onder controle der V.S. te laten staan.
De Denen verzetten zich hiertegen, eisen
het grote, lege eiland, weer voor zich op,
f «.#\V
DENEMARKEN
Aobenroa
Sleeswiik
Rond»burg*J/\ Oldenburg
Heide jK? A
Neumünster
NOORDZEE
Wilster
•Lübeck
DUITSLAND
Cuxhoven
11111 Omstreden gebied
■.••Grenzen v. Sleeswijli-Holstein
CARTO-47124]
ofschoon zij de Amerikaanse eisen, die
een vestiging van militaire eenheden- op
enkele belangrijke punten beogen, niet
geheel afwijzen, maar komen haast niet
verder met de besprekingen, die ter
zake tussen hun regering en die te
Washington worden gevoerd.
Op deze terreinen liggen de meest
actuele moeilijkheden voor de
Deense politiek. Toch zijn zij niet de
eigenlijke inzet van de zojuist uitgestre
den verkiezingscampagne geweest Deze
werd veroorzaakt door de Sleaswijkse
kwestie, welke immers op 4 October j.l.
de aanieiding is geweest tot de val van
de regering-Kristensen.
Het landschap Sl-eeswijk, dat in de
vorige eeuw door Bismarck aan Dene
marken werd ontnomen, is sinds 1920
door een volksstemming in twee helften
verdeeld, waarvan de Noordelijke zich
bij Denemarken, de Zuidelijke zich bij
Duitsland gevoegd heeft. Tijdens de
oorlog en de ruim twee jaar daarna
werd Zuid-Sleeswijk overstroomd door
Duitsers, zodat de Deense minderheid
aldaar in verhouding steeds geringer
werd. Die minderheid heeft er bij het
bestuur van de Britse bezettingszone
voortdurend op aangedrongen, dat de
Duitse vluchtelingen weer zouden wor
den teruggevoerd. Doch omdat deze lie
den voor een groot deel uit de Russi
sche zone afkomstig zijn, waren de
Britten niet in staat, aan de verzoeken
der minderheid gevolg te geven.
De vraag waarvoor men zich nu in
Denemarken zelf gesteld zag, was, of
men de volksgenoten in Zuid-Sleeswijk
te hulp zou komen,, of dat men hen hun
eigen zaken zou laten opknappen. Het
eerste na-oorlogse kabinet, waarvan de
socialist Buhl premier was, voelde niets
voor Inmenging, en dat is tot nog toe
het standpunt der socialisten geweest,
die daarin steun bij de communisten en
de radicalen, bestrijding bij de conser
vatieven en de Venstre-aanhangers von
den.
Bij de verkiezingen van najaar 1945
verloren de socialisten een aan
zienlijk deel van hun stemmen-aan-
tal, en al bleven zij nog wel de grootste
partij, toch konden zij geen regering
vormen, die het vertrouwen van een
parlementaire meerderheid genoot. Dit
gelukte wel aan de leider van de op-één -
na-grootste partij, Kristensen, die uit
Venstre-mannen een kabinet samen
stelde, dat wel een minderheid achter
zich had, maar van geval tot geval de
steun had van conservatieven en radi
calen en zich aldus twee jaren staande
heeft kunnen houden.
Kristensen is voorstander van aan
drang bij de grote mogendheden om in
het Duitse vredesverdrag een bepaling
op te nemen, volgens welke over enkele
jaren de Zuid-Sle:swijkse bevolking, uit
wier midden dan de vluchtelingen ver
wijderd moeten zijn, andermaal door
een volksstemming mag bepalen, tot
welk land zy wenst te behoren. Daarop
zijn de anderen hem aangevallen. In
Januari kwam uit de strijd over deze
kwestie een memorandum te voorschijn,
dat werd voorgelegd aan de te Londen
vergaderde plaatsvervangende ministers
der Grote Vier, en dat tot inhoud een
verzoek had, wel de vluchtelingen te
dien vertrekken, maar verder de zaak
der nationaliteit aan de Zuid-Slees-
wijkers zelf over te laten. Een compro
mis dus tussen socialisten en Kristensen,
dat geen buitenlands-politieke kracht
bezat.
De premier is toen echter voortgegaan
in zijn eigen richting. Ook dat heeft
weer critiek uitgelokt, waartegen hij
zich echter verweerde met de opmer
king, dat hij zijn persóónlijke mening
natuurlijk behouden had. Tenslotte is
men hier evenwel niet meer mee tevre
den geweest: de radicalen, die tot dan
toe de regering gesteund hadden, dien
den een motie van wantrouwen tegen
Kristensen in, waartegen slechts Venstre
en de conservatieven hebben gestemd,
terwijl socialisten, communisten en an
deren met de radicalen meegingen.
