COMMUNISTISCHE DESTRUCTIE ALLERWEGE IN ITALIË VEILIGHEIDSRAAD BESLUIT MET GEMATIGDE RESOLUTIE Algehele oplossing van probleem is nog ver af EEN NOODFONDS VOOR HET KIND Nieuw lichtseinsysteem de Spoorwegen bij Chocolade-industrie op volle toeren Stakingen verlammen het herstel, schaden de export en hosten het land millioenen Togiiatti, ontrouw ambtenaar COMMUNISTISCHE MANOEUVRE IN SLOWAKIJE Eigenmachtig besluit om meerderheid bij verkiezingen te winnen 80 doden bij ongeluk in uranium-mijn Compromisvoorstel aangenomen Republikeinen teleurgesteld Internationale geldinzameling Veilig verkeer vóór alles Nieuwe bonnen voer fietsbanden Allerlei heerlijks schuift over de lopende band Etalages zullen vol liggen H' r~ De verdeling van Palestina Contact-lichaam gevormd WALCHEREN HERDENKT DE LANDING MAANDAG 3 NOVEMBER 1947 PAGINA 3 1 Definitieve utaslag der Franse verkiezingen Hef communisme in hef Westen ay een ongeluk in de Russische ura- "'ummijnen in Saksen zyn volgens de on"er Amerikaans toezicht staande Neue ^citujng 80 Duitse mijnwerkers gedood. len 'Voor besprekingen met Commissie van Drie Tweede Kamer ZWARTE PIET KAN GRIJNZEN t Raadselachtige yjQhjdwipAMlQ. door BRAM VERSCHOOR (Wordt vervolgd) CVan onze Romeinse correspondent) ROME, 27 October Op Zondag 19 October publiceerde de Unitó een communiqué van de partijraad der Italiaanse commu nistische partij, waarin bekend werd gemaakt, dat het voltallige partijbe stuur gedurende de voorafgaande week vergaderd had om de verslagen van de twee afgevaardigden naar de Poolse conferentie te vernemen, hun actie al daar goed te keuren, instemming te be tuigen met de oprichting van de Ko- toinform" te Belgrado en ten slotte om het standpunt van de partij „ten aanzien van de huidige verhoudingen" te bepalen. Een passage uit het communiqué luidt als volgt: >,De Italiaanse reactiomlairen en In het bijzonder de Democrazia Cristiana slaven van het Amerikaanse impe rialisme, waaraan zij ons land willen dienstbaar maken saboteren wélbe- Wust de internationale v^des-actie, wel ke de communisten zich op dit ogenblik geroepen achten te leiden.... De com munistische partijraad zendt een harte lijke groet aan de grote Sovjet-Unie om haar consequente actie tot ontmaske ring van de oorlogs-ophitsers en (haar inspanning ter) verdediging van de vre deen roept alle communisten op de politiek van dé huidige demo-chris telijke regering te doen mislukken en om de vrede, de vrijheid en de onaf hankelijkheid van ons land tegen iedere vijand te verdedigen Men make zich geen illusies: dit Is de oorlogsverklaring! Werd tot nu toe nog een zekere schijn hewaard, thé-ns is het offensief, het com munistische, (het Russische), openlijk begonnen: de strijd om Italië. In het communiqué wordt driemaal herhaald, dat de Sovjet-Unie en bijge volg de communisten geen oorlog wen sen. Dit staat ook vast, voorlopig al thans. De feiten hebben bewezen, dat Rusland ter verwezenlijking van zijn Primaire doel, de macht over Europa, heus geen oorlog behoeft; Polen, Fin land, Bulgarije, Roemenië, Joego-Siavië, Albanië werden op de vreedzaamste wij ze „veroverd", volgens een voor ieder land opnieuw herhaald zelfde schema; men leze er de kranten der laatste an derhalf jaar slechts op na Het is de grote betekenis van de Poolse Conferentie, dat de Franse en Italiaanse communisten daar aanwezig waren. Het is dus thans de tijd voor deze twee lan den om „ingeschakeld" te worden en zo- Wel te Parijs als te Rome is dezelfde procedure gelijktijdig aangevangen. De val van de een. zal automatisch, wie twijfelt hieraan?, de val van de ander meebrengen en een blik op de kaart maakt duidelijk, dat nóch Griekenland, Volgens de thans door het Franse ministerie van Binnenlandse Zaken ge- Publiceerde uitslag van de gehouden gemeenteraadsverkiezingen hebben de centrum-, rechtse en Gaullistische par tijen 45,1 procent verworven van het; aantal gemeenteraadszetels, socialisten en onafhankelijke socialisten 18,7 pro cent, radicalen 20,5 procent, M.R.P. 8,8 Procent, communisten en aanverwante groepen 6,9 procent. noch Spanje, noch de 'Lage Landen dan verder nog van belang zullen zijn: ge ïsoleerd of „umkreist" kunnen ze geen moeilijkheden vormen. De machtspositie, welke de commu nisten zich