Nieuwe
waarschuwing
MIKOLAJCZYK IN ENGELAND
REQUISITOIR TEGEN MANIU
BEGONNEN
Katholieke burgemeester
te Haarlem
CULTURELE RECEPTIE BIJ TITO
Bolsjewistische litteratuur
maar geen ziekenhuizen
Somber bestaan in
„Gewoon" telegram sein voor vlucht
dwars door Duitsland
Amerikanen
Zwaarste beschuldigingcontact
met Amerikanen
Nieuw complot in
Hongarije
Het weer
Mr. P. 0. F. M. Cremers benoemd
BOOMPLANTING OP WALCHEREN
Prinses-Regentes plant eerste boom
Hongarije
Tot hoofd en hart
Treinen in de winter
GAST DER BRITTEN EN
Oppositie-leiders er bij
betrokken
Labour-rebellen tegen
arbeidsdwang
Republ. parachutisten
in Zuid-Borneo
Gevangen genomen
Indisch ambtenaren
corps
SOBERE ST. NICOLAAS
EN KERSTMIS
Alléén extra suiker
Verkeersonderwijs op de
lagere school?
ATTLEE OP SCHIPHOL
Politie-agenten vormden
een cordon
piNSDAC 4 NOVEMBER 1947
71ste JAARGANG No. 23991
Nijpend tekort aan personeel
SPAAK NAAR NEDERLAND
TWIST MET DODELIJKE
AFLOOP
HET MIJNENGEVAAR
Weer twee doden
Verlichting en verwarming
in orde
„Johan van Oldenbarnevelt
vanavond thuis
MR. W. o. d. HOEK
BUREAUX VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 - Postgiro 143480
ABONNEMENTSPRIJS 34 cents per week,
f 1.47 per maand, f 4.42 per kwartaal.
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
De verrassende verschuiving in het
kiezerscorps van links naar
rechts, zoals wij deze in West-
Europa, eerst in Frankrijk en nu in
Engeland bij de gemeenteraadsverkie-
rihgcn hebben kunnen constateren, zal
bi de annalen der internationale historie
hoogstwaarschijnlijk als zeer belangrijk
Voor het verder verloop der gebeurte
nissen worden geboekstaafd. In het na
jaar van 1947 immer-; heeft het kiezers
volk van de twee grootste mogendhe
den van West-Europa de eerste de beste
gelegenheid aangegrepen om door mid-
del van onbelangrijke verkiezingen in
eén stoot het voetstuk hunner rege
ringen aan het wankelen te brengen.
Is het de angst voor het steeds dries
ter optredende communisme, dat als een
reusachtige wals uit Oost-Europa het
Westen nadert, verpletterend alles wat
het op zijn weg ontmoet? Is het onte
vredenheid over het binnenlands beleid
hunner regeringen, die weliswaar veel
beloofden, maar weinig daadwerkelijk
uitrichtten om hun volk uit de na-oor-
logse chaos op te heffen? Beide fac
toren werken hier samen. He^ gezonde
verstand der massa, dat in het be
schaafde West-Europa dikwijls te laag
Wordt aangeslagen hoe verder men
haar het Oosten gaat des te minder kan
en mag de massa immers zelfstandig
denken was in staat de dreigende ge
varen duidelijk te onderkennen. Het
Volk, teleurgesteld door de na-oorlogse
experimenten hunner regeringen, beu
van de steeds verder om zich heen grij
pende bureaucratie, beu van de zoge
naamde geleide economie, welke elk par
ticulier initiatief in de kiem tracht te
smoren, zoekt naar evenwicht, naar sta
biliteit, naar een vaste koers, waaraan
het in beide landen tot dusver heeft
ontbroken. Zóplotseling, dat het een
Verrassing werd zowel voor de partij
leiders van links als voor die van rechts.
Hieruit blijkt, dat de gematigd linkse
Partijen hun greep op het kiezerscorps
beginnen te verliezen.
Dit laatste is een les en een waar
schuwing, ook voor ons land. De P. v. d.
Arbeid is in vele opzichten een getrouwe
copie van de Engelse Labour-party.
Zelfs de naam is er aan ontleend. In
haar politiek volgt zij gaarne haar gro
tere zuster en streeft o.a. naar nationa
lisatie en socialisatie. Zij is regeringspar
tij en heeft daarom zeer grote invloed
°P het beleid der regering. Naast haar
staat hier in Nederland echter de Kath.