Kristensen kwam dus ten val, en op
socialistisch verzoek werden nieuwe ver
kiezingen uitgeschreven.
Deze verkiezingen hebben de situatie
slechts in geringe mate gewijzigd: Ven
stre won enige stemmen, doch de con
servatieven moesten verlies noteren, zo
dat een voortzetting van de burgerlijke
regering nog altijd mogelijk iijkt, indien
deze onder leiding komt te staan van
een ander dan Kristensen, iemand, die
een minder geprononceerd standpunt
ten aanzien van de Sieeswijkse kwestie
inneemt: wellicht Rasmussen, de be
kwame minister van Buitenl. Zaken,
die, bij de Groeniandse besprekingen
onmisbaar, niet gemakkelijk in een vol
gend kabinet zou kunnen ontbreken en
bovendien met zijn premier van mening
verschilde juist over Zuid-Sleeswijk.
Mogelijk is echter eveneens een socia
listische minderheidsregering, die zich
ook weer van geval tot geval zou be
dienen van de steun van twee andere
partijen: communisten en radicalen. De
socialistische leider Hedtoft heeft reeds
enkele malen verklaard, dat zijn party
zulk een minderheidsregering wel zou
willen vormen.
Men kan zeggen, dat de burgerlijke
(boeren, conservatieven) en de
arbeiderspartijen (socialisten,
communisten) elkaar ongeveer in even
wicht houden, en dat hun positie vol
komen afhangt van de steun, die klei
nere groeperingen (radicalen, liberalen)
aan de een of aan de ander verlenen.
Hoe deze steun zal uitvallen, is op dit
ogenblik nog een raadsel. En daarmee,
of Denemarken opnieuw een burgerlijke
dan wel een arbeiders-regering krijgt.
De bouw van een triplexfabrièk in
Suriname voor rekening van de N.V.
Bruynzeel's Fabrieken is begonnen. Men
hoopt het bedrijf in het voorjaar in be
drijf te stellen. Zowel in Suriname als
op Borneo, waar alleen een grote zagerij
opgericht zal worden, zijn voorlopige fa
brieken, die het hout zagen voor de bouw
van de definitieve complexen.
In de personeelsstaf voor Suriname is
geheel voorzien. Voor Borneo zullen nog
enkele voorzieningen getroffen moeten
worden.
De oude James Ferguson is gaan
rusten: helaas zal het voor deze
negen-en-negentig jarige geen
otium cum dignitate zijn, claar hij het
alleen aan zijn zeer oude dag te danken
heeft, dat de poorten van de gevangs
nis een dezer dagen voor hem open zijn
gegaan. Een gerechtshof te Oxford
noemde James onlangs de „deken van
het Britse inbrekersgilde" en stuurde
hem terug naar de gevangenis, waar hij
sinds'1900 45 y2 jaar heeft doorgebracht.
De minister "van Binnenlandse Zaken
dacht er anders over en veranderde het
vonnis, op voorwaarde, dat Ferguson
zou gaan rusten in een tehuis van het
Leger des Heils.
„Ik geloof, dat ik een slechte vent
ben geweest," zei hij in een „afs.cheids-
interview" met de pers, „maar voortaan
zal ik goed zijn."
Toen men hem vroeg, waarom hij het
aanbod van de minister had aangeno
men, zeide Ferguson: „Ik kan niet zo
hard meer lopen en wordt onhandig. Ik
gooi de boel ondersteboven als ik.een
kraak pleeg. Dat heb je zo als je een
dagje ouder wordt. In mijn goede tijd
heb ik een paar aardige stalletjes (rij-
kelui's huizen) leeggehaald, maar 't is
niet meer wat het vroeger was."
Ferguson heeft zich laten opnemen
in een tehuis te Brighton, waar een
renbaan in de buurt is. Hij is vroeger
ook nog jockey geweest. „Als ik nu van
tijd tot tijd eens naar de rennen kan,
zal ik het bij het vrome heilsleger best
kunnen stellen."
Organisator-van-anti-Duitse-relletjes
noemde de heer Veesenmayer
zich tot ingewijden. Hij Is nu
ontmaskerd en zal binnenkort in Neu
renberg terecht staan als de man, die
zogenaamde vacantie-uitstapjes naar
Polen, Kroatië, Oostenrijk en Hongarije
maakte, maar steeds onrust en ongere
geldheden achterliet. „Aanvallen op
Duitsers" schreven de Duitse bladen
Prompt, die later als aanleidingen tot
een inval werden gebruikt.