veroverd hebben, is het logi sche gevolg van de gang van zaken vanaf het ogenblik (April '43), waarop Togiiatti in zijn vaderland terugkeerde en met één slag de belangrijkste persoon lijkheid van het land werd. Met krach tige hand, die tot ver in het door Duit sers en republikeinse fascisten bezette Noo/den reikte, organiseerde hij het verzet, stelde leiders en commandanten aan, richtte vrijkorpsen op, verenigde alle krachten, ongeacht hun politieke kleur, in één grote organisatie, waarvan en passant een communist de „militaire Leiding" verkreeg, (Luigi Longo, thans vice-secretaris van de partij!) Zo werd de vijand verslagen, bloe dig, wreed en zonder pardon; maar zo werd tegelijk de partij gevormd, getraind, gehard.... Er zit veel waars in „de onverge lijkelijke bijdrage der communisten aan de strijd tegen de Hitler-fascis- ten"I; zóveel waars, dat het woord „partisanen" in het Italiaans een wrange bijsmaak heeft gekregen. De Italiaanse communistische partij is geboren uit de partisanen-strijd; zij stamt niet uit de pre-fascistische da gen en evenmin uit de „illegale tijd" tijdens Mussolini. Togiiatti kwam uit1 Moskou en van zijn terugkeer da teert de partij! En zU is een „illegale beweging" gebleven; duizend voorbeelden kan men aanhalen van haar ondergrond se activiteit. Zowel in het groot als in het klein wordt gewoeld, onder mijnd, geageerd. Tegen de regering, tegen de Kerk, tegen de goedwillen de bevolking, ja, tegen iedere vorm van opbouw, herstel en terugkerende welvaart. Van de eindeloze manifes taties en stakingen tot in de kleine, schijnbaar onbelangrijke gebeurte nissen van alle dag. Er worden wa- pens ontdekt goed ingevet er gens onder het altaar van een naïef dorpskerkje of in een met veel droefheid gedolven graf. De stom verbaasde pastoor of de hevig ont stelde graf-wakfer moet de volgende dag worden vrijgelaten: hij wist van niets, tot woede en argwaan van de Unita! Ex-partisanën ageren in het Noor den, dreigen met gewapend optreden tegen de regering, die hun verdien sten niet schijnt te erkennen, eisen schadevergoeding, extra-uitkeringen, voorrang bij benoemingen, enz. Het heeft alles met politiek „niets" te maken, maar de solidariteits-stakin- gen, die allerwege plotseling uitbre ken, verlammen het herstel, schaden de export, kosten het land millioe nen Beroemd werd de „Troika-affaire": een 'geheime circulaire van de mi nister van Binnenlandse Zaken aan alle departementale prefecturen gaf instructies inzake scherp toezicht op een geheime organisatie, de „Troika", die allerwege cellen vormde en spionnage-diensten aan Rusland be wees. De Unita kreeg de circulaire in handen en dit leidde tot een diplo matiek incident tussen Palazzo Cnigi en RuslandNenni, minister van Buitenlandse Zaken, bood officieel de verontschuldigingen van zijn re gering aan; Togiiatti verkondigde luide, dat „door zijn bemiddeling een breuk met Rusland was voorkomen" en de ontrouwe ambtenaar bleef ongemoeid! De communistische voorzitter van dê Jaad van commissarissen van Slowa kije, het uitvoerend lichaam van de autonome Slowaakse regering, heeft alle leden van de raad ontslagen, daar Volgens hem het uittreden van vijf com- •hunisten en een lid van de verzetsbe weging uit de raad het aftreden van alle 15 commissarissen noodzakelijk ^laikte. De Slowaakse democratische Party heeft bekend gemaakt dat baar Vertegenwoordigers, die de meerderheid Vormden in de raad nooit hun ontslag "ebben ingediend en dat het besluit Van de communistische voorzitter is genomen zonder dat de raad zelfs maar bijeengeroepen is. ïn een bekendmaking van het Slo waakse parlement van informatie wordt Verklaard, dat de Slowaakse democra ten niet gebonden zijn door de beslis- 5lngen, die Vrijdag op de bijeenkomst Van het nationale front zijn genomen, "aar zij op deze bijeenkomst niet aan wezig waren. Naar te Praag verluidt, gaan de com munisten voort met hun plannen om een breder „nationaal front" te vormen, "at ook verzetsstrijders en leden van Vakverbonden zal insluiten, inplaats van een front van gedelegeerden der vier toegelaten partijen, zoals tot dusver het fieval was. Aan een dergelijk „hervormd" front bullen de democraten niet medewerken, "Idus de departementale verklaring. Bet ongeluk is gebeurd in