Volkspartij, mede verantwoordelijk der
halve voor het regeringsbeleid. De
K.V.P. zal gelukkig zeker remmend
Werken en ze heeft dit ook vaak gedaan
°P al te gewaagde experimenten van
haar regeringspartner. Nog op het jong
ste congres van de K.V.P. te Utrecht liet
he heer Andriessen dit duidelijk uitko
teen. „Wij voeren", aldus zeide hij, „een
vooruitstrevende politiek en er ia geen be
zwaar tegen dit een progressieve politiek
te noemen mits mén progressief niet
Identiek verklaart met socialistisch".
Maar ondanks een dergelijke uitspraak
blijft het devies: weest op uw hoede,
opdat de K.V.P. niet op een bepaald
ogenblik voor een zelfde verrassing komt
te staan als sommige partijen in het bui
tenland.
De jongste uitslag der verkiezingen
hi Engeland zal de onzekerheid die in
tie Partij v. d. Arbeid reeds lang valt te
bespeuren nog groter maken. Het uit-
treden van de he^r Oud uit de partij is
oen symptoom dat men niet mag onder
schatten, ook al zou het waar zijn dat
hij in zijn eventuele nieuwe partij weinig
aanhangers van de P. v. d. A. zou mee
trekken. Ook de linkervleugel van de
H v. d. A. aarzelt en oefent druk uit op
tie partijleiding. Al deze symptomen
bloeten ook de K.V.P. te denken geven.
Het klimaat in de P. v. d. A. is aan het
veranöeren en ook dit moet een waar-
Schuwing voor de K.VjP. zijn.
Nog dezer dagen vonden wij een merk
waardige beschouwing in het blad van
tie p. v. d. A. „In de Waagschaal",
Waarin Ds. Buskes, Prof. Miskotte e.a.
predikanten, die na de oorlog hun heil
tb de P. v. d. A. hebben gezocht, regel-
hiatig hun ideeën uiten.
Het blad gaat in op de woorden die
in ons blad naar aanleiding van het
H.Vp,-Congres te Utrecht geschreven
Werden. Het citeert de woorden „mas
saal" en „stabiel" en gaat dan verder:
„Zo prijst men dus zich zelf. En zo
kan tevens het politieke katholicisme
niet beter worden gekarakteriseerd.
Massaal, dat is: berustend op de macht
van het zich uitbreidend en stevig be.
vorderd „getal".
Stabiel, dat is: onaantastbaar voor
alles wat niet past in het kader der
van Rome uit geleide en bepaalde po
litiek.
In. Frankrijk spreekt men bi dit
verband reeds spottend maar
Waftr van de „Papintem".
In Nederland kan men reeds bele
ven, dat de K.VP.-voorzitter éérst
hulde brengt en trouw belooft aan de
..Prins der Kerk", de Utrechtse kardi
naal, om pas daarna („daarbij aan
sluitend") wat vriendelijke woorden
San Koningin en Regentes te wijden.
Arm socialisme dat in Frankrijk
èri in Nederland tussen Komintern
en „Papintern" in, zich zelf zal moe
ten zien te blijven.
Hebbe het'daartoe kracht en man
nenmoed!"
Een dergelijke beschouwing zou men
h* ,,De Waarheid" kunnen verwachten,
echter doet zij wel heel vreemd aan in
een blad van de regeringspartner, de
v. d. A. Er is oi. een kentering te
"cspeuren in de P. v. d. A., waarvan
?°h de herhaalde aanvallen de laatste
hö op de katholieke minister Huysmans
n bewijs zijn.
g.~e Jongste uitslag der verkiezingen in
geland is een nieuwe waarschuwing,
ve waarde der samenwerking met de P.
er A- niel te overschatten. Het is zaak
dëha°?r te zorSen' dat bij een eventuele
Darh vaïl de Nederlandse Labour-
onze Katholieke partij worde
Tand kÏÏ£.ra' eerste-minister van ïer-
gin 'beeft medegedeeld, dat in het be-
verkip?£, - volgende jaar algemene
5ehoudenfen m Ierland zullen worden
Naar aanleiding van een vraag van
het Labourlid kapt. Blackburn in het
Britse Lagerhuis heeft Christopher
Mayhew, de Britse onderstaatssecretaris
voor Buitenlandse Zaken medegedeeld,'
dat de Poolse boerenleider Stanislaw
Mikolajczyk Maandag met een vlieg
tuig van de R. A. F. in Engeland was
gearriveerd. Het toestel was geland op
het R. A. F. vliegveld Manston in Kent.