Gij toont minachting voor de wet,
zei de rechter tot de Amerikaanse
scenarioschrijver Trumbo, toen
deze in de getuigenbank voor de com
missie van on-Amerikaanse activiteiten
peigerde verklaringen af te leggen. „Dit
»s hét begin van Amerikaanse concen
tratiekampen" zei deze, terwijl hij het
recht van de commissie bestreed om
vragen te stellen. De vrouwen, dies enige
dagen vroeger Cooper en Taylor hadden
toegejuicht, toen deze het tegenoverge
stelde beweerden, waren nu weer en
thousiast. Per slot van zake mag Trumbo
er ook zijn.
Twintig Moslem olifant-drijvers in
dienst van de Maharadja van Pa-
tiala, die zich enige tijd geleden
aansloten bij de lange vluchtelingen-
«troom uit Delhi, zijn dwars door het
Hindoe-gebied onder militair escorte
naar Delhi teruggebracht. Op hoog be
vel van de Marahadja zelf!!
Want wat was er gebeurd? Wat gaf
de Maharadja - aanleiding deze oli
fantendrijvers koninklijk te ontvangen?
Delhi heeft er enige weken over gespro
ken: de olifanten weigerden voedsel en
drinken en hadden zich in hun hokken
neergelegd in afwachting van de dood.
Toen na vijf dagen alle slagen en prik
ken van bewakers niet hielpen, gaf de
Maharadja bevel de drijvers in de kam
pen op te sporen. En inderdaad, nadat
boodschappers vele Moslem vluchtelin
genkampen hadden afgespeurd en met
grote borden de drijvers hadden ver
zocht zich te melden, kwamen zij te
recht. Delhi ontving hen met vreugde
en de olifanten in de hokken hieven na
vele dagen hun slurven weer op, en
dronken en aten weer. zij zijn er weer
boven op en in heel Delhi is geen Hin
doe,* die de elephant-boys van de Ma
haradja kwaad durft te doen.
De grootste - stad van de wereld zal
na 1 Januari 1948 niet meer New
York of Londen zijn, maar het
ttot de dag van vandaag betrekkelijk
onbekende Kiruna. De Zweedse regering
heeft besloten deze plaats stadsrechten
te geven. Met de grootte als maatstaf is
dit niet onverdiend, daar Kiruna bin
nen haar grenzen een berg van 6500
voet heeft en een groot stuk van Lap
land. Terwijl New York-City van Noord
naar Zuid slechts een lengte heeft van
36 mijl, is de nieuwe stad 112 mijl lang.
De gemiddelde bevolking is er overigens
niet naar: slechts 15.000.
In het eerste halfjaar van 1947 zijn
80.108 personen per vliegtuig over de
Atlantische Oceaan vervoerd tegen
104.980 in het overeenkomstige semester
van 1946, aldus het Amerikaanse bureau
voor de burgerluchtvaart. Drie kwart
van deze personen werden met Ameri
kaanse vliegtuigen vervoerd. Op de
tweede plaats komt de K.L.M. met
5.245 passagiers voor 180 vluchten, ge
volgd door de Scandinavian Airlines
System met 5.223 passagiers voor 243
vluchten.
50. „Alle vensters
van het drakenslot
zijn verlicht" riep
ridder Gosewijr.
verbaasd. „IJlewaan
moet bezoek heb.
ben. Hij is anders
nooit zo scheutig
met kaarsen." „Tus
sen twee haakjes"
viel hem de com
missaris in de rede,
„waar is ridder
Alewijn?" „Dat
vraag ik mij juist
af" zei Dokie. Nu
gaan wij een kijkje
nemen bij het wa
ternimfje. Het arme
kind huilt nog steeds. Moeder de heks staat er radeloos by.
„Hoe kon u zo dom doen, moeder" snikt het nimfje. „De eer
ste keer dat ons huis bezocht wordt door een behoorlijke heer.
die eruit ziet alsof hij een vaste betrekking met pensioen heeft
wordt u kwaad en verandert hem in een molen", „Dat was snel
I 7~^
gebeurd" zei de heks verlegen. „Hij was al bijna molen. Ten
slotte hoeft die man mij niet uit te lachen." Inmiddels hadden
'de drie heren op de trans: de commissaris. Dokie en Gosewijn
de molen ook ontdekt. „Die heeft hier nooit gestaan" zei ridder
Gosewijn verbaasd.
Het requisitoir van mr. Wassenbergh,
de Officier van Justitie, duurde bijna
anderhalf uur. Zijn juridische conclusie
is deze: dat de gewraakte schilde
rijen in deze tijd zijn vervaardigd,
is onomstotelijk komen vast te staan
door de verklaringen van de getüigen-
deskundigen, die een uitgebreid onder
zoek instelden. Uit deze verklaringen
bleek tevens, dat Van Meegeren de schil
der kan zijn. Dat Van Meegeren inder
daad de schilder is, achtte de officier
bewezen, ten eerste door het feit, dat
het bindmiddel (kennelijk uit de 20ste
eeuw) hetwelk er toe diende, het „oude"
karakter van schilderijen na te bootsen,
gevonden is onder de materialen van de
verdachte en ten tweede door de bèken-
tenis van Van Meegeren. Ook van de
ten laste gelegde overtredingen van de
artikelen 326 en 326 bis van het Wetboek
van Strafrecht vond de officier het be
wijs wettig en overtuigend geleverd,
naaemaal verdachte de valse signatuur
had aangebracht op de schilderijen en
vervolgens ook omdat hij deze schilde
rijen, gebruik makend van „een weefsel
van verdichtsels" en van „listige kunst
grepen", aan de man -had gebracht.
In het overige gedeelte van zijn requi
sitoir constateerde mr, Wassenbergh, dat
Van Meegeren er inderdaad in geslaagd
was de kunstcritici om de tuin te leiden,
al was hij, naar de mening van
de officier, niet geslaagd in zijn opzet:
te overtuigen van zijn kunstenaarschap
Aan dit kunstenaarschap immers, zo
stelde mr. Wassenbergh vast, wordt nu
meer getwijfeld dan ooit.
Bovendien kon de officier niet geloven
aan Van Meegeren's „hogere motieven."
Hij handelde wel degelijk uit winstbejag.
De reactie in de kunstwereld op het
geval-Van Meegeren noemde mr. Was
senbergh overigens „merkwaardig" en,
zo zeide hij, er zijn nu nog mensen, die
in de echtheid van „De Emmaüsgangers"
geloven. Spr. haalde, om zulks aan te
tonen, de woorden van dr. Bredius aan,
die Van Meegeren, nadat deze bekende
het schilderij vervaardigd te hebben, een
„laffe spotter" noemde.
De Officier nam wel aan, dat Van
Meegeren mede gehandeld had van zyn
„rancuneuze instelling" uit. H(j voelde
zich onbegrepen en daardoor gekwetst
en hjj keerde zich tegen zijn belagers:
de kunstcritici. Nochtans had verdach
te een misdadige handel gedreven en
zowel de Staat als particulieren groot
financieel nadeel berokkend. „HU
heeft", aldus mr. Wassenbergh, „repu
taties geschokt en velen doen twijfelen
aan het wezen van de kunst." De
vraag,of Van Meegeren een geniaal
schilder is, wilde de Officier overigens
in het midden laten, zjj had ook voor
de rechtbank haar antwoord niet ge
vonden.
Om dit alles achtte de officier een
gevangenisstraf van twee jaar gerecht
vaardigd en verder achtte hii het juist,
dat de gemaakte schilderijen vernie
tigd zouden worden, tenzij zij aan de
rechtmatige eigenaars teruggegeven
worden.
Mr. Wasseqbergh gaf tenslotte de
rechtbank in overweging verdachte
eventueel zijn straf, met het oog op zijn
gezondheidstoestand, in een inrichting te
laten doorbrengen.
Het pleidooi van mr. E, Heldring was
nauwelijks minder uitvoerig dan het re
quisitoir van de Officier. De verdediger
liet zijn betoog aansluiten bij het psy
chiatrisch rapport van prof. v. d. Horst.
Hij gewaagde in dit verband van Van
Meegeren als „een charmant man", met
een „kinderlijke royaliteit", die echter
door een bepaalde critiek op zijn werken
geprikkeld werd en verleid tot onjuiste
reacties. Van Meegeren, aldus mr. Hel
dring, wordt niet boos, als een van zijn
werken als minderwaardig bestempeld
wordt, wel echter,,als er van hem, zoals
gebeurde, verklaard wordt: „uit deze
handen kan niets goeds komen."
Van Meegeren, zo zette de verdedi
ger uiteen, (en de schilder gaf in de
verdachtenbank heftige tekenen van
instemming bij deze passus) verzet
zich vooral tegen een mentaliteit, die
spreekt uit de woorden van een criti
cus: „Wij, critici, zUn als pikeurs, wij
laten de kunstenaars met behulp van
een zweep om ons heen draven." Van
Meegeren kwam in opstand tegen een
critiek, die noodlottig bleek voor zijn
werk.
Intussen was volgens mr. Heldring
het primair ten laste gelegde op
lichting door middel van „listige
kunstgrepen" niet bewezen. Het wa
ren niet de listige kunstgrepen, zo re
deneerde de verdediger, die de bena
deelden er toe brachten, de doeken te
kopen. Zij deden zulks al na de
eerste vluchtige kennismaking. De
in de dagvaarding onder „listige
kunstgrepen" ondergebrachte schider-
techniek was bedoeld om de schilde
rijen het chemische en röntgenologi-
sche onderzoek te doen dóórstaan. Op
grond van deze overwegingen vroeg
mr. Heldring voor het primair ten
laste gelegde vrijspraak.
Wat het aanbrengen van de valse sig
natuur op de schilderijen betreft: hier
tegen kon de verdediger niet veel meer
aanvoeren, dan dat dit delict niet op
Nederlandse bodem was gepleegd en
bovendien, dat het als verjaard zou kun
nen worden beschouwd. Mr. Heldring
riep tenslotte de clementie van de recht
bank in voor zijn cliënt in verband met
het geheel van de motieven, die hem tot
zijn daden hebben gebracht.
Na een korte aarzeling besloot Van
Meegeren van zijn recht op het laatste
woord geen gebruik te maken. Het aller
laatste woord in deze zaak zal gesproken
worden door de Rechtbank op Woensdag
12 November en zü zal inmiddels ook be
slissen over de door de Officier voorge
stelde teruggave der schilderijen aan de
rechtmatige eigenaren.
"Vcjjdag en Zaterdag zal in het Jaar
beursgebouw te Utrecht het congres der
Katholieke Nederlandse Publiciteit ge
houden worden. Het initiatief tot dit
congres is voortgekomen uit de honderd
ste herdenking van de sterfdag van Le
Sage ten Broek, de pionier der katho
lieke publiciteit en inzonderheid der ka
tholieke journalistiek. En zo zal dit con
gres worden ingeleid met een rede van
pastoor W. Nolet, over „De les van Le
Sage ten Broek voor de hedendaagse ka
tholieke publiciteit". Daarna houdt prof.
F. Buytendijk een inleiding over het
hoofdthema van het congres: de psycho
logie der katholieke publiciteit
Dit thema wordt in zijn drie voor
naamste aspecten, n.l. de journalistiek,
het gesproken woord en het boek, nader
behandeld. In de avondvergadering van
Vrijdag spreekt Hans Hermans over de
katholieke pers en des Zaterdags behan
delen mr. Jan Derks en Wim van Gent
resp. het katholieke gesproken woord en
het katholieke boek.
Op 84-jarige leeftijd is te. Amsterdam
overleden de oud-hoogleraar in de En
gelse taal aan de hoofdstedelijke uni
versiteit prof. dr. A. E. H. Swaen.
In 1933 had hij zijn functie neergelegd.
De heer W. F. Kuykens is 1 November
a.s. 40 jaren fatoriekschef in de Behang
selpapierfabriek van Rath Doodeheef-
ver. Op de dag van zijn jubileum zullen
directie en personeel hem in de car.tine
van de fabriek aan de Duivendrechtse-
kade te Amsterdam feestelijk huldigen.
Donderdag
HILVERSUM II 415 M. 16.45
Mozart. 17.00 JeugdjournaaL 17.30
Geest. lied. 17.50 Over zee. 18.00
Gram. 18.30 Koor. 19.00 Nieuws. 19.15
Gram. 19.55 Bach koraal. 20.00
Nieuws. 20.15 Steravond. 21.30 Vaart
der volken. 21.50 Koor. 22.30' Nieuws.
22.45 Overd. 23.00 Gram.
HILVERSUM I 301 M. 17.00
Kaleidoscoop. 17.20 Portielje. 17.30
Skymasters. 18.00 Nieuws. 18.15 Sport.
18.30 Strijdkr. 19.05 Person. 19.15 Hij
en Zij. 19.45 RVD. 20.00 Nieuws.
20.15 Invitation a la danse. 20.45
Nachtvlucht, hoorspel. 21.35 Philh.
orkest. 22.40 Moderne wijsbegeerte.
23.00 Nieuws. 23.15 Filmmelodieën.
Vrijdag
HILVERSUM n 415 M. 7.00
Nieuws. 7.15 Gymn. 7.30 Morgengeb.
7.45 Maria ter ere. 8.00 Nieuws. 8.15
Gram. 10.15 Boek der boeken. 10.40
Gram. 11.00 Zonnebloem. 11.35 Als
de ziele luistert. 11.45 Gram. 12.33
Orkest zonder naam. 13.00 Nieuws.
13.20 Ork. z. naam. 13.50 Man tot
man. 14.00 Kamerkwartet. 14.30 Opera
muz. 15.30 Een nieuw leven, hoor
spel, 16.30 Ork. muz. 17.00 Na school.
17.15 Gram. 17.45 Wat het buitenland
leest. 18.00 Stafmuz. 18.25 K. A. J.
18.40 Stafmuz. 19.00 Nieuws. 19.15
Arbeidsproblemen. 19.30 Orgelspel.
20.00 Nieuws. 20.12 Gew. man. 20.20
Viool. 20.25 Operaconc. 21.45 Gram.
21.50 Voor de poorten van Kanaan,
luisterspel. 22.45 Avondgebed. 23.00
Nieuws. 23.20 KI. van Beeck.
v HILVERSUM I 301 M. 7.00
Nieuws. 7.15 Gymn. 7.30 Gram. 8.00
Nieuws. 9.15 Gram. 10.00 Morgenw.
10.20 Gram. 10.30 Vrouw. 10.45
Piano. 11.10 Kopstukken. 11.25 Har-
moniemuz. 12.00 Strijkorkest. 12.38
Cordoba. 13.00 Nieuws. 13.15 Pierre
Palla. 13.45 Piano. 14.20 Kwintetspe
lers. 15.00 Dichters. 16.00 Kamerork.
16.30 Tussen twaalf en zestien. 17.00
Kamerork. 17.20 Brahms als pianist.
18.15 Felicitaties. 18.30 Strijdkr. 19.00
i Praat u rustig verder. 19.15 Jan Vo
gel. 19.30 Geloof. 20.00 Nieuws. 20.05
Hervormingsprogram. 21.00 Gram.
21.30 Radiorakel. 21.50 Cello. 22.00
Overzicht. 22.15 Swing. 22.40 Van
daag. 22.45 Avondwijding. 23.00
Nieuws. 23.15 conc.
„Zo, dat, doet me plezier. Niet dat Van
Bemmelen zoek is, maar dat er naar
hem gezocht wordt. Weet u al iets van
hem? Of neen, natuurlijk niet, want dan
zou u mij niet komen vragen om wat u
een en ander noemt. En wat moet ik u
van heer.' vertellen?"
„Zijn lotgevallen komen aanstonds,"
hervatte Arie. „Ik zou liever beginnen
met de uwe."
„Gevallen ben ik inderdaad. Maar lot
gevallen? U spreekt zo weids, alsof u
toch meer by de luidruchtige' brigade be
hoort, mijnheer Arends."
Arie grimlachte. „Bescheidenheid ls
inderdaad een deugd," zei hij. „Toch
hebt u gisteren Iets meegemaakt, dat
verre van alledaags is, al komer. er elke
dag ongelukken met auto's voor. Als het
u niet te veel vermoeit, zou ik toch wel
gaarne van u horen, hoe dat ongeluk en
al wat er mee samenhangt, is verlopen."
„Al wat er tr.ee samenhangt?" her
haalde de dokter.
„Ja, als het u nietje zeer vermoeit,"
herhaalde Arie.
„O, ik voel me heel fit. Een beetje
stijf van het verband, dat overdreven
royaal is aangelegd. Per saldo heb ik
een mooie serie schaafwonden, maar dat
is alles. Ik ben er prachtig doorgerold,
letterlijk doorgerold, door mijh voorruit
bedoel ik. Ik zou morgen weer naar huls
willen, als het geen Zondag was. Op
Zondag worden liefst geen patiënten uit
het Ziekenhuis ontslagen, ziet u. Als lk
niet een beetje de kluts kwijt was ge
weest van de schrik, denk ik, dan had
ik mij trouwens niet eens hierheen laten
brengen. Maar enfin, die éne dag komt
óók nog wel om; Maandagochtend ver
dwijn ik in elk geval naar huis en dan
permitteer ik me een paar dagen va-
cantie. Als mijn zieken me zó zien, ver
liezen ze ai hun vertrouwen in me."
„Ls de plaats, waar u van de weg
schoot, bijzonder slecht?" vroeg mijn
vriend.
„Steil en kronkelig", antwoordde de-
gezwachtelde. „Maar overigens, neen. be
paald slecht niet. Een bsetje vreemd. Ik
kom er niet elke dag. Ik ben er in tij
den niet geweest en nooit met de wa
gen. Ik wandelde wel eens in die buurt."
„En nu moest u daar gisteren opeens
per se heen?"
„Ja, onder het middagspreekuur werd
ik opgebeld, voor een nieuwe patiënt.
Een beetje een arrogante of erg bezorg
de huisvader was het, die ik aan de tele
foon kreeg, want hij stond er op, dat ik
direct komen zou. Dat was me niet mo
gelijk; ik heb een drukke praktijk, waar
de heer. En ik stel geen enkele patiënt
achter bij een nieuweling. Dus zei lk,
dat ik niet dadelijk zou kunnen komen.
Toen zeurde die bezorgde vader, totdat
ik ongeveer de tijd bepaald had, dat lk
wèl komen kon. Tegen zes uur, zei ik.
En ik ging ook tegen zes uur. Maar nu
komt het mooiste: in al zijn bezorgdheid
moet de man me zijn adres onduidelijk
hebben opgegeven, want ik héb het niet
gevonden. Ik heb me daar een poos ge
zocht en ik ben kwaad geworden, omdat
ik mijn belofte niet na kon komen. Toen
ik ten einde raad terug ging, was ik
knap humeurig en ik zette er misschien
wel een wat roekeloze gang in, om mijn
tijdverlies althans een beetje ln te ha
len. Dat moet dan ook de reden van
mijn val zijn geweest, ofschoon, als die
band niet gesprongen was.... Je krijgt
zoo'n beetje routine in de wagen, niet
waar, als je dag in dag uit achter het
stuur zit. Een zegen, dat ze me zo gauw
vonden. Die weg ls niet druk en ik moet
mooi beneden gelegen hebben. Ik vrees
de, dat niemand me horen zou, terwijl
ik in een verre van gemakkelijke hou
ding om hulp lag te roepen."
Ik keek, terwijl de dokter vertelde,
beurtelings naar het met lappen om
wikkelde gezicht en naar dat van Arie
Arends. Ik begreep, dat het verhaalde
koren op de molen van mijn vriend was.
Er kwam kleur in het gebeurde; het be
gon meer en meer te lyken op een be
paalde opzet.
„U hebt toch al vaker een telefoni
sche boodschap aangenomen, nietwaar?"
vroeg Arie, grinnikend van overdreven
hoffelijkheid.
De oogjes tussen de zwachtels keken
guitig beledigd. „Dat zou ik denken."
antwoordde de dokter. „Maar tenslotte
kan je iemand wel eens misverstaan. En
ik heb er zwaar genoeg voor moeten boe
ten, om me d éér over niet te veel zelf
verwijt meer te maken, dacht ik."
„Ik dacht iets heel anders", hernam
Arie. „Namelijk, dat het opgegeven adres
in het geheel niet bestaan heeft. Ja je
kunt soms malle dingen denken," ver
ontschuldigde hij zich. omdat de patiënt
hem observeerde met de verdenking van
niet goed bij lipt hoofd te zijn. „En hoe
ging het met het ongeluk? Juist omdat
u routine hebt in het rijden, lijkt me ook
dit een punt, om eens over na te den
ken."
„Maar wit denkt u in 's hemelsnaam?"
vroeg de dokter, blijkbaar heviger ge
ïnteresseerd.
„Ik zou niet graag aan iedereen ver
tellen, wat lk over deze kwestie denk,"
antwoordde mijn vriend. „Doch u bent
niet iedereen; ik geloof, dat u een iet
wat voorbarig vermoeden niet voorbarig
als louter fantasie zult verwerpen. Dat
vermoeden krijgt meer en meer kracht
van overtuiging. Ik moet me, na wat u
over die opbellerij mededeelde, wel zeer
sterk vergissen, indien er niet inderdaad
verband bestaat tussen de verdwyning
van uw vriend, de dood van diens neef
en uw bijna dodelijk ongeluk van gisteren
met de auto. Daarom ook vraag ik u,
hoe het precies toeging met dat onge
luk. Uw band knapte, zegt u. Is dat een
oude band? Hebt u er vaker een lek in
gehad? Was de weg vlak of hebt u de
indruk, dat u over glas of metaal reed.
toen de band sprong? Kan er. aan uw
wagen geknoeid zijn, bijvoorbeeld toen
u het adres van de bez«rgde huisvader
zocht? Of hebt u de wagen niet ver
laten?"
0
voor het tijdvak van 2 tot en met
15 November 1947
Elk van de volgende bonnen geeft
BONKAARTEN KA, KB, KC 711
(Serie Q)
Q-03 Div. 100 gram bloem of zelfrijzend
bakmeel of kindermeel
Q-04Div. 750 gram suiker, boterham-
strooisel enz., of 1500 gram jam,
stroop enz., of 750 gram versnape
ringen
Q-05 Div. 250 gram zachte zeep
BONKAARTEN KD, KE 711
(Serie Q)
Q-13 Div. 100 gram bloem of zelfrijzend
bakmeel of kindermeel of kinder
biscuits
Q-14, Q-15. Q-16 Div. 250 gram suiker,
boterhamstrooisel enz., of 500 gr.
jam, stroop enz., of 250 gram
versnaperingen
Q-17 Div. 500 gram zachte zeep
Q-16 Res. 500 gram bloem of zelfrijzend
bakmeel of kindermeel of kinder
biscuits
BONKAARTEN MA, MD, MH 712
(Byz. arbeid, a.s. moeders en zieken)
(Serie Q)
Q-21 Suiker 250 gram suiker, boterham-
strooisel enz., of 500 gram jam,
stroop enz., of 250 gram versnap.
Tabaks- en versnaperingenkaarten enz.
QA, QB, QC 711:
Q-01, Q-03 Tabak 2 rants, cigaretten
of kerftabak
Q-01 Versnaperingen 200 gram versna
peringen of 200 gram suiker, boter
hamstrooisel enz., of 400 gram jam,
stroop enz.
Q-03 Versnaperingen 100 gram versna
peringen of 100 gTam suiker, boter
hamstrooisel enz., of 200 gram jam.
stroop enz.
Bovengenoemde bonnen kunnen .reeds
op Vrijdag 31 October worden gebruikt.
In verband met St. Nicolaas en
Kerstmis zal twee maal een extra
rantsoen van 200 gram suiker wor
den verstrekt. Deze extra suiker
wordt voor alle leeftijdsgroepen be
schikbaar gesteld.
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat van 1 November 1947
tot en met 30 April 1948 extra
brandstoffen kunnen worden ver
strekt wegens inkwartiering van mi
litairen.
Formulieren kunnen bij de plaat
selijke distributiedienst worden afge
haald. Dit kan zowel door de kwartier
gever als door de kwartiememer ge
schieden.
Voorts deelt het C.D.K. mede, dat
de plaatselijke distributiediensten
van 1 November af wederom een
rantsoenbon voor één eenheid vaste
brandstoffen zullen verstrekken bij
bevallingen.
De uitreiking van deze bon zal ge
schieden tegelijk met de derde ver
strekking van kaartjes voor extra le
vensmiddelen. Indien deze derde ver
strekking reeds vóór 1 November is
geschied, zal de brandstoffenbon uitge
reikt worden tegelijk met de stam
kaart, textielkaart en levensmiddelen
kaart van de baby. Desgewenst kan
men een extra hoeveelheid gas of
electrieiteit verkrijgen in plaats van
een brandstoffenbon
Bij de Tweede Kamer hebben de mi
nisters van Financiën en van Verkeer
en Waterstaat ingediend een ontwerp
van wet tot verhoging van het bijzon
der invoerrecht op benzine.
Het ligt in de bedoeling het invoer
recht, hetwelk wordt geheven krachtens
de benzinewet 1931, te verhogen van
10.50 per 100 kg. tot 11.— per hec
toliter, hetgeen, rekening houdende
met een soortelijk gewicht van 0.75,
overeenkomt met 14.67 per 100 kg.
In de Memorie van Toelichting
wordt gewezen op het feit, dat de ben
zineprijs in Nederland vergeleken met
die in België, Frankrijk en Zwitserland
(resp. 35, 47 en 41 cent per liter) bij
zonder laag te noemen is, hetgeen ook
na de betrekkelijk geringe prijsstijging
van 22 cent op 25 cent per liter, welke
als gevolg van de belastingverhoging
zal optreden, nog het geval zal zijn.
INLEVERING SCHOENENBONNEN
Het C.D.K. deelt mede,' dat schoen
handelaren de schoenenbonnen gemerkt,
in de linkerbovenhoek, met A. t.m. H
of AA t.m. AH, welke na 15 November
niet meer voor het publiek geldig ziin.
uiterlijk 30 November a.s. bij een fa
brikant moeten inleveren. Fabrikanten
moeten deze bonnen voor 16 December
a.s. op de voor hen vastgestelde dagen
inleveren bij de distributiedienst, ten
einde een toewijzing voor materiaal ter
vervaardiging van schoenen te verkrij
gen. Inlevering der bovenbedoelde bon
nen moet geschieden op opplak vellen
MD 107-02. waarop de bonnen per soort
moeten worden opgeplakt in veelvouden
van 50 stuks. Indien geen veelvoud van
50 stuks wordt verkregen, dient aanvul
ling met bonnen van de B- of C-serie
plaats te hebben.
De Franse ambassadeur in Warschau,
de heer R. Garreau, is benoemd tot
Grootkruis in de Orde van Oranje Nas
sau. Hij maakte zich bijzonder verdien
stelijk by de repatriëring van Nederlan
ders uit het Oosten.
De schaakclub Effectenbeurs Amster
dam organiseert op 19, 20 en 21 Novem
ber in de lokaliteiten van de Vereniging
voor de Effectenhandel te Amsterdam
een groot nationaal schaaktoumool,
waarvan de baten bestemd zijn voor de
NI WIN.