een 75 me- diepe schacht^ welke zo steil was, dat arbeiders er slechts met ladders in °"den afdalen. De veiligheidsmaatrege waren, volgens het blad, onvoldoende. De democraten kunnen thans niet be schikken over de diensten van twee hunner, meest ervaren partijleden, die in verzekerde bewaring zijn gesteld, hangende het onderzoek naar de be schuldiging, dat zij in de samenzwering tegen de sj^aat zijn betrokken. Met het oog op de hierdoor ontstane verzwakking in de democratische oartij zien waarnemers in het aftreden der communisten een poging van de com munisten om nader te komen tot hun doel: het winnen van een absolute meer derheid in de Tsjecho-Slowaakse ver kiezingen, die volgend jaar Mei zullen worden gehouden. Op iedere afdeling der ministeries heeft de partij haar vertrouwde men sen; geen maatregel, geen besluit of bespreking blijft langer dan één dag onbekend. Het blijkt telkens weer uit de chantage-pogingen van de Unita, die b.v. enige \tfeken geleden een brief publiceerde, met de bedoe ling Saragat te compromitteren. Deze, als oud-president van de Con stituante, kon bewijzen, dat de brief uit het geheime archief van het Par lement gestolen was en diende een klacht in het werd het zoveelste doofpot-geval. Afpersing, diefstal, spionnage en zelfs moord behoren tot de gewone methoden van deze „nationale" par tij haar hoofd-kwartier wordt door haar eigen „militie" zwaar be waakt, haar knokploegen staan ge reed voor alle eventualiteiten en bij de woning van Togiiatti hangen, dag en nacht, onschuldig uitziende lum mels rond, want „II Migliore" is een belangrijk man en.men weet nooit! 1:" Z.K.H. Prins Bernhard heeft een bezoek gebracht aan het Braziliaanse opleidings schip „Almiranta Saldanha", dat in de Amsterdamse haven een ligplaats heeft gekozen Nadat de Veiligheidsraad Vrijdag de Russische resolutie, welke terugtrekking der troepen in Indonesië tot de uitgangs stellingen eiste, verworpen had en later eveneens de Australische resolutie, welke na een Russisch amendement voorstelde de troepen aan beide züden terug te trekken tot op 25 km. van de huidige posities, heeft de Raad Zaterdag een compromisvoorstel aanvaard. De tekst van deze resolutie, welke door een subcommissie wa£ opgesteld en in grote lijn de gedachten bevatte van de Amerikaanse resolutie en de daarop ingediende Belgische, Australische en Chinese amendementen, luidt als volgt: „Na ontvangst en kennisneming van het consulaire rapport van 14 October, waarin er op gewezen wordt, dat de re solutie van de Veiligheidsraad d.d. 1 Augustus betreffende het staken van de vijandelijkheden niet volledig ten uit voer is gelegd; na er kennis van te hebben genomen, dat volgens dit rapport door geen van beide partijen een poging is gedaan om tot overeenstemming te komen over de wijze, waarop deze resolutie zou kunnen worden uitgevoerd, doet de Veiligheids raad een beroep op beide partijen om aanstonds direct of door bemiddeling van de commissie van goede diensten met elkander in overleg te treden over de middelen, welke kunnen worden ge bruikt teneinde uitvoering te geven aan het bevel „Staakt het vuren", hangende een overeenkomst betreffende het sta ken van alle activiteit welke direct of indirect in strijd is met die resolutie en de geëigende maatregelen te nemen om leven en eigendom te beschermen; verzoekt de commissie van goede diensten om partijen behulpzaam te zijn bij het bereiken van een overeenkomst over een regeling, welke de nakoming van het bevel „Staakt het vuren" ver zekert; verzoekt de consulaire commissie met haar militaire adviseurs haar diensten aan de commssie van goede diensten ter beschikking te stellen; geeft tegenover de betrokken partijen, de commissie van goede diensten en de consulaire commissie te kennen, dat de resolutie van 1 Augustus zodanig moet worden geïnterpreteerd, dat het gebruik van de gewapende macht door een van beide partijen om door vijandelijke actie ^e contróle uit te breiden over gebied, dat op 4 Augustus niet bezet was, on- verenigbaaar is met de resolutie van de Veiligheidsraad van 1 Augustus. Mocht blijken, dat enige terugtrekking van de gewapende macht noodzakeiyk is, dan nodigt de Raad beide partijen uit zo spoedig mogelijk te komen tot een over eenkomst, zoals