In de woning van zqn vrouw, die, na
dat Mikolajczyk op verzoek van Chur
chill naar Polen vertrokken was, om
daar mede te werken aan de vorming
van een regering, in Londen gebleven
was, legde de boerenleider voor de
pers een verklaring af, waarin hij zeide
dat hij 18 October had vernomen, dat
hij* van zijn parlementaire onschend
baarheid zou worden ontheven en kort
daarop door een Pools militair gerechts
hof ter dood zou worden veroordeeld.
Hij besloot hierop het land te verlaten.
„De communisten in Polen willen
bloed vergieten, opi hun macht te ver
groten en ik heb dit willen voorko
men", aldus Mikolajczyk. „Als ik zou
zijn veroordeeld, zouden leden van mijn
partij tot repressailles zijn overgegaan,
die in bloed zouden zijn gesmoord. Dat
heb ik willen vermijden en daarom ben
ik ontsnapt".
Sprekende over zijn vlucht, zeide
Mikolajczyk: „Ik reisde eerst naar
West-Polen en vandaar door de Sovjet-
Russische zone van Duitsland naar de
Britse zone, waar ik Zaterdag j.l. aan
kwam. Eerst toen kon ik rustig een
nacht slapen. Ik ben verder alleen in
een vliegtuig van de R. A. F. in En
geland aangekomen".
Mikolajczyk zeide nog geen plannen
voor de toekomst te hebben.
Misschien zal hij naar -de Ver. Staten
gaan, waar hij verschillende goede
vrienden heeft onder de aldaar ver
toevende politieke ballingen uit Oost-
Europa.
De vroegere Poolse partijleider zeide
niets te weten over het lot van zijn
fnedewerkers, die met hem gevlucht
zijn. Hij hoopte, dat zij nog in leven
zijn en verwacht spoedig van hen te
horen.
Naar Maandag officieus te Washing
ton is bekend gemaakt, zal aan Miko
lajczyk in de V. S. asyl worden ver
hij zich daarheen wil
leend, indien
begeven.
Een zegsman van de Poolse ambas
sade in Londen zei vandaag, dat- juist
het feit, dat de' Poolse boerenleider ver
lof gekregen heeft om in Engeland te
landen, bewijst, dat de hele ontvluch
ting van te voren is gearrangeerd met
voorkennis van de Britse regering. Hij
zei verder, dat ofschoon Mikolajczyk
Polen op illegale wijze had verlaten,
de ambassade geen protest zou indienen,
zolang hij zich als een privé persoon
gedroeg. „Wij zullen hem volledig naar
zijn gedrag en zijn verklaringen beoor
delen. Indien hij op vijandelijke wijze
ten opzichte van de Poolse regering
actie voert, is het mogelijk, dat de kwes
tie van het protest in aanmerking
komt."
Een intieme vriend van Mikolaj-
Mikolajczyk, de Poolse boerenleider, is
veilig in Engeland aangekomen. De boe
renleider na zijn landing op het vlieg
veld Manston in Kent.
Na het verhoor der laatste getuigen in
het proces-Maniu begon de substituut
advocaat-fiscaal, kolonel Victor Alexan-
drescoe, Maandagmiddag met zijn requi
sitoir. Alexandrescoe zei, dat hij zou
trachten de strafrechtelijke zijde van de
zaak naar voren te brengen.
De gerechtszaal was verlicht door acht
enorme lampen, die gericht waren op de
zij-ingang, waardoor de beschuldigden
binnen kwamen. Een voor een duwden
de beschuldigden de deur open en ston
den dan meteen in het volle licht van de
sterke lampen. Maniu, die zich onder de
laatste drie bevond, hield zijn hoed voor
zijn gezicht, totdat het hof binnenkwam.
Hij draaide de filmcamera voortdurend
zijn rug toe en ging tenslotte met zijn
Het Hongaarse ministerie van Bin
nenlandse Zaken heeft Maandagavond
de arrestatie van acht personen bekend
gemaakt, die betrokken zouden zijn bij
buitenlandse spionnage en het smokke
len van vluchtelingen, en tevens, dat
de Associated Press correspondent Jack
Guinn uit Hongarije was uitgewezen.
Het ministerie onthulde dat in het
complot verschillende prominente oppo
sitie-leiders betrokken waren, alsmede
de secretaresse van Guinn, Elizabeth
Pallos.
De gearresteerden, zijn: Thomas Kurti,
een chemicus en leider van de organi
satie der vrijheidspartij van Sulyok in
het eerste district van Boedapest; Ge
orge Stirling, een vroeger lid van de
vrijheidspartij en later van de partij
van Pfeiffer; mevr. dr. Frederick
Piski-Schmidt; dr. Jospeh Vraga, die dr.
Zoltan Pfeiffer's privé secretaris is ge
weest; Zoltan Keroi-Nagy, organisator
van de Sulyok-partij; Josef Vajda, em
ployé van de bond van gemeente-amb
tenaren; Elizabeth Pallos, secretaresse
van de A. P. correspondent Jack Guinn
en mevr. Tibor Urban.
Het ministerie zegt dat de organisatie
zich ten doel stelde om haar opdracht
gevers vertrouwelijke berichten over
Hongarije's interne aangelegenheden te
verstrekken.
Onder gejuich van de oppositie hebben
„Labour-rebellen" Maandag in het Britse
Lagerhuis de eis gesteld dat de regering
het decreet dat haar machtigt om wer
kelozen naar essentiële Industrieën te
dirigeren, zal intrekken.
Rhys Davies, voorzitter van de vak-
bondsgroep in het Lagerhuis, donderde,
dat het beter zou zijn, dat de Labour-
regering bü deze kwestie ten val zou ko
men, dan dat individuele vrijheid op de
Britse eilanden verdwijnen zou.
De ministèr van Arbeid, George Isaacs,
antwoordde voor de regering, dat het
plan van de regering was om de werke
lozen naar de essentiële industrieën te
leiden, doch zonder dwang.
handen voor zijn gezicht zitten.
Nadat de zitting was geopend, richtte
de president zich tot de beklaagden en
tot de verdedigers. Hij zei, geen inter
rupties te wensen, zolang de advocaat
fiscaal met zijn requisitoir bezig was.
De prosecutie begon met een herhaling
van alle beschuldigingen uit de dagvaar
ding met een wijdlopige verwijzing naar
het aanwezige bewijsmateriaal en de
verklaringen der beschuldigden.
De prosecutie hield voortdurend vol,
dat er contacten hebben bestaan tussen
de groep-Nikoelescoe-Boezestie-Pogonea-
noe en de Amerikanen majoor Thomas
Hall en luitenant William Hamilton.
De aanklager trachtte te bewijzen, dat
zeer vooraanstaande kringen in Washing
ton, die niets hadden uit te staan met
het departement van Buitenlandse Za
ken, de basis trachtten te leggen voor de
oorlogvoering door partisanen voor het
geval er een oorlog tussen het Oosten en
het Westen mocht uitbreken. Wgt deze
dreigende oorlog betreft, scheen Hall
volgens de aanklager, die notulen van
een vergadering tussen de Amerikanen
en Roemenen voorlas, te denken, dat
deze spoedig zou uitbreken.
czyk verklaarde, dat de Poolse boe
renleider zijn vlucht begon, nadat
hij een telegram uit Poznan had
ontvangen, waarin hem werd be
richt, dat zijn moeder ziek was.
De veiligheidspolitie te Warschau
heeft het telegram waarschijnlijk
voor echt aangezien. Mikolajczyk...
reisde per trein naar de Sovjet-zone
van Duitsland, daar niemand ver
wachtte, dat hij deze weg zou dur
ven kiezen.
Naar te Berlijn uit betrouwbare bron
wordt vernomen, is Mikolajczyk, sinds
hij twee weken geleden spoorloos ver
dwenen was, de gast geweest van hoog
geplaatste Britse en Amerikaanse func
tionarissen in Duitsland.
Alle officiële bronnen te Berlijn be
waarden Maandagavond echter de
grootste zwijgzaamheid over het verblijf
van de vroegere Poolse partijleider in
Duitsland.
Het feit, dat de aftredende bevelheb
ber van de Britse zone, luchtmaarschalk
sir Sholto Douglas, zijn vertrek uit
Berlijn een dag vervroegd heeft, brengt
men in verband met het oponthoud
van Mikolajczyk en waarnemers acht
ten het mogelijk, dat Douglas de laat
ste dag in de Britse zone heeft vertoeft
en daar de gastheer is geweest van
Mikolajczyk.
Het Nederlandse legerbericht deelt
vandaag mede, dat een Amerikaanse
piloot een groej^ van twintig repu
blikeinse parachutisten paar Zuid-
Borneo heeft gevlogen. Zij zitten
thans ergens in Zuid-Borneo gevan
gen. Aan het hoofd van deze groep
stonden de republikeinse maj. Raden
Suprapto en kapitein Supardjo. Zij
werden volgens het communiqué 12
October neergeworpen in het district
Kotowaringïn. De parachutisten
waren volledig bewapend en hadden
opdracht een opstand onder de be
volking te ontketenen.
De minister van Overzeese Ge
biedsdelen ad interim heeft de mi
nister van Binnenlandse Zaken op
twee mogelijkheden gewezen om te
voorzien in het nijpende tekort aan
bekwaam en ervaren personeel bij
de Indische gouvernementsdiensten,
in het bijzonder wat betreft de lei
dende posten, waarvoor academisch
gevormde accountants, economen en
Juristen in aanmerking komen.
De minister wijst vooreerst op de mo
gelijkheid tot indienstneming van tijde
lijk voor herstel van gezondheid in Ne
derland verblijvende Indische ambtena
ren. De tweede mogelijkheid is, ambte
naren uit Nederlandse overheidsdienst
voor enige jaren over te bréngen naar
de Indische gouvernementsdiensten,
uiteraard indien zij hiertoe bereid zijn
en met behoud van alle rechten, die zij
zich in Nederland hebben verworven.
Deze ambtenaren moeten na hun terug
keer verzekerd zijn van herplaatsing.
De Belgische minister-president Spaak
heeft de uitnodiging van het comité van
Belgisch-Nederlands-Luxemburgse sa
menwerking om te 's-Gravenhage en
te Amsterdam te komen spreken aange
nomen. Zijn serie lezingen valt in de
eerste helft van Januari 1948.
Verwachting tot Woensdagavond:
Vrij veel bewolking met tijdelijk
enige regen. Meest matige wind,
hoofdzakelijk uit Westelijke richtin
gen. Weinig verandering van tempera
tuur.
Zon 7 40—17.06, maan 23.04—14 50.
Boomplantingsdag op Walcheren. De
Zeeuwse vrouwen hebben een groot
aandeel in het herstel.
Naar wij vernemen, zal heden
avond in de Staatcourant verschij
nen het Koninklijk Besluit, waarhij
de heer mr. P. O. F. M. Cremers,
Griffier van Provinciale Staten van
Zuid-Holland is benoemd tot burge
meester van Haarlem.
Mr. Cremers werd te Arnhem op 6 Mei 1904
geboren. Hij bezocht het Jezuïtencollege
te Katwijk aan de Rijn, waar hij het gym-
nasiumonderwïjs volgde. Na zijn eind
examen studeerde hij aan de gemeente
universiteit te Amsterdam en promoveer
de aldaar tot mr. in de rechten. Hij ves
tigde een advocatenkantoor te Arnhem,
in welke stad hij tevens waam. griffier
werd hij de Arrond. rechtbank.
Vervolgens werd mr. Cremers be
noemd tot adjunct-secretaris in de Com-
missie-Patijn voor de belegging van
gelden Rijksfondsen. In Maart 1934 ont
ving hij "de aanstelling tot commies
griffier der Tweede Kamer. Gedurende
de oorlog vervulde de nieuw benoemde
burgemeester verschillende juridische
functies o.a. bij het College van Com
missarissen voor de Algemene Weder
opbouw, waar hij aanvankelijk ge
machtigde was en later alg. commissaris.
In het laatste jaar van de oorlog werd
hij hoofd van de afd. Onteigening en
financiering en tevens gemachtigde in
onteigeningszaken.
Hedenmorgen hebben H.K.H. de
Prinses-Regentes en de minister-pre
sidenten van Engeland en Nederland
de eerste van de duizenden nieuwe
bomen op Walcheren geplant. Kin
derhanden zullen het werk voort
zetten. Reeds 80.000 bomen zijn aan
de stichting „Nieuw Walcheren" ge
schonken, maar er zijn meer dan
een millioen bomen en heesters nodig
om van Walcheren, na een scha
duwloze steppe, te maken de tuin
van Nederland die het eens was.
In een lange stoet reden de auto's
met de hoge gasten, onder wie het
Prinselijk Paar, minister-president Attlee
en minister-president Beel en verdere
ministers, ambassadeurs, gezanten en
vertegenwoordigers van Canada, Enge
land, Frankrijk, België en Noorwegen,
van Middelburg naar Vlissingen, van
Vlissingen naar West-Kapelle en van
West-Kapelle naar Middelburg. In elk
dezer centra van het getroffen Walche
ren, plantte de Prinses-Regentes de
eerste boom, hierin gevolgd door de
verdere autoriteiten. Het werd een ware
triomftocht over het eiland, waar de
bevolkingzich juichend langs de weg
verdrong, schoolkinderen, jeugdorgani
saties en verenigingen stonden opgesteld.
Reeds is bekend gemaakt, dat zo
wel ter gelegenheid van St. Nicolaas
als van Kerstmis iedereen 200 gram
suiker extra krijgt. Daartoe is beslo-«
ten, omdat de voedselvoorzienings
autoriteiten overtuigd zijn van de be
tekenis van iets extra's voor tie vie
ring van deze feesten en alléén de
suikerpositie deze bijzondere verstrek
king toelaat. Maar. daarmede zijn
de grenzen van het mogelijke be
reikt. Aan verzoeken om daarboven
nog één of andere extra toewijzing
te mogen ontvangen voor feestelijk
heden van afzonderlijke groepen zal
niet voldaan kunnen worden.
v
I
(Van onze correspondent)
Kortgeleden vertrok onder leiding; van
minister-president Dinnyes een Hon
gaarse delegatie naar Belgrado, om met
de Joegoslavische regering een „cultu
rele overeenkomst'» te sluiten. Onder
deze delegatie bevonden zich vier Hon
gaarse ministers, benevens enige hoge
coipmunistische politici en aan de rege
ringscoalitie toegewijde journalisten. Dit
gezelschap werd aan het station van.
Belgrado door maarschalk Tito persoon
lijk ontvangen. De volksliederen van
Hongarije en Joegoslavië weerklonken,
en vervolgens vertrokken de gasten naar
hun kwartieren in de villawijk Dedinje.
Dinnyeg bracht de volgende dag zijn
gastheer Tito een officieel bezoek, dat
even gracieus door Tito beantwoord
werd.
De staatslieden der Oosteuropese
„volksdemocratieën" hebben geenszins
het hoffelijk ceremonieel, dat in de kapi
talistische en monarchistische landen
gebruikelijk is. afgeschaft. De Hongaarse
minister Erich Molnar, die toch geen
proletariërstelg is, bezat echter rok noch
smoking en geraakte in de grootste ver
legenheid, toen hij hoorde, dat men voor
maarschalk Tito niet in colbert ver
schijnen kan. Men ontwierp voor hem
fluks een diplomaten-uniform, en met
dit geïmproviseerde kledingstuk ver
scheen hy ter receptie. Tito en iedereen
was tevreden, pe delegatie had ach ook
doen vergezellen van enige artisten, en
deze zongen en dansten op de plechtige
avond-ontvangst voor Tito en zijn ge
volg. De maarschalk liet zich dan een
danspaar voorstellen. Zo begon de „cul
turele uitwisseling'' haar beslag te
krügen.
De culturele overeenkomst beoogt
de oprichting van leerstoelen aan
de universiteiten van Boedapest en
Belgrado, de uitwisseling van do
centen, de wederzijdse erkenning van
diploma's. Studenten zullen worden
ondersteund, research-geleerden krij
gen faciliteiten in de laboratoria.
Letterkundige werken zullen over en
weer vertaald worden. Dit alles doet
denken aan de culturele verdragen
ten tqde van Hitler en Mussolini.
Toen werden er echter reële cul
tuurgoederen, vooral producten van
de oude Duitse en Italiaanse kunst,
uitgewisseld. Tegelijk hiermee wer
den ook de fascistische ideeën bin
nengesmokkeld. Maar wat nu het
„volksdemocratische" Hongarije te
bieden heeft aan het „volksdemo
cratische" Joegoslavië is moeilijk te
zeggen.
De werken van Lenin en Stalin zijn
zowel in de Hongaarse als in de Servo-
kroatische talen vertaald. Vermoedelijk
gaat het slechts om een uitwisseling van
bolsjewistische propaganda-litteratuux,
die natuurlqk van een „imprimatur" van
Moskou moet voorzien zijn. Uitwisseling
van andere goederen is vrijwel onmo
gelijk. Noch in Joegoslavië, noch in Hon
garije is de „volksdemocratische" rege
ring in staat de zieken te verzorgen,
ziekenhuizen van het nodige te voor
zien, epidemieën te bestrijden. Zelfs zijn
er geen banken voor de scholen, om van
leerboeken maar te zwijgen. Niettemin
worden de Hongaarse theaters „genatio
naliseerd", en worden reusachtige be
dragen voor de opera uitgegeven. Ar
beiders komen hier zelden of nooit, want
wat zy verdienen is nog niet genoeg om
zich te voeden. Alleen de hogere staats
ambtenaren komen hier hun welstand
ten toon spreiden.
Het is merkwaardig, dat in de „volks
democratieën het leven voor de arbeiders
nog eentoniger en kommerlyker is dan
elders. Vroeger kon de Hongaarse ar
beider zich ook geen theaterbezoek ver
oorloven, maar hij had tenminste geen
zorgen over zijn voeding, en hoefde niet
op commando te demonstreren. Hy kon
schoenen, linnengoed en kleren aan
schaffen. Vóór alles was hij een vrij
mens. Maar nu mag hij zich niet eens
beklagen; het recht om te protesteren
is hem ontnomen. Het begrip „cultuur"
is een instrument voor volksmennerij
geworden. Niet alleen de reactiounairen,
maar ook de proletariërs lijden onder de
communistische staatsdictatuur.
Het grootste deel der Hongaarse
sociaal-democraten verzet zich tegen de
fusie met de communisten, en toch zal
deze fusie met dwang worden doorge
voerd. Er is een nieuwe klasse-recht
spraak ingesteld, die de zondaars tegen
het driejarenplan zal hebben te beoor
delen. Deze rechtbanken worden uit ab
soluut betrouwbare industrie-arbeiders
samengesteld. Boeren of hoofdarbeiders
hebben daarin geen plaats. Deze recht
banken kunnen ook doodvonnissen vel
len. Men kan de arbeiders alle ar
beiders van de vrije en werkelijk
democratische staten niet vaak genoeg
deze dingen voor ogen houden. Wan
neer zy zelf gelegenheid hadden kennis
te maken met de levensomstandigheden
van hun kameraden in de „volksdemo
cratieën", zouden zy God danken voor
het geluk ergens anders te wonen
Maar waarbij telkens weer de ernst
zich in de vreugde mengde bij ai de
jammerlijke sporen en diepe littekens,
die schier bovenmenselijke strijd met
de vijand, daarna met de zee overal in
dit Arcadië van weleer voor lange tijd
heeft nagelaten.
In het Kunstmuseum te Middelburg is
ter gelegenheid van de' plantdag Maan
dagmiddag de tentoonstelling „Gebor
gen land" geopend, welke een beeld
geeft van Walcheren, zoals het was, is
en wordt, 's Avonds luidde een ster
avond van de N.C.R.V. in de Concert
en Gehoorzaal de herbeplanting van
Walcheren in.
De K.N.A.C. heeft de minister van
Onderwijs verzocht de Lager Onder
wijswet zo te wijzigen, dat het geven
van verkeersonderwijs verplicht
wordt. Het theoretische en practische
verkeersonderwijs zou dan onder het
vak aardrijkskunde kunnen worden
gegeven.
Na de bevrijding heeft mr. Cremers
zijn functie bij de Tweede Kamer en
zijn taak bij de Wederopbouw gecom
bineerd, doch toen dit op de duur on
mogelijk werd, heeft hij bedankt als
commies van de Tweede Kamer. 7 Nov.
1945 werd mr. Cremers, die in Voor
burg woonachtig is, benoemd tot grif
fier van de Prov. Staten van Zuid-
Holland. De nieuwe burgemeester van
Haarlem heeft ook een boek geschreven
getiteld „De Electriciteitswet".
Na ruim 7 maanden van wachten is
dan eindeiyk de benoeming afgekomen
van mr. Cremers, te Voorburg, tot bur
gemeester van Haarlem. Het lange
wachten is echter wel by zonder beloond,
want de hoofdstad van Noord-Holland
heeft een katholiek en kundig man als
burgervader "gekregen, waarvoor wy van
den beginne af zo zeer gepleit hebben.
Wij mogei Haarlem gelukwensen, om
dat er een einde is gekomen aan een
wel zeer ongewenste toestand en omdat
de werkzaamheden en de persoonlijkheid
van mr. Cremers het allerbeste voor de
stad doen verwachten. Het was in onze
kringen reeds lang geen geheim meer,
dat mr. Cremers candidaat was voor
deze belangrijke functie, het was meer
een vraag, welke politieke beslissing het
kabinet zou nemen. Maar nu dan ook
van harte: Welkom, nieuwe burgemees
ter van de bloemenstad!
Naar wy vernemen was Zaterdag te
Cromvoirt by Vught twist ontstaan tus.
sen een inwoner uit deze plaats en een
inwoner uit Vlijmen, J. D. De twist liep
zó hoog, dat de man uit Cromvoirt J. D.
met een knuppel te liK ging en hem
zwaar verwondde. J. D.( die naar het
ziekenhuis te 's-Hertogenbosch werd
overgebracht, is in de nacht van Zater
dag op Zondag aan zijn verwondingen
overleden. De Justitie heeft de zaak in
onderzoek.
Gistermiddag liepen twee jongens, H.
Winterink, 13 jaar, en P. Ter Horst, 13
jaar, in de Mariëndaalse weide aan de
Polderweg te Oosterbeek op een mijn. Ter
Horst werd op slag gedood en Winterink
werd zwaar gewond aan linker arm en
voet. Later is ook deze jongen aan de
gevolgen overleden.
Talrijke autoriteiten, journalisten
en fotografen hadden zich gister
avond op Schiphol verzameld om de
Engelse minister-president Attlee te
begroeten, die vandaag de Boom-.,
plantdag op Walcheren bijwoont.
In de avondlijke koude en regen wa
ren op het vliegveld aanwezig de mi
nister van Buitenlandse Zaken, Baron
van Boetzelaer van Oosterhout en de
Britse ambassadeur uit Den Haag, Sir
Neville Bland met de chef der kanselarij
van de Britse ambassade, mr. Peck en
de Engelse luchtvaartattaché, groupcap-
tain Persy.
Vooral de journalisten waren haastig
naar het vliegveld gekomen en zij had
den zich geprepareerd op een hartig
interview niet de Engelse premier, wiens
zienswijze omtrent de Engelse verkie
zingen en de gevolgen daarvan voor de
Britse politiek dankbare kost zou rijn
geweeét. Maar ze kregen niet de minste
kans.
Er stond niet alleen al onmiddel
lijk een auto klaar om de minister
president terstond na aankomst
naar Den Haag te brengen, maar
bovendien hield een lang en breed
cordon van Rijkspolitie en douane
ambtenaren elke „onbevoegde"
als hoedanig ook de journalisten
golden verre van de hoge En
gelse gast. Slechts de fotografen,
die zich door niets laten weerhou
den, maakten het traditionele
„plaatje".
Mr. Attlee arriveerde omstreeks half
elf met een viermotorig ffliegtuig van de
Britse Militaire Luchtvaart en hy was
vergezeld van zijn echtgenote en de
Britse luchtmaarschalk Lees, die de
R.A.F. op Walcheren zal vertegenwoor
digen.
I Liefhebben is een groot woord. I
Men moet in staat en bereid zijn
i veel te offeren. J
De Engelse minister-president Attlee met
zijn echtgenote na aankomst op Schiphol
Nu we de eerste koude dagen achter
de rug hebben en de duisternis steeds
vroeger intreedt, vragen vele reizigers
zich af, hoe het de komende winter met
de verwarming en verlichting der trei
nen zal staan. Nog ieder jaar baren
deze de Nederlandse Spoorwegen zorg,
omdat er nog steeds een nijpend gebrex
aan materialen en onderdelen heerst.
Niettemin waren reeds verleden jaar de
grootste moeilijkheden overwonnen en
dit jaar zijn de vooruitzichten nog gun
stiger. De stoomverwarming zal deza
winter normaal-bruikbaar zijn en de rij
tuigen met gasverlichting zijn voor het
overgrote deel in orde. Gedeeltelijk
moest weer gebruik worden gemaakt
van vleermuisbranders. De verlichting
van het electrisch verlichte materieel zal
belangrijk beter zijn dan verleden jaar.
Enkele rijtuigen hebben echter nog geen
complete installatie en vele zuurbarte-
rijen verkeren in een zeer slechte toe
stand. De zuurbatterijen zullen zo spoe
dig mogehjk door loogbatterijen worden
vervangen.
Er wordt hard gewerkt om ook deze
kleine achterstand in te halen en oen
groot voordeel is. dat er geen nieuw
materieel op de lijn komt, zonder dat
alles volkomen in orde is. De achter
stand zal dus spoedig zijn ingelopen en
al het materieel zal als voor de oorlog
verlicht en verwarmd zijn.
tl
Met m.s. „Johan van Oldenbarnevelt"
met 521 repatriërenden aan boord, on
der wie 122 personen behorende tot de
Koninklijke Marine, het korps mariniers
en de marine-vrouwenafdeling, wordt
hedenavond 4 November te IJmuiden
verwacht De ontscheping zal Woens
dagmorgen 5 November 9 uur te Am
sterdam geschieden.
Naar wy vernemen is de benoeming
van mr. W. van den Hoek, de onlangs
afgetreden gen.-majoor der Kon. Mare
chaussee, te verwachten tot Nederlands
gedelegeerde in de commissie welke in
opdracht der V.N. de politieke situatie
ia de B&lkanlanden zal onderzoeken.