bedoeld in de resolutie van 25 Augustus." De Veiligheidsraad accepteerde deze resolutie met 7 tegen 1 stem. De Sovjet-Unie, Columbia en Syrië ont hielden zich van stemming. Polen stemde tegen. De Russische resolutie werd afgewezen met vier stemmen voor (Polen, Rusland, Australië en Columbia) vier stemmen tegen (Engeland, Verenigde Staten, Frankrijk en België) en drie onthoudin gen (China, Brazilië en Syrië). De Australische resolutie werd afge wezen met vijf stemmen voor (Australië, Rusland, Polen, Syrië en Columbia), een stem tegen (België) en vijf onthoudingen (Engeland, Ver. Staten, China, Frank rijk en Brazilië). In de zitting van Vrijdag stelde de republikeinse afgevaardigde Palar aan mr. Van Kleffens, nadat deze een zeer uitvoerige toelichting gegeven had op het consulaire rapport, de vraag of Neder land Linggadjati ongeldig verklaard heeft, ja dan neen. Palar voegde hieraan toe: „De door Van Kleffens gebruikte uit drukking „Linggadjati-programma" be tekent slechts „de door Nederland een- zydig vastgestelde interpretatie van de overeenkomst van Linggadjati". De Poolse afgevaardigde stelde hierna aan mr. Van Kleffens de vraag: „Heeft dr. Van Mook op 20 Juli j.l. tegenover vertegenwoordigers van de Republiek verklaard, dat de Nederlandse regering zich niet meer gebonden acht aan de overeenkomst van Linggadjati, ja dan neen? Mr. Van Kleffens beloofde een rechtstreeks antwoord te geven op de vragen van de Poolse afgevaardigde en van de heer Palar, wanneer hij de Ne derlandse regering hierover had onder vraagd. Na drie maanden ononderbroken dis cussies is thans, met het aannemen van de compromis-resolutie Zaterdagavond, een faze van de behandeling der Indo nesische kwestie afgesloten. Na de felle critiek, die herhaaldelijk op Nederland geoefend is, is het ver meldenswaardig dat in de tekst van de resolutie, in wat gezegd en wat verzwe gen is, een aantal punten opgenomen is, die overgenomen zijn door de sub-com missie- (bestaande uit Amerika, Australië, België en China), van hetgeen mr. Van Kleffens in zijn rede van Vrijdag en bij eerdere gelegenheden gezegd heeft. Be langrijke punten hierin waren: Ten eerste maatregelen te treffen om aan de aansporingen tot vijandelijke ac tiviteiten een einde te maken. In de re solutie wordt namelijk ophitsing door beide partijen via radio en andere pro pagandamiddelen veroordeeld. Ten twee de maatregelen te treffen ter beveiliging van mensenlevens en eigendommen. In Nederlandse kringen is men tevre den over de uiteindelijke tekst der reso lutie, daar Nederland hierin niet als aan valler gebrandmerkt wordt Bovendien wordt geen eenzijdige terugtrekking der troepen geëist, doch wordt hieromtrent overeenstemming van beide partijen ver langd. Ook is men tevreden over het voorbehoud inzake het competen- tievraagstuk van de Veiligheidsraad. Het wordt echter duidelijk geacht, dat de algehele oplossing van het Indonesische probleem nog ver af is en dat er nog meer moeilijkheden kunnen ryzen. De Republikeinse vertegenwoordigers ver klaarden dat zü hogere verwachtingen van de beslissingen van de Veiligheidsraad gekoesterd hadden. Men verwacht dan ook, dat zij de beschermers der Republiek zullen verzoeken de Republikeinse zaak bij de eerste gelegenheid weer voor te brengen. (Van onze Haagse redacteur) Op het ogenblik worden in ons land besprekingen gevoerd door Michael Lub bock, de vertegenwoordiger van het United Nations Appeal for Children, (UNAC), de internationale organisatie tot steun aan het kind, welke door de Secre taris-Generaal van de UNO Trygve Lie, werd gesticht op initiatief van de Noorse afgevaardigde Ording. De bedoeling is dat in alle landen een nationale organi satie zal worden opgericht, welke alle tezamen op een nader te bepalen dag (waarschijnlijk in het voorjaar van 1948) ten behoeve van de kinderen over de ge hele wereld een geldinzameling zal hou den. Een gedeelte van dit geld zal worden afgedragen aan het Internationaal Noodfonds voor Kinderen, de rest zal nationaal worden besteed. Het doel is niet in hoofdzaak dat rijken weldadig zijn Jegens armen, doch dat de wereld als één gemeenschap onderling hulp orga niseert, waarbij ieder geeft wat hij kan en ontvangt, wat WJ heeft. Er zal geen enkele pressie tot deelname worden uitgeoefend en de actie zal niet op de regeringen, doch op het particulier initia tief moeten steunen. Voor het geld zullen voornamelijk voedingsmiddelen worden gekocht, doch de Unesco zal waarschijn lijk gelden bijeenbrengen voor school- Na een geheime vergadering der sub commissie voor Palestina der V.N. heeft de Amerikaanse afgevaardigde, Herschel Johnson medegedeeld dat de V.S. hebben voorgesteld dat de ver deling van Palestina in een Joodse en een Arabische staat op 1 Juli a.s. tot stand komt. Voorts werd voorgesteld, dat de Assemblee der V.N. een com missie van drie benoemt om leiding te geven in de overgangsperiode tussen nu en Juli. De Britse strijdkrachten moe ten gedurende die periode verantwoor delijk blijven voor de handhaving van orde en recht. boeken en leermidde'en. Ook In andere opzichten zal de culturele zorg voor het hedendaagse kind niet worden vergeten. By dit alles heeft men ook als doel voor ogen, de UNO nader te brengen tot het grote publiek en aan te tonen dat via deze organisatie zeer nuttig werk in het belang van de wereldvrede en -een heid kan worden gedaan. Het seinwezen bij de Nederlandse Spoorwegen is een veelomvattend en voor een leek moeilijk te benaderen onderdeel. De kern waar alles om draait is evenwel een ieder duidelijk, een be veiligingsstelsel, waar niets aan. het toe val wordt overgelaten en dat het reizen per trein tot het veiligste maakt van alle vervoersmogelijkheden. Reeds geruime tijd geleden gaven wij onze lezers een overzicht van de plan nen, welke bij de Ned. Spoorwegen be staan voor de invoering van lichtseinen ter vervanging van de tot nu toe ge bruikte armseinen. Over deze plannen doen de N.S. thans nog nadere mededelingen. In de toekomst hoopt men op de in geslagen weg nog voort te gaan door .gebruik van de z.g. „coded track- circuits", waarbü gecodeerde stromen door de spoorstaven worden gezon den. Dit is een uitbreiding van het thans gevolgde systeem met het „trackcircuit", waarby een stroom kring door de spoorstaven wordt ge leid, welke door de aanwezigheid van een trein kortgesloten wordt, waar door het sein op onveilig komt. Het toepassen van gecodeerde stromen zal later eveneens de z.g. automatische treinbeheersing mogelijk maken. Hierdoor zal de trein, wanneer de be stuurder het bevel tot stoppen, gegeven door de seinen, niet of te laat opvolgt, automatisch tot stilstand gebracht wor den. Ook de snelheid van de trein zal dan op ieder punt van het baanvak automatisch geregeld kunnen worden. Daarby zal ook het herhalen van de seinen langs de weg in de cabine toe gepast kunnen worden, de z.g. cabine- seinen, waarbij als laatste stap gedacht wordt aan het laten vervallen van de seinen langs de weg. Dit laatste is echter verre toe komstmuziek, maar wanneer de licht seinen zullen zijn ingevoerd, zal Ne derland met het modernste seinstelsel wederom vooraan gaan in de ry der landen. Er is een stelsel ontworpen met lichtseinen in drie hoogten voor sta tions en aansluitingen. Het hoogste licht geeft aan de hoogste snelheid Officieel wordt gemeld, dat de Lt. G. G„ handelend namens de Nederlandse regering, een voorlopige commissie van vertegenwoordigers van het Koninkrijk heeft aangewezen om op te treden bij besprekingen met de Commissie van Drie. Het contact-lichaam bestaat uit Raden Abdoelkadir, die benoemd, is tot directeur-generaal van Algemene Zaken en mede optreedt als vertegenwoordiger van de niet-republikeinse bevolking van Java. jhr. mr. H. L. F. G. van Vreden- burch. Soumokil, minister van Justitie van Oost-Indonesië, jhr. mr. Ch. V. de Villeneuve, waarnemend directeur van het kabinet van de Lt. G. G„ Pangeran Kartanegara, waarnemend voorzitter van de Raad van zelfbestuurders van Oost-Borneo. en mr. T. Dzoelkarnain, lid van de voorlopige raad van de daerah Oost-Sumatra. Secretaris is jhr. A. Th. Baud. Voor de benoeming van de Neder landse delegatie bestaat geen aanlei ding. zolang geen onderhandelingen worden gevoerd. Daarvan zal dus eerst sprake zyn, wanneer het werk der Commissie van Drie 'er eventueel toe zou leiden, dat een basis zou worden gevonden voor onderhandelingen met de republiek, aldus de officiële mede deling. op het baanvak toegelaten, het on derste een snelheid van 45 km. pei uur en het middelste een tussensnelheid, afhankelijk van de omstandigheden ter plaatse en aangegeven met een snelheidsbord. In deze seinbeelden komt geen rood voor indien het sein voorbijgereden mag worden, terwijl de aanduiding hoe dit voorbijrijden mag geschieden alleen in snelheden en niet in richtingen wordt aangegeven. In de seinbeelden komt slechts één kleur voor: groen, geel of rood, de overige lichten vertonen een neutrale kleur. Hoog groen geeft aan. dat op volle snelheid mag worden gereden en dat het volgende sein eveneens de volle snelheid aangeeft. Hoog groen en midden groen geeft aan. dat op volle snel heid gereden mag worden, maar dat het volgend sein een tussensnelheid aangeeft. Midden groen geeft een tussensnelheid aan. laag groen een lage snelheid. Hoog geel geeft eveneens voile snelheid aan. doch betekent tevens, dat het volgende sein op onveilig staat, hetgeen eveneens het geval is met midden en laag geeL Een geel sein gaat n.l. altijd aan een rood, dus onveilig sein vooraf. De ove rige lichten in de seinbeelden, die dus alleen dienen om de hoogten der werke lijke seinen te bepalen, hebben een neu trale kleur, waarvoor lunar-white" is gekozen, welke kleur op voldoende af stand te onderscheiden is. Hiermee ls dns tevens het systeem van voor- en hoofdseinpaal verlaten, daar iedere seinpaal zal dienen als voorsein paal voor de volgende. Hierdoor wordt een kortere opvolging der treinen en dus een intensiever gebruik van de Uin mogelijk. Het Centraal. Distributiekantoor deelt mede. dat tot en met 31 December a.s. op de bonnen C 32 en C 33 van de in- schrijvingsbewijzen voor vervanging van fietsbanden B. L 612 resp. B. L 701 een toerbuitenband verkrijgbaar is. De bon D 43 en D 44 van de inschrijvings- bewijzen voor fietsbanden B. I. 610 resp. B. I. 611 zqn t/m genoemde datum gel dig voor een binnenband. Verder is eveneens tot genoemde datum op bon A 08 van het inschrijvingsbewys voor eerste montage een buitenhand en op bon B 08 van dit inschrüvingsbewijs een binnenband verkrijgbaar. Zaterdagmorgen is op de nieuwe zee dijk te West-Kapelle op korte en een voudige maar zeer indrukwekkende wijze de landing van de 4e commander brigade op 1 November 1944 herdacht. Een aantal officieren en manschappen van de „Royal Navy" en de Royal Ma rines" was hiertoe uit Hamburg over gekomen. Rew Armstrong ging voor in een kor te herdenkingsdienst, waarin dank aan God werd gebracht voor de bevrijding van Walcheren. Gebeden werd hierna voor de ziele- rust van de vele officieren en man schappen, die by de landing omkwamen. Nadat da „Last Post" en de reveille waren geblazen, werden namens de Britse marine en het gemeentebestuur van West-Kapelle kransen aan de voet van het landingsmonument gelegd. In de vergadering der Tweede Kamer van 5 November zal de voorzitter voor stellen mede op de agenda te plaatsen o.a. de wetsontwerpen tijdelijke regeling van het personenvervoer met motorrijtuigen, nieuwe regeling van de samenstelling van de Hoge Raad, de gerechtshoven enz. en van de bezoldiging der rechter- lyke ambtenaren en nieuwe regeling van de bezoldiging der militair-rechter lijke ambtenaren (Van onze speciale verslaggever) et zyn goede berichten, die de vyfde colonne van St. Nicolaas in de Nederlandse chocolade-industrie naar Spanje kan zenden, want men is volop aan het werk, cm de bestellingen voor het grote feest klaar te krygen. Op de lopende band schuiven de letters, de chocolade-beesten, de harten en al wat dies meer zij naar de expedities. Dit jaar zullen er in de winkels weer de echte ouderwetse St. Nicolaas-tafels zijn, waar de helpers van de Heilige Man een keuze voor hun uitverkorenen kunnen doen. Dit alles is te danken aan de vitaliteit van de Nederlandse chocolade-industrie, die zich van de slagen, toegebracht in de oorlog, snel heeft hersteld. De voor oorlogse capaciteit wordt nog wel niet gehaald, want men kampt nog met ge brek aan personeel en talrijke machines moeten nodig vernieuwd, maarde gang zit erin. Olijk lachen de ogen van de fabrikant, by wie wy op bezoek zijn, als hy ons van de machinaties vertelt in de bezettings jaren. Met al hun „Ttichtigkeit'' bleek het toch vrij gemakkelyk de "Duitsers aan de praat te houden. Demontage van machines is dan ook practisch niet voor gekomen. Gelukkig zyn de vernielingen tengevolge van bominslag ook vrij gering geweest, zodat onmiddeliyk na de bevrij ding begonnen kon worden. Het wach ten was toen alleen nog op de grond stoffen. Vrij snel zyn de aanvoeren op een peil gekomen, waarop in de eigen behoefte kon worden voorzien. Maar het duurde nog tot de herfst van het vorige 13) „Voorlopig ga ik eens een wandeling maken naar uw springplank, naar de plaats des onheils," antwoordde Arie. „Intussen, beken nu maar eeriyk, dat ook al twyfelt, aan welke zyde u het liefst staat, aan die van de subjectivi teit of aan die...." „Ja, ja, toe maar. Het eenvoudigste ziet u over het hoofd," spotte de zieke. „Myn hoop op een spoedig bericht aan- gaande myn zoekgeraakte vrlênd. Die hoop namelijk kan ook zeer goed een le vendige belangstelling wakker roepen. Overigens, ik wens u van harte succes en houdt me op de hoogte, hoor." Nadat ook ik de gewonde gegroet had, ging ik achter mijn vriend de kamer uit. Ik word altijd moe in een ziekenhuis, doch nu, na het verbiyf aan het bed van een zó zwaar verbondene, die zó levendig wist te redeneren, voelde ik me. alsof de kleinste kleinigheid me volko. men genoeg van de hele geschiedenis kon doen krijgen. Ik geloof, dat Arie dit bemerkte. Hij troostte me althans, zonder dat ik geklaagd had: „We zullen een auto nemen, Brammetje. Wie weet hoe'n eind het-is en je ziet er toch al zo belabberd uit." Als vrijwel altijd, had hq het ook' nu bij het rechte eind. Vooral zqn voorspiegeling van een wan deling naar de plaats des onheils had me by voorbaat zó moe gemaakt. HOOFDSTUK VII De lekke band „Wat laat jy je toch altijd in de kaart kijken," zei Arie, leunend in de harde kussens van de taxi. „Je bent weer hele maal opgekalefaterd nu je niet hoeft te lopen." „Ik was doodmoe van die man," ant woordde ik. „Een mengsel van ironie, gemoedelijkheid, jovialiteit, spontaan ge loof en wantrouwen." „Je vergeet de vitaliteit van de dok ter, beste jongen," voegde hij er aan toe. „Die spant de kroon. Me dunkt, dat hij een behoorlyke smak moet gemaakt hebben, nu ze zoveel verband aan hem hebben besteed Ik hoop, dat zyn wagen minder snel dan hijzelf is weggehol pen." De Postbank is het hoogste punt in de omgeving vap Arnhem en de weg er heen stygt zichtbaar, zodat de auto een gematigd gangetje hield. Dit gaf ons de gelegenheid, naar beide zijden goed uit te kijken, waarby we vooral zochten naar een plek, die een ongeluk als dat van dokter Meertens mogelijk maakte. Op een punt, waar de weg een bocht naar rechts maakte en links de bodem ravijn-diep leek te verzinken, liet Arie de chauffeur stoppen. We stapten uit, de chauffeur kreeg opdracht 0111 te keren en te wachten en Arie ging mij voor naar de kant van de weg, van waar men steil omlaag r.aar béneden kon zien. „Als we onze dokter goed begrepen hebben, zou het hier ongeveer gebeurd moeten zyn, dunkt me," zei myn vriend. „Bk zie niets." „We zullen niettemin eens een eindje afdalen. Herinner je, dat de dokter een tijdlang heeft moeten roepen. Men kon hem van de weg af óók niet gemakke lijk onderscheiden." De gezette figuur van Arié Arends maakt nimmer een vlotte indruk, maar by de moeiiyke afdaling van de helling was hy bepaald onelegant. Toch be woog hy zloh met meer gemak dan ik deed: hii bleef me vóór. Ik klemde me vast aan sprieten heide, aan knobbe lige wortels, aan laag struikgewas, ter- wyl myn voeten langzaam neerwaarts tastten r.aar een steuntje of een holte in de grond. Het viel mij op, dat zelfs hier, waar toch slechts zelden iemand zou gaan zitten om te picniccen, papier en ledige sigarettendoosjes tussen het groen lagen. „Wat heb ik gezegd?" Ik bleef staan, wankelde, zocht even wicht en stond inderdaad, het ene heen hoger dan het andere. Voorzichtig wendde ik mij zó, dat ik kon kyken naar waar de stem van mijn vriend vandaan kwam. Arie stond verrassend dichtbij, slechts enkele meters lager dan ik. „Daar," wees hij. „Een pracht van een ruïne. Hoe hy beneden gekomen is, is een niet zo bezwaarlyk op te lossen vraagstuk.' Maar hoe ze een kreunende gewonde hierlangs omhoog hebben ge sleurd? Dat is waarachtig alpenjagers- werk, Bram." „Hy is behoorlyk verkreukeld," ant woordde ik. Dat was zelfs zo, van bovenaf, te zien. De wagen lag ondersteboven, met de spatborden byna op de grond. Van de carrosserie kpri niet veel meer over zijn. „Een zeker ironisch dptimisme lijkt me gerechtvaardigd ia iemand, die uit zo n tuimel niet meer overhoudt dan een kortstondige inzwachteling," merkte ik op. Het klonk een beetje brokkelig, want we hadden de afdaling hervat en mijn rechterknie drukte tegen myn borst, nu myn linkervoet vergeefs omlaag hen gelde naar een of ander steunpunt. Toen ik niets vond, waagde ik het er op en liet me glijden. Ik schoot met een vaartje naar beneden, ik passeerde Arie rakelings, ik kon me aan zijn voet vast grijpen. Ik deed dit echter niet, óm niet ook hem mee in de diepte te sleuren. Ik voelde een klap tegen myn voetzool, stónd en zag onder my, dat de benzine tank van de auto me opgevangen had. Nu pas bemerkte ik, dat we met onze afdaling als het ware in het kielzog van de verongelukte wagen waren gebleven. Ik keek omhoog en Arie, die my bereikt had, begreep myn blik. „Aan de weg was het niet zó duidelyk te zien," verklaarde hy. „Daar is de dokter natuurlyk begonnen met een sprongetje. Pas later ging hij tot git)» vlucht over. Heb je je bezeerd?" „Die helling ziet er lieflyker uit, dan ze aanvoelt," zei ik, myn handen beky- kend. Ik kon niet zien, of ze geschaafd waren, zo besmeurd waren ze. r jaar, voordat, aan de inmiddels talloze aanvragen van oude buitenlandse rela ties kon worden voldaan, om niet te spreken van de vele nieuwe klanten, die zich aanmeldden, want tengevolge van het grote tekort aan voedsel overal In de wereld bestond en bestaat er een sterke vraag naar chocolade-producten. Het is geen prettige lucht in en rond zulk een fabriek, maar alles went ten slotte en zo zagen wij de arbeiders wel gemoed aan de slag. De cacaobonen, dia onder de hete zon van Afrika zijn ge oogst. worden hier gebrand, van de doppen ontdaan en vermalen. Uit de dikke breiachtige massa, die ontstaat, wordt het vet de bekende cacao boter geperst, tenminste als cacao poeder moet worden geproduceerd. Voor de chocoladebereiding blijft de boter ge heel cacaomassa. Er wordt later zelfs nog boter aan toegevoegd. Door elkaar gerekend kan men zeggen, dat chocola voor 50 vet bevat en verder nog een belangrijk percentage suiker, zodat cho cola niet alleen een lekkernij is. maar ook een uitstekend voedingsmiddel. In de gehele Nederlandse chocolade- Industrie werkt waarschijnlijk niet meer dan een legertje van acht a tien duizend man, waarbij vanzelfspre kend niet de tallozen geteld zijn, die in het distributieproces meewerken. Voor een bedrijfstak met een derge lijke omvang kan dit „leger" alleen door sterke mechanisatie zo klein zijn. Typisch genoeg bestaat in het cacao- béwerkersleger ook de rang van offi cier. een titel, die nog dateert uit de Franse tijd en dan ook op z'n Frans moet worden uitgesproken. „Meester- suikerbakker" zouden we in het Ne derlands kunnen zeggen. Het komt echter vaak voor, dat op een adver- tentie. waarin een chocoladefabriek - een „officier" vraagt, brieven komen van gedemobiliseerde officieren!.... In de vooroorlogse jaren dekte onze uitvoer van cacaoproducten geheel de invoer van cacaobonen e.d. In deze de- viezenarme tyri is dit nog veel belang- rijker. Welnu, er bestaat goede grond om aan te nemen, dat deze verhouding binnenkort weer zal zijn hersteld, het geen een mooie prestatie is voor een industrie, die eerst in October 1946 mocht gaan exporteren. In deviezen ge rekend. kan men dus zeggen, dat Ne derland zijn import van cacao voor eigen behoefte geheel dekt door de export- Dat wil niet zeggen, dat de bewoners van Nederland de cacao en chocolade gratis krijgen. Integendeel, de prijzen, die jvij in de winkels moeten betalen, zyn belangrijk hoger dan voor de oor log. De voornaamste factor voor deze prijsstijging vormt de prijs van de cacaobonen, die niet minder dan vijf tien maal zo hoog is als voor de oorlog. Houdt men dan nog rekening met ge stegen arbeidslonen enz. dan zyn de hoge prijzen wel verklaard. Terwijl wij de fabriek verlaten, pas seren ons juist de hoogopgeladen lor ries met de bekende dozen. Wij kijken ze met weemoed na en het is alsof wij Zwarte Piet zien grijnzen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1947 | | pagina